장음표시 사용
41쪽
publicum erat, M. Lucretius tribunus plebis pro
mulgavit, ut agrum Campanum Censores fruendum locarent : quod Actum tot annis post captam Capuam non fuerat, ut in vacuo φ Vagaretur Cupiditas privatorum. Quum in exspectatione senatus esset, bello etsi non indicto, tamen iam decreto, qui regum Suam Porsei qui sequuturi amicitiam essent, legati Λriarathis, puerum silium regis secum adducentes, Romam Venerunt. Quorum oratio suit, regem educandum f-lium Romam misisse , ut iam inde a puero aSSueSCercimoribus romanis hominibusque. Petere, ut cum non sub hovisum modo Privatorum custodia , sed publicae cliam curae ac Delut tutelae Dellent esse. Ea re ais luetatio grata senatui fuit. Decreverunt, ut Cn. Sicinius praetor
aedes instructas 4 locaret, ubi filius regis comitesque eius habitare possent. Et Thracum legatis, apud se disceptantibus et societatem amicitiamque petentibus, et, quod petebant, datum est, et munera binum millium aeris summae in singulos missa. II os utique populos, quod ab tergo Macedoniae Th Pacia esset assumptos in societatem gaudebant. Sed ut in Asia quoque et insulis explorata omnia essent, Ti. Claudium Neronem , M. Decimium legatos A miserunt. Adire cos Cretam et Rhodum iusserunt, simul renovare amicitiam, simul speculari, num sollicitati animi so
C. P. XIX. r. Agrum C. censores
fruendum locarent; vide ad XXVII ,3, n. l. - Od factum tot annis, etc. tinnio hiennio Post; vide ad XXVII, 3 et 1i.Sed deinde videtur intermissum sitisse ; Duk.
u. In υacuo, vacante agro, qui sine domino esse videbatur. Cotis. Inipp. Suci. Claud. 9 ext r. 3. Aod s instructas, instruendas, instructas Praebendos, locaret, omnigena supellectile a redemptori hiis iu- strui curaret; Drah. Cotis od V , , n. 6, et VI, 5, n. 3. - Munera, binum millim aeris summae in singulos misya ; vid. cap. 6 . n. 6. Vox summu abest nitis locis, quibus vel de liac re, vel de pecunia in aerarium a trium
phautibus illata. vel de praemiis publice dulis agitur ; Duk.
42쪽
XX. In suspensa civitate ad exspectationem novi belli, nocturna tempestate columna rostrata in Capitolio ' bello Punico consulis. cui collega Ser. Fulvius suit, tota ad imum mimine discussa est. Ea res , Prodigii loco habita, ad senatum relata est. Patres ad haruspices referre, et decemviros adire libros iusserunt. Decemviri, lustrandum oppidum ., supplicatio-Dem Obsecrationemque habendam, victimis maioribus sacrificandum et in Capitolio Romae, et in Campaniand Minervae promontorium, renuntiarunt; ludos per
decem dies Iovi Optimo Maximo primo quoque die
saetendos, ea omnia cum cura tacta. Haruspices, in
bonum versurum 4 id prodigium, prolationemque sinium et interitum perduellium = portendi, responderunt ; quod ex hostibus spolia fuissent ea rostra, quae
tempestas disiecisset. Accesserunt, quae cumularent religiones animis. Saturniae, nuntiatum erat, Sanguine per triduum in oppido pluisse: Calatiae asinum
tripedem natum, et taurum cum quinque Vaccis uno
ictu fulminis exanimatos: Auximi terra pluisse. Horum quoque prodigiorum causa res divinae saetae, et supplicatio unum diem seriaeque habitae.
