장음표시 사용
81쪽
nem abire de aboleri cl. 3. quibus in prima const. C. l. i. in princ C de e duc. tol l .s igitur supra in procm cum simili , Dus Verum his legibus respondetur ex iis quae supra diximus. quod loquuntur quando contrariis uel diuersus usus emanauit, uos loquimur in alio casu 2. dc ultimo ua seruitus per non usum amittitur. l. si partem. T. quemadmoduseruit. amitt. sed ser u itus est ius. l. i. ff. de seruit. ergo ius Pnon usum amittitur. Verum huic quoque rationi respondeas, quod licet seruitus sit ius, tamen dicitur esse ius separatu ab eo, de quo ii os loquimur :quia servi tus dicitur es.se ius ex eo,quCd ies est incorporalis, supra de reb. corp. dc incorp.M. i. at ius in casu vostro accipitur pro ipsa lege: pro ipsa arte boni & aequi:α ideo cum naec duo sit diuersa. nopol ab uno ad aliud illatio fieri, at . l. Papinianus extili st. de minor. Qua re postea uidetur concludendum, quod immo hoc casu no abrogetur lex:& hoc uoluit Cy. in l: 1. C. quae sit long. cons Barto. in d. 3 & antea in pro ai. digest. &ita communiter tenetur ut inquit Ias. in l. de quibus iiii. 23. st. de li. Probatur autem hoc in . l. sin. in prin. C. de tui eo dom. impetr. t nam correctio alicuius iuris praesupponit eius ualiditatem ar. l. natura:& si sub condi tione. f. rumpedo. ff. de iniust rupi.&irrit. testam . sed in d l .fin. corrigit Imperator antiquum inusi latum,& nunquam in usum deduini ius .Ergo pret supponit P ante correctionem facta ua Iebatilicet in ulum ci ductum non fuerit. Accedit etiam quia si diceremus per istum non usum abrogari leges , sequeretur mus as leges in corpore iuris insertas ex eo,quia nunquam,aut perrato earum accidit usus correctas esse: Ptamen est absurdum. Et ideo concludendu est in hoc tetatio casu quo i ex non usu legis, si populus neque contraria neque diuersa in eo casu di xpositione usus sit non abrogetur lex, c ita ex intentione scribendum hare materia deeti rari debet.
7 No t. t est sexto ibi sed praesidia quidem quod testamentum iuris ciuilis esse dicitur, ita notant hic Tolent. & alii recentiores. Bald. in . di .ecernimus in fin. C. de sacros eccl.
R sic nolunt testamentum a rure ciuili introductum fuisset
82쪽
& ab eo originem habuisse Et hoc sequuntur pi in I. r. in
in i 3. fide testam glo. in i Quaedam sunt st de petia. Salyce. Comens& Coria in l. i. C. de licted insti. Corne. in i sit stamentum C. detestam. Alciat in l. Gallus in prin nume. i. Ede libe.& post h. Port.& Bello. hic Tolent. supra eo. in rubri. Et hanc communem esita opinionem Port. hic ait: quod est notandum. Mouentur isti imprimis ex textu nostro, eum dicat antiqua testamen torum genera ad ius ciuile reserrirstringitur primo hic textus,quia inquit, sed ut nihil antiquitatis penitus ignoretur sciendum est olim duo: Na ii niuei salis negatiuam uno falsa in omnibus redditur filia I. si is quida centa f. utrum Ede reb. dub sed si diceremus testa menta esse tui is gentium non i uris ci uitis, haec uni uertatis negativa, sed ut nihil antiquitatis. in uno redderetur falsa:quiation esset relatum genus illud testari a i ure gentium introductum. ergo in omnibus redderetur falsa, quod est absurdum,stringitur adhuc secundo modo & Ultimo, quia cum infla uer. sed cum paulatim: dicatius testamentorum tripartitum esse,& partim referri ad ius ciuile, partim ad ius praetorium, partim ad constitutiones princ prum , utiquCs testamentum a iure gentium esIet introductum eius socisset mentionem quemadmodum iuris pretiori j mentionem secit,& multo magis, cum ius gentium dicatur dediisse originem, sc principium testamento, & uniuscuiusq;
rei potitii ma pars sit principium. 1 ff. de oligau. Huic tectui ilicet eum multi faciant doct. tecentiores j multiplici. ter responderi potest, & imprimi , quod Iustinianus hie non loquitur de origine testamen ii l vi nos loquimurὶ sed
