Litterae annuae Societatis Iesu, anni 1602

481쪽

runt. In Natalibus tot annorum circulis recepta, saltationes per horam catechismi abrogatae: Discendi ardorem acuerunt , tum libelli &rosaria,

tum sacrata Agni Dei sigillaria. Ad incunabula Christi propemodum o. nostris confessi, toto spectate populo sacras epulas ini uertit Bobingς paulo minus quingentis, alibi pluribus ducentis & quadraginta aures commodatae. Femina alta nocte ad

Dei terribile tribunal sisti videbatur , & propter scelera supplicijs atrocissimis addici. Porro in summis angust ijs tantulum morae obsecrare, dum uni de Societate confiteretur. pdst egressuri; dolio anterimen noster occurrit: vertit illa casum in omen, Patrem de consessione appellat. Λ

P Ares hic duoru rei sacerdotum labores chi prioribus, & materies aliquanto amplior ; nam in sex pagos sese diffuderunt. Animi virus minimum' mille ducenti & quadraginta apud nos euolnuerunt. Tertius item extrema Quadragesima hinc ire subsidium vocatus, Parochi vices egit, & 6 o. supra ducetos, De6 per confessionem reconciliauit. Plurimi totius vitae culpas exposuerunt. Libri schedar, consuetudines noxiae cum sancti S permutatae. Inter plures inimicitias deletas, steuior illa foli, quae triennio iam propὰ occalluerat, tum propter obstinatam recte suadentium repulsam, tum ob alterius factionis perpetuan a pacificis mysterijs abstinentiam. Multa barbaricam vel crastitiem vel impietatem in his populis arguebant, quae etiamnum re-eoluisse mens horret. Postquam enim sacerdos Lacris operan S, ter venerandum calicem populo extulisset, turmatim e templo se proripiebant , per suasi pullum aeris tum ex more vetusto sonantis,

482쪽

iubere missionem: quod pariter ab accepta vivifica hostia factitabant, ut idem esset ab altari & e templo recessias. Rursus tectis capitibus ad aram oblatum itabant, & toto ferὰ sacrificio operti, nec lain assistebant, sed irreligiose assidebant. tantum ess minare potuit improba pauculorum conniventia. Noctem insuper virgineo partu sacratissimam Sc sequetes serias, quibus piorum ardor mirificὰ semper efferbuit ; gens ista solemne habebat, chartarum atque talorum infami lusu extrahere. Denique iuuentus n octurnis atque pςstilentibus conuenti

bus assueuerat, ut vulgo serui cum hetis haud aliter paciscerentur , quam si aedium fores de nocte paterent. Quid ad incredibilem hanc male feriatorum insaniam nostratesὶ Videlicet omnibus neruis tam de suggesto quam apud Magistratus contendere, Urgereque, ne tantam flagitiorum sementem

serius vel oscitanter suffocatum irent. Et adiuuit

nostrorum conatus, nouum ex veteri vingicta beneficium diuinitus collatum. Annus Verterat ex

quo procus ad consuetum facinus sub noctis crepusculum abituriens, pone se pern quam sorte ses- tu transmiserat porrectum hominis cadauer, sibi

familiariter noti charique offendit, recenti cruore tabeque manans , ut eodem vespere ab riuali confectum agnoscer t. Cohorruit nimium tetro spectaculo miser, adeoque mentem subiti terrores, . corpus incerti morbi oppresserunt, ut nullis medicorum consilijs, nulla amicorum ope, hactenus restitui posset. Demu simul ac nostri accessu recreatus, confessione expurgatus, & caelestis Agni cereo donatus esset, vicissim inenti sanitas, corpori Vigor, moribus honestas redintegrata est. Quod sequitur B. P. Nostro in acceptis referendum putamus. QuArtum iam diem mulier e partu periclitata, Sanctis in montem Andex voverat, neque idcir-

483쪽

yROVINCIA GERMANIAE SVPEM . eo remissius habuit : noster re comperta afflicta pauperi suasit, Vti B. P Ignatii opem, caeteroquin ad similia praesentissimam imploraret. Fecit illa tertio, atque Una Rosarium deuouit: iraque post quartam horam incolumem filium seliciter enixa est.

