장음표시 사용
71쪽
pootas laesio fieri potuit ut 'Annius' vel similo quid in 'Emnius' mutaretur, deindo habemus 'haolius' quod, ut ubiquo
aspirationis notam his nominibus additam videmus, videtur esse Aelius ; iam sequitur 'aoquae', pro quo nulla fere mutatione amus' scribendum esse recto Hortatum l. c. p. 397 vidisso exis stimo, quamquam ego non ut Herulus 'aeque . . se coniungenda puto, sed 'aeque' ita explicandum osso existimo ut idem foro valeat atquo item'; vorba autem 'et postromo' non puto ad tempus spectare, sed tantum vim enumerandi habere. Causam autem cur ultimo loco Probus nominatus sit repetendam
puto ex scriptoribus quos adnotaviti Si, id quod volgo putant, in meodoto Probo tantum Vergili et Horati et Lucroti adnota-tiqnes tribuerentur, dubitatio possot oriri num omnino ad Probum Berytium quem Sustonius tradit maxime antiquis doditum fuisso ea quae in meodoto Parisino leguntur referri possenti Sed equidem verba 'his solis in adnotationibus Ennii coti usi sunt
. . . . et postremo Probus' non possum aliter intollegore quam ita ut eodem modo quo ceteri qui nominantur grammatici Probus illis notis in illis seriptoribus adnotandis usus esse dicatur. In verbis autem 'qui illas in Vergilio . . . apposuit ut Homero Aristarchus' mirum est quod non in utroquo membro dativos
invenitur; nam ut non modo dicitur adnotare versum, sed etiam adnotaro scriptorem, ita non modo notam apponere versui, sed
etiam notas apponere scriptori optime dicitur. uuamquam autem non negaverim aliquo modo otiam dici posse 'notaa apponem in scriptoro aliquo', tamen permirum est in duobus membris comparativis diversas inveniri constructiones. Itaque pro in Vorgilio' scriptum suisso suspicor filam Vergilio'. Iam apparore puto cur ultimo loco Probus commemoratus sit: nimirum quia non modo in antiquis poetis operam conlocavit, sed etiam in novis. Optimo autem ei rationi quao inter principem sectas alicuius ot sectatoros eius solot intercedere, congruit quod Probi
asotatores eos scriptores solos tractavorunt, quos maxime quidem tractaverat Probus ipso, sed non ita, ut non aliis otiam operam navaret. Quas Suetonius in vita Probi Berytii tradit, non impediunt quominus eum etiam novos poetas adnotasMe statuamus cf. p. 13 . Lucretium inter poetas novos roserri possit Diuiti eo by Cooste
72쪽
aliquis mirari, si vel disi do ore. c. 23 meminerit ubi Lueretius opponitur Vergilio i vobis utiquo versantur anta oculos qui Lu-eilium pro Horatio et Lucrotium pro Vergilio legunt') vol Mart. XI, 90 ubi Lucretius eum Luellio Attio Paeuvio intor votoros refertur. Sed cum Lucretius in ipso quasi confinio poesis antiquas et novae positus sit, utrique generi potest adnumerari. Verba ut Homero Aristarchus' tantum ad universam Probi rationem referri possunt, non ad singulas notas, ut Bibbeckius putavit, quem frustra ex his verbis argumentum contra Riesium mihi videri potisse iam supra indicavi. Nam ut praetermittam de permultis harum XXI notarum non magis verisimilo osso
quam posse demonstrari Α tarchum eis usum esse, ceraunio eum non emo usum Ratis constat, ncque in Homero adnotando
