장음표시 사용
191쪽
tinacula, ut laxius lotium, & faeces retineant, ex laxitate igitur pupillae radi j liberius vagantur, & rem laxam, & minuS certam crystallino reddunt: at conuexis specillis simulachri radu coeunt, & arctius pyramis colligitur, ut vidimus in praecedenti, Unde naturae vitium rependunt congregando specilla conuexa simulachra. Altera causa est, quod senibus vitreu S humor faeculentior, & impurior redditur, ut in prima propositione huius libri probauimus, intro permeans lux per crystallum clarior, fulgidiorque redditur, & naturae desectus alter ex pituita
resarcitur. In concauis lectilis ressemper minor videbitur. Prop. ISIT magnitudo A B, venit Apunctus ad concauum specilluD E, in punctum Ι, & ex I frangitur ad M per tertium quinti nostri. Ex M refrangitur ad G per quartum supradicti nostri in contrariam scilicet partem, exte datur G M, occurrit catheto ex C, circuli extimi centro, & puncto A in O. Eodem modo B ad H venit,frangitur ad L, refrangitur ad F, extenditur ad N, ubi occurrit catheto ex C B in N, semper O N erit minor A B, quia franguntur intuS. Aa
192쪽
Longe oculo a concavo specillo seposito, magnitudo visa minor euadiic up -- oculo proprius admoto, maior priore, sed non ipsa magnitudine. Prop. IGMAGNITUDO AB, cuius pars N B. Veniat punsus Bad M,refrangitur ad L,labitur ad I oculum longe sepositum elongetur IL,venit ad D, Occurrit catheto ex C centro, &B in D. igitur B in D videbitur, satis minor ipsa N B. Accedat proprius oculus in H. Veniat alter punctus A in F,fugit in G, refrangitur in H, e longetur H G in Ε, occurret catheto in E,
193쪽
In becillis concauis magnitudo oblique venient longe ὀ suo laco ν detur,einterdum ni mi cstni Gt r. Prop. II. Specilἰο concano soli opposito ignis non accenditur.
o ABCDEFG. cadant recti ad concauam stiperum PA H. BI C L D M, E N, F O, G P. & H trangatur ad Q,
I ad K, Lad S, N ad T, o ad V, & P ad XLrestangatur Q ad
194쪽
T. R ad I. sad Z. D M mansit directe T ad η. V ad s. X ad 6.no igitur uniuntur, sed in contrariam partem dilatantur. Visu debiles concauis specillis acutius vident. Prop. 3IV vε Naes, qui arcta sunt pupilla se vitreo humore, qui in
oculo continetur non claro,duo requirerent,& quae simulachra dilatarent, ut resarciretur vitium pupillae, & quodammo do Vnarent, & quod lucem clariorem redderent, duo haec praestat concauum specilluin, nam & simulachrum quodammod Vnit, ut ex refractionibus intra viri soliditate apparet , & quo dammodo aperiret , ut videmus lineis in aduersam partem rc sugientibus : & lux pertransiens visum multiplicatur
195쪽
o V V EM CR boc libro de iride, σῶ coloribus , qui ex diapiant m fui
di missura exoriuntur, in quorum inu Higatione plus quadraginta annis toto
animo insedauimus Dij sexint , ut aliquid boni nactis mus. Res di cilis, admirabilis ,
humanum captum excedens , ob id veteres Poetae mantissiliam Nocauerunt. Sed negotium au licemur.