CAP. XX. r. Sumensa tid stasPectaticinem; vide ad Il, 64. n. a. Mox Sigrin. lacunam ita explet: in Capi lolio bello Aunico Prιοι e Posita a JI. Aemilio ccinstile , cui, etc. et Uigh. in Capitolio 'I. Aemilii, Priore bello Fianieci corastilis. a. Decermuros adire libros; vide ad II l , Io , u. 6. 3. Lustrandum Ορyidum ; vide ad N XXIX. 22. n. g. - 'turam quo lies simpl. memoretur, iii telligendum esse Romam antiquam Romuli vel
quadratam , tu moute Palatino et Xm ione Vrbis conditam, docet Scaliger in Appeud. coniectu u. tu Varr. Ling. Lnt. p. i 85. Ita omidum accipi posse XLV . I 6. n. 5; sed h. l. et cap. 36 pr. de tota Vrhe dici, monet
DraL. - Siamlicationem obsecratio nemque; vide ad III . 63, n. a. Anci scandum et ... Romae et in Campania , etc. vide ad XXI l . t . n. 25. 4. In boniam υersiarum i vide ad II,3 , v. a. S. Interitiam perduelitum: vide ad I, 26 , n. 4. - Ex hostιbus Volia, hostilia; νide ad XXXV , 32 , n. 3. -- Accesserunt prodigia, quae cumularent religiones amniis; vide ad v, 23 , n. 8. - Saragiatne Per triduum,ete. vide ad I, 31 , v. 1.
43쪽
XXI. Consules ad id tempus in provincias non exierant , quia neque, uti de M. Popillio reserrent, senatui obsequebantur, et nihil aliud decernere prius statutum Patrihus erat. Aucta etiam invidia est Popillii literis eius , quibus iterum cum Statiellatibus Liguribus proconsul pugnasse se scripsit, ac se decem millia eorum occidisse: propter cuius iniuriam belli ceteri quoque Ligurum populi ad arma ierunt. Tum vero non absens modo Popillius , qui deditis contra ius ac fas bellum intulisset, et pacatos ad y rebellium
incitasset, Sed consules, quod non exirent in provinciam , in senatu increpiti. IIoc consensu Patrum accensi M. Marcius Sermo et Q. Marcius Scylla, tribuni plebis, et consulibus mulctam se dicturos, nisi in provinciam exirent, denuntiarunt, et rogationem, quam de Liguribus deditis promulgare in animo haberent, in senatu recitarunt. Sanciebatur, ut qui ex J Slatsellis deditis in Merialem restitulus ante Calendas Sextiles
primas non esset, cuius dolo malo is in se intutem uenisset, ut iuratias senatus decerneret , qui eam 'rem quae
Chr. XXI. r. Consules in m Min
eias non exierant . inanio' in proMin
eiam , quod mox his dicitur , et cuP. 22 Pr. nam una fuit provincia, Liguria, ambobus consuli hus decreta; vid. cap. IO. - mi de M. Popillio re-
sement, etC. cf. cap. IO. - Proconsul Pugnasse, etc. forte Pro consule Pugnasse se scr*sit, ac sedecim millia , etc. Iae. Periae. u. Pacatos ad rebellium, pro vulgari rebellionem , ut contagium et contagio , consortium et consortio .
Obliolum et obliseio obsidium et Obsidio ; Gron. Mox cognomina Sermo et Sertia a librariis sorte depravata, sed, quia Plane incertum est, quid imo iis sui,stitui debeat, Potius relinquenda . ut multa locorum homi- mimque nomina, quae alibi non occurrunt; DraL. Cons ad IlI, SO , D. I. Ralla pro Scylla coni. Pigh. 3. Vt. qui ex Statiellis, etc. pro ut si quιs ex St. - Ante Calendus Sextitis Primas , Proximas. - In semitutem venisset, tui moιn serWiliate mansisset; Gron. 4. Vt iuratus senatus decerneret:
v. ad XXVI ,33 , n. 9. De iteratione
particulae ut vide ad XXII , Ir, n. u. 5. Qui eam rem quaereret animad Verteretque, cognosceret, vel potius poni ret; ut animadMertere Peccata apud Cic. Rosc. Am. έo. Re malae seu Peccata Puniri solent, Postquam animadversa sunt et cognita.