uti poterat diplo obelismons, quae ponobatur ad separandas in moediis et tragoediis periodos cf. Riosius p. 870 . Itaque hic locus aperto prodit neclegentiam excerptoris qui quae insonte invenit fusius ac rocto disputata nimis contrahendo salsa induxi: Etiam simplieia grammaticorum nomina et totius enuntiati forma manifesto ostendunt epitomatorem. Restat ut do poetarum antiquorum nominibus dicam. In codico legimus 'in adnotationibus hennii lucii si historieorum'. Historiei permiro modo hoc loco commemorantur; nam prorsus dubitari nequitquin XXI notarum explicationes tantum ad poetarum adnotationem pertineant. Fere ubique enim versus commemorantur, ac si quis Asconium proferat Ciceronis orationum locos secundum versuum numerum asserentem, num in historico verborum damnatio aut transpositio versuum spatiis erat accommodanda
Accedit quod non satis intollegitur quomodo historici additamentis potuerint deformari, quamquam possit quispiam opponere
unicuique scriptori omnes notas XXI appositas esse minimo necesse esse statuero. Hoc argumentum L. Muellerus attulit qui
in Flechoisoni ann. philoll. 1863 vol. 87 p. 176 pro historieorum' scribondum proposuit scaenicorum' quam coniecturam probavit Ribbeckius proll. p. IX, ego quamvis speciose excoq'tatam Probare non possum: nam primum mihi parum apte post Enni nunemorationcm inferri videntur poetae scenici, deindo mirum
est postea tria membra sic enumerari Vergilio et Horulio et L Diuitigoo by Corale
73쪽
oretio' hic ita ut una tantum particula usurpotur, denique Vela
rum poetarum universorum desidero commemorationem. ---
quam autem ne ipse quidem habeo quod prorsua placeat, tamen proseram quod sentio: fortasse 'henniiluesiothistoricorum' librariis erunt ex 'honestaeuethustorum' primo litteris 'ores malo bis scriptis. Intellegendum autem est 'Ennii ad vetustorum' eodem modo ac Probus et antiqui nostri'. Itaque totum locum stoscripserim: 'his solis in adnotationibus Ennii ac vetustorum usi sunt Varius bol Varus') Ennius vel ' Annius' Aelius aeque et postremo Probiis qui illas item Vergilio et Horatio et Lucretio
apposuit ut Homero Aristarchus'. - Ιam totum aneodotum P risinum per singulas notas enarrare ac cum reliquis quae de adnotatione veterum tradita sunt conferro non est mihi propositum : hoc enim esset infiniti sore laboris, nam omnia essent retractanda quae Osannua in amplissimis in aueodotum Romanum commentariis exposuit. Neque multum ex eiusmodi disputatione de Probo Berytio lucraremur, quippo cuius editionum Valde exigua ostent vestigia, de quibus ubi disseram do quibusdam notis accuratius exponam. Diuitigod by Corale
74쪽
Ad annum Ol. 208, 4 sa. u. o. 809, p. Chr. 56ὶ Hieronymus haec adnotavit: 'Probus Berytius eruditissimus grammaticorum Romas agnoscitur' . Hieronymus igitur Probum Berytium floruisse ait circa annum p. Chr. 56. Iam quaeritur quo auctore vel quibus causis permotus Hieronymus ita statuerit. Ηioronymi ad Eus i chronicon additamenta ea quae ad Lau-narum litterarum historiam pertinent ex Suetoni de viris inlustribua libro petita esse, postquam egregium Iosephi Iusti Maligeri inventum qui primus Suetoniano libro Hieronymum usum esse perspexerat diu neclectum iacuerat, nostra aetate a Ribachelio C. Fr. Hormanno Th. Mommseno Reifferschoidio ita est demonstratum ut nulla iam restet dubitatio. Iam cum etiam num in Oxstent quae Suetonius in libro de viris inlustribus do
Probo Berytio exposuit, in his aulam nihil insit ex quo certi aliquid do Probi actata possit esses, Hieronymus videri potest
in aetato Probi definienda suo usus esse arbitrio. Atquo MN schelius Par. Plauti p. 628 tantum propterea Probum ab Hieronymo octo annis post Q. Remmium Palaemonem commemoratum emo ait, quia apud Suetonium Probi vita sequeretur Palaemonis vitam. Sed utique non unam, sed duas Hieronymus habuit ros,undo in ratione subducenda proficisci posset: habuit Palaemonis
