Ioan. Baptistae Portae neap. De refractione optices parte, libri nouem

61쪽

linea per vitream pilam visa, curua consi icietur. Prop. XIIII. ESTO recta linea videnda ABCDEFG, quia longior est quam possit tam prope videri per refractionem, in uertuntur puncta incidentiae, ut se possint pilae insinuari ad visionem. Sic punctus G venit ad K, refrangitur ad P per secundam huius, inde ad X oculum progreditur per quintam huiuS: trahatur cathetus ex G per M centrum, peruenit ad P, ibi igitur punctus Guidebitur. Sic F venit ad L, mox refragitur ad in& ad oculum X venit, ducta catheto ex F per M,occurret in mines refractionis. Sic E videbitur in Sic E ad R, ad X. Idem facie dum altera parte ABC putauimus: & vdebutur in puctis ST V, quia igi

62쪽

IO: BAPTISTAE PORTAE

Prop. V.

PV N C T V S A per D venit ad F,per secundam huius,& adH oculum sinistrum per quintam, cathetus ex centro L per oculum H secat incidentiae lineam in C, ibi videbitur puctus A, nam clauso oculo H,perit punctus C,& A nusqua videtur. Idem euenit de puncto A, ad oculum dextrum Ι, videbiturq; in B, aliquando uterq; oculus etiam in A eundem punctum videt.Euenitti alio modo, ut dicemus, quando res una duplicata videbitur . Magnitudo extra punctum inversionisposita conuersa videbitur. Prop. XVI.

PV N C T V S inversionis maxime in eiusmodi apparentijSVestigandus est, nam ex eo omnes varietates nascuntur, qui punctus ex varia oculi positione , & rei variatur: nam si Oculus longe abierit, minuetur rei magnitudo, quia anguli refractionis angustantur. Idemq; eueniet magnitudinis remotione, con trarium eueniet utriusq; rei accersione, nam anguli refractionum dilatantur. De omnibus exemplo asseremus.

EST O

63쪽

Esto magnitudo opposita G F,pila B C E L D, oculus A,non

insinuabitur punctus F ad oculum, ni si vertatur ex sinistro ad dextrum: veniet ad D, & ex D refrangetur ad B per secundam huius, & egrediendo veniet ad oculum A per quintam.Eodem modo G ad F,mox ex E ad C,& demit ad oculii A cathetus ex FperM centrum occurret lineae venieti ad oculum in B,ubi vide G bitur

64쪽

ues Io: BAPTISTAE PORTAEbitur punctus F Sic G ad C, & inuersa videbitur, est enim in- uersioniS punctus L. Magnitudine, o oculo pila propinquis, recta videbitur, at recedente oculo obvertetur. Prop. XVII. ESTO primo oculus A, respiciat magnitudinem G Η prope pilam, & sit quoq; A oculus ex Opposito prope pilam Puctus G insinuabitur oculo per E ex secunda, refrangitur in C,&egredietur ex C per quintam in A. Idem ex alia parte H per Fperueniet ad D, & ex Din A. At elongetur oculus in B, G non insinuabitur oculo B nisi per O, & ex O refrangetur in M, & ex

65쪽

DE pILAE CRYST. REF. LIB. II. sM egrediendo veniet ad B. Idem ex alia parte H per N perueniet ad H,&ex L ad B, inuertetur ergo in puncto I. Η igitur sinistra pars videbitur in dextra, & G in dextra videbitur instra, recta igitur in C D videbitur, obuersa vero in int, y Η, ior. Imago in QR non vere extra videtur, sed satis obscu3ςxu

ubi sit, & fixe intuentibus ibi apparet. Magnitudo propinqua pilae intra punctum inversionis recta videbitur

oculo θ proxime, ta lotad seposito. Prop. XVIII. STO conspicienda magnitudo G Η, adeo prope pilam,ut se oculis insinuando, inuerti haud possit. Veniat primo His a Pςr

66쪽

ΙΟ BAPTISTAE PORTAE

per F per secundam refrangetur ad D, & per qu intam ad A,vbi ruento oculo,uidebitur recta. At seponatur oculus in B, idemctus Η, ut se oculo insinuet veniet per O, refrangetur ad M, etur ad B per decreta anguloru egredientium, videbitur uisi B Oculo etiam recta, nec tam prope pila in uerti valet. O lauae propinquo, magnitηdine, π proxime, o remote positasemper recta videbitur. Sed remotior breuior videbitur. Prop. XVIIII.

