Theologicae institutiones cum recta naturali ratione ut plurimum consociatae opera et studio A. Palma Cherubini

31쪽

quatuordecim Distolae Pauli Mostoli, selliret ad Romanos , duae ad Corminios , ad Galatas , ad Ephesios , ad Philippenses , ad Colossenses , duae ad Thessalonicenses, duae ad Timotheum, aci Tiarum, ad Philemonem, ad Hebraeos: Petri Mostoli duae. Joannis Apostoli tres: Iacobi Amstoli una: Iudae Apostoli una: et Am Irmis Ioannis Αρο- stoli. Si quis augem libros imos insegros cum Omnibus suis partibus , prout in Ecclesia Catholica legi consueuerunt, et in Veteri Viagata Latina editione

habentur , pro Sacris , et Camnicis non sus v rit, et traditiones Praedictas scien3, et prudens contempserit , anathema sit.

4 . Omnes laudati libri dividi solent in quatuor classes , sqlicet in legales , bistoricos, Sapientiales , et propheticos. Ex Veteri Testamento legalis ret Pentateuchus , in quo divinae leges continentur ; et legales novi Testamenti sunt quatuor Libri Evangeliorum. Historici Testamenti veteris sunt Iosue , Iudicum , Rulli , quatuor Begum , duo Paralipomenon , duo Esdrae , Tobiae , Iudith, Esther , Iob , duo Machabaeorum. Novi vero Foederis unus tantum est historicus , scilicet liber Actuum Ap'stolorum. Sapientiales appellantur illi , in quibus vera exponitur Sapientia, et ex veteri Testamento sunt Proverbia, Ecclesiastes, Cantica , Sapientia , et Ecclesiasticus. E novo autem Testamento sunt una et viginti Epistolae Apostolorum. Tandem di-euntur libri prophetici , in quibus sutura praedicuntur, et sunt decem et octo Veteris Testamenti , et Ioannis Apocalypsis e Ταlumento novo.

32쪽

Pin I. de Sacra Sei una 3348. Ad supradictum decretum Tridentini mussitant meretici , praesertim recentiores, quoniam Vellent nonnullos libros e numero sacrorum , et divinorum expellere propterea quod ex illis maxime deteguntur , et damnantur illorum contra veram fidem Christianam errores. Sed quam male suas conficiant rationes, sequens ostendet

Saera videntina Synodus et potuit, et rite constituit canonem librorum sacrorum , et Divinor m. 49. H. prima pars. scilicet, quod plenam potestalem habebat Sacra Tridentina Synodus Libros Canonicos et Divinos determinare , et proponere. Iam demonstravimus in priori libro , solam Religionem Christianorum veram esse , et Divinam , et quidem in omni sui parte. Ergo Ecclesia Christianorum , quae credit, quaeque docet , vera , et diVina sunt. Sed isthaec Ecclesia, seu unio, maxime habetur in Conciliis oecumenicis. Ergo Tridentina Synodus plenari potestatem habuit etc. Et re quidem vera, si metus Christianorum errare posset indignoscendo , et dijudicando libros , in quibus divina

Revelatio continetur , necessario inde sequeretur , ut humanos pro Divinis , et contra , libros existimare , et recipere posset. Sed quomodo , hoc in casu, Christianorum doctrina certo vera , et Divina dici posset γ Ergo judicium Ecclesiae in hoc negotio absolute intali biIedicendum est. Sed sustus haec ipsa veritas suo loco demonstrabitur. Nec sibi constat, quod objicitur ab ad- Tom. II. 3

33쪽

34 Iasae. Theolog. Lib. II. de Liscis Thes.

versariis , scilicet , quod in hoc casu circulus haber tur vitiosus , quoniam Ecclesiae auctoritas demonstraretur ex Divina auctoritate Librorum , et Divinitas isto. rum ab infallibili auctoritate Ecclesiae. Non sibi constat,

loquam , primo , quia Christi Ecclesiae insallibilitas non

ex libris scripturarum sacrarum nunc a nobis dedueitur,

sed ex insallibili Revelata Doctrina , quae in Sola nostra Christiana Religione reperitur e quae Revelata Doctrinaeum nullibi alibi praesertim reperiatur , nisi in Libris biblicis , necessario prorsus notum esse debet in Religi. ne Christiana , quinam sint isti libri; quod idem est, ae dicere , Ecclesiam quae procul dubio repraesentatur in Conciliis Oecumeiticis , plenam auctoritatem babere recognoscendi sacros libros. s. Ut suo loco dicetur , imsallibile Ecclesiae judicium in iis , quae ad fidem elant, non ab iisdem illis libris insertur, quos Haeretici in dubium revocare conantur, sed ab illis , de quorum divinitate ipsi nobiscum conveniunt. Quapropter recte procedit nostra argumentatio.

