장음표시 사용
211쪽
Facti crimen habet. Cedo , si conata pereἶi
Perpetua anxietas, nec mensae tempore cessat ,
Faucibus ut morbo siccis, interque molares Dissicili crescente cibo : sed vina misellus Expuli ; Albani vetetis pretiosa senectus Displicet; ostendas melius , densissinia ruga Cohitur in frontem , velut acri ducta Falerno. Nocte brevem si forte indulsit cura soporem , Et toto versata toro jam membra quiescunt: Continuo templum , & Violati Numinis aras , Ex quod praecipuis mentem sud cribus urget Te videt in 1omnis : tua sacra , dc major imago Humana , turbat pavidum , cogisque fateri. Hi sunt, qui trepidant, Jc ad omnia fulgura pallent ,
Cum tonat, examincs primo quoque murmure coeli ;Non quasi fortuito , nec Ventorum rabie , sed Iratus cadat in terras , & vindicet ignis Illa nihil nocuit cura graviore tim Clur Proxima tempestas , velut hoc dilata sereno. Praeterea, lateris vigili cum sebre dolorem
Facti cre. Per ode nocens est, ae si scelus secisset. cedo oec. Sensus est : si ea
pereg t, quae conatus & m d; tatus fuerat , quam putas eum poenam manere λ scilicet urget hominem anxietas perpetua Rc. Faucibus f c. Perinde ae si
prae metu & anxietate siceas fauces habet, ut vix cibum deis glutire possit. Quare manet anter molares dentes eἰbus , &ibi videtur erescere, cum. sem per ingestus , non trajicIatur. Pora si molares sunt dentes maiores, a cibo molendo dicti.
Albani cre. v Inum pretios L simum & vetustissimum , in Albanis montibus natum , illio splicei: si aliud vinum etiam suavius ipsi porr7gas , illud
contracta in rugas fronte, renruit, quasi acetum Falernu, seu
vinam jam corruptum biberet. Si fine cre. Si forte ἰIla, qua
illi somnum permittit; & eius membra , quae diu in lectulo liue illuc agitavit , tandem quiescunt. Sacra. Quas umbrae & furiara Nevius.
gravius tonat, sed cum levis procella murmur edit. Fateri. Supple, suum crimen.
Non quasi ire. Quas non ea- sit, & ventorum nubiumque conflictu tonet ac fulguret, sed, certo Numinis irati consilio , ignis, ut eum puniat, i
Illa Oc. S; prima tempestas non nocuit, proximam majori anxietate timet ; quas hae die serena & tranquilla , gravior alia quaedam tempestas tantum disseratur.
Vijili. Ouae ipsi sommimi eripiat.
212쪽
si coepere pati, missum ad sua corpora morbum 1nsesto credunt a Numine , saxa Deorum Haec , & tela putant; pecudem spondere sacello Balantem , & Laribus cristam promittere galli Non audent. Quid enim sperare nocentibus aegrisCqncessum ' vel quae non dignior hostia vita 'Mobilis & varia in ferme natura malorum rCum scelus admittunt, superest constantia ; quid rasi Atque nefas , tandem incipiunt sentire peractis
Criminibus: tamen ad mores natura recurrit
Damnatos fixa & mutari nescia. Nam quis Peccandi finem posuit sibi ' quando recepit Ejectum semel attrita de fronte ruborem rQuisnam hominum est, quem tu contentum Videris uno Flagitio φ Dabit in laqueum vestista noster Perfidus , dc nigri patietur carceris uncum , Aut maris AEgaei rupem , scopul6sque frequentes Exulibus magnis: poena gaudebis amara Nominis invisi, tandemque fatebere laetus Nec surdum, nec Tiresiam quemquam esse Deorum;
etes percutiunt.. Talantem Oe. Non audent
ovem aut gallum Diis Laribus in victimam promittere. a d enim cre. QuH enim sperent ab iratis ob ipsorum . scelera Num Inibus λ quae viactima non est dignior vivere, Quam Illi scelerati λMobilis cre. Homines mali laborant inconstantia: eum scelus admittunt , audacia ipus multa est 3 vost lac nus peractum, havἰdi & attoniti sunt :tune intelligunt quid sit fas &nefas, quodnam sit inter virtutem & vitium discrimen e &tamen, abripiente eos natura, ad malum veluti necessitate quadam determinati , redeunt ad sua scelera, quae condemnaverant ipsi & detestati erant. modo me. Q 1 M unquam, postquam semel frontem perfricuit , hoe est, pudorem om-cem deposuit , depositum pudorem vistis est reces .
