장음표시 사용
441쪽
. . st psius quiescat apud C. hie enim est' opposita quies,ei, qui est a C, motui. Μanifestu igitur est ex 1js,quae dicta sunt', Ψ non est conti re. va. nuus motus.η Amplius autem & haec ratio magis propria est iis,quae dicta sunt: simul.n. covruptum est non album, factum est album . si igitur continua alteratio est ad album, & ex albo,& non manet aliquo temp0re;simul corruptum est non albu,& tactu est non albur triumeni in erit idem tempus. Amplius non . si conii-nuu est lepus;& motus. sed consequenter quomodo enim erit ultim v idem contrariorum, ut
SEC M rectum, cir finitumJ. magnitudinem uniu rJ .s subiecti stria enim .c consideransetur in omni motu s ferri circulo' 5.eirent ariter fecim dum proprietatem circuli ser/i se cundum Hrcι - IumTi.tertransire suo mo/u circulum si a si ipse FAqua 'iq.i.Fnt duae magnitudines squaleas 'osteriar vel J. i.rei gene/ata,aus corruptin μοe iam posteria Iid/s vltimur terminus mutationis. summa, & diuisio in cap. II. 3 ο LV M mot um circularem continuum esse demonstrat .arist. primum esse ρηορο iis ibi serui cutem super circularem Jhrobat dupliciter. primo ibi s. Iuoden m ex . moueturi secundo, fer qui in circu Io quidem J Postea declarat, quὸd in nullo alio gene-- 'ν po rsit esse aliquis mo ses continuus dicens sinania festrem ex hac diuisione I m tum circularem esse primum motuum localium probat duabur rationibus . ρrtina est ἱ .mnii , mia is secundas amplius motus priord Qui
442쪽
o vi autem super circularem sit, erit unus, de a.
- cantinuus: nihil enim impossibile con- tingit. Quod enim ex A mouetur,s Dul moueo bitur ad A, secundum idem propositu nil ouod enim velliet, & mouetiar ad hoc: sed non timui mouebitur cotrariis . neq; oppositis. Non enim omnis, qui est ad hoc ,ei, qui eit ex hoc, contrarius est, aut oppositus. sed contrarius quidem est, qui super recta fit: h licenim est contrarius secundam locum, ut qui secudum diametrum fit: distat enim plurimum. Oppositus autem est, qui est secudum eandem longitudinem quare nihil prohibet continue moueri, dc nullo tempore deficere . Circa axis enim motus est, qui ab eodem in idem: Rectus autem , qui ab eodE in aliud . Et qui in circulo qui em nt, nunqua . in eisdem est: qui vero secundum regam saepe in eisdem. Eo igitur, qui semper in alio, dc alio sit, contingit inoueri continue: eo vero, qui in eisdem saepe, non contingit: necesse enim esset. simul moueri oppositis. are neq; in semiciro, 'culo nea; in alia citcunferentia ulla contingit moueri conti ine: saepe enim necesse est secundum eadem moueri, & cotrarijs mutari mutationibus: n5 enim copulatur principio finis: gautem circuli est, copulatur, de solus est persectus. I Manifestum aute est de ex hac diuisione, τα 7 P non alios contingit motus esse continuos: in omnibus enim accidit secudum eadem moueri saepe: ut in alteratione per media, & in eo, qui est quantitatis, per medias magnitudines, deingene ratione, dc eorruptione sim itiitet: nihil ei differt ea pauca, vel multa sacere, in quibus est . mutatio, , ut mediom addere quippiam, vel aia ferre et utroq; enim 'modo acciau ye coae mo-
443쪽
uer, cipe. . Manifestum est igitur ex his , quddiaeque qui de natura disserunt , bene scunt. qui omnia sensibilia moueri semper dicunt;
moueri enim necessie est aliquo illorum mo, tuum, & maxime secundum istos est alterari reuere enim dicunt semper, atque diminui. amplius autem & generationem, & corruptione, aiterationem esse dicunt. Ratio autem nunc dixit uniuersaliter de omni motu, P nullo m*tueontingit moueri continue, praeterqua m circulari . quare neque secundum alterati'nem , neque ieeundiim augmentitionem. Quod igi' tur neque infinita sit mutatio ulla, neque continua,praeter circularem lationem, tot a nobis
e: ndem procosum mobilis eodem ordine partium ruato Oneque in alta circunferen iaJ .i. quacunqμe alia circvii portione sfecundum eadem J .media sea pauca, uel multa).i .media j orum motuumJsilicae
444쪽
