Renati Des Cartes Meditationes de prima philosophia : in quibus Dei existentia & animae humanae à corpore distinctio demonstrantur : his adjunctae sunt variae objectiones doctorum virorum in istas de Deo ... anima demonstrationes, cum responsionibus

발행: 1658년

분량: 547페이지

출처: archive.org

분류: 철학

371쪽

mum, vel mentem, vel aliquid aliud At quid tum 8 notpostea clare, &determinate. Quid hic facias E Unu, tene 'Pp chinus Determinate, Indeterminate saeculum interarum rem bitur. Aliud iter, si quod est residuum, implora Aude nec enim hastas abjeci. Res magnae, re no se, noviS, disticuitatibus obvaliantur. ii Una, ais, resitat via, quae si habet obicem, si vel offendiculum , achum est, pedem referam, nec me unquam hae.bdie,

tIonis orae videbunt erronem. Vis hanc etiam explorare Placet; at ea lege, ut, quia eXtrema est,eXTrema Omnia expectes a me:praei.

Addis, Quid tu negas ego te esse, te cogitare: ac probe novi, quid feci, cum dixi I ihil est. Omnino facinus insigne. Uno ictu amputavi omnia

Nihil est : non es, non cogitaS. fit, te quaeso, ars, Certus sum, mihi sum conscius, haec mea conscientia est me esse, me cogitare.

Hel si manum pectori admoveas, vel si jures, &obtestere, Nego. Nihil est, non es, non cogitas, non es tibi conscius. En Remora, Quam, ur Probe noscas, Ut vites, en pono ob oculos, Si era est naec propolatio Nihil est, vera quoque est haec, & necessaria, Non es, non cogitas. Sed vera est haec Nihil est; ut vis, Ergo vera quoque illa Non eS, non coo itaS. Nimius est, ais, iste rigor. Emolliendus nonnihil . Quia rogas, facio, &ultro. Es: permitto Cogitas, do, nres girans, adde, substantia cogitans, adeo verbis desectaris magnificis; gaudeo, gratulor; at ne plura. Vis tamen, ta sic ultimos colligis spiritus.

372쪽

S a 3 et i M T. IJ J Sum, ais, substantia cogitans, &novi me existere substan. tiam cogitantem, re novi substantiam existere cogitantem, aehabeo clarum . & distinctum substantiae istius cogitantis conceptum , & tamen non novi existere corpus, non novi quidquam eorum, quae ad conceptum substantiae coporeae pertinent; imo corpUS non existit, non res ulla torporea, abdicavi omnia. Ergo notitia existenthe, aut existentis rei cogitantis non pendet ex notitia existentiae aut existentis corporis. Ergo cum existam , ta existam substantia cogitanS, dc corpuS non exiis stat, non sum corpus. Ergo menS. Haec fant, haec, quae me Cogunt ut anentiar , cum nihil in ipsiS sit non cohaerens, atque ex evidentibus principiis juxta Logicae regulas conclusium.

O Cygneam vocem l At quin antea sic loquebare, clare dc perspecie amissa procul abdicatione illa tua e Est profecto de te quod querar, qui nos hic diu errare sis passus, imo duxeris peraVia, Sc invia, cum uno passu has ad metas nos potueris sistere; est quod re succenseam, atque omnino nisi admodum esses amicus in te stomachum erumperem et nec enim agis ut solebas olim candide, & rotunde, imo est tibi quod asserves velut peculiari in penu, nec mecum communices. Stupes. Diu te non tenebo. En querelae Caput . Quaerebas paulo ante, Vix ante pastus centum, quis ille esses, quem noraS: nunc non modolcis quis ille sit, sed de clarum , de disti stum habes illius conmceptum. Aut tegebas nonnihil , teque ignorare simulabas , quod calleres maxime : aut venam veri certique habes subterraneam, quam occultas. Quanquam malo quaerere si digitum intendis in fontes, quam queri Unde quaeso habes clarum illum de distinctum substantiae cogitantis conceptum e si a Ver biS , ab ipsa re, adeo est clara & evidens , postulabo etiam, atque etiam, eum ut mihi conceptum tam clarum , tam distinctum vel semel ostendas, ejus ut aspectu reficiar, maxime cum ab illo pesse Uno Veritatem , quam ve stigamus , tant S laboribus

Nempe, ais, Certo scio me esse, cogitare, me eXistere Rhsubstantiam cogitan Lem.

