장음표시 사용
301쪽
tur, ut his populis in cem auxiliari liceret, uter eorum bel peteretur; utque quoties Mitrisis eorum auxilis opus esset, rimori a Carthaginiensibus praeberentur; stipendia suis quisque daret; auxiata punica Romanos mari juparens, exire napilus
XLVIII. Quo coniecto, per speciem PCis Conciliandae rhum adierat Mago, speculaturus consilia regis, quem in Siciliam acciri Carthaginienses audierant; Classemque R manis obtulerant, non tam illorum caritate curaque, quam ut Pyrrhus italico bello implicatus, res Poenorum in insula
magnis successibus effloresCentes non everteret. Tum quoque fretum, qua in Siciliam trajectus est, magno numero navium observabant, Rhegii quidem obsidendi studium pra ferentes, sed verius ut Pyrrho transmittere cupienti viam intercluderent. His igitur de causis ad siciliensia negotia adjecit animum; spes ipsi magnas iaciente quum rerum ipsarum statu, tum etiam legationibus Siculorum, quae aliae super
alias ex insula venientes, omnium Notis expeti eum affirmabant, tanquam unicum lepamen maiorum, quibus miserrima terrarum nunquam acerbius cOrfictata esse Ῥidebatur.
XLIX. Nam post Agathoclis miserabilem magis quam indignum exitum, Minno quidam, AEgesta Siciliae urbe oriundus, qui et Venetium regi dederat, affectata tyrannide, a Syracusanis Hiceta praetore pulsus, ad Carthaginiensium opes se contulerat. Ita bellum gravius, et Syracusanis adversum fuit, per quod tamen privatim opes Hicetae creverunt: qui postea versis in Agrigentinum Pli intiam armis, inquietam diu insulam tenuit; donec Thoenionis cujusdam audacia, principatu, quem nonum jam annum Obtinebat, pelleretur. Thoenioni dominationem retinere nitenti exortus est adversarius Ex Syracusana nobilitate Sosistratus, diuque certatum inter hos armis est; insulam, quae syracusame urbis pars est ipsi vocant obtinente Thoemione, quum in paetera urbe Sosistratus tyrannidem ageret. Postremo quum
302쪽
utrinque nihil ex his discordiis praeter communem interitum imminere Cernerent, vocandum esse Pyrrhum consensu d creverunt; qui gener Agathoclis, filio ex Lanassa suscepto, successioni proximus, antinoqite et viribus ad constituendas res Siciliae sit necturus habebatur. L. His accedebant agrigentini leontinique principes, qui et ipsi suarum urbium, totiusque adeo insulae imperium offerentes, una voce rogabant, ut quo rimrum in Melitam trajiceret, fossis rebus, et laboranti sub barbarorum armis ibbertati, prinsentia stura succursurus. Carthaginienses enim, Syracusanorum agris vastatis, ipsam quoque urbem classe centum navium, set pellestri quinquaginta millium exercitu terra marique clauserant. Igitur Pyrrhus non ultra disserendum ratus, Cineam, cujus ingenio fide lite plurimum uti comsueverat, priemittit, cum siculis civitatibus conditiones legesque laedorum et amicitiae compositurum. Ipse socios, discessum aegro serentes, Consolatus, si a Romanis prem reutur e vicina insuta in tempore re aurum esse, no ruin tiam sociorum accessione instructiorem, spopondit. Quum autem priosidium in urbe Tarentina relicturus esset, aegre passi Tarentini, ut siZi vel premtaret Promissum at Minium iis conditionibus, quibtu venisset, aut saltem urbem suam relinqueret liberam, postulaverunt. Neutra res impetrari potuit; nihil nullii respondente Pyrrho, sed iubente suum tem-Pus ex Pectari. LI. Has inter curas Epimis regis, consulibus hellum adversus caeteros hostes facilius fuit. Res itaque contra Etruscos , Lucanos, Bruttios, et Samnites prospere gestas hoc tempore lego. Cum Etruscis minus suisse certaminum apparet, quod ex eo bello triumphatum non est: neque cum universa gente, sed cum una aut altera civitate, pugnatum esse puto, quae a Samnitibus discessu Pyrrhi se nudari sentientibus, acrius sollicitatae, posita nuper adversus Romanos arma resumpserint. Caeteris in populis, uti major aliquanto
s XLII. Diod. - Liv. XXV, 24. - APpian. - s L. Plutaris. - DIod Appian
303쪽