deforma,& ilemnitate testamentorum: de uti ne fatet rur omnes formam testandi.3c solemnitates esse a i ure ciuili, sed tamen originem ab eo testa mentum habui me negat' quani plurimi:&de hoc est e6trouersia. Quod uer , textus
iste loquatur de forma, de solemnitatibus i. standi non deor istuc,
83쪽
origine probatur rum ex rubrica, quae de ordinatione tr- stamen oru est inscripta, non de origine ar.I. Imperatores. sede in diem adie e. tum etiam quod inquit textus in vers. postea ex edicto. cum enim dixi ilet praedicta genera testa- metorum ad ius ciuile reseri i subdit. postea uero ex edicto praetoris alia serma faciendorum testamentorum introdueta est, sed dimo illa alia est dictio implicativa, auth. qui semel C quomodo & quando iud. ergo implicat etiam ius
civile, ut quemadmodum ius praetorium non ipsum testandi ius sed formam introduxit, ita etiam ius ciuile non ipsum testau3i ius, sed formam introduxisse dicatur. Secundo potest etiam responderi,quod textus non dicit illa genera testandi ad ius ciuile referri, sed praedicta nomina testamentoria: quasi innuat, quod ius ciuile testameto nomina illa imposuit calatis comitiis, procinctum, per aes& libra, non aute ipsum testandi ius introduxit. Tertio possumus etiam respondere, quod ius ciuile an hoc textu non ponatur respectit iuris gentium sui nos loquimuri sed respecta iuris praetorii, cum de iure praetorio,& ciuili hic fiat men tio, sed q uoties ius ciuile respectu iuris praetorii ponitur, omne aliud ius eius appellatione continetur, quod praetoririum non sit iux. not. in M. ius ciuile supra de iur. nai. gentium & ciud & facit I doli clausula. Ede uerb. oblig. Ergo iuris ciuilis appellatione in hoc textu etiam ius gentium
continetui:& ex hac responsione cessant omnes recentiorum ponderationes.
5ecudo pro hac opinione adducitur. I. uerbis legis. E. de uerb signific. dum ait haeredum instituendorum facultate k lege G. tab datam esse, sed haeres non nisi in restamento insti tui potest,& sine hae: cds institutione omne testamentiam est nulliam, immo non est testamentum, g ante haeredis, infra de ligat. Ergo testandi facultas a lege i 2. tab .dc sica iure ciuili data fiat. Huic legi s licet ei responderi non posse dica Tolent. in duplic: ter respondeas Primo quod licet duodecim tabul lege facultas haeredis instituendi data sit,non ramen hoc dicitur lex illa secisse aliquid de nouo introducendo, sed ius antiquu confirmando. Ucge obueni-
84쪽
. re eod. tatu .de verbo. igni sic. ante enim duodecim tabula - . rum leges testandi facultas concessa erat, ut ex Plutarchora uita Coriolani constat, ubi procincti testamenti ment onem facit. cundo potest resiponii criἰ quod licet d. l.ver his legis,dicat testandi facultatem lege r i. tabu . datam es se non tamen ex hoc sequitur, qu bd a lege ι r. labia i mro-Qucta sit Non enim est nouum, qudii unum ius dicat se aliquid dare:& tamen illud alio iure introductum sit, ut probatur m l.I. runci . l. in commodato. . sicut. T. comino. nam
V cf. l. I. Praetor sie commodati iudicium daturum pollice
tu tamen illud iudicium non praetorium. sed ciuile est
Tertio pro hac opinione adducitur etiam : quia si veru iet testamcntum esse iuris gentium, non iuris ciuilis, se . queretur de poliatos& testamentum condere, & ex te sta'. mento lucrum percipere posse, cum d potiati .quae iuris ciui lis iunt,amittant. Quae vero sunt iuris gentiti retineant. I. quidam in fine. f. depcen. sed consequens est falsum , S. I quia depol tati neque testari possunt. l. eius qui .M. in insulam. D. eo. neque ex t stamento aliquid lucrari. l. r. C. de haeredi. institu. Ergo falsum est etiam antecedens , siquidequod iuris gentium , non iuris ciuilis sit testamentum. 3Huic rationi ex intentione omnium recentiorum hic re-