5o. Pr. secunda pars. Ast concilium Tridentinum non absoluta auctoritate , qua ex dictis plene jam gaudebat , canouem proposuit Divinorum Librorum , sed omni consilio , cura , et diligentia usum est in hac re. Et quidem primo secutum est Versionem Italam , quae a tempore usque Magni Augustini communis erat , et meteris praeserebatur , et ea quidem ratione , quia ex eodem Doctore lib. secundo de Doct. Christ. cap. XI.

erat. Verborum tenacior, cuim Permicuitate sermonis. Secundo consuluit multa Graeca Exemplaria , quae omnes in canone recensitos libros continent, ut videre

34쪽

est apud Auctorem Vindiciarum Librorum Deuter an -- nicorum cap. secundo in supplemento ad historiam Eeclesiasticam Natalis Alexandri tom. I. , ubi collecta inveniuntur. Tertio confirmavit canonem Concilii Carthaginensis , quod habitum fuit sub sine saeculi quarti , in

quo canone omnes nostri libri continentur et Proto nonici, et Deuter anonici. Quarto secutum est synodum Romanam habitam sub Gelasio Papa exeunte saeculo

quinto , in qua idem omnino canon adprobatus suit. Tandem suum decretum edidit Concilium Tridentinum, nedum secundum auctoritatem laudati Doctoris Augustini , sed secundum Innocentium primum in epistola ad Exuperium Episcopum Tolosanum , et alios gravissimos, et antiquissimos Ecclesiae Patres. Ergo jure merito omni prudentia , et consilio Concilium Tridentinum Canonem proposuit Librorum Sacrorum, et Divinorum. Soluuntur objectiones. 5 i. γ. primo. Iudicium ferre de Canonicitate librorum Veteris Testamenti potius ad Synagogam spectabat , quam ad Patres Concilii Tridentini. Sed libri Tobiae , Iudith , Sapientiae , Ecclesiastici , et Macha-haeorum non inveniuntur in Canone Hebraeorum , qui certo dispositus vel saltem adriobatus suit a Synagoga. Ergo non legitime in Canone relati sunt a Concilio

Tridentino. . neg. consequentiam. Quoniam a Deo est Religio Christianorum . et propterea errare nota potest iuiis, quae ad fidem pertinent, hinc canonem sacrarum

35쪽

36 Instit. Theolas. Lib. II. de Loeis Theol.

Scripturarum nos repetimus ab Ecclesiae Christianae doctrina , et auctoritate. Sed Synodus Tridentina Ε

clesiam universam repraesentavit, et in constituendo e none Scripturarum secula est Divinam , et Apostoli- eam Traditionem , quae est vera Revelata Doctrina

Christianorum. Ergo rile laudati libri a Sancta Synodo in Canonem recepti fuerunt. Nec inde negamus Synagogae potestatem serendi judicium de Canonicitate librorum Veleris Τestamenti. Quod si quaeras , cur reipsa in canonem non recepit laudatos libros , diei mus . quod ipsi non ex labant, cum Esdra edidit Canonem Scripturarum , scilicet post reditum Iudaeorum in patriam ,

et postquam editi fuerunt, in canonem relati non sunt, quia defuit certa successio Prophetarum , ut censuit Fla. vius Iosephus lib. primo contra Appionem. Caelerum ex hoc argumento negativo nihil recte concluditur. Necesse enim fuisset , ut ad canonem additum fuisset decretum , quo non solum eXeluderentur quicumque alii,

sed etiam nominati m excluderentur illi , de quibus est sermo. Quippe non de illis rebus agitur , quarum una

exclusa, necessario excluditur quaecumque altera.

