장음표시 사용
361쪽
Talis autem affectus,vasorum corpori adueniens, ab erodente succo per ipsorum substantiam effuso genitus; maxime est perniciosus, neque malignitatis est expers. Ad quod respiciens Hippocrates recte eum crimnodes hypostases malas esse dixisset: lamineas seu squamosas,& sulfureas, deteriores assirmauiti Caeterum eorum sententiet minimε assentiendum videtur, qui sedimentum orobeum, erimno. des , farinaceum tenuius, i de quo etiam locutum aiunt Hippoeratem in progilosticis ' necnon furfuraceum, & lamineum signum esse tuentur colliquationis carnium, ac partium solidarum Quod insinuatu etiam a Galeno lcgimus. Quonia ut indicatu est a Saxonia, difficillimu est creditu , a quantumcumque vehementi calore in corpore Vivente excitato, carnes ac solidas partes ita liquari posse ut in frustra Se ramenta abeant,erui.authordei crassiorem farinam,vel furfures,aut squamas imitantia:ctim ab admotis igni carnibus ut aduertit ipse Galenusὶ solum humorem isnuem eliquari cernamus,easdem aut min frusta dissolui mullus sit q 4 viderit Neque possent carnosae partes eo modo solutae, per extrema capillamenta vena. ingredi,& ad renes cfferri cum sero. Nec placet Fernelii sententia, g cum hisiusmodi sedimenta inquit in urina tenui apparentia, fiam- meum de colliquantem febris ardorem denuntiare,ob quem dc venarum sanguis retorreatur,& earum substantia ineendio perusta, solidum quidd.m quasi intertrimentum deperdat, abi)ciatque in urinas. Quomodo enim tantus excogitabitur in Vivente ardor, qui vasorum Corpora edusque asset ut inde illa quasi intertrimenta decedant tuae non secus atque ea quae in sartagine pertorrentur exaruerint.
Capillare verδ sedimentum vel ut habetur apud Hippocratem, a renibus. vreseribus, aut vesica originem ducit Il. is scilicet rardioribus ad viscidiorem pituitam expellendam, quae per longiorem moram illie excoquitur,& in capillamenta lente trans lata formatur. Vel ex Galeno, a venis ipsis decidunt aliquando longiora illa capillamenta in urinis apparentia , quae trichiasim dictam
A tque haec ip si pari ex causa cum prioribus generantur, vel tandem minutula quaedam huiusmodi albacapillamenta,illis similia quae a calculosavesica plerumque prodeant, ex reliquiis seminis post venerem in meatu communi haerentis,ic ab urina detersi essinguntur. Necnon a semine sensim per gonor rhoeas effvente,& ab urina eloto. v ti etiam ab aliqua portione viscidiore eorum cxcrementorum quae per alba mulierum purgamenta est uunt. A renosa tandem h3postasis ac praesertim rubens aut flauescens, calidiorem renum intemperiem arguit:cuius vitio crudi succi sanguine aut bile insecti,nec satis tempelliu E excreti, dc per moras assati,in arenulas transeant. Quδd si arenulae utinis innatent non subsidentes, in febricitantibus . magnum ardorem intra vasa conceptum,& suc orum terrestrem magis portionem assantem significant. Neque enim a parenti bos in urina arenosis etiam subsidentibus statim vesicam calculo laborare inferre licet, vevisum fuit Hippocrati.xNeque vesicam aut renes disiunctiuE,quemadmodum annotauit Galenus. Plurimi enim copiosas arenulas in urinis subsidentes excreuerunt, qui nunquam calculo I.borarunt illos tamen sibi cauere oportet,cum crassa pituita ad arenulas accedente, calculus facillime
Sed inter tam varias sedimentorum differentias dissicillimum videtur distinguere pus,pituitam, Ac semen. Vt enim superius diximus plerumq e non soldm seminis granula aut si lamenta quare amin urinis apparent: sed praeterea copia maior aliquando per gonorrhoeas de inuoluntaria seminisessiuuia atque in mulieribus praesertim quae s mena mare paulo ant' exceptum mox meientes simul essundunt Crassam vero pituitam ic copiosam matularum fundo adhaerentem , emittunt plurimi,qui vel ealculo vesicae laborant,vel ne in eum affectum incidant perectitantur. Ac qu niam tria haec pus, pituita,& semen colore, dc consistentia plurimum inter se conueniunt. C, modo ea inret se distinguantur explicare conuenit Fernelius ita distinguiti men quia tenue Beleue urinae semper innatat,pus,lc pituita subsident haec tamen crassa atque tenax sibi cohaeret, pus. vero agitatum mox dissoluitur ac dissiuit. Sed fallitur in seminet illud enim non tenue est , sedeonsistentia crassum. Nam ut docet post Aristololem Silvius, quod foecundum est in aquae fumdum delabitur Se subsidet infitcundum vero tenue magis de aqueum, diffunditur. Subsidens ergo semen, Odoie a pure distinguitur , 8c colore : hoc enim illo minus album est , dc aliquantulum foetet, praeterea semen, per gonorrhoeam etiam , sine urina stillat, Pus autem cum utina sola effluit. 'Qubd ad colores de odores sedimentorum caeterorumve contentorum in urinis spectat, par est eorum causa ac m/nsimilium in urinae substantia apparentium. Cum enim ab humoribus sero pci mixtis , urinae dc colorem Ec odorem mutuentur , sedimenta vero reliquaque
362쪽
Theorica. De iudiciis morbor Um.
