장음표시 사용
271쪽
mali&antennae disjectae prolando agitabantur alii vadis insultabant, ut caperentur, alii ignes fugiendi, quis peribant inare servebat incendiis, neque suis sed factitiis tempestatibus horrebat tabulae cum hona inibus sparsae vasto gurgite actabantur, cuncta denique praesentem morten ta
viris intentabant . Diversa pereuntium facies, certa tamen plerisque mors imminebat, qui capti non Her i. Plures ruptis navibus in profundum transiliqntes enatare nitebantur, sed lassatis tandem brachiis aquis absorbebantur. Ita instructissima classis, brevi tempore fusa, mersa vel ignibus foedata pessum ivit, an socordia designavo metu, an quod,
ubi fata nutant, consilia cuncta turbantur, distrahunturque. Princeps Barbansonius, Comites, Ioannes assovius monsuvius, Fresentis , Wille rvallius. Meganus circa territorium, quod a Principe nomen accepit, cymba sibi saliitem
pepererunt'. Captivorum quatuor millia, sexcenti, desse xaginta quatuor numerabantur, inter quos plurimi primae autoritatis& dignationis Decem tantum cymba tantae calamitati suo se subduxerunt . Caeteri omnes praeter pubem nauticam decem millia militum assem impleverant igne, mari, paludibus foeda admodum strage occubuerunt. Diu mare de Scaldis laceras tabulas iuppeis, arma virosque volvebat,is in vicina litora vel vada tanquam purgamenta Oceani eructabat. Ita tumidi praeferoces hostium spiritus, qui ante praelium certam sibi spoponderant vietoriam, subito collapsi ludibrio Fortunae fuerunt, A quod proprium est arrogantiae, ante pugnam victores, d supra
modum gloriosi, victi infra omnem humilitatem abjecti. In primis hoc in Hispanica gente compertum Victores immodici
272쪽
modici fastu hostium contemptores, imponere stelicitati frenos nequeunt, humanae denique sortis obliviscuntuita, victi muliebrem animum induunt, servilem humilitatem. non natura sed extrema necessitas extorque cum hoc demum sapientis sit neque rebus secundis insolescere, ne que advertis dejici , tranquillo animo affectus freno rationis regere . ol
MI, Ma erat in Brasiliam Regia classis navibus vimi lite valida, sub imperio Antonii D'oquendo, quo
crescenteis vires Batavorum contunderet, edque maois properatum, quod Bahiam obsidione cinctam rumo PHispania increbuerat . Noster Generalis obviam eundum hosti ratus, atque mari debellandum , antequam terra diti neminvaderet, Fortunis cervicibusque cunctorum immineret, assentiente senatu Indico Recilla solvit, Bahiam vorsus expeditionem secit, uti vel in ipso sinu, vel quocunque alio modo classi tantiae virtute resisteret'. Undecim,Septembris die, cum sol jam praeceps occidentem peteret stimmensa classis in conspectum ventin In quam rem vexillo
273쪽
Imperator signum dedit tum celoce nunciavit, ui reli quae naves in propinquo se sisterent, ineundo praelio cun-
instruerent' . Post transactam noctem primo lumine quinquaginta destreis velivol e naves mari e ostentarun re, tanquam si integrum nemus mari incumberet'. Comper- um postmodum duodecim Castiliae, quinque Lusitani. egaleones, duas Patachas, ut vocant cunctas simul quadringentis aereis tormentis onustas, ultra tria hominum millia habuisse, praeter mercato ias vela, tuarias nax es milite stipatas, ita ut quinquaginta tria vela numerarentu . . Nostra
classis sedecim tantum ni ives te quasin celoces, praeter
juventutem nauticam, novem militum cohortes, queis im
