장음표시 사용
31쪽
32 s. IusTINI MARTYRIS APOLOGI A II.
tum causam malom esse,cotrari aciue sibi facere sentimus: aut illud quod Aante dicta est,uideri veru esse, nihil esse virtute nec vitium sed opinione solum bona& mala iudicari: quae, ut vera ratio docet, maxima est & impietas & iniustitia. Verii fatu hoc immutabile esse dicimus, iis qui praeclaras bonasq; res eligunt,ac sibi proponiit, digna prςmia, itemq; iis qui cotraria, digna praemia constituens. Non enim ut alia,veluti arbores & quadrupedia, quς nihil volutate &iudicio facere possunt,sic homine Deus codidit. Neq; enim plinio ac laude dignus esset, si per se & a se bonu non deligeret, sed bonus factus esset:nec si malus esset, iure supplicio afficeretur, sum non a se talis estet, sed aliud nihil este posset, nisi quod factus fuisset Hoc autem propheticus Spiritus per Mosem docuit, qui ei homini qui Bprimus conditus & fictus est,haec a Deo dicta esse dicit, En coram re bonum & malum,bonum elige. Rursus per Esaiam alium propheta,ut a pars L rente omnium & Domino Deo ad hoc haec dicta sunt, Latiamini, muniadi estote :auferte malum ex animis vestris: discite bonum agere: iudicate Pupillo, viduamque i ultam iudicio vestro ostendite,tumq; venite, & dis. seramus, dicit Dominus: ac si sint peccata vestra ut purpura, ea ut lanam dealbabo: si sint ut coccinum,tanquam niuem dealbabo. Quod si velitis, meque audiatis, bona terrae edetis: sin me non audiatis, vos gladius consumet,Os enim Domini haec locutum est. Quod autem dictum est, Gla- dius vos consumet, non hoc ait, gladius consumptum iri eos qui minus 'dicto audientes fuerint,sed Dei gladius est ignis, cuius consumptio fiunt ij qui mala agenda susicipiunt & eligunt. Ob eamque causam ait, Gladius vos conficiet os enim Domini locutum est. Nam si de gladio qui secat o statim mutatur, diceret, non dixisset, deuorabit, siue depascet. Quamobreris rimit quod ait Plato, Causa est id quod probatum & electum est, Deus aute extra causam culpamque est positus, id a Mose mutuatus dixit. Antiquior enim Moses etiam omnibus historicis qui apud Graecos floruerunt, fuit omniaq, qu de animi immortalitate, vel de stippliciis post morte , vel cognitione contemplationeque caelestiti,aut de similibus decretis, & philosophi & poetae prodiderunt , argumenta a prophetis mutuati & intelli- Dgere potuerunt,& commemorauerunt. Itaq; in omnibus & apud omnes veritatis semina videntur esse: sed inueniuntur non accurate ac plane intellexisse,cum sibi ipsi contraria profiteantur . Quocirca quod dicimus . . 'ς iu u S prae Lucta esse a prophetis, non hoc dicimus,eas fati necessitate. D ut RQ pra nouit quae agendae sunt ab omnibus homi- , LL Di u , quQu eius decretum est, pro eorum quae quisque egerit di tibi ita tate Unumquemque hominem recepturum, esse & quae ab eo fient pro . . dignitate corum quae aguntur,esse responsura, per Spiritum propheticum praedicere,ad animi contentionem recordationemque semper genus ho- κminum incitantem, dum S curare se eos, & eis prouidere demonstrat. Opera autem malorum geniorum, mors constituta & definita est in eos
qui Hystaspis , vel Sibyllae, vel prophetarum,vatumque libros legunt, ut
metu homines qui legunt abducant ab eo ne rerum bonarum cognitio
32쪽
C DE PRO CHRIST. ADANT. PIUM IMP. 33nem accipiant,sibi autem seruos eos detineant, quod quide tandem perficere minime potueriit.Nam non sollim sine metu eos legimus, sed vobis quoque ut videtis,con syderados afferimus, quod exploratum habeamus fore,ut ea quae omnibus grata sitiat,appareat. Qu9d si paucos in nostram sententiam adducimus, maximum lucrum reportabimus. Nam ut
boni agricolae a domino praemium feremus. Sed ut intelligatis, omnium parentem Deum ducturum fuisse in cςlum Christum postea quam ab inferis excitatus esset, eumque ibi retenturum quoad daemones qui ei infesti sunt superet, compleaturque eorum numerus quos probos & Virtute praeditos fore praenouit, per quos etiam nondum rem ipsam corroborauit:audite haec hiae a Davide propheta dicta sunt,Dixit Dominus Domino meo, Sede a dextris meis, quoad ponam inimicos tuos scabellum Iam pedum tuorum. Virgam potentiet tibi ex Hierusalem Dominus mittet, &dominare in medio inimicorum tuorum. Tecum est principatus a die potentiae tuae in sanctorum tuorum splendoribus: ex ventre ante luci serum te genui. Quod ergo dictum est, Virgam potentiae tuae ex Hierusalem tibi mittet, praenunciat verbum in quo vis erat, quod eius Apostoli Hierosolymis egressi ubique praedicauerunt. Et quanquam mors constituta est