eontenta fiant ex eisdem ab urinae liquore secretisaeonsimiles esse in utrisque colorum odorumque causas necessum est. Summat in tamen quod ad contentorum colores pertinet, discamus ex Hippocrate urinam eam optimam csse, cuius sedimentum candidum fuerit, ique , de aequale et per omne tempus donec morbus iudicatus sit: securitatem enim,ae morbum fore breuem significat. Diuturniorem autem affectum portendere si cum urina sublubra sedimentum sit subrubrum te laeve:praesertim si talis post septimum apparuerit,ut habetur in Coacis. 'Sed ut ad peculiares nubeculae,& aliorum urinae innatantium significationes explicandas reuertamur, si urina nubeculam rubicundam habuerit die quarta,& alia figna respondeantiis morbus exHippocrate, ' die septimo iudicatur. Ita quae candidae lunt, 'bonae sunt di nigrae vero vitiosae. Sed de hoc in nubeculis considerare oporter, utrum sursum sitae appareant,an deorsum: quae enim deorsum feruntur eum coloribus bonis bonae dc commendandae sunt r quae vero sursum de cum malis coloribus,malae de damnandae iudicantur: atque ut habetur in Coacis , in urinis nubeculae albae quidem Sc quae infimum locum tenent , utiles sunt, rubrae vero, nigrae, ac liuidae , molestiam exhibent: in errantibus tamen febribus nigrae nubeculae , quartanam tantum denuntiate dicontur. Pinguedo urinae innatans, tolliquationem denotat, ' vel renum,ueI totius etiam, in acuto morbo. In quo posteriore casu minime necessarium est eam esse diu ei tam ut habet Mercurialis.' Sed id solum paucitatem materiae colliquatae indicat : ut continuata effusio maiorem pinguedinis colliquatae copiasignificat.Aliud vero aliquando innatat, non pingue,sed salsuginossi colliquamentum,quod ad ignem crepitat, neque accendi; ur: arnes ab acri calore colliquari significans, talόque in hecticorum urinis aut eorum quorum per febres acrior calor est frequenter apparer. Vel citra omnem colliquationem pituitosi succi coctionem indicat: eo enim concocto, ex Galenci 'nubeculae quaedam desuper tenues superstant.veluti quod in summo lacte colligitur Sc Graece γμοι dicitur,aut quod in summo refrigerati iusculi concredit. Bulla de spuma,ex cohaerentibus multis bullis compacta;in refrigerata urina perseuerantes, ab eadem causa fiunt discilicet a crata flatu qui ex viscida pituita aut crasta alio humore, a motu vel calore sit excitatus. Vtraque autem indicat vel imbecillitatem caloris, non solum in renibus, sed in uniuerso etiam corpore aliquando,M , trinque ex Hippocrate, morbum longum. Idque maxi-mE si eum utina alba appareant. Vel capitis dolorem notant;si in citrina, aut alterius coloris urina. maioris caloris indice conspiciantur. Quod vapores Zc flatus ex crassa bile eleuati, ex parte in caput sua leuitate tendentes,cerebri membranas distendant & feriane. Corona de duobus diciturivel de spumae cirri ulo in matulae peripheria apparente: quae spumae, natura,causis.& significatione respondet. Vel corona in urina appellatur, iuxta Actuarium, ' linea adumbrata quae circumcurrit per ambitum superficiei urinς,quam plurimi circulum vocant i S quem a reliqua urinae substantia colore nonnunquam differre contingit. Atque id quidem, ut Actuarius ipse' explicuit ; quia cum urinae non solum ex dissimilibus, sed ex dissimiliter a natura elaboratis de coctis aliquansto componantur, eaque animantis calore destituta ab inuicem sede distinguantur: nihil mirum si tenuiora crassioribus innatantia , alium colorem proserant, aliumque substantiae modum. Ac quoniam quae tenuiora sunt,eadem facilius alterantur: per ea in graui Be dubio casu natura primo significare solet,num vincere aut vinci incipiat. ideόque si coronae color, non bono totius urinae colore,in bonum Sc laudabilem transeat: in bonis habendum est, Acconcipienda spes. Sin contra,a benigno in deteriorem transmutetur 1 rem periculo non vacare significatur,aut saltem in deterius ruere. Atque haec sunt quae de urinis vos scire oportet, ut illis ad diagnosim, prognosmque motb mam fructuosh utamini. Anth tamen quam huic capiti finem imponam , monendi estis quales, quantae quando,& quomodo inspiciendae sint urinae. LicEt enim quaecumque urinae ab aegrotantibus excernuntur, utiliter Inspiciantur;quoniam sic constantiam aut incoiistantiam motuum na turae de quoscumque casus ab urinis indicatos adnoramus:utilius tamen inter caeteras eas contem. plamur,quae manἡ post somnum effunduntur. Quoniam edm per id tempus eas accuratids elaboratas apparere necessum sit r eaedem apertius naturae vires Ad motus detegent. Praeterea totam eam quantitatem quae una Vice fuerit excreta, in vitrea matula orbicularis funda,laeuique ac munda collecta sit,intueri oportet: quam nec conclusisam nec agitatam, sed quieth conseruatam fuisse conueniet. Eamdem praeterea nec a sole, aue igne alteratam Medico offerri decet: sed talem qualem tum esse contigerit , cum Medicus ac-eesserit, seu ea clara sit, seu perturbata. Quod si Medicus illam recens a mictione non instexerit , ubi qualem esse contigerit, fuerit mactὶ contemplatus , iubere poterit cum eam
363쪽
perturbatam repererit, ut igni donec clarescat admoueatur:qub coloris oc odoris urinae certior fiat. Commodissimε autem & utilissime inspicitur,dc quando recens excreta est, ad colorem dc odorem accuratius discernendum:& iterum aliquot horis post mictionem e melius contenta suis locis distincta considerentur. Non tamen ultra sex aut ut plurimam octo horas tardare oportet,sed neque tertiam ab excretione praeuenire. Accuratissime autem dc quam maximε attenth utinam intuetide et,ut singula quae in illa adnotare conuenit discernantur:procurandumque est ne aliquid oppo natur aut circumstet, quod reflexione sui alienum quempiam colorem in urina repraesenteti Neisque item ad solis radios,illam contemplari securum est et quoniam solare iubar,apparentes de false, colores in opposito liquore excitat aliquando: nisi id fiat ad minimas contentorum differentia, exactius disci rnendas. Quo casu oportet eamdem iterum in umbra intueri, ut color qui vete illi inest exquisite agnoscatur. Demum antequ- m de Urina iudicium feramus , quid temperamento, aetati,s xui,Se conditioni aegrotantis,regioni,&anni tempori conueniat examinandum est. Pet horum enim singula,vrinae secundum naturam plurimum euariant:ut ex liis quae hoc ipso capite dixtimus, & alias cxplicuimus,h colligere licet. Praeterea quae ab urinis significantur,cum aliis signis a pulsu atque aliunde petitis conferenda sunt: nee soli urinae fidendum,quae plerumque ut fuse probatum a Foresto ' legimus fallaces e consileuerunt. Tandem meminisse iuvabit a variis assumptis Ece potis, Colorem odoremvἐvrinarum immutati. Ab assumpta enim cassia,nigrescit :arhabarbaro,ruita evadit ac rubea aliquandor veluti etiam a senna,sed hinc obscurior. Ab asparagis, stetida redditur ἔ & a terebinthina seu an sumpta ,seu per clyllerem iniecta,grato violarum odore perfunditur. vltimis nonnulli artem docent rusticos eludendi,tum ut corum fraudes detegant, tum ut illis tanquam sibyllini vates appareant. Sed indignum Medico existimans,vulgi famam ad quaestum arre & astu compararet ab iis in integium abstinebo. Qui tamen his delectat ut magis nonnulla huius generis apud Fernelium imueniet& plura apudGordonium speciali tractatu de cautelis utinarum.