Lucem colaris expertem esse. Prop. I. π Vx sui natura splendida, tenuis, & coloris expers est. Ita Splendida quia ea splendente cuncta nitent , & Videntur. Tenuis est, quia nullo temporis momentopellucidam raritare transmittit. Nullo colore intaminata est, quod colorum omniuhipostasii futura erat. Rationes, quibus nosmetipsos persuademus excolorem esse, hae sunt. Recipiens debet esse denudatum a natura recepti, materiam primam quia quamq; sermam acceptura eratia O omni lir ma orbatam dicit. Chamaeleon nullo c
196쪽
Io colore spectatur, ut omni momento versi coloris mutationis esse possit, nam subinde colores mutat , totoq; corpore reddit quoscunque attigerit. Sic & polypus. Superiori libro de visione, diximus lucem omnem visibilis obiecti colorem indui, eundemq; nostris obtutu bus, deserre , unde si aliquo colore conspurcaretur quomodo sincera, non spuria, adulterataq; C cor pore fluentia simulachra oculi fremittere potuisset ' Lux enim haudquaquam inoffensae perspicuitatis per rerum colores i nabens, seseq; eis permiscens, falsa colorum specie visum nostrum deludit, in se pum accensa, pro caeruleo viride, pro viridi fla uum, pro flauo album, & omnia deniq; sua ci trinitare de fedat. Pictores, & textores qui colores lucernis seligunt, falluntur, alterum pro altero substituentes. In officinis arrarijs, lumen albedinem fuscam, roseum squallidum, & tandem spectantium ora diro pallore effusa repraesentat. Idemq; in accenso sulphure euenit. Altera ratio. Lux esst colore viduata quia tenuissima, ne dicam incorporea, nam color corporiS est accide S, quomodo igitur colorata esse potest, si est corporis expers) etsi colorata esset videretur. Lux per duo foramina transie S intra cubiculum , ut nil in medio attingat, non videtur, igitur sine colore . Sed e Sole unde emanat, sorditudinis nescia per caelestes orbes pura transmittitur, at sublunari hoc mundo per elementa fluens, tingitur, inficiturq; , ut oculis nunquam sincera Occurret nostris. Non igitur lux alba, ut Aristoteli visum est, nisi eius assectatores pro alba excolore interpretarint: sed debent,
qui docent castigate loqui, ne ipsi, & legentes in praecipites s lebras incidant, nullibi enim alba, pallidaq; lux conspicatur , nisi accenso in sulphure. COIores fulgidos haudquaquam ex luce, er opa co feri. Cap. z.
I V C E Μ fulgorem tantum ex colore diximus, nunc autem quomodo ex luce fulgidi colores oriatur vestigare tentat dum. Sed primum maiorum placita discutiamus. Putabant veteres ex opaco, & varia lucis positione colores fulgidos fieri, in exemplum adducebant columbarum ceruiceS, quae utcunq;
deflectantur, varias colorum species demonstrant. Diserti sis,
197쪽
me Nero Caesar dicebat. Colla c3theriaca splendent agitata columba. E var i js quoq; coloribus pauonu cerdix, quoties aliquo deflectitur , nitet, ex varia lucis positione, quam prout rectam, vel obliquam receperint, ita coloratur. Lucretius.12ualis enim caecis poterit color esse tenebris Lumine qui mutantur in ipso, proptereὰ quod Recta, aut obliqua perculsus Iuce refulget tFluma columbarum quo pacto insole videtur:
Quae seta ceruices circum, collumq; coronat .
Nanq; alias fit uti rubro sit clara nropo: Interdum quoddam sensu fit, uti videatur
Inter caeruleum virideis misceremaragdos. Caudaq; pavonis, Iarga cum luce repleta est, Consimili mutat ratione obuersa colores:
Vuin, quoniam quoddam gignuntur luminis ictu, Scilicet id sine eo fieri non posse putandum est. Et Cicero Academicarum quaestionu secundo ait. In columba plures videri colores, non esse plus imo. Sed puerile prosecto putandu est splendidas columbaru penitatulas via ius esse coloris , & varijs lucis ictibus illustratas differeti specie sese oc lis exhiberi, na & diuersi inibi sunt colores, ut si aliquas e collo pennulas extraxeris clare contueberis. In dextra enim parte halurgum in sinistra viridem, infra rubidu , supra nigrica notem colorem pennularum partes radiates, etsi stet vario etiam lucis circumflexus eosdem semper conspicies, at si collum contorqueat , pristinus color, qui prius nobis erat conspicuus obliteratus delitescit, inde ad suum locum rediens, vernaculuSdenuo reuiuiscit. Si collum supra obvertit, purpurascit, si conuertit, opacatur, non igitur ex opaco a luce colores effici poterunt. Ari stoteles & Peripatetici omnes ex opaco, & luce fulgidos colores gigni confitentur: sed hoc falsum est, quia opaculucem repercutit, non recipit, nec cum eo lux poterit se commisceri. Sed error insimulandus, quum per opacum eius assectatorcs diaphanum intelligant. Sed cur diaphonum luci per uium, opacum imperuium definiunt p
198쪽
Colares fulgidos ex iace, o densiore aeris diapbano generari.