belli moles; ita victoria illustrior fuit. C. Fabricius consul, profecto, ut Conlectura est, in etruscum bellum collega, quod Epirotis Cessantibus unus consularis exercitus sufficere videretur; Lucanos, Bruttios, Tarentinos, Samnitesque ee-eidit: civitates aliquot, in quibus et Heracleam, adstrinxit foederibus : deque his populis omnibus ante diem Idus Decembres triumphavit. LII. Comitiis deinde peractis, consules in annum sequentem designati sunt P. Cornelius Rufinus iterum, C. Iunius Brutus iterum. Cum Rufino nobiles etiam alii petierant; sed hic ut fieret, effecit Fabricii favor qui tempora reipublicae habens in consilio, patriae salutem privatis inimicitiis anteponebat. Nam ex dissimilitudine morum simultas inter hos fuerat, quum Fabricius egregie firmus adversum pecuniam, una Communis boni cura duceretur: Rufinus opum cupidior, multa privati quaestus studio consuleret ageretque. Verumtamen quum caetera industrius ut bonus imperator esset, competitoribus. haudquaquam pari armorum peritia' et usu praeditis Fabricius praeserendum esse judicaverat. Ferunt, quum ei gratias deinde Rufinus ageret, quod se homo mimisus consulem fecisset, bello praesertim magno et graWi, respondisse : non esse mitrandum si compitari, quam venire, maduerit. Magna enim bellorum moles in Italia supererat; et Pyrrho in Sicilia serat enim jam transgressus in omnia sibi prona reperiente, haud abs re metuebatur, ne paulo post auctis accessione nobilis insulae viribus, ad bellum romanum gravior hostis reVerteretur.
304쪽
IN LOCUM LIBRI DECIMI QUARTI LIVIAN .
Pyrrhus in Siciliam trajecit. Quum inter alia prodigia fiamine deiectum esset in Capitolio Iovis signum, caput ejus per aruspices inventum est. Curius Dentatus, quum delectum haberet, ejus, qui citatus non responderat, hona primus vendidit. Pyrrhum iterum ex Stellia in It liam reversum vieit, et Italia expulit. Fabricius censor P. Cornelium Rufinum consularem genatu movit, quod is decem pondo argenti facti haberet. Lustro a censoribu condito, censa sunt capita civium ducenta septuaginta unum millia ducenta viginti quatuor. Cum Ptol maeo AEgypti rege societa juneta est. Sextilia, virgo vegialis , damnata incesti, viva defossa est. Coloniae deductae sunt Posidonia et Cossa. Carthaginiensium classis auxilio Tarentinis venit : quo laeto ab iis foedus violatum est. Bes praeterea contra Lucanos L Samnites, et Bruttios seliciter gestas , et Pyrrhi regis mortem continet.
I. DuM haec in Italia geruntur, Pyrrhus, exercitu et elephantis in naves impositis, ex tarentino portu in Siciliam trajecit, posuIuam biennium et menses praeterea quatuor in Italia iiiisset. Deductus a Thoenione, qui cum navibus occurrerat, maximaque Siculorum alacritate exceptus est, Disjtiroci by Cooste
305쪽
oppida sita , copias, pecunias, naves, certati in tradentium :ideoque graecarum urbium omnium imperio brevi potitus, etiam punicam ditionem universam armis obtinuit, una excepta urbe Lilyhsetana, quam opportunitate situs adjuti Carthaginienses , nequidquam oppugnante Pyrrho , retine hant. Unde non absque causa spes ingentes animo Complexus, relictis maximo filiorum patriis opibus, ex duobus reliquis, regem alterum Italiae, alterum Siciliae constituere agitabat. II. Erat omnino regis istius ea tempestate magna fama magnaeque virtutes; et Siculi per annos sane multos externa simul ac civilia hella, et nocentius utrisque malum tyrannidem passi, vel mediocrem aliquem principem gratantibus animis laturi videbantur. Sed tamen ipse paulo post ad exigendas ab invitis pecunias, et potentiorum Caedes versus, odium immane concitavit , etiam accedentibus cupiditatibus et arrogantia ministrorum, quorum ei vita non minus ubivis, quam sua nocuerunt. Adeo post primam illam et praecipuam curam, ut ipsi quam optimi sint, nulla aut dignior aut salubrior esse regibus sollicitudo potest, quam ut amicos ex virtute deligant; quando inter privatos ob suam quisque culpam exosus est; principibus etiam aliena peccata imputantur. Sed haec postea secuta sunt. Τum Vero calentibus adhuc studiis, primum a Wuron initanorum principe Tyndarione snam ea parte insulae primum appulerat mox a Catanense populo maximis honoribus a Ceptus CultuSque , cum pedestri exercitu Syracusas versus proCessit. Classem haud procul litoribus circumduci iussit paratam instructariique : nec otiim citra proelii discrimen aditum ad SyraCusanam urbem daturae Carthaginiensium naves videbantur.
