Renati Des Cartes Meditationes de prima philosophia : in quibus Dei existentia & animae humanae à corpore distinctio demonstrantur : his adjunctae sunt variae objectiones doctorum virorum in istas de Deo ... anima demonstrationes, cum responsionibus

421쪽

182.

est praestitum: ac imprudenter, quod ubi me conatur urtinurare, talem esse concedat , ut id a me intra paucos anno, potuerit expectari, quod ego ab illo intra sexcentos, si talis.'vita utriusque prorogaretur, non expectarem. Hujusmodii tem homines cum plane sibi persuaderent me decrevisse Philo sophia illam qua metuebant, emittere, statim atq; esset parata non modo eas opiniones quae in scriptis jam a me editis extili

cantur, sed etiam praecipue istam ipsam Philosophiam sibi

nondum cognitam , multiS maledictis, qUa Occultis qua etiam apertis ae publicis sunt prosequuti, ut scilicet vel me ab eaedenda absterrerent, vel editam statim everterent, & tanquam in cunis sustocarent. Risi quidem initio illorum conatus, &quanto vehementiores in meis impugnandis esse animadverti, tanto pluris me ab ipsis fieri existimavi: Sed ubi eorum nume rum indies augeri vidi, atque, ut fit, mu Ito diligentiores eos esse ad occasiones mihi nocendi quaerendas , quam ullos bene volentes ad me protegendum, verit is ne forte clandestinis m, liminibus aliquid possint, ac ne otium meum magiS intestu bent si permaneam in instituto Philosophiam meam non ede, di, quam si aperte ipsis me opponam ; At, praestand o id totum quod timent, ne amplius timendum habeant essiciam, Pauca

illa omnia, quae de Philosophia cogitavi, publici iuris facere in

stitui, ac contendere, ut, si vera sint, a quam pluramis recipiantur. Quapropter illa uoti eodem ordine ac stylo proponam, quo magnam eorum pactam ante Consci ipsi eo in tractatu, cujus argumentum in Differtatione de Methodo explicui, sed alio ad scholarum usum magis accommodato, brevibus scilicet articulis singulas quaestiones includendo, talique ordine ipsas e Xequendo , ut sequentium probatio ex solis praecedentibus dependeat , omnesque in unum corpus redigantur. Qila ratione spero me veritatem , eorum omnium de quibus in Philosophia solet disputari, tam clare esse expositurum , ut qUicunque illam quaerent, perfacile ipsam ibi sint inventuri . Quaerunt au-Lem profecto veritatem juvenes omnes cum primum ad discen

dam Philosophiam se accingunt: Quaerunt etiam illam cae criomnes cujuscunque aetatis, cum soli apud se de rebus Phile in

422쪽

is dimicis meditantur, easque in proprium ulum e strinnant q& Principes omnes , & Magistratus, aliave quI A cadentias a

Gymnasia instituunt, sumptusque suppeditant uis illos e

in iis doceatur , non nisi veram , quantum fieri potest, voldoceri; nec Datiuntur dubias, & controversaS Opinione Suentilari ut ex disputandi consuetudine rubditi magis conte tiosi, de refractarii, & pertinaces, atque ideo Iuperioribus imminus obsequentes, & seditionibus commovendis aptiore evadant, sed tantum ob spem veritatis, quam ex istis disputationibus aliquando emersuram plaetaque sibi persuadent : vel jam longa experientia sint edocti quam raro illa hoc pacto Ie- Periatur, adeo tamen ipsam curant, ut etiam perexiguam esu spem non putent esse negligendam,Nulla autem unquam gensuit tam fera, aut tam barbara, tamque a recto ulu rationis, quo solo homines sumus, abhorrens ut apud se doceri voluerit opimniones,. quae pugnarent contra cognitam veritatem. Acque

ideo non dubium est, quin veritas opinionibus omnibus ab ea diversis, quantumlibet inveteratis de pervulgatis sit prauerenda; de quin omnes ii qui alios docent ipsam pro viribus que mrere , atque inventam docere teneantur. Sed nempe non creditur eam fore in nova illa Philosophia quam promitto: Non

