장음표시 사용
421쪽
adduxerunt. L. Metellus Omnes Romam misit, liaud indigno quod memoretur invento per laetum transportatos LVI. Quod enim naves ad eam rem idoneas nullas habe-hat, doliis coactis multis vinctisque, ita ut inter hina quaeque dolia tignum unum immissum, neque collidi inter sese, neque divelli sineret, rates compactae sunt, quae deinde tabulato ConStratae, materia terraque ingesta, et lateribus undique praeseptis in stabuli formam, ingressas intrepido belluas, sine sensu navigationis, Cuius valde impatientes sunt, in rhegino litore exposuerunt. Hasdrubal ex clade Lilybaeum evasit, sed Carthagine damnatus absens, quumque rediisset, comprehensus et supplicio assectus est. Interea Poeni CaeSos exercitus suos, aha tos elephantos, totam Siciliam praeter Lilybaeum et Drepanum amissum, Romanos lite iterum classe consecta, mari terraque validos esse reputantes. ad pacis consilia se retulerunt; gratanter acCepturi, si lenioribus paulo conditionibus transigi posset. LVII. Quae res quum eos M. Reguli, legumque pacis ab
ipso quondam dictarum admonuisset, in eam cogitationem venerunt, ut per illum ipsum maxime crederent, vel pacem, vel quod secundum pacem gratissimum orant habituri, permutationem captivorum impetrari posse. Neque dubitabant
quin promptissimam operam in eo negotio, vel sua causana Vaturus eSSet : quem enim tama duritie animi cogi aristone, quin exire miserias carceris, re isere carissima pignora,
frui libertate, patria, dignitate, honoribus cupiaest Esse
M. Regulo uxorem Ron , eus liberos : propinquos ejus affinesque in senatu et magistratibus, fra trem etiam patruelem consulari imperio vero : ipsum senaria populoque romano et Ob res prosperas carissimum, et Ob Moersas miserabilemssse e si e se amaret, sise a suis amaretur, neminem neque
iam in causin diligentiorem patronum, neque imPetrandingratissiorem fore. Non abnuit ille, nulla spe aut cupiditate Suae utilitatis, ut postea apparuit, sed ut senatum ad publica
422쪽
tuenda Commoda praesens auctor enicacius permoveret. Ita
Cartilagitii iasium legatis additus quum ad urbem venisset, ingredi, quamvis rogatus a Romanis, noluit: stuιm lex tis ex disciplina patria senatum extra uisem dari causatus.
LVIII. Coactis ergo Patribus, inter legatos Carthaginiensium verba fecit, se quoque, ut qui iure belli semus memoriam esset, mandara dominorum attulisse, maxime qui embellum uti siniretur condisionisus, quibus u trique populo
Nisum esset: si a Nero, ut saltem captioorum esset Permutirtio.
Digressos mox legatos et ipse secutus est, neque deliberationi senatus hoc ipsum instanter petentis prius interessct voluit, quam Carthaginienses assentirentur: tum assedit ta- Citus , doneC rogatus sententiam , α Patres, inquit, conscripti, α Ego uimon Romanus sum, Et corpus quidem, ut fortuna α voluit, penes hostes est; animus fortunae non sulla tus,M qui fuit, manet: quare huic potius obsecutus, quem meum η esse reor, quam Corpori, quod alienum est, neque capti- VOS permutandi, neque ineundae pacis auctor sum: Bello manente Captivos reddi, prorsus est inutile : nam illi prou me uno duCes multos, pro sene adolescentes repetunt; in quibus esse novi, quos non spernatis : siniri vero bellum, α nisi luculentissimis irem ditionibus, aut universa Victoria, - quum indignum esset sapientia Vestra, tuni rei romana
LIX. - Scio, vobis etiam in gerendo bello dii scilia multan RCCidere : neque enim res magnae citra magnum laborem η Π agnoSque sumptus confieri possunt: sed si ,arthaginien- sium sortianam contuleritis, Omnia, quae momentum ad ι victoriam faciunt, penes vos meliora sunt. Magna Pu Ru Superati sumus semel, sive culpa ista mea, sive fortuna ἀ fuit: sed exercitus eorum toties cecidimus, et animoS meau Clade rursum erectos victoria panormitana infra priorem α desperationem dejecit afflixitque. Siciliam excepta Ima al-κ teraque urbe amiserunt : in caeteris insulis res ipsorum
