장음표시 사용
141쪽
LAer III. Commentari j Literales & Morales,
Domine, Dio est. Nec enim possunt tot tantaque superio gaulia sustinere. lHaec pro modulo de dramate Salomonis excogitare licuit. Non me latet , Doci res Aures euneta haec de Salomonis amoriabus elim Pharaonis filia exposuisse. At ut Christi & Ecclesiae spiritualibus nuptiis commodarem primario quidem sensia si uent mihi cuncti fere antiqui Patres, Ambrosus, Augustinus , Origenes Pisellus. Theodoretas & alii. Ex modernis vero sequutus sum P. Menochium, Gordonum , Turimim , &venerabilem Magistrum meum V. Ludovi cum de la Puente, cuius eximia cinctitati totus applaudet Orbis Christicola.
142쪽
COMMENTARII, UTER ALES, ET MORALES
Omnimodam Dominae meae cuius ope Libri Sapientiae expositionem
aggredior) puritatem primo in capite inuenio , Sapientia non intrat in ani- ne ita malevolao, ne habitat in corpore Iubito peccatu. Quae verba Richardus Laurentinus sic Dei pa accommodat de Laud. Ut . creda- conoptamur , qu immodata, sinepecca iovita-duxit in mundo, praeseruata a - euria Dei, quae non intrat in animam malevolam, in corpore subdiso Miths.
Ipsim enim velut pupillam oculi semper ab omni nocivo Deus Trinitas conseruauit. Semper quidem, seu a primo Conceptionis inflanti, usque ad ultimum vitae. Immaculata enim suo fuit in origine, desine peccato actuali vitam in mundo duxit. Vnde addit ille in Deus Trinitas Hest διω, Nocte in disseruo eam : induuatio non est mihi, Isai. 17. Noctem explico conceptionis instans, quo homines progignuntur in tenebris. Diem vero reliquum vitae cursum. Et quidem Deo fuisset iud natio, si Mariam, vel unico instanti permisisset inimicam eius, de Dia oli amia
Ager omnes, ac Magistratus ad HSscendum Sapientiam eae legis obseruatiora piens inuitat. Nihil enim Deus magis abomin.itur , quam cor simulatum, os mendax, obmurmurans: cr opera iniqua, quibus homines mortem sibi accersiere.
rLt c t et E iustitiam, qui iudicatis terram. Sentite de Domino in bonitate, & in simplicitate cordis quaerite illum: . :. quoniam inuenitur ab his, qui non tentam illum: aD patet autem eis qui silem habent in illum. 3. peruet sae, enim cogitationes separant a Deo : probata autem virtus corripit iniipientes. q. quoniam in malevolam animam non introibit Sapientia, nec habitabit in corpore si ibdito
143쪽
13α Liber IV. Commentarij Literales o Morales,
nignus est enim spiritus sapientix, dc non liberabit maledicum a labiis suis: quo niam renum illius teli scit Deus, A cordis illius scrutator est vetus, de linguae eius auditor. 7. Quoniam spiritus Domini repleuit orbem terrarum : dc hoc, quod continet omnia, scientiam habet vocis. s. Propter hoc qui loquitur in
qua, non potest latere . nec praeteriet illum corripiens iudicium. 9. in cogitationibus cnim impij interrogatio erit: sermonum autem illius auditio ad Deum veniet, ad correptionem iniquitatum illius. io. Quoniam auris zeli audit omnia, de tumultus murmurationum non abscondetur. ii. Custodite ergo vos a murmuratione , quae nihil prodest, de a detractione parcit c linguae, quoniam sermo obncurus in vacuum non ibit: os autem , quod mentitur, occidic auimam. 12. Nolite zelare mortem in errore vitae vcstix, neque acquiratis perditionem in operibus manuum vestratum. 13. Quoniam Deus mortem non fecit, nec laetatur in pe ditione vivorum. is Creavit Onim, ut cissent omnia: dc canabile, fecit nati nes orbis terrarum : de non est in illis medicamentum exterin inii, nec inferorum regnum in terra. is. Iustitia enim perpetua est, de immortalis. 16. Impii autem manibus oc verbis accersierunt illam : dc aetii mantes illam amicam, defluxetunt. dc sponsiones posuerunt ad suam: quoniam digiti sunt qui sint ex parte
zz -- pulorum Rectores seruentiainore iustitiaio amplectimini. Mutiis AHebraissimus oro Bene sentite de Deo, eius que iustitia, mitari ordia, telisque diuinis periectionibus. Ne iiii Uatis cum Atheis, cum Epicureis non deliretis, quorum alteri Deum negant, alteri res huma- ω res inim nas eum negligere somniant. ' Monitum It si re diei bus opportuitum; nam qui iiiivilia iudi
Uzzz I iit, qui pauperem immeritum dam iant, ut
Epieuinora diuiti, male de Deos iunt, eum non memoria teneant ab eo se cile iudicandos, Atheorum sunt, de Epicureorum sectatores lEt in sim cit u eardis qua ite itam , siue sorde. Sincero it idere illius beneplacito adhaerere. ab iri. qui non tentant i l. tum , seu qui dissidentes de eius potentia, ac bonitate , petunt earum declarationem, Mostensionem. A par re aluum eo, si miant in istum. Perii cisae enim cogitationes incursus lite Graecὰὶ tortuosi, perplexi, obliquE,
versuti circa ea, quae ad Dei potentiam, vel Domnitatem spectant, opinani homines a Deo. bata amem virum corripis insipientes. Potentia Dei multis experimentis comprobata, ostendites le insipientes eos, qui de illa male tiunt. Pro e pit, est in Graeco redare , commicis. in malevolam auima sic uari scis .