verisimile est me unum plus vidisse, quam sexcenta millia ingeniosissimorum virorum, qui opiniones in scholis vulgo receptabsequuti sunt: Vige tritae ac cognitae novis ac ignotis sunt semper tutiores: Praesertim propter Theologiam, Cum qua veterem, de vulgarem Philosophiam optime consentire, multorum annorum experientia jam docuit, de nova autem incertum est: Ideo Q; ne forte imperitam multitudinem novitati S avidam ad se alliciendo paulatim crescat, & vires sumat; Scholarumque sive Academiarum pacenia dc quietem per rurbe L , Vel eriam in Ecclesia novas haereses adducat mature prohibendam , atque extinguendam esste quidam contendunt. Ego VC. O contra reo

spondeo me quidem mihi nihil arrogare, nec prora reta me plus videre quam caeteros: sed hoc forte mihi profutue, quod cum proprio ingenio non multum fidam, planas tantum, de raciles

vias sim sequutus: Nam si quis per ipsas magis promoveat ,

423쪽

quam alii multo majori ingenio praediti per salebrosas m i

netrabiles illas quas sequuntur, non est mirandum. Addo, nolle ut mini credatur de veritate eorum quae promitto.sed ii ex iis spe tam i nibus q u ae jam dedi judioecur: Non enim ibi unam

lcrIpta tramversis oculis inspexerint, modisque Omnibus refitare conati sint, nemo tamen, quod sciam, quicquam non verum potuit in iis reperire: Fiat numeratio quaestionum omnium quae in tot iae sis, quibus aliae Philosophiae viguerunt,ipserum opem latae Amt, & forte nec tam multae nec tam illustres inve nientur : Q Ur n im' profiteor ne unius quidem Quaestionis solucionem , ope principiorum Peripateticae Philosophiae peculia rium,catam unquam fuisse, quam non possim demon strate Esse illegitimam de falsiath: Fiat periculum , proponantur, non quidem omnes, neque enim operae pretium puto multum temporis rati rei inpendere, sed paucae aliquae selectiores, stabo pro. missis: Et moneo tantum, ne captioni locum relinquam, loquenco de principiis peripateticae Philo olitae peculiaribuS, mee cipere illas quaestiones, quarum solutiones desumptae sunt, vela sola experrentia, omnibus hominibus Conam Uni: vel a consi-d ratione figurarum, & motuum, quae Mathematicorum propria est; vel denique in Metaphyssicis a commvnsbus illis noti nibus , quas a me admitti, ut 8c praecedentia, ex Meditationibus mei S apparet. Addo etiam, quod forte videbitur esse paradoxum, nihil in ea Philosophia esse, quatenus censetur peripate rica , & ab aliis diversa , q uoci non sit novum: nihilque in mea quod non sit vetus: Nam quantum ad principia, ea tantum ad- mi PO , quae omnibus omnino philosophis ha ctenus communia fuere, runtque idcirco omnium antiquissima: & qua: deinde ex iis deduco, jam ante in ipsiis contenta, S implicita fuisse tam clare Ostendo, ut cliam antiquisti ima, ut pote humanis mentibula natura indita, esse appareat: Contra autem principia Philo sophiae Vulgaris, eo saltem tempore, quo ab Aristotele aliisve in Venta sunt, erant nova, nec jam meliora putari debent quam tunc fuere; ita hiique ex iis deducitur quod non sit confroveret sum F

424쪽

sum,&ex more icholarum a singulis Philosophis mutari possit,

ac proinde quod non sit maxime novum, cum quotidie adhuc

renovetur. Quantum ad Theologiam , Cum una veritas alte si

adversari nunquam possit, esset impietas timere, ne veritates ii Philosophia hnventae iis quie sunt de fide adversentur , Atque omnino profiteor nihil ad religionem pertinere, quod non

seclue, ac etiam magis facile explicetur per mea principia, quasi Per Ca quae Vul O recepta sunt: Iamque hujus rei mihi videor

specimen dedisse satis luculentum, in fine meae responsionis ad quartas objectiones, circa quaestionem in qua omnium dissicillime Philosophia cuinTheologia solet conciliari: Et idem in aliis quibuni bet, si opus sit, praestare paratus sum; Ac etia ostendere multae contra esse in vulgari Philosophia, quae revera pugnant cum iis quae in Theologia sunt certa, etsi id vulgo a Philosophis dissimuletur, vel ob longam iis credendi consuetudinem nora.

