장음표시 사용
381쪽
os sint alterationes ὶ an ad id, luod alteratur vet si huius quidem tale dealbatum sit, huius autem tantum, an ad utrunque Et eadem quisdem, aut alia passione, si passio eadem sit: qqua lis autem,aut inaequalis 3 si ii Sud sit in quale δ. - 34- Et in generatione quoque, & corruptione idem cosiderandum est,quomodo aeque velox generatio est;Tris aequali tempore generetur idem dc indivisibile;vt homo; ted non animal. velocior autem, si in quali aliud: non eni habemus aliquod duorum , in quibus ipsa diuersitas ut disii militudo.Et,si est numerus substantia, maior,& minor numerus eiusdem speciei est . sed est in nominatum quod commune utrunque,ut maior Passio aut excedens magis,quantum autem maius. i
circularis s aut stiprema in melod is in hii l .i multo, duplo L in alio I f. receptiuos
egent comparabilia ; quias subiectum indisserens L neque quod J.i.neque ex parte forma, qua recipis
e-r Γ habet diuision- J scilicet in diuersas kecier
382쪽
parentur motus locales.inseonda alij motur. in trima primὸ ponit ea mouentia, 'mota dicem Oniam autem omne mouens J deinde narrat regulaseomparationis, rursum tres. prima secundum diuisionem mobili , quae est si igi/ών D J alia . pariemouentis ita L si eadem potentia J . conseq-enter excludit duas falsas comparationes, prima ess
A J otia regula est secundum oppositam congrega tionem, quam narrat dicent f si v νο duo, σutrun-que J in secuuda parte ponit easdem comparationirregulas in aliis motibus his uerbir fecundum igitur sic est in alteratione J postrem; declarat comporationes uerar ibis in duplo dulum J excludit falsam comparationem autem alterans. avonia aut moues mouet semper aliquid, -- --
3 & in aliquo, & us lue ad aliquid . dico
autem in aliquo: quia in tempore: usq; ad aliquid autem : quia per quantam aliquam longitudinem; semper enim simul mouet, μmouit . quare quantum aliquid erit,per quod in motum est,& in quanto. ii igitur A est mouens, bairi id, qui ii mouetur, Per quam aute motum est, Iongitudo C, in quanto autem remipus, in quo D. In aequali igitur tem Pore aequalis potentia ipsi A dimidium ipsius B per duplam iPsius C mouebis : per C autem in diini dio iPilus D sic enim erit proportio. Et, si eadem potentia idem in hoc rem p re per latam' mola et ue & per dimidiam in dimidio mouebit: dc dimidia vittiis per dimidium mouebit inaequali tempore per aequale. ut ipsius A potentiae sit dimiaia,quae ipsum E, & ipsius B ipsum Edimidi .similitet igituc se habet α secun-
383쪽
. dum proportionem uirtus ad grauitatem. ua. re per aequale,&in aequali tempore mouebui.
v. ijs si ipium E ipsum F mouet in ipso D perip sam C; non necessarium est in aequali tempore id,in quo E,duplum ipsius F mouere perdimi ldium ipsius C. Si igitur ipsum Aipsam B moue ibit in ipso D per tantam,quanta est ipsa C , dimidium ipsius A in quo E, ipsum B non mouebit in tempore, in quo D, neu 3 in aliquo ipsius D per aliquid ipsius C, secundum quod anal gum est ad tota C, ut A est ad E. omnino enim ls contigerit, n*n mouebit ali quid: si enim i
ta uirtus per lotam mouit dimidia non moi eis bit neque per quanta uis, neque in quanto uis evnusent in mouebit nauem , si nauem quidemarahentium diuidatur uirilis in numerum , &in longitudinem, per quam Omnes mouerunt. Propter hoc Zenonis ratio non est vera, quod
sonet mili j quae uis pars: nihil enim prohibet
non mouere eum aerem in ullo tempore , quemouet dum caderet rotus modius. neque ita- Que pars tantiim,quantum mouebit cum toto.11 sit per se; hoc non mouet et neque enim uisa Te.is. pQ entia in roto .ssi vero duo, dc utrun que horum utrunque mouet per tantum in t - lt 3, dc compositae potentiae compositum ex ponderibus per x qualem movebunt logitudinem,& in aequali tempore et analogum enim est .