. spondetur, quod non ex eo depoitati restamenti factione non habent: quia testamentum iure ciuili introductu sit, sed quia ius ciuile testamento formam dedit ut hic, & sic tuam effecit crea turam a r. l. ius ciuile. E. de iusti.& iur. dc Linc est postea, quod si testamentum aliquod condit .imi uerit iuris ciuilis Q lemnitatibus omissis, deportatus inco haeres insta tui,&ex eo lucrum percipere poterit, ut est in testamento militari ab omni iuris ciuilis solenitate dei iuuio l .neque.Li. Ede milit. testam. Haec solutio Tolenta nati hic non placeti non enim est verum sinquit ipse de P tatos non retinere ea, quae a iure gentium sunt, si tam caris ciuile formam addidelit. Nam emptio & venditio a iu Sentium introducta esse dicitur. l. ex hoc iure. E. te iust. iur.& ius ciuile ei formam dedit.f. I.infra dς emp. dc ve
85쪽
dit.& tamen eapax eius est deportatus I. si mandauero tibi.* is cuius E mandatis. Caeterum haec Tolentinata consideratio non est bona, tum propter ea, quae trada hic Vigi.' tum etiam quia tex. in dicto. in cuius non in deportato' lyt Tolentinat. 3c doct. pripi upponunt j sed in eo loquitur, . cuius bona publicata sunt,& utique simul esse postulat, φbcina alicuius publieata sint, & tamen ipse deportatus nosit. l. certa serma,& ibi Bar.& Ang. C. de i ur. si s c. libro decimo. Et ideo cogita si pol Iet ex alio comprobari inten-xio Tolentinatis: nam matrimonium dicitur esse iuris genti vin , cum eo omnes gentes viantur: dc Ius ciuile ei formam dedit supra de nupt. per totum titui. & per totum ti- tui. F. de nupt,& tamen deportatus eo non priuatur: non enim deportatione soluitur matrimonium. l. sed si mors. o T. de donatio. inter vir. di uxor. t Et sic apparet, quod deportatus est capax iuris gentium , siue ei non fuerit addita forma a iure ciuili dict. l. quidam de poen. siue etiam fuerit addita . ut sopra probaui in matrimonio, nisi dixerit, quod licet deportatione non soluatur matrimonium. tamen deportatus non poterit postquam deportatus est, matrimonium iustum celebrare , cum iustae nuptiar intexcives Romanos contrahantur supra de nupt. in princi. de deportatus ciuis Romanus non si supra de capita dinariau. f. primo: multa enim impediuntur ab initio neri: quae tamen facta tolli non possunt l.patre furioso. st. de his o fui sunt, uel alie n. tur. Et ideo cogita si posset replicari huie
communi responsionis , quod si vera esset seque tur. deportatus posset condere testamen tum non adhIbita Iorma iuris ciuilis, sed iuris tantum gentium : & tamen hoc falsum est: quia nullo modo testamentum coniicre potest. I. eius qui .f in insulam. F eo.& sie apparet hanc te sponsionem non esse veram . Nisi dicas, quod ex eo Hire quoque ventium testari non potest deportatus , ne ex delicto luci commodum consequatur contra .l. siue haeredi incia. u. de negotijs gesti . Quarto adducitur etian, L disponat authen. de nupt. UI-
ponai linquit Iustinianusj xuui quisque ut sibi videbitar,
86쪽
&lex sit eius voluntas, sicut antiquissima, & penae prima lex ii. tabularum disponens ait, ut unusa visq; iugasset rei tua ,ria ius esto. Pondera inquit Tolent j illud verbam an 'riquissima, quod eum sit superlativum, nullam ante se le- gem piae supponitar. l. ubi autem in prua .st.de verb. ob l. Sctamen Iustinianus ibi declarat legem illam est i lege duodecim tabulatum , quasi expressie innuat a lege duodecim tabularum testamentum initium habuisse,& nullam anteligem eius mentionem feci si e . Verum textus iste ilicet eum in conuincibilem appellet Tolen. nihil facit: non enim quicquam ibi dicitur de inuentione testamenti, sed quod antiquissima,& penae prima Romanorum lex r2.ta bularum disponens aic uti qui ibue legat Iet rei suae, ita ius esto . Et sic nulla ibi habetur mentio testam e Dii. Plaetereλdato quod ibi fiat metitio testa mundi , adhuc tamen dupli citia responderi potest, ut supra respondi d. l. verbis legis.