advertatur. Non etiam metuendum est. ne meae opiniones, imperitam , dc novitatis avidam multitudinem alliciendo, nimis crescant; cum e contra doceat experientia ipsas praecipue aperitioribus probari, quoS non novitate, sed sola Veritate allicientes, nimium crescere non possunt. Nec magiS metuendum escne scholarum pacem perturbent: Sed contra cum omnes Philosophi tot controversiis se mutuo vexent, ut nunquam majore

in bello esse possint quam jam sunt, nulla melior ratio est ad pacem inter ipsos conciliandam , Haeresesque etiam quae quotidie ex istis controversiis repullulant minuendaS equam si Verae Opiniones, quales meas este jam probavio ecipiantur: Earum enim clara perceptio omnem dubitandi, ac cisputandi materiam tollet, Atque ex his patet, nullam revera esse rationem, Ob quam nonnulli tanto studio reliquos homines ab iis cognoscendis velint aVertere: nisi ouod nimis evidentes, Sc certaS eaS ellia e Xii itam anteS, Vereantur ne obunt fannae doctrinae, quam ipsi eX alia

xum missus probabilium cognitione quaesiverunt. Adeo Veipsa illorum invidia non exiguum sit veritatis meae Philosophiae argumentum. Sed ne forte hic videar de invidia falso gloriaruac solam Dissertationem P. R. in testimonium vocare posse, dicam quid nuper in recentissima harum Provinciarum Academia contigerit. A A

425쪽

18 sDoctor quidam Medicinae, vir acerrimi ac perspicacili. genii, atque ex eorum numero qui quamvis Scholarum sophiam recte didicerint,quia tamen ei non credunt, genui, non ideo multum superbiunt, nec se admodum

esse tingunt, ut aliis quibusdam in more est, qui ipsa sunt in , ' ati, Legit Dioptricam meam, & Meteora, cum primum sunt in lucem, ac statim aliqua in iis verioris Philosophiae A 'cipia contineri judicavit: Quae colligendo diligentius, &

iis ci educendo , ea fuit sagacitate, ut intra pauco S menses int gram inde Physsiologiam concinnarit, quae cum privatim non nullis visa enet, eis sic placuit, ut Professionem Medicin uis tunc forte vacantem , pro illo, qui antea ipsam non ambieba, magistratu petierint, & impetrarint. Ita professior factus ossicii sui e e putavit ea potissimum docere, propter quae ad illud inii nus vocatus fuisse videbatur: Prauertim cum ipsa vera esse ac quaecunque cum iis pugnant falsiajudicaret. Sed cum id agendo magnam,pro ratione loch haberet auditorum frequentiam, ira. 'a 'a tim ex ejus collegii, ipsum sibi pro ferri advertentes,ma nifeste inviderunt,ac persaepeapud Magistratum conquesti freti petentes ut ei nova ista docendi ratio prohiberetur: Nec tamen aliud tribus annis potuerunt impetrare, quam ut hortaretur ad vulgaris, tum Philosophiae, tum Medicinae principia simul cum suis docenda, ut ita auditores ad aliorum etiam scripta legenda pararet. Sentiebat enim prudens Magistratus, si nova ista vera essent, prohiberi non debere: si autem falsa, non opus esse, quia sponte intra paucos menses essent collapsura. Cum autem cContra crescerent in dies, eaecolerenturque potissimum ab hone stissimis,& ingeniosis imis quibuIq:, magis quam ab humilioribus aut junioribus, qui facilius invidorum authoritate, aUt con silio ab iis audiendis revocabantur: Novam etiam prOVinciam Magistratus Medico dedit, ut nempe Problemata Physica, tus Aristotelis, tum aliorum, certis diebus lectione extraordis aria LXPlicdret; atque ita majorem haberet occasionem, quam inso

la sua Medicina, te omnibus Physicae partibus agendi. Ex qpiβ Vissent fortaste deinceps reliqui ejus Collegae, ac veritaxi loc*m dedissent nisi unus inter caeteros, qui tunc erat illius Academis