. Vbd autem lationum circulath priina sit,
est. Omnis enim lati, siem dc prii Eiximus, aut circulam est, aut tua secta, , aut mi .Hac autem necesse eii priores esse iulas : ex illis enim donstat. Recta autem circula
ris: simplex enim,& perfecta est magis. in infinitam igitur non est secundum rectam ferrito uod enim sic est, infinitum non est. sed neque,
M esset; moueretur uti. lue aliquid: non enim id
fit , quod impossibile est: transire aute infinit1 impossibile est.Ea autem laxio, quq suPer finitare ia si reflectatur quidem , composita dc duo motus si vero no reflectatur;ituperis est, de ebrruptibilis . Prius autem di natura, dc ratione, re temPore, quod hersectum quidem est, imperfecto eis; corruptibili autem incorruptibile Amplius motus prior est, quem contingit perpetuu esse, eo,quem non contingit. Circularem igitur continiit perpetuum esse, ali rum autem neque corruptionem,neque alium ullum. statum enim oportet fieri. si autem staditus est; corruptus est. s Rationabiliter autem ac G. 6..cidit circularem unum esse, de continuum ι α non eu,qui super recta fit Eius enim, qui superrecta fit,determinatum est re principia, oc medium,definis, dc omnia habet in seipso . quare est unde,id incipiat,quod mouetur, dc ubi desi
nat: apud enim terminos quiescit omne, aut unde aut ubi. Ipsius autem circularis,indeterminata sunt cur enim magis quodvis eorum,
quae sunt in linea,terminus eriti similiter enim. unumquodque oc principium, di medium, finis est, ut semper quaedam sint in principio, resne,& nunquam. Quare mouetur, de quiescit quodammodo syhaera et eundem cnim occuPar
445쪽
: soeu causa autem est, qm Tti sit centro:princi irrum enim,& mediu ma
mini ιδε finis est Quare fit, ut, ProPrerea
m hoc extra circunserenti a m est
Quod sertur, quiescat, quasi transierit. semperenta sectar circa mediu; sed non ad extrinia. Propterea autem S Loc manet oc semper quie odammodo totum,&mouetur continue Accidis autem e conuerso etenIm, quoniamensura motuum circumlatio. ' cesse est ipsam esse: omnia .n. mo acquia primus est; mensura est alioru. Amplius autem sc reguIarem contingit circulare esse solum: qui. n. super recta fiunt, irregulariter a principio seruntur,ec ad finem. omnia. n. Quanto plus distam ab eo, quod quiescit, feruntur vero citis. circularis autem totius neq; prin ςipium, neq; finis in ipso natura est, sed -77- s ouod autem ea,quae est lecundum locum, latio 3rimus motuum sit, testantur oes, quicunque de motu secerunt memionem. Principia.n.1psius tribuunt mouentibus, secundum humi modi motum. Dis gregatio enim,& congrega tio motus secundum locum iunt. sic aute mouent amicitia, oc lis Aysarum. n. haec dii gregar, illa autem congregat. Atque mentem Frimum mouentem duit Anaxagoras dis S rebare. similiter aut & quicunq; talem quidem nulla causam dicunt; sed propter vacuu moueri dicunt: etenim hi eo, qui secundum locum est, mota naturam moueri dicunt motus .n.qui Propter vacuum fit,latio est, & ut in loco: aliorum aut
nullum inesse primis, sed ijs, quae sunt ex his,
Mutant: augmentari enim,& diminui, α altera
-. b, cum congregantur. &disgregantur in parti
446쪽
biliaetorpora, dicunt. Eodem autem modo & . quicunque per densitatem, aut raritatem n&'. ciunt generationem, aut corruptionem : congregatione enim , & disgregatione hac disponunt.Amplius autem & prater hos, qui antis causam motus faciunt: Usum.n. seiρsum mouens principium esse dicunt eorum , qua m . uetur. mouer autem animal seipsum, M omne animatuimeo,qui secundum locum est, motu. Ex prop iE quo', moueri dicimus solum,quos mouetur eo,qui secundum locum est, motu . si autem quiescat quidem in eodem, augmen die tur autem,aut diminuatur, aut alteretur ι quodammodo moueri, sim Pisicitex autem moueri,no dicimus Quod igitur semper & motus erat, di erit omni tempore, re quodnam sit princia pium pereetui morus, adhaec aute quis motus - Rrimus,ci quem morum Peryeluxim contingit
intum esse, & quod primum mouens immob test, di tum est.