EGEsTIONVM seu alui excrementorum, & foecum απι των διαχωριμάτων duo sunt genera secundum naturam unum,aliud praeter naturam Secundum naturam appellant,inutiles primae coctionis reliquias,quibus bilis per cholidoctim vas in intestina effusa permiscetur: de quae per a-num,quodammodo pro voluntatis arbitrio,excernuntur. Reliquiae dicuntur primae coctionis quod a perfecta in ventriculo per elixationem ciborum elaboratione, & chylo per intestitiorum spiras , meieraicis sucto ad excretionem supersint. Harum conditiones ab Hippocrate,' expressas habemus. Alui enim recrementa qua secundum naturam ianv mollia esse oportet,le constantia,seu veCelsus interpretat ut v figurata: ut prae mollitudine nimia,non dissiuane ebis, aut semel saltem in die excernantur: quantitate,ingestis proximb respondeant: subrussa sint neque admodum foeteant. A quibus imum ventre benὸ valere, liberos esse bilis meatus,& circumstantes partes nihil vitios mad aluum transmittere indicatur. Quae vese ab his quacumque ratione dissident , eadem praeter naturam esse existimandum est Quorum materia,id totum est,quod undequaque confluens persedem excernitur. Talium autem multiplices sunt differentiae, inter quas utiliores sunt, quae a su stantia quantitate, olore,odote,& exeundi modo petuntur. Α substantia seu consistentia:primo excrementorum alui quaedam liquida sunt, alia dura, alia inter haec media. Liquida, seu humida appellantur diffventia, nec facit E proprio termino terminabilia. Quae duplici ex causa talia reddi,docet Galenus vel scilicet quδdex ventriculo non fiat deductio ad iecur: seu ob mesaraicarum obstructionem,earumdemve infirmam attractricem seu ob imbecillitatem retentricis intestinorum,cibi ve cruditatem,aut nidorosam corruptionem, dei ctoriumve quidpiam assumptum .vel etiam quia a iecore, liene,imb & cerebro ut ex Aristotele, ε& Hippocrate, ' colligitur aut ab uniuerso corpore etiam aliquid in aluum defluxerit, quod excrementa distbluat Ac liquida reddat. Quhd si a priore causa excrementa huiusmodi liquida resdriatur ea vel erunt chriose,aut incocta : vel ex praegressis huius defectus causis facit E innotcscet.
Si vero a posteriore c.iula deiectiones humescant: minimε arduum erit , ab insolito excretorum colore, permixtionem defluxi humoris indicante,necnon ab antecedentibus morborum affectibus, tiam succi in aluum illabentis naturam tum locum unde defluxerit detegere Horum autem quin idam bona quaedam mala sunt, vel potius eorum aut utilis est aut importuna excretio. utilis quidem ca est liquido tum alui recrementorum deiectio,quae seu critich,seu per modum criscos, aut
364쪽
Theorica. De iudiciis morborum. 3I9
quomodocumque acti dat,ex Hippocrate, Ceum fructu & tolerantia fit. Mala autem ea est deiectio per quam iuxta eumdem,squalia purgari oportet,morbum scilicet faeientia,non purgantur;c d aliona. Ea item omnis quae non facit. fertur ab aegrotantibus: seu quae externuntur, cuna stridore labimmixto flatu caloris imbecillitatis argumento subducantur: seu erebio de sensim de sciantur,vel licata excretrire vi ab aerimonia egestorum: seu tandem cumulatim oc saepe excernantur, totius cot- potis excretim facultato importunius irritata. Vnde exolutis vitibus, ob effluuium spirituum, qui simul effandutitur,tales animo linqui aliquando contingit. Quod ultimum ex Hippocrate peti.
eulosum est. εDutas alui faeces appellamus,si MN quae eum bacillo tangenti non cedunt:quas rii 2Aa appellant Graeei. Indutantur autem; vel a nimia suctione meseraicarum post inediam, morbum, va- euationem nimiam , aut quammmque eorporis exolutionem. vel a caloris vehementia:seu ea eali. dicitem iecoris intemperiem seu febrem seu atrae bilis in abdomine stabulantis aestum sequatur. vel per urinae prouocationem seros 1 liquid que substantia ad renes & vreteres, Galauo adnotante eonuersa,vel a sieea&astringente assumptorum qualitate. Aut tandem ab imbecilla intestinorum exeretri G:foeeibus intra aluum diutius remorantibus. Quae inter liquidas &duras alui foeces sunt mediae, ab Hippoerate,' dc Galeno, ' molles appel. Iantur. Molles inquam,quae neque in scybalorum modum indutuerint,neque dissiuanta sedeo usque sint molles, ut aonstantes permaneant. Harum autem quaedam,nulli alieno suem permixtae integi Eseeundum naturam se habent: auae ventriculi perfectam eOctionem, neenon facultatum intestino. rum actiones eommoderatas esse significant. Aliae mollitiem a praeternaturali eausa consequuntur :sei licet vel a Massa viscidaeque pituitae, vel a colliquatae pinguedinis permixtione. Ptiores huius or dinis ut monuit Avicennas. y copiosae sunt,glutinosae aibae,& siue Laetore. Posterior es veto litet glu tinosae etiam fini,Malbae plerumque t eaedem praetet ea vi a Christophoro a Vega adnotatum fuit, ' lpaucae sunt, bc foetidae. utraeque autem ut habemus apud Happocratem , in morbis aeutis malae sunt. Illae quidem ob naturam humoris fidei b is permixti,qui coctioni renititur. Hae vero, quia pia-gue omne eolliquam emum,maximae perniciei a caloris acritudine imminentis est indicium ι multo
Seeundo pro latione Gabstamiae maximὁ,alui recrementa distinguimus.in aequalia, Se inaequalia. AEqualia ea appellamus, quae sibi ipsis omni ex parte sunt similia: eademque laevia esse a Caleno di- eunt ut i coctionis atque etiam mixtionis aequalitatem, ex eodem Galeno, indieantia. Inaequalia veto ea nuncupamus quae vel a dispari coctione,vel a diuersorum inaequali mixtione, partes habent ab inuicem di tentes. Coctionis disparitatem in his aduet imus,quorum pars dura est, pars vero mollis aut liquida: taliaque solent esse diuelsarum coctionum una viee excretae reliquiae. Inaequalitermixta ei dicimus,quae I diuersorum succotum diseerptim cohaerentium concursu variegantur : quae a Galeno. vatia appellantur. Atque haec,corpus variis affectibus detineri signifieant, aut saltem diuersos sueeos in vitio esse in diuersis sedibus stagnantes. Et utraque ex ea ala longitudinis moibi, ac periculi non leuis sunt indieia. Multi enim varijque assectus,necnon de diuersi humores in disserentibus Ioeis consistentes ad eoncoctionem longiore tempore indigent,6c multiformis omnis morbus, simplici petieulosiqr existιζ. Tettio ab speciali eonditione substantiae eorum quae faecibus aluinis permixta sunt, deiectionum aliae sunt spumosae aliae pingues ramentosae. eruentae, pituitosaeibitiosae, aut calculoiae etiam. Spum is,non unam sed multiplicem causam habent. Vel enim spumosae ex Galeno, redduntur. ab spiti tus flatuosi Se soluta dissiellis Ooni mixtione:qui in intestinis per morbos acutos genitus, infirmi caloris est nota. Vel ex Hippocrate, eaedem spumosae fiunt,a defluxu pituitae a capite, de in status ex parte sutem per motum inter dilabendam solutae.qitae inaequalem diuersorum succorum agitati nem 3c motum indicant. Vel tales etiam evadunt a vehementia immoderatae caliditatis : aqua aluina recrementa quasi fermentantur.& vi Galeuus monuit, 'interni feruoris corpus colliquantis sunt indicio.