I Varia 'alter grammatima' quae In margine eodi eis Bemensis Iaguntur in 'aliter grammatious' amandanda esse atque aeripturam 'gramm Mus' iudieara H. Usanarua me d ulti
75쪽
aetatem, in quare nihil intcrost utrum hanc aetatem recto definiv rit neeno, habuit autem otiam, cuius rei Ritscholius nullam habuit rationem, quia Probus ultimus a Suetonio commemoratur, Suetoni ipsius aetatem, do qua quin Hieronymo constiterit prorsus dubitari nequiti Iam quaeritur utrum Hieron ium vori similius sit in Probi aetate definienda tam noctogentor egisse ut Suetoni ipsius uolatis nullam haberet rationem, an alio librorum do viris inlustribus loco invenisso certius Probi aetatis indicium. Nam cur tandem non alio etiam librorum do viris inlustribus lota Probus Borytius potuit commemorari 3 Quid Zinonno Rommius Palaemon dommemoratus fuit in ea parte qua de rhetoribus agebatur, cuius partis initium tantum servatum est )3 Cur non eodem modo Probus Berytius in vita Sonocuo philosophi vel Quintiliani vel Asconi Podiani vol alius id aetatis scriptoris commemorari poterat Z Omnino eum Suetoni do viris inlustribus libris Hieronymus uti potucrit totis, nos parvam tantum Dorum
habeamus partem, cavendum puto ne celerius Hieronymum annos quibus scriptores floruisso tradit nisi coniecturis levibus non esso assecutum existimemus novo nimis in noclegentiam eius in- Vehamur; nequo enim nego nonnunquam satis noctogenter in
excerpendi negotio Hieronymum versatum osso es. Reifferscheidius Sueti roll. p. 385 sqq. . Quod igitur ad Probi aetatem atti- nox si Hieronymi annum optimo invenerimus convenire eum Et quae Suetonius de gr. et rh. 24 tradidit, in quibus inesse in-dieia ad aetatem Probi definiendam satis gravia iam supra dixi non summa neclogontia usum, scd alio Suetoni testimonio nisum Hieronymum putabimus ita aetatem Probi dofinivisso. Con sidorandus igitur est ille Suetoni locus ubi eo tomporo quo Pro bus Romao grammaticao studem cooperit ibi antiquorum memoriam prorsus abolitam suisse dicit. Videamus qualia fuerint iudicia eorum tomporum quibus Quintilianus institutionis oratoriae libros edidit, quod factum esse statuunt circiter annum 95p. Chr. Quintiliani: aetati minime verba illa congruunt 'quam
2) Ad onndem Minum eirea quem Palaomonem floruisse ait etiam ha Hieronymus adnotavit: 'M. Antonius Liberalis Latinus rhetor gravissimas luimieltias eum Palaemono mereat'.
76쪽
quam omnes dontemni magisque opprobrio legontibus quam glorias et fructui esso animadverteret'; tum enim fuerunt quos Lu-eilius ita deditos haberet amatores, ut eum non eiusdem modo poesis generis, sed omnibus poetis praeferre non dubitarenti Quint. X,.I, 93 . Atque ipse uuintilianus I, 8, 8 sqq. lectionem veterum Latinorum, Enni Acei Pacuvi Luelli Toronti Caesii
aliorum, ut perutilem commendat eosque multis rebus plerisque novorum Praeglaro est. Nimirum duae orant eis temporibus rationes quas Quintilianus impugnat, do quibus X, I, 43 ita dieit:
quidam solos veteres legendos putant neque in ullis aliis osso naturalem oloquentiam et robur viris dignum arbitrantur; alios recens haco lascivia deliciaeque et omnia ad voluptatem multitudinis imperitas composita deloctant' cs. II, 5, 21 ubi do historicis et oratoribus agitur: 'duo autem genera maximo cavenda pueris puto: unum no quis eos antiquitatis nimius admirator in Gracchorum Catonisque et aliorum similium lectiono durescere volit, fient ossim horridi atque ieiuni . . . . alterum quod huic diversum ost no recentis huius lasciviae nosculis capti voluptato prava deleniantur, ut praedulce illud genus et puerilibus ingeniis hoc gratius quo propius est adament'. Noquo tamen omnino votat Quintilianus no vetores et novi historici et oratores lagantur, sed tantum ne a pueris, quibus tantum optimum quemque
