장음표시 사용
211쪽
392 HVGONIS GROTII proficisti, pecuniam Borbonio & quatuor Anglorum millia Regina transmisit: nec foedera tarum gentium ordines auxilia segnius decrevere. Missisque navibus cum alimentis & quae bello. idonea, pecuniam addidere , liberaliusquam pro rerum praesentium angustiis, ob sipem futuri. Id vero magnificum & leniendae libertatis invidiae fuit, reipublicae opibus regnum j vati. nec minus utile eventu, & hora exiti suin, dum Walonicae gentes expositae armis, qui bus olim causam dedere, pari malo aflliguntur, si s sive Gallicus miles assultaret. Deinde vires Hisipanorum, Gallia retentante vincendi tempora, Batavis paruerunt,auctique limites,arrarium, copiae octo per annos, donec Bostonius, sua vim tute perduellium turbidis rebus , & ipse tandem Romanam in religionem mutatus , cuncta partium sub imperium accepit, posuit'ue magis arma , quam pristini foederis memoriam. Consi quens videtur, quando rerum Gallicarum mei, tio incidit, scrutari, quantum humanis rationibbus fas est, quomodo paribus cum Belgica initiis in tam diversa processerint. Nam olim constituta pace Philippum inter & Gallias eadem dominantibus sententia, & mutuum foedus, exscindere religiones, quae per bellum & impunitatem auxerant. Galli dein proceres invisa ciuisiorum potentia, & ne despecti agerent, ut Belgae comtra Hispanos, usi occasione, multitudinem pro sacris periclitantem in tumultus & arma civere. Sed dissimillimi exitus : illic integrum obs quium, atque ita victrix Romana religio, ut a teram premat, non opprimat. Sic abdicatum Vetus imperium, ritus insociabiles, & inter liben-
tatem servitiumque divisi. Causam putem,quω
212쪽
Lotharingi qer se invalidi occulte, dein palam
modicas haris opes accepere, & quae fortunam non facerent, sed sequerentur. ita vis praecipua in praescriptione regii nominis, aut vulgi studiis erat, quae munimenta non diu valent, ubi utilia . tatis experimentum contra est. At Galli unius
populi Reges totas intra se vires habent. ita sa Viendo minuitur imperium, & quicquid ultioni impenditur ipsis perit. ne plebs quidem, quam-tumvis inserua sacrorum dissensu, postquam belli mala sensit, vindictae quam quietis cupitidior. Hinc properata toties pacis Edicta, toties turbata, fractb iam populi studiis, ut bellum p nerent magis, quam pacem servarent. Longa acina pertaesi in vim & perfidiam impulsu quam obstinatione sererantur. Et sueti regno prius 'componi potuerant, si Rex unus, egregius pacis bellique artibus, sese & jura ad vires partium temperasset. Novi dominationibus , artate r des , diversa per vitia discordias aluere, dum fervidi ingenio, aut per luxum segnes, rapiunt
cuncta aut remittunt. ea tantum quietis mora.
Contra Hispani Regem nacti eadem volentem odio Belgicae libertatis, & qui rerum usu insenesteret, tantis extra viribus, selitudinem Beugicae non metuebant, provisis non Italiae modo, sed Americae exemplis, ut colonias facerent, ubi provincias non possent. Superbia, avaritia, crudelitate gentis peregrinae offensi, inam qui in Romanas caeremonias nihil peccaverant, nec nonnulli circumventi simulatione rerum meliorum, caeteris documentum fuere, ur contumacia ter odia exercerent, dissidentia pacis, quasi quae tegeret ultionem. Ita bellum non inclemens munus quam sunt civilia, durat tamen ut caeternum.