COLOR as alij exlmutua elementorum commixtione n scuntur, & hi dignum per se tractatu studium habet, & alibi de eis locuti sumus, nam & fulgidi no sunt. Sunt & quasi fulgidi colores alij, qui ex vaporibus, nubibusq; ex luce gignuntur , quum densae, coactaeq; & temere ex diuersis partibus compositae non pellucent, nec luce transmittunt, sed summa cute recipiunt, ut in solis ortu, eius lucis occursu multos colores trahi, alios rubeos, alios virides, alios aureos, vel nubis partem rubet, & partem ignei coloxis infici. Sed de his posterius loquemur. Sed & alij colores ex lucis,& densioris aere diaphani refractione orientes, & hi pulcherrimi sunt, fulgentes, floridi, hilaresq; , & adeo nitent, ut a pictoribus fingi non possint: gignuntur enim ex sole, & substantia pervia , & ars illos aemulari nequit, quia ex terrestri, & obscura substantia suos parat
colores. Diximus ex densioris aere diaphano nasci, no ex quin uis, nam ubi sol per tenuissimos caelestes orbes, eiusdem materiae totos illabitur,purus, sincerusq; resilit, ac ubi ad ima per impura elementa, per roscidas aspergines, per vitrum, & eiu modi densioris aeris perspicui corpora varijs coloribns con- spurcatur, foedaturq;, & ex nimia lucis, &diaphani densioris mistura varia oriuntur colorii discrimina . Dixitnus refractione , nam quum radij ad perpendiculum feruntur, tantum est illis virium, ut infracti permeent, nec faedari patiuntur , & si inficiuntur, saltim colores non nisi ex visus refractione spectari necesse est. At si per inaequale densionis aere diaphanum serantur, qui plus intimius penetrarint, obscuriori colore inficiuntur, qui minus clariori. His experimentis nos rem ita nobis persuademus. Lux per cry stallinu prisina permeans minuS dia-phanu densius passa, dilucidior nitet, plus vero meraciore colore languet. Idem in phiala aquae plena, idem & sub aquis posito speculo. Idem quoque fistnia aliquo loco rupta aquam per tenue soramen elidi, quae sparsa contra solem, ut media sit inter solem, & aspersam aquam, faciem arcu S repraesentat. Idem etiam accidit, ut Plutarcus admonet, si quis aquam ore conceptam
199쪽
ptam in cubiculo emet contra solem, sicut fullones , quum os aqua impleuere,& vestimenta tendiculis diducta leuiter asperglint, apparet varios edi colores in illo aere asperso, quales in arcu fulgere solent. Causam igitur esse in diaphano aere crassiore non dubitabis , nunquam enim fit arcus nisi in nubilo . Maiorum opiniones de varib iridis coloribus. Prop. 4. SE D cur ex luce , & densione aere diaphano colore S ta Uarij,& multiplices exoriantur,acriter, diuq; priscorum Philosophorum animos torsit . Anaximenes colores fieri autumauit vario ,radios Sole suos in nubem eiaculante,densem, crassam, atramq; , cogi enim eoS super eam nubem , quam penitus dirimere non valeant. Anaxagoras Solis irradiationem densa nube repercuti. Metrodorum quum trans nubem sol splenduerit, nubem quidem caeruleam reddit, splendorem vero rutilat, Plutarco referente. Seneca haec. Quidam esse aiunt aliqua stillicidia, quae solem transmittant, quaedam magis coacta, quam ut transluceant, itaq; ab illis fulgorem reddi, ab