426쪽

Id I Rector,omnes suas in eum machinas intendere decrevisset. Vt autem cujus generis adversarios habeam appareat,hunc paucis hic describam. Cluet Theologus, Coracionator, Disputator. Magnamque ubi apud plebejos homines gratiam potentiamque conciliavit, ex eo quod , modo in Romapam Religionem, modo in alias quascunque a sua diversas, modo in potentiores invehendo , ferventem dc indomitum pietatiS Zelum praese ferat , interdumque etiam dicteriis scurruibus plebeculae aures demulceat a Quodque multos quotidie libellos , sed a

nemine legendos , emittendo: varios Authores Ad saepius conurra se quam pro se facientes, ac sorte ex indicibus tantam notoS, citando de de ovibuslibet scientiis tanquam si earum gnarus esset audacissime, sed Zc imperitissime, loquendo, admodum doctus indoctis videatur. PeritioreS autem qui lciunt quam Importunus in aliis provocandis temper fueriet, ac quam saepe, UUI fuit disputandum, convitia pro rationibus attulerIt,turpiterqUevictus discesserit,si sint diversia ab ipso religionis palam irrident,

dc contemnunt, eumque jam publice nonnulli sic exceperunt, ut nihil novi deinceps in ipsum scribi posse videatur; A vero cum illo in religione consentiunt, etsi quantum possunt exculent, re tolerentan animo tamen non probant. Postquam hic homo al1- quandiu Rector fuit,contigit ut, cum theses Medico Praeside ab eius auditoribus defendebantur,non daretur ipsas libertas ad a

nullo eas nec resipondentium nec Praesidis merito potum OZ- tinZere, Cum semper prius inciperent quam ipsi mei x inexplicuissent;& interim rumor spargebatur NOVam Iol tu ML phiam male defendi, ut scilicet inde inferretn raommes , ynam esse, quae publice doceatur. Contigit etiam, cumtes disputationes sub ota idio Medici haberentur, ac

te S corpore non ceri untim ens fer sese per accisicras. Vocat

427쪽

38 glicet ens per accidens id omne quod eX duabus substantiis otia

diver sis constaret; nec ideo negando unionem substantiale qua mens corpori conjungitur; nec utriusque partis aptitudi' nem naturalem ad istam unionem, ut patebat eX eo quod stat: postea subi unxissent,ilgassubdantias dici incompletas ratione ebis posti, quod ex harum unione oritum adeo ut nihil in ipsis posset yd

prehendi, nisi forsan modus loquendi minus in scholis usitatu. At vero haec satis magna occasio visa est Rectori Theologo id

Medicum circumveniendum, haeresiosque Condemnandum , aesta, vel invito Magistratu, si res ut sperabat successisset, de Proses

sione deturbandum. Nec obstitit quod, ubi Medicus advertit caab illo thesim non probari, statim ipsum , & reliquos ibi Theo logiae Professores adiecit , iisque mentem suam eXplicando, as firmarit se nihil adversus Theologiam ipsorum,dcsuarn, sensisse aut scribere voluisse.Nam paucis post diebus theses edidit, qui

bus, ut mihi certo nuntiatum est, hunc titulum Voluit praefigere. rosiaria admonitoria, ex authoritate S. S. Pacultatis Theologitata

iudiosos proposita, s addito: Sententiam Tauraci quemmide traei fesTheosigi appessarunt Atheum Medicum, O vertiginos Iuve Gnr-laei quastatuitu r homo esse ensper accidens, multis impingere modis in P sicam, Metaphysicam,pneumatica di Theologiam se. Ut nempe iis subsignatis a reliquis omnibus illius loci Pro fessoribus Theo, logiae ac concionatoribus (si tamen subsignassent, idenim ignoro mitteret ex collegis, qui dicerent Magistratui Medicu ecclesiastico concilio, cum Taurelio.&Gorlaeo, quos Authores forte nunquam legit, mihi certe sunt ignoti, haeresios esse damnatum: ut ita non posset Magistratus, cum plebis gratia, eum diutius in Professorem retinere. Sed cum jam The istar essent sibprTIO , forte ad manus quorundam e Magistratu pervenerunt, qui