Ait νita. Erubelcere nescἰ2 , perfricta. Dabit c c. sensus est i per fidus ille , qui depositam pe-euniam tibi iuratus est , de-lrehendetur in aliquo alio sce-ere , & veluti laqueo capis tur et metaphora ducta a bel-Iuis, quae laqueo capiuntur.
Patietur Oe. In carcerem unco trahetur, ut moris erat
reos in carcerem & ad supplicii
locum trahere ; vel, in ea ' cerem coniectus , ibi unco ferreo constringetur. Aut maris ine. Aut In in hsulam aliquam maris ataei exul ibit
Nomino. Perfidi, & invisii;bi hominis.
riresiam. Id est , eo eum, usu7t Tiresias, famosus ille variaes Thebanus.
213쪽
PIuHma Oe. Multa sunt turissa , & eastis puri ciue moris bux turpitudinis Iabem Inu- . rentia , ouae pλrentes ipsi docent suos filios. Sidamvosa oee. s7 pater alἰ-buis jam senex alea delecta rur, ;ilius filius & haeres eundem. audum Iudit. Rusiatus. Puer adhue , 3e b-Ilam collo gestans. De buIIa, vIde sit. 1α. vers. 33. & sub finem sar .s- iEadem arma. Talos, tesseras. j itigo. Frit Ilias est vaseu - lsum oblongum instar turricu-iae , in quod immitriantur tali l
& agῖ tantur , mox in tabulam lusoriam effunduntur. Nec melius me. sensus est i
juvenis aliqu's, qui a vare fie sene intemperantiam didicἰt , nullam spem propinquis suis
t velinquit, fore t melius, tem
. Perantiusque aliquando,quam pater suus, vῖvat. Tubera terrae. Funῖ sunt, titer quos boleti praestantissim r
habebantur. Radere autem est. expurgare,corijcem detrahere. Iure. Condimento , Fulmento.
saporis, ita dictae , quoa ma-αime ficubus velit ament. canae gula. Parente sene guloso. in malo. Insantibus enἰm dentes anno septimo excidunt, &. in priorum locum alii postea
deflectere a paterno luxu; at- . que ut pater, eurinam habere exquistis opsoniis anstructam. Earba Os. Graves a se vero x .
Philosophos ; illi enim barbam
alebant. Bine totidem. Ex alia pane Hi mille praeceptores . t
Mitem S ATTRA XI V. Quam sancte pueri fine educandi.
Lu RiMA sunt, Fuscine , & fama digna sinis rh
Et nitidis maculam ac rugam figentia rebus , Quae monstrant ipsi pueris, traduntque parentes. Si damnosa senem 3 uvat alea , ludit & haeres Bullatus, parv6que eadem movet arma fritillo. Nec melius de se cuiquam sperare propinquo Concedit juvenis , qui radere tubera terrae, Poletum condire , dc eodem jure natantes Nergere ficedulas didicit nebulone parente, Et cana monstrante gula. Cum septimus annus Transierit puero , nondum Omni dente renato, Barbatos licet admoveas mille inde magistros, Hinc totidem , cupiet lauto coenare paratu semper, α a magna non degenerare culina.
214쪽
Mitem animum, & mores modicis erroribus aequos Praecipit ' atque animas servorum & corpora nostri Materia constare putat, paribusque elementis qAn saevire docet Rutilus φ qui gaudet acerbo Plagarum strepitu , & nullam Sirena flagellis Comparat, Antiphates trepidi latis , ac Polyphemus ἰ
Tum felix, quoties aliquis, tortore Vocato, Uritur ardenti, duo propter lintea , ferro Sic natura jubet : velocius, & citius nos Corrumpunt Vitiorum exempla domestica, magnis Cum subeant animos auctoribus. Unus , & alter Forsitan haec spernant juvenes, quibus arte benigna, Et meliore luto finxit praecordia Titan :Sed reliquos fugienda patrum vestigia ducunt, Et monstrata diu veteris trahit orbita culpae.