GraecEJ machiliantem callidb malum,troibis Sapi via: me initabit in Orme sub Sta, id est, in holmine peccatis obnoxio, ua'. ' labitore propter peccata. Apposite dixit.
peccatis. Nam peccatum crudelis domi cipiam. nus misero imperat pecatori, eumo; loco mancipis habet. J in Graeco est, Noe i bitabit inminea μι propter 'ec . ille dicitur dei, tor, qui aere est obstrictus alieno. Dicitur autem pro peccato debitor, qui malo peccandi habitu contracto, a praua consuetudine ut debitor ad inulta quae maximo sunt incommodo trahitur. η Peccator enim omnium calamitarum, ac aerimmarum, quae ei possunt ei te. μni, debitor est. Vnde eius ingens miseria
innuitur. Qid enim miserius , quam de- CC .
ium, de dolosum in homine. Quasi diceret: a ιι α ad gymnasium Sapientiae a cait,non sim- Plici, vero educto animo, tentandi potius, et quam discelidi, vel proficiendi gratia, a D:- tDo Spiritu sancto non instruetur. η in facta In aera i icientia non proficiet, qui ad gymnasia aut ad y ivolumina catholica sinoro animo
intra. tu . seu cogitationibus prudentia desti- faceto tutis, quales sunt prauae . de dolosae. Et comi- riura su oueni te tui are. Spiritus sanctus consutabitur, refelle . indigne tractabitur, ac pro itide fugabitur ab illa dolosa fictionis iniquitate in aumiam hominis superueniri te. Loquitur more humano, sicut de Paulus Erliei . Nolue contribrare S itum Dum
76 6. Tenignio est enim isti it in Sapientia.
nota Lia abit ea ei mata isti. Q abeii igitus est spiritus, ideo non sinet, mal dicos.& dctractores impunitos esse a P. Una, quam labiis suis peccando, ineritus cst. Benignitas enim Dei non nit eos, qui aliis inaledicunt, aedetrahunt. Tam inuisa Deo detractionis culpa, ut qui infinite est benignus S misericors perga peccatore , quodammodo ad huius crimi nis veniam non fiectatur J rem itam benignit τi stii est Dei , ct corii tali Frurier e qui Lili nequit, cum nihil illum lateat &ab C.
condita quaeque videat. Et liet in e t auultor, non ilia seu sermonis. Homines audiunt sermonem int. murmuratoris, sed non callent, quonam procedat ex affecto. Deus autem & aud e verba, videt cordis intentionum, an ex leuitate loqua- Homo extur, an deprauata animi voluntate. vn. a
de homo ex verbis, quae audit specie prauis, haud potest cerid loquem is animum iudi- ζ - ,-icare. l mum iudi
144쪽
terrare m. spiritus sanctus, qui per si mi se tam , praesentiam de potentiam diuinam
ambit. & conieluat oiones creaturas, cuntiaris
racis, Cuius tamque vocis murmurantis etsi tomissi in e notitiam habet, quia etiam illa intra ambitum de eoinplexum Spiritus sancti
continetiir. Innuitur, Deum ici aper immensum, .la ubique tuinqtiam non commo-
- , specialiter allistere in loco , ubi pro- . m eunt rimo quis detrahit, ut speciali vindicita det operam li . f. . prepto Me qui Io tur impra . σα Graeό, vindicta redarguens, ta impunitum Peccat uinuon permi: tens. ita lue Iudicio hie sis nota ratiui, Acurruleus illius est epi-
Inr 9. D cogitatis bita enim i 3 inter diuis rit. Coditationes ipsae impii qualitumuis ver-b Uc umuntur ad examen. Graece erit,aut fiet cogitati vim : sim tum mitem irina Mia αἱ vemit, id est, verba murum rantis , aut det labentis audiet, non
issivi, ii ut illius iniquitates corri-- piantur. Si unuin est detractionis crimen, cui non dixit. Ad comptium i s. ira au e reptionem ira rarum ρ Cereth quia nitar urationis, vel detractionis crimen plerumque alia imitia comitantur,petiuIia cndacia dc JHers i o. is et i Muit e uia. . seu auris relantis institiam : ct tu muttis Nae non es condour. Graec), I riu sibilus, murmur detractionis. Aptissime detractio vocitatur 2 isti . Quantulamis enim voce a sibinissa Proserat ut, de vix sibilus tenuis elei- me. Em, qu si tumultuantium voci itio prodit olo. instat in publicum,&ad notitiam illius, de quo fit,
est, imo, quae ni ium cst noxia. Est emas, mimis enim dicitur, quam signita
ait. Et a det Q isne parcite tingua e fomo in vaci non ibit. non euadet
inam ultionem licet in abscondito fiat,& ad ures illius, de qua agitur, non per curata Os
mortale. Qurre os murmurantis, vel . . detrahentis mendax vocitatur a plerummi sinisui que detractores circa troximi famam men- . tiuntur grauia ei elimina Also adscribentes. unde ιυς -- cI men x, idem prorsus alsolet laeta. V. s. ii. mire ratio mortem in errore vitaemestra. Nolite affectare cupide vobis mortem rex cito; in huiusnodi, id est, sementiri, Vel
aliquia agere iniurium neo vel proximo vesici, quia ite ac ristis vobis mortem reccam do in Deum, illumque ad punitionem pron calido. Ne vacui rasu sera tionem in proas uuam vora iam , seu in laboribus vestris. Maec , quam laborando murmurator, omni Mereei laque peccator acquirit, perditio aeterna est. am iniserum propter infernum lab
nos i 3.1 .is. B mira mortem - , fecit. in te, risit enim vitam omnium perpetuam . α licem : inee nisi coactus peccatis homi- ριιι nutri , permisit, mortem in mundum irrue is
r . Vniae nec laeta urin podatione in perditione vi. narum. Creatrat euran omnia , non ut suum M.