τὰ ,. Num igitur sic est 5c in alteratione,& in au mentatione 3 Aliquid enim est augens, aliquid autem dc id, quod augetur. in quanto autem tempore, & quantum , aliud quidem auger, aliud autem augetur. Et alterans, dc id , quod alteratur similiter.& aliquid , & quadium secundum iEsum in sis, minus qrerata sunt,
384쪽
Liber Septi mus. 38 Ieci quanto tempore, in duplo duplum, aut clii Ptam in duplo: dimidium aute in dimidio temPore , aut in dimidio dimidium , aut in aequali
duplum.Si vero alterans aut augens tantum in vanio aut a uet, aut alterat, non necesse est redimidium in dimidio,& in dimidio dimidium. sed, si contigeriti nihil alterabit,aut augmentabit,sicuti di in eondere. EXPLANATIONES.Mio Cur tantam J.f.magnitudineo Dyuaui pars J . . proiecta in terramLiliam .s partium s per tantam iuram o J idcii tantum mobile in tanto tempore L an ανι- enim est Dide i ni erim inter ea propor- , ιio displo duplum J .i.in duplo tempore
385쪽
QD. I. N IN II moueri a seipso scritat philo. in tex. I.
attamen datur instantia, quod quaecuncta habent priueipium intrinsecum motus , mouentur a se: sis ; ut elementa . si luit dubitationem Egid. diacens, quod idem mouere seeipsum est iram, i, agere in seipso.cum ergo Oporteat esse aliquem coractum a entis ad patiens, ire semperist at qua conuerso agenti rsuper statien, 3 non est intel gibile idem sieipsum moueri,uisi sit idem supra seipsum conuerSuum . nullum autem coryo reum , uel diuisibile propιer dista utiam. partium ed in seipsum conuersivum , nisi forte una, pars conuertatur ad aliam; sed non totum ad totum. diuiditur autem totum cory reum vel in par es essentiales,ut animal in animam,in corpus et vel inpar tes quantita 'tua r,. ut diuiditur aer in diues r pa tes aeris . viroque ergo modo in tal bur pars mouet partem: ut in motu locali una pars essenti is mouet aliam, sicut anima mouet corpus. inmo u huiusmodi una pars quanti aliua mouet aliam 8 H musiculi mouent chordat, re neruos, σ nerui digitos. lis etiam tu motu ad formam, una part quantitativa motiet aliam 3 γ uua pars aeris calefacta calefacit aliam.cum ergo quaeritur, utrum aliquid pusit mos
re seipsum s aut tibquimur de motu sumpto propripi vi non competit nisi rebus corporeis et aut de motu sumpto ia
386쪽
i esse quiddam motu φ . hoc secundo modo non es Deo emens aliqΛid mouere seipsim 3 ut eriam ait - D. Thom. in tamen .si autem loquimur de motu trορνiὸ dicto, in es motui localix, uel motur ad Iosemam; tunc aut per se, aut ter accidens Vi per accidens, non est inconueniens idem mouere sei pseum;
anima mouet corpus,stcorpore mot o mouetur ani
ma unde anima mouendo eorpus per se seipsum mο-net per acciden r. sed si loqu imur per se;aut accipitur ter se large , aut propriὸ . si large 3 sicut moueri per partem es moueri ter se die non est incorueniens aliquid insuere seipsum per sie . si vero accipiatur persee propria; sic nou. , Iand ait , qμὸd aliquid moueri δI20so pol eri intelligi dupliciter uno modo per se priamὸ. sie nihil mouet beipsum secundo her se ed non
primo. i. fione partium, in sic movet seipsum istud, m mouetur is principio intrinseco .'per se hoc ιο- sumis ur,ut ait Buri secundu qu)d opponitur ei, quod est ab extrinseco, ita quod omne istud, quod mouetural intrinseco,dicatur per se moueri. O M N E, quod o iescit ad quietem alterius mo ma. ο steri ab alto,narrat pu&.inlex 2. declarat Burl.hane sententiam auctorita e Gms. ὀd omne, quod quiescit essentialiter per se, et primo ad quis em alteriurmouetur ab illo alio,ad cuius quietem perse , Θ U- sentialiter quiescit, ut rota mota in horologio per se quiescit ad quietem ponderis desceu dent i ; per se enim mouetur ad mot m illius . contra re o pondus ro
ri num continuum essententia Aristo .intex. 8.