423쪽
α malae Sunt. Classem habetis, cui punica non optet o curu rere: hac quoque parte helli perpetuo superiores : neque α accepta tempestatibus damna tantum vobis virium detra-α xerunt, quantum adjecerunt cautionis. Pecuniae fortassis α par titrobique inopia : s d obsequentiores tamen vobisu Itali, quam Asri Poenis, quos quum amassent nunquam, α nuper etiam impensius odisse didicerunt. Qui enim nul-uladum tam atroci injuria laesi certatim ad me do Corunt, α eos post vastatam a prioribus domitiis regionem, alia ta armenta, extortas pecunias, interfectos principes, quida aliud exspectare creditis, quam ut novus exercitus hinc
α in Africam veniat pLX. α Quod vero delectus vobis tacitis et copiosus est, α miles honus, concors, lingua, moribus, sacris, civitate, α Cognatione junctus, id tantum esse reor, ut haC una reu ancipitem sacer possetis Carthaginiensibus totius bellia victoriam, si caeteris omnibus vinceremini. Quid Onim adu versus ejusmodi copias momenti sit in mercenaria manu pu et tamen si quod erat, sua crudelitate jam aboleverunt α Poeni, sibique non minus difficileni essecerunt peregrini u militis conducendi rationem, quam conducti custodiam :n Xanthippus, cui forte Carthago debet, quidquid ab eo
. tempore potuit amittere, tam ingrate PersidoqNe tractatus, α documento erit aliis, ne temere locent operam ei populo, α qui maxima merita non nisi maximis injuriis novit remu-α nerari: vulgus etiam barbarorum, stolidum ot venale ge-α nus, nihilominus absterrebit in sui generis homines saepiusu exercita saevitia, quum modo carnificum aut conin ilit u num manu perempti, modo in desertis insulis expositi, pro . stipendiis emeritis, ne simplicem quidem mortem, et hu-α mani moris supplicia pertulerunt. Habetis, Patros Con-κ scripti, rationes meae sententiae, qua neque pacem Cartha -- giniensibus dandam, neque commutationem Captivorum
LXI. Non displicebat consilium senatui, si auctore salvo accipi posset, sed hujus eo magis miserabantiar, quo iPSU, ut reipublicae consuleretur, magis se neglexenit ζ ΠΡPare
424쪽
batque huc inclitiari, ut qualibet conditione vir animi tam generosi patriae redderetur : jainque voces jactabantur dicentium ad suos postliminio reperetisset, suo jam jure
manere in cisitate, aut retineri posse. Pontifex etiam maxumus affirmabat, sι remansisset in cisitate, circa pejurium facturum Nideri: quum ille spiritu vidiuque, quem etiam iste senatus stupes oret, α Quin, ait, dubitationem istam se-α mel tollitis, Romani, sequiminique sententiam meam, et is audetis me Contemnere.' Frustra tenditis ohtitiere, quod . neque jucundum vobis, neque utile patriae, neque mihia honestum sit futurum. Fortasse dum nova res esset, ala-κ Cres, et Patantes Vobiscum me versari videretis : sed simul. atque primi istius gaudii brevis impetus evanuisset, odi α sici rem me vobis redderet reditus mei turpitudo, quam α absentia moa desiderandum effecisset. LXII. α Milii quidem certum ost in ea civitate non degere, α ubi post servitutem a Dicariam civis honesti dignitatem α tueri non potero; et si maxime vellem, prohiberet fides,4 prohibet et iurisiurandi sacer honor, numinumque venen ratio, quorum invocationem et reditus mei ad Poenos pi- η gnus feci, et si pejerem, poenae Hon a me tantum, sed etiam' a Vobis populoque romano repetendae vindicem timeo. Sunt α enim profecto aliquid dii, neque periuriis aut contemptu' hominum impune violantur. Si quis vero posse Die reli-- gione exsolvi autumat : esse prodita libris auguralibus hujus. v ccmodi piacula ; caerimoniis et victimis perfidiam ac periu-α rium rite procurari : euin ego meminisse velim, majorem ἀ esse maj statem numinum, quam ut peierando laesa quibu buslibet lioini inina inventis placetur : neque rationi con-- sontaneum, ut Inaculae peccatis hominum Contractae, pe-α corum boum vo sanguine ablui credantur.