Pingues deiectiones, a pinguedinis permixtione denominantur: quae nisi pinguium eduliorum
esum sequantur, Iliquationis sunt euidens nota,Ac lethales apud Hippocratem dicuntur. 'Aduertendum tamen est,eam pinguedinem vel inaequaliter, vel aequaliter Lecibus esse admixtam. si enim inaequaliter permixta sit.qtio iei non lieuerit per totam foecum massam iam antε aliqualiter compactam permiseeri:eolliquationem solius pinguedinis eratarum intestinorum significat , unde minus perieulum impendet nec Certa mors imminet. Si vero aequaliter Decibus perfusa sit eliquata pinguedo:eolliquamentum pinguis substantiae totius corporis,ad intestina corrauari denotat tir. At si praeterea deiectiones hae pingi est viscidae etiam snt&glutinosae. signum erit, leno authore,''tale pinguis sueei liquamen, ex solidis animalis partibus, aut carnosis saltem contubescentibus emanare.
365쪽
Atque a talis colliquamenti permixtione illae fiunt opimae deiectiones necnon glutinosaedc albae; quarum Hippocrates meminit in prognosticis. ' Quod si idipsum liquamen semiputridunt aliquando euaserit: ex Galeno, valesio,o Veiga,Heurnio,& aliis: - easdem glutinosas deiectiones pro
albis sub lauas faeit. Alterutra autem pinguium harum excretionum a colliquatione ab uniuerso corpore delabente orta, lethalis est : perseverans enim, ad marasmum , atque inde ad interitum ducit aegrotantem. Ramentosae egestiones, fiunt a ramentis i seu ut loquitur Celsus ab strigmentis quet ab intestinis i pituita falsa,aut acriore bile erosis excidunt de faecibus permiscentur. Tales autem interioris tunicς intestinorum ulcerationem indicantes, ab Hippocrate , F lethales esse dicuntur. Potiore vero iure,lethales illet asseruntur ab eodem, in quibus pro strigmentis carunculς admiscentur. Hae enim vel profundiorem intestinorum erosionem significant;vel vomicam in caua iecoris, cum Corruptione parenchymatis indicant. Quos admodum differentes affectus distinguemus, tum ex doloris situ qui vel intestinorum regionem vel hypochondrium occupet: tum ex colore Caruncularum; quq enim subalbet sunt, ab intestinis excidunt; quς vero obscuto rubore tinguntur, pr deunt ab hepate. Cruentet redduntur deiectiones a sanguine vel sincero per inferiora essiuente, vel faecibus petia mixto. Qui ab erosa vena manans,paucas effluit: copiosior autem,ab aperta Vena, aut rupta. Qui praeterea si in superficie tantum figuratarum si cum appareat, ab hqmorrhoidibus , aut erassis intestinis effanditur. Si vero saecum substantiet confusus sit,& permixtus, a tenuibus intestinis emuit. Pituitosae ac biliosae egestiones, a pituita aut bile per secessum expurgata nomen suscipiunt seu illi excrementitij succi synceri sint, unde meracae deiectiones appellantur : seu aluinis rect mentis permisceantur. Singulas autem harum species, ex permixti succi colore , faciis disicernemus.
Calculosas demum eas deiectiones appellaui, qliando calculi in intestinis geniti, per anum cum vel sine foecibus excernuntur. Quod licet rarum sit, & Galenus' se id nunquam vidisse testetur: plurimi tamen tale quid accidisse profitentur. Mercurialis enim scribit Frisimeticam Clarissimum olim Medicum Patauinum, lapidem oui magnitudine cum faecibus excreuisse. Praeterea Illustri Dsimus D Pomponius de Bellieu te Galliae Cancellarius, cum aliquot annis antequam decederet, grauissime aegrotasset tandem calculum per sedem deiecit. A quantitate,deiectiones aliae dicuntur multet aliet paucς. aliet mediocres. Quas denominationes accipiunt collat et cum assumptis:quorum pars minima in alimentum conuertitur, maxima autem eorum portio in excrementa secedit; ut ex Ioanne Grammatico seu Michae Ie Ephesio docuit Mercurialis. Id tamen pro ratione eduliorum plus aut minus nutrientium. Quorum prςterea maior pars per insensibilem transpiratum disperit. Nam vi scribit Sanctorius . si cibus Bepotus unius diei sit octo libratum, transpiratio insensibilis ascendere solet ad quinque libras
Copiosiores autem solito redduntur tum ex eisdem causis, ex quibus liquidas reddi feces explicuimus,lum ex transpiratione solito maiore. Et pauciores,ex consimilibus causis cum ijs a quibus illae durae redduntur 1 3e liberiore transpiratione Ut mediocres, fiunt a debita singularum causarum commoderatione. A colore multiplex est egestionum differentia: quaedam enim sunt albae, aliae flavae, flammeae, rubrae, virides nigret,aut variet. redduntur albet seu potius quodammodo cineritiet: vel ex Galeno, bile per intestina non expurgata obstructo scilicet cholidoco vase:vel multo pure ex grandi aliquo abs ssu in intestina effuso Sc Rcibus permixtor vel a copiosiore pituita crassa. a crapuloso, aut in otio diutius versato excreta: vel tandem ex colliquamento pinguis substantiς membrorum vi s prὶ adnotauimus. Singulas autem huiusmodi eausas tum ex faecum substantiae modo,tum ex affectibus simul concurrentibus facit E discetnemus. Flavae iuxta Galenum, ' fiunt si syncera aut multa bilis deuciatur. Flamme non tam ex particulari colore denominantur,quam ex fulgore huic aut alteri colori adueniente : qui si flauedint,virori,aut variegato etiam colori coniungatur,magni oc latentis incen-