Theologum ad fiet vocatum ossicii admonuerunt, atqUC Ut ti iam tum saltem m v ta re P, Facultati sq u eTheologi cae pu bl : ca aut horitate ad calumnias su as non abuteretur effecerunt. At nihilominus perrexit in thesibus edendis ac de iis,ad imitationem R.

per triduum disputavit. Et quia parum materita in ipsis fuisscsi, si egisset tantum de illa Iogomachi an compositum ex du bui substantiis dicendum sit ens per accidens, nec ne,alias ques om

428쪽

duaestiones huic adjunxit, quarum praecipua 'at de fomo sub

stantialibus rerum maeerialium, UAS Om CS, CXC p dAT,. tionali, MedicuS negaratalle autem quibuscunque potuit minibus ipsas fulcire,ac tanquam Peripateticae SchOIge I aliaeti defendere conatus esit. Atque,ut hic non Videar sine CaUIa me lienis controversiis immiscere,pr ter quamquOG in 1 nesious tu' is nomen meum expresserat, ut &ModicuS jaepe in si S etiam iter disputandum me nomissabat, quaerebatque ab Opponens mihi nunquam viso num ipsi argumenta Hagge 1111em , - Ignissima comparatione utens ajebat, eos, quibus vulta Philolaohandi ratio displicet. aliam a me expectare, ut Iudaei expectant suum Eliam qui eos deducat in omnem veritatem. C uautem per triduum sic triumphasset, Medicus,qui p debat e, si taceret a multis habitum iri pro victo, ta autem pubiaci S cii sptationibus se defenderet, strepitus, ut ante Iore paratOS ad Impediendum ne audiretur, sumsit confinium de rei nuom a Theologi theses edenda, in qua quidem ea omnia, quae milii Sthesibus contra se,aut sua dogmata continebantur, IOIMIS rationibus refutaret; sed interim earum Authorem tam blanceis: actam honorifice com Pellaret, ut ipsum sibi conciliare-co retur a aut saltem exulceratum Cjus animum non Irritarer . Ac revera resnonsionem illam suam ita concinnavi E, UL mU1t Ioui legerunt existimarint nihil in ea es et , de quo 1 neoa OgU

queri possiet, nisi quod ibi vir pius , & ab omni maledicendi studio alienus inceretur: Sed etsi verbis non laederetur, tibi tamen maenam injuriam a Medico factam esse putabat, quia, rat Ionibus victus erat , & quidem rationibus ex quibUS Viciebat aperte seoui se esse calumniatorem, & rerum qiaas lactaverat

imperitum. Cui malo nullum aliud remedium potuit reperire Quam it Potentia uteretar, ac res On si Onem Amriolo Iosiam in urbe tua prohibeti curarer. AudiVetrae toriari quoa aerii i-

absurdas ipsis affinxisse,nem po illas quae m et US iis ieg ntur, ac ne fraus a posteris detegeretur, omnes Corum lior S V i genter Perquisitos comburi curasse. Ouod nosteri ut fidelis per pate-