dia omnes ad pugnandum hortari, monere neRemp.ne pristinam virtutem desererent, se nunc decus, gloriam,Indicae Societatis saltate in dextris suis portare, sim victores praemia certa, sin fortuna victoriam in vi erit ne se inulti pateren- tu trucidari, vel capti foedam servitutem servirent,ri mortes graviorem citam exigerent . Neque fugam decoram i,
contra hostem vinci litum Fugiendo pericula saepissime incurri, audacissimum tutissimum esse. Simul imperat, ut binae quaeque naves galeones singulas adorirentur', qua, ocho tantum numero esse falso certior factus suerat. De quinque Lusitanicis aleonibus, aliisque navigiis nihil constabat. Cuncti admodum promisi virtute ostentabant,eae terum, ubi ad praelium ventum, plerisqire fides, decus, no-nestas, postremo divina atque humana omnia contemptui
274쪽
lfuere. Nonnulli navarchi animum despondeban . Desinstructissimam classem tot majoribus tormentis horrendam oculis suis usurparen . Imperator tamen, etsi sero se imparem hostibus, periculoque ingenti exponi videret, fortunam tamen suam, quae advorsa nutabat, invicto animo tentavit Circa horam decimam navi praetoriae Generalis c. quendo se implicuit, quae instar arcis maritimae quadraginta octo aenea tormenta vectabat, cui ct taliae galeones suppetias ferebant. Horribile tum spectaculum in patentiaequore tormentorum horrendus strepitus ad caelum ferri, ardentia utrinque tela, glandesque majores de minores instar densae grandinis utrinque volare, adversis vulneribus
aceeptis contra mortem luctari, eniti atque iterum concia
dere, vindictam hostium avidius quam vitam iram aestimare. Animole Nauarchus Walachriae navis Praetoriae circumventae succurrebat, de pugnare pares erant, respondere parati, nisi advorsa fortuna, quae in praeliis ut plurimum maritimis dominatur, Praetoria ignem in puppi concepisset, qui nulla cura extingui potera . Interea ardemtibus tabulatis in prora adhuc pugnabant, frustra suppetias expediantes, donec colluctante cum ignibus navigio, ingens vorago faucibus vastis patuit, crepantibusque flammisci re se expandit, donec laxata tota compages his reti, at
qui scipsam praecipitaret Pauci qui evasere ab ipsis Hispa, 'ns recepti sunt plerique ex sociis aquis submersi, atque adeo ipse Imperator, perfide a suis desertus, diu fune apprehenso tandem lassitudine consectus animam Oceano dedit, fluctuansque elementum pro vasto sepulchro accepit. Praefectiis, cui secunda post Generalem erat auctoritas, Marm
275쪽
tilius Thy senius, juncta bellica navi, cui Ultrajectina pro
vinciae nomen inditum fuerat, Propraetoriam Hispani carria eodem impetu adortus, adversus omnia pericula ipsamque ebi mortem invictum animum gerebat post dimidium horae tormentorum valida procella Ultraje istina navis eminentem malum antennis gementibus fregit, eademq; post geminatam horam feralibus quoq; ignibus, qui extingui nequibant, exarsit, duplicesque fluetus hinc aquarum , illinc ignium attollebantur. Juventus ancipiti periculo commota, .ne aquis periret, in vicariam hostilem navem se praecipitem -dedit, ex desperatione victoriam sperans, verum ingenti impetu expulsa partim aquis, partim ardenti suae navis
-dedit, quae tandem ipsa tota concremavit. Caeterum plures quam ex Praetoria ab Hispanis recepti. Interea rebus
sitis non dissidebat Martinus Thy senius, verum galeonem praecipuae post Praetoriam dignitatis, cui praeerat Franciscus de Vallesilla Admirantis Hispanici titulo, ita perforavit, ut 'immenso specu, alveo navis hiscente, mare admitterere.