373쪽

as Oarac et IoNgS ET RESPONSIO Naa. Expecta si placet, me ut formando conceptui tam arduo comparem. Scio ego quoqUe, & probe nOVi me eXistere, iiij cogitare, me existere substantiam cogitantem. Perge nune demum, si placet. Imo, ais actum est. Cum cogitavi me eXistere substantiari Cogitantem , formavi conceptum clarum , & distinctum sub

stantiae cogitanti S.

Papae t quam subtilis es , & acutust ut momento penetras,& pervadis omn8a, quae sunt, &quae non sunt, & quae esse

queunt, & quae nequeun L. Formas conceptum clarum , &di stinctum substantiae cogitantis, dum concipis clare & distincte existere substantiam cogitantem. An ergo, si clare cognoscas, ut cognoscis profecto, adeo es felicis ingenii, nullum montem R rexistere sine valle, continuo habebis conceptum clarum, & di. stinctum montis sine valle e sed artem quia non novi, factum de

miror novum. Aperi quaeso, dc qui clarus sit, & distinctus ille

conceptu S, Ostende.

In promptu est, ais , Concipio clare,&distincte existere sub

stantiam cogitantem , & nihil concipio corporeum,mhil spiriuiuale, nihil aliud praeterea, sed solam substantiam cogitantem. Ergo conceptus ille meu S substantiae cogitantis clatus est dedistinctu S. Audio te tandem , ac, ni fallor, capio. Clarus est conceptus . ille tuus, quia certo cognoscis: distinctus est, ouia nili l aliud cognoscis . An rem digito attigi opinor. Nam addis. Illud , ais, plane sussicit, ut assirmem me, quatenus me ipsum novi, nihil esse aliud, quam rem cogitantem. Abunde omnino , ac si clare mentem tuam cepi, Conceptui clarus , & distinctus substantiae cogitantis, quem formas, meo est, quod repraesentet tibi substantiam existere cogitantem nihil attendendo ad corpus , ad animum, ad mentem, ad quidquam

aliud, sed tantum quod existat. Atque ita dicis, te quasenui xc nosti, nihil aliud esse, quam substantiam cogitantem, non

Vero corpUS, non animum, non mentem, non quid aliud adeo ut, si accurate existeres, quatenus te nosti, esse tan

t a substantia cogitans, & praeteresi nihil . Tibi, Opinor i

374쪽

& arrides,& applaudis, ac putas me longo isto, quo utor praeter

morem, verborum ductu moras Neire, pugnam defugere, ut infractam tuam illam aciem declinem. At profecto alia mihi mens est Vis apparatum illum omnem , & triarios, quos in extremam dimicationem caute servasti, etsi cuneatim, & serratim ordinatos verbo unico difllem faciam tribus, ut ne vel nuncius restet. En primum. A nosse ad esse non valet conse-Rrquentia. Hoc meditare saltem dies Is de meditarionis extabit fructus, & ille quidem non poenitendus, si oculos stubinde re. feras ad sequentem abacum. Substantia CogitIns ea est, quae vel intelligit, vel vult, vel dubitat, vel somniat,vel imaginatur, vel

sentit, adeoque actus cogitativi, ut intelligere, Velle,i magi nari, sentire, Omnes sub ratio ine communi cogitationis, sive perceptioni S sive coni Clentiae Conveniunt, atque substantiam, cui

insunt, dicimus este rem Cogitantem.