legendum csso censet cf. g Is), firmis iudiciis iamquo extra periculum positis et antiquos legero suadet et novos S 23 . Itaonim in universum de lections uuintilianus X, I, 40 iudicat,
paucos vel potius vix ullum ex eis qui vetustatem portularint posse reperiri quin iudicium adhibentibus allaturus sit utilitatis aliquid. Atquo hoc iudicium incorruptum etiam in consura scriptorum Romanorum X, I, 85 sqq. praestitit ubi otiam poetas Veteres enumerat quamquam plerosque Plus ingenio quam arto
valuisse censet I, 8, 8 X, 1, 40 cs. XII, 10, I 0ὶ. Quintiliani
igitur aetato hominum iudicia admodum erant mutata: erant ni mii antiquitatis admiratores, orant nimii fautores novorum, orant qui mediam quandam viam eamque veram ingrederentur ut Quintilianus. Spatium autem temporis quod interpositum ostinter annum 56 circa quom Probum storuisse Hieronymus ait et
id tempus quo Quintilianus institutionis oratoriae libros edidit
77쪽
satis sufficero ridotur ad mutasionem illam iudiciorum explicandam, quae ut serot Probus eiusque sectatores fortasse non minima ex parto Effecerunt. - Ne eo quidem tempore quo dialogus de oratoribus qui editus videtur paululo post Quintiliani institutionis oratoriae libros habitus osso fingitur, sivo sextum imperi Vespasiani annum sive ut II. Sauppius philol. XIX p. 256sqq. putat nonum libelli scriptor in c. 17 significavit, antiquorum memoria Romao prorsus fuit abolita. Α praestantia priorum oratorum satis esse recessum etiam ei ipsi qui recentium oratorum defensionem atque insectationem non modo priscorum, sed etiam
antiquorum suscepit M. Apro persuasum fuit cs. o. 24 et 28 .la aetatem autem sibi ipsi diffidentom vix cadit de aliis temporibus iniquius existimare. Iam vero quamvis ipso in poetas V tores invehatur cs. c. 20 'exigitur iam ab oratore etiam poeticus decor, non Accii aut Pacuvii veterno inquinatus, sed ex Horatii et Vergilii ot Lucaui saerario prolatus' et c. 2I Asinius quoque quamquam propioribus temporibus natus sit, videtur
mihi intor Menenios et Appios studuisse. Pacuvium certe et Aeetum non solum tragoediis sed otiam orationibus suis expressit, adeo durus es siccus est'), c. 23 Aper de eis qui so antiquos oratores vocent haec dicit: 'vobis utiquo versantur ante oculos
illi qui Lucilium pro Horatio et Lueretium pro Vergilio legunt, quibus eloquentia Aufidii Bassi aut Servilii Noniani ex comparatione Sisennas aut Varronis sordet, qui rhetorum nostrorum commentarios fastidiunt, Calvi mirantur' cet. Attendendum est hos antiquos oratores nondum ad ultimam antiquitatem descendisse. Itaque antiquitatis studium quod circiter annum 95 Ρ. Chr. vidimus iam satis viguisso quodquo postea magis magisque comaluit iam circitor annum 75 cooperat. - Iam videamus utrum eo ipso tempore quod Hieronymus significavit antiquorum memoria Romae omnino abolita suerit necno. Atque si quoquam tempore antiquorum memoria omnino abolita suit Senecao philosophi aetate. Gellius XII, 2 servavit nobis Senecae do Ennio iudicium acerbissimum quod excerpsit ex epistularum moralium libro vigesimo secundo; vituperavit autem ibi Seneca non modo Ennium ipsum, sed otiam eius admiratores, in his Ciceronem apud quem multa legerentur Enniana. Atque de Cicerone cum