in eos qui nomen Christi docent, aut omnino confitentur, nos tamen
ubique & amamur,& docemus. Quod si vos quoque ut hostes haec ver ba accipitis, nihil amplius potestis, quam quod ante diximus, interficere, id quod nobis quidem nullum damnum affert: vobis autem & omnibus
qui iniuria infesti sunt, nec mutant sententiam, poenas ignis aeternas praeparat. Sed ne aliqui a ratione aversi eorum quae δocuimus refellendorum causa dicant, nos confirmare Christum ante nulle & quingentos annos natum esse Quirino praetore,eum aute docuisse quς dicimus, postea Pontio Pilato praetore,& accusent, quasi omnes homines qui superioribus seculis extiterunt extra culpam sint: occupatione dubitationem explicemus. Christum quidem Dei primigeniti esse didicimus,atque ex noluimus eum rationem & verbum esse, cuius omne hominum genus factum est particeps,& qui cum ratione vixerunt, Christiani sunt, etiam si Athei h biti sint,velut apud Graecos Socrates & Heraclitus, eorumque similes: in Barbatis autem Abrahamus, Ananias, AZarias, Misael & Elias, alisq; multi,quorum acta vel nomina enumerare quoniam longu esse scimus, nunc omittimus. Itaque ij etiam qui antea fuerunt, de rationem in vita ducem non secuti sunt, mali inimicique Christi extiterunt, parricidaeque eoru qui
ex ratione Vivunt. Qui autem ex ratione vixerunt atque vivunt,Christiani, ab omni metu sunt perturbationeque soluti ac liberi .Cur vero vi verbi , parentίsque omnium ac Domini Dei consilio ex virgine conceptus
natusque sit,ac Iesus vocatus,& cruci suffixus, mortuusque reuixerit, atq; in caelum redierit, ex iis tam multis quae commemorata sunt, sapiens intelligere poterit . Nos autem quoniam necessaria non est hoc tempore quae hoc doceat oratio, ad demonstrationes necessarias nunc veniemus.
Terram quidem Iudaeorum expugnanda fuisse ut intelligatis,audite quae
33쪽
34 S. IVSTINI MARTYRIS APOLOGIA II.
a prophetico Spiritu dicta sunt. Verba autem facta sunt quasi ex persona A
ulorum, ea quae facta sunt admirantium. Sunt autem haec, Facta est ria Sion,quas deleria urbs Hierusalem facta est,& domus sancta nostra diris deuota est, gloriaque quam laudarunt Patres nostri, igni deleta& consumpta est, quique in ca praeclara preciosaque erant,omnia conciderunt:& naec tulisti, tacuisti,n6sque valde abiecisti.Vrbem autem Hierusalem desertam suis te, quemadmodum fore praedictum est, optime scitis. De illius autem sblitudine, nec quenquam eorum habitandi causa eo rouersurum,ab Esaia propheta dictum est hoc modo,Terra eorum deserta, eis spectantibus ac videntibus ea hostes illorum euertet, nec erit ex ipsis qui eam incolat. Eam porro a vobis custodiri,ut nemo in ea sit, mort - , que in eum constitutam, qui introiisse deprehendatur,cerid scitis. Nostruvero Christu ut morbos omnes curaturum fuisse, mortuosque ab inferis excitatum ex prophetia intelligatis, audite haec quς praedicta sunt, In eius aduentu saltabit claudus, ut cervus: mutorumque lingua plana disertaque crit: caeci videbunt, leprosi naudabuntur, mortusque ab inseris excitabutur& ambulabluit. Haec autem ab eo facta esse,ex iis quς Pontio Pilato Prς-tore in eum facta sunt, intelligere potestis: dc quemadmodum a prophetico Spiritu praedictum est, re ut de medio tolleretur una cum nominibus qui in eo spes omnes suas sitas haberent,audite haec quae ab Esaia co- memorata sunt, Ecce quemadmodum iustus periit, & nemo animo per- Ccipit: virique iusti de medio tolluntur, nec quisquam con syderat. A facie iniquitatis sublatus est iustus,ersique eius sepulchrum in pace, de medio sublatus est. Et rursus, quemadmodum ab eodem Esaia dictum est, populos gentium qui eum minime expectarent, esse adoraturos, Iudaeos autem qui eum semper expectant, eundem ignoraturos esse cum Venisset.