213쪽
impar majoribus conatuum , frangebat inopia, munitionibus per agrum irruptis, Rheidaque oportuni situs peninstula ad Amasium flumen , M.finum maris, a fluctuum rabie Dullanus qui ducitur. Verdugonein urgebat super hoc malum suspecta civitas, quia praesidium recusaverat. Inde aucti, hic novo peditum dilectu, Nasiavius equite, mutuo metu vel audendi occasionibus
annum siequentem continuaVere.
ubitura in Frisios belli moles Videbatur, ni capta Breda traxisset exercitus. Brabantiae id oppidum jam olim accensetur, fertili cim cum agro ad confinium Hollai diae, & septendecim vicis imperitans. Ab amne nomen. is Aa hactenus,in latui que editus moenia perlabitur mutato in Me cam vocabulo : dc mox ad Septembergas oppidum in maris sinum se immergit. Polana domus Baronum titulo ex emto tenuit. inde Nassavia Engelberti matrimonio , cujus Henricus pron pos munimenta fossasque addidit, &nobilλ-mam arcem, praesidio simul re ineatui. Bellic Ia Ia xc.. usua
214쪽
ΠISTORIAR TM, LIB. II. . I9s usus no vissimis temporibus propugnacula, ceteraque arcendis hostibus , & a dissicili expugnatione gloriam adjecerat. Dolum quo capi posset nauta monstravit. Philippi Nassavit impulsu Ioannis hic filius, missus gentile in bellum,pa tem militis dc pauca ad Mosam oppida regebat ) Hexaugerius Cameracensis centurio, reastinata cum Principe Mauritio, cepit audendi consilium, Lambertumque Chartium, strenuum militem adoptavit in facinoris societatem. Navis assumta fraudi, quae Blita partes inter coitiineare fide publica,ut alimenta ignium Bredam conveheret. Limus Hollandior paludibus editur, qui postquam selibus inaruit, scissus in cespitem , ligni praestat usum. Nam bitumini sulphurique
par ingenium esticit inclusus terrae calor, ' quem ut alibi montium incendia, ita hic prorumpe tes interdum flammae prodiderunt; nisi prostrata olim silvae,impulsu maris ac turbinum,postquam superinducta hinno putruere, mutata facie n turam retinent. Imponitur carinae oblongae lecta h cohortibus dc prointa in periculum juvet tus , numero septuaginta , quos tenui interjeetia tegerent cespites, dissimularentque. Diu parum favit fortuna audaciae, ut solent ejusmodi con ius malis onerati; etiam quae non metuantur. Adversa vis venti, & quanquam exitia hyemis asperum frigus, mox defectus ciborum quos in ra consumserant,prima tempora abstulere. Nec silendum reor , has inter moras, rei quae agitabatur , Velut jam patratae perscriptos ex Anglia. rumores. Vbi refoverant corpora , dc animos Hexaugerius sermone firmavit, misso ad Maurialium nuntio, qui proximam apud insulam militam occultabat, haud procul Baeda , repetitum. I i iteris
215쪽
iter. Intra aquae septum , quod arcem propter
est , pervectos unde regressus non erat, noVa c
Iamitas terruit. Nam fluminis recessu afflictus vado alveus, sive glacies pertudit, oppleri undis coeperat. Ibi inclusi trepidare , ac detestari in
lices latebras , madentes genuum tenus, donec aestu levata navis nulla humana ope perfluere uutro desiit. Explorandi curam quasi, ex usu magis disciplinae quam quod necesse arbitrarentur , praesidii rectores ad minora quisque ossicia rei
gaverant. Multorum per socordiain ad manipularem rejectum munus, qui, securus exemplo Jubentium , puppe leniter pertentata nihil ultra scrutatus est. Et forte evenerat , quod vix alias , ut tussim frigus nemini excuteret. Servari in retur Ox militis, qui praemetuens ne spiritu pr rumpente secum caeteros proderet: Occidite me, inquit,commilitones, ne occidamur. Ipsi navomi praesidiarii in arcem traxere, quod non satis s lata glacies aquas attineret. Inde alia rursus imcommoda , quippe admotum propius periculum formidinem expresserat,& in Heraugerium qu relas, ut alieni pariter sanguinis ac sui prodigum. Pars omni projecta spe salutis tenebras non in rari: sed, quando moriendum esset,apertum CC Ium, & hostem in quem caderent, postere, ne in illo suo carcere oppressi ad supplicia traherentur. torpere plures. nec tam ducis hortamenta ad vi tutem de gloriam, quam desperatio compulit coeptum exlequi. Eiecta pars oneris: nec ultra levata navis, ne insidias nudaret, Blertia nautae lassitudinem simulantis, cui & vox & vultus -- rami animi praesentiam praeserebant. Media fere nox erat, nec illunis, cuin educere visum miliates admonitos prius ad decus & praemia viet