Alia missiones.

DIuorum in Andex domicilium ternis p egrinorum supplicationibus laudatissimum totidem vicibus adiuimus,atque insigne collatae operet. lucrum abstulimus: nongenti circiter pedicatorum sarcinas apud nos deposuere. Quater Myndelfhemium ab generoso Fuggero postulatus noster

prosectus est, cui tredecitri veteris vitae crimina' per omnes annos relegerunt; centum & sexaginta a proxima consessione. Domus hic maleficijs miserrimὰ obsessa sui clara die lapides , α quidquid

furibundis larvis obuium esset,in terrorem incolaxum iactareturin multis nequicquam tentatiS, nOstro tandem Iustranda offertur. Sedenim is patri matrique familias maluit auctor esse , ut animos interuentu cofessionis & sacrae synaxis apud Deum in gratiam reponerent, corpora vero cerei Agni sacro communirent. quibus rite consectis, bacchantes furiae desiuerunt. Vogach, & Zangenhusium prinia sunt nostret domus, quibus pro victua- libus spiritualia , non inuidendo famore reddidiamus In Vogach & vicinis locis circa Domini N a-

talia, undecim concionibus,&septem catechismis, impetrati centum & nouem, qui comissa in Deum piacula accusarent, & tres quidem a tota, plures a maiori parte vitae exorsi. Eodem proposita Iubiles facultate noster reuersus, quaternis sermonibus

auditores animauit, ut ducenti & viginti ad genua eonsessuri acciderent. Interim Societatis caudida-

484쪽

tus, Patri in socium ascitus, eiusmodi specimen tirocinij commentus est.Vti quoslibet Patri expian-

dos adduceret, neque tame agrorum colendorum

dilatio cuiquam damno esset,effecit, ut quaeque familia alteri in communem laborem appositὰ succederet ; quin & ipse in partem operis seruorum . veniens, strenue laborauit, ne non persoluti pensi

ab heris insimularentur. Tangenhusium rursus toto anni decursu coluimus ob idonei Parochi defectum; & ne superioribus communia referam, sex pagis eadem opera contulimus, siue pueritiae institutionem, siue Sacramentorum frequentationem, siue alia spectemus. Indulgentiarum tercentum &quinquaginta diuersis in locis participes facti. Templum quoque piorum eleemosynis adiuti a

fundamentis ereximus, specie non contemnenda,& incolarum usibus peridoneum. . . a

A D proximorum utilitatein praeter solenne con' ' cionem in aede principe, variae persaepe variis in locis, tum domi, tum foris habitae, & quidem ea approbatione ac fructu, qui e meliore multorum vita& numero peccata confitentium colligi potuit. Etenim triginta plus miniis supra i s. hominum millia confestione rite stant expiati: in his ne- Derali 6I2. magnam partem a pueris repetita. Abhaeretica perfidia ad Catholicam velitatem traducti 11 Iii his adolescens quidam ita fuit feruens ad ἰconuersionem, ut ne somnum quidem capere posset: obiecta eius, qui cum agebat identidem imagine Patris, qita exsuscitari aiebat itaque ei quieto esse non licuit, quoad discussis tenebris lucem aspiceret: qualis lux Vt alteri clarior affulgeret, in rebus fidei domi nostrae instructus est Piis Socie- , . ' , H H Id h i tatis