Ex duabus galeonibus altera quoque depressa, altera devicta fuit, cum ducentis quadraginta captivis, qui plerique erant Castiliani. Utrinque plures obtruncati vel advorsis e cepti vulneribus, ita ut neq; hostes neq; Nostri vietores vel victi viderentur. Hispanica tamen classis victoriae nomine tumida mare tenuit,nostra, praeter illos qui non pugnarant, admodum lacerata quam celerrime Recissam Pernam buci contendit . In locum defuncti generalis suffectus est Martinus Thy senius vir impiger, dc vitae pro patriari Societate
276쪽
IM MAE MMAI opeis mare Batavis aperuerat, ita ut In punctora spitham terrae, quae quotidie furore aquarum, exeditur, totius terrarum orbis commercia stringerentuta. Altera manu Orientem, altera Occidentem navibus nostris contigeramus, ubi rebus humanis terminum voluit esse, tura, ex quasi unus non sum ceret orbis, extra solis pene vias emensi mari congelato non amplius cum hominibus, sed bellu is pugnaveramus caeterum prope nostra litora ab infenso hoste opes mercatorum flagellabantur, Dunkerha modicum oppidum, de rapinis suis infame, mare nostrum infestabare. Itaque a Directoribus opprimendae piraticae auictoritate publica nova bellicae naves constructae queis strenuissimi quique , iriniis spectatae praeficiebantur. Praecieteris conspicua erat virtus imperterrita Cornelii Hanii, qui nihil inexpertum atq; inausum contra hostem reliquerat, septies vi stor superatis navibus ovans in portum revorsus fuerat Totiens victorem sati necessitas vicit,quanquam illam contemnendo de ipsa morte magno animo triumphavit, de sanguine suo posteritati aeternum nomen resi- qui . Quippe cum forte duabus Dunkerhanis navibus Ll occur-
277쪽
occurrisset, medium se tanto impetu ingessit, ut prompta ad omne discrimen audacia hosti terrorem incusseri . Illa enim demum inceptabat invictus ejus animus, quae ardua factu magnitudinem ejus capiebant. Cito gloria obsolescit in iis patrandis,quiproclivia sunt,dissicillima quaeque virtus sectatur, quam decus, aeternitas nominis.comitantur. Post horrendum trium horarum praelium una hostilium navium ita crebris tormentorum ictibus perforata fuit, ut hausta aqua profundum peteret, classiarii fere omnes mergerentur Altera tam foedo spectaculo territa, expansis velis inta fuga sibi praesidium quaesivi . Victoria incredibilis forti Dsimi herois morte tristitiam peperit, cujus virtuti publicum monumentum Amstelodami erectum intuentium oculos pascit, quo memoria tanti viri posteris consecratu .
IO A N, C Everardi Praesectus aliquot navium ducendis onerariis Galliam vorsus operam suam intendebat, caeterum nonnulla tum exelia, tum ex Mosae alveo si noullo praesidio mari se commiserant, inter quas duae legatos Foederatorum Procerum in Britanniam vectabant, aliae equis onustae Galliam petebant'. Colardus quatuor regiis navibus, quae ad omnem incursum validae solidaeque erant,
278쪽
fortunam maris experiri jussus fuit'. aeterum dum Dunkerha solvit, Praetoria vadis fixa haesit, certo veluti calamitatis omin . Advorsa sorte non fatigabatur ejus virtus, verum, uti in generosis spiritibus solet, imperterrita, potiundae alicujus insignis victoriae immenso desiderio flagrabat. nluxerat decimus d octavus Februarii dies, cum quatuo vesa Nostrorum suum duobus inde milliaribus expansum , tumorem ostentabant, alterum litoribus Galliae circa Die pam vicinum, propius de opportunum injuriae videbatur. Illuc itaque propere flectendum cursum ratus, unam bellicarum nostrarum navium , cui praeerat centurio PetrusAdriani, praeternavigando crebris tormentorum ictibus verberabat, atque insecutiduae