H oc extra circunferentiam piumo sinii circularis magnit uaint i est exi a ciseruationems in centrossed extra)5.in centro . . i
447쪽
itam potentiam declarat dicens s quod autemn nec in magnitudine infinita posseseptentia finitam probat duabus rationibus prima es thi igitur id quo AB I becunda s est autem ρο sic demonstrare.j Motur proiectorum an contιnuus necne pro
ponit ibi i de A i autem quae feruntur J re excluduquandam solutionem,qua dicitur fuisse Platonis di- Ans s si aistem fimul mouetJ postea dat solutionem ibi snecesse autem UJ deinde concludis ex pramissil
alem motum non esse eontinuum, ubi ais s hie igit' in is Jhis narratis accedit ad yroprium propositum. ad ostendendam unitatem primi motoris,Herro hoc uit triari primὸ ostendit unitatem eius ibi s quο-niam auιem in 's , quae sunt 3 seeund. quomodo abreno motore pol sit esse motus continuui, ubi ait Isigi μr motum subiens J consequenter declarat πιο
eum,qui est ab immobili,regularem esse ' egu- is3 tertio ubi sit priueis motus continui primi,ubi ἱnquit Γηrcem est AEutem J ρ remὀ mouet quandam dubitaιionem habet autem dubirationemJquam si solui laut enim ipse m. J.
. H autem hoc necesse est Impartibile es- od nullam fabere magnitudinem,
nune dicamus, primum de prioribu ip ' .so fleterminantes. Horum autem unum quidcest, quod impossibile est, ullum finitum mouer e infinito tempore . ilia enim sunt, quod m .exur, & mouens, dc tertium , in quo, scilicet tempus. haee autem aut omnia infinita sunt, aut omnia finita, aut aliqua,ut duo, aut num. Sit igitur A mouens, quod autem mouetur
empus infinitum , in quo D. Ipsum igitur a mqucat aliquam partem ipsius B, quae sit in quo
448쪽
quo E. Non igitur in aequali ite si C. in maiore
enim maius. quare non est inlinitum tempus
illud ,'q uod est ipsius F. sic itaque ipsi D addendo contumam ipsum A, & ipli E ipsuin B: tempus autem non consumam , semper remouens aequale: infinitum enim est , quare totum A totum B mouebit in tempore finito ipsius C. Non ergo possibile est a finito moneri aliquid secundum infinitum motum. Quod igitur non con tingit finitum infinito tempore mouere, manifestum est. s Quod autem omnino non con tingit in magnitudine sinita infinitam esse potentiam, ex his manifestum est. Sit enim maior potentia semper , quae aequale in minori tempore facit, ut quae calefacit, aut dulcesacit, aut
proij cit, re omnino mouet. Necesse est ergo &a finito quidem , infinitam autem habente potentiam, pati aliquid patiens, & plus quam ab alior maior enim est infinita potentia. At vero tempus quidem non contingit esse ullum. Si enim sit in quo A, tempus, in quo infinita vis calefecit, aut pepulit, A B, autem in quo finita quaedam, ad hanc, maiorem semper accipiedo finitam ; perueniam aliquando ad id , quod est in A tepore mouisse: ad finitum enim semper
addens excedam omne determinatum et & au
ferens semper deficere faciam similiter: in aequali ergo tempore movebunt finita, ac infinita. hoc autem est impossibile. nullii in itaque finitum contingit infinitam potentiam habete: s Neque igitur nec in infinito fi litam. attamecontingit in minori magnitudine maiorem potentiam esse; sed adhuc m. agis in maiori maiorem. Sit igitur id, in quo A B, infinitum .pars igitur B C La potentiam aliquam, quae in ali