Qui lito etiam adducunt praedicti doct. quia restamenta dicitur esse iuris publici. l. 3. E. eo. sed publicum ius dicit ut ius ciuile 3 fi . supra de iusti dc riir ergo rest mentum est inris ciuilis. Huic rationi dupliciter ieipodeas. Primo quod ius publicum non solum constat ex iure ciuili, sed etialute gentium, probatur a peltissime, quia ius publicum dicitur esse quod spectat ad si itum rei Romana: d. f. fi .dc cim ca sacra,& magistratus versatur. l. I. f. huius studi j. E.de tu rstit. & iur. & sacra autem dc magistratus iuris gentiu csIς videntur. l. veluti:& l, ex hoc iur. n. de iust Jc tui. Icet eis aiestamentum si iuris publici, non tamen i equitur , quod
sit iuris ciuilis. Secundo respondetur quod non d icixur es, se inas publici ex eo quod b eo fuerit inuetum . sed qui ius publicum ei formam deo i , ut ex diatione ficta in d. I.
3 colligitur. Qui vero contra itum tenent, non ii Saoxius ciuile t. stamento se imam dedi ile. Sexto adducitur a recc
si olib. Pata uanis quia dispositio, qua quis cu aliena iachia r locupletatur iuris gentiu non est sed potius talis ciuili Si uam hoc natura. fide condi. iud b. sed si patet testare ints uaneum haeredemitistituedo testamento illo hae ita . C a ccule-
87쪽
cupletaretur iam iactura filiorum e qui vivo et patre quo dammodo domini sunt reru paternatu. l. in si iis T. de lib.&postliti. Ergo testamentum no iuris gentium est. sed po-XI tius iuris ciuilis. Huic rationi respondeas quod tuc dicitur quis locupletari cum aliena iactitra, cum locupletatur cum iactura veri domini & ita procedit. d. l. nam hoc natura, sed istae haei es institutus non locupletatur cum iacturaveri domini cum fili j non sint vivo patre veri domini rerupaternarum, sed ipse pater. d. l. in suis. Ergo cum iactura aliena locupletari non dr, immo cum haeres institutus habeat destincti bona ex eius voluntate videtur illa iure gentium habere . Nihil enim tam conueniens est naturali inquitati, quam voluntatem domini volentis rem suam in alium trans serri. rata liri, ut Iustinianus ait m f. per traditionem supra de rerum diuis Septimo adducitur a Cor. in lai testamentum. C eo. text. in *. si . supra de usu & .abit. Hactenus inquit ibi Iustinianus j exposuimus summatim quibus modis iure gentium dominia acquirantur, mo- do videamus quibus legitimo,& ciuili modo acquirantur, deinde tractat de usu cap. de testa. de acquisit. per arrogat.& scapparet,i testamentum .ponitur inter modos acqui
rendi domini j de iure ciuili: quemadmodum ergo caeteri modi a iure ciuili introducti sunt, ita etiam est verisimile testamen tu introductam esse . Et hic est urgens textus pro hac opinione: Cogita tamen si re sponderi posset, t quod hic in tractatu acquisitionis per uniuersitatem, non simus in solo tiactatu atquirendi domini j de iure ciuili, sed permixtim tractetur ius ciuile, Sc ius gentiu , in proposito probatur, q uia in s.fi. supra tit a inter cetteros modos acquirendi domini j per uniuerlitatem dicitur esse modus ille per haereditatem, idq; dupliciter contingere dicitur , vel per siccessionem , ex testa mento, vel per successionem ab in iqitato:& sic inter modos acquirendi domini j per uniue si talem, successionem ab intestato enumerat,iod successio
ab intestato iuris est gentium, ut ex innumeris authorita libus veteris testameitti congesti Sicul. ita rub. ex tr. eod.