III. Sed menerat ut paulo ante hoc tempus triginta naves punicae alios ob usus a classo discederent; quae quia non dum reverterant, cum reliquis aleam belli tentare Poenorum
306쪽
imperator recusabat. Igitur nemine Prohit,ente ingressus, Τhoenione et Sosistrato tradentibus, Pecuniam publicam, naves tectas Centum viginti, apertas viginti, tela, machinas, caeterumque lielli apparatum accipit. Hoc agenti superveniunt a Leontinis legati, quorum princeps Heraclidas urbem suam regi, praetereaque copias, Peditum millia quatuor, equites quingentos os serebat. Neque segnius aliis ab urbibus occursum est, quodam veluti torrente foret una . Pyrrhus humaniter exceptos habitosque, conciliata omnium voluntate, suam quemque in Civitatem remisit , ampliores jam animo spes agitans, et, si destinata porro ita fluerent, etiam in Africani transiturus. IV. At sociis rius in Italia haud perinde lictae res erant: quos absente rege et robore exercitus, adversus infestiores quotidie Romanos, Milo cum parte copiarum Tarenti relictus, non satis tutabatur. Hactenus tamen Profuit, ut Tarentinis ad tempus dilatis ambo consules in Samnium signa Converterent. Samnites quum agros Suos uri, Castella expugnari , totam helli molem in se versam , seque a sociis derelictos esse cernerent; animis ac viribus impares, desertis oppidis atque vicis, in montes excelsos et arduos, cum uxoribus suis liberisquct ac carissimis rerum, quas inter tumultum et trepidationem avehere potuerant, fie re perunt. Apud Romanos praeter aemulationem ducum, etiam ex rehu prosperis et metu hostium , negligentia orta erat, perpotua
felicitatis comes. Ea causa et damni aliquid, et aliquanto plus ignominiae attulit. Quippe milites per abrupta et invia Contemptim repentes, loco adjutus Samnis pepulit suditque : multi saxis telisve ohruti, aut in praecipitia deturbati, interierunt: alii quum neque receptus copia, neque pugnandi facultas esset, vivi capti sunt. V. Hi e casus ducibus ad disjungendas iterum copias incitamento fuit, quum in collegam infelicis coepti collata culpa, se quisque, si solus fuisset, melius atque prosperius rem gesturum fuisse praedicaret. C. Iunius cuin suis legioni hus
307쪽
iii Samnici mansit. P. Cornelius in Lucra nos et Bruttios conis vertit impetum. Ibi terrorem cladesque i, elli populationibus agrorum et villarum incendiis circumferenti, majoris ali quatit a rei tentandae Occasio Mala est. In extrema Italiae ora, qua orientem versus et Ionium mare Lacinii promontorii cornu protenditur, Crotori est, Veteri sania, et tum quoque non pinnitendis opibus, inclyta. Mediam iis temporibus interfluebat Asarus, juxta quem frequentia utrinque adi lilicia murus duodecim millia passuum in circuitu patens ainbibat. Hanc aperta Obsidione cingere non ausus consul, proilitione occupaturum confidebat: quod a compluribus romatiae sa-ctionis hominibus spes ei facta erat, posse urbem Pnaesidio externo destitutam. studiis et auxilici eorum, quibus Pyrrhi dominatio gravis esse coepisset, recipi, si copias mature
VI. Se t per eosdem forte dies, sive metu hostilis in vicinia exercitus, sive iam proditione, quae plerumque tegi
diu non potest, suspecta, Crotonienses praesidium a Milone acciverant e veneratque Nicomacho duce Lucanorum valida manu , quae ignarum rei consulem, nulloque periculi metu confidentius ad murnia suggressum, eruptione Subito facta, non fit ne caede vulneribusque multorum rejecit. Rustius acceptum temeritatis detrimentum con illo correctu-TuS , rumorem adversi certaminis ultro adauget; quoque majori percussus esse timore videatur, Coepto se desistore simulat, colligi sarcinas jubet, ut quam Primum discessurus. In urbem, ut castris tam propinquis nec rasum erat, Cito haec nunciantur : praeter probabilem rei causam, juvatur eo quoque credulitas, quod verum hoc esse cupiobant : quum jam sponte hanc in partem inclinantibus animis, captivus quidam spe liberta iis atque praemiorum inductus a consule supervenit, tanquam inter festinationem discedentium, occasione captata, custo liam enugisset.