44쪽
reret animasie temesque. Ex auctoritate deinde senatus eam rogationem promulgarunt. Prius quam proficiscerentur Consules, C. Cicereio praetori prioris anni ad aedem Bellonae senatus datus est. Is , expositis , quas in Corsica res gessisset, postulatoque frustra triumpho, in monte Albano, quod iam ita morem venerat, ut sine publica auctoritate fieret, triumphavit. Rogationem Marciam de Liguribus magno Consensu Ρlebes scivit iussitque. Ex eo plebiscito C. Licinius Praetor consuluit senatum, quem quaerere ea rogR-tione si vellet. Patres ipsum eum quaerere iusserUnt. XXII. Tum demum consules in provinciam profecti sunt, eXercitumque a M. Popillio ceperunt . Neque tamen M. Popillius reverti Romam audebat, ne Causam diceret, adverso senatu, infestiore populo, apud Praetorem, qui de qri aestione in se posita senatum Consuluisset. Huic detrectationi eius tribuni plebis alterius rogationis denuntiatione occurrerunt: ut, si non ante Idus Novembres in urbem Romam introisset. de absente eo C. Licinius statueret ac iudicaret. Hocitra ius vinculo * quum redisset, ingenti cum invidia in senatum venit. Ibi quum laceratus iurgiis multorum Esset, senatusconsultum iactum est, ut, qui Ligurum post Q. Fulvium, L. Manlium consules hostes non fuissent, ut eos C. Licinius, Cn. Sicinius praetores in libertatem restituendos curarent, agrumque iis trans Padum consul C. Popillius daret. Multa millia
rere ex V.CAp. XXII. I. Exercitumque a M. P. o erunt; leg. acc erunt'. Gron. Prob. Drahemh. - Quaestione in ge
2. Hoc tractus Mincula. hae adductus necessitate, vel Causa, et ut C
gente; ut passim Mincialtim dicitur ratio, ob quam aliquid vel facimus vel omittimus. Metaphora hoc loco desumpta ab eo, qui vinculis constrictus attrahitur.
45쪽
hominum hoc senatusconsulto restituta in libertatem, transductisque Padum ager est assignetitus. M. Popillius rogatione Marcia bis apud C. Licinium causam dixit: tertio Praetor, gratia consulis absentis et Popilliae familiae precibus victus, Idibus Martiis adesse reum iussit quo die novi magistratus inituri erant honorem; ne diceret ius, qui Privatus futurus esSet. Ita rogatio de Liguribus arte sallaci elusa est. Legati carthaginienses eo tempore Romae
orant et Gulussa filius Masinissae. Inter eos magnae contentiones in senatu fuere. Curthaginienses querebantu Γ, cc praeter agrum, de quo ante legati ah a Borna, qui in re praesenti CognOScerent, missi es-n Sent, amplius Septuaginta oppida castellaque agri a curthaginiensis biennio proximo Masinissam vi atquct
oe, armis possedisse R. Id illi cui nihil pensi sit, facile i
a esse : Carthaginienses foedere illigatos silere; pro- ,, hiberi enim extra sines efferre arma. Quamquam a sciant, in suis finibus, si inde Ν umidus pellerent, s se gesturos bellum : illo haud ambiguo capite laeba deris deterreri δέ quo diserte vetentur cum sociis η populi romani bellum gerere. Sed iam ultra super-3. Idibus Martiis adesse reum ius sit: vide ad III, 34, n. 6. - Elusa est i vide ad XXXIX, 6, n. b. CAP. XXlII. I. Praeter agrum , de quo ante legati etc. vide ad XL , IT.
Ibique n. I. - Ιn re Praesenti; vide
ud XXXIV, 62, n. 7.I. Vi atque armis yossedisse; vide ad XXIV. 4S , D. 6. - Cui nihil μenrisit, ut XL HI, 7; nihil. cuius ratio iiingendo habenda, quod ipsi expendendum sit . et quo prohiberi possit. - Carthaginienses foedere illigatos
silere; coni. sedere Frider. Iacob s.
apud Goeli. pag. 389, laudatis Liv.
III, 68; VII. 3; XXII, i έ; XXXV.