Abstineas igitur damnandis : hujus enim vel
intem animum ere. sensus estipater erudelis, dum in servos flageIlis saevit, quaeso , an praecipi r & docet pueros humanitatem , an potius saevitiam qia tque Oc. Putatne servo-Tum , quos tam dire caedit , animos ex eadem orῖgine procreatos , corpora ex eadem materii & earne constare , ex qua suum constat λRut luo. Romanus quidam , notae in servos suos erudeli
Nullam Sirena cre. Qui sirenum cantu longe dulciorem esse putat flasellorum , plaga xu inque servis Inflictarum strepitum Ant phates Oe. Qui domsis suae non tam dominus est , quam carni sex ; Antiphati similἰs, Regi Lestrigonum erudelissimo , de quo Homer. Odys. lib. io. item similis Polyphemo , qui socios Ulim,
devoravit. Virg. iEneid. Iib. Laris. Dom sis. Lares Dii
erant domestici r is Fe pro ipsa domo sumuntur.
beatum putat, 'volies alicui servo , qui duo lintea furatustae r i, inuri a tortore notam in fronte, candenri ferro, jubet. dic cre. Ita insuum est a
natura. Magnis Oe. Cum In an mos
demittantur ab ipsis parentiabus ti qui vitiis quae ipsi fa
Har. Vii orum exempla.anibus oec. Id est ; quibus procliviorem ad virtutem in dolem natura dedit. Titan . Sol, qui non parum
eonfert ad corporum temperamentum ς vel Prometheus filius Iapet , unἰus e I itanibus. qui homines e luto f nx. t. Sed reliques c e. Sed altoc mala & supterda parentum exempla in vitia pert 'hunt. 0γlita. Proprie vestigium est& sulcus a rota humi imprensus : hic sumitur pro pravo
exemplo. Dam nandis. A viti s , qua meritii damna ι. di sunt.
215쪽
Una potens ratio est, ne crimina nostra sequantur Ex nobis geniti: quoniam dociles imitandis Turpibus , ac pravis omnes sumus , dc Catilinam Quocumque in populo videas, quocumque sub axe rsed nec Brutus erit, Bruti nec avunculus usquam.
Nil dictu foedum visuque haec limina tangat: Maxima debetur puero reverentia : si quid
Turpe paras, ne tu pueri contempseris annos;
sed peccaturo obsistat tibi filius infans. Nam si quid dignum Censoris fecerit ira
Quandoque , & similem tibi se non corpore tantum , Nec vultu dederit, morum quoque filius; dc cuimo innia deterius tua per Vestigea peccet ;Corripies nimirum , & castigabis acerbo Clamore , ac post haec tabulas mutare parabis tUnde tibi frontem , libertatemque parentis , Cum facias pejora senex t vacuumque cerebro Iam pridem caput hoc ventosa cucurbita quaerat lHospite venturo , cessabit nemo tuorum ,
Doc les. Pron; sumus ad Imitanda scelera. ωe. Id est; ubique se terati multi reperiuntur , qualis Catilina fuit.bed n e c c. Sed boni sunt
pauci, Bruto , & ipsius avunculo Catoni similes. Cato frater erat Servit ae, Bruti matris. Paxo. vis admittere. Ne tu 2 e. Noli respicere pueri aetatem teneram , quasino dum idoneam a s peccandum, & ignaram expertemque sceleris i at cave potius ne imitetur olim quae tu coram ipto feceris: Se ea te cog tatio a scelere deterreat.
dimnetur, & emendetur. Ceusores praeerant moribus eivium emendand s. 12M.fusoque. Aliquando, lἰm.