interirent, sed ut ei lent, de in suo esse constan- Tter permanerent. Et sanditii seu natio ei orbis to rum Graece, Silarares, leti salii bres serit generati eri id est. primordia mundi, res genitas , vel natas in mundo. si diceret: Res
omnes vi prim5 natae sunt, o productae in mundo, salutiferae, de Subres suEre, tales enim
Deus crauit. Et non est au meducamentum extermin 1, Graec., tene turn perditionis. Nam in statu innocentiae homini venenata gramina, aut anili alia non nocuissent. Mors ergo, de
quidquid est mortiferum in actu seeundo Gliu, rhominis vitio, fuit in Orbem inuectum. in ero Maxe num in terra. Graxe, Nec Orci ν gia fuit; HYr mram. Deus causa non fuit, lilia infernus , seu daemones haberent tam amplam potestatem in terra: sed id fecit hominum precatum, qui suis celeribus eos ex Orco, propria illorum arce ad se evocarunt. Nam ex quo Adam praeuaricatus est , Orci incolae suam te. giam in terra statuerunt, &homines sua subiaiecere potestati, aqua aliqum erant immunes. Iustii ira enim perpetua est. er immo tesu. Id est, si homo iustitiam originalem conseruallet, immortalis suisset. Vers. 16. Impii a in m mamibus. O verbis accersieri ni itam, id est, mortem omni conatu ad se homines allidere gestiere. Et existimanter illam amicam. de qua nihil incommodi timere potuissent, defluxerunt. GraecE, coutauerunt,mOD. tem quaesiere, eamque miseri inuenerunt. Et spontiones secerunt ad illam, Graece, pactinn, Ledus cum illa constituerunt. di i ni
int morte, quisint ex pane inii, id est, dignisum esse partis illius, di ni sunt morte. 'Di- in mimos
ct cum inferno fixi s pacti . Q dignus
morie, & damnatione aeterna dignus est, qui delinquens eum morae, & cum inicino turan- delinquensi paciscitur il pacis: in
145쪽
Liber IV. Commentari j Literales δί Morales,
ExoLdis Sapiens a sua disciplina eos, qui opinantur omesa cum morte finiri,
unde Iob indulgent volvtati, non cogitantes, Deum bonu nesta vitam tremortalem condia spe.
IXERvNτ enim eogitantes apud se non rectE: Exiguum, de cum taedio est tempus vitae nostiae, dc non esi testigerium in fine hominis , dc non est qui agnitus sit reuersiis ab inseris: a. quia ex nihilo nati sumus, Mpost hoc erimus tanquam non foetimus: quoniam fomos status est in naribus nostris : de sermo scintilla ad commouendum cor nostrum: qua extincta, cinis erit corpus nostrum, & spiritus diffundetur tanquam mollis aer, de transibit vita nostra tanquam vestigium nubis, te sicut nebula dissoluet citi quae fugata est : a radiis solis, Ma calore illius aggravata: q. de nomen nostrum
obliuionem accipiet per tempus, id nemo memoriam habebit operum nostrotum. s. Vmbrae enim trantitus est tempus nostrum, te non est reuersio finis nostri: quoniam consignata est, dc nemo reuertitur. 6. venite ergo. oc sciramur bonis quae sunt, oc viam tir creatura tanquam in iuuentute celeriter. 7. Vino pretioso dcvnguentis nos impleanius: M non praetereat nos flos temporis. s. Coronemus nos rosis antequam in arcescant: nullum paratum sit, quod non per irranseat luxuria n stra. 9. Nemo nostrum exors sit luxuriae nostrae : ubiqtie relinquamus signa laetitiae: quoniam liaec est pars nostra, de haec est sors. io. Opprimamus paupciciniustum, oc non parcamus viduae, acc veterani revereamur canos multi temporis. I i. sit
autem sortit ido nostra lex iustitiae : quod enim infirmum est, inutile inuenitur. Iz. Circuia ueniamus ergo iustum, quoniam inutilis est nobis, dc contrarius est operibus nostris, ec improperat nobis peccata legis, ec diffamat in nos peccata disciplinae nostrae. 13. Promittit se scientiam Dei habere, de filium Dei se nominat. ι . Factus cst nobis in traductionem cogitationum nostrarum. 1 f. Grauis est nobis etiam ad videndum , quoniam disti initis est aliis vita illius, de immutatae sunt vitae eius. i6. Tanquam nugaces aesti inati sumus ab illo, Rabstinet se a viis nostris tanquam ab immunditiis. de praesert nouissima lxistorum , dc glori tur patrem se habere Deum. 17. videamus ergo si sermones illius veri sint,de tentemus quae vcntura sunt illi, de sciemus quae erunt noui: sima illius. is. Si enim est verus filius Dei, suscipiet eum, de ii rabit eum de manibus contrariorum.
9. Contumelia sc tormento interrogemus eum, ut sic:amus reuere litiam eius, dc probemus patientiam illius. 2o. Morte turpi lima condemnemus cum: erit enim ci respectus cxiermonibus illius. 21. Haec cogitauerunt, deerrauerunt: cxcaecauitcnim illos malitia eorum. 22. Et nescierunt sacramenta Dei, neque mercedem spei auerunt iustitiae, nec iudicauerunt honorem animarum sanctarum. 23. Quoniam Deus creat iit hominem in exterminabilem , de ad imaginem ii militudinis suae fecit illii in. 2 . lnitidia autem diaboli mors introiuit in orbem terrarum: a I. imitantur autem illum qui sunt ex parte illius. nitur, quo mors imminens auerti possiue Vul
gare unde carmen : iura vii nistis non est ni conru in hortis.
