장음표시 사용
331쪽
stinesionem dierum lix huius globi ornatu , eli dispositione ac sormatione , de quibus expresse meminit liber Genesis Plenam Burneti confutationem dedit Joannes Keillius iii ejus examine edito anno I=3 . Et solae etiam objectiones, quas perstringunt. citati Angli Historici i illam pessumdant
184. Gulielmi autem V histoni theoria terrae, quam protulit I ondini anno i 728, vult illam prius fuisse Cometam circa is Solem in Ellypii satis oblonga se moventem , quae cum tanden , Deo placuit , commutata ejus orbita in Ellypsim accedentem ad circulum , evasit terra habitabilis . In qua pariter hypothesi jam actum est de illo sex dierum intervallo, quo omnia creata , tellus ornata , & ad habitationem hominis ultimo creati aptata dicitur a Scriptura . Joannes M. de Turre fusius referens hoc systema concludit Σ , illius fictionem a Pla ejusdem expositione patefieri, & ab oppositione, quam fere in omnibus habet cum Uerbo Dei scripto iaLeibnitii tandem systema, quod ipse in Actis Lipsiae ad annum I 683 protulit, & iutius exposuit in opere postlaumo Proto- ea , edito Gottingae anno I 749 per Christianum Ludovicum Scheid , postulat terram hanc nostram fuisse per plura saeculata corpus lucidum , ceu est Sol, quod Deo tandem illius incendium extinguente evasit corpus opacum, in quo, quae sunt arenae & Ω-bulum , ea dicit esse partes materrae vitrificatae ex tot taculorum incendio quae vero habentur maria , dicit esse congregationes aquarum , quae cessante flamma paulatim concretae sunt, & simul unitae . Praeter oppositionem directam , quam hoc systema praesese et distributioni dierum , de quibus dicitur in propositione , aliam habet etiam contra evidentiam, ut advertic citatus de Turre 3 , quia observationes institutae circa corpora intra ipsania tellurem recondita noli resiondent iis . quae Theoria requireret. 183. III. Opponuntur Philo Judaeus in libro de Mundi opificio, S. Athanasius in libro contra Arianos tertio, Procopius in Gene sim , quorum verba recidat Petavitis ', qui hi; addit, Caietavum in Genesim , Philippum Abbatem Bonae Spei, & originem
332쪽
libro contra Celsium sexto : quod jure iacit . Nam ibi eam opinionem tenet eamdemquc habet etiam in tractatu in Matthaeum septimo , etsi holnilia in Genesim prima successionem dierum admittat in rerum creatione , ut adverterat jam SuareZ
i . Id is adjungo Clementem Alexandrinum, qui dicit Σ omnia quae facZasiani , ut creata sunt: diversis autem diebus diversa attribui a Scriptura , quia nec esset par eorum Uimotio , neque voce fuisset declararus uniuscum que ortus , si acervatim ct simul omnia fecisse dictum est. Eodem igitur momento hi censent
creatum & formatum Mundum , nec sex dies commemoratos in
Genesi significare dies naturales , sed figuratos, quatenus vel sex sunt species cognitionum , quas primo creaturae intelligentes de rebus hujus Mundi habuerunt, vel sex fuissent dies, si Deus vo- . luisset per plures dies dispertire rerum creationem : qui ultimus i sensius attributus Cano prie sesert suam falsitatem , quia nulla est connexio inter conditionem , quae est quasi antecedens , ct conditionatum , quod est veluti consequentia , ut pluribus declarat SuareZ 3 . His apertissime suffragatus est S. Augustinus, ut inferius patebit.
SECTIO II. Argumenta pro singulis propositionis partibus .