INTRA punctum inuersionis oculo, vel magnitudine poss-tis semper recta videbitur magnitudo. Nunc esto oculus piproximus A magnitudo proxime posita O,P,insinuet se P per

67쪽

DE PILAE CRYST. REF. LIB. II. εχ

M,refragatur ad F, per secundam, egrediatur ad Α oculum per quintam ex altera parte, O per L veniat ad B,& inde ad A videbitur magnitudo o P recta, & punctis T V, ductis cathetis per

centrum. Longe igitur seponatur eadem magnitudo,& sit G Η, veniet H, ad N,ut se oculo insinuet, refragitur in F, egredietur ad A oculum. Sic ex altera parte G punctus per I veniat ad C, & ad oculum labatur A, etiam recta veniet, nec datur alter concursiis praeter illum,uidebitur ergo magnitudo GH RS, oculo propinquior, sed breuior,ductis ex centro cathetis, quod demonstrare nitebamur. anto remotior erit magnitudo dpila, eo breuior colicietur. Prop. XX.

68쪽

sa IO: BAPTISTAE PORTAE SIT primo magnitudo QR pilae proximior, & insinuans se

oculo R per di, venit ad F, S mox ad A oculum, silc Q ad O, Et ad H ad A Oculum, tractis catheti S occurrent lineis deferetibus imaginem FΑ , IA in punctis DE . Sit magnitudo remotior V X, veniat X ad M, mox ad G, inde ad oculum A&V, item ad P, mox ad Η, demum ad oculum A, ducantur catheti ex V X, per L centrum occurrent lineis imaginem deferetibus ad oculum G A, Η Α, in punctis B C,minor erit B C ipsa D E quia quanto longior magnitudo abibit,tanto angustatur linearum anguli deferentium ad oculum simulachra, &angustius suis occurre ni catheti S. Magnitudo oblique pila veniens longe ὀ suo loco, aliter videtur.

Prop. XXI.

SIT magnitudo triangularis EF D, veniens ad oculum A,

& Veniat oblique, scilicet non ex opposito,punctus D Venit ad G,refrangitur ad N per secundam, egreditur ad A per quin xam, cathetus ex D & per O centrusecabit prope oculum in A, sic punctus si venit ad H, mox ad M , inde ad oculum A, cathe-tus secabit M A in pucto C, demum F punctus venit ad I, acre fragitur in L venit ad A, ca thetiis occurret ex F ipsit L A in B, Vnde punctus F in B erit, sic B C A ,&DEF, obuersus triangulus , ut PromisimuS.

Pila

69쪽

Ds p IL AE CRYST. RE P. LIB. II. Tila cr3stallina Soli oppesta ignim accendit prope pilam.

Frcp. XXII.

RADII perpendiculares supremam extimam pilae super

ficiem inuadentes, refranguntur, ut diximus,& egredienteS etiam refranguntur denuo, unde decussantur prope pilam, in decussationibus igitur radiorum ibi concursus,&combustio. Exemplum damuS. Sintra dij aequidistantes Solis extimam pi Iae superficiem inuadentes ABCDEFG. Radii BF, qui latera egaxoni tangunt, refranguntur ad calcem diametri DI, per secundam, ra- dij item A G, quia latera pentagoni tangunt, refranguntur intra pilam M N, & hi sunt inutiles combustioni, radis vero, qui intra B F omnes extra pila incendunt foris,&ibi produc ut incendium ut radii C E percutientes Iatera duodec agoni restanguntur in L Cantuarensis in hac propositione dupIici errore notanduS venit:putat enim radios a Solis centro progredienteS supra Pi- Iam igne accendere, quod est falsum , nam a Solis perpendicularibus ignis excitatur: nam perpediculares & ex centro ea dC stat Praeterea neC si a SoIe orirentur a centro radis, sequeretur Prope Pilam ignem accedi, nam tam longe dimissi radii a Sole, etiam

70쪽

etiam l'ngissime accenderent, quod est falsum, si vera sunt,quae prius probauimuS. Maxime errat Vitellio, qui putat Solis radios superficiem pilae inuadentes perpendiculariter, refrangi ad cetrum, & quia: ibi experimentum videri nequit,optat sphaeri portionem semicirculo minorem, ut videret an in centro illius ignis excitetur, quod est falsissimu . In uniuerso enim opere suo quidquid ex se silpra illud Alliaeteni est, falsum fere est, semicircularis sphaerae portio, vel minor accedat loco prope finem diametri, & ex secunda refractione paulo propinquius, non autem in centro, ratio ex his quae prius diximus, deducitur. Lumen eminus pila c stallina eiaculari . Prop. XXIII.

RADII, ut diximus, decussantur singuli prope pilam retro in diametro , propius, & longius, diffundunturque a puta ino illo, ut a centro ad circumferentiam. Si ibi igitur locetur candela ardens noctu, radij, qui a candela egrediuntur a centr o ad circumserentiam, arque per pilam refrangenteS, Paralleli evadunt, & longius lumen iaculabitur. Possumus&ibi concauu speculum accomodare, ut ignem non lumen iaculetur.

Sed memento proportionis sphaerae & speculi. Radius C Edecussa tu r in L , inde spargitur , si lumen ibi sparsum a centro i culabit ur perpendiculariter.