장음표시 사용
61쪽
etantur scientiam assequemur. Qupit deinde, ut dupli actiones pann es partium actiones in corpore reperiantur. Simpliciui qmpe, it T compostartim quia recrus uniuersum '
aeri, sigillatim musculos eius ocrum videamus quum i et
usctilo quoctinus er transuersiam resecto mecciuini sit de ei ire ipsus motum aliquem cruris v vjnerato neruo prinii m quidem, muscilium, cui inseritur, e X tem motus iens s reddi: mox vero Marticulis a tiri eo mouebatur. a re hanc nobis artem constitutu Medi an aliaris, nece sarturi fore arbitror, etiam partium actione scin os mitu cognoscere id quod sane ab aedificilioribus nos distin
guit DV lex igitur est, ut particularum , ita, actioniae et hii
Datura, una Ladem prima , maxime proprj i,di i pariter omnes simplices partes agunt: altera vero ex accidenti, aut secundaria, quae totius est instrumenti. Vt totius quidem cruris actio inces us est: qui fit dum articui illius vicissim nunc extenduntur, nunc inflectiantiar. psius porro facultatis motricis a cerebro descend tis nerUUS vellativi amaaedam est Cerebrumna ii esse ne Cerebra tra
ais omnibus huiuscemodi facultatis originem princi Veriima ne,inde perdiscas licet, et secto quocunq neruo in il remis partibus, qua cerebro continente serit dei '' i'
notiones seruantur integrae: quum tamen omnes in inferioribus pereat Incessus ita dictio est totius cruris Mustallo prae Cui actio at musculorum praeest genu . Ossa siqnidem in vincata chartilagines,adeps blandulae, arteriae, cutis, venae,m tranae ligamenta p, musculis habent initium motus Primum enim ab ipsis ossa nimiactur. Alo caetera viracum ipsis etiam moueantur oportet. Ad quem motuni necessaria fuit optima cum ossium, tun etiam ligamentorum commoderatio costitutio s. Ac de caetera ruiti
partium actio eo, si, similiter disserendu ut quae opti
aiae colastituta sunt, seruentur: quae autem vitio nonae
ent, ad meliorem statum ducator: id quod nilnime nomai licebit,nisi uniuscuius' sparti si una actionem, tun
62쪽
tatenaci in ma 'litudine, nil mero,iigur et
instrumentaliurarticularum.1 iamrra.
v na,at ideo etiam structuran exantinarimus. Stracturam porro cultili an rei, an vitiosa sit , an ab omni prorsus immunis vitio, nemo perpendere poterit , nisi is magnitudinem,numeriam,figuram, resitum omniti partitim, ex quibus talis res constat , optime scrutatus prius fuerit. Qn quidem ollam instria mentariorum corporum quae ex compositione suam essentiam sortiuntur, tum vitiu,tu integritas, issectus ibo is, quatuor generibus his cotinetur. Quod si partes unionis quosl ex natura participes stat, quintum hoc genus his addendum erit corporibus: ita ut quod in ipsis se praestatissime habuerit,si optimas habiturum actiones quemadmodet pessimas, quod deterrime. Si ergo etia viaio soluatur, talis affectio erit morbus,quem unitatis diuortium vocamus: quo non solum instrumentariae, sed simila regetiam affligutur particulae. Caetertim in osse is affectus fractura dicitur. In carne vero musculorum parte, si
cum distentione accidat . hi tua , hoc est cissura . Vbi
autem sic filamenta tenduntur,ut disrumpantur, Coia Dulsio. Vbi caro citra tensionem soluit, vultius. In nertio dicitur affectus is,scissio. Si vultius ab acuto telo infligatut,punctio vocatur. Si a graui,contusio. Si a corrosione ortum habeat,in osse quidem, caries: in aliis aurem partibus,vicus vocatur. Tot ergo, tales t inlio equinto morborum genere quum simplices particulas
occupat,differentiae erunt. Instrumentariis vero saepe
accidunt,at diuulsiones dicuntur. Sed si similaris quaepiam particula dissecetur in totum affectio illa partita illius quae secta est, dicetur: partim totius instrumentiet quavis nonnunquam huius non nisi ex accidenti dicenda sit: ut quum aliquis musculis patitur . Quando I autem etiam primum,ut quum aliquod ligamentum Quemadmodum igitur in hoc uno morbortim genere fecimus sic in aliis quatuor differentiae tibi scrutan
elae sunt quibus exarusnatis,nosse oportet, possit ne
63쪽