Et mu est , eiu agnitus si reuersis, ab inferis. ut significet eorum errorem, qui animam morialem esse putam. Sapiens indicat, vii denam ille error Ortum habuerit , nempe , quia nullum cogi 1ouerunt.' ii post mortem ad terram redi rit fideli, suae immortal tis testis. Ouia ex nia hilomui se . s. vltro reme . sex Graeco otio casu , sine Dei prouidentia : c post hoc erimus trans erimus . o iam fores flaim est iunmtiis nosω. rumus cli, aut sumo similis respica
Exiguam . cum tisio est temptu vita nostra. breue & in testiun vide iratium : breue quidem , ad viuendum , insons : crculum longa admodum ad aerii imas scistinendas. Omnes ref ritum in fine hominu . Graece iatns, seu ι ario , merita. Nullum medicamenioni inu
146쪽
et piratio nostra quae simul fit, de simul scit.
dicat, vi status e naribus exit, A vanescit in auras: sic anima, cum corpus defecit, in ni-iulinii solititur. Ei sermo j inti . . i me m. Et est vita nostra serim, seu res
similiat enim sermo pro re in totis in quaedam scintillae tintilis ad corpus artimandum, S: 1 tuni vitalem ei tribuenduim. scintilla no e u c ιυ κομι- , Cum scilicet, rore facila nu es vi caloris , licque circumstante Ligore magis penetrata clarescit, aitque insitam aqueam naturam, Adecidit.
eu i strum Moriet per i vivi, longitudo temporis nominis ii ostii obliuioamni inducet, crxe mea nam ira a spe rorum, se. Tempus vitae noluae tranci vii t umbra, quae nullum cui vestigium vost se litis r. Neque finis nostet retrogreditur, ted fixus manet, di immutabilis. est, ct nemo re titiar. Graece, sinis noster est qua ii inpiello sigillo cous - . seu reuerso est coli signata quali tigillo, virile reuertendi nulli locus datur. i. nam igitur Luius e erroris concluso, vel conse- arientia istulit antecedentis s 6. Inmte se iis, ir a sint. Praec ni biis, S existentibus bonis Duximi di- uixit , dcl iis, voluptatibus. Et πωm ta-
in teri more iuuenuin, vel dium iuuenta potini, uiridem, . oiter. vi cu in Graecolo i se, , Si an mus immortalis non rum iri, . citer , haud erat stulta hae consequentia. Atqui esse, illo ei rore non obcaecamur, ted cr imus antrii iam e te immortalum, eique prae Pataram elle semia ui licitatem, vel interminabile sorpti M. ciuin, debemus se concludere : Ergo dchcias, voluptates fugiamus, de rectis iii mibamusice eo Dyricia, i Praedio eum vidco tot reccatis . , ori, ne irretitos, de talia cci o impetu ad xo.
- , ne ad serit:ant: siquidem sunt prauae il---. im hus Laritiae lectatores .i Preme Par calam. Vita enim tam bretiis est,ut vel adde- l: tripiciusum, vel ad bene operandum neces la- Visa iam iit quam celeriter se gerere. Huius nodi est. vi igitur celeritatem ad peccandum sti tis re- a tum inique . de immortalitate animae prauὶ opin& immortalem cite anitia i ita. milio , Distitiant et ad iustitiam sectandam ae-m curi l 2t . r. I DYσpretiisse , ct mi im perfundamus nos odoratis unguentis,irgitet pretiosum vinum hauriamus: O non praetereat isto s. Graece froia. . tem-yuo scilicet, scretium, quale ea vel num fiori
scio luxuria καὶ a. Nullum pratum expers sit peristantia. de iis vita nostrae, sic enim ex Grae- γ. Et qui deiii in iuuenibus luxuria inibiens solite ite: nullam videt nominis , quam non cupiat liabete, ius Meliter ad omites inhiat . aut pandas .l 2 9. N o nostrum exorasse luxuria nostia. e. a tantum voluptatis habebimus,quantum in hac vita captare nouerimus : nulla enim post mortem voluptas superest.
quibus naturali iure compasi o, miseratio, reuerentia debetur pugnaces insurgamus. Si vitium hic totus impiorum horumce ait ei s ad luxn- xiniet ad-riem inlitat , quare et Melitatis proposi-
tum exerunt i Certe quia natiq iam non vitium luxuriae culti crudelitatis crimine collibgatur. JHe s. it. Sit auro uui uast a tiae iii Dia. Pro iusto ducamus, quidquid agere possumus. a enim infirmara est . . de Diuenitur. Qui pauperes sunt, aut alioquin viribus, ac potentia destituit, sibi, &aliis mutiles existunt. ' O itastili, xto pota , quando inutiles Reipublicae iv i. iii cantur, qui ciuibus multiplicato exactionum arbitrio exitiali quidem non nocent. t ei Milouis
in risi est nobis. Graece , Insidi=αν iusto , quia' sincommodus nobis est. Sic Graece. Quia imi a Palilia . seu quia adduci non potest, ut ad ea, quae volumus patrare, coniicicendat, &coni in eat. Magna iusti laus est, impiis cile Miaria lusit intractabilem, ne prauo eorum consortio alli- uus, ciatur, ut iusti tram desecat. J Et inuin ope ibor . ' is, ct peccata lui di aravi in nos peccata a Ul, , celebrat, diuulgat, quae nos contra legem delinquimus.' An verbis cam igit diuulsationem Minime: Iasti immonee enim decet et iustum vel impiorum peccata cul/ta 'iraeuul are , eosque diffamare. Scd quidem
eos vitae infamat excruplo. Vita in unius Pu a catinuiti peccatorum taxat imputat
tem. J V Ui 3. Promittit, se silentiam Dei has oc imis Dei seu minor, lactat, severam Dei, diuinarumque rum habere cognitionem, & se per aratiam 3 filium Dei esse allirmat, nos autem hostes, de aduersarios I ei. Haec , de sequentia non a solis Iudaeis illiolum Ubi istunt. ut aliqui putarunt, ita aq tibi uis impiis in quosvis iustos proin licue iactatitur. vorsi .. De ιιι est nos i in tradia . non cogi
rario in istrinum, leu i ii redargutionem. Red .r ur, de traducit nos, cogitationes, S cor i lia nostra cognoscit, docti mani, ac moi es nostros damnat. F. f. i 3. Grauis es nisu etiam ad inhia . .
