장음표시 사용
451쪽
mutari; sed semper poterit aliquid mouerer narsine labore est sic mouere. Et regularis hic motus, aut solus,aut maxime: non enim habet ma . tationem ullam id ,.quod mouet. Oportet autem . id, quod mouetur ab illo, non habere mutationem, ut similis sit motus. Necesse est autema at in medio, aut in circulo esse: hq c enim principia sunt. sed celerrime mouentur qui proxima sunt mouenti: huiusmodi autem est ipuus totius motus: illic ergo ipsum mouens. s Habet autem dubitatione, ii contingat aliquid , quoa rmouetur, mouere coiinue, sed non, ut id, quoapellit, iterum & iterum,& eo quod consequenter sit, continue; Aut enim iptum oportet pellere, aut trahere, uel ut Iunque, aut alterum aliquid excipiens aliud ab alio, sicut dudum dictum est in ijs, quae proij ciuntur, si, cum diuisibilis sit aer, aut aqua, mouet; sed ut qui sem- . Per mouetur. utro jue autem modo non possibile est unum esse; ted contiguum. Solus itaque is continuus est , quo ipsum immobile mouet: semper enim limiliter te habens,& ad id,quod mouetur similiter se habebit,& continue.ε De terminatis autem his manifestum est, qlio dimpossibile est primum mouens, & immobile habere aliquam magnitudinem : Si enim magnitudinem habet; necesse est aut finitam iptam esse, aut infinitam. Quod igitur infinitam non contingar magnitudinem esse, ostensiim est prius in Physicis. Mod autem finitam imp 'D. sibile est habere infinitam potentiam , & quod impossibile est a finita moueri aliquid infinito
tempore, demonstratum est nunc: primum autem mouens perpetuo mouet motu,& infinito
temPote; inanifestum itaque est , quod indiuis sibile
452쪽
453쪽
rand. Iauel. an supposito, o, tur sit aternur: is dependeret a priimo mouente, vi ab agente, vel ef ciente. pro parte afflirmati est tali r ratio : nam sequeretur quὸd numerus mo-
. ntium non esset pecundum numerum motuum coelectium . pro negat tua.talis . quod efficitur est in ρο- tentia ades , , d m elisicitur, existit in potentia adactum ed rei a terna repugnant haec; quia si est aetern, nai siem 'es est actu, edi non potest non e . ergo sibi repurna' habere agens, re efficie ur . si motus igitures et aeternui, sequeretur,quod non moueretur ab agente, vel efficiente Noluit hane controuersiam Duel: M.f.al mentem .arisi. Comm. D. Tho. ex doctrina pbilo. in lib. a. de auima, tex.s7.sicut actio, siue agere ess duobus modis , sie agens et nam quadam est acti corruptiua , perquam corrumpitur aliqua
forma exissens in *biectosuesit sub Jantialis , pisa
accidentalis. huic actioni eore pondet agens remouens unum contrarium a subiecto, e r introducen ralterum 3 ut quando ignis agit in a ruam eoνrumpens feleiditatem, σ introducens Oppositum. re tale age sest contrarium paro,incommunicans in materia e passo. qtiadam e t actio, quae non est eorruptiua , sed perfectiva. dicitur' , quia nullum contrarium
abiicitur ἀ subiecto; sed subiectum actionis aliculo
454쪽
,exissentiata actu recipit aliquid,ad quod erat in t renita. huis actioni corris onde. agens , quod astitin subiectum non corrumpendo eon: rarium . oes oemodo lumininum dicitur πεm rubectu Diophani. sicut haec actio dicitur apud phi. o. in z. de anima, e ex. 7 alu , siue persectio uesico hoc ageni dicitu perficiens,siueractuans. unde concludit, cy, si daretur motus aeternui;dependeret a primo motore secundo; . , sed non primo. sic etiam Iand.
N A E augeri, neque diminui possibile est ou .L
esset vere motus 3 si continuus non esset oed potius mutatio soluit hoc dubium Iand.in Q .sic,qμὸd augument a tonem esse mot um continuum potest iniecigi tripliciter. uno modo qMod sit perpetuus simplicia
rer, se unus numero: continuitas enim motur accisti in
rur iso modo pro perpetuitate ih e, identitate numerali.atio modo potest intelligi, quod augumen ratio sit motus continuus a primo strincipio , vsique ad ultimum terminum, ita quod aliquod augumentabile continue augum retur sine quietis interruptiο- ne per totum tempus, a cuius principio incepit aeteri, Cr in termino eo bit aurumentari. alio modo potest intesidi, p augumentatio sit motus cotinuus, ita φ per aliquod tempur duret sine quietis interuentu. , hae vocatur continuitas partialis. his dictis rupondet , ' augumen auo est continua tertis modo dicta. Iaua.autem negat auguments m ine continuum aliquo horum modorum. , hoe secundu otianionem Philo. cluer.er D.Thom .philo. enim a similat motum augumenti motui guttarum stitiantiμm , - , excavantium lapidem, qui non est continuus . er tD.Thom .iu Comm.ait. non eR possibile aliquid augeri continur ita quid qμantitar a Bi diuidatur Iecun m tempus , adeo in qMalibet parte temporis
455쪽
reui traus interponitur medium tDus pOB augAmentum unius partis in quo nihil. σμgetur
sed βι d ostio ad augumentum oe sie etiam uia.