485쪽

484 PROVINCIA GERMANI α suPER.

tatis meditationibus exculti duo celeberrimi in nasterij Religiosi magno cum suo, tum codnobita, . rum , ut speramus, emolumento. Duo in nostjam Societatem ascripti: alter studiosus, alter rei d mesticae idoneus. Virgines duae virginitatis votin

se astrinxerunt caelesti sponso. Christi sepulchrum apparatu ad speciem praeclaro , ad sensum acerbo, in sacello nostro extructum.'Ad quod primum Dialogus Peccatori aliquoties repetitus , deinde pueri aliquot Angelorum ornatu, appositoque ad

Christi mortem deplorandam carmine pie admodum suauiterque conciuentes, Catholicis miros pietatis sensus, haereticis admirationem incredibilem attulerunt.Res hominum concursu celebrata est , atque hac in urbe inusitata flagellantium supplicatione. cuius eiusmodi suit ratio: hebdomadae sacrae sexta feria agmen sad Vrbis praecipua templa , in quibus Dominicum visebatur sepulchrum in processit duodetriginta virorum, qui sese flagris caedebant, praelata Christi ad crucem fixi effigie . Nec minori admirationi ciuitati fuerune

ex eodem piorum numero viri: clim alij praegracides cruces per urbem ternis ut minimum noris

gestarent humeris ; alij diductis in crucem brachiis, arundinibusque illigatis ingenti cum lab re plateas templaque obirent. Auxit pietatem a que hoc in loco inaudito post hominum mem

riam spectaculo Reuerendissimus atque Illustrissimus Princeps Episcopus, qui pie admodum ponὸ

incedebat. Hunc secuti Protector ciuitatis, Pr praetor item ac Consules: qui ut rem sibi cordi esse docerent, vigiles quam plures constituunt,qui per plateas excubias quam vigilantissime agerent, nequid cum murmure, ne quid turbate neret. Idem Reuerendissimus dioecesin lustras, unum e nostris

sacerdotibus circumduxit, qui mortales ad rectae

486쪽

s Rou INCIA GERMANIAE SUPER. 48s vitae studia hortationibus inflammaret,&, si quando res ferret, aures confitentibus daret. Cum mulier ex partu periclitaretur, mirisque modis cruciaretur; usque eo ut producendae vitae spes pene nulla reliqua videretur, sacris Bia P. N. Ignath admotis reliquiis , & illa partu leuata est, & viribus restituta.Nec tacendum quod ad Deiparae laudem

pertinet. Vnus namque e nostris Acroanicum la- cum plus nimio turbulentum transmittens, sum mum vitae adiit discrimen : iamque tempestate

magis magisque ingrauescente nihil propius fuit,

ruam ut amictu exutus, fluctibus se committeret, quomodo natado ad littus euaderet, itaque periisset, ni voto Dei Matri nuncupato ab ea seruatus fuisset. Praeterea ingens est ad nos eorum concursus, qui statis anni temporibus sacris initiantur. Horum quoque in numero fuere Religiosi duodFranciscana familia: quorum alter simulatque initiatus est, in grauem morbum incidit, quo cum etiam tres ipsas hebdomadas conflictatus est, in aedibus nostris benigne, peramanter, perinde habitus, ac si noster esset, persoluta ue a Collegio, quae in opsonia& medicamenta requirebantur. Conciliauit ea res plurimum illam Religiosorum fami liam. Nobilis & pia quaedam vidua a Deo mota, quatuor fio re nor um millia nobis testamento legauit, post obitum suum percipienda. Susceptae etiam expeditiones ad varia loca finitima, pagos, ciuitates, nobilium virorum arces, ac plura Deo dicatarum virginum coenobia. quibus omnibus in locis constitit operae fructus, permultis ad recte facta, virtutumque studia adductis . Illustris Comes sinistro latere captus paralysi, nihil habuit prius, quam ut nostro sacerdote ad se vocato, ani inum generali confessione lustraret. Remotae ciui-

ratis Parochus, cum maleficet e medio tollendar λ-

487쪽

486 PROVINCIA GERMANIAE sVPER.

Tent, verereturque ne forte solus labori serendo non est et, nostrorum expet hi opem: missi sacerdotes duo qui sagas salutaribus in carcere monitis imbuerunt,& ut mortem patienter pro delictis exciperent, animarunt ingenti concursu hominum. Est Virginum coenobium non longe ab urbe positum , acl quod nostri crebro concionabundi adi-uerpnt, tanto cum fructu, quantum initio non facile sperare licuisset. Eat Virgines Iubilei beneficio

nostris ad unam omnes fecere totius vitae eXOmOlogesim magno animi sensu. Id quod etiam in alio