Nec conspectum quidem illius ferre possumus 'sine molestia. di imitu est alis, mira
iratis. UT Dismutata Inis viae et in . id est , multo aliae sunt. Hispalie, Dum ἀiboei in Porsant enim iusti, qui vias rectas villulas tetulit, quae Dei viae sunt. dictitate: ficut exaltantur carti a terra , sic e bara sunt via rara a viis restris. Versis. Iamr aces aestinari us ab . seu tanquam res salia, adulterina, ficata Graece cui soria a Ma, quale ni initima subaeratum, adulterimini. Et innet si xviis nostris ian iram ab immunditiis; i fert no- ιm ima iugorum, id est, bcata eise extrema iustorum assit mat. Et eloriatur Patrem se ere
Deum. Quid autem nictius iis, se quo iustius possit gloliari
, si .is. Videa tereris sermo in eius v si sint,si stilicet sit Dei filius, Crientemnus, qua ventuνastutiat, vidcamus, quo tandem res eius evadant, di scit i. qua erunt totis Hispan exponam. Verem , emiue Pitur oparar i
147쪽
13s Liter IV. Commentari j Literales & Morales,
contrmorum pater Deus. Si te inquam eum,
seu ei suceurret. In Scriptura verbum Susim. t' idem est,ae m. Defendo. ' Stulta excogia; A' - - tatio. Assolet enim Deus plerumque permit
vis agitai t in piis crucientur, aerumnis Chivio assi. N incommodis assiciantur, ut Filio unigenitonula u. assimilentur. J
HErs i 0. Contumelia, ct tormento Di terrogem ueum, exploremus,prob mus, ut sic in is resinentiam eius, GraecE, mansu tudinem , aequitatem,
tranquillitatem, quia etiam sus, de vindicta si quis assi, non agit. - Prose id nihil essi acius ad digno-
i scendum, is quis sit Dei filius, seu sanctio exi, quam iniuria si affectus sit vindictae non
filium esse det operam. J Et probemus icit i. An sinisti possit lacessitus, & iniuriis affectus eas patiet Witu ter tolerare Hominis victus potenti Inia est tentissima est patientia in iniuria.J
- seu infami mortis genere. Erit euime; reste rus ex sermon bio Graece Erit eius.
Id est, prout praedixit , visitabitur , respicietur, & iuuabitur a Deo. Itonia si , quo eodem Iudaei Christo Domitio insultarunt,
in enim cum tenebrae sint,cordat picitum semper excaecantqylasii. Et cieritu Sacrorem Dei, mysterias ilicet, euarcana iudicia. Neriis mercerimi raue in o. ruta, qui animae immortalitatem abnegabant, Ais ita ea urunt honorem an marum claruin, seu animas iustas pristio es se donandas. s. Quoniam Dem creatuit hominem, . Deus creauit nominem in incorri pliora in se Graeco se a viellet incorruptilis, & immor talis. ve si . 21. Dini δει autem diabes, mis introiuit in orbem ima ora. Quia Diabolus hominis felicitati inuidens. Eum itiduxit ad peccandum. ex peccato autem secuta mors est.
xit, hi,qui sint pittis illius, nempe diaboli,
qui illitis tentationibus acquiescutit, & illum
ducem sequantiir. Contrarium iustis accidit,
de quibus initio dicitur. Io iorum
Sapiens explicat iustorum felicitatem, in quos frustra insanit impiorum saeuitia:
temporariam, ac aeteruam impiorum i elicitatem. Celebrat castitatem, luxuriem improperat.
V sio RuM autem animae in manu Dei sunt, & non tanget illos tormentum mortis. 2. Visi sunt oculis inspiciui uni mori: de aestimata est afflictio exitus illorum; 3. dei luod a nobis est iter exterminium: illi autem sunt in pace. q. Et si coram hominibus tormenta passi sunt. spes illorum immortalitate plena est. F. In paucis vexati, in multis benE dis- ponem utiquoniam Deus tentauit eos, dc inuenit illos dignos 6. Tala lita in aurum in fornace probauit illos, & qisali bolocausti hostiam a cepit illos, dc in tempore ei it respectus illorum. 7. Fulgebu ut iusti, ec tanquam scintillae in arundineto discurrent. 8. Iudicabulat nationes, de dominabunt ut populis, de regnabit Dominus illorum in perpetuum. 9. Qui confidi int in illo, intelligent veritatem & fideles in 'ilectione acquiescent illi . quoniam donum & pax est cicchis eius. Io. Impii autem secundum quae cogitauerunt, correptionem habcbunt: qui neglexerunt iustum . de a Domino recesserunt, II. Sapientiam enim, d disciplinam qui abiicit, infelix est:&.vacua est spes illorum, de labores sine fructu. Minutilia opera eorum. i 2. Mulieres eorum insensatae sunt de nequissimis iij eorum. I 3. Maledicta creatura eorum quoniam felix est sterilis: dc incoinquinata, quae nesciuit thorum in delicto, habebit fructum in respectione animarum sanctarum: iq. M spado, qui non operatus est per manus suas iniquitatem, nec cogitauit aduersus Deum nequissima: dabit ut enim illi fidei donum electunt, de s bis in templo Dei acceptissima, Bonorum enim laborum gloriosus est fructus, ac quae non con- cidat radix sapientiae. 16. Filii autem adulterorum in inconsummatione crunt, oc ab iniquo thoro semen exterminabitur. 17. Et si iiii da n longae vitae crunt, ii nihilum computabuntur, desine honore erit nouissima senectus illorum. I 8. Et si celerius defuncti fuerint, non habebunt spem, ii ec iii die agnitionis allocutioncm. i'. Nationis enim iniquae dirae sunt consummationes.