inde Iauel .in sine ait, ' ratione motus locatis con-eomitantis augumentum,qui est vere continuus, 'otest dici augumentum continuum , sed non
Quae . 3 EI sicut in augumento non ut motus continuus, se neque in alteratione eodem tex.attamen si hoc efiset verum; sequeretur, quod aliquod calefaciens a 3- proximatum patienti distosito fecundum eo utem distantiam non calefaceret calefactibile. quoavidetur fassium . remouet dubitationem hanc Iand. alterabile, eum sit corpus , est diuisibile in infinitum, hoc in 6.huius. deinde alteratio potest accipi dupliciter . uno modo pro qualitate fluente,euius una pars generat ur post alia quo que perscria , itur.alio modo profluxu continuo, quo ipsum alterabile it de una part e ad aliam.item alteratιonem e se
se diuisibilem in infinitum potest intelligi quantum l
ad par ter ipsius alterabilis , sic θ, pars minor ipsius lalterasilis prius tempore reeipiat formam abiteran-re,quam pars maior.item quod alterationis sint par- lies infinita potes ini estigi de alteratione pro quali- ltate fluente,-profluxu qualitatis . quare. llio, quae est qualitas flueni est diuisibilis in infinitis,stmiliter quae est fluxus qualitatis continuus eis diuisibilion infinitMm insuas partes.vltimo altera- ltio non est diuisibilis in infinitum secundilm partes alterabili , adeo, quod semper prius tepore una pars sIsminor recipiat qualitatem agentis, quam maior. Quae. . DI BIΤ.ANT multi circa tex. 27. an in animadi mouenteseipsum anima sit mouens, m pars mota sit corpus: ait enim Aristo.mouetur ipsum animad
456쪽
kid moueri a seipse multis modis dicitur; primὸ
quaredo secundum se totum mouetur aliquo mot . hoc modo animal non mouetur a se. Secuniaο,quando mon indiget aliquo motore exiri eco, nec intrinseco. sie nihil mouetur a se. Tertio si componitur mmotore, σmoso tanquam ex partibus,quarum Ῥnae, mouens, π alia mota. hoc modo animalia ,srgrauia, oe leuia mouentur a se. t ο-iquid dieitur moueri a seri quia potest incipere motum postquaquieuit,num motore extrinseco, vel particulari m Mente concurrente.o hoc modo animal mouetur a se Aealiter.Praeterea duplex pote' este mouens in am- mali. .mouens quo. quod in animali est ipsa anima , sed in alui est forma μbstantialis, vel assia qkalitas notiua: π mouens quod,quod est ipsim totu compo tum, quod mouet,ut dicimus, quodgraue mouet peranquam mouens quod, et grauitassiua mouet ipsum,m mouens quo . similiter dicitur ita animali, quod animal mouet se, tanquam mouenx quod, o anima tanquam mouens quο.es etiam sciendum, quod an mal mouetur ab appetibili in genere causa non in genere causae efficientis . oe sic patet quid di cendum Omnibus insant ii σ.Iauel autem sentit,quod anima non est , qua moueat omnes partes animati 3 sed in eo assignantur distincta partes a istinctarum rationum, , complexionum, eo quὸd animal Vt tο- tum aetherogeneum: inter has est dare unam primaevi primὸ insidet anima secundum virtutem motianam. hae pars mouens est per calorem, σθιritu
communicatum eis ab ista parte primo mouente. edi
hanc opinionem asserit esse Aristote. in lib.de motis animalium. Ο dit.anima se habet in i a parte Iicut auriga super currum, σsicut Rex in riuitate. deinde ait,s, duplex est mouens νι
457쪽
quia mouens quo est actus , cr non proprie dicθιarens in actu, nisi prout distinctum ab eme in poteti potect dici ens actu. mouens autem ut quoa est ensactu; quia sibi debetur existere , cir non proprie dieituν actus nisi sit mouens separatum, ut intesig. eneia,quae dicitur actus metaphorieur item mouens, quo non est neeese, quod distinguatur secundum esse a moto , 'd mouens quod . postea ad propositionem ait, quod animal est mον ens seippum 3 quia anima principium intrinsecum primum quo mouetur an νna deinde auimal non est mouens seipsum;quia animal sit mouesis partes corporis ut quod , sed quia in
animali datur una prima pars , cui primo comm ia beat anima virtutem mortuam, cris hanc eatera
. M OT M animatim naturalem esse sentis phiIO.eodem tex. sed omnis motus naturalis tantummo.