LXIII. . Ad me quod attinet, scio mihi Carthagine paratosn OSSe Cruciatus magnos , exquisita tormenta. Sed his omni-α hus tristius esse puto fidem sallere. Hoc enim mihi pro
s LXI. Paeanii Metaphr. in Eutrop. - s LXII. Eutrop. lih. II. - sit.
425쪽
α secto noceret: illa magis ad ea, quae circa M. A1ilium sunt, u quam ad ipsum referuntur. Nolite calamitosum existi-α mare, quisque ferre Calamitatem potest. Servitiit m , conii temptum, dolorem, inediam, vigilias, quum mala nun-α quam putaverim , Post tanti temporis assuetuditioni etiam is molesta credere desii. Tolerabilia enim esse, tolerando di- . dici: quod si supra quam ab homine ferri possint, inten-α dantur, non ab illa tantum, sed ab omni miseria me cita α mors liberabit. Nihil igitur timendum esse video mortem a non timenti, quam etiam o upare licot; et sopissona nisin viri esset, vincere potius dolorem, quam effugore. Sed liae η pauca et confusa ideo dixi, ut vos neque dimoveri mex posse a sententia sciretis; neque vi CPm meam velut ho-- minis infelicis et calamitosi misereremini: mihi vero mei 4 consilii tota ratio facilis et constans est; nam ut Cartha-- ginem revertar, id mihi dehet esse curae : quid passurus 4 ihi sim, erit diis. . Aiunt etiam, quo efficacius moveret dubitantes, Confirmasse, priusquam Carthagine dimissus esset, sibi venenum punica fraude datum, quod lenta peste α spiritus vitales exedens, tacta permutatione restitutum
LXIV. Horribilom vero in hoc viro virtutis Constantiam , qui, dum ab honesto non discederet, Contumelias, Cruciatus, mortem, quidquid denique abominantur homines, majori prope contentione secutus est, quam alii vitaverant :utili mortalibus documento, eas tantum animas quibusvis terroribus pares. honestique propositi ad extremum tenaces esse, quae nobilitatis suae sensum habent, seque non ad hanc modo vitam natas esse meminerunt. ΝeC cnim aCerbitates tantas M. Regulus sponte pertulisset, nisi aut pulchrisfactis ingeritia post mortem sore praemia, aut sceleratis ingentes poenas, cre didisset. Igitur in sententiam M. Reguli facto sctnatusConsulto, quum moestos et iratos dominos ipso vultu semper 'Idem Sequeretur, repulsaeque dolorem appareret in suasorem ejus crudeliter vindi a tum iri, moti qui
s LXIII. Tudit. apud Ageli. VI, 4.
426쪽
IN LO C. LIB. XVIII LIVIA NI. 4 is,
clam sunt, ut vel nolentem retineri juberent : uxore praeterea Reguli Marcia, conari unibusque liberis, omnia fletu
planctuque complentibus, dixere Consules, neyue manensem dedituros esse nequc riscedensem moraturos.
LXV. . Sic ille, recusato etiam conjugis colloquio, parvorumque silloruin complexu osculisque vitatis, Carthaginem revectus, atrocissimis suppliciis vexatum corpus exuit. Palpebris otiim resectis aliquandiu in loco plane tenebricoso habuerunt: deinde quum sol esset ar lentissimus, rΡpetite
eductum intueri caelum Coegerunt: postremo conjectum in arcam ligneam, quam ad solem obverterant, claris introrsum versis horrentem, atque ita anguStam, ut ereCtus por- petito manere Cogeretur; dum sessum Corpus, quocunque
inclinaret, ferreis stimulis conliditur, cruciatu et vigiliis intercinerunt. Ilio M. Atilii Beguli fuit exitus, ipsa quoque vita, licet maximam per gloriam diu acta, clarior et illustrior. Fuit vir moribus integerrimis, animo in Dactus; consilio
non spernendus; in quo nihil acclasare neque sua neque sequentia tempora potuerunt, nisi quod fortunam secundam infirmius tulisse visus est, repudiatisque Poenorum precibus causa suisse, Cur multis deinde annis bellum maneret, ingenti cum civitatis utriusque detrimento.