34, et Senec. Troad. v. 21 I. Observat enim, nec immerito, cos qui arma extra fines prohibentur esserre, non Propterea ad silentium adactos videri Posse. Et tantum ahmit ut silerent
Carthaginienses. ut potius graviter de
iniuria ipsis illata Conquererentur. LEN. 3. Prohiberi ext a sines efferre a ma ... cvite foederis deterreri etc. vid. nd XXX. 37. - Missos esse, sorto missos sese; Gron. aut sese missos esse; Drah.
46쪽
is hiam crudelitatemque et avaritiam eius non pali 1, posse Carthaginienses. Missos esse, qui orarentis Senatis , Ut trium harum rerum unam ab se impe- γγ trari sinerent : ut vel ex aequo apud socium PO- a pratum, quid Cuiusque esset, disceptarent; vel per a mitterent Carthaginiensibus, ut adversus iniustan arma Pio iustoque se tutarentur bello A; vel ad a CXtremum, Si gratiu plus , quam Veritas, apud eos a Valeret, Semel statuerent, quid donatum ex alieno,, Masinissae vellent. Modestitis certe daturos eos, et M scituros, quid dedissent: ipsum nullum, praeter,a quam Suae libidinis arbitrio, sinem facturum. Horumn si nihil impetrarent, et aliquod suum post datam a a P. Scipione pacem delictum esset, ipsi potius anias madverterent in se. Tu tam servitutem se sub don minis Pomanis, quam libertatem expositam ad iniu- a rias Masinissae, malle. Perire namque semel ipsis a Satius esse, quam sub acerbissimi carnificis arbitrio a spirit im ducere,a. Sub haec dicta lacrymantes procubuerunt; stratique humi non sibi magis misericordiam , quam Pegi 4 .
XXIV. Intorrogari Gulussam placuit, quid ad ea responderet, aut, si prius mallet, expromeret. Super qua re Romam venisset. Gulussa, u Neque sibi sacile is esse, dixit, de iis rebus agere, de quibus nihil a mandati a patro haberet; neque patri facile fuisse
a mandare, quum Carthaginienses, nec de qua rear acturi esSent, neC Omnino ituros so Romam, indi- ,3 cavePint. In aede Aesculapii clandestinum eos pcrγο aliquot noctes consilium principii in habuisse, unde
4. Pio iustoque se l. bello; vide ad I, 22. l. 6. - Quam Meritas; vidend li, 48. u. 2. - Modestius; vide ad V, 6. n. I S. Non sibi magis misericordiam , quum regi: adiiciendum sorte inse diam eoncitarunt; Sison.
47쪽
μ praeterea legatos occultis cum mandatis Romam is mitti x. Eam causam fuisse patri mittendi se Romam, o qui deprecaretur Senatum, ne quid Communibus is inimicis criminantibus se crederent, quem ob nullam
n aliam CauSam, nisi propter constantem fidem ergara populum romanum, odissent M. His utrumque au
ditis, senatus, de postulatis Carthaginiensium consultus, respondere ita iussit: ει Gulussam placere n extemplo in Numidiam proficisci, et nuntiare patri, is ut de iis, de quibus Carthaginienses querantUr, νὴ legatos quam primum ad senatum mittat; denun-n tietque Carthaginiensibus, ut ad disceptandum Ve- , niant. Si aliquid possent Masinissae honoris causa,
a et secisse et sacturos esse : ius gratiae non ) dare. a Agrum, qua cuiusque sit, possideri velle; nec novos a statuere sines, Sed Veteres observari, in animo ha b, here. Carthaginiensibus victis se et urbes, et agros. Concessisse; non ut in pace eriperent per iniuriam. quae t ure belli non ademissent γο. Ita regulus Car-CAp. XXIV. t. Vnde Praeterea D-