onstat. Ergo in hoc tractatu acquisitionis per uniuersira
88쪽
tr, non selum agitur de modis acquirendi dominii de tuin re ciuili, sed etiam de ime gentium. Non obstat dicto 3.fi.
quia ille text. loquitur respectu tractatus acquirendarum singillarum ierum, ut probatur in j. singulorum supra derer .diuis. qui quidem tractatus titulis praecedentibi s ex plicitus est. 3 s n. supra titulo pii mo. Apparet ergo ex supei ius dictis, i haec opinio nulla nititur uel lege, uel ratio ne, cui responderi non possit. Quare multi postea contralium tenuerunt, quod si quidem testandi facultas non a iure ciuili, sed a iure gentium originem habuerit. Alexan. inrub si de acqu. haered.col. I. Io Andr. in c decernimus col. 3. de sentent. excom .in 6. & hanc opinionem sequuntur Oct in l. i.& in l. interdum. ff. de condit. indebis Anton. de But. in rub.ex tr. de testam. & ibi sacrorum canonum iniezpres communiter. Fuig.& Ia Lm l .ex hoc iure. ff. de iust .da ista Ial. in s. cunctos populos ta in tepetitione, quam in l*ctu.C. de sum m. Ti init. Vigi. hic in uerb. ius ciuile; &haec tui concludunt est communis,&recepta opinio, ut hic omnes recenti Cres asIerunt: pro qua plura adducuntur. Et impii mis adducuntur plures ueteris testamcnti aut horitares:ouas congellit Sicul. in rufi rica eae tr. le testamentis. Verum quia pro maiori parte in successione ab intestato loquuntur, ut etiam hic recentiores animaduertunt, ea Somnes non reseram, sed duas tantum. c. 21. Genes. tibi Ablaadedit cuncta, quae post de bat, Isaac sitio suo: filiis autem cocubinarum largitus est munera & sic Abraam testatus uIditur:& c. 27. in eodem Genes libro, ubi Iacob haeredita, tem suam . patro suo Isaac exc uso fiat re Esau conseo uutus est, ut etiam refert glo. inl.quoties. ff.de haered .institu. sel hoc alites, quam per testamentum contingere non poterat, ut probabo, et o necessario dicendum est tunc
remporis,& sic ante ius ciuile testamentum introductum fuisse. Minor probatur. Pater non potest, nisi in testamento filium ex haeredare. f. penultimo infra de codiciulis cum similibus, sed Esau erat ipsius Isaac filius, & frater ipsus Iacob: ergo non potuit Isaac alio modo filium tuum exhaeredare, nis condito testamento. Et si tu dixeri
89쪽
lhccessisse Iaeob . quia erat primogenitus. Responaeo,
qudd immo Esau primogenitus erar, ut in a. c. et T. proba tur. Huic fi mdamento Pori hic respondet, quod illa institutio facta ab Isaae in filio Iacob non fuit in bonis, sed in benedictione. & utiq; ben dictio filiorum non habeturi 3 pro institutione, sicut maledictio non habetur pio ex haeredatione.Bald. in prooem .decret. l. fin. cum concord de quibus per Bello. hic. iterum h&c solii tio non est tutam: non solum enim benedictio hem consequutus fuit Iacob. sed et boria'.quae alio modo consequi, quam testamento non poterate uso fratre. Et si tu dixeris cum Tolent. bona peruenisse ad Iacob ex dispositione Dei, non ex bene ictione. uel institutione; ut in d. e. 17. Respondeo sui et ide ri T Ient .animaduertit; quod & hodie quando quis haeres instituitur ex Dei uoluntate , bona defuncti nanciscitur, cum omnia,quae in terris fiunt, Dei peragantur uolunta e l. in nomine domini C. de praeseth. praetor. afric cluare tu a Ilo Hodo ex Bello. hic respondeas, quAd licet per ultimam