Renati Des Cartes Meditationes de prima philosophia : in quibus Dei existentia & animae humanae à corpore distinctio demonstrantur : his adjunctae sunt variae objectiones doctorum virorum in istas de Deo ... anima demonstrationes, cum responsionibus

341쪽

io 1 OaIECTIO NAS ET RESPONsION Efflesimos illis detractores, qui saepesic tantum narrant ea quae dedi heredi volunt, addentes s imos non credere , ut impuratus maled

caret.

Alia summe certorum ratio est. Sunt ea istiusrnodi ut V lsomniantibus aut deliris apparere non possint dubia. Nesib quam Anal sin cir subtilissimus hoc ex meis scriptis deducerepota rit, Uon enim mimini me quIcquam tale unquam vel 'c omnium cogitas. C=nc dere quidempotuisset ex meis, Id omne quod ab alis, clare ac distincte percipietur esse verum, quamvis isse aliqui possit in terim dubitaresomnietne an vigilet, imo etiam , s latet, quam jsomniet, quamvissit delirus : I uia nihilpotes clare ac distinctipe . l. i, a quocunque demum percipiatur, quod non sit tale qua percipi. tur, hoc est, quod non sit verum. Sed quia son prudentes recte distis. guunt, inter id quod ita percipitur, ese id quod tantum videtur, vel apparet , nolo mirari quod vir bonus unum pro altero hic A

mat.

Atque illud est dubitare, in orbem ferri &c. Dixi si prinnon mesorem habendam esse rationem quams omninos a estat, ut abicis cogitatio pla Ue avocetur; non autem ut modo unum, moi ejus contrarium affirmetur. Sed nucam author noster occasio ea vi andi non quae D. Lnterim vero notatu dignum est, i m hic in se, ubi ait ' breve acere Acbinae meae stabum , nihil est, rum mihi tribuere, quae ira praecedentibus, aut quentibus reprehen dit, vel irridete ut nempestamus illum isti tantum mihi per 'm'

am xibs, nonserio credidisse. RESPONSIO.D Esip. r. Si lex illa si vestigando vero,id quod Vel minimum

dubitationis habet pro salso habendum est, sic intelligatur Cum vestigamus quid fit certum, non debemus ullo modo Dicitis, quae non sunt certa, aut quae habent dubitationis aliquid, l gitima est, usii recepta , & communissima apud omnes Philo sophOS. Rei p. a. Si dicta lex ita intelligatur. Cum vestigamus Grai sic certum, ita debemus rejicere omnia, quae certa non imii di

342쪽

aut aliquo modo dubia, ut illis nullo pacto utamur, adeoque eas ectemus perinde quasi non essent, aut potius ea non l pecce' mus omnino, sed ab iis penitus abducamus animum: legitima quoque est, tuta, ritaque etiam a Tyronibus, atque amnitatem habet tantam cum praecedent ut ab ea vix differat. Re p. 3. Si dicta lex ita sumatur, Cum vestigamus quid certum sit, ita debemus rejicere dubia omnia, ut ponamus ea de facto non esisse aut esse illorum oppositum revera, & utamur ea suppositione conquam certo aliquo fundamento; siVe utamuriis No A existentibus,aut nitamur eorum non existentia; illegitima est, fallax,& cum bona pugnans Philosophia, ut quae supponat dub taliquid, de incerti ad vestigandum verum , & certum, aut quae supponat tanquam Certum, id quod alio, atque