gatos occultis cum mandatis Romam
mitti, locus lucer. Placuit addendum pistabat vir doctus ad marg. ed. Cur. inde se nihil audisse, Praeter quam legatos . etc. Clcr. inde nihil emanasse,
Praeterquam legatos etc. Druh. - ΛM-
dacter, sed non satis probabiliter hunc Ioeum Doer. ita refingit: Patrem
comperisse tantum: in aede Aescula-Pii . . . unde Pracsentes legatos ... muti
placuit. LEM. 2. Res 'ondere ita iussit, scit. Praetorem urbanum nam consules erant absentes ), vel eum qui senatum consuluerat: nisi Ieg. Desρonderi; Dra L. 3. Ius gratiae non dare: ex eo quod Poeni, P. 23, tu senatu dicunt, si gratia Plus, quam Ueritas, astud eos υaleret, patet, Seritent iam horum verborum esse, Plus apud se ius valitu rum, quam gratiam; se gratiae causa non violaturos ius, aut cuiquam ius
negaturos; omnia iuri, nihil gratiae
daturos esse; Duk. - Haec verba, iuxgratiae non dare, obscuritate lal, rant, quae evanescet. si legeris cum Frid. Iacobs. apud Goeli. Pag. 4oo, ius graitae non Prodere, et h. l. sensu Aset: Et tum grai inm, qua MasinisSavpud Romanos storeret, nori tantum valituram, ut pro Pterca ius Prodere
ntque violare sustinerent. LΕΜ. Veteres obςrer=ari, immo obsor re;
Gronov. Cf. tamen Drah. ad III. St. n. Σ. - Regulus; vide ad lib. I, 39,
48쪽
thaginiensesque dimissi. Munera ex instituto data εutrisque, aliaque hospitalia Comiter Conservata. XXV. Sub idem tempus Cn. Servilius Caepio, Ap. Claudius Centho, T. Annius Luscus legati, ad res
repetendas in Macedoniam renuntiandamque amicitiam regi missi, redierunt; qui iam sua sponte infestum Persi senatum insu Per accenderunt, relatis Ordine, quae Vidissent, quaeque audissent. ει Vidisseis Se per omnes urbes Macedonum Summa vi parariis bellum. Quum ad regem Per Venissent, Per multosis dies conveniendi eius potestatem non factam; po- D stremo, quum deSperato iam colloquio prosectiis essent, tum demum Se eX itinere revocatos, et adis eum introductOS eSSe. Suae Orationis Summam
is suisse: foedus, cum Philippo ictum, cum ipso eo postis mortem Patris renovatum ; in quo diserte prohiberin eum, extra sines arma esse Pre; prohiberi socios po- is puli romani lacessere bello. Exposita deinde ab is se ordine , quae ipsi nuper in Senatu Eumenem verais Omnia et comperta reserentem audiSSent. Samothra-
υ Cac Praeterea per multos dies occultum consilium is cum legationibus civitatium Asiae regem habuisse.
ι Munera ex instituto data: vidend cap. 6, n. 6. - Alliaque homitial a , acii. iura, quae sunt loca, latilia et quae plura hospitii et honoris causa iisdem tribui mos erat; Duk. - CO-miter; vide ad XXv, 12, n. 7.-COno semiata, sorte Am ata, ut XLV, ao; vel ObserData; Drah. CAP. XXV. I. Cn. Seroilius Caeρχetc. hanc legationem, et quidem de tanta re, tu Macedo uitam missam fuis-fie, nusquam tu superioribus dixit:
sed si hi legati ea, quae iis tribuit, tu senatu loquuti sunt, apParet, eos post Eumenis adveutum iu Vrheinmissos fuisse; Dvk.