δε est ad γnam distantiam secundum locum, ut igni ferri sursum: at in animali ad plures differens ias u- ,σat bane sententiam D. rho.dicens,quὸd si motus animalis,quo mouet seipsum, comparetur ad totis animal est naturalis;quia eis ab anima, qua est natura, forma animali r . sed si comparetur ad eorpus ἄeontingit huiusmodi motum o e se naturalem., creontra naturam: hoc enim considerandum est secum dum differentiam motus ,stelementi, ex quo con sat animat: si enim animal constat ex elemento graNi praedominanti, o moueatur seu sum 3 erit motus violentur quantum ad eo Fu r,m sic Egi. Tat.auctoritate Scoti in AE enten.Φsie Burl.uero inquit, motus naturalis animalis est triplex: quidam est talis ratione anima tantum, quidam ratione corporis, o qiadam ratione animae, o corporis, siue ratione
458쪽
459쪽
graue non potest esse trimum mouer . imidcognitionem mouet. dicit fecundo quod necessaxis mouentur ab alio, quὸ ad act um primum adgrauitatem .s vel sormam subitantia 'em . unde ipsa non se ite potentia secunda ad actu Iecundum
nisi prius r/ducta fuerit de potentia pr=ma ad aret primum qua de re sequitur,quod licet oeg π, Piem moueat se effecti up de potentia Fecunda adactum
secundum 3 mouetur tamen ab aliquo extrinseco de
potentia prima ad actum prim um. Tat ii, quos remouens prohibens non mouet graue per se; sed pe accidens.: --γ ipsum graue remouet impediens 3 quando vincit Hirtutem impedienti . Buri. autem i. motus est exitus de potentia ad actum; ideo πον eris inguere potentiam, ut intelligatur de qua potentia aliquid posset educere se, P de qua non .pot Hua ergo en duplex: quaedam epentialis, o quad.; aaecidentalis .essentialis e ' potentia ad formam, Maest principium oper ationis . accidentalis est νο- tantia habentis formam ad operationem fecunctum
formam. es' secundum philo. aliquid poteis educere seipsun de potentia acci dentali ad actum ; sed non te ineuitati. est ergo dicendum qMOd gravia , levia quando mouentur de potentia essentiali ad a. Hum 3 mouentur a generaute : Ῥt cum terra eleuattur 9ursum, ut mea feneretur ignis 3 generans igne ex terra dat terra leuitatem, o motum localem βροί - .. verum de hac potentia essentiali ad actum 'nisidetur esse difficulta i ; sed de grauium leuiuis
ot ore , quando sunt extra propria loca. et ' etiam si mouentur a generant ei est intestigendum tanquam a ore remoto: habet .n .illas formar,per quas m e ινγ a motore gcuerant e.dicendum est ergo, quod mormentum afuis grauitatibus, o leuitatibus perse Ja -- l.a temauctoritate D.Th. asperit, qMὸ moueatκη
460쪽
eorruptum e quoniam ex quo imprehιt graniratem sate grauitatestat mouens nirtua liter.'et dato quod
esset corruptum secundum substantia,non est corruinptu secunda virtutem , qua impressit in mobilit e quonia grauisas non distat a graub ideo quandiu stat
grauitas et stat generan r simul cum graui. a remouen te autem impedienr mouetur per accidens , etiam si immediate. haec est opinio Aristot. in tex. 3 3 .. .coeli. tex. 2 s. dicent ἱ aut a generant e, o faciente graue, re leue , aut ab impedientia, prohibentim soluente. sic etiam ait Egid.in Comm .alη. dicunt, quod graue in actu Di potentia accidentali ad ambideorsum,non mouet seipsum perse; sed per acciden frat' autem, quod ipsum graue in actu, quando est inpotentia accidentati ad motum deorsum, non habet in se aliquam uirtutem activam sui motur:sed uirtus activa hutar motur est uirtus soci naturalis grauis. deorsum. . Aiax.Achil.in lib. 3.de Elem. ait, pelementum,aut est in potetia esientiali ad motu. aue. accidentali i in eluentiali; indiget elementu generam te, quo ducatur in actum trimu igitur mouens est generans ed ipsum oe mouen x remotu 3 quia generando dat forma, quae est principiu immediatu motus. βaut in accidentali ad motum ; quod prius mouet, est remouens prohibens, oe ipsum es mouens per accidens.deinde movet forma elementi. hae est im Amediatum perse,m principale mouens, quod mouet. fe ateriam suam, se medium. medium Ner. ut aemes medium adiuuans. e sic elementum mouet se sese adiuuatur. ordo igitur mouentium est remo urer prohibens , quoc licet per accidens moueat
elementum 3 per se tamen mouet imstedimentum ..deinde forma mouet materiam totum elementum,et medium. Totis totκ elimosum caluorema