VII. Ille Coruelium Rufiniam, quod ad Crotonis ORFugu
S V. ovid. Metam. XV. - Uv. XXIV, 3. - Mnaras SStrat. III, 6.
308쪽
tionem Parum hiaberet roboris, Ocnos Pergere narrat, accitum
a quiluod u Hem illam prodere pollicitis. Α lest paulo post
et alter, qui de Prioribus eadem; caeterum, Iam iter in e sos esse Romanos asserit. Simul conspiciuntur eminus signa et agmen incedentium via quae Locros ducit. Eo dolo captus Nicomaclius, per Compendia viarum celeriter Cum suis aCcurrit Locros, ut eam quo tuo urbem defensurus. Quod ubi per occultos nuntios Rufinus cito Comperit, ConverSDitinere, Crotonem regressus, quanto Consilio aci prius me liore, tanto etiam eventu fi lii iore usus est, diligentiamque ejus non modo securitas hostium, sed etiam fortunae favor juvit: densa enim nebula opportune texit accedentem, Prius que propeni una intra moenia fuit victor exercitus, quam reversum Crotoniatae didicissent. Atque hujus victoriae per se satis magna laetitia, ut serme neutram in partem fortuna tenet imul uni, aliis subinde rebus haud minus laetis cumu
VIII. Nicomachus enim, intellecto se in errorem tue- mendabilem inci lisse, dum incertus consilii Tarentum redit, exceptus a Rufino magnam suorum partem amisit, et cum reliquis vix in tutum elapsus est, quum unam urbem defendisse non contentus, duas perdidisset. Nam et Locri su cessu isto animati, pi aesidio Pyrrhi praefectoque, quorum injurias diutius perpeti nequibant, trucidatis, ad amicitiam Romanorum se contulerunt. Rehus ad hunc modum procedentibus , non ideo in tantum ceciderant animi Samnitium Caeterorumque populorum, quin super insitam pervicaciam, spe quoque Pyrrhi regis, et nuntiatis ejus in Sicilia successibus, ad omnia, quae sors serebat, perpetienda SuStentarentur. IX. Pyrrhus enim ut hujus etiam extra Italiam gesta, quod corum temporibus locisque, ad liaec negotiis ipsis cum manis rebus coniunctum est, exponantur) rebus apud Syracusanos Leontinosqtie constitutis, circa eadem tempora cum exercitu Agrigentum prosectus, in ipso adhuc itinere occurrentibus nuntiis, ejectum ex urbe praesidium punicum
S VII. Zonae. - Frontin. - S VIII. Appian. apud Vales.
309쪽
α98 IO. FRE IN S HEMII SUPPLEM.
acceperat, et Agrigentinos ipsi se suaque omnia dedere paratos esse. Neque promissis abfuit fides. Venienti Sosistratus, qui et Syracusas tradiderat, Di urbem, et egregiae juventutis octo peditum millia, octingentos equites adjungit, copias Epiroticis, quas Pyrrhus adduxerat, nihilo deteriores. Οροpida praeterea triginta, quibus imperabat Sosistratus, podem auctore se regis arbitrio permiserunt. His ita gestis misit Syracusas, qui telorum omnis generis copiam, et machinas quarum in obsidionibus urbium usus esse Posset, Subveherent.