387쪽
tio tamen est contraria: ex contrariss enim feret num,m ex eorruptibilib incorruptibilibus. Ioiamt Iauel.auctoritate Egidi1,Alb. e D. Tho.
c,quod mobilia, et mouentia omnia simul sumptra
corporea tam superiora,quam inferiora, tam eontraria,quam non contraria,tam simplicia, quam composita, tam animata, quam inanimata duplieiter consiueraripo fiunt . ut corporea. ex eorporeitate quodque eorum est quantum continuum .'ut sunt talia corporea. i. vi determinat ad proprias nat--s .primo modo non repug rat eis eontinuari ; seds cundo. Iand.dat duas responsiones 3 prima, qtad. Arist. non dicit hoc seeundum opinionem propriam, sed eorum, cum quibus arguebat.Secundaeis, non esisse intentionem Arist. quod ex omnibur mobilibus possi fieri unum eontinuum, nec contingere hoc ponere
in se simpliciter edi absolutὸ sed,quod si hoc yon
ret ur,adhuc ex eo non sequitur,quod motus infinitus
feret in tempore sinito 3 sed ex alio posito ab adMersarioscilicet ex eo quὸd ponitAr esis infinita mouen ita, se mobilia . IN motu locali mouens esse simul cum moto a'ν mat phil.iu tex.s .instant multi, quὸd intelligeria mo.
uent corium, . non sunt in eodem loco eum coelo. mitat hanc sententiam Tat .dicens, quod mouen ,
motum esse simul potest intestigi dup.uno modo, quὸa sint in eodem loco adaquato: alio,qώ.d sini simisi se
multate immediasionis.i.qM .d nihil mediet inter momen ς, motum.tunc ponuntur aliqua propositiones. Prima, non oportet mouens principale, motum es.se sim Misimultate loci propri1. . adaquati: Pret aliquando eontingat ita, o hoc quando de es mouens, mobile.Secunda moueni principale est sm-l eum moto,quo ad contactum virtMalem , sea non semper, . . ad contactAmmatbaa in Am, ues corpoνalem.
388쪽
min incipaled u instrumentari rut in Ni r bu est simul cum moto simum te loci pro-- hoc maxim/, quando tale est qualitas, ut re Mitas in lapide re m. in ruis . intestitendum est essimul in ens, motum s non Dia sint in eodem to ko,ut si manus tinpeltat i idem manus, O lapi ieB in eodem Acofed suffit,niad inter manum QIapidem non cadas corpus miatum . unde corpu ς Menr proximum dici ur Hye simul cum moto. ET OZhaee explanatio Aristo. Iand. autem ad quaestionem c narrat. Primo eorum, qua moueantur ιocaliter alia mouent se a se,inteli gendo,quod habeam unam partem mouentem , aliam motam et alia ab alis, ita qMὸd motor non est intrinsecus motoriecundῖ mo tor est duplex .propinquus, eis remotus. reriiὸ alianua ntelliguntur e Se simul dupli. simul tempore, et
' simul secundum locum: adhuc simul secandum Iociam dupliciter positiu/.s γὸd sit simul in eodem
Aco stropinquo,ut AEvima in corpore: alio modo quasi vpriuatiae. , sic dicitur esse Alcum assio, qu- esset contiguum nter qua non est medium. ad quasti nem igitur dico. i , quia mouenr actu, motum actu ni simul tempore: Secundὸ, quὸd mouens, .mobile propinquum non uniuersaliter Isent simisi, seri' licet quod sint in uno loco stroprior Tertio, quod omne moueni propinquum est simul cum mobili sertio modo simul atii. fer/ hac omnia, qua narrat Iand. . asserit Duel. Buri veri in Comm .ait,quo AE esse semul consideratur dupliciter positiu/, seu affirmatia μe, mn attu/. quando accipitur pinsiuὸ : tunc ali-qsa ine simul dicuntur, cum fiunt in eodem loco ad quato. sic loquitur 'bitu in s huius . haec est se
multas a Pationis. ω hoc modo quanta reuentis