θανwn qu Diue fili . id est , S. moribus tibi lim Ilis. . T per c c. Id est, exemplo' vi..corr, es cte. Eum tunie mendate & castigare cogitabis 3 Tabulas oee. Minaberis te tabulas testamenti mutaturum , 3c alios scripturum hae redes 3 Unde tibi Oe. Unde tibi sumes frontem illam plenam gravitatis, libertatemque, quale veri parentes filios obiurgare solent qua fronte id audebis 3
Vacuum 34e ore. Id est ; cum iam dii dum ob vitia tua insanias i phrenetici enim curantur educto e capite per eucurbitam sanguine. Est autem cucurbita , ut hic sumitur,
ne & vacuum , instar fructus illius , qui cucurbita dicitur, in quo, ex incῖsa capἰtῖs earne, sanguis vitiosus , vi ignis ineucurbitam immissi , expri
tuae conveu at, tui omnes serri
216쪽
Verre pavimentum , nitidas ostende columnas, Arida cum tota descendat aranea tela, Hic lavet argentum , vasa aspera tergeat alter ,
Vox domini fremit instantis , Virgamque tenentis. Ergo miser trepidas, ne stercore foeda canino Atria displiceant oculis venientis amici, Ne perfusa luto sit porticus ; dc tamen uno Semodio scobis haec emendat servulus unus: Illud non agitas , ut sanctam filius omni Aspiciat sine labe domum vitioque carentem qGratum est, quod Patriae civem populoq. e dedisti , Si facis ut patriae sit idoneus , utilis agris , Utilis & bellorum , dc pacis rebus agendis. Plurimum enim intererit , quibus anibus , dc quibus
hunc cuMoribus insiluas. Serpente ciconia pullos Nutrit, dc inventa per devia rura lacerta :Illi eadem sumptis quaerunt animalia pennis. Vultur jumento , dc canibus, crucibusque relictis, Ad fatus properat, partemque cadaveris affert: Hic est ergo cibus magni qucque vulturis , dc se Pascentis, propria cum jam iacit arbore nidos.
vi erunt Oeen pati In verrenda ldomo S paranda. Verre o e. ordo est i vox domini fremit , id est, rnag fremitu inclamat unum quem que servorum et verre Favi
Ni ido ostende. Absterse. Defenda . Se opis de Ieia
Lavet. Quἰdam legunt, D e, nempe pocula non caelata, Potita.
bus ornata S eaelata sunt. Uiugnoque tenentis. Qua minetur, & verberet.
remedio stabis. DImἰdio m εἰ o ramentorum ligni. scobssignificat pulverem , qui ei ino, vel metallis, serra, aut frictu erebro deteritur, ac raditur. vita . Provides, cogitas. Gratum est oe. Placet qu6d auxeris patriam uno cive, dum
Illi tuum fit uni dedisti , scd
eum fac ut bonum civem reddas. Sumptis pennis. Cum grandiores iam e nido evolant. Eadem animalia. Lacerras ac
sarpentes, quibus ici nido a parent; bus nutriti sunt . Iumente. Iumenti cada
bus homines suspensi a vuIt re laniantur.
veris, quam ilIis affert. Hic est Oe. vultur, cum factus est magnus, s jam ipse sibi cibum quaerit , iam tuum ipse nidum facit , eodem se nutrit cibo , quo edusa ius est, cum esset rullus.
217쪽
sed leporem , aut capream samulae, Iovis, dc generos In saltu venantur aves ; tunc praeda cubili Ponitur : inde autem cum se matura levarit Progenies, stimulante fame , festinat ad illam , Quam primum rupto praedam gustaVerit ovo. AEdificator erat Centronius ; & modo curvo Littore Caietae , summa nunc Tiburis arce, Nunc Praenestinis in montibus, alta parabat Culmina villarum , Graecis , longe:que petitis fMarmoribus , vincens Fortunae , atque Herculis aedem, Dum sic ergo habitat Centronius , imminuit rem , Fregit opes : nec parva tamen mensura relictae Partis erat; totam hanc turbavit filius amens , Dum meliore novas attollit marmore villas. Quidam sortiti metuentem Sabbatha patrem s . Nil praeter nubes , & Coeli Numen adorant ;Nec distare putant humana carne suillam :Romanas autem soliti contemnere leges , Iudaicum ediscunt, dc servant, ac metuunt jus,
Famula Iovis. AquIIae, quae Iovis fulmina gestare dicuntur. Generasae a s. Ut milvi , accipitres. P f e. rd est ; in nidorullis praedam suam apponit. cum se ere. Cum nἰdo egrensi fuerine pulli, jam quaerendo cibo habiles & maturi. Rupto OH. Cum primum educti sunt pulli, rupto ovos in quo continebantur. caietae. Urbs est Italiae, in littore maris sita. Tiburis arce me. Tibur enim A Praeneste nrbes sunt in montibus sitae, haud longἡ b urbe
cabat. Graeco. Petebatur enim ELaconia , Graeciae parte, ma mox viride pretiosissimum. Vincens me. Ηoe est ; malo xi sumptu & ornatu villas extruebat, quam extructa sint
pia Herculis & Fortunae tem-lla, quae in Praenest ita, & ria
Imminuit Oe. Magnam patrimonii partem dilapidavit, &absumpsit. l Tarbavit. Perdidit , dissipavit. Qui iam ine. sensus est e multi , quia eorum parentes sabbathum colebant, id est, religionem Iudaicam profitebantur, ipsi quoque nihIl praeter nubes adorant, & quoddam Coeli Numen a hoc est, eandem& ipsi religionem colunt. Erat dies . Sabbathi singulis hebdomadis festus apud Iudaeos. Di, eebantur iidem illi nubes ad
rare , non quod revera adorarent, sed quia , erecto In Cc Ium vultu , eius opificem
Nee distare cre. Iudaeis enῖm vetitum erat porco vesci, &abeo tam abstinebant, quam ab humana earne.