Rubrae; vel sunt similes loturae carnium , a sanguinis ichore, aut crudo sanguine, ab imbecillo hepate per me raicas in intestina deuoluto : magnae iecoris imbecillitatis nota: vel rubore florido perfunduntur, a syncero singuine permixto: vel croceo, a multa ruffabile; seu admixta faecibus, seu syncera excreta. Vbi adnotandum est, qub synceriores sunt deiectiones , eo peiores esse. vitides
366쪽
i Theorica. De iudiciis morborum. 32I
Vitides fiunt vel a permixtione inconcoctorum olerum:ves ab admixtione porraceae, aut aeruginosae bilis: uel assaua bile,cum solico aut liuido succo permixta : aut tandem ab alimentorum corru.ptione. Quod per aestatem his aduenit, qui horariis fiuctibus vescunturi neenon& pueris, qui ex Galeno, uultimenta saepe corrumpunt, ac maximE lactentes: atque id calidae potius quam frigidae intemperiei vitio,vt alibi docuimus. Nigiae redduntur egestiones,ptimum ab assumptis cibis ex se nigritiqualis est sanguis amas, sepia. rum liquamen,& quae huiusmodi imitantur:necnon de a pharmacis cassia scilicet de similibus, nigro colore faeces inquinantibus. Secundδ ab adustione,quam naturalium viscerum intemperies vehementer calida musauerit. Ac tandem a nigii laeci permixtione:quem lacotius, ν uti a nobis etiam animaduersum fuit, triplicem esse aduertit. Succum scilicet mclaneholicum .atram bilem,& deustum sanguinem. Cuius postremi iHippocrates, de Galenus, meminerunt. Nigri autem hi sucei faecibus permiscentur aliquando sa ilubriter i ut indieatum est ab H,ppoerate νὶ melancholia scilicet,ab infarcto Ac tumente liene,in in- testina per hamorthoides aut his superiores etiam venas reiectar vel eadem , medicamento melana. igogo expurgata taut ea ipsa a vasis critich in aluum expulia in iudicatione melancholicatu febrium: vel tandem quando relueentes sanguinis grumi excernon tur in hia acutis febribus quae ex calefacto ptimum tum subito refrigerato sanguine excitantur. A qua bus,tali excretione facta multos conua- liuisse scribit Holerius. 3 De qua salutari sanguinis excretione in grumos conglobati in praedictis se. bribus locutus videtur idem Coacarum author,quando quibus dolores hypochondrij, inquit, ' oris iventriculi, hepatis,& earum quae circa umbilicum sunt partium;exereto per anum sanguine. seruantur;non excreto pereunt. Citra quem casum lanes a semper est gramorum sanguinis per anum ex- iEretio, a maximh floridorum & splendentium: vi expressum est ab Hippocrate, in eodem opere. Indicant enim cum ieeoris vehementi caloie M incendio sanguinem assante ; vel naturae irritatae vitiosum conatum, vel vasis aliculos ruptionem rex quarum altera causa sanguis niger in intestina sit effusu de in eo tum giris motam contrahens concreuerit. Sia & Citra recensitos anth casus prae . dictotum nigrorum succorum cam lacibus permixtio,aut omninb per aluum egestio . cedere ad iperniciem solet Nam ut 4 aphor. ' Habetur deiectiones nipiae velut sanguis niget sponte venientes, siue cum febre siue fine febre pessimae. Et in prognosticis 'nigrae ac liuidae admodum perniciosae .
Quae confirmata habemus in Coacis. Tales enim deiectiones magnum totius aut iecoris saltem 'incendium succos assans indicant. Omnium vero maxim E perniciola est altae bilis excretio, seu ea iincipientibus morbis, fisci quomodosiumque extenuatis aegris eadem excernatur. 1 ivarii demum coloris redduntur faeces a diuersorum suecorum permixtione;qui vel medicamenti ivi deijciuntur,vel sponto vacuantur. QId ex Hippocrate, eo deterius est quo plures colores feci- bus permixti apparentes,deteriores fuci int: eb vel 1 melius, quo colores plures apparentes, suetint non praui. Praesertim si 'a meditamento excretio sit prouocata: ut habetur in Coacis. Ab odore differunt excrementarquod ea vel sietore careant,vel modich,aut grauissimὲ etiam sc trant. Minimε stetentia dc inodora redduntur:vel ab ingenti coctricis imbecillitate, non immutan- tis alimenta:vel a calore plurimum exsiceante Ac in moderatam ciborum minis humidorum copiam sagente. Sic apud Aristotelem, stercus quδ diutius in corpore retinetur,minus scelet, quia eo magis 3 siccatur: quod autem siccius,id etiam imputrescibilius est. Hineque aduenit ex Alexandio , quod lferarum stercus minὰς qu1m urbanorum animalium foeteat: Ac damarum atque aliorum quorumisdam exerementa paulisper aroma redoleant equorumdam autem vi 2ibeti suauissimὶ oleant. Ferae enim cibo si iore te calidiore vescuntur, masti exercentur, calorequ plurimo abundant. Sic praeterea vinum aromaticum calorem internum augens ex Auleenna, foetorem egestionis emendat. αMediocris autem foetor in humanis Recibus per statum salubrem ideo excitatur, quod cam cibo-l mam reliquiae per intestina deuolutae molles conseruentur ibidem vero dimari commodὸ nequeant, s vi aduertit Alexander J quoddam putredinis inquinamentum atque inde foetorem concipianti e Gravissimh vetd aliquando Reees olent, iuxta Avicennam: vel ab imm nuta alimentorum coctio. ne,quoniam humidum minus a calido regulatum foetidum tedditur: vel contracto putorea foetidi eduliis , ut notat Rasis: aut demum ex G,leno. ' ob vehementem putrefactionem quae scetoris est ν
Ab orernendi tandem modo excrementa distinguimus:ptim δ qudd frequenter aut ra1δ. paula-i tim aut εonsertim excernantur:tumquδd per anum aut aliam parrem expellantur: tetrad q)δd snedi sonitu aut cum illo deijciantur: ac postremo quδd laborios E, aut sine labore, faci E, N: indolentet
367쪽
3 et 1 Artis Medicae pars prior.