216쪽
NISTORIARUM, LIB. II. I97rice. desertoribus vero animosi facinoris non viaram, ne mortem quidem honestam dari. Haultu sentinae aversae hostium aures. ita exiere , quod mirum est, inobservati excubitoribus. Pars militum praetergressi armamentarium, ObVios VIgIlum, dehinc custodes portae qua in oppidum itur, intra stationem obtruncant: nisi quod a sus prorumpere signifer, & infesto mucrone vulnus in Heraugerium serens morte haud ignava procubuit. At Chartius, cui attributa erat in nus altera, praesidium hostile in arcis 1ntima compulit. aquae aedes ambiunt. has in spem n vissimam retinebat Paulus Antonius LanZ vechia Nice patris Bredam regens, juvenis, dc belli artium rudis. Ipsum Odoardum Gerre disbergae,tres leucas distanti,munitio dc creditus illuc copias trahere Mauritius detinebat : qui pe submissi specie exploratorum qui talio metu Vulgato verum averterent. Nec levis error Parmensis , qui uni duo oppida servanda comimi rat, cum vix singulis linguli sussiciant, & bene meritis alia sint sine periculo praemia. Sed Pa lus, si sorte exiguam adhuc manum proelio e turbaret , denso militum cuneo sex dc triginta adsumserat egressus ponte hostem struis. Vicere quibus vinci non licebat: multaque caede laucius ipse, qua venerat, refugit. Exaudiri interea per urbem pugnantium tumultus coeperat, & o pidani portas arcis irrumpere, ni Heraugeru in tes proxima E porticu glandibus arceret. Tam dem accepto rei bene gestae signo adest Hohe lotus cum parte Mauriciani exercitus, qui specu labundi non procul substiterant. Cum portam lacies moraretur, septum palis transiere. nec distulit Lanaavechia, dedito quod arcis retine
217쪽
bat, incolumitatem pacisci. Secutus confestim Princeps dc major altera exercitus portio, Pedes turinaeque , per arcis Portas imprestionem minx. Ibantur. Sed pavida civitas, & praesidio nudata, bimestri stipendio direptionem redemit. namque Itali,queis commissa oppidi tutela, erant hi cet
turiae peditum sex , turma una) quorum officium fuerat aut pontem arci oppidoque medium ata a
rumpere, aut aversas ab hoste tenere portas, ad arinorum ex arce sonum exterriti, atque inter se
jam pridem discordes, hoc facilius in fugam consenserant. Quod fere ejus dem animi est, pavidi hostium, hospitibus infensi, nullo, dum
oppidi potiebantur, abstinuerant contumeliae aut libidinis genere. Itaque desieriorum supplicio affecti, cum Parmeniis populare flagitium in suum quoque pudorem Vindicaret, sero sceleribus poenas solverunt; excepto Intemelio, quem ladolestentia dc nobilitas fila supplicio exemit. Et Odoardus Lanaavechia, quasi poenam sibimet Irrogans, Gertrudisbergae praefecturam a se abdicavit. Victor ingressus paternos penates Mauritius populum accepit in fidem dc diti nem : presiam stipendii solutione civitatem dc
multo plures quam affuerant milites nomina profitebantur) dolens magis quam accusans, modestia juventae, Jc ne privata curare cred retur , quanquam ad centena florenoruin millia crescente summa, cum Parmensi Antverpia quater centenis haud amplius pependisset. Tum H raugerium praesectura oppidi, caeteros deinceps honoribus Jc praemiis attollit. Decreza dc ab
Ordinibus stupplicatio, ac publica gaudii signa ,
utque nummi inscripti primam ducis ac sine suorum sanguine vict9riam restarentur, quae postea
218쪽
RISTORIARUM, LIB. II. I9ymos secutus usurpaVit, quoties prospera e n rant. Nec ingenia desuere, auspicia Principis i non degenerem dolum celebrando: ita Trojam equo ingressos Graecorum proceres, seu Vere talis effigies,seu navis insigne fuit. Ipsius urbis fortunam comparabant, quam novem ante annis