vollant a tem aliquid relinqueent. Antiqui illi patres , illa tamen ultima voluntas testamentum non dicebbtur, sed hoe 2 i ure citi ii postea fuit introductum. Dices tu, licet ius ciuile huic Volivitati nomen testamenti imposuerit, non tamen se iiiiiiit,quod ius ipsu in testandi non habue-m or ginem a iure gent. cum illi antiqui patres ante ius ciuile ita de reb. suis deponerent, ut nos medio testamento disponim us . Respondeo, 6 nunc intelliges resiponso nem istam aquod quoties ius ciuile alicui actui & nome,& formam dat , tune actus ille iure civ liiii in d ictus d ci-rur,probatur, quia stipnlatio in substantia nihil aliud est, pactu iur .gent. l. i .si a deo. Γ de pae .lc tamen: qtita iustiuile huic pacto , & nomen stipulationis dedit, ut infra de
Derb.Obl. in priri.& formam etiam accommodauit ut scilicet interrogatu, praecederet & responsio congrua subsequeretur.d. prine. infra de ue: b. tibi. a iure ciuili int odii et esse dicitur. l. 3. F. locat. 3.de eonstituta infra de ach. doct. inrub. st . de uerb. ob l. sed i iis ciuile huic dispositi Gni, huic ut tiniae uolutitati oc nomen te ita menti dediti, de so ant
90쪽
tia accommodauit, ut hic probatur . Ergo testamen tu a is . reciuili ituros Mium esse dicitur. Nec obstat quatenus sapra diccbam uaac non otuisse ex haeredare filium , nisi intestapaeotoui trita. D exbaei Mari filius no potest: quia hoc procedit i ire ciuili inspecto , sid negatur itinc temporistioc itiguisse ' quia immo pei solam illam benedictionem. excludi batur. filius non benedictus . Logita . . Secundo pro haς opiniose adducitur; quia quid nacuralis rario in-m duxit, iuris gent esse dicitur ψ ius a urem gentium supra de aur. n. i. gentium,& ciuil. sed testamentum natura. ii talioni: fuit introductu in ar. l. s. C. de sacros eccle. FP g
I s iure genta .uo in roduectum esse dicitur. t Huic utra iovi respondetas , quod licet quid naturali fuerit introductum Iatione, dc non tamen sequitur i ure gentium introductum Dille. Nam naturali ratione introductum fuit, ut quoties s ii familias nuptias contrahunt, consensus interueniat patentum. 9. primo supra de nup. & tamen hoc i hire ciuili inon iure gentium introductum est, cum iure gentium i e nita ii erit patria potestas a iure cindi introducta su-piade nupta in prin. . Tertio dicit Port hic, iure genr. introductu est, ut possiequis de reb. 1 uis ad libitum disponere. 3 hae quoque. l. qua Iarion e ff.de acquar. rer. domin . Sed in testamento libere quis, de ad libitum de re sua disponit. l. i . C. de sacros eccl. Ergo testamentum a iure gentium introductum est Huic rationi respondet idem Port. quod ille qui testatur, non testatur de rcbus suis , sed de rebus alienis, cum conserat dias sitionem suam post tempus mortis, Quo tempore amplius dominus non est. f. deinceps auth. de nupt. Verum haec eius responso non est bona, ut ex his constat:quae supra io rubrica dirimus: licet enim post morte non sit amplius diis testator, tamen haereditas iaces dicitur esse domina: quae repra seniat p nam defuncti testa toris. l. mortuo in pran. f. de fideius. l. haereditas. s. d' acquir.Ter. dominis
uuare tu respondeas. φ licet libera disponendi facultas de rebus suis iure gentium introducta sit, non tamen sequitat modos squibus have disponendi facultatem habcm