5 I. c. Atqui nullatenus Tridentina Synodus judicium ferre poterat de sacra, et divina doctrina librorum, qui sunt in quaestione. Ergo. et . Pr. sub. Εx Con-eessis laudati libri non erant in canone Iudaeorum. Erisgo ut Synodus Τridentina illos in canonem referret , opus erat vera Traditione Divina Apostolica , vel nova se Revelatione. Sed neutrum dici potest. Ergo etc. Prob. min. Certe post tempora Apostolorum nulla amplius Revelatio sacta est. Sed neque ex Traditione id accipere

36쪽

μα. I. da Saeta Scriptura 37

poterat Τridentina Synodus, quia ex veteribus Patribus, a quibus Ecclesia recipit Apostolorum Traditionem , non pauci laudatos libros e canone rejiciunt. Ese

Non negamus, suisse nonnullos ex Antiquis , qui libros in quaestione pro canonicis non habuerunt. Sed quid inde Numquid Ecclesia ex conSensu omnino persecto omnium Veterum Patrum Divinam traditam Doctrinam deducere debet 8 Eccur ergo Papiae doctrinam de Begno mille annorum pro Divina non recepit, quinimmo et damnavit 7 Nonnulli ergo ex Veteribus , qui Contra Sentierunt , non obstant, ut Ecclesia insallibilitate donata , uti dictum est , judicium tulerit de Canonic, tale Librorum Deutero nouicorum , secuta doctrinam aliorum , et quidem plurium antiquorum, etsi sequi

etiam potuisset numerum minorem , Si veritas , quae

nunquam illam deserit , ita postulasset. 53. Instant Aduersarii. Ex Vetustissimis Patribus nullus studiosior in doctrina Sacrorum Librorum , quam Hieronymus; et post illum Sanctus Hilarius. Sed Hieronymus Praefatioue in libros Salomonis rejicit libros Iudith , Tobiae, Machabaeorum , item et Sapientiae , et Ecclesiastici. Et Hilarius nullam mentionem facit de eisdem in Prologo ad Psalmos. Ergo dicendum, quod veram Traditionem secuta non est Tridentina Synodus in suo decreto de Libris Canonici S. i. . coinc. ant. et neg. cons. Iterum dico, quod nihil obstat sententia opposita nonnullorum, et etiam plurium,

et quidem doctiorum etiam , ut Ecclesia suum iudicium insallibile serat de vera Divina Docti tua tradita. Cous

37쪽

3 Insae. Theolog. Lib. II. dae Locis TheoI.

lit ipsa Sententias Veterum. Sed Divina adsistensa, qua pollet , videt tuto ex qua parte sit veritas. Contra , quivis ex Sanctis Patribus spiritu humano judicat , et loquitur , et propterea decipi potest aliquando. Nulli enim ex ipsis adpromisit Deus Spiritum insaltibilis veritatis , quo praedita est Ecclesia ex rationibus pluries

allatis. Itaques revera Hieronymus dubius fuit de verblate Librorum Deuterocanonicorum. Sed id non mirum, quoniam nou pauet idem sentiebant , et nondum Ε clesia suum tulerat judicium. Hieronymo nos opponimus Origenem , qui floruit saeculo tertio , et qui non minori cura claboravit in sacris Codicibus , et magnum quoque Augustinum , et complures alios, ex quorum auctoritate siclum est, ut dubium disparuerit , et communis secta suerit sententia de veritate Librorum DeuterOcanonicorum , unde tandem Ecclesia suum dedit decretum desinitivum. Quoad Sanctum Hilarium eamdem

damus responsionem, si reipsa contrarium semisset. Sed ita non est. Ipse enim Vlum retulit canonem Hebrae rum , non vero Suam protulit sententiam. Et quidem ipse saepe usus est Divina auctoritate Librorum Deute-

54. Instant Iterum. Nihil profecto Ecclesia recentior Stutuere potest coutra sententiam , et doctrinam Ecclesiae Vetustioris , maxime si sermo sit de rebus antiquioribus , et de Divina Traditione. Ergo si antiquior Ecclesia in canonem Scripturarum non retulit Libros Deutero nonicos , prosecto quia de illorum revelata doctrina dubitabat , nullimode hoc dubium resolvere p terat , et in canonem illos recipere recentior Ecclesia

in concilio Triden lino.

38쪽

Pura. I. da Sacra Scriptura. 39

g. 3πPositum consequentis. Itaque Ecclesia Vetus non positive dubitavit ; sed tantummodo judicium suspendit de Canonicitate Librorum in quaestione. Quod si quaeras , cur de ipsis decretum non edidit Z dico , quod edendi causa non erat: primo, quia ferme

communis erat sententia de illorum veritate. Secundo quia nondum quis malitiose illorum auctoritatem deue-gabat. Insurrexerunt in illos fidei perturbatores , et Ecclesia suum suspensum , et dilatum judicium protulit in Concilio Tridentino. 55. Instant. tandem. Melchior Canus utique Theologus insignis , et nullimode tu fide suspectus , interfuit Concilio Tridentino, et tamen lib. secundo de Locis

scripsit, se non audere inter Haereticos recensere , qui Libros Deuter anonicos e canone scripturarum rejiciunt. Ergo dicendum , decretum novum de canone Scripturarum falso appositum fuisse ad sessionem quartam , aut