Altipenna absentia praesidii , proditione vigilum, deinde oppidanorum strage incesserat. R lictis centuriis quae tuerentur, & turmis ad ii cursandos Brabantorum pagos, discessit exercitus. Simul conveetie copiae illorum providentia , quos Princeps conscios habuerat expeditionis, longum in tempus si ciebant. Sed ubi in Geomaniam Parmensi nuntius advenit, sessus ipse taedio , an per consilium annis abstinens donec ex Hispania literas acciperet, ne agros impune raptari pateretur, Carolum Maiasset lium Berca reducem ire cum parte altera copiarum & clam dere exitus iubet. Spes falsa accesserat ineste paucorum dierum alimenta, & recenti obsequio fluxam oppidanorum fidem. Premebat latus Gertrudisberga : Cetera Mansseldius pravidiis ambit. Sed ventura Bredanis a tergo auxilia metuebantur. nam Merca Mosam influit, modicas ubi insulas Mauritius milite compleverat. Ipsum igitur amnem , qua Bredam clabitur, ponte de castello clausit. Terheidae loco nomen. Dehinc milites Septeinbergas in ultimo ejus continentis, & invalidam arcem pleni irarum rapiunt. Nor damum restabat, supremus labor. Castellum id variis quondam temporibus ex humo situm cingunt fosse aestu madentes, praesertim ubi aquilo impulit: dc retro due s agger. ripa scilicet a scistim, insulae in modum, Mose aestuario allubitur. Mathias Hellius tuebatur, inclytus jam Bros
219쪽
aω HVGONIS GROTIIdani periculi secietate: dc militum quantum satis proximis insularum. Postquam aliquot per
dies iocinentis nequicquam terrItaverant, pontes
caeteraque ad incursum parabantur. Simul iminissa navis, & sumina mali in corona armati
qui propugnatores telis depellerent. Obsessi ubi
adventantem conspexere, ardentes scaphas contra destinabant, quod periculum Ventus avertit, dc applicuit ripae. Vt propinquatum est, fluminis vortex circumactam navem in Qssam tulit. haerentem vadis retentant alii, pars faces ingerunt. ac miles telis dejicitur, patestens ad ictus, ac non quo voluerat latere objectus hosti: ideo nihil hac munimenti obtenderat. Mansfeldius, in multam suorum cladem, dc obstinatam praesidii fidem conspexit, nec minus adjacentibus imsulis arcebatur, non tam obsidium Bredar quam proditionem sperare. ibi frustra haerentem emta ius oppido eques quotidianis proeliis lacessebat. Mauritius interea recollecto milite tenuis exercitus ductor quatuor peditum millia erant, de rarus eques in in Geldriam concessit, Velut N viomago imminens. Sed machinamentum subia tae Oppugnationi paratum, quo muri appen vidissilirent, successiis defecerat. . Gallorum id r penum ex aere, pilei forma, cui inclusi cum pulvere nitrato globi dc E ferro quadrantalia. Exin virium conscius,atque impar obsidio, quia prox,
mis h locis arma dc commeatus in urbem Ven rant, haesit tamen atque eminus lacessivit, si eo terrore hostem Breda abduceret. quod evenit.
Nam postquam diu irritus obsimi uterque, Mansseldius auctis copiis , quia validius praesidium civitas ob notam militis lasciviam aspe nabatur, propinquum laborantibus auxilium,
220쪽
NIsTORIAR v M. LIB. II. Iunctorum maxime natu re unpensa, qui securit te ac commerciis juvabantur. Tutam per haec ripam Mauricius obtinens, mansuram castris se-uem molatur exadversum Noviomasto. Cno 1enburgi nomen milites fecere. inde m urbem quae ex ripa clementer assiargit , & contra instruentes vis immensa globorum adigebatur.
Sed qui castellum exstruebant hoctem plerumque aut velum praetendere , ne ad ictus destin rentur. Major oppidanorum pernicies, quos tu res , & eminentia operum irruebant. Nusquam tuta habitatio: clausum flumen: quae per mala, Inlueu bello, cupassi mercaturae, ad mutandam iidem paulatim trahebantur. Sic apud Novi magum exhausta a tis, cum Parmensi interea suinptae Iterum Spadanae aquae, simulque res secundiores nonnihil valetudinem sirmavere. Nam Ricardotus continuus semper Ducis de nullorum particeps ex Hispania literas retulit honorificas in Parnaeiastin,quae, stabilita vel ri praefectura, belli Gallici mandata continebant. , pronum id putanti, sive ut disti cui certamine curas ejus distringeret. Contra