Substantia cogitans Corporea, si e habens corbus, re Incorporea, sive non habenS corpuS,

Iuc, utens nec illo utens

Extensa re par bilis Inextenta re impartibilis Deus Angelus Anima equi Anima canis Mens Mens Socratis PIatonis

En secundum: Determinate Indeterminate. Distincte, confu-RSe. Explicite, implicite. Atq; illud quoq; animo volvas & revoluvas ad dies s. Erit operae pretium, si tuis ipse propositionibus 1inguia, ut decet, applices, si dividas, si distinguas. Nec vero facere deregerem modo, nasi vererer taedium. En tertium. Quod Rr Mimi S concludit , nihil concludit. Nec meditando tempus al1rgnat Ur. Instat, urget. Age, refer animum ad tua illa, & vide Durn eodem modo progrediar. Sum reS cogitans, novi me esse Iubstantiam cogitantem, substantiam cogitantem existere, aetamen nondum novi Mentem existere, imo nulla mens existit: Chu est, abdicata sunt omnia. Ergo notidia existentiae, aut ex rientas substantiae cogitantis non pendet a nocet a existentam ut CXistendis mentis. Ergo cum cxistam & existam res cogitanS . & meni non existat, non sum mens , ergo corpus Quid

sit ese

375쪽

136 Os TECTIONES ET RESPONSIONES.

siles 8 quid pedem refers e Nec dum ego spem abjeci omnem

Sequere me nun C domum. Euge , macte animo, vererent for

mam admoveo, & methodum regendae ra lonis antiquis o mnibus, quid tio 3 omnibus omnino hominibus familiarem. Parere, quaeso, nec aegre feraS: tuli ego re. Viam illa ita naui aperiet, ut solet intricatis, & desperatis in rebuS. Aut sane, si minus id prorstiterit, saltem, dum nos recipimus, methodii l. lius tuae, si quod sit vitium, digito conatu onstrabi . ccce igi tur rem tuam in forma. s. Tuto fit receptud in veteri forma.S s Nulla res quat talis est , ut de ea dubitare post II an exutat de facto existit. Omne corpus est tale ut de eo dubitare possim an existat. Ergo nullum corpus existit de facho An non major propositio tua est, ut ne vetera revocem & minor propositio, ut tua quoque sit conclusio. Resulso

Nullum corpus existit de sacho. S s Ergo Nullum de facto existens est: corpus. Pergo. Nullum de facto ex stens est: corpUS. Ego ego substantia cogitans sum existens de facto. Ergo ego sego substantia cogitans)non sum cospu Quid vultus renidet, in eoque se ver aperit novum arridet credo forma, & quod forma conficitur, at eccensum Sardo,nium. Loco Corpori S pone meni Cm, de tunc bona ex forma colliges. Ergo ego sego substantia cogitans) non sum mens. Nempe Nulla res, quae talis est, ut de eo dubitare possim an existat, de facto existit. Omnis mens est talis, ut de ea dubitare possim an existat. Ergo nulla mens existit de facio. Nulla mens existit de facto.

Ergo Nullum de facto existens est Mens. Nullum existens de facto est Meni. M

376쪽

Ego esto substantia cogitans sum existens de facto. Ergo ego(ego substantia cogitans non sum Mens. Quid ergo forma bona est, legitima: nusquam peccat, nusquam falsum conficit, nisi fors ex falso. Ergo quod vitium displicet in consequenti, non a forma sit, necessse est, sed ab at quo male posito in praemissis. Et vero an bene positum T

putas hoc tuae peregrinationis firmamentum, Nulla res quae talis est , ut de ea dubitare possim an existat, aut an vera sit, lefacto existit, aut vera este an certum illud an ita exploratum ut

firmo, & libero animo huic postis insistere e Fare quae , Cur illud negas, habeo corpus haud dubie quia dubium videtur tibi. An vero illud quoque dubium non est. Non habeo corpus' An quisquam est, qui scientiae suae omnis , &disciplinae,

atque IlliuS maxime, quam caeteriS uti magistram velit imis

ponere, fundamentum stabiliat illud, quod prudenter falsum CXistimet. Sed abunde,haec meta ultima, dc errorum finis, Nihil est quod sperem deinceps: QIare quaesito tuo An sit bona Methodus philosophandi per abdicationem dubiorum omni

FI Uc usque R. P. iocatus O: , quia insequentibus ferio agere ,

ac plane aliam personam induere messe videtur, hic breviterea interam ponam quae in his Iocis animadverti Haec esub verba Olim fuitne olim &, somnio me cogitare, non cogito. Et talia , facetiae semi, persona quaesumpsit dignissimae - Vt S gravis

quaestio, An cogitare latius pateat quam somniare, atque argutum dictum, De Metthodo somniand e Ut quis bene ratiocis CLur, si minet. Se nonputo me issis usiam ou minimam dedige occasi orae , quia exprese signisca Di me, dum loquebar de abdicatis, Nora affirmare quod essent, sed tantummodo quod videreratur . a se ut quaerendo quid me ohm esse putessem , quaererem tarat mquid mihi tunc videretur me olimputa P. Ac dum dixi me cogitare, i hora ingui vhan cogitare vigilans, an somnians; Et miror eam ab i oS vocari

377쪽

138 Ohinc Tro NES ET RESPONs Io Nus. Cocari Methodu omnia di, a qua raon parum videtur fui se . .

citatus.

Ratiocinatur etiam couveuicrate sua per Ua, cum, ut quae dis L i quid me antehac esse putarim , vult a mepraemitti velut e thia Sum aliquid eorum Quae me esse Olim Credideram , aut, Suni

illud quod olim credidi me esse Acpaulo' ad quarendam is,

sim corpu3, Dult praemitti harac e reo suram, Recte olim censui de iis quae pertinent ad corpuS, Ue Nihil ad corpUS Pertinet,praetet ea quae olim pertinere intelleXi. Nam dimia, quae rationi maui feste repugnant, apta fiunt adrimum movendum , ct manifesum jutiliter a me quaeri potuisse, quid oum me esse credet ram, at a an essem corpu3, et si ne forem an quidquid essem eorum Ouae credi. Aram , nec an bene credidissem, ut Uedie auxilio eorum , quae tunc de novo essem perceptum , Fud ipsum examinarem s atque,

nihil aliud altem addisserem nihil a me illa via posse inveniri. Egregie rursus personam suam agit narrando fabeletam de russu: M Nihilque iis ea magis ridiculum, quam quod ille, putando immmeis vrebis applicare, applicet tantum suis Mox enim me reprehendebat, quod nons posuissem hoc effatum, Recte olim censui

de iis quae pertinent ad corpus , vel, NihII ad corpus pertinet praeter ea quae olim pertinere intellexi: Nunc autem hac ipsum ouod querebatur a me dictum non fuisse, quodque totum Exsua imaginatione eduxit, tauqua meum esset reprehendit: es cum absit a rustici Si ratiocinatione comparat. Ego vero nunquam nega i rem cogitautem esse corpus, propterea quod supposuerim me olim de natura corporis recti censui se . Sed propiesrea quod hβc ras mine corpus non utendo, nisi ad rem mihi satis notam , rae esse antiam extens gnificandam , agnoverim rem cogitaratem a

ea di ferre . Nn Elegantiae jam svius dictae, quae repetuntur, Cogito, ais,N 'go omnias. Et, C rtum, addis,&evidens. Negoi sononias, adc tiar dumeaXar, apparer, non est, etc. Hoc n mines em si m 'verat, q cu in eo qui servo ageret . sint ineptae e terue Tyrarae forte h c errent, utantes dubitanti tib et ne, an somniat Nihil . 'posse esse certum S evidens se tantu, oideri aut apparere, Him corderatur Uus quod ante notatum est, (ad F ne e i. .

378쪽

SEPTIMAE

esare percipitur, a quocuraque demum percipiatur, verum esse, Vora autem videri, aut avarere verum dumtaxat. Et proficto auct

Aqui recte diclinguant inter i quod revera percipitur, O id quod percipi putatur, quia pauci claris ac dissi tisperreptionibus sunt

assueti. . . P

me que Actor no re nudius memorandi praesis imaginetm VObra os exhibuit, sed exiguos tantum obices siproposuit, in quas ubi , quandiu gesticulatus e , statim cecinit receptui, est in aliam partem convertit: Hic primum incipit ingens certamen In ho en uasena dignissimum,nempe in umbram meam,nussis quidem altis virabilem,sd quam ex proprio suo cerebro eduxit, O, ne nonsatis Cana videretur,ex ipse Nihilo conssavit. Serio vero inimam certat, argu CD-tatur , sudat, facit indutias, Logicam in auxilium sorat, Iahat pugnam singulae cutit, librat,tratinat; Et quia tam valentis adversarii ictas chpeo non audet excipere,corpore trabs declinas i tinguit, o denique per diverticula, Determinate & In determinatefugiens evadit. Cujus sene rei jeciacicum e periucundum: Praesertim tanti dis dii causa intelligatur , Nempe cum in meis siripti origlegisset, si quas veras opiniones, antequam serio philosophemur, habeamus, em tam multis aliis, vel sis,uel altem dubiis c epe mi as, ut ad illas ab his secernendas, optimumst omnes initiore,cere, set e nihil plane ex iis non abdicare, ut posea commodetres quae verae fuerant agnosci, vel novae inveniri. ac lae verae admi

ii possint. ad plane idem es, ac si dixi sim, ad cavenaum , ne

in canistra, vel corbe pomis pleno aliqua corrupta haberentur, prin-eipio omnia esse effundenda , nihilque prorsus in eo relinquendum, est deinde ea sola, vel resumenda, vel aliunde a sumenda,in quibus nutam vitium esse cognosceretur, At illi rem tam altaeseculationis non capiens , vel certe, uisit, simulam se non capere, miratus esspraecipue quod diceretur, NihiI non esse abdicandum, ac diu mutatumque de isso N; hilo cogitando, sic illid cerebro suo insitat, titquamvis nunc in ipsumspepraelietur, nora facile tam V eos o sit .

liberare

Post tam secundum praelium, opinione vicZori c tus novum P phostem lacest, quem quidem rorsus putat esse umbram meam , ea V m perpetuo e in phantasiae oboematur, scd Vsinc ipsam ex nota

379쪽

Igo On1ECT IONAS ET RES PON sI o Nasmateria componit, nempe ex verbis. NOVi me exi stere, quaero subsim dic. Et, quia haec minus ipse nota es quampraecedens, catinis reditur, O emtam dumtaxat. Primum telum, quod iacit, hoe .

Cur quaeris si nosti e Quod quia putat ab hoste excipi hoc timhbis '

Novi me esse non novi quis sim tim hanc longiorem hastam ita torquet, Unde agnosces quis sis nisi ab iis, quae aut nosti olim aut olim scies p Non ab iis ; quae olim nosti. Dubiis scatent, aeabdicata sunt. Ergo ab iis quae nondum scis, scies Vero postea

auo ictu miserabilem Vmbram valde commotam , ac prope prostra. tam, audire seputat exclamantem , Nondum novi ista existere Tuncque iram tuam in miseracordiam mutans eamsolatur obderabis, Spera bene, cognosces aliquando. Ad queti am voce que ruta, o supplici, sic resondentem inducit, Quid faciam intcreasIA

vero imperiose, ut victorem decet, EX peetab: S, inquit , Verum M.

men, quia est misericors, non diu patitur ancipitem , tam mβ-giens ad diverticula determinate, indeterminale; Clare, confuse, quia neminem ibise insequentem videt, sim triumphat. uapra.fecto omnia eximia sunt, in eo genere facetiarum; quodpetitur ab ,- expectata Diti mulatione, in viro cuius vultus O vinitus ma tumsapieratiae, gravitatisque promittebant. Sed ut hoc clarius pate. at, confiderandus es Actor no er tauquam vir gravis, O doctus, qui , ad impugnandam eam Methodum quaerendae Neritis ae , quae iubet , ut rejectis omnibu3 incertis incipiamus a cognitione propriae misentiae, atque inde progrediamur ad examera natura nomae , sue e m rei quam jam existere cognasmus , probare conatur per hanc viam nullum aditum patere ad ulteriorem cβ-gmtionem, hacque utitor ratione, Cum noveris tantum te esse,

non autem quis sis: non potes hoc discere ab iis quae olim nosti, cum omnia abdicaveris: Ergo ab iis quae nondum scis, Ad quave eter trienni posset rejondere, Nihil obstare quo minus disceret ab

iis qua olim novera quia et fuissent abdicata, cu dubia erant, Istravrarat tame resumi postea cum vera eme constaret Ac praeterea eps me cederetur disci nihilpo e ab olim cognitis,saltem alteram viam, ea, qua Doradum noverat, studio, S animauersione esset co itrum m , o Vino patere. Sed hic nosser gilsibi aversarium, q 'eμmodo priorem viam concedit ese occlusam, sed etiam qui altera m

mel claudit hoc verbulo, Non novi ista existere. Ianquams ' ρ ρ

380쪽

exissentiae cognitio nulla' et acquiri: ac tanqua ejus imo amomne e ntiae cognitione impediret , quod ne est quam mmmcim 'fulsum. Sed nempe alludit ad mea merba, rim enim,fieri nstv c At ea, quam jam habeo,notitia rei, quam novi existerependes a Notitia ejus, quod existere noudum nodiis Atque hoc quod antism dixi deprcl- senti,ridicule tranfert ad futurum,eadem ratione ac si quia Iam rastrapes mud videre istos, qui nondum nati furet sed hoc anno caseentur, concluderet nos nunqNam videre ipsosposse. Nam meperti cuum eurei, qua cognoscitur ut mictens, notitiam issam quae jam habetur,noUpendere a notista eius, quod Dondum cognoscitur ut exitiens Squia hoc ipso quod aliquid percipiatur ut pertinens ad rem exictentem,Ucce sario et amperat itur emetuere: Sed longe aliud ery defuturo,quia nihil

obaerat quo minus notitia erin rei, quam novi existere. augeatur aliis rebus, quin exictera n dum novi, sed tum demumsum cogniturus, cum eas ad inam pertinere percipiam. Pergit vero inqviens, Apera

bene,cogno ces aliquando. Ac deinde Te diu non patiar ancipiatem. auibus verbis iubet nos a se expectare, vel ut demo retperviam propo tam ad nusiam ulteriorem cognitionem esse deveniri; vel certe supponat issam ab adversarao esse occlusam ( quod tammesset ineptum ut aliquam aliam aperiat Sed tantummodo Ab ungit, Nosti q uis sis in determinate & confuse, non autem determinatere clare. Ex quibus verbis nihil oclivius emquὴm ut concludamur, nobis ergo viam alere ad ulteriorem cognitionem , quia meditando, ct advertendo possumus es ere, ut id quod indeterminales ac confuse dumtaxat regnoscimus clare ac Veterminasppo modum percipiamus. Sed nihilominus ilete concludit,verba Determinate radeterminate,

este echinum quod nos taculum positi remorari,atque ideo aliud iter esse quaerendum. I uibus omnibus nihil sim , adsummam ib-eptitudinem, S imbecistitatem ingenii proprii simulandam , excogitari ab eopotui se mihi videtur Sum,aiS. Nego. Pergis, Cogito Nego SC, Hic rui et praelatu i Harem umbramputansque se sim in primo com essu ipsam obtrunc sse, gloriabundus exelamat, Omnino facinus insigne, uno actu amputaVi omina. Sed quia haec umbra ab us cerebro miram hisbet nec ni simia cum ido mori te etiam chimracata retatis is Et manumpectori admovens jurasse e se, se cogitare. o noso pre--Πῶ geuere molium riuiam illi viveradi coracedit, ac multa,

SEARCH

MENU NAVIGATION