alio modo se potest habere, puta ea quae dubia sunt de facto

non existere, cum fieri possit ut existant. Resio. g. Si quis ea lege intellecta,ut paulo ante, vellet uti ad vestigandum verum, certumque, is oleum de Operam perderet, ac versaret molam citra mercedem, ut qui non magis conficeret, id quod quaerit, quam illius Oppositum. Vis exemplum e Vestigat aliquis an possit esse corpus, aut Corporeu S, eoqUe inter caetera utitur, Non est Certum corpus aliquod existere. Ergo ex lege lata ponam, re dicam oppositum, Nullum corpus existit. Tum resumet, Nullum corpus existit. Sum vero egore ex isto, ut mihi aliunde probe compertum est. Ergo non pos- sum esse corpus. Praeclare quidem, ac ecce ut eodem ex Capite ducat oppositum. Non est certum, ait, aliquod corpuS existere. HErgo ex lege ponam,dicamque Nullum corpus existit. At qua te illud Nullum corpus existit Dubium sane,& incertum ouis illud praestet e unde Confecta res est. Dubium illud est, Nullum corpus existit. Ergo ex lege dicam, aliquod corpus existit. Sum vero,& ex isto. Ergo possum corpus esse, si aliud vetat nihil . En possum esse corpUS,& non possum esse corpus. An feci satis e Vereor ut ne plane fecerim , quantum ex quaesitis sequentibus colligo. Ita Iuc

343쪽

D in astabis primis resso on m omne id approbat, quod Areproposita censui,quod e ex mei scriptis ulcipotes: Sed is cd t esse communissina iam , tritumque etiam a Tyronibus. Iosia bub autem ultimsi id reprehendit quod me censuisse vult credi. etiam sis si tam absurdum tit in mentem nullim hominis sani veni reposit. A tistesne; ut quicunque Meactationes meo non legerunt, vel non tam attente legerunt, ut reia esciaut quid in iis contineatur, ipsius authoritate commoti, me ridiculas opiniones habere arbitren tur Atque ut aliis, qui id non credent saltem persuadeat, uilita me esse assatum, quod non sit communissimum, tritumque etiam a Tno nibus. Ego vero de hoc restimo non dis uto. Neque usiam unquam ex novitate mearum opinionum laudem quaesivi . Nam contra ipsas

omnium antiquissimasputo . quia veri si in; Et nulli rei magis .le udere, quam simplicissimis quibus am veritatibus animadυer.

tendis, quae cum mentibus no Tris ni innatae , statim atque alius, monetur, non putat i ab unetiam ignora s. At certe facili scies intesisti hunc authorem non aliam ob causam mea impugnare, quam

quia O bona, det nova esse arbitratur: Namsne, si tam absurda crederet ac singit, coutemptu es Uentiopstim, quam tam longa est esse. cyata refutatione digna Iudaiasset. Ereo ex lege lata ponam & dicam oppositum. Vesie lari quibus in tabulis istam unquam legem scriptam invenerite Lam qui dem sestra saris istam inculcavit. Sed ibi etiam satis negata meam esse, Nempe in natis ad verba Credere,dicere, ponere opposicum ejus quod dubium est; A ec iste opinor meam esse iustinebit,si ea de re interrogetur; Lnduxit euim me supra in i. g. de iis etiae dubias tsic loquentem, Nec poneS, nec negabis, neutro uteriS , Utrum

que habebis velut falsum ; Acpaulo p iusso Actrinae meae sed 'bo, ortere assensionem suam a dubio, tanquam ab aperte ni so, cohibere; ac voluntate Plane in contrarium versa opinio

Lem siuam de eo tanquam falsam & imaginariam fingere, qsse plane aliud est,quἀm ponere ae dicere oppositum, itasti cet ibiaderi uumpro vero habeatur, quemadmodum hic surisscit

344쪽

que ubi ego in I. Meditatione dixi me valete aliquandiu conari persuadere oppositum eorum quae antea temere credideram, statim addidi mo id vesse, ut velut aequatis utrimque praejudiciorum '' deribus non magis in unum quam in aliud propenderem, non aut mut alterutrum pro vero sumerem,idve tanquam cientiaesumme cerviae fundamentum aluerem , ut alibi etiam cavillatur. Itaque Oc 'lemscire quo instituto legem lsiam suam attulerit ; Si ut ipsam m hi assivat; desidero eum candorem, patet enim ex dictis ipsam recte ire meam non esse, quia seri non potes ut quis putet utrum rume bendum esse velaifalsim scut dixit me putare, ac tilunius ypositu sonat est dicat esse et erum,ut in hac lege habetur Si vero taU- tum ant i causa ipsam atralit, ut aliquid haberet quod impugnaret, miror acumen ejus ingenii, quod ni et metu verisimile aut subtile potuerat excogitare ; Miror otiam, quod tam multa verba impenderit , in refutanda opinione tam absurda, ut nequidem usii puero