78쪽
alia tum haso ibi dixit: 'non fuit Ciceronis hoc vitium, sed temporis, necesse erat haec dici cum illa legerentur et alio loco: apud ipsum quoque Ciceronem invenies etiam in prosa oratione quaedam, ex quibus intollegas illum non pordidisso operam quod Ennium legit'. Similiter do Vergilio haec verba posuit: 'Vergilius quoquo noster non ex ulla causa duros quosdam versus otenormes et aliquid supra mensuram trahentes interposuit, quam ut Ennianus populus agnosceret in novo carmino aliquid antiquitatis'. Ex quibus omnibus hoc certissime apparet Senecae aetato Ennium non iam solitum esse legi. Conscrendum etiam ostopistulas 58 initium ubi Seneca postquam nonnullis exemplis Vergilianis probavit antiquos verbis quibusdam usos esse quorum usus sua aetate amissus esset, sic pergit: 'non id ago nunc hac diligentia ut ostendum quantum tempus apud grammaticum perdiderim , sud ut ex hoc intellegas quantum apud Ennium et Accium verborum situs occupaverit, cum apud hunc quoque Vergiliumὶ qui cotidie excutitur aliqua nobis subducta sint '. Opposuit igitur hoc loco Senseca Vergilio qui cotidie logeretur Ennium et Accium ut cos qui non iam legerentur. Denique do ira III, 37, 5 Enni carmina, Hortensi orationes, Ciceronis carmina afferri viduntur tamquam libri ab omnibus damnati: non aequis quendam oeulis vidisti quia do ingenio tuo malo locutus est: recipis hanc legem 3 orgo in Ennius quo non delectaris odisset si Hortensius simultates tibi indideret ot Cicero si derideres carmina eius inimicus esset' δ). Itaque Senecae aetate re vera votores contempti sunt atque ipse Seneca, qui aetatis suae iudicia rogo-bat Quint. X, I, l25 sqq. , Vol maxime cos despexit. Neque
tamen a Seneca prosecta ost haec veterum contemptio, quamquam eius aetato maxime Veteros contempti sunt. Nam ex quo
tempore Augusteae aetatis poetae comprobari coepti sunt, fieri non potuit quin veteres despicerentur, praesertim cum ipsi poetao novi ot maximo quidem Horatius veteres ut purum limatos reprehenderent ut luo insectarentur. Aegre novi poetao populi
3 Qilao Epp. II 4, 13 Io inuS: 'multi ex alieno secillo petunt verba: duodecim tabulas loquuntur. Gracchus illis et Crassus et Curio nimis culti et rerentes sunt, ad Appium usque et ad Coruncanium redeunt', ea non desitae aetati Α hominibus. sed universe Seneca di re videtur. Si p. de Podis. b
79쪽
veterum admiratio uom, eo qua Horatius etiam in op. II, I quas
paucis annis ante mortem eius scripta est queritur porri erunt. Tamen iam Q. Caecilius Epirota Attici libertus qui post
Corneli Galli damnationem, quas laeta est a. 26 a. Chr. testo Cassio Dions 53, 23, scholam aperuit Suoti de gr. ot rh. Is Vorgilium et alios poetas novos praelegere coepit, utque L. Crassitius uo qualis Verri Flacci si Scriboni Aphrodisi iam com-mcntarioa poetae novi edidit: composuit senim commentarium Smyrnao Hulvi Cinnao, luo admodum inclaruit Sueti c. 18). Verrius Flaccus quidem incomparabali doctrina excellens antiquos minime neclexit, quin etiam in certaminibus discentium quae instituobat ei qui vicisset ut praemium proiionobat librum aliquem anticum, pulchrum aut rariorem Sueti c. 17 , sed post sum usque ad Probi Berytii set Plini maioris tempora nemo fuisse videtur qui antiquorum studia laveret. Certo veterum