a. Ad res rePelendas renuntiandam inque amicitiam regi; vide ad l. 22, 3. S, et XXV, I 8, n. 5. - Pers NS et veti. cdd. anta Paris. I 573, Pro
XLV, 39, et Per se mox Cap. 26. Et enim et Perses et Persa dicimus, Doritvntum Perseus, a quo et Patrio casu
Persi, ut Achilli, Vl si, Euri di, Sophocli, Theodecti, Mithridati, Themastocli, ArisιOeeli, Theoρhani, Arι
49쪽
M Pro his iniuriis satis fieri, senatum aequum Cen Sere, M reddique sibi res sociisque suis, quas contra ius laeis deris liabeat. Regem ad ea primo aCCensum irara inclementer loquutum, avaritiam superbiamqueis Romanis obiicientem frequenter; quod alii supero alios legati venirent speculari β dicta factaque sua, is quod se ad nutum imperiumque eorum omnia di
a, tum ac diu vociferatum, reverti postero die iussisse. D Scriptum Se responsum dare vello. Tum ita sibiis scriptum traditum esse: Foedus, Cum Ρatre ictum, M ad se nihil pertinere. Id se renovavi, non quia D probaret, sed quia in nova posses ione regni pa B tienda Omnia essent, passum. Si novum foedus D Secum iacere vellent, convenire prius de conditio- D nibus debere; et, si in animum inducerent, ut ex is aequo 'foedus fieret, et se visurum , quid sibi suis ciundum esset, et illos credere reipublicae consul- D tu POS. Atque ita Se proripuisse, et submoveri e
is atque voce clava denuntiasse Sibi, ut triduo rcguiis sui decederent finibus. Ita se profectos; neC Sibi, M aut venientibus, aut manentibus, quidquam hospin taliter aut benigne factum. o Thessali deinde Aetolique legati auditi. Senatui, ut scirent quam Primum, quibus ducibus usura respublica esset, litoras mitti consulibus Placuit, ut , UtCP eorum posset, Romam ad mauistratus Creundos Veniret. NXI I. Nihil magnopere, quod mei novari attineat, reipublicae eo anno consules gesserant. Magis crepu-
3. Legati Menirent syecuturi, sorte se ululiari. Illa dictio sicqvcns, sed,
50쪽
blica visum orat, comprimi ac sedari exasperatos Ligures. Quum Macedonicum bellum exspectaretur Gentium quoque Illyriorum regem suspectum Issenses legati secerunt. simul questi, sines suos secundo populatum, simul nuntiantes, uno animo uiuere Macedonum atque Illyriorum regem ; communi consilio Parare Romanis bellum ; et specie legatorum Illyrios veculatores Romae esse , PerSe auCtore miSSOS ut, quid ageretur, scirent. Illyrii vocati in senatum. Qui quum legatos se esse missos ab rege dicerent ad purganda crimina, si qua de roge Issenses deserrent; quaesitum. ecquid φ ita non adissent magistratum, ut ex instituto loca , lautia, acciperent 7 sciretur denique venisse eos, et Super qua re Venissent 7 Haesitantibus in De sponso, ut curia excederent, dictum. Responsum, tanquam legatis, ut qui adire senatum non postulassent, dari non placuit; mittendosque ad regem legatos censuerunt, qui nuntiarent, qui socii quererentur δ
cum fugere , qui ab sociis suis non abstineret iniuriam. In hanc legationem missi A. Terentius Varro, C. Plaetorius, C. Cicereius. Ex Asia si, qui circa socios reges missi erant, legati redierunt, qui renuntiarunt, Eumenem in ea =, Antiochum in Syria , Ptolemaeum in Alexandria Sese conuenisSe. Omnes sollicitatos legationi-Cap. XXVI. r. Per se aiactorct missos ; ita edd. vett. Curio deindePerseoiauctore substituit, et reliqui servarunt : sed vide ad ea P. 25, n. a.
a. Ecquid pro quid, et hoc pro cur ita si res ita se haheret non
vidissent loca, lautia a. vide ad I, 9, n. 3, ct XXVI ll, 39 , u. 8. - Tan quam legatis, ut qui et . imuio t. legaιis iis , qui ἰ Crev. 3. Quι socιi quererentur etc. Potius quod quoniam ) socii quererentur a.
Gron. Quia socii coui. Iac. Perra. 4. Ex Asia. qui circa etc. es. Cai'.
19, et ibi n. 5.5. Eumenem in ea, scilic. Asin. Pergami. - In Alexandria, seritio Alexandriae: Gron. XXXVIII, 39 u. έ. Mox sorte leg. ciet uates socuis adisse se vel sese. Sed hoc Proii. etiam ex Pruecc. suPPleri Potest.