286. D Rima pars, quae est de creatione simultanea totius ma-
v teriae probatur , quia Scriptura dicens in principio
crea it Deum Crium ct Terram , susscienter declarat , primo Deum extraxisse ex nihilo omnem materiam , ex qua deinceps sormavit singulas corporum species, quae distinctius deinde numerantur. Consonat citato loco alius , s aui pipit in aeternum creavit omnia simul. Rursus nihil est, quod allatam interpretatio nem excludat. Tandem sunt SS. Patres & Doctores, qui illam' as
333쪽
Secunda pars , scilicet materiam primo creatam non fuisse in Ermein suadetur quia Scriptura nominat expresse Caelum , Terram . & Aquas , antequam nos doceat de opere primae diei, quod fuit lux ; Dicitur enim , in principio creavit Deus Car Terram. . . spiritus Domini serebatur super aquas: ergo ex materia primo creata pars habuit formam aquae, pars terrie. pars tandem Caeli. Eludi igitur consemientia non potest , nisi deto quendo a sensu obvio loquutionein Scripturae , vel mystice illam exolicando , sicut placuit S. Augustino ci , sub nomine Casi ibi significari creationem Angelorum i vel dicendo, Caelum, Terram, Aquas ibi nIminari, quia materia primo creata consor- manda deinceps erat in Gelum Terram, Aquax, non vero quia
ab ipso initio fuisset in ipsa pars quaedam sub forma propria Caeli , & quidem sumpti sine limitatione ad solum Caelum Empyrcum , locum beatis Angelis & hominibus as inhabitandum ab origine Mundi destinatum , ut falso credit Cornelius a Lapide 1 ferre communiorem opinionem , sed cum amplitudine ad omnes Caelo praetet illud , quod nomen Firmamenti habet, quia hoc dicitur factum quarta die : pars vero siub formae propria terne , & alia tandem sub illa aquarum . Quae interpretationes propter hunc ipsium quasi abusum verborum Scriptu ne , T alias praeterea rationes , quas diligenter exponit & vindicat Suare Z 3ὶ , sunt improbabiles. Eadem consequentia confirmatur I. quia non potest intelligi materia sub nulla omnino forma, sive siub sol , attributis substantiae inertis extenta impenetrabilis & figuratae , quandoquidem figura aliquae non potuit abesse ae materiae , quae inquantitate finita creata fuit. Confirmatur Il. aut horitate S. Γhomae , Oportet, sic ille , dicere , quod materia prima negre fauereaIs omnino sine forma . neque sub forma uua commovi sed sub formis disint is r quam doctrinain concludit etiam , tum CX eo , quod ad dignitatem agentis persectissimi, de quo dicit , s) Dei
perfecta fun: opera , pertinet, ut non dicatur quid ab eo creatum fit ille penitus informe, tum quia idem vidit docere plures Patres, quos
334쪽
quos citat , quibus addo S. Gregorium Magnum,.qui ait i) Re
rum subhintia αἰ cre.rta es . sed simul species formata non ebs.. quod simul extitit per subsantiam muIeriae, non. H apparuit per periem formae.
187. Tertia jam pars de prima creatione facta die Dominico suadetur , quia scriptum est , Σὶ Om epitque Deus die septimo opus suum , quod fecerat : requienis die septims: Atqui nomine dici septimi saepe in Scriptura significatur Sabbatum , quod Deus
praescripsit IIebraeis , ut pro Sacro haberent: ergo si Sabbatum . fuit dies septimus , Dominicae fuit dies primus, ut facili numeratione nemo non videt. Hoc argumento utens Cornelius a Lapide in citatum Scripturae locum concludit , cenum es hunc dieruo, qu6 Mundus quantum ad ejus materiam conditus est , fulse Dominicum et idemque ex eaedem ratione evidens dicit Pererius o Accedit confirmatio tum ex Concilio. Tridentino, quod dicit die Dominico Deus lucem eondidit, in a monuit resurrexit: tum ex Ecclesia Romana L quae ad matutinum diei Dominicii canit ,
Beata Mundum condidit , Vel quo resurgens conditor Nor morae picta liberat: tum cx Patribus , quos resert SuareZ s . 288. Quarta pars, sex dierum spatio formatum esse Se ore
natum hunc Mundum . probatur , quia aperte Scriptura capite primo Geneseos enunciat spatium sex dierum , quibus formata sunt ea , quae spectant ad systema nostrum Planetarium , & prae-- cipue reseruntur ad nostram hanc tellurem - Atque prima die lucem dicit factam - quo nomine: aliqui recentiore; intelligunt fluidum quoddam tenuissi inr certa lege diffusum per totam rerum creatarum universitatem. quod tamen oculos non assiciat. nisi determinatum quemdam molnm patiatur, quem nunc Sol &Stellae. eXLirant, atquci producunt: quam opini em placuit subjicere, quoniam non vidi de illa meminisse Auctores magis ce-
335쪽
seriantur et Philonem dicere , diem inptimum esse sestum n Dr uni urbi aut regioni , sed universe: Eusebium, de Theophilum Anti chenum asserre ex Aristobulo, septi m diem omnes homises celebrant et & Clementem Alexandrinum ex Hesiodo , lux septima fancta , de similia ex Homero & Callimacho . Pluche aut hor est
i , computationem per hebdomadas inventam apud America - nos fuisse .. Memoriae caussa his versibus sex dierum opera expressit Da
Prima dies Caelum Terram , Lucemque creaPis . Atera dipendii spatium , discrimen aquarsim . . Tertia secernens undas dat gramina terriI. uana creat Solem O Lunam , caelestiaque asra uinta dedit pisces , eadem genus omne Dolantum . 5ena tulit pecuder , hominem quoque , quem Deus ipse
Condidit. lnde operis requies lax septima fulsit.