contomptio satis cadere videtur cum in M. Pomponium Marcellum sermonis Latini exactorem molestissimum tum in Q. Rem mi um Palaemonem hominem vanissimum, qui arrogantia tantasuit ut M. Varronem porcum appellaret, secum et natas et moriturus litteras iactaret, nomen suum in buoolicis non temere
positum, sed praesagiente Vergilio fore quandoque omnium pomtarum ac poematum Palamonem iudicem Suet. o. 22 et 23 . Itaque quod Suctonius Oo tempore quo Probus Borytius Romam pervenserit ibi antiquorum momoriam omnino abolitam fuisse dieit, sutis constat Hieronymi testimonium; videamus num etiam illi res congruat, quod Suetonius tum Beryti memoriam illam otiam duravisse necdum omnino abolitam suisse ait. Berytus colonia deducta est anno a. Chr. Id, quo temporis veterum poetarum auctoritaS vi x labefactari coopta serati Iam quidquid novi cuiuscunquo generis Romae apparebat non perveniebat in provincias nisi post spatium aliquod temporis, velut do novis libris boo colligitur ex lepida illa Horati ad librum suum epistula II, 203. Ita etiam iudicia hominum non statim in provinciis mutabantur, postquam in urbe mutata erant. Sed certo priore primi p. :hr. saeculi parte dimidia, ubi urbs Roma, quamquam paullatim ab imperio discerni coepta erat, tamen etiam-tiim totum orbom terrarum regebat, brevi provincias urbem se-
80쪽
outas esse consentaneum est. Berytus autem vel minimo in eis
quae ad litteras pertinebant suum sequi poterat iudicium quippe
quao in terra Graeca aogro omnino sermovem Latinum retinuisse putanda siti Itaque post annum 40 p. Chr. Vix poMumus Statuera Probum Romam porvenisso. Circiter hunc autem ipsum annum si Romam venit - ita si statuimus, circiter a. 20 p. Chr. natus esse putandus est - , satis convenit Hieronymi testimo. nium , qui sum circa annum 56 p. Chr. floruisse ait; nam post quinquo sero annos per quoa frustra vi intiviratum potierit eum statuere possumus ud studia se contulisso. Quas eum ita sint,
aetatom Probi Berytii seeundum alium aliquem Suetoni do viris inlustribus librorum locum Ox quo ea Acilius colligi potuerit racte definivisse Hieronymus putandus est. - Comprobatur ratio meacia quas Servius ad go. I, 277 adnotat: pullidus orcusJ quia pallidos tacit, nam ipso nigor osti Probus orchus legit, Cornutus vetat aspirationem addendam' ε). Hoc loco non ost dubium quin do Berytii editione agatur. Cum autem duorum homi uum
sententiae diversae asserantur, par est eum priore loco nominatum esse, qui prior de ea ro scrip L Itaque Cornutum consentaneum est commentarios suos vel quocunque libro aliter atque
Probus do voco forcus' statuit cf. Ribboch. proll. p. 128ὶ seripsisse post Probi Berytii Vergili editionam. Quod eum Hieronymi do Probo Berytio adnotatione optime convenit. Nam L. Annaeus Cornutus, qui Hieronymo teste anno 820 v. o. vel 67Ρ. Chr. in exsilium a Nerone eleetus est, optime potuit resori-bore Probo Berytio, si is nomit circiter annum 56 p. Chr. . . Iam ut hoc loco postponitur Probo, ita duobus scholiorum Vorononsium locis cornutus praeponitur Aemilio Aspro; atque altae quidsm locus ita comparatus ost, ut omnis tollatur dubitatio
quin Cornuti studia Vergiliana antecesserint studiis Aspri eLO. Iahnius proli. Pers. p. CXLV): ad Aen. III, 691 Moo logi-
εὶ Quomodo hie loeus videatur emendandus, infra ubi de Probi Berytii seriptorum reliquiis agam videbimus. bὶ Optima eum sententia mea eongruit quod Cornutiis Aenoulos eo m- montarios suos dedicavit Silio Italico poetas, qui ponsul fuit R. 68 p. Chr.el. O. I n. Pron. Pers. p. XV . uergh. diar. alit. stud. I 845 D. Iis adn. , Ribbeeh. proli. Verg. p 123.