148쪽
ta impiorum de quibus cap. ci- periori .eui Ua
tanget cito mentum nimis , seiu
ociario Graece) qui iustos ad mentem impiorum interimat ini licet, non corpore solo, ira de anima.vii vulgo illi iactitabant. Mortem corporis stare inierunt iustis, animae mortem noli pol sunt sine tu istorum voluntate inferre. M imi POrid mors corporis hic, nec nomen qu danun o mortis habet. si cum animae morte' in do te & non ille comparetur. rari, a est a tictis exitis idorum ex hac vita; impii putarunt obitum iustorum ver hinonem esse aerumitosim.&ini ieram : Et quia a nobis V iter, exiti m n m. Putarunt, iter, seu abitum illorum a nobis esse exterminium, seu i iram, credeme , illos penitus interire : Mi tem yint in stulta illotuin cogitatio, eumrcitera mors iustis non sit nisi exitus a vita ceromnis planata mortali ad vitam immortalem Se se ii m. Eis cor tamini rei tormenta passi
se . Lieet Eretormentis exitialib. is excruciat id quod inter crueiatus sperabant plene se in ori petitum p. isdebunt. Vel spe immortali-
tis micissiliae roborabaritur,ut patienter tot
menta sibi iucunda suistinerent. Nam spesin, futuri dulces reddit huius mortalitati, pias iei aeru uias.J in paucis vexati,quia non ismi conpassiones huius temporis ad suturam gloriam. QMdquid enim nic patimur, pa-xum dos: id, aut nihil est, s cum c intelli glonii in P. tria cum nati it .l Lini tu enim Lue M ouen- - - :- missi, bonis cumulabuntur paucarum aerumiora in praemium. a. in De in tenta diem c. intribulati Muria,& tormentorum igne experius est eos au-xum pretiosissimum esse Resia coelesti dignum
7 quam seu ius nace probauiti Liai. Gratum enim fuit Deo tormentorum ia-crificium qiicia Mati res, & iusti ab impiis vexati,ei obialore, quasi ei set gratissimi odori,
i, locaustulit. Et tu tempore erit re ectus id
mm . id est, suo tempore ratio illorum habebi-
in a uiua neso a. ωνι m. GraecE In stiput . quae sei licet velocis limEisne flagrat. I audiuit nationes. Math. i'. sedebunt iudicanus, Aio I MI. Et ais risu ur 'pulis, eos talicet iudicando. Et e nais I sinos in . per erou . Vnde ii ii Domino conregnabunt.' Si de praemio iustorum agitur, vid ariarai . - rius dicendum: Et is propιiumn. & o re ,- non. Et re misit Dinum i is orano. Certε iusti ui de omnes ita cum Deo in stiperis identificantur, ut Domino regnante, simul de ipsi regnem. JUM e Cain itinclutis, inresstent veritat . QMii Dc subnixi suas in eum spes eoi Iocant, vcritatem ab eo edocemur : Et sta istis .a yi iescentini. Et qui eum fidelitet amarix , firmiter adhaerescent. Qudiniam δε M. Hau Ss.script . to rimim, 'electu eius. Graec . paxomis ricoria: Apte ait Donum pax, ni seruori pace homindia oe tam Donum enim ae miseri eordia Dei in per antonomasiam prin est pace potiti spirituali iustos. lino & pace t porali homines me tu misenui donum egregium est,& magnae misericor- serico diae diae document m. J docunua
V s. io. Impa aurem secundum qua cut-runt, seu ut merentur eorum cogi ata , corre- . . Q
tionem his uis, punientur. η eglexeruntii uis, ct a Domino reces aut . negligentes seditari iustitiam, quae ad Deum ducit, contra- .riam terentes viam recesserunt ab eo.
His it. Sapientiam enuis oe a sciplinam puta licis tristiae est, N. Qi Dei legem contemnit,instar infelicis, nihi rutiliter operatur. ' Pre. Plui in hieme illud : Ei Iaso sine fuam si is iam impii patimis voluptatibus addicti, agitantur laboribus, si nullum pratum est quo luxuria eorum non Pertranseat 3 Certe ditio vitiis student, grauioribus, iusti, incommodis assiclinitur; quia vitiorum iter pungcntibus semper spinis abun dat. J Nonnullas eorum aeri miras expo
is. Is inras eorum insensista suis Eorum mulieres erunt insipientes,n- Grau illo uiri tuae, adulterae. Certe uxorem farinam sustulere, fi
grauissimum milito stagellum est i Et nequisi rum. Quantumuis parens impius sit. de filii dolet impietate. ' Proiecto in s ippli- Faui quisicium accidit parenti impio, eius filium vestit l, aereditatis haereditario iure iniustitiam de iniquitatem se ' em 3
genies, de qiudquid ex creatis possident: ira mamflixes ste illi . . Praestat este sterilem, labe tamen peccati non coinquinatam, quina filios ex adulterio habete. Vi E feliciter agit sterilis, qi i ficiem marito datam non se ilit nec illorum eius violauit. IDMu fractum iure Zectione ammarum anctarum, Graeco, In vi . ratio amma ui, cum scilicet lingulorum inerita visitabuntur. qui araem, hiquarin, sanin x xmsai crum. Fremina enim impio viro nupta , quae fi- adem ei seruit, se sanctam omnino proniztur, dei maritum Nam videre uxorem, suum maritum siclos solutiali, Micctati voluptates, a solet eam ad vindictam, ita tamen casta licitos amores adimitendo,uel etiam Procurando D stado, qua non operatus per inanui suas iniquitarem . . Eunuclius, qui nec opere, nec cogitatu vel desiderio sese huiusmodi sordibus inquinauit, maxime si sese sponi Ecastrarit propter Regnum ccctorum voto, vel firino perpetuae continentiae proposito : magnum praemium accipiet. Dabitur enim iri fuit Antim ele
Erum . Reeipiet insigne fidei praemium. Sed quodnam hoc erit Z Munus de portio inter ia-cros Ministros optima, iucundissima, ipsisque admodum grata. Alludit ad Dent. Σ3. uni ipadones ab Ecclesia Dei areentur. Quasi dicerer, Etsi naturales, seu corporales spadones ab Ecclesia excludantur : tamen spirituales illi vel metaphorici spadones ab ea non excludentur, quin potius primum in ea, ae praecipuum i cum tenebunt, ad nobilitissima illius munia adhibebuntur, de fructibus eius optimis pe fruentur BMiorum eatis laborum gloriosiu seu iis , ct qua non curecidat radix Sapientis. Fructibus inquam gloriosissimis potiet Iur. . ii pe radice Sapientiae, id est, sapientia coelesti firmitet in eis radicata, de infixa.s nou
149쪽
13a Liter IV. Commentarij Literales & Morales,
non concidat, nee vn liram depereat,aut emar-
st 3 EM-cescit. Casti seni in liberalissimὸ commu- orationis , ac meditationis gratia, &tii, sapientiae coelestis Drcula,quibus lon templatinisi, M suauius deliciantur, quina coniugati omni- continuoi- bus coniugii sui bonis.