289. I l. Sic arguitur . Ideo sex dies , quibus Scriptura dicit Mundum formatum. fuisse , sumi debent aut possiunt aliter, ac pro sex diebus naturalibus vel quia non repugnat ipsi Scripturae, dicere Mundum formatum sui sse unico instanti vel quia eidem satisfacit , qui dicat Mundum sermatum fuisse unico die . Atqui repugnat Scriptum, diccre Mundum sermatum fuisse. unico instanti, nec eidem satisfacit, qui dicat Mundum λrmatum fui is unico. die : ergo .. Solae minor habere potest difficultatem , cujus proinde prima pars probatur cum Suareae primo quia semel quod ex dictis Scriptura doceat totam Mundi machinam creatam sinuit . jam ad perficienda per illam diversi specie corpora, opus est inducere in aliquibus ipsius partibus majorem densitatem,quam in aliis , adeoque opus est diversi, motu locati illius partes movere, quem repugnat esse instantaneum, ut ubi agitur de motu ottenditur. Secundo . quia Scriptura dicit, primum terram iuisse
inanem , vacuam , & aquis coopertam , & deinde apparuisse aridam, & protulisse herbam videntem: Rursus. dicit hominem Qrmatum fuisse de limo terrae , adeoque prius fuisse terram , &huius
336쪽
liujus limum , quam hominem : quod argumentum valet etiam pira formatione omnium animaliam , quae i de humo narrantur secta . Praeterea de sermatione Adami ita loquitur Genesis, ut significet eam peractam esse extra Paradisium , & deinde in hunciuisse translatum ' Nam dicitur , in paradi se voluptatis Deus Σ posuit hostinem quem formaverat, de paulo post 3 Icilii Deus hominem in paradi vi , de infra , ψ emi paradisio , m operaretur terram, de qua assumptus es et ergo formatus iam erat Adam, cum in paradisum adductus suit. de terra distincta ab illa paradi si , ut communiter concludunt Theologi cum S.I homa s . Tandem narratur Adam prius tigilasse , S audisse praecepta Creatoris siti , deinde dormiisse , 5 ipsis dormiente aedificatam mulierem de ipsius costa. Qitae omnia manifestam important
succcssionein temporis , quae non componitur cum unico instrati .