eptuenniprobabilis videripo sit. Aotandum enim est uetum huc usq; nihil proram praeter ineptissimam issam legem impugna e Miror

denique vim eius imaginationis, quod cum tantum in istam vani simam , s ex cerebro suo educiam chimaeram praeliaretur, eodem tamen plane modo composuerit gradum , iisdemquesemper Ure sit et erbis,ac si me adversa tum habuisset, ibique repugnantem raram vidisset Q u A

. Anst bona Methodus Philosophandi, per abdicationem dubiorum

eris et An bona sit methodus philosophandi per abdica

elonem eorUm omnium , quae quovis modo dubia sunt.

Hanc nisi methodum fusius aperias, non est quod a me respon. sim exsipectes, sic vero facis. Ut Philosopher,ais,ut vestigem sitne aliquid certi,& sumtine certi, de quid illud sit, sic facio. Omnia quae olim creta di, quae Iantehac scivi, cum dubia sint, & incerta, pro falsis habeo,etaque penitus abdico, ac mihi persuadeo nec esse terram, nec Coe

lum, nec quidquam eorum, quae olim credidi in mundo O esset

345쪽

esse sed nec mundum ipsum, nec corpus ullum, nec inntem verbo dico, nihil . Tum facta illa generali abdicatione, atque obtestatus nihil esse, penitus philosophiam ingredior meam eaque duce verum & certum Vestigo cauee, prudenter, perinde tanquam esset Genius aliquis potentissimuS, & callidi virnu, qui me vellet in errorem inducere. Quare ut ne decipiar cir cumspicio attente, atque illud habeo plane constitutum nihil admittere, quod non sit istiusmodi, ut in eo, quantumvis nita tur Genius ille vaferrimus, mihi nullo modo possit impone re, sed ne ipse quidem possim a me extorquere, id ut esse dissimulem, nedum negem. Cogito igitur, volvo, & revolvo, quoad occurrat aliquid tale, atque illud ubi offendi, eo tan quam Archimedeo puncto utor ad eruenda caetera , eoque pacto alia ex aliis certa penitus & explorata indipiseor. Praeclare omnino , ac , speciem quod attinet , facile responderem Methodum illam videri mihi illustrem , & eminentem et verum, quia responsum eXspectas accuratum , nec illud a me reddi potest, nisi antea usu, de exercitatiosse aliqua tentem illam tuam methodum , tritam , tutamque ineamus viam: exploremus ipsi, quid in ea sit tandem : aequia flexus illius nosti, calles , dc diverticula, teque in ea diu exercuisti, ducem mihi te praebe . Age, fare, expeditum habes aut socium , aut discipulum : quid jubes 8 Ad illud iter, etsi novum , de tenebris non assueto formidandum accedo lubens , adeo mo veri species potenter allicit. Audio te, jubes id faciam, quod te facientem videro : ibi pedem figam, ubi fixeris. Praeclara sane imperandi, ducendique ratio. Ut mi' hi places . Audio. g. I. Aditus aperitur in Methodum. Principio, ais, Ut vetera revolvi animo, cogor tandem s(βΠnihil este ex iis, quae olim vera putabam, de quo non liceax οβ birare , idque non per inconsiderantiam, vel levirate mi propter validas & meditatas rationes, ideoque etiam ab in *M non minu S, quam ab aperte falsis assensionem esse coa