LXVI. Caeterum M. Regulus peccatum istud aliis virtutibus , sed maxime mortis admirabili constantia, delevit; Calamitate sic perlata fortunatior, quam si evitare imminentem potuisset. Audito sine Reguli, et harbara Poenorum s ritato, senatus nobilissimos captivorum Marciae liberisque dedidit: quos illi conclusos in armario muricibus praefixo, pari ac Regulus interierat supplicio excruciare constituerunt, alimentis etiam per dies Continuos quinque non pro hi tis; intra quod temptis Bostar Poenus moerore fameque extabuit. Hamilcar vero firmior, etiam alios quinque dies
de Civit. Dei , I. is, et III. 18. - oro . - Su. - Cic. de Osr. III, 2 . Diod. apud Xales. lib. XXIII.
427쪽
cum cadavere Bostaris inclusus, ciboque tantum ad vitam cum miseria prorogandam dato duravit: donec cognito quid fieret, magistratuum imperio saevitia coercita est; injun-Ctumque, ut Bostaris cineribus in patriam remissis reliqui captivorum mitius haberentur : morum iitriusque Civitatis memoratilli discrimine; quum altera nec inique t esa , neCimpune laesura, Virtutem, quam venerari debuerat, diris suppliciis exstingueret : altera justissimae vindictae poneret modum, non quem poscebat irritatus dolor, sed quem reverentia humanitatis, et decora claris imperiis moderatio
commendabat. S LXVI. Diodor. lib. XxIV, apud Vales. - Zonaras. - Tudit. apud Ageu. VI, 4.
428쪽
IN LOCUM LIBRI DECIMI NONI LIVIANI.
Caecilius Metellus, rebuq adversus Poenos proslκre gestis, speciosissimum egit triumphum , XIII ducibus hostium et CXX elephantis in eo ductis. Claudiuq Pulciter consul, contra auspicia prosectus, jussis mergi pullis, qui cibari nolet uitit, in liciter adversuq Carthaginiense classe pugnavit; et revocatus a senatu , jussusque dictatorem dicere, Claudium Glieiam dixit, sortis utilinae hominem : qui, eoactus abdicare se magistratu, postea ludos Praetextatus stinctavit. Atilius Calatinus primus dictator extra Italiam exercitum duxit. Cum Pintiis captivorum ecim mutatio facta est. COIOuiae de luctae fit ut, Fregenae, in agro sa lentino Brundusium. Lustrum a ren KDii huq cotiditum est 2 reusa sunt civium capita CCI I millia, CCXXII. Claudia, soror P. Claudii, qui eontemptis au piciis male pugnaverat, a ludifi revorteus, quum turba pr merestur, dixit : Oιncam frater meus viseret, iterumque esassem dueeret ob eam causam niuicta ei dicta est. Duo praetoress tum Pri. miim eroati Aunt. Caeciliuη Metellus tu, iti sex inax. A. Poς umium consulem , quoniam idem et flamen martialis erat, quum is ad 1,ellum gerendum proficisci vellet, in Urbe tenuit; nec Dassu est a Lacris recedere. Rehus adversias P os a pluribus ducibus prosIaere gestis, summam victoriae C. Lutatius ecingui, victa ad AEgatos insulas i lasse Poenorum, imposuit. Petontibus Carthaginiensibus pax data est. Quum templum Vestae arderet, Caecilius Metellus pontifex max. ex incendio
429쪽
saera rapuit. Duae tribus adjectae sunt, Velitia et Quirina. Falisei quum rebellasserit, sexto die perdomiti, in deditionem venerunt.