vel ab acutiore sensu intestinorum quomodocumque lasorum Tatione cuius ea nihil continere valent, & quaecumque occurrentia quam promptissim E expellunt. Vel vltimo ab imbecillitate facul. tatis tetentricis intestinorum, obliquis scilicet fibris laxatis Memollitis. undecumque autem se quens fiat deiectio,ea ex Coacis mala est. Nam ω malum indieat, scilicet internarum partium vi. tium;quod vel acrimoniae succorum,vel laxationis fibrarum est causa:& praeterea vigilias parit, quae vires mirum in modum exoluunt. Rara deiectio prouenit vel a penuria alimentorum,atque ideo paucitate reliquiarum primae cinctionis, vel 'a duritie laeum;vel a debili expultrice; val demum ab obtuso intestinorum sensu, eum praesertim ea,multa lenta de classa pituita illita sunt. Paulatim seu tardὶ ae lent E alui exerementa deponimus,vel ob expultricis imbecillitatem,vel ob angustiam intestinorum,vel propter fecum discontinuitatem. Confertim veto Acceleriter,obiscum multitudinem, earumdem eontinuitatem . intestinorum
latitudinem,acrimoniam excrementorum,dc expultricis robur. Praeterea licet secundum naturam faeces per anum excernanturialiquando tamen eum via per inferna occlusa est, ut in prolapsu intestini in dextram scroti partem, de voluulo: tunc intestina vi se a molesto innictu libet ent,illas ad superiora refundunt,coguntque ventriculum easdem per os excernere. Alias eroso,aut secto eum intestinis abdomine,aut aliunde data via, insolitos pet vulnera fibi parant exitus. Absque sono egeruntur ι vel ob pinguedinem. vel ob lentum excrementorum casum ab expul-tticis imbecillitate. At quae plurimum sonora est deiectio,fit a statuum cum impetu exeuntium permixtione. Flatus tamen ex Hippocrate, sine crepitu exire optimum est: quis d scilicet sic exeunte flatu, vias liberas esse,& eumdem neque multum neque cratam esse significetur. Metilis tamen cum crepitu exite.robustae expultricis indicio:quam cum it o recondi.ob langorem eiusdem facultatis, deviarum angustiam. Reconditus vetor aut bot botrgmum facit, si cum humore liquido eoniungatur,& quasi in euentis aquae modum sonet: aut bombums flatus ille sonorus sit siccus 3c singularis: rugitum vero,multiplicato sono. Qubd si flatus eum sonitu citra de inuo untati Φ eruperit,ex Hippocrate aut dolorem significat, aut delirium, aut vecordem saltem segnitiem, aut gi uem impudentiam. Laboriosh tandem Ze cum dolore faeces egeruntur; vel ob natiuam angustiam crassorum intestinorum;vel ob tumorem aliquem tecto intestino ad natum turgentesvE mariscas; vel ob ipsarum Ἀ- eum nimiam duritiem. De quibus Hippocrates, ' aestuosae deiectiones, inquit, idest ex siceatae de indotatae ab interno abdominis aestu;3c cum contentione procedentes,idest cum multo conatu exer tae,male assectam aluum praenuntiant. Laboriose praNerea deijciuntur, si quando intestina saluum copia distendantur 1 vel tandem obaerimoniam excrementorum,quae imponunε intestina vellicant, aut mucum eorum tunicis haerentem ludius abstergunt,aut eadem ulcerata pungunt Se mordent.
Sine labore veto de dolore excerni consueuerunt, molles quidem taees t fi ampla sint intestina . de Sphinctet ad se laxandum si libet.
Quas omnes disserentias in alui excrementis aecurath notare oportet, tam inter excernendum, quam in iam excretis: ac praesertim dum acuth laborantes tractamus: vi fingulis diligenter animaduersis eorum quae in aegris insunt:nihil nos fugiat:& his exacth cognitis facilius ad tui inorum praesagium deducamur. Vt autem quae in saecibus adnotare conuenit,commodius appareant: primum illas excipi oportet in vase terreo mundo, non alto,sed lati fundi: tum excrementa quae per singulas vices excreta sunt,distinctis matulis excepta esse expedir, citra omnem urinae aut aquae admixtione. Tandem oportet quae deiecta sunt in loeo lueido intueri,non tamen solaribus radiis exposta. Αasi liceat mox ab excretione eadem inspicienda sunt: sin minus procurandum ut aliquo velamine tecta asseruentur. Quae dum contemplamur. ab aliquo servo aut eIintea muliere baccillo leniter undequaque agitari conueniti quo fie contenta omnia exactius inspiciantur. Ad foetorem autompercipiendum,non magna cur est opus:u enim faei thol factum ferit: quem ne liberitis hautiamus,
satius erit ab astantibus quam grauis sit excretorum odor perquirere. De
368쪽
Theorica. De iudiciis morborum.
ET si apud Hippocratem,&Galemana, coctio propriὲ dicatur ea quae alimentorum est
quam Galenus ' nutrientis in propriam qualitatem eius quod nutritur mutationem esse dixit,dcquam περ vocare consueuit. Tamen excrementotum etiam quaedam est apud eosdem concoctio,quat ut iam ante docuimus, πιπασμει &-appellatur. Galenus enim ab Hippocrate cocta ea excrementa vocari scribit,quae naturalem modum secundum qualitatem quamcumque praetergressa , postmodum a natura ipsaeuicta sunt&superata: ut cruda ea appellari ait,quae non sunt evicta; sed contractum vitium retinent. Vbi namque natura superior euasit, restititque vehementiori morbi conatui, &quae infestabant expugnauit. hoc ut loquitur Galenus' est ipsa coctio. De qua posteriore coctione& illi opposita cruditate hic loquimur: atque utriusque signa quaerimus. Cum enim ex Hippocrate, ' coctiones,celeritatem portendant iudicij,securitatemque salubrem ; cruda veto M incocta iatque in malos abscessus conuersa,aut ἀκρισί s, aur dolores, aut diuturnitatem, aut mortem, aut recidiuas plurimum studere oportet sedulόque occupari,incoctionibus aut cruditatibus morbo.