449쪽
quo tempore mouit D, in tempore, scilicet in . quo E F. Si igitur ipsius B C duplum accipiamsan dimidio mouebit tepore ipsius E F: sit enim haec proportio. quare in F H mouebit , ergo sic accipiendo. semper ipsain A B nunquam tram
hora empore aut dato, semper minus accipiam: infinita ergo potetia erit: omnem enim finitam potentiam excedit.omnis autem finitae potentiae necesse est finitum esse dc lepus 3 si enim in
quodam tanta , maior in minori quidem , leo determinato mouebit tempore, secundum contiersionem proportionis. Infinita autem omnis
potetia est, ut multitudo, & magnitudo, quae Te si excedit omnem finitam. Est autem dc sic de- monstrare hoc.accipiemus enim quandam PO tentiam , eandem genere ei, quae est in infinita magnitudine, in magnitudine finita existentem , quae mensurabit eam, quae in infinita est,
finitam potentiam. Quod igitur non infinitam contingit esse potentiam in finita magnitudine , neque finitam in infinita, ex his palam est. Te. 8a. De ijs autem, quae feruntur, bene se habet dubitare quandam dubitationem primu. Si enim
omne, quod mouetur, mouetur ab aliquo ; qui cunque non ipsa seipsa mouent, quomodo mouent aliqua continue, non tangente eo, quod mouit,ut proiecta. si aute simul mouet dc aliud quid is, qui mouit, ut aerem, Qui, cu mouetur.
mouetuesimiliter impossibile est primo non tan- sente, neq, mouente moueri, sed simul omniac moueri, dc quiescere, eum id, quod primum mouet, cenauerit. dc si facit, quemadmodu Iapis, veluti si mouet id, quod mouit.Necesse autem est; hoc quidem dicere,quod prims mou
facit, ut Porux. mouege aut aer hic , auraqua .
450쪽
aut aliud quid huiusmodi, quod aptum natum-- est mouere, dc moueri: sed non simul cessat in oriere, dc moueri: sed moueri quid cin simuli cum
moriens cessauerit,moueri. mouens aut adhuc
est. quapropter mouetur quid alii contiguum.& in hoc eadem ratio est. Cessat autem, cum in ipso coliguo minor fuerit virtus, quam ut moueat. tandem autem cessat, cum no amplius se-cςrit prius mouens, sed motum patiens solum. haec autem necesse est simul cessare, hoc quidemouere, hoc autem moueri, bc totam motione.
Hic igitur in ijs, qua possunt aliqua do quidem
moueri, aliquando autem quiescere, fit motus. ω non cotinuus, se a videtur: aut enim existenti lim consequenter est, aut se tangentium; non enim unum mouens est; sed contingua adinvi - .cem sunt. Qita propter di aere, & in aqua sit huiusnodi motus, quem dicular quida cii cum obsistentiam esse. Impossibile autem est aliter dubitata soluere, nisi dicto modo. Circum obsistentia autem simul omnia moueri facit, di mouere : quare & cessat: nunc istem videtur unualiquid continue moueri: ab aliquo igitur : noenim ab eodem .is Quoniam autem in ijs, quae, i. sunt, necesse est sempei motum esse continuur hic autem anus est: necesse autem est unum &magnitudinis alicuius esse : non enim mouet quod magnitudine caret: & unius,& ab uno: non enim esset continuus, sed contiguus alter alteri, di diuisus: mouens igitur, si unum est, aut subiens motum mouet, aut immobile existens. si igitur motum subiens consequi oportebit, demutari ipsum, simul autem moueri ab aliquo:
quare stabir,& perueniet, ad id quod est moueri ab immobili:hoe enim non necesse est simul Ff a m