Nam ad urbes punici iuris oppugnandas animum adjeCΡ-rat, parato jam exercitu triginta millium, praeter equites mille quingentos, et, quos in Siciliam traiecerat, elephantos. X. Prima ex his in potestatem venit Heraclesa, ubi Carthaginiensium praesidium fuerat : exhinc AZonas cepit; statimque s quuti fortunam Solinuntii primum , mox Hali aetet aegestani, deficiendo a Carthaginiensium amicitia, compluribus etiam aliis in eo tractu oppidis idem audendi exemplum praebuerant. Erycinos autem, et auxiliorum numerosa manu, et munitionibus loci fidentes, summa vi expugnare statuit. Instructo igitur exercitu, armatus ipse, ad moenia procedens, votum Herculi vovit, si dignum genere suo locinque bellatorem eo di se Graecis ostenilisset. Postquam signum oppugnandi datum. crehroqilo missilium jactu Pr pugnatores dimoti locum admovendis muro scalis secerunt;
Primus omnium rex enisus, adversus concurrentes undique
hostes insigne certamen edidit; alios umbone deturbans, alios caedens gladio , magnitudine vero animi roborisque cunctos perterrefaciens. Neque magnifica tantum haec ei pugna , sed etiam omni ex parte solix fuit : sine ullo suo vulnere, magna gloria parta, etiam urbem ipsam eodem impetu
cepit, animatis non minus exemplo regis caeteris quam solulicitis periculo, et utramque ob causam summa ContΡntione
pugnantibus. Sacrificavit deinde Herculi, voti reus; ludosque Varii generis magnifico apparatu per complures dies edidit.
310쪽
XI. Hoc quo Iuo anno IIomae de Lucanis atque Brutiis ante diem nonas Ianuarias triumphatum esse reperio: sed C. Iunio triumphum illum adscribi miror, quum in his p pulis res Rufinus gesserit, dirasque nobiles H. itates receperit , quem etiam alios apud auctores triumphalem virum nominari video. Civitate ob Pyrrhi progressus haudquaquam Secura, novi quoque terrores ex prodigiis et morborum tuo accesserunt. Foedi maxime ominis habitum est, quod Iovis Capitolini signum fulmine tactum, Caputque avutium non nisi aruspicum at te curaque reperiri potuit. Graviore non jam metu, sed clade urbem assecit pestilentia, pecudes hominesque communi strage corripiens, sed praecipue gravidarum abortibus formidabilis; quum nulli propeniodum iam
aut Partus humani, aut sintus animalium ederentur inc lumes, iraque deorum omne vivontium genus interiturum
XII. Ea vis mali maxime insignem Q. Fabii Maximi Gumgitis alterum Consulatum esseCit, in quo collegam habuit C. Genucium Clepsinam. Neque tamen a bello sananitico tu Canisque CesSatum est; magnasque clades liostibus illatas duci Certa sunt argumenta, quod eodem anno Q. Fabius de Samniti hus, Lucanis, Bruttiis, triumphavit quirinalibus; quodque ii populi miserunt ad Pyrrhum literas et oratores, actum
de se, nisi suhoeniretur, nequs vim romanam ulterius sustia neri mus, extremamquo δὲ ecessimum Gintione Priameniendam eras, testaturos. Ea res, et quod senescentibus jam hominum studiis, aut ob injurias quasdam in contrarium versis, in Sicilia res ei duriores esse coeperant, permovit Pyrrhum, ut insula relicta copias in Italiam reportaret. Quod ejus consilium, et rerum inde sequutarum Series, quo Ple nius nosceretur; paulo plura de rebus interim ab eo gestis reserenda putavi. XIII. Post occupatam igitur Erycem, praesidiumque loco impositum, ad 2 inorum urbem Profectus est, Commodo
S XI. Plin. XVI, 5, et XXXIII. I . - Liv. Epit. XIV. - oros. IV, 3. rig. de Civit. Dei, H, I . - s XII. Zonar. - Iustin Plutarch.