pars quaepiam iii alterius locum restituti, an halmEQuandoquitiem sit resecueris carnem vitiatam facili poteris sitiatilem aliam reficere. Secus autem si neruus vel ligament uni dissectum fuerit Nev enim alia recur cies, qualia erant priora: quum illa quidem ex sano uine generetur: haec verb, ex semine ducant originem. Os quod in iis est, quae per prima efformationem constructa lunt. Caeterum in locum ipsius aliquid sungerere possumus, quod ossi quam simillimum ut Verinnianiet hodus ipsa nos cogit ad inquirendum virum una qua cla pars, ea quas simplices, similares, ni sinusit: an potius ex plurib ostituta: repterea, qui si earu oponis modus. Quae in isitio, quis no philosi,phi mole et medico: nonullis admoduit visa dissicilis es in et u adlint septem adiumenta quae subdam, facile illa
illius, tum aliarum omnium difficultatum psam veritatem inuenient: aut si minus, altem non omitino de inuentione desperabunt. Septem igitur illa sunt Natura perspicax Educatio optima, Praeceptores invenui Labor inprobus Veritatis ardentissimus amor optini methodus, Exercitatio deni li assidua intoriam sive unum delyderetur, qui ad viam veritatis introducendus est, non est admodum sperandum illum posse sui voti copotem fieri. Si vero omnia cumulata adsint quid deinde vetat, quo minus veritatem, bona etiam dic, exquiramus Reuertamur autem eb, unde sini erus est oratio: disquiramus j primum an carni Texempli tia elementum, unum specie sit. Deinde vero si se videat, an plura. Mox, quo ea sint, quae ecque habeant copositionis modum Profect si caro quum vel secatur, vel impcitus calfit, dolet,fieri nequit ut ex uno elemento constet ut ex atomo, quem modum Epicurus existimavit. Qinire pulchre Diuus inquit Hiopocrates. Si nus existat homo, neuti idolebi : quia in
.uteruia nequit mutari,si viiuna est, qui nihil pr terea
silinilem in laia rari possc. Neruum aut ugam tu scis, sunt, refici rur si noli posse. Carne ex sani
ptem ad um talem in asinusis inua
Peruesti da, Camis clemtat Isai non es,
64쪽
relinqxiatur,in quod mutetur. Quyd si est nautationi; erit quod alterationis expers, at Vimpari bile, ac prorii inde nulli dolori obnoxiu in Stica pete metu in carnis e se specie unum, nunquam illa delet et: dolet autem igitur clementum carnis no erit specie unum. Rursus.
: itius Henie stim ratibile esset elementum carnis, no doleret: atqui eum nolle in dolet non ivitur estimet alibi e Ouibus rationibus inbtie runtur clogmata eorum, qui iam atomo, , tum nauilaritates, tum elementa quatuor sed quae mutuo inter se transmutari nequeat,intro iuverut 'Dippe si duos digitos suntii committas, mox i, disiungasi cru , ne eorum conuentus, nec diducito, aliquem excitabit do- pii reti iugi torci Vc enim aliquid doler, ita patitur. Si quidem a. . siquid ob si rei, ab his duobus prodit, ab alteratione per tota, Sca citeratiotiein, tinui distblutione. Qia uado quidem igitur nec conuendi solution con tus, nec eparatio corporibu vel manifesto patibilibus, '' ullum adfert dolorem, minus profecto adferet impati obii uia edi bilibri L cnim quodcun D in dolore futurum est, ne- pus idem esse celsumi bes, ut quum patiendi, tum sentiendi faculta debet patibi te praeditum sit . Nulla tamen necessitas cogit, id quodie V, isti tibi sentit, ex illis primis constare, iii, ipsa etiam vim ha sensibile eo . e inciun jendi Nam saturit, si ex patibilibus sit. Duin pus non neces enim patientur, ulterabunturii, ,poterit ali tu i sentieti Cario ex selisi di vim assequi quum innumerae possint eis alteratio ei hilibrum colici elementorum, unde movinnumerae particularum poenietaehi, eis. V ii proprich re oriri sic ut aliae evadant sensus ex cum pulta uno perici, ali e illo praedirae sint. Ex dictis igitur costat, eleeum alteratio, menta cis plura uno, ea si alterario eis obnoxia. Nucobnoxia. vertantinae rus eqru nobis inuestigandus est. Necessui autem est, ut illa quae rem quampiam alterant, primit Alterationes qui dein selliid contineant quod ab eis alterandum est: tu non posse mox, ipsum hacten mamurent: id a per tactiles Tactiles quasi qualitates, qua atri erare totam proviniae rei subi Ilii