389쪽
rilia corporum tangentium sesunt simul; non dipat enim secundam situm . sed quandosimul esse accipitur negatiue , tunc aliqua esse simul dicuntur , cum non eis medium inter ilia . er tali modo corpora tan entia se sunt simul, forma indivisibilis mouens corputa simμle si cum corpore mors,se qa.d inter illa n foedium, oe hac sunt simul simultate immdiationi.r.aliqua etiam dicuntών ine simul in multate indistinctioni , ρο sunt illa, qua non disti guuntur fecundum locum. se hae compGit motονι diuisibili, uel intestigentia. Quae s. Υ R. A CT V S autem ab alio ad ipsum, aus a4
aliud est, ut vult in tex. I o.tamen omne agens natu
' Ode tralis ad se. remouet dubium hoc ui. auctoris te Auers quod ἡuplex eii agens, naturalis ortumiarium . si est naturale ; ad se trahit: si volunta , .rium; cradse,c ad aliud. sic etiam colligitur a D.
Ouae s. NO N esie medium inter alterans , oe altera-N tum est sententia sex. II. instant multi de magnete , Er de sole alterante haec inferiora sine hoc, quὸd ca- tisaciat orbes medios. ylo stat hane propositionem D.
Thom .in commen. quod passiua recipiunt actionem . activorum secundum proprium modum. ideo m dia,quae sunt inter alterans e ultimum alteratum, .
aliquia patiuntur a primo alterante. sed forte non est dem modo,sicut ultimum alseratum . sic etiam uid. aliquid i Uiur accipit reter a pi ce stupefaciente manum piscatoris, sed non stupefactionem.quia non est apta . similiter orbes me aliquid recipiunt a . sole scilicet lumen.Iand aut em asserit, quod duplex .est alterans propinquum cilicet er remotum.deinde duplex est alteratio, una qua est permutatio de Mna qualitate ad aliam contrariam, ita quod non fο- tam acquiriturinliqua qualitat in erabilis istae e
390쪽
etiam remouetur, vel abi citur contraria isex rari in eo. o hac uocatur alteratio propria dicta . alia est mAtatio ad aliquam qualitatem sine abie-LIione contrarii praxistentiis in pris . oe hae vocattir alteratio impropri/ dicta . aliqui vocant primam alterationem cor uptiuam, o secundam perfectivam.Nunc dicendμm est , quod alterans remo- tum p ou Usimul cum alter to 3 hed propinquum est simul cum alterato. Iauel. e. dem dat resso ου es, quas dedit, bian moueur, semotum simul. ad ira iones dicendum est, qAod sol, o magne non alie-
rant ut alterans propinquum, sed remotum .
litat es tertia Deciei, quarta autem nequaquam asierit Philoseo. tex. I .mtio tamen contra S omne enim, quod tran muratur,alteraιAr . ιransmutatis autem
in quarta specie qualitatis est . siluit Iand. contro- Mersiam dicens, quid duplex est iseratio, quadam proprie dicta, quadam improprie. alteratio proprie dicta est cum aliquod ubiectum continue acquirit partem post partem alicuius qualitatis. impνο- pria autem est, Pa est acquisitio cui cuκque qualiniatii de novo,qua non erat insubiecto. hocsec n-do modo est alteratio in quarta decie qualitatis .feetiam Iauel. in Mess. qua tantummodo non est ira quartadecie . sed etiam in primadcilicet in habitu, Odis UiioAo , Egid. o Barie s aiunt secundam Averr.quod Philoso. non loquitur nisi de alteratior ne corruptiua, qua es a qnalitate contraria in con trariam et deinde qMod alteratio, de qha loqhitur Aristote.es primὸ inter qualitates tangibiles , quassent quatuor: Secundaria vero eii inter contrariata sibilia , quin seq- ιην qualitates primas , ut