rum dignoscendis Quare ut res tanti momenti exaae discutiatur Q tendum primo est unde cruditatis coctionisque signa petantur: tum qualiter singula coctionem cruditatemvh significent. ntum enim coctioni fidendum videatur,quantum. lue cruditati dissidendum,sequentibus capitibus disquiretur. Coctionis quidem 3e cruditatis signa, non aliunde commodius quam a constitutione de habitu-
diue eorum quae, corpore excernuntur,peti possunt Clim enim succi qui per vasa aut alias corporis partes sunt essu si, coctionis aut ei oppositae cruditatis sint obiecta. succorum autem intus latentium constitutio:vix alias melius appareat,quam ex his quae excernuntur necessario ab eisdem tam coctionis quam cruditatis certissima signa capiemus. Hinc Galenus. ut in corporibus sanis excrementa concoctionem indicant non secus ea ipsa eamdem in corporibus math assectis indicare asseruit. Horum autem non solum quatuor sunt genera in hunc finem digna contemplatu , ab eodem Pergameno ' relata; ilicet quae per nare, excernuntur,sputa, urinae,&saces:sed cum concoctrix vis per uniuersum corpus diffundatur, ea etiam omnia quae quacumque ex parte secundum aut praeter naturam essivunt,coctionis aut cruditatis nobis signa suggerunt. Lemiae enim,& lachryrnae,auriumque sordes, pus item,ichor,dc sanies ex ulcere manans, aliquarum coctionum etiam Mcruditatum sunt signa. Quae enim ex naribus emunguntur quδ tenuiora sunt Ac magis aquea, eb maiorem cruditatem indicanticoctionem autem quae mediocriter sunt crassa,alba,& minime acria. Atque idem ab his qNae eat ore per simplicem expuitionem rei ciuntur indicaturr ambo vero de cerebri affectibus a
Lemiae praeterea quas pituitam scilicet ad oculum concrescentemὶ vocat Celsus, s & Plinius gramias appellat: cum ex Galeno sint excrementum semicocti oculorum alimentis quoties appa .ruerint, cruditatem significabunt eorum succorum qui ad Oculos feruntur. Quae praeterea, si cum inopia alimenti dum scilicet oculi caui sunt in morbis acutis appareant: non copiae humorum inocul inuentium sunt indices,sed naturalem facultatem oculum regentem maximE imbecillam esse demonstrant,atque ex Hippocrate exitum portendunt. Si vero eaedem in statu humidiore, eum abundantia excrementorum cerebrI paruae erumpant,ex eodem Galeno in densitatem tunicatum ab ambiente frigidiore contractam notant. Lachrymae veris si copiosae effundantur aut inuoluntatiὲ ectuantive ex eodemPergameno colligiturimodo nec oculi a firmo aliquo sint offensi, nec phlegmone aut doloroso alio affectu nec epiphora laborauerint,neque eorum glandulae erosae sint aut laxatae t de nihil graue morbo acuto laboranti acciderit,superuacuum humorem,atque eumdem crudum in cerebro abundare, qui ex parte.ea via expurgetur indicant. Eaedem veris si praeindicata crisi die critico appareant, eruptionem sanguinis e naribus expectandam significant. At si in acuto morbo aegris aliundὶ incommodε habentibus acciderint : ex Hippocrate 4. epid. de primo prognost. tex. I o. malum de exi osum est. Galeno enim authote in comment. prognost. si propter de bilitatem detentoriae facultatis aegii nolentes illachryment,exitiosum indicium lethalόque est. At Valesio adnotante in comment. ad prognost. praecisis causis praeenumeratis,lachrTmas inuoluntarie fluentes a contentricis in cculo imbiaillitatis prodire necessum est. -d ideo mortale est,quia temperamentum Illoium omni
369쪽
no eum ti uguificatur,oc ob viciniam cerebri,naturalis eiusdem laeuliatis promatio indigatur, quae planε lethalis est. Aurium sordes,quae a natura cerebri reetementa purgante eolliguntur: si erasiae sint, sanae , de
amarae, coctioni, erunt indices: sin ve 5 aque albae,aut dulces, eruditatis imo oc dulces ab Hippocrate lethales censentur: quod ut ait Galenus, ' cerebro liquescente talas reddantur. Liquά- cente inquam, uti Valesus interpretatur,putrescent aut corrupto: ut in lethargo, M sphacetismo, vel eodem abscessum patiente: ac per aures, aut alteram raram expurgato, vel resudante. Pira quod album est,iaeue,aequale,& mi ime fictidum,ex Hippomate, 'optimum est: atque ideo absolutissim E coneoctum 5e ut docet Galenus, a natura evictum esse sign.ficatur. Q d praeterea in viceribus ex Celso, non multum copiosum esse oportet,sed paucum. Quod vero cruentum, so culentum ac foetidum est: idipsum, M crudum est.& malum. Q od.fi ex suppurato hepate εο adusto amureae simile essiuat,inaphorismis, 'lethale dicitur. O nnia enim se aera huiusmodi puris. vel cruditatem .vel deumonem. vel corruptionem, M putredinem denotant. sanies praecerea de ichor, quorum tenuior est substantia;eruditatem indicant: atque eo deteriorem q.,beati aut colore, aut odore,maal, a laudatissimi puris conditionibus abfuerint. De quibus fusE agentem legatis tum Celsum, tum Andream a Cluce, r caeterosqueChirurgos. Vetu nad costionem aut cruditatem dignoscendam,in his assectibus qui vitio succorum in vasis
contentorum prodeunt,aut inferiores ventres Occupant: ad tria praesertim excrementorum genera G . leni exemplo x attendere cons leuimus,sputa, urinas,de incas. Exqu bu, sputa, eodem authote. 'eorum quae in thorace sunt aux pulm me coctionem vel cruditatem monstrante eorum veto quae in asis sunt lotia: ac eorum demum quae in ventriculo conficiantur aut quae ia cauo iecoris , vel m len terio continentur,deiectiones.
Vt ergo ab spuris incipiamus,Hippocrates, y cocta sunt sputa ait,cum quae expectorantur puri fi milia suerint ι et scilicet alba sint,laeuia,u non valde lenti: n enim iam verum pus esse debent, sed ad illud in illum accedere. Nihil autem spuere,ut docet Ga enus, ' maximae cruditatis deugnum est. At aliquid excrear quoddam coctionis est indicium. Quδd si liquidum,ac tenue id nerit quod expuitur,ex Galeno, debilis de obscurae permutationis est nota;atque adeo alicuius maditatis in dieium:qaemadmodum de sputa quaecumque subflaua subrussa, subpallida aut subspumosia extite, int; ea ex eodem Ο uda adnue esse dicuntur: necnon quae salia sunt,pauca, le sineeri coloris. Ru id autem mediocriter est crassum idipsum Pergameno affirmante, spersectioris coctionis est signum. Plaesertim si ut habetur lib. I. de crisib. ' neque sanguini. neque bili pallida, vel nigrae commixtum fuerit.
Ex Wrini .ea quae bene colorata est.& albam.laeuem de aequalem habet subsidentiam , eoctionis est siqnum. i I no perfectae coctionis: eum talis ab Hippocrate, optima esse dicatur. Huic in bonitate succedit, a in qua suspensum aibam laeve, Ac aequale fuerit: ut tertium bonitatis locum obtinet ea in qua fimilis neb., Iaappaluerit. Praeterea veris solus bonus urinae color absque ulla vilius secretione
contem .in biliosis affectibus ad coneoctionem indicandam aliquando est satis. ut supra ' ex Aetio
Sed eamdemGolore, urinae sanorum simillimam esse oportet squae ex primo de crisib. ' subrufa est aut subflaua,magis autem subrufa quam subflava bc mediocrem crastitudinem habere conuenit.