eates posistunt. Cuiusmodi sunt calidita, frigiditas , humidi- Actium aut Nas,atque siccitas Quae quide activae qualitates plane de
65쪽
cunt,d dic itur: ex eis ti vel inaximboppositio prima tates ratissimiat 'in hae ipsa, caliditas Praeter has q intuor, milla re bigi , mi reritur qualistas, quae corpora quibus occurrit altera iv .R re per totum po iit Unde si niuem ad nilnim i sola se Ueras,ni quident seruabitur. Sed simul ac calfiet desinet actutum nigelse. a Vire quaecu B corpora ha, quasi ,--
tuo qualitate; ibi venui cauerint primam erui, metu
Iamin corporum elementa. Sunt aut haec, terra aqua ra, q*-
-er, igni, si Ac proinde uniuersii, qui demonstrationi s Parent,philosophi,haec eis omni uin quae gignuntur statereunt i, vera elemeiata, necnon motu se trisui tare, habere, is omnia subiectum quo dam commi ine Mutumant. Igitur ex quatuor ele: nentis simul conteiri Feratis, corpus unum similare gignitur quod pro va- la temperamenti ratione, aut particeps sensus, aut il- ius expers evadit. Unde corporum sit mrlarium differe
elae qua sin plices quidem sunt,tot sunt, quot eleinendis Tu Calidiores nempe, Sigidiores, humi Lore; ut lie et, et ita
ctores. Totide iri vero de compositae: ut quaesii mulcat esse, quo 'inores huin idiores sunt: quae a frigidiores humi- diores,&praeter has, alia tertia ,sicciorata calidior. 8 '' ' '
Uen,ut quae temperatissima est, horum omniu pri- Saa,iaon negligatur. Quum igitur abusadi sitiain osten Simi Imri puctum,llnallaruam partium integi itatem&vitium in ei niteret Ariciatorum: uni moderatione, tuin immoderatione ori nrum
sistere, superest ut itaquiramus, quo modo ab eurum ui et ' 'eri morbus sit distinguendus I inguetur autem
Umid notione. Porro lalubris constitutio coroo-ctiones tibi ex natura debitas, inoffensas habe Mor' i im/βto id, o stulas Iccirco si quis sanus quide sit altero ea et ' i' ic', qui itidein prospercaletii
Dabeat inbecilliores,erit sane is itemperatior illo nec inussi, Muna tamen aegrotat. lta pinter salii bres habitus ni--sos,unus erit tensperatissimus: octo autem intem
66쪽
moderatione ad ei iperie, re immode, rationem cCnerariam fieri Colatraria conerariis reine
perati At inter Laordos, nullum temperatum uenias, Erindem tamen numerum compiciat, quem intemper
rura salubres Ac de his actenus. Deinceps autem dicendum cst, quo modo quis morbos curet: quo modo et sanitatem tueatur. Enimuero medendi methodus ex ipso quum sanorum , tum aegrorum corporii affectuustium principium habet. Qiatim enim id quod exquisi, te sanu existit,omni ex parte sit moderatum, quod vero aegrum,i moderatur aduertendi , in primis est, quaenam ea sit illius moderati, Quippe necessariu est alia inueniri immoderationem contraria,per quam ilia exterminemus. Reditus si quidem ab imoderatione ad te periem,in omnibus erit per immoderationem contraria. Vt adem necessum sit,id quod praeter naturam aefectum est dum ad naturalem statuni redit, illa ea lena quasi via incedere , quam prius confecerat, praeter ilquod ordine contrario. Quare generalissimus curandorum morboru scopus erit, contraria cotrariis remedia esse:&particularibus particularia cotraria Calido enim morbo, frigidum: frigido calidum. Ita etia si co, quod humectat: humido,quod exiccat. In similaribus si quidem res se habet hoc modo In strumentariis autem, oportet in uno quod praedictorum quatuor generum,morbolae moderationi eo usq; adhibe e contrariam,donec ad moderatio eni naturalem qi statum peruentum fuerit. Vt si exempli gratia , caro plus qpar sit,ulceri excreuerit, erodeda est. Sin autem nimis cauum sit ulcus,implendum. Similiter: in aliis iniciundum. Consyderandu antem in omnibus generibus est, num habeamus facultatem,ea quae ex indicatio se orferunt,pe sciendi. Siquidem morbi species, curationis tantum modum indicat. Id autem fieri possit, nec ne, haud item indicat. Etenim eorum omniu quae prostinet corpori,in caussa est, quum ipsa natura, tum etiam messicus. Qugdam tamen medicus: quaedam etiam natu-