Secunda jam ininoris pars cum codem Suare Z 8 pirabatur, quia in hypothesi , quod omnia facta luissent successive intrata
unum diem , non salvatur veritas illius disti iustionis dierum in primum, secundum, S reliquos , nec quod aliqui dicunt hoc fa ictum , ut facilius homines de rerum creatione instruerentur , est opportunum ; non enim fictio sex dierum quicqua in auget peἰmicuitatis ad hujusimodi cognitionem. χρί. II l. Ad homine in contra illos, qui sex dies dicunt signi fica re rex rerum , quae in Mundo fiunt gradus , vel sex cognitionum species respondentes illis gradibus sic arguitur. Qua ratione Scriptura distinguit bruta eterrestria die sexto creata a Vola tilibus , quae ponit die quinto , eadem ratione distinguenda sunt volatilia a natantibus, quae uno die creata dicuntur: de nemo Lamas dubitat, gradum pecudis diversium esse a gradu homiMis , cum ceteroqui utriusque formatio adscribatur diei sexto' de similiter certum est Solem sontem luminis esse diversis maturae a Luna , quae lucem sibi pmpriam non habet, quae Tamen referuntur spectare ad diem quartum : Idemque observari potest de aliis
.creatis rebus: ergo gradus rerum crcatarum sunt multo plures . quam
337쪽
quam sex , ct nulla proinde illorum opinio , fundata in falsa suppositione . Qui quaereret, quam figuram habeat tota rerum universitas,
equidem respondeam , Plutarchum dicere ciὶ Sioicos globi figuram Mundo assignare , alior turbinis , ovi quosdam . Pro globi figura varia argumenta affert Suama 2 et sed quae propositum non suadent, quia peccant suppositionibus , quae falsae jam compertae sunt , vel arbitrariae. Atque hae sunt opiniones eorum , qui Mundum esse finitum tenebant; Neque cnim desunt, qui illum infinitum dixerunt, in quo habetur verus error , non quidem quia essicacia sint argumenta , quibus aliqui, ut Valentia 3 , credunt se demonstrare , quod magnitudo vel multitudo actu infinita involvat contradictionem , sed quia sςriptum est , se μει Mundi intuetur : & alibi, omnia in mensura numero O
Objectiones ex aureorisate. asi . Rimo Objicitur . Scriptum est . ut si vivit in aeter-x num , ereavis omnia simul: ergo sex dies in Genesi numerati , sunt intelligendi in sensu figurato .
- θ. cone. ansec. nego consequam. Antecedens opportunum est ad confirmandam creationem materiae Mundi unico instanti factam , non vero ipsius formationem & ornatum ; Re.
rum quippe subsantia , inquit in hunc locum S. Gregorius , mul creata es, sed simul species formata non est, ct quod Amalextitis per subsantiam maseris, non simul opparuis per speciem a
formae . Rursus sex dies sunt perbreve tempus, perbreve autem tempus non repugnat exprimi per illam vocem simul. Tandem juxta R e Pere
338쪽
Penerium , de Petavium Σ in citato textu vox simia potest
idem significare ac pariter e adeoque Deum non adhibuisse in rerum constitutione creaturam ullam , sed ipsum esse aequali modo
i Il. objicitur . Scriptura post narratam distinctim rerum diversarum tormationem sic concludit, 3 pae sunt generationer Caeli Terrae, quando creata sunt in die, quo fecit Dominus Deus
Caelum Terram : ergo sex dies supra memorati a Scriptura non sunt dies naturales, cum non faciant, sive non pertineant, nisi ad unum diem et Reis. sync. amec. ct nego eonfigam , Nam dies, quando usu patur sine ullo adjuncto, cujusmodi est dies unus vel primus , significat tempus quodlibet, sive hoc sit dies naturalis , qui definitur per reditum solis ad Meridianum , a quo recessit , sive sit dies artificialis , qui ab ortu solis usque ad ejus occasum durat , sive sit quaecunque dierum quorumcunque periodus . Exempla passim occurunt non solum in probatis Latinae linguae aut horibus, sed etiam in Sacris . Ita dicitur Asraham exultetvit, ut vide rei diem meum , idest tempus mei adventus: Et appellavis i eem diem , scilicet artificialem . Quare dies in objecto textu imdefinite positus iure optimo communiter exponitur pro tempore , contra vero pro die naturali , ubi superius nominatur dies cum determinatione secundi , tertii, & quarti . Qui diceret S. Thomam putasse is in objectis Scripturae verbis diem sumi posse non pro tempore , sed pro ipsis primo die Mundi, ille advertat S. Doctorem profiteri se haec dicere , ne praejudicaret sententiae excludenti successionem dierum , quam ceteroqui ipso in eodem articulo concludit Scripturam docere. 291. IlI. Objicitur S. Augustinus . cujus quamdam opinionem non semel ab ipto propositam expono . Putat ille dies sex dici a Scriptura relative ad sex cognitiones de sex rerum classibus observatione majori dignis , quas habuit Angelus prima creatura
i Per. Iu Gen. sub finem lib. I. para
cap. I. Id. de Gen. adiit. lib. 4. cap. I. Id. deCiv.Dei lib.I I .cap.7.s. S 1 F.