I. Ρκos Ecris ab Urbe Carthaginiensium legatis, consules
senatusconsulto exercitum in Siciliam deportare jussi, cupide paruerunt, et ira in hostes accensi ob M. Regulum, et aemulatione speque ex L. Metelli proconsule victoria. Nec enim consecti negotii magnitudinem damno tantum carthaginiensis populi metiebantur, quod amisso exercitu, tantoque num ro elephantorum, ad reliqua belli factus esset infirnitor; sed haud minus eo, quod prospera cum belluis pugna romatii militos animum ex priore formidine receperant; spesque in Cesserat, siniri bellum posse, ni occasioni
defuissetit. 1gitur Classe navium ducentarum coacta Consules antho cum legionibus quatuor Panormum appulerunt: assumptisque reliquis ibi copiis navibusque, praeter eas, quae custodiae locorum necessariae vidchantur, cum rostratis ducentis quadranginta, Cercuris vero Sic vocant navium quod-da in breviorum gonus in sexaginta, et aliis cujusque modi navigiis plurimis Lilybinini veniunt; ibique consilio habito
II. Hau est illa lilyhaetani oppidi nobilis obsidio, quae per
solidum decennium, ab eius belli anno quarto decimo traCta, non expugnatione Hrbis, aut deditione ab obsessis facta, sed universi belli eventu sinem accepit. Quum enim Poeni R Inanique intelligerent, quantum in ea urbe momentum ti trisque foret, vel ad Africae pr 'sidium , vel ad imperium Siciliae, summis utrinque viribus et oppugnata et defensa eSt. Urbem deinde romanam ex moerore, quem M. Reguli casus attulerat, ros cit L. Me tolli triumphus : non visu modo et memoria rerum prosperrimarum, Sed etiam adve sus inhvitiana in gentem vindictae dulcedine. Triumphavit de Poenis proconsule a. d. II Idus Septembres. Ducti sunt ante currum duces hostium tredecim, et ingens elephantorum agmeu,
430쪽
viginti supra centum : sunt et qui plures numerent. Hi deinde producti sunt, quum ludi fierent, et hastis praepilatis
per totum circum ab Operis aCti, quo Contemnere diso rethelluas populus, quaS vehementissime timuerat. Interfectosesso jaculis V rrius Flaccus auctor est, quum neque uti iis placuisset: neque donari regibuS tantam a cessionem virium, ex usu reipublicae videretur. III. Eodem anno magna vilitas annona Romae suit: assibus singulis sarris modios fuisse; itemque vini congios, sicique siccae porido triginta, olei pondo di Cem, carnis pondo
duodecim traditur : quum plus ubi is eurum reriam PASEt, quam pecuniae, cujus inter belli tam diuturtii sumptus magna jam penuria esse Coeperat. Dum haec nomae geruntur, in Stellia Lilybaeum suminis viritius Oppugnabant Consules, Deque minore pertinacia animorum ab inclusis resistebatur. Prima vis admota est turri, quae prae aliis longissime versus Lybicum mare procurrebat. Hac deiecta, ad proximam quamque promota Sunt opera, doneC Sex omnino turres procubuerunt: tum ad caeteras quatiendas fossae compleri Coeptat, ut machinae transduci admoverique posscnt: quanquam magnus erat labor, quippe latitudo fossae sexaginta cubitos, altitudo quadraginta aequabat; tamen impigre coeptus
IV. Contra haec Carthaginienses, interius aperta sossa, Egestam humum amoliebantur : sed quum multi iuditio materiam apportantium nihilominus agger CreSCeret, fossaeque Complanarentur, relicto isto consilio murum alium interiorem exstruxerunt; indefesso ad omnia Himilcone, qui prieter urbanam multitudinem, mercenariorum decem millibus instructus, vim omnem dolumque hostium sagacitate, vigilantia, constantiaque eludet rat. Ille nihil neque remissum apud suos, neque tutum apud hostes patiebatur; operibus Opera, Cuniculis cuniculoS, armis arma opponebat: inter