218쪽
Tradidit arcano quodcumque Volumine Moses. Sed pater in causa , cui septima quaeque fuit lux Ignava , & partem vitae non attigit ullam. Sponte tamen juvenes imitantur caetera , solam Inviti quoque avaritiam exercere jubentur: Fallit enim vitium specie virtutis, & umbra; Cum sit triste habitu , vultuque , & veste severum. Nec dubiὸ tanquam frugi laudatur avarus, Tanquam parcus homo , dc rerum tutela suarum Certa magis, quam si fortunas servet easdem Hesperidum serpens, aut Ponticus. Adde quod hunc de Quo loquor , egregium populus putat, atque Verendum Artificem ; quippe his crescunt patrimonia fabris , Sed crescunt quocumque modo, majoraque fiunt Incude assidua , semperque ardente camino. Et pater ergo animi felices credit avaros , Qui miratur opes, qui nulla exempla beati Pauperis esse putat; juvenes hortatur , ut illam
tabant. Vesumsne. Pentateuchum ap-
zllanx , Graeca voee , quia li- ros quinque a Moise seriistos
Sed ρater oc. sed pater in causa est , cur fit us Iesea Mosaicas servet. Irim a c=e. Id est ; qui, Iudaeorum more, die Sabbathi nihil egit ; 3c ab omnibus operibus, quae in vita exercentur, v. g. a mercatura facienda εἰ e. septima die hebdomadae abstinuit. cate . Ludum, gulam. In,ii . Qil a iuvenes natu Iasunt Iiberales & prodigi - . Fallit cre. Ηoe enim vilium, nempe avaritia , specie virtutis decipit homine ρ , vix, usputatur esse. γ ἀν-uam Dor. Tai quam homo frugal s 3e abstinens. Γιν. m inrita. Laudator δ' -
1u , qui, d ores ruas muraxa mea inr , quam si eas serraret Ferv fit ille serpens, qui au-iea Neheridum poma servabat ; aut ille a)ter draco , qui aut eum vellus apud Colchos in Ponto, c quae est regio Asimm Inor Is custodiebat; qui ab Iason e so γὰtus est , Medea :
re habendum , ut hominem navum 2 industrῖum. υμψρι oc. Sensus est e nec m7tum si laudantii r ut peritiari fices ; quippe qui divitias norunt alte sua augere & c
219쪽
Ire viam pergant , & eidem incumbere se . Sunt quaedam vitiorum elementa ι his protinus illos Imbuit , dc cogit minimas ediscere forcles :Mox acquirendi docetiinsatiabile votum. Servorum ventres modio castigat iniquo Ipse quoque esuriens : neque enim omnia sustinet
Mucida caerulei panis consumere frusta, Hesternum solitus medio servare minutal Septembri, nec non differre in tempora coenae, Alterius conchem, aestivi cum parte lacerti
Signatam , vel dimidio , putrique siluro ;Filaque sectivi numerata includere porri et
verem beatum putat. Eandem ire viam. Eandem
avaritiam sectari. Et eidem cre. Et eidem quasi professioni & studio avaritiae insistere , exempla avarorum sequi , de illorum veluti disciplinam amplecti. Sunt me. Elemeota sunt qu' dam . princieia , & tyrocinia avarit7ae, quibus patres avari filios protinus, id est, a primis
annis imbuunt. cogit mini is cre. Non sta- εἰ in ad extremas avaritiae sorde; filium dedue; t , sed velut Per gradus e prImo enim docetaea , quae in avaritia minime sordida sunt ; in m qua: sordidissima Sordes. Avari vulgb appelua tur sordidi.