346쪽

dam, si quid certe velim invenire. Quare non male agam voluntate plane in contrarium versa , meipsum fallam, ac Ve terES illas opiniones aliquandiu omnino falsas imaginati atque esse fingam , donec tandem velut aequatis praejudiciorum pDI deribus nulla amplius prava consuetudo judicium meum a re eha rerum perceptione detorqueat. Supponam igitur Geraui aliquem malignum, eundemque summe potentem, & callicum omnem suam industriam in eo posuisse, ut me falleret. PUPabocceium, aerem, terram, colores, figuras, sonos, cunctaque X

tCS, nulla Corpora, mo nullas mentes, nulla corpora, Ss c. haec pmeta sit, & princeps meta. Considerabo meipsum tanquam manuS non habentem , non oculos, non carnem, non sanguinem, non aliquem sensum , sed haec omnia me habere falso ompinantem. Manebo obstinate in hac meditatione defixus. H ic si placet subsistamus aliquantulum , ut noVOS resuma mus spiritus. Rei novitas me nonnihil commovit . Iubes abdicem vetera omnia e Iubeo,aiS, Omnia.

Omniane8omnia qui dicit, nihil excipit. Omnia,addiS. Egre sane, facio tamen . At oppido durum est: atque ut ingenue fatear,non sine scrupulo id facio: ac nisi eum mihi eximis,Vereor ut ne pro Voto aditus ille noster succedat. Fateris , vetera omnia dubia esse,&,ut ais, coactus fateris. Quidni eam mihi vim pateris inferri , ut etiam ipse coactus fatear Quid Mie, quaeso , coegit 3 Audivi quidem ex te modo validas fuisse,& meditatas rationes iat quae sunt illae tandem si validae: cur abdicas e quin retines' si dubiae, de suspicionum plenaequa te illae vi coegere 3 En, ais,siunt in propatulo. Has uti fundibularios, seleo prae mittere, Ut pugnam inchoent, Nempe sensus Hos aliquali do decipiunt. Aliquando somniamus. Delirant interdumo a non- terna nihil aliud esse quam ludificationes somniorum, qui Pu insidias credulitati meae tetendit. Persuadebo mihi nihil pla

ne esse in mundo, nullum caelum, nullam terram , nullas men

347쪽

IOS OEx acetio NEs ET RESPONSIONxs nonnulli, atqUe ea se videre credunt, quae minime vident, cuia nusquam sunt. rumae Dixisti e Validas cum promisisti, Cum meditatas; exspectavi certas , & Omnis dubitationis expertes , quales nempe tua deposcit libella, qua nunc utimur, usque adeo ac Curata, ut vel umbram dubitationis recuset. An vero sunt tales illae tuae non dubitationes merae, de suspiciones dumtoat e Sensus no aliquando decipiunt Aliquando somniamus. Delirant non nulli. Id vero unde habes certo, & citra dubitationem ullam, S ex regula illa tua, quam semper habes in manibuS i dummo pere cavendum es nequid ut verum admittamu , quod nonpossimis probare veram esse8 An fuit tempus aliquod, in quo diceres certo, indubitanter nunc me sensus decipiunt, hoc probe scio. Nunc somnio, paulo ante somniabam : hic phrenesim patitur, & vi. dere se putat quae minime videt, nec mentiturysi fuisse dicis; vide ut probes: imo vide ne Genius ille malus, cujus tu meministi, forsan illuserit tibi. atque omnino verendum est, ne dum dicis modo tanquam validi aliquid,& meditati, Sensus nos aliquam do decipiunt,vafer ille digito te commonstret,& illudat istuso. Si vero negas: curtam sidenter asseris, somnia muSinterdum. Quin ex lege tua prima sic tecum statuis ' Non est omnino cet. tum sensius nos aliquando decepisse: somniasse nos aliquando, aliquando delirasse homines. Ergo sic dicam,&statuam, Numquam nos sensius decipiunt,somniamus nunqua, delirat nemo.At, ais, suspicor. m c nempe lcrupUlias meus. Vbi pedem admovi, validast 1aS rationes lenta molles,&instar Iulpicionum evanidas, adeoque premere formidavi. Suspicor. Ita, ars, suspicor. Sat si suspicere. Sat si dicas vigilemne, an . dormiam nescio. Nescio an me sensus fallant,an non fallant.1 ua pace dixero, haud mihi est satis mec plane video cur ita colligas. Vigilemne an somniem nescio. Ergo aliquando somΠio