Verba autem prolata sunt quasi ex Christi persona,quae sunt huiusmodi, Apparui iis qui me non interrogabant, inuentus sum ab iis qui .me non
quaerebant .dixi, En adsum,gentes quae nonae meum non inuocauerunt.
Expandi manus meas ad populu incredulum de aduersantem, ad eos qui via non recta incedunt, sed reccata sua sequuntur, populus qui me con P citat. Iudaei enim qui prophetias habebat, Christumque venturum semper expectarunt, ignorauerunt, non sol im autem,sed etialis abusi sunt. Qui autem a gentibus orti sunt, cum nihil unquam de Christo accepissent ad illud tempus,cum eius Apostoli Hierosolymis egressi, ea quae illius crant, nunclauerunt, prophetiasque tradiderunt: tum gaudio fideque completi, idolis, id est simulachris nuncium remiserunt, Deoque qui origine caret , Christi benignitate se consecrarunt. Atque ut intelligatis ante cognitum & prouisum esse, re ut haec maledicta in eos qui Christu profiterentur,iacerentur, futurosque miseros eos, qui cum conuiciis maledi- actisque afficerenti veteraq; instituta seruada esse cum laude dicerent, audite quae paucis verbis ab Esaia perstricta sunt, Vae iis qui dulcia amara esse dicut,& quae amara sunt,dulcia. Eum vero qui nostri causa homo factus sit, passum esse necati se & ignominia affici, rursusque cum gloria esse
34쪽
A esse venturum,ex his prophetiis cognoscite Itaque animum suu ad mor- Es. 1.tem tradidit, S: in numero sceleratorum habitus cst: ipse peccata multorum pertulit, eritque peccatoribus propitius. Ecce enim puer meus intelliget, extolletur,aflicteturque magna gloria. Quemadmodum tibi multi assurgent, sic ab hominibus species tua contemnetur,& gloria tua ab ho minibus proficiscetur, ita gentes multae mirabuntur: osque suum reges
cohibebunt, quia quibus nihil est de eo nunciatum, & qui nihil audiuerunt,intelligent. Domine, quis auditui nostro crediditξ& Domini brachiu s cui reuelatum patefactumque estὶ nunclauimus in eius conspectu, Vt puerum,ut radicem in terra sitienti. Non est in eo decor, nec gloria:vidimus. a que eum, nec species in eo inerat, nec pulchritudo, sed pulchritudo eius praeter homines ignominiosa est, atque euanuit: homo est percussus, didicitque infirmitates perpeti: quod os eius auersum est,contemptum, neCullo in numero habitum. Hic peccata nostra perfert, & causa nostra dolet mosque eum in labore,in plaga,& in malis iacere putauimus: sed ipse vulneratus est ob scelera nostra , & ob peccata nostra infirmatus est: disciplina pacis in eo est: eius livore nos curati sumus. Omnes quasi oves errauimus, sua quisque via errauit: eumque propter scelera nostra tradidit:& ipse cum male tractaretur, os suum non aperuit.Tanquam otiis ad cς-dem ductus est,& quasi agnus cora tondente se mutus, sic non aperuit os
V suum. Abiectione illius, eius sublatum est iudicium . Nam csim in cruce
sublatus esset, noti etiam eius omnes qui eum se noste negassent,ab eo de fecerunt. Post vero cum ab inseris excitatus esset,eissique se ostendisset, docuissetque eos propheista,quibus haec omnia fore praedicta essent, legere, eumque illi in caelum reuertentem vidissent, atque credidissent, vimque illinc ipsis missam ab eo accepissent,& ad omne hominum genus prose'cti essent, haec docuerunt,appellaisque sunt Apostoli. Ut autem idem Spiritus nobis patefaciat,eum qui haec pertulit, genus habere quod explicari no possit, regiaque potestate hostibus suis praefuturum, aixit hoc modo, ortum eius quis exponetὶ quod e terra vita eius tollitur: propter eortio scelera raptus cst ad morte, daboque pro eius sepultura improbos,& pro
eius morte diuites, propterea quod peccatu non fecit, nec in eius ore dolus inuentus est: eum Dominus a plaga naudare vult. Si detur pro peccato animus vester,semen quod diu manebit,cernet. Dominus eius animu vulta labore liberare, ei lucem ostedere, informare eu sapientia,defendere i
stum qui multis bene seruiat: peccataque nostra ipse perseret, ob eam uecausam multos ipse haereditatis iure habebit, fortiumque spolia diuidet:
propterea quod animus eius ad necem mortemque raptus est, idemq; in sceleratoru numero est habitus, ac multoru peccata pertulit,& propter eoruscelera deditus est. Eundem in caelum etiam reuersurum esse,quemadmor i. a dum praedictum erat, ex his cognoscite,Tollite portas caeloria, aperite, Vt rex gloriae introeat. Quis hic est rex gloriae Dominus fortis & Dominus potens. Eundem etia cum gloria ex caelis ventum esse cognoscite ex his
quae a Hieremia propheta ad hoc ipsum dicta sunt, Ecce ut filius homi-
35쪽
nas ex caeli nubibus venit,& cum eo sui angeli. Quonia igitur ea quae iam Afacta sunt omnia sore praedictu esse a Prophetis docemus, ea etiam quae similiter praedicta sunt a prophetis & iutura sunt, ut omnino futura necessario credere debemus. Quemadmodu enim ea quae iam facta sunt,cupraedicta essent & ignorarentur euenerunt,sic etia reliqua, etiam si ignorentur, nec credatur,euenient. Duos enim eius a luctus prophetae praedixerunt:vnu qui iam euenit, quasi in glorij patibilisque hominis: alterum,
cum ex caelis in maiestate una cum suo angeloru exercitu,ut praedictum est, Veniet, cum etia hominum corpora excitabit: tumque bonorum corpora immortalitate donabit, improboru vero in aeterno sensu cum malis
en iis in igne ςternum coth ciet. Hoc aute sere predictu esse docebimus,
is Erechielis verbis, Comissura cum comissura iungetur,& os cum ostri vcarncique renascentur, omneque gonu flectetur Domino, & lingua omnis eii laudabit. Quo vero quaisque in sensu ac supplicio futuri sint improbi, ex his quae similiter ad hoc ipsum dicta sunt,cognoscite, Vermis
eorum fine non habebit nec desinet, neque eoru ignis restinguetur: tumque poenitentia eos subibit,clim nihil proficient. Qus aute Iudaei dicturi facturique sint cum eum in gloria venisse videbunt, Zacharias praedixit his verbis, Praecipia quatuor ventis,ut dispersos filios colligant: imperabo aquiloni,vt ferat, de austro, ne erret: tuq; Hierosolymis planctus magnus erit mon oris,vel labroru planctus, sed cordis planctus & dolor nec vestessitas lacerabiit, sed mentes planget tribus ad tribum,ac tum videbunteu, qque confoderunt, dicentque,Cur nos Domine a via tua aberrare fecisti Gloria qua patres nostri pepereriit, nobis vitio versa est. Multas quide etiaalias prophetias cum proferre possimus, fine faciemus,quod has satis multas ad satietate iis qui aures quae ad audiendu & intelligendum accomodatae sint habet, esse putemus,eosque intelligere posse arbitremur,no codem modo quo ea quae de Iouis liberis ficta sunt,nos.quoque solum dicere, demostrare aute n5 possie. Qua enim ratione homini qui in cruce actus est,se &Dei qui origine caret primigentu esse, 6 uniuersu genus hominu iudicaturu assereti crederemus, nisi testimonia quς de eo antequam ovenisset homoque factus esset, prςdicta essent, inuenissenaus,atque ita euenisse cerneremusZveluti terrς Iudaeoru solitudine, ex omnibus nationibus homines eius apostoloru doctrina credidisse:detestatb ue esse vetera instituta, in quibus errore versati essent3 cum ipsi nos qui a gentibus orti sumus & plures esse videamus,& veriores Iuclaeis & Samaritanis, Christianos,sciamus. Alia cnim hominu genera omnia a prophetico Spiritu getes vocantur, Iudaei aute& Samaritani Israel domusque Iacobi nominati sunt. Atque ut intelligatis Praedictu esse a vatibus, maiore numerii recoriam,qui a getibus orti crederent,quam corii qui a Iud is & Samaritanis,
b c quς a prophetis prςdicta sunt, proseremus, L tare sterilis quς no paris, Merumpe in voce,& clama quae no parturis, quia plures sunt desertae repudiataeq; liberi, quam eiusquς vim habeat. De tertς enim getes omnes a Deo Vero crant,quod manuuopetibus seruiret cultumque praestaret. Iud i autealque
36쪽
PRO CHRIST. AD AN T. PIVM IMPERAT.
A atque Samaritani cum Dei verbis, quod eis a prophetis traditu est haberent, Christitq; semper expectasset: eu cum venit,ignorauertit, nec agnouerut prς-
ter paucos, quos propheticus spiritus per Esaia salute cosecuturos esse quasi ex eorii persona praedixit his verbis, Nisi Dominus semc nobis reliqui si et, nobis id e quod Sodomae dc Gomorrhae accidisset. Sodoma enim & Gomorrha quaedam impioru sceleratorumque hominu oppida a Mose literatu monu- metis prodita sunt, quae Deus igne & sulphure incensa diruit,eorum qui in
eis erant seruato nemine, nisi extero quodam Chaldaeo genere, cui nomen Loto fuit,cum quo etia filiae seruatae sunt: eorumque regionem deserta atque in celam & sterilem, qui volunt possunt cernere. Eos aute qui a gentibus genus duxerunt,& veriores esse, & fideliores fore praedictum esse,ex his Esaiae' prophetae verbis cognoscite, Israel non circunciso corde est, gentes aute prς- putio. Haec igitur tam multa quae videntur,apud eos qui veru amant,ac non gloriae cupiditate ducuntur, nec perturbationibus seruiunt, satis virium habent cu ratione ad persuadedum. Qui autem ea quae a poetis ficta sunt, tr
dunt,iis nullam fide faciunt, praesertim si ea pueri ediscant: eaque nos capta-di abducendique generis hominum causa malorum geniorum opera exposita esse ostendimus. Clim enim Christum qui praedicatur a prophetis, Vetu-ru didicissent,impiosque homines poena ignis assectu iri: multos lovis liberos qui diculur, dictos esse obtederunt, quod se perficere posse speraret,ut homines ea quς de Christo serutur,mostrom,eorumque quae a poetis comemora-ὴ tur,similia esse iudicaret. Atque haec Glebrata sunt sermone omniti & apud Graecos & apud getes omnes,Vbi plures audiebat esse qui prophetaria vaticinationibus adducti Christo fidem haberent. Eos aute cum ea quae a prophetis narrantur,audirent, non plane ac probe intellexisse, sed quasi errantes ea quae de Christo praedicuntur,imitatos esse docebimus. Moles quidem propheta antiquitate,Vt supra dixi,omnibus historicis prcstitit. Ab eo hirc, sicuti ante diximus, praedicta sunt, Non deficiet princeps ex Iuda, nec dux ex eius Gree. λfemoribus, dum veniat cui repositu est, isque erit gentium spes & expectatio: deligans ad vitem pullum suum, stolamque sua in vitae sanguine ablues. Haec igitur prophetarum Verba cum audiuissent Daemones, Dionysium quidem Iouis filium fuisse dixerunt, eundemque vitis inuentorem tradiderant fuisse,vinumque in eius sacris produnt:atque eum cum diffusius dispersusque esset, in caelum reuertisse docuerunt. Et quoniam Mosis prophetia non aperte significabatur, essetne Dei filius is qui venturus esset, & virum sedens
in pullo in terra moraturus esset, an in caelum rediturus, pulisque nome tam
asini quam equi pultu declarare poterat, cum minime scirent,vim asini pul-lu duces,an equi, is qui praedicebatur, eius ad uetus significatio esset, & Dei- ne filius esset,an hominis, ut ante diximus:Bellerophonte etiam ipsum, qui, homo ex hominibus natus est,in equo cui Pegasus nomen erat, in caelu re uertisse dixerui. Cumque in alio propheta, qui Esaias appellatus est scriptu legisset,eu ex virgine nascitum esse,ac per se in cς tu redituru, Persea dictu esse oc- cuparui. Cuq; in prophetiis quae antea scriptς erat, illud cognouisset, Fortis vigigas ad currenga viam, Hercule sortem csse,uniuersamque terra peragrasso
37쪽
38 s. I vs T IN I MARTYR Is APOLOGIA II. asseuerarui. Cum vero rursum cognouissent, fore ut idem qui pr dictius erat, Amorta omne curaret, mortuosque ab inseris excitaret, Esculapiu protuleret.
Sed nusqua in ullo Iouis liberorii qui diculur, crucis tormentu imitati sunt. Neque enim latente obscuraque eius intelligebat significatione, ut supra domo stratu est iis omnibus,quae ad hoc ipsum comemorata sunt, quod quidem ut praedixit propheta, maxima est eius & fotetiae & imperi j significacio,quoad modu etia iis quae sub aspectu cadunt,ciocetur omnia enim quae in naudo sunt,animo & ratione lustrate, ac videte num sine hac figura administrentur, aut societate atq; comerciu habere possint. Mare enim no secatur,nisi vexilluillud quod velu dicitur,in naui saluu & incolume maneat: nec terra sine eode a aratur: fossores,iteque illiberaliu & sordidam artium homines opus no faciut, nisi iis instrumetis adhibitis,quet hanc figura prςferant. Figura aute humana, re alia nulla a brutis differt, nisi quod & recta est,& manuu porrectione habet,& in facie usq; a fronte porrectas fert nares, quibus spiritu animal ducit, nec figura aliam nisi crucis praebet. A propheta etia scriptu est his verbis, Spiritus ante faciem nostra Christus Dominus. Signa praeterea & notet quae apud nos sunt,figurae huius vim declarat. Elia trophaeorum, quibus progressus vestri ubiq; fiunt, imperi j atq; potestatis signa in sis declarates, etsi soc no intelligitis, perficitis. Imperatorum etia qui apud vos mori utur,ssatura hac figura cole- cratis, Deosq; eos literis scri ytisq; nucupatis. Quamobre cum vos & ratione & o figura quae videtur, pro virili adhortati simus, posthac extra culpam nos futuros esse scimus,si minus creditis. Quod enim prς stare possumus, pr stitu est, atq; coclusum. Malis aute geniis ante Christi aduetum no satis fuit,eos qui dicti sui,Iouis liberos esse dicere, sed postea quam apparuit, versatusq; est inter homines,atq, Vt a prophetis prς dictus est,c5peremi,& in omni genere hominuei credi eumq; expectari cognouerui, rursus quemadmodu ante exposuimus, alios excitarunt: Simone quide & Menandru ex Samaria, qui cu magnas vim tutes edidissent, multos in errore impulersit,& nunc etiam deceptos tenent.
Na cum apud vos Simon, iam ut dixi, in regia urbe Roma Claudio Caesare regnate esset,is & sacru Senatum & populsi vestrum adeo in admiratione sui , c5uertit,ut Deus sit iudicatus,esque statuae honos tributus si, ut caeteris diis qui apud vos coisitur. Itaq; petimus,ut & sacru Senatu & populsi vestrum una vobis csi nostri huius postulati arbitros sumatis,ut si quis sit eius doctrina irretitus, cognitaveritate errore declinare vitareq; possit,& vos, si ita vobis videtur, statua deiiciatis. Neque enim mali geni j exustione incendiumque in supplicio malis non futurum persuadere possunt, queadmodsi nec efficere potuerunt,ut Christus qui venit, lateret, & ignotus esset hominibus: sed hoc unuperficere possunt,ut ij qui ratione duce in vita no sequuntur,& in malis corruptisq: institutis educati sunt,auramque populare aucupatur,&oderint nos& interficiat. quos no solum nullo odio prosequimur, sea etia vi res declarat, misericordia comoti, persuadere eis studemus, ut animu vitamq; mutet. Ne'; enim mortem timemus, cum mors plane certa & definita sit,& nihil aliud sit nouum, nisi ea quς in hac rerum aciministratione sunt, quorum satietas si noeos qui participes fuerunt vel anno teneat, ut & semper sint ab omni perturbatione
38쪽
A .turbatione ac malo liberi, & nunquam re vlla egeant, prccepta nostra attente audire debent. Si vero non credunt aliquid este ac manere post mor . tem,ebsque qui moriuntur omni sensu carere censen C. nos cum iis malis, Mindigentia quς hic sunt, liberent, bonis assiciunt, se autem & improbos es se, de homines odiisse, & gloriae cupiditate duci declarant'. Nos enim non quasi liberaturi sint, interficiunt, ted quasi vita & voluptate priuent, morte mulctant. larcionem quoque Ponticum genere, ut ante cliximus,nobis
mali geni, opposuerut qui negare quido effectorem caelestiu terrenoriique omniti Deum, Christumq; eius illiu qui a prophetis pr dictus est,etia nunc, docet: alium aute quenda Deum inducit prςter effectore omnium,itemque alium filiu: cuius auctoritate multi secuti, quasi vero ei uni cognita sit veri tas, nos irrident: & clina eoru quae effutiunt demostrationem nulla habeat,
sine ratione quasi agni a lupo correpti, pabulu inae urum decretorii daemonumque fiunt. Neque enim aliud quicqua agunt aςmones qui appellatur, nisi ut homines a Deo qui eos codidit,& a Christo eius primigenio abducat de separent:& corii quide animos qui se efferre supra terra no possunc,
in terrenis manulique opere effectis rebus & defixerui,& defigunt:eos autequi se ad diuinarum rerum cotemplationem c5serunt, sensim mouetes nisi
moderata prudentique ratione prς liti sint, vitaq; & sancta & ab omni per turbatione soluta ac liberam agat, in impietate & scelera demergut. Ut auteintelligatis a preceptoribus doctoribusq; nostris verbu autem dicimus quod a prophetis enunciatu est)Platonem mutuatu hoc dicerc,Deii cum materia forma carentem verti siet, effecisse mundu:audite qui; ad vcrbii dicta sint ab Ose,quem primu propheta, δί antiquiorem Graecorsi historicis supra diximus, per quem propheticus Spiritus indicas,quemadmodu principio & ex
quibus hac uniuersitate Deus effecerit,ait hoc modo, In principio fecit Deus Gene.r.cςlu & terram, terra aute non videbatur,& inc5posita erat, tenebrseque erant
super abyssum,&spiritus Domini super aquas ferebatur. Et ait Deus, Fiat lux,, & ita factu est. Itaq; verbo Dei & ex iis quae proposita sitiat,& ante cxposita a Mose,mundu omne e tactu es le & Plato,& ij qui h c dicut, de nos didicimus, dc vos potestis credere. Qu'detia apud Poetas Erebus dicitur,a Mose antea dictu esse scimus. Et illud Platonis in Tim o,de Dei filio naturali ratione dictu, cum ait, In inudo eu X literς instar posuit,a Mose mutuatus eode modo protulit. In Mosis enim scriptis rursus scriptu est,cu ex AEgypto Isiaclitae exissent,esssetque in solitudine,eis bestias quae venenu euomeret,occurrisse, vipera s,aspides,omniaque sexpctum genera, quae populuinterficeret: Mosemque
is sum afflatu vique diuina, aes sumpsisse, ex eoque figura cnicis secisse, si xit seq; in sancto tabernaculo, tumq; dixi se populo, Si figura hanc respexeritis& credideritis, eius vi salui de incolumes eritis: quod cum a populo perfectu η esset, serpentes quide periisse scribit, populti autem effugisse morte. Sic Plato licccum legisset, no Hane sciens nec intelliges crucis figura, prodidit,sed Xliterae figura intellecta,uina quae primo Deo proxima erat,in modii X litcre porrecta esse dixit.Illud etia,Tertium ipsum, dixit, quod apud Mosem scriptu legisset, Dei Spiritu super aquas ferri. Secudit enim locu Dei Verbo iam ut diximus,dedit, quod in mundo X hterae figura de specie ex ictu esseaaarra-
39쪽
uit.Tertium aute Spiritui quem supra aquas ferri a Mose scriptu est, cum ait. A Deute. Sa. Tertia autem tertio .spiritu autem propheticum per Mosem poenam ignis suturam praedixisse,ex his eius verbis cognoscite, Descendet aeternus ignis,& vsque ad profundum deorsum deuorabit. Non igitur eadem nos quae alij sentimus, sed omnes nostra imitantes dicunt. Quamobrem haec apud nos audire licet ac discere ab iis qui ne figuras quidem elemetorum sciunt& oratione quidem idiotae sunt ac Barbari, cccsque & capti oculis,mente autem sapientes & fideles, ut haec intelligant non sapientia humana eslefacta, sed vi Dei dici. Quo autem modo nos per Christum noui effecti Deo consecrauerimus,narrabimus, ne hoc praetermista, aliqua in parte expositionis imirobe facere videamur. Qui sibi persuadent, & credunt vera esle a haec quae a nobis dicentur, ac dicuntur, seque ita viuere posse promittunt: ij primum & precari & petere a Deo praeteritorum superiorumque peccatorum remissionem ieiunantes docentur, nobis una cum eis & precantibus,& ieiunantibus. Deinde ducuntur a nobis ubi est aqua, Qq; ut ita dicam,regenerationis renouationisque genere quo etia nos ipsi renouati sumus, renascuntur.Patris enim omniv,Dominsque Dei,& coleruatoris nostrino.3. Iesu Christi,ac Spiritus sancti nomine aqua abluuntur & expiatur. Christus enim ait,Nisi renati fueritis, in regnu caelorum minime vobis aditus patebit.perspicuu est autem omnibus, fieri non posse ut ij qui semel nati sunt,in hmatrum uterum ingrediantur. Ab Esaia etia propheta,iam ut scripsimus, lictum est, qua ratione peccata declinaturi sint ij quos peccatoru poenitet.Scriptum est autem his verbis, Lavamini, mundi estote,auferte mala ex cordibus vestris:discite quod bonum est agere,iudicate pupillo, viduam dese di te venite, arguite me, inquit Dominus: ac si fuerint peccata vestra ut purpura,tanquam lanam, & si sint quasi coccinum,tanquam niuem ea dealbabo. quod si me non audietis, gladius vos consumet, os enim Domini haec locutum est Verbu autem hoc in hac re ab Apostolis didicimus, ubdprimu ortum nostrum ignorates,necessitate generati sumus ex humido semine paretum nostroru inter se copulatione,& in mala cosuetudine coiter sationeque educati fuimus:vt no necessitatis ignorationsiq; fili j maneamus, o sed volutatis & scientiae, remissionemque eoru quae peccauimus consequamur: in aqua,in eo qui renasci voluerit & que peccatorii poenituerit,parctis omniu dominiq; Dei nome appellatur. Hoc ipsum talumodo dicetes,ad lauacru illu ducimus.Nome enim Deo.qui dici no potest,nemo potest imp nere .Quodsi quisposse contendat,is amentia summa se colaminat.Vocatur porrδ lauacru noc illustratio,quod eoru qui haec discut,mens illustretur. Iesu etia Christi qui Potio Pilato Praetore in cruce sublatus est,& Spiritus sancti,qui ea quq ad Christu pertinet omnia per prophetas pr dixit, nomine is qui illuminatur, expiari solet..Hoc quide lauacru d mones cum a propheta kprςdictu cognouissent,perfecerunt etia ut se aspergerent ij qui in tepla ipsoru
intrarent,& ad eos accessuri essent,libameta & sacrificia peragentes. Tande Vero dant opera,vt abluantur & expientur abeutes,ante quam intrent in te-pla, ubi sedet.Nam eoru qui templa petunt,calceoru detractionem,atq; eoru qui cςremoniis addicti sunt,eoru iussi qui sacerdotio funguntur,cum ex iis . . quV
40쪽
δε quae Mosi prophet que diximus, euenerui hausissent d mones, imitati sunt. Cum enim Moses iussus est in AEgyptu proficisci,& populii Israeliticum qui
illic erat,educere,ium cu oues auunculi sui in Arabia pasceret: specie ignis Exo. hex dumo cu eo Christus noster locutus est his verbis, Detrahe calceos tuos& accede ut audias: Ille auto detractis calceis cu accessisset, audiuit sibi imperante, ut in AEgyptii descendens,populum Israeliticu qui ibi erat educeret: acceptaq; a Christo qui specie ignis cu ipse locutus erat, potestate descedit in AEgyptum populumq; eduxit, magnis mirisque operibus editis,quq si vultis discere, ex illius scriptis probe cognoscetis. Iud i aute omnes etiam nunc docent,Deu qui nominari non potest, verba cu Mose feciste. Hinc prophe- η ticus Spiritus per Esaiam propheta, quem dixi,eos, quemadmodu supra scripsi, accusat his verbis,Nouit bos possessorem ac dominum,& asinus prς sepe Es.r. domini suius aut autem me no cognouit, populusque meus me ignorauit. Iesus quoque Iud os quod no cognouissent quid sit Pater, quid Filius,eodemodo reprehendit his verbis,Nemo Patrem nouit, nisi Filius, nec Filiti, nisi Pater,& ii quibus Filius patefecerit. Verbum autem Dei est eius,iam ut dixi, filius,angelusque etia & apostolus dicitur. Ipse enim enunciat quae cognoscenda sunt,&mittitur explanatu omnia quς nunciat, quemadmodu etiam
ipse Dominus noster dixit, Qui me audit,eum qui me misit, audit. Quod C etiam ex Mosis scriptis planum fiet. Dictum est autem ei hoc modo, Et locutus est cum Mose Dei angelus in flamma ignis ex dumo, & dixit, Ego EM.ν sum is qui est,Deus Abrahami,Deus Isaaci, Deus Iacobi, Deus patrii vestrom. Descende in Aegyptum,&educ populu meum. Ea autem quς illa sequutur, si vultis,notestis cognoscere.Neq; enim fieri potest, ut in his omnia perscribamus, sed haec verba prolata sunt ad persuadendu, Dei filium &apostolum Iesum Christum esse, qui prius Verbu erat,& specie ignis apparuit: aliquando specie rerum corpore vacantium,nunc autem Dei voluntate pro genere hominum homo factus, sustinuit etiam ea omnia, quae eum perferre daemonum impulsu& opera constituerunt amentes infansque Iudaei: qui ctim
D in Mosis libris aperte scriptum habeant, Et locutus est angelus Dei cum Mose in flamma ignis ex δumo,& dixit, Ego sum qui est Deus Abrahami,
Deus Isaaci,& Deus Iacobi: tamen rerum omnium parentem effectoremque haec dixisse volunt. Itaque propheticus Spiritus eos reprehendit his verbis,Israel autem me non cognouit,& populus me ignorauit. Et rursum Iesus, iam ut dixi,cum apud eos esset,Nemo, inquit, nouitPatre, nisi Filius, nec Filiu nisi Pater, atq; ij quibus patefecerit Filius. Iudaei ergo qui semper omni u parente cu Mose verba fecisse putaue iit, cum eu is qui Dei Filius est c uenerit, qui idem & angelus de apostolus vocatus est,& a prophetico Spiritu & ab ipso Christo iure reprehenduntur,qubd nec Patrem, nec Filium co, gnouerint. Qui enim Filium Patrc esse censent, nec Patrem scire coarguuntur,nec Patri omnium Filiu esse cognoscere. quicum etiam Uerbu primigenium Dei sit, Deus quoq; est & antea ignis figura & specie, simulaclitaq; rei'uς corpore vacat,Moli caeleusq; prophetis se patefecit: nuc aute imperij vestri teporibus, iam ut dixi, per virgine homo effectus Patris consilio pro eoru qui ipsi credunt, salute,c5temni perpetiq; morte Voluit,vi mortuuS &exci-D. iij.