67쪽
ra praestare nequit. Os ni inii uni ita perfractum , ut de suo loco partes decedant,rnembrum j; distortum reddatur, haud potest natura cos rigere, aut conformare, Matura umsicuti potest inedic Sed natura potest ulcus cauum in P
Plere, quemadmodum quae semicocta sunt, aut etiam
cruda, concoquere id inod negatum est medico . Qua uad haec peragenda , medici ministeri una naturae po Medi esse test ex usu eise vidum congrtiis medicamentis ulcus naturae mi D, reddit purissimum, occis cinae concoctione egent, ea ossi rum fert, quae modice calfaciant. Iam vero natura apsa, no- nulla etiam primum a se coirfecta,dentio non valet reficere, ut venam, a teriam, ligamentum, ne risu, talia id genus. Siquidem ob inopiam materiae, nullum eorum uram nil natura reficere valet, quae ex senuite suum ortum dii ex iis quae a se certit. Igitur scopis is iis a methodo medendi repertis 'm'
eo in particulares materias ducere oportet ut dein
de comprehendatur quae aut omnino aut ex parte ali qua, aut aliquo etiam tempore,secudum eam fieri possint, quae t icctis. Nec ver est exigua vi artis portio,
remedior in omnium Hlaterias, tam unitarius artati quam dissimilarium morbis congruentium, adinvenixe. Qii' cum uniuersum genus, offerendis,efficiendis, Remediorum tuacitandis, ii praeterea quae e trinsecus accidunt uniuersum g Ilane consistunt. Quae omnia, ubi artis constitutor ad
amuSum persequutus, consequutus fuerit, jam caussas omnes salubres,vi nihil illi praeterea ad artem G endi desit, absoluiise putandus est: tuis omnibus redactis in capita duo: nenipe corporum cognitionem, quibus remedia osse enda sunt: atque ipsanraemedior naturam. Verrim hoc mox ili quo is supererit, ut sibi aliquam affeci num omnium dignoscendorti facultatem, comparet maxinic ver eoruin, qui partes 1 alto sitasii ccupas quo exacte cognoscere,una cum affectis par
siculis, haud scierit obvii cuius p . Qia' circa de his etia; quid impraesentiarum dicendum. Tria sunt genera
68쪽
Perum Procter reri ni praeter naturana. Primunt, affectus qui laeducti iJ ibi in ii tur: iles unctiones. Secudum, horum caui . Tertium.
napioniata. Sed catiuae potissimum appellantur , qua
Causae agoni: lxia iis ita nonnunqua dicantur vim habeat di nipioni ta agendi diplomattim vero genus intris differentias di
sc ixur in siclionis laesi cena in ea quae coli ori accidui:
egi uti eo v ccc mentoriam exuperantias. Qia' circa omniu rnosci ex syni syniplomatum existit caulla ipse affectus ob id l, meri: xc maxu t ex illis at noscit Ur . Symi tomatum porro nonnulla asiectis ipsos necessario coco nait intur Alia non ex necessitaret, sedita saepius, a Ut raro,aut aequaliter. Sicuti aliae rurius,alicctuum differentias necessario sequunt rq orda saepe alia raro: alia in ancipiti sunt. Ea ita d syria promata, qtia morbos enecessitate sequuntiar,i ta feeitium in se cognitionem habeant , dicunt iii Graecis Pathotnomo, thognomonica in pro motiorum notis habendaraca itant. Hae vero non nece lario, ea vel morbi differenatiam,vclillius torcs,vcl magnitudinem indicat. Utro ruina auteni vim uno eodem is aperiamus exem Pleuritu callo. Costas succingens membrana teneatur inflammai P qmox tione quem ad esum necessario sequentiaritimor praeter naturam, rubor, redolor vehit pungens circa ipsas costas: quoniala est substantia affectae partis membra n ea. Date etiam vagabitur dolor, ea ipsa membrana late etiam dissonditur. Febrim quod tum ex ipsa phlegmone, tum ex vicinia cordis, sequi necessariu est. Dp--rtim si vel alterum esse an non ex necessitate febris aderit. Nam si digitus inflammatio e laboret, aut costas cingens membrana, cirrho, sedemate ue affligatur, inon continuo adorietur febris Quin oc spirandi diff-custas incidet, quam ast eius ipse producet, potius qua laesa pars Dolor nancti respirationis operam eius usulis exeitici DCV dxim expleto Gallo Ult ut mox Dccellum sit altera resinat onis celeritas illi Dccedere actionem: unde spiritus frequens (iam restiuus redditui Adinit etiam praeter earum quae scia