Quia si nunquam quid si semper 8 quid si ne somniar equi dem polliis te vero cachinnis excipiat Genius eo, quia tibi tau dem luasic somniare te aliquando, te decipi, cum id minime fidi rede mihi ex quo Genium illum induxisti, ex quo validai,

348쪽

meditatas rationes ad illud forsan revocasti, malum induxisti, a quo boni habeas nihil. Quid si catus ille omnia tibi velut duo

hia , & nutantia proponat, cum firma sint, cum certa, atque ea quidem mente,ut cum abdicaris omnia, nudum te in foveam a.

gat praecipitem Num consultius egeris, si priusquam re abdices, certam tibi legem proponas, ex qua, qu(e abdicabuntur, Abene sint abdicatae Magna profecto res est,& momenti summi generalis illa veterum omnium abdicatio : ac si me audis, cogitationes tuas vocabis in senatum , ut serio deliberes.

Imo, ais, plus aequo dissidentiae indulgere non possum , ac scio nihil inde periculi,Vel erroriS sequuturum. Quid ais scio an certo, & citra dubitationem Omnem, ut hae Q saltem reliquiae tanti naufragii Veritatis tholo appendantur, aut, quia novam Philosophiam aperis, deque familia cogitas, hoc in propylaeo literis aureis inscribatur, Plus aequo dissidentiae indulgere non possum; ut inquam adyta illa tua intraturi jubeantur vetus illud ponere, a. & 3. faciunt s. hOC vero retinere, Plus aequo dissidentiae indulgere non possum 8 At si Tyroni contingat ut obmurmuret, ut illud frangat dentibus, Ponere jubeor illud vetus a nemine unquam vocatum in dubitatione .& 3 faciunt s. quia fieri potest, ut mihi Genius il-Rludat aliquis: jubeor vero retinere hoc anceps, hoc TimarUm plenum, Plus aequo dissidentiae indulgere non possum , quam

si in eo mihi Genius non possit imponere quid dices Et

vero an tu mihi illud praestabis, ut non verear modo , non formidem, metus mihi non sta malo Genio e sane me licet confirmes manu, & verbo, non sine timore ingenti nimiae dissidentiae haec vetera,& mihi prope ingenita abdico,& muro velut salvsa. Argumentum in Barbara recte concludit Item sum ali- Squid constans ex corpore & anima : ac , si mihi licet ex V UI- tu , & Voce conjicere , nequidem ipse tu , qui ducem te caeteris praebcS, qui viam munis, immunis eS a formidine. age ingenue,&candide, ut soles, an sine scrupulo hoc vetus abdim

cas, Habeo ideam claram & distinctam Dei an illud Id omne TVerum est, quod valde clare , & distincte percipio 8 An istud Cogitare, nutriri, sentire minime pertinent ad corpus , sed

349쪽

ad mentem Z quid sexcenta id genus persequar de iisdeciserio anquiro. responde, amabo te; potes hOC in exitu veteri, Philosophiae, & in aditu novae haec eXcutere, exuere, ejurate velut falsa, ajo ex animo e An dices, ta pones Oppositum, nunc

modo Non habeo ideam claram & distinctam Dei. Male hi chenus credidi nutriri, cogitare, sentire ad Corpus minime per tinere, sed ad mentem r Sed o me propositi immemorem lquid feci e totum me tibi principio commiseram, me socium,

me discipulum, & ecce haereo in adiru, & meticulosus, & ob stinatus. Ignosce : peccavi largiter , & tenuitatem ingenii mei probavi duntaxat. Debueram omni metu posito in abdica tionis caliginem intrepide me inferre ,&haesi, de restiti. Com. pensabo, si parcis, & factum male ampla, ac liberali manumissione veterum omnium plane delebo. Abdico, abjuro vetera omnia. Nec aegre feres si Coelum, aut terram , quae nulla et se vis, non obtester. Nihil est omnino, nihil . Age, praei, sequor Te sane facilem l sic praeire non renUi S.

I Use antehac scivi, cum dubia sint. Hic posuit sciri puia scire putavi. Est enim contrarietin inteγ verba scivi es dubia sunt: Guam tamen haud dubie non auimadvertit, nec issi est malitiae tribuendum. Alioqui enim Non tam leviter attigisset: se vens i me Usprofectam, multis imam verbis magus et

a N Aio nullaS mentes , nulla corpora. Hoc ait, ut insta diu ma tumque cavilletur , quod initio, cumsupponerem mentis naturam nondam mihi esse iis persectam , Isiam inter res dubias enumera rim ea vero, adverteres rem gliae cogitat non posie non exsere,icamque rem cogitantem uomine mentis appe ans. dixerim mcntem

existere: Tanquam si fuissem oblum me prius dem negasse, inmmentem pro re mihi ignota sumebam; Et tanquamst ea, qu 1-- quia mihi dubia erant, negabam, in perpetuum neganda esst cm I-sem, nec fieri posset, ut evidentia, est certa mihi postea re L μέρη Notandamque aestim ubique considerare Abisationem, i certitua/Uem Von ut relat Iodes coguitionis nostrae ad objecta, sed ut profret et

350쪽

tes objectorum quae perpetuo ipsis inhaereant , adeo ut ea , quae mel dubia esse cognovimus, non possint unquam reddi certa. uod

tantum ejus bonitati, non malitiae es tribuendum. Omniane Hsse cavillatur in verbo omnia, ut supra in verbo LNihil, inaniter. Coachus fateris. Hic ludit in verbo coactus aeque inaniter. EaM eni unt falsi validae rationes ad cogendum nos ut dubitemus, quae ipse dubia stat. nec proinde retinendae: ut am pupra notatum es Atque validae quidem sunt,quandiu nucis aliis habemu3,quae dubitationem locendo certitudinem inducant Fi Et quia tales nullis inveniebam in I. Meditatione quantumvis circum Ficerem, est meditarer,idcirco eas quo habui ad dubitandum , xi e se Palidorum S meditatas. Sed hoc non est ad captum nostri authoris , addit enim Va. lidas cum promisisti expectavi certas, quales tua deposcit libet

la, tanquam haec quam singit libella ad ea quae inprima Meditat,one dictassent referri possit. Elpausipost ait, An fuit tempus ali

quod in quo diceres certo, indubitanter nunc me sensus decipiunt,hoc probe scio &c. Non videns hic rursus inesse contrari tatem. quod aliquid indubitanter teneatur, e imul de isto ipso dubitetur. Nempe es virbonus. iur tam fidenter asseris, somniamus interdum. Hic rur Npne malitia errat: Nihil enim prorsu sidenter afferat,in prima Meditatione,quae tota dubitationis plena era , est ex qua sola haec terba desumsit: Eademque ratione potuit in ea iraverab omniamin nun- quam, atque somniamu3 interdum. Et cum paulo post addit. Nec plane video cur ita colligas. Vigilemne an somniem nescio. Ergo aliquando somnio , affingit mihi ratiocinationem se olo di-guam , quia Uempe eaer vir bonus. Quid si catus ille Genius omnia tibi, velut dubia,&nutan- ctia proponat, Cum firma sint, cum certa. Hic clarestaret, quod supra monui , dubitationem est certitudonem considerari ab illi tanquam ira obse Ii . non tanquam in nostra cogitatione. Alioqui enim

quomodopessetfingere aliquid mihi proponi tanquam dubium, quod non esset dubium, sed certum' eum ex hoc solo , quodproponatur ut dubium, dubium reddatur. Sed forte Genim impedivit ne videret se repugnantiam in uis verbis. Dolendum est quod eius cogitati-