iv. autem adultero MN in conserim
3- tune erunt, seu erunt imper freti, de immaturi, quia ante tempus de antequam Lustum ullum edant, peribunt. Et is D icim th o semen exic minabitur, id est, filii ab iniquo thoro proiecti, Adulicto. ω & geniti extermitiabunt ut . ' Vel artius sor- iugi lagitia a tarim, coniugi adultero legitima proles densgabitur. Cum ergo conquereris, quod diuitius Metii. '' lcgitimum haerea non habe s, qui alienis voluptatibus efflandis studes 34 z fi . Eis quidem vita mot, G. si contingat aliquando e vitiis adulteris filios non exterminati, sed longam vitam ducere, nihili ab omn:bus fient. & vel in senecta, quam omnes ait lent venerari, ab omnibus
despicientur. Certὶ in stupplicuim filii, Filii, spuri
adulterinis lon a vita datur. Satius enim est diu tuti ii mori, quis vitam insaniem cunctis odiosam ἰοῦ ducere. Huiusmodi autem supplicio non filio, est ν sed parenti adultero praeparatur. J te uix hab boni o . scilicet apud Deum , cum sint scelesti. ' Vnde nam colligit. Sapiens scele Filiui ostiis eos sore, si scelus filii non est, a patre vel matre adultera trodire i Cer: E quia plerumque eiusmodi fidii scelesio parenti soletas limitari. J Nee in me aenulo D . locutionem. Gia cc, Nec indu discortioni, t et inu ch habebit consolationem . cciens eritin , se ex illegitimo thoro e se iratum, maxima, si vere ad discreti
ius de iudieij, seu prudentiae diem periimit, tristitia assicietur. stultus enim erit filius stabui stillegitimus, si de hii iusmodi non doleata iiiiii- stius lues
na. t Naris tu enim dii asoto fiam atrio nes. Graecἡ geinati. D. Id est, Iniquae hiliusnodi generationes habent exitus iniclices.
fret Sapiens iussos ues cum adultera prole. t os prospere semper agere, basi et iter: tandem ntispraemiopolini, hos suppu-cio aetemo asset conclusi.
a. M pulchra est casta generatio cum charitate: immortalis eli enim memoria illius: quoniam & apud Deum nota est, M pud homines. 2. Cum praesens ell, imitantur illam: de desi-lerant eam cum se eduxerit,& in perpetuum coronata triumphat incolit alii natorum certaminum praemium vincent. 3. Multigena autem impiorum multitudo non ciit utilis, M putia vitulamina non dabunt radices altas, nec stabile firmamentum collocabunt q. Et si in ramis in temporc germinauerint, infirmiter posita, a vento commovebuntur, & a nimietate ventorum eradicabuntur. Confringentur enim rami in cons animati, de istocius illorum innutiles. dc
acerbi ad manducandum .&ad nihilum apti. 6. Ex iniquis enim somnis filii qui nascuntur, testes sunt nequitiae aduersus parentes in interrogatione sis a. 7. iustus autem si morte praeoccupatus fuerit, in refrigerio crit. 8. Senectus enim venerabilis est non diuturna, neque annorum numero computata : cani autem sunt sensus bominis. '. lc aetas senectutis vita imiiraculata. io. Placens Deo factus est dilectus, & vi iacias inter peccatores translatus est. II. raptus estne malitia mutaret intellectum eius, aut ne fictio deciperet animam illius. 32. Fascinatio enim nugacitatis obscurat bona, de incontiantia concupiscentiae transuertit sensum sine malitia. i 3. Consummatus in breui expleuit tempora multa: r 'placita enim erat Deo anima illius: propter hoc piopcrauit educeret illum de medio iniquitatum. Populi autem videntes, & non intelligentes, nec ponentes in praecordiis talia: is. quoniam gratia Dei, dc in sericordia est in sanctos eius, Ec respectus in electos illius. is. Condemnat autem iustus mortuus vivos impios. dc iuuentus celeri sis consummata , longam vitam iniusti. 17. videbunt enim finem sapientis & non ii, telligent quid cogitaverit de illo Deus, & quare munierit illum Dominus. ix videbunt & contemnent eum: illos autem Dominus irridebit. 19. de erunt post haec decidentes sine honore , de in contumelia inter mortuos in perpetuum: quoniam disrumpet illos inflatos sine voce, de commouebit illos a fundamentis , dc usque ad fit premum desolabunt i dixerunt gementes. de memoria illorum per bit. 2 . venient in cogitatione peς catorum suorum timidi, de traducent illos ex aduerso iniquitates ipsorum.