his umbram, S sic utrius intercursu effici arcum, in quo parS fulgeat, quae sole excipit, pars obscurior sit, quae exclusit, & ex se umbram proximis fecit. Sed hoc falsum existimat, poterat umbra, & lux causa videri. Si arcus duos tantum haberet colores, quid ergo istis duo colores faciunt luminis, atq; umbrae, si innumerabiliuratio reddenda sit Sed varietas non alia ob causam fit, quam quia pars coloris a Sole est, pars a nube illa, humor aute modocsruleu S lineas, modo virides,modo purpurs similes, & luteas, aut igneas ducit, duobus coloribus hanc varietatem efficientibus, remisso,& intento. Hinc apparet duaS causas esse arcu S, solem, nubemq; , quia nec sereno unquam fit, nec ita nubilo, ut sol lateat. Ergo nunquam ex his est, quorum sine altero no est. Parianus igneum colorem a Sole, caeruleum a nube, reliquos ex horum misturis. Nicolaus Peripateticus colorum diuersitatem ex diuersitate partium nubis euenire dixit: nam ubi terr stris pars combusta cum humido misto, rubeuS oritur color, Ut
coloratur flamma in lignis viridibus, ubi vero humidum aquosum multu apparet, viror, ubi natura tenuis & aquai albus. Al-
200쪽
humasar ex aqua caeruleum colorem, rubetam a Sole, viridem,& purpureum ex horum mistione. Sunt qui dicant lucem coloris semina secum ferre, eaq; ex elementi S per quae transit. Ex
igne ruborem, ex terra Viriditatem, ex aere caeruleum, ex aqua 1ac eum colorem. Albertu S partem ex his,partim ex se multas
affert insanias. Dicit enim in Iride duplicem humore reperiri, alterum gravem. & terrestr em, istulentu, alterum leuenta fumidum, & subtilem, hic in sublimem nubis partem scandit, ille grauis in imo nubis subsidens, ut grauium natura, aer aute humectus, ac spissus in meditullio sistitur. Est& nubs prima, supremaq;,si sol his quatuor n5 se immiscuerit, non generabitur iris. Ex humore in quo aliquid fumidi vaporis est, fit rubetis , vinosusq; color, ut in parte suprema nubis ex hinnido aquoso indigesto terrestri inferior pars viret, in medio ubi aer mistus , fit color ex rubeo, & viridi mistus, scilicet croceus, & hic color variatur: nam si nubs erit subtilis,minus habens de subtiliterreo , erit color pallens , si vero de utroq; plus, erit magis cro Ceu S, siue puniceus. Sed praecipuum colorem caeruleum omisit, di caetera in sequentibus refellentur. Flauum colorem ex multa luce, s minima densioris diaphaniparte generari. Prop. 1, SE D generationes colorum aggrediamur. Sed ne colorum nominum ambages legentium mentes interturbent, principio semper declarabimus colorum nomina. Multiplex coloriam facies, appellationes incertae, α exiguae. Flauus color dicetur . Pleraq; sunt, inquit Favorinus, in oculorum sensibus, quam in verbis discriminata. Flauum colorem voco non eum, quem Virgilius in frondibus Olearum videri dixit, nec quem Pacuuius in aqua &puluere. Inquiens.
Cedo tamen pedem umphis flavum puluerem.
Sed qui in paleis nondum maturis,& in croco valde aqua diluto conspici tur, hicq; color ex robustissima luce, & ex minima diaphani aere densioris parte progigni, hisq; argumenti S persuademus. Sed dum per tenuem aerem fertur , flavo colore induiturz