Aliqualem vel o coctionem, sed minimh perfectam ea ex Hippocrate ν notat, quae eum nubecula rubea quarto die excernitur. Necnon ea. ' quae coIore subrubra,subsidentiam similem habuerit de aeuem: quia ulteriore coctione opus esse significat,integerrimi autem humoris exupcrantiam prae- i ta iuturniorem quidem futurum morbum quam cum pi tote demonstrat, eumdem tamen valde salutarem pollicetur. Conturbatae praeterea,sed dum depositae sunt subsidentes . aeoctionis ali. cuius indicium piae se serunt: praesertim si illico subsideant. Ea item quae interdum mingitur pura alias verδ cum subsidentiis,ex Hippocrate. de Galeno, se, mi eoctiim morbum ostendit. Semicoctum inquam non q. iod ad dimidium Eoctionis peruenerit, sed q δ l ex multiplici materia genitus, partem materiae motbificae eamque tenuiorem coctam ego significit, reliquum autem permixtae materiae crudum perseuerare. lAd sommum autem incocta, ab eodem Galeno, ea existimatur: quae exquisit E aquosa est. Alba enim. e perspicua .extremam cruditatem apud eumdem signifieat. Haec autem miniis eruda ex Gilendi est.& debilis coctionis index , ea quae substantiam lolemque refert vini abundE tenuis V albi: quod paucum ichorem ex bile aut flaua aut tuta susceperit. de mediocriter subpallida facta Derit. A que omnino q iae sanorum utinis tenuiores sunt. omne, cruditatis sunt notae. Imo a solis tenuibus ut ait Galenus ' morbi incoctio indieatur. Quae veto turbulenta apparuerit, talisque permanserit: perturbationis.& agitationis proprium est signum: ac quoniam coctio quiete perficitur,
370쪽
Theorica. De iudiciis morborum. 32
eadem ex vi consequentas cruditatem significat. Excrementa demum alui tunc bese concocta sunt,quando ex Hippocrate, ' & Galeno mollia sunt 3c coniuncta,eaque hora deiecta qua tempore sanitatis deijci solebant, nec non eorum quam litas est pro ratione ciborum assumptorum. His enim ita constitutis, ventrem infitiorem sanu esse, i lde vim concoctricem suo munere ut par est singi significatur. Incocta vero ea sunt,qoae vel liquida i sunt,uel alba,vel inaequalia,aut comestorum qualitatem aliquam retinendi Lienteria enim in qu talia dei,ciuntur qualia fuerunt deuorata coctionis carentia dicitur a Gali no Sed antequam finiam hoc caput,excutiendum videtur, num ut ab excrementis coctionis de coeditatis signa haurimust pulsus etiam aliquod coctionis & cruditatis signum exhibeant. Quod vi indubitatum admittendum esse existimo,cum coctio crudirasque omnis diuersos alterantis calori, infici motus sequaturi ad huius autem variationem,pulsus etiam variari oporteat. Ideo Galenus,
tunc congruum esse inquit aquae frigidae exhibitionis tempus , cum coctio in pulsibus apparuerit.
Quam apparere tum docet quando ex paruis,magni;ex languidis,validi;ex inaequalibus, aequales; ex celeribus,minus celeres, uec ex frequentibus,rariores euaserint. Praeterea sicut ciborum coctio quae per somnum fit,ialem in pulsu mutationem facit, ' ut ante- . quam alimentum coquatue pulsus sint minores languidiores, rariores, ac tardiorest Iam vero con-t
secto validiores existane, de prioribus secundum alias differentias oppositi. Cian similis stratio alterationis humorum in vafis peccantium ac putrescentiLm, atque ciborum per somnum: conse quens est naturam a crudis & inconcoctis succis oneratam,aut perturbatam, vel lacessitam pulsus edere minores,aut cum maiori inaequalitate languidiores; ubi vero iam superior extiterit, prioribus validiores,aut maiores & magis aequales facere.
OV o rvt A M omnes morborum euentus,vel ad salutem,vel ad interitum aegrotantium teris minantur: tota medica praenotio ed collimat, ut vel futuram salutem, vel mortem imminentem prarii ideat Quae chm non aliter quam 1 rationali conicctatione quasi manu ducti assequa-mrir,quibus fignis ad alterutrius praesagitionem veniamusrdeinceps explicandum nobis est. Sed inter haec salutis cupido & gratiamos primum ad eorum signorum perquisitionem quae illam ven- lmram pollicentur ,inuitat.Quae tum maximE speraturicum aegrotantium vires ad morbum collatae illae hunc longh superare iudicantur. Postquam enim morbum eius esse speciei agnouerimus,quae non difficilE curetur:eumdem eam partem occupare cuius pauca sit ad vitam necessitast, causa minus vehementi excitari: paruumque esse.benignum,ti minimE celerem, imo potius inducias adeommode medendum daret deprehenderimus ex fimpromatum idea, numero, oc serie t ac mox singularum primarum facultatum actiones percurrentes, aduerterimus has abundε valere atque integras esset easdem morbo superiores victoriamque penes naturam futuram esse, constanter i stefferendum Sed inter tres illas primarias facultates nostri corporis rectrices , maxima ad vitam ituendam efficacia iti vitali consistit. Cuius vigor ex pulsu detegitur. Qui si cum vehementia saltem medioeri aequalis sit, neque in
celeritate plurimum , naturali statu absit.& in his perseueret: facultatem ad vincendum satis r bustam esse denuntiae. Verum constitutiones pestilentes,& extremae malignitatis, excipere ore tet: in quibus ex Galeno' per totum aliquando morbum accidit pulsum laudatum apparere dc . qui minimum a natura desectar,cum quo tamen prae caeteris aegros perire contingit. Ita ex eodem μ si in quibus ea reperitur temperamenti pugnantia inter corpus ipsi im cordis & ea quae in eiusde ventriculis continentur ut eorum alterum aequo sit calidius. A lterum vero frigidius: pulsus smiles moderatis habentes vel optimos Medicos fallunt. Neque aliter censeo. quam cum euasuri Credantur,mox praeter spem intereant. Verum nunquam tam latens est nec tam occulta malignitas, quin a diligenti de assiduo Medic o detegi valeati vel ex animalis facultatis citra euidentem rationem prostratione, de frequentibus exolutionibus et vel ex similibus casibus . qui veluti emicatus penitioris cacoethiae periculi suspicionem suggerant. Quare aliarum praeterea fa-icultatum naturalis scilicet & animalis vigorem considerare oportet, & num etiam hae constent
Integritas autem facultatis naturalis scuius post vitalem potior est ad salutem praenuntiandam dignitas maximε ex coctione dignoscitur. Cui' ubi in morbis certa apparuerint indicia, securitatis