150쪽
i. i. Q- elegantiam decoris , de simius ari mirii, immo talitatem . illiori in Procre - ione, licita licet, abstinere ob virtutis istudi in , quam illo, cicipete. Tu comparatio
Lum Praecedentibus, ubi de filiis adulterorum sex mori cellit. Graec , citorea rentia r unde coniuge , qui ir--tiora
xuii student, colli int, se minime iternitate laborare, . iiii quotidie virtutis immortales c-tus enituntur. l M.tato cuim xv memoria in . Nam ii conii , filios luci reex-ῖς m. ciam ut memoriam aeternam faciant qui xi iis actu, egregios Proserunt, apud D se , in quem nun cadit Doliuio immorta- apud homines diuturnam admodum Do est ciscuntur. Testoreos qui aliquod Pitim v. gr. Xenodochium. Monasicrium, Icci
is opimo, excitam quorum memoria qui ti- essorescit. dum mundi Proceres Opibus de filii, te aui itas immatura obruit obli- xiii .loc . r. Cmis rasere est, is in turiatiis. sie
cid si omines nota est casta generario, ut Pr i tetra mitentur, A aliqui conent it imitari Ei a M. OH - . cinisse essiua xii. scia cum abieri, iii, cu relinquit desiderium. Et in o Ἀ-
rbo , percipiens de incontaminato Gium illepram timi vin ns, seu victor. Re f. s. in pia viri muriumla
' erii iuuis. Milititudo filiolum . quos impii siticipium imitius prorco Reipublicae erit. Et
findari ne corruit illiso aedificatio l
e. Hi filii ad tempus, breue qui en , vid i Dir germitia proserte, sed tantuncum radix his. inii ec eo sta, seu collocara ea, vcri orum 2Pixitae in .licitatis vi illita corruunt. Ae reccato genitis inta
scii rami huiuscu non radicatae arboris cicile confringentur, 'tui rei ctionem de robur non habent. Eis oum si sorte aliqoallam emittimi. iuruilii Plan F, sta e M iam a-Visi solii rihil apri. si aliquando vii disti aliouem ex Euuisnodi filiis Publi omi neri addictum , a quini acerbo, fructus ellei L fueris experius i Attanimi virtutis exercita in miri omnia non semel naturae acciba dul- corauit l . f. Exi nil misti artana cum Fu i , qui ex iniquo concubiis, s - ino simili pro uni , testificant ut i eam tum ita illic ut . si quis inquirat, unde sint
-rii M. is, qui Deo placebat, dilectus est, de hoc beneficio ideo allectus, quod cum inter Peccatores viii erct, raptus,seu Gannati, ab hoe saeculo sitit; ne ex prauotum coelatate ins malitia eius mi ici intelligentiam , vel sensim vel dolus eum ad voluptates mundi distraheret. Mois equi doti immitura saepe di- t tumae 4 uinae dilectionis est doeumentum sic. E -hDeo, ct iri talis est iu taradis .
s e fi l. Fusii Mi a in 'atitatis obscurat Malii de iniustitia specie bouesti tibi e- ω oculos mentis saepe i isti ingit, ut quae ver Ebona sunt, non videam: de E contra bolis parent , qua vere sunt mala. Graece. Irasci m . . leue, to e. milias 'et q. Et quidem diui: ix. TV luptates, honores , de quae aue mundi bona . falci iiii leuci sunt, ideo bona iunili aestimanda. J 'ηκι:iis sunt Et ima inantia caucti' cemia trabit uotis sensis i si macu L Impetus concito licentiae, quo agi,
mur, de rotamur, ciuit, en adit, immutat, de citit animum malitiae expertum. Cum autem conciis scentiae seaena laxantur, Omnis innocentia corrumpitur colluvie vitiorum.
me verbum Lan iuriit, cuius loco est in Graeco 'tits --. At saddant, visu ut a taci tu . Qui argenti vivi venas effodium, vi metalli renet tantis illius de sensu dc viribu, conturbati recedunt. valg riter extundam. Salen a gali aeriri a Diae . Haud alii et qui voluptatibus sinagno quidem laboret Utandis incumbunt , mentis laborant conturbatione. l la si s .i . s. ce sum auus in se is ex ruit tempora n do. Non diu in ii ac vita comm ratus,pers ctionem virtuti, adeptus est, illud que confecit spatiua , quod esu longo tempore currunt. Placita enim reas Deo are tua is tuti Mirabile enim est, iustum diu inter Peccatores degentem sine malitia conservari. ILO mi iam ut tanta Iobum puritate nituisse, quam tot talorum Husitatum hopietas non iem. itistitia Peruerterit. J Poru5 uem emis. Otiari eures. . Vulsas Vc b. de impii aspiciunt celerem talium e vita eductionem, dc ricin intelligunt, ii mente callent, talia ex speciali Dei misericordia Eistis euenire. V H. Varia Dci. om emis in sarictas Mai H est quod vulgiis non percipit, nec Dei specialemole iustorum, seu Praedestinatorum prouiden
vitias impios. Quia iusti nomen εἰ gloria, de diuersias morum, be studiorum se e quodammodo contra istiGsisententiam. ' Et videntur definite, viventes lini nos longam viam mi ducit.' sceletum recepisse iii opticium. multiplicatis long vita solatibus poena multiplicas i bitur. l