69쪽
si a febri non potest, pulsuum quo as alteratio: neli re durities tensiioni uneta: quia pars phlegmone obse seca, neruosa est. desii auten duplex sit ea tunica quae costas, clat,si ea par, quae exterius 'ssibus haeret, vade aliquando laboret facilius aegri inlatus decu nibunt oppositum. Nam si de cunibant i laesiam, copressio molestiam adfert. At si interiori quod frequentius contili- Sic vehementius dolent si in oppositu latus reclinent: suum nimirum pensili sic reddatur inflanumata particula Quod si viratis membrana assiciatur,p ir istro platere decubitus fuerit. Adhaec, si inflammario in supreinis illitis partibus excitetur, clauicula trahi deorsum videtur. Si in infernis, lolor praecordia pertingit Qua obrem exigua inflamatio erit, secunctium partes co- parum medias,si in neutram se nclinet partem. Qus lyero tenue quid,purulentuna s,ex inflammat eoua Efflux ratio, i articula, quum ex morbo ipso, tum ex parte laesi procedit. Suboritur etenim inflammatio ex humorum afen xu. Vbi igitur multus, tenuis is sciunior fuerit, qui influit iniflammatam partem alcue pars etiam ipsa estrarior,plurimum est quod effluit. E contrario autem
si fluvio fuerit tum evisua, tum crassa, corpus is prae
terea densum, minimum erit quod transfundetur saei roinde excitabit tussim, ita ut nihil itide excernatur. Quemadi nodum si copiosum fueri tussient plurimunccsdrum expuent. Hunc tam Eedium semper ac ne pi'rum' i
cessario sequitur tussis. Screatus autem post tu sim, non
semper: at maiori ex parte. Qiaod puto reiicit, necet fim est semper esse infectum colore non tamen perpetu eodem, iuum nec excremetitum in inflamata particula semper sit eius leni naturae. Etenim ut sangui Sputorum ce- nolentum fuerit, biliosum ne eiusmodi si quidem fere lex u-xu, obuia perea fluxio est, quari pleuritici phte monen, hq m
Bit a detento succo in flaminiata partic a sputum
70쪽
fauo uti tem,si biliosum caeterum si pituitosus prinua
fuerit is succus,qin reconclusus senium putrescat ac einde sit in caussa fluxionis gignentis phlegiaronem , tunc spumosa recreantur. Sed quado p cernitur screatus niger,dum biliosa anguinolenriuefitimo praeta satur Quare omnia haec, cum partis affectae affectus 'ipsius dignotione etiam timonis indican differentia Ex dictis igitur constat pernecessarium esse ad affect Iociii affecti inuentioncm,tu uniuscuiusue affectae partis substantiam actionem is tum eiusdem cuni viciniuconsortitaui callere necnon norborum de tympioniatum naturas, adeoq; morborum effectrices caussas,
prius inuectigasse Porro in nuper proposito exemplo,
Anabilis per perniciosissimatis succus est atra bilis omnium mitissam sui Qiis ui rum ni ius annuis. Medium in simplicitate&mahqriirare r*liqvs Quo obtinent. Eri ymptomatibus aurcm,ut n-s, , ii quis hi omnino cxpucre perniciosissimnim est: ita screatus iubetiimus faciliSialliberrimus praecipue si concocta expuantur Pulsuum etiam symptomata morborum mores steridunt sicutio quae lege consorti accidunt ut destria, somni quidam inexpugnabiles fastidia rinae deiecticines iis alui Ex quibus omnibus erit petenda rati, quarint,tidium px ciβSi i di,tum commode vied remediis aer sagia iiiiiii, nati is, medicum ab omni mortis culpa reddunt immunena, seprosad obtemperandunt facilas,occasio Remedioraim nem l remedioruin praemonstrant. At veros raptuvesus aptu' est remediorum usus,id sit,quod in arte est praecipuum liin/xx P Q quet Iam excrementorum species mustortua noriti Excrementem adscri, quum di corpus secum connexu habear e quin species illa excerni videmus. Locus autem per quem fir excre I cuppe tio poterit certius nos ad affectas partes Educere. si per inferiorem aluum, membraneum quid excerna tur,vicus indicabit in intestinis Si per superna vomatur,in ventriculo. Si per tussim excreetur, abradi tunicas amerae arteriae indicium erat Sicuti si mingatur,