Serararum Oe. Nutrit pari e suos servos', & coercet , attenuat , plectἰt eorum ventressa me ; Illis nempe frumenti Scciborum modium , seu mensu-xam 7niquam , id est ni noxem qui m par si e , distribuens. Certos enim frumenti modios in singulos menses servi a dominis solebant ace; pere. Ipsi quoque cre. Nec servos
tantam , sed 'de. seipsum fame
enecat. Neque en m ωαTantae en7m est avaritiae, ut non ausit coinmedere omnia , quae habet ,
mucidi , & jam corrupti panis frustula , sed partem illorum in erastinum reservet. caνulei. Est iste color mucoris & situs in pane.
Minutal. Est cond mentum quoddam e cibis minutim conis ei sis. Septembri. mo mense , obeatorem , qui Romae tunc
xius , si ve hesternae coenae conis chem , hoc est , fabam coctam de elixam servare.. Lacerti. Pisciculi , aestate ea.
lida eocti ; quo tempore lacia
Ie opsonia putrescunt. Signatam. In arca obserata iasiet; llo munita clausam , nequis eam exquisitos scilice: et bos suret r. Silaro. Vili pisciculo. in varias parat;culas obiqngas, ut .fiIumsseinditur. Nis Merat.e. Id est , quae porri fila numerat , ante
quam includat ., ne quis scisi cet servus iuretur.
220쪽
Invitatus ad haec aliquis de ponte, negabit. Sed qud divitias haec per tormenta coactas qCum furor haud dubius, cum sit manifesta phrenesis ,
Ut locuples moriaris , egentis vivere fato. Interea pleno cum turget sacculus ore , Crescit amor nummi, quantum ipsa pecunia creses, Et minus hanc optat , qui non habet. Ergo paratur Altera villa tibi, cum rus non struit unum, Et proferre libet fines I majorque Videtur , Et melior vicina seges : mercaris & hanc, de Arbusta, & densa montem qui canet oliva. 'Quorum si pretio dominus non Vincitur ullo ;Nocte , boves macri, lassoque famelica collo Armenta, ad virides hujus mittentur aristas: Nec prius inde domum , quam tota novalia saevos In ventres abeant, ut credas falcibus actum. Dicere vix possis, quam multi talia plorent, Et quot venales injuria fecerit agros.
Sed qui sermones φ quam foedae buccina famae eQuid nocet hoc, inquit tunicam mihi malo Iupini,
Iuvliatus ore. Famelicus mendiculus , ad istas epulas si in-Vitetur , recusabit.
liquis de ponte. Aliquis mendicus ; in pontibus enim stilant illi mendicare. Sed quo ore. Quorsum s quo consilio colligῖs opes tanto labore λ Nonne insani hominis est vivere miterE & mendici more, ut dives moriar;s. Pl renesis. Dementia. Interea ore. Dum per has Drdes saeculum, id est cru- menam , impIςe peeunia. Proferre ere. Extendere agrorum limites. Et melior cre. Ager vicist 4 detur tibi uberior , quam
.. canet. Candidus est : olear
nim solia albican . Si fretis ore. Si non potest ἰnduci ullo pretio , ut ea ven
subiecta eolla habuerIni r ut inde per laborem contracta sit
Domum. supple s reducunmtur. 'bi Quam tota ore. Id est , quam tota leges ab famelicis armentis ita depasta sit , ut si falcἱ-bus suisset succisa. No alia. Agri cultI & sit; . Proprie novale est ager, qui alternis annis seritu , & nori
Et quot ore. Et quam multi fuerint pq r avari injuriam 3e malas artes coacti suos agrositIi vendere. Sed qVi ore. sensus est : seaqv d homines de avaro dictitant ρ quam male apud omnes audit Quid nocet ore. Verba sunt avar respondent s. Tunica in ore. Malim fabere putamen & siliquam oleris viis