aliae hostile is eadem sorte glandium furiosam procellam jaculabantur inneque infirmianimi noster centurio, qui in hoc navium insultu securus, fortitudinis inexpugnabili munimento se circumdederat' , etiam suis machinis hostem territabat . Sicut autem uno momento vagum muctuans mare vortitur,ita subita a prς- sidiariis nostris navibus codria fuit tempestas Audito enim tormentorum sonitu, Ioannes Everardi, quatuor suis bellicis navibus propinquans acriter praetoriae hostili insultavi re, ut speculum, uti vocant, navi rumperetur, tota puppis scede lacera ingenti se aperiret hiatu. Itaque dum metuit Imperator classis hostili , ne unico impetu Nostri illac transilirent, jactis anchoris, lanceis gladiisque defensandi se necessitas incubuit. Figere contra anchoram Prefectus noster tentabat, sed casu senibus ictim achina ruptis, vento impellente disse jectus divulsusque fuit. Interea temporis maritimus Heros sustus Trappenus, quia Bancerdus appellabatur, a prora Llo prae
279쪽
praetoriam hostilem ita dedolavit, ut profundum jam petere inciperet. Praefectus Colardus, qui maritimis praeliis suetus, adversa quoque juxta secunda saepies expertus supra
casus ac vicissitudinum incerta, imo ipsam mortem animum rei tum gestabat, infracta voce iterum atque iterum clamabat, uti ignem nitrato pulveri injicerent, atque caelo potius viam affectarent, quam turpi deditione ignominiae hostili se exponerent. Verum pulvis bellicus ad duos sedes aquis immaduerat, itaque frustrato extremo consi-io, cum neque navigio dehiscenti ulla ope succurri posset, quod pluribus locis laxari, d aquis cedere ceperat, simul
omnes importuno gurgite mare hausit, cujus tamen inclementiae plures simul cum ipso Archithalasso Nostri eripue runt. Praeterea ex sorte tam funesta altera hostilis nata fuit calamitas. Binae namque alia Hollandorum rostratae naveis, qui suppetias ferebat Praefectus Petrus Adriani, ita superstites duas Dunkerhanas dedolarunt, ut una identidem aquis sorberetur , altera omne in fuga praesidium poneret. Ita duas ingenteis regias naves cum ducentis hominibus Oeeanus tot cadaverum insolens volvit,in praeter eos qui aqua vel serro perierunt, centum quinquaginta captivitati astricti, inter quos dignitate primus Colardus, cujus tamen animus in quacunque conditione supra fortunam assiirgebar.
280쪽
LIUM OLUM HOUTE BENIUM, PRAEFf O. TVM LASSIS BELGI AE, ET ARGENTIFERAM LASS EM HISPANOR VM,
Soci ετ Aetis Indiae Occidentalis Proceres classent . expediverant validam, qua maria fatigare, atque ad Occidentem Regias opes succidere, Heinianaeque praedae memores argentiferam classem pari audacia opprimero constituerant Classi Praefectus Cornelius Iolus, qui a teneris mari innutritus, cum horrore Oceani animum quo . que efferatum contra hostes induerat, laborum supra modum patiens, cui sanguinolenta praelia ferales epulae videbantur, neque unquam quietus, nisi impetu vehemens victoriam hosti extorsisset. Egressus ille esseti portu deci ma quarta Aprilis die, Anni, DC a x vari, cum in Brasiliam appulisset, collatis cum Mauritio Nassiavio Brasilia Praefecto consiliis navibus, militumque sexcentorum, qui promptissimae ad omne facinus erant audaciae, manu, commeatu in septem menses auctus, fortunae maris tersi se commisit. Quatuordecim instructae naves vela intenderant, quaerendae hostili classi mare iteraban . Divulgata fama Hispania dc Occidenti ingens metus is consternatio incisebui cum inconcuta&terribilis viri virtus omnia magna etiam supra sortem humanam polliceri videretur. Nequo mortis contemptori quicquam invictum futurum censeba-