339쪽
rum intellectualium species : cujus creationem dicit significari per creationem lucis . Jam vero Angelus primo creatus , statim seipsum cognovit & intellexit, ct eum si hoc fucii, inquit. incognitione tui ipsos, dies unus es : S simili pacto in cognitione , quam Angelus habuit de Coelo , Terra, Mari , aliisque creaturis dies reliquos consistere dixit. Cum aut cm Scriptura dixerit post productionem lucis , 1 Fadium est oespere ct mane dies unus, invenit in i pso Angelo , quem lucis nomine designari dixerat suum vesperum , & suum mane in duabus diversis cognitionibus, quas de singulis sex illis speciebus rerum habuit Angelus, alteram , qua creaturas cognoscit modo illo , qui dependet ab ipsis creaturis , prout sunt in se , si ve per species proprias ab ita provenientes , ut aiebant veteres, qui per has species credebant se satis declarare modum , quo naturaliter ab intellectu creato cognoscerentur obiecta , atque hanc appellavit cognitionem vespertinam : alteram , qua easdem cognoscit excellentiori modo , qui dependet a solo Deo , quatenus intellectus creatus cognoscit objecta creata secundum proprias essentias in ipso Deo intuitive vi-sb, utpote illarum caussa , atque hanc matutinam cognitionem nuncupavit, quia prima clariorem & praeliantiorem. Rursus cum
ibidem Scriptura dicat, quod Deus 3 divisit lucem a tenebris. appelluditque lucem diem , ct tenebras noctem, nomine lucis vult significari bonos Angelos, nomine vero noctis illos, qui se malos fecerunt in Deum rebellantes . Hanc interpretationem laudavit S. Thomas r illa vibit perius sibi videri pro sessus est Albertus Magnus, qui eam bis ex professo propugnavit s) : alios ejusdem laudatores de defensores dabit Cardinalis de Noris 6 . At illam non ita proposuit S. D stor , ut 7 aliam , sic ille , quae praeponenda sit, inveniri non posse contendat. Et determinate eam olim 3) amplexus fuerat, quae juxa obviam verborum significationem postulat sex nostrates dies integros , atque distinctos. Objicienti igitur hanc S. Augustini interpretationem respon-R r 2 sio
Id. de Civ. lib. M. cap. 7. col. 77. Gen. I. v. s. Gen. I. v. q. S s. S. Tho. in a. dis . II. qu. I. Rrt. . Alb. in a. dist. m. ar. I. O. Operum tom. s. Pag. IIo.
340쪽
fio etiam ex Augustino habetur , oui non excludit alias, & illam admittit expresse , quae nititur in sense obvio verborum Scripturae . qui magis vel unice attendendus est , tum ex rationibus iani , dictis : tum quia , ut observant Suarea si , & Natalis Alexander
figura a illa interpretatio Σὶ inexplicabiles difficultates habet ;quomodo enim uny eodemque momento lux creata es, ct a tenebris
dioisa , ides Angeli eoniti , boni in gratia confirmari, a malis
disereri, glorificari ' quomodo rerum omnium cognitionem in Herbo eodem quo creati sum momento habuerunt, si in beatitudine creati, non fuerum , sed eam amore caso, quo Deo adhaesere , meruerant Tum tandem quia cognitiones Angelorum matutinae & vespertinae , de aliae huiusmodi allegoriae non potuerunt intendi a Mosse historiam creationis Mundi conscribente ad docendum vulgus ipsum Hebraeorum , quod per ea verba de modo cognoscendi Angelorum nunquam cogitasset, cum illum fortasse ne percipiat quidem , postquam ipsi propositus sit, quam rationem Pererius 3 exponit fusius, S urget diversis modis emcaciter .
ObjeI es ex ratiove.1ρ3. D Rimo Objicitur . Nequit assignari ratio , cur sex diebus L factum sit a Deo , quod statim utpote omnipotens poterat facere : ergo statim omnia ipsum secisse dicendum est . Resp. conc. an ecedem, nego consesam, certe illegitimam. Habuit profecto Deus sapientissimus consilium siuum , cur id faceret , quod nobis ignotum est ; quis enim cognovit se um Domini Qui illud conjicere conantur , dicunt, forte id fecisse primo ut relucerent distinctione ipsa dierum, attributa quaedam Dei praecipua, Omnipotentia in extrahenda ex nihilo materia primo die: Sapientia in ipsius distributione secundo die : Bonitas in ejusdem ornamento tertio die r & sic de reliquis . Secundo ut impediret & tolleret dubitationes eorum, qui a vi ipsi materia propria rerum productio