장음표시 사용
201쪽
iura mniserant. Improbantibus tamen sceIus etiam queis proderat, irrisi diu mercatorum v cabulo, ne mortem quidem honestam, nisi pamci , habuere. Plerosque captis in urbibus poena vindicavit. Datus a Parmensi miles possessioni urbis, dc excursibus, saepe Qxtiter, & proximis diebus feliciter pugnavit, interceptis turmis tribbus Mauritianorum equitum, qui Silvam ducis juxta incuriosius palabantur. Hoc magis ex usu risiam Proxima annectere : mandataque . praesectis minoribus. Praeter Gertrudis viam, alia quoque oppida duo, Mosam ultra nunc s
cent, Hossandici juris: sed Hoessia olim Mosa
continebatur, antequam novo facto alveo venis
exaruit: pars credita vetustissunt Teuterbanti Comitatus,in fide ac clientela Clivicorum Primcipum, qui in Hollandos deinde jus suum transcripsiere. At Septembergae oppidum Strideniquondam agri portio, flumine sane dividitur. ideoque sacra illic non a Trajectino, ut res quam per Hollandiam, sed Leodiensi ab antisti, te curabantur: proprios Vero Dynastas habuit, sed ut Hollandiue Principibus obsequium deber tur : quorum imperio dc supra Gennadisbergam vici aliquot, ab antiquissimis temporibus parent, quippe cum mos validis gentibus transcendere vinnes, ut proximae ripae munimenta interioribus circumjicerent. Nihilominus dc Hoesdam ωGertrudisbergam Brabanti sibi vindicare jatim pridem friistra laborant. At nunc Septembergas invalidam opere, dc praedam semper armis, cile Arembergius invaserat: sied teneri non potuit, quia Nordamum & alia circum loca Bat vi tuebantur. Misius in Hozsdam Carolus Maii
sesdius, simul Bommeliam, caput insulae adj
202쪽
HISTORIARUM, LIB. I. I 83 centis, quam geminos inter confluentes revulsi Mosa & Vahalis ambiunt, dolo dc oppidan rum aliquot constientia petebat. Sed retecta pi nitaque proditione, coepto obsidio institit, H mertam juxta arcem acceptam in deditionem obtinens, cum immodica per augmenta ei usius amnis campos auferret. Nec jam vis sed fames Hoesiae timebatur, quam longinquo ambitu circumventam ab hostilibus cortis Famarsius d fendebat , destinationis intrepidae, nec dubitati rus ultima tolerare. Praevenit Mauritius , -- actoque proximis e praesidiis militum comitatu, qua rarior hostis, perrupit, illatis quorum inopiae timebatur. Inter haec abducta non procul parte exercitus Helium Bommetiensis insulae arcem, Crepicordium contra, Mansseldius machinis navibusque aggreditur. Opera , inmus, i tamenta abunde erant, ni Siden rseus praepropera deditione spem metumque abrumperet.
Ipsi visum culpam militibus assignare, hoc considentius , quia plerique occubuerant, dum Hic panus miles injussu ducum in exeuntes civit. Hi ius loci praesidio, de Crepicordii ex adverso , quod Hohenloto dirutum regii duces restitu
Iant, ad confluentes Disae amniculi & Mosae fluminis, ingressi insulam, patentes agros, quaeque arcium aut castellorum infirma pervastant, haud dum certi quo potissimum evaderent. Modo caeptas ubi insula desinit, Goricheinum comtra , munitiones aucti imbribus amnes disser bant. Deinde aliud consilium trans Vahalim sita , Geldros & mox Trajectum, accedere postremo insulam Vorenam nomine, quae Bomine liensi superjecta est, castelloque ante biennium a Naisavianis vasessa , adorti eminus , audiunt Holiem
203쪽
184 HVGONIS GROTII Hohenlotum diledio cum pedite dc turmis in
praelium adventare; majore fama. nec manendi
spes Mansseidio, postquam Veris tempora Moestatem per irrita aut successus exiguos trans miserat. Mosa igitur remeans turbine subito de ira Hispanicae cohortis ob non solutas pensi nes , contra ipse nisus haud procul exitio fuit. Praeerat cohorti Saurius Laeva, tam militi gratus, quam Mansseldio ex Verborum nuper cere mine inimicus. Nec deerant qui Principis Accolitani & Pastranae Ducis dolo atque in Pammensem odio ardescere seditionem crederent. Haud dubie traxerat jam pridem invidiam Pa mensis rerum gestarum magnitudine & gloria Hispanos duces supergressus, dc Italis apertiusquam conducebat fisus δc favens. Inde exorti qui virtutes non minus quam infortunia crimianarentur. Sed proditam classem , conatus in Bergas irritos, aliaque hujusinodi palam. Tot Vero nationes partem maximam Belgarum se
aetas, egregia in illam populi studia, occulto apud Regem dc specie laudum perniciosius j