Deo dicatarum monasterio intra ciuitatem constituto factum est. Nec minus persectum in alio virorum. Ineunte Quadragesima Brigantiae Iubi-leum vi cssicacius promulgaretur, eiusque ciues maiorem fructum perciperent, placuit protectori ciuitatis, unum e nostris a Reuerendissimo Episcopo postulare missus ergo a R. P. Superiore sacerdos, qui consuetis Societatis exercitiis non infructuose operam suam locauit. nam breuiores confessiones plurimas, & totius vitae generales permultas excepit, non ciuium modo,& nobiliumvirorum, qui reipub. praesident,& Clericorum qui templo: scd convenarum etiam, atque adeo Parochorum & sacerdotum complurium , qui cremo' iis ciuitatibus & locis co contenderunt, Vt con tractas omni vita noxas confessione delerent. Idem

fecere Religiosi homines tribus in coenobiis, quorum Vnum virorum est, reliqua duo Virginum: de quibus quidem omnibus hoc generatim dc merito dici potest, eo animi dolore ac sensu peccata a prima aetate commula confessos esse, ut nonnulli lacrymaS minime continerent, plures de dubiis etiam indagarent, omnes optima deinceps sequenda proponerent. Confessiones adiuuerunt ter quot-

488쪽

PROVINCIA GERMANIAE SUPER. 487 pueris ac rudibus tradita, quibus frequentes & admodum attenti interfuerunt.

Domus Oetingensu.

. Conciones habitae in aede oppidi festis ac Dominicis diebus no sine fructu. Qui nostris peccata detexerunt, fuerunt II83 . Vna uersae vitae noxis soluti sunt 9r. Multi multorum milliarium iter emensi sunt, ut nostris confiterentur. Mulieres duae, quae pudicitiam in propatulo habuerant, tam profusis lacrymis delicta sua apud nostrum detexerunt, ut eas saepe monere necesse fuerit, ne cursias confessionis impediretur, & circumstantes grauius de illarum peccatis suspicarentur. Alterius seductor, post unum aut alterum anuum, in campo equo insidens , de caelo tactus & extinctus est, illaesis non modo seruis, sed equis etiam & curru. A flagitioso sacerdotu contubernio nonnullae abductae. Duae virgines nobiles castitatis suae florem Deo consecrarunt, &eius matri Oelingensi pretiosa munera dedicarunt. Tres aliae inter sanctimoniales cooptatae, quas totidem breui sequentur Ad Catholicorum castra ab haeresi transierunt II .in quibus nobilis 6 O. annorum. alius erat homo litteratus, qui varias haereticorum Academias lustrauerat. Virgo nobili loco nata, haeresi, in qua nata erat, abdicata, fidem Catholica est amplexa. Hanc neophytam diabolus tentauit, petit miraculum aliquod dum rei diuinae interest: & ecce tibi, dum sacerdos sacram hostiam in sublime tollit. agnum nive candidiorem cum vexillo, ut pingi solet, in ipsa hostia conspicit. Bibliothecae binae lustratae, libri haeretici aut ablati aut ignibus traditi. Bis mille nummi aurei inique parti, dominis suis sunt restituti. Parthenia Sodalitas virorum tantum