429쪽

ticus, imitari conatus , congregavit Senatum suum Acade, cum de libello in se a Collega edito conquestus est: eum oro, bendum, ac totam istam turbatricem Academiae Philosophii eliminandam esse dixit. Assenserunt Plaerique. Tres ex eoru

numero delegati ad Magi stratum, idem ibi conquesti sunt: in 'gis ratus,ut eis satis faceret, pauca quaedam exemplaria a Biblio pola auferri jussit quo factum est, ut reliqua cupidius emeren Er, ac curiosius legerentur: Curraque nihil in iiSappareret de quo 1 heologus auste queri possiet, prseter solam vim rationum, quas

declinare non poterat, omnes eum irriserunt. Ipse Vero interim non celiabat; congregabat quotidie Senatum suum Academi cum, ut ei aliquid de ista infamia impertiret: magna pro ipse reserat: qmeren erant rationes, cur responsionem Medici, ac to tam ejus Philosophiam damnari vellet i, nec UllaS poterat inve

ni re. At nihilominus prodiit tandem in lucem j Udicium, no mine Senatus Academici . sed quod soli Rechori tribuere a qui

us esti Cum enim in omnibus conventiculis, qUae coneregabat, sederet ut judex, essetque idem acerbissimus accusator, Medi CUs aUtem nec audiretur, nec unquam adesie quis dubitat quin

Isti e maximam suorum Collegariam partem eo quo voluit pertraxerit, ac suffragiorum numero alios a se dissentientes superarit; cum praesertim aliqui eandem quam ille, vel etiam mallorem haberent occasionem Medicum odio prosequendi: ac alii viri pacifici Rechori suo, quem noverant esse mordacem non libenter contradicerent. Hocque etiam insigne, quod nullus ex ipsis, ut istius judicii approbator nominari voluerit, sed unus,nec Medico ulla familiaritate conjunctus, nec mihi unquam Notus, ne particeps fieret infamiae quam inde sequuturam esse praeVicebar, CXpresse petierit, ut nona Cn suum, tanquam non appro baneis, in eo poneretur. Istius autem audicii exemplar hic ap ponam; tum qilla forte Reverentiae tuae non erit ingratum scire quid in his regionibus inter literatos agatur: tum etiam ut quan xum in me est impediam, ne post aliquot an nos, cum leVCS c d

xul e , in quibus impressum es , erunt forte omnes disperdj taediu tantUr CUS authoritate maledici, ac fingant justas aliquas jn eo ruisse rationes ad Philosophianam eam condemnandam. NO

430쪽

men tantum Academi o, ec od mi aut

turbulentus ejus Rector imprucienter fecit, ac fortasse cras vel perendie alius mutabit,ehi apud exteros decie cori Vertatur. i editum. Professores Academia ' ,cum non sine gravi dolore vidissent litiel- dum in lucem editum, mense Febr. Ca . II. C. XVI. hocprae,

I ripto titulo : Resiponsio seu Notae ad corollaria Theologico-Ph losophica . &c: eumque adsimulare Cusdem Academiae detrimentum S ignominiam , excitandasque m actorum animis Fras jiciones Pecrare animadverterent vivum illis fuit,omnes si gulos certiores facere:

theses, aut corollaria, de rebus in Academia instroversis,nultas nomine edito , disputata. Deinde, si improbare eampropugnaudistro uo Ua distrae uritaphilosophia rationem, quae in praedicto libellifrequentatur ut pote cum verborum insolentia conjunctam, ira eorum opprobrium,qui hic O a-obi contrariam ct vulgarem, omnitasty ira Academiis receptam si losophiam,ut veriorem prostentur. elui cum auctor prae mytii se ii dicit, pag. G. Iam diu enim pernovi magnoS meorum audito- Ium pro ressus, quos brevissilino temporis spatio apud me tac1

cioribus plene satisfaciunt, sed solis tenebris Sc nebulis animos eorum replent. Ibidem. Verus sensus multo melius & promptius CX me Dercipitur , quam vulgo ex aliis et probat ipsa experien-xja quam multi meorum discipulorum,in publici S di pUtationibus cum honore jam saepius exhibuerunt, posset qU In t. intum paucos aliquot menses mea mi itutione fumesst Uri. taliuS au tem dubito quin quilibet mortalium, cui tantum est lanumam-ciput, hic nihil ouicquam culpandum, sed omnia lauca Ida censeat. PQ. S. Misera illa entia (scilicet formas substantiales, &quali ales reales nullius plane usus e se perlpeximuS,Nm Orie, ad