saltem , quod Synodus non illud edidit, veluti obligatorium , ita ut rejici non possit sine periculo fidei. s. Melchior Canus interfuit quidem Concilio Tridentino , at mortuus erat cum decretus , et subscriptus fuit a Patribus canou Scripturarum. Et quidem Canus obiit anno millesimo quincentesimo sexagesimo , et Concilium absolutum , et subscriptum fuit anno millesimo quincentesimo sexagesimo secundo. Verum quidem quod canon- iste editus suit sessione quarta anno millesimo quin et lesimo quadragesimo sexto sub Pontifice Paulo tertio. Sed tunc non intererat Canus , qui caepit interesse sub successore Iulio Τertio. I latiue cum non adhuc confir-mdlus , et proclamatus esset iudea , seu canun Scriptu-

39쪽

40 Instit. Theolog. MI. II. δε Meti Tia,Lrarum . sed conditus tantum , utique potuit dicere ΜΑ-chior Canus , quod non audebat Haeresis notam tribu re iis, qui Libros Deuter anonicos rejiciebant. Quinimo et ita loqui debebat, quoniam quaevis lex non o

ligat , nisi prius subscripta , et publicata sit a legitimo

Superiore.

56. Varia item objiciuntur, et primo. Omnes libri Veteris Testamenti aliquod oraculum reserunt de Christo , et Deuter anonici nullum. Ergo divinitus inspirati dici non possunt. Secundo: Christus , et Apostoli caeteros libros Veteris Testamenti laudaverunt, sed nusquam Deutero nonicos. Quare 2 Prosecto , quia pro divinis non habuerunt. Tertior omnibus Latinis Libris sacris apponitur Prologus Galeatus Hieronymi , praeter Libros Deulerocanonicos. Qua ratione 2 Quia nunc Ecclesia pro Canonicis non habet. Quarto : Liber Esther nullatenus Divinus dici potest. Ergo saltem istum inter canonicos Tridentina Synodus numerare non poterat. Et quidem ex Veleribus Scriptoribus constat, illius septem posteri xa capita non fuisse in Textu Hebraico. Et merito quidem , nam ista capita non respoudent superioribus. Ete- uim cap. Secundo enarrantur insidiae Eunuchorum s

clae Regi Assuero anno septimo illius Imperii: Et cap. sexto dicitur , quod nihil mercedis recepit. inde blata chaeqs qui illas patefecerat ; et in posterioribus insidiae paratae dicuntur anno secundo , et praemium tribulum Mardochaeo. Ergo recentior scriptor ista capita addidit manifesta mendacia tuterserens. Quomodo igitur divinus

iste liber ps7. ν ad singul/. Ea Apostolo episti secvada ad

40쪽

Pars. I. de sacra Se plura 4 iΤimotheum cap. tertio. Omnis serimum Drumilias inspirata utilis est ad docendum, ad arguendum, ad . corriρiendum , ad erudiendum in justitia. Ergo ne me non est , ut quivis scripturae liber aliquod de Christo oraculum contineat. Et quidem nultimode istiu modi oraculum habetur in Libro Ruth , et tamen nullum dubium de illius canonicitate. 58. Ad secundum dicimus, quod nec Christus, nec Apostoli testimonium similiter protulerunt de Libro Ruth, nee de Libris Regum , nec de Cantico Canticorum, nec de nonnullis aliis. Ergo sicut isti nihilominus Divini sunt, ita nihil obstat, ut etiam Deutero honici sint Divini: quinimmo de his aliqua ratio silentii esse potuit : quod scilicet in canone non erant Iudaeorum , et propterea rejici poterant ab induralis , et obcaecalis Hebraeis. 59. Ad tertium respondemus , quod prologus Gale

tus libris seri plururum non apponitur ex auctoritale Ε

clesiae : nusquam enim ipsa hoc praecepit , sed additur ex arbitrio Typographorum. Quod si Ecclesia tolerat, causa est, quia nullum periculum timeri potest , quoniam notus cuique est canon exaratus ab universa E

clesia , quae insallibili gaudet auctoritate. 6o. Ad ultimum dicimus, quod objecta septem posteriora capita Libri Estheris revera non pertinent ad finem Libri. Et quidem undecimum, et duodecimum pertinent ad initium, tertium decimum , quartum decimum , quintum decimum, et sextum decimum ad medium ., et ad finem spectat decimum. Hoc pacto disposita legulitur iii cudicibus graecis, et sic disponenda esse