489쪽

abest, ut plurimorum malevolorum obtrectation ς minuatur, ut numero & rietate magis augeatur. Conueniunt bis quotmensibus diebus Dominicis, sorte Sanctos est gunx, Sacramenta pro more obeunt, & aliis ad virtutem bono exemplo sunt. Catechismus quatuor in locis traditus. Ad eum etiam senioles volatitant, ut suorum filiorum progressus intelligant,& quae pueri neglexerunt, nunc demum addit cant. Ludi magistri ad iuuentutem irobe informandam instructi. Sacra sacelli nostriti pellex non parum aucta. ut alia omittam, donati in eius usum aurei 3 oo. Idem sacellum aduen esium Sacramenta ibidem percipientium , mira frequentia & pietate celebratur. Sepulchrum hebdomade maiore ς citatum : conculsus ingens ad id pre visendu factus. colloquiti de cruciatibus Christi a quatuor Angelis habitum, n6 sine magno audientium motu. Sub noctem 4. amicti saccis diri C, sine flagris semet cecideriit, praelata cruce & facibus. Ab uno e nostris ad in doca excursum. Buic k-

husj, quod cit oppidum duobus distans milliari

bus, expiati ad nascentis Christi serias 336. Ad Pascha ibidem excepta: cofessiones 7O6. ltum adhospitalem eiusdem urbis ad consolandos aegrotos, iuuandolque moribundos. Sacris commentatiΟ-nibus in aliquot mon steriis Religiosi exculti, dc ad iustituta sua diligenter seruanda animati. Quadragesimae tempore Bria noui j Parochus morbo impeditus o unam sibi commiliarum saluti vacare haud potuit: in hac necessitate constitutus ante diem D Virginis Anium ciatae, sacrum a nobis auxilium petiit & irri petrauit, missus ed Pater, qui spatio trium hebdomadarum I 3..cociones habuit. N 18s. confessiones excepit. eius conciones probatae ab auditoribus. Ad illustres & nobiles nostrisaese ea c*rrunt ac euocantur, quorum confessio-

490쪽

PROVINCIA GERMANIAE SUPER. qt 'nes cum tota familia audiunt, in eorum arcibus exhort tiones habentur. Magni nominis persona quendam e nostri S euocaui:, cui diu noctuque ita assi xus fuit, ut .noctibus lectum non attigerit. Quod pietatis opus mirabiliter commendatum fuit, ut diceretur Societati pares gratias referri nunquam posse. Enumeranda nunc ea videntur, quae non paviam speciem miraculi habent. Perso-Da illustris infirma valetudine, linguam quidem

mouere, sed duodecim horis nultu verbum eloqui poterat: rogatus noster ut Sacrum de Sanctissima Trinitate facereti fecit: vix Sacrum finitum,&ecce verba formare incipit. Quida graui peccato Onu stus, dum ab co exonerari flagitat, socundum quietem Virginem magno lumine circumfusam &1nire exornatam conspexit, se benigne admonentem, ut Oetingam contenderet, S Societatis sacerdoti crimen patefaceret: sic enim futurum, uxquietis compos fieret . nec vanam fuisse visionem

euentus probauit. Alius febri Ungarica laboraus vi ius sibi ab ipsa D. Virgine Oetingam vocari, Ut pristinam valetudinem recuperaret. neque sesellit hominem vocatio: statim enim pristinae valetudini fuit restitutus. Ex compacto aliquot soch

conuenerant ad thesaurum multoru millium aureorum e diendum. ex his unus dum caco daemonem adiurat, incredibili horrore perfusus, por- nitentia ductus, voto ad D. Virginem nuncupato, itinere trium dierum Oetingam venit, unde omni

terrore solutus discessit. Mulierem in puerperio iacentem ingens capitis dolor ferme de potestate

mentis deturbauit: quae capite e ceraessieto B.Virgini obi tot omni dolore soluta domum sestina' uit. Matrona nobilis secundam valetudinem ope D. Virginis Oetingensis obtinuit. Nobilis explosos cippexo Ysqueaucosuistram laeserat manum, Ve