etabant. Nec vanus de illo metus, si vitam in deteriora Hispanici imperii prorogasset: ne clarus bello dc regendi clementia, hosti quoque non invisus, debitam filio Lusitaniam tum plerique serebant) parata possessione mutaret. Certe seu Philippus, ut sunt regum ingenia, pr nus ad formidinem, dum nimium gloriar ducem premeret suam ipse sortunam frustrabatur, sive
mensos sumtus Vera paupertas excepit, prinvisis quae inopia provenere, & praesentium taedio Parmensis morbum constiverat: quae illi causa Germanicae proieetionis ad aquas Spadanas
fuit. Nuc post id temporis solita illi valetudo,
204쪽
N ISTORIARUM. LIB. I. res aut sortuna rediit, cum alterum altero corrumperetur. Itali gens laeta suspicionibus, dc fingens quicquid auderet, datum ab Hispanis duci suo Venenum arguebat: eaque fama immanitate sui commendata praevaluit, & quia in Hispanum quidvis facile creditur. Literas, qLeis apud Philippum graviter accusabatur, Mauritius intem pias ad ipsum nup r miserat. ille dissimulato hostis beneficio ; nec actis gratiis, scriptorem literarum Ioannem Moreum, qui res Hispanicas magno astu dc effusa largitione in Gallia promoverat, ad epulas vocavit. nec is diu super-Vixit, nova rumorum materia: pr sertim cumis, qui minister vindictae fuisse credebatur, nullo caeteroqui merito tolleretur honoribus. Inde Rucardotus a Pannensi in Hispaniam mittitur, pia fandis, quae de non adjuta classe ipsi objecta-antur. Rex & hunc, dc qui vicissim arguebatur Mediuisidonium coram audiit, ac videri u luit utrumque ducem absolvere. Repressa sed tione militum paucorum supplicio, & dissoluta cohorte, quanquam bellandi vetere, integras ab eo motu centurias septuaginta jubetur Maiasset-dius Bercam rapere. Urbs ea Episcopi Agrippianensis tertium jam annum, ex quo Parmensis ii de abstesserat , castellis septa tenebatur. Nacti eam jam pridem Truxim dc Nienarius , quia causam ille , hic anna contulerat, disceptatam possessionem Foederatis Ordinibus,ut sequestris, penniserant. Sed ejus anni initio Batavi juncto ponte squo Rhenus transiretur) & equitatu si petiores, commeatum intulerant. Exinde missus rogatu Episcopi ad Parinenses & ipse venerat in cum parte copiarum Var bomus regius Geldme moderator, qui vim dc famem propius
205쪽
186 HVGONIS GROTII admoveret, in transitu Blidobccam hanc olim arcem Scenquius juri parum fidens, ut propriam
sibi armis vindicaverat) haud incruentus invas xat. Nam praesidiarii, vetus & exercidus miles, toto mense tormenta pasti, ausique paria , mi LCuerant cladem, donec graViore inter paucos j etura, perque mortem centurionum discordes
de quosdam stiorum ex erant) Iaps abundis
jam munitionibus hostem admisere. Insignivit vietoriam reperta inter strages mulier, quae vir Ii habitu animoque praedain dc VulΠzra piverat. Quod primis discordiis palam sepe vialitatum : neque ejusinodi exemplorum feracior ulla aetas frui. Nam ut magna belli nomina Deus, & Patria, aut Princeps, in partibus ait nuerant animos, libidine odii fas etiam sexus exuebatur. At Scenquii serox semper ingenium
propria jactura & pudor iritabat. Hinc erepti
penates in ultionem incenderant: inde,quod non satis sibi militis quo Bercae inclusos eximeret, acrius animum fatigabat. Contractis tamen quas habebat turmis vexillisque, locum comm
nivit in Rheni ripa haud procul Resa oppido,
obnitente frustra Varembonio, unde acceptas amni copias terrestri itinere Bercam ductabat. Dein comperto auxilia Verdagoni advenire, citis itineribus deprehenses Luppiam ad amnem Werialiae in campis caede impulit, ut stipendium quod in Frisiam, ferebant, fuga dimitterent. Eo successu audentior, Noviomago, cui jampridem insensius, noctumo impetu excidiam minabatur. Praemisso equitatu dilectas per tenebras paucis cum pontonibus, quas milite oneraverat, dei, tus Vahali, urbem attigit,ea parte munitam hoc uno, quod amnis praelabitur. Iuberque cxpeditissimos
206쪽
n Is ΤΟRI ARVM, LIB. I. I87tissimos sitorum dirutis cancellis aedium unam quae retro in ripam exeunt irrumpere, ut deinde atervatim effusi per urbem turmis jam assulta tibus portas remolirentur. Sed forte domus , inquam fiebat impetus nec eadem crat quam Scenquius ante destinaverat, oblato per noctem errore) nuptiis tum celebrabatur. Hinc ingens statim strepitus, . excitique oppidani, ipsam o dem , & aliquos in eublicum progressos armis', ' deinde tormentis oblident. Addidae multitudini fiduciam dies, pauci contra per angustias & trepidationem atrocius caedebantur. Nec inhibere fugam Scenquius potuit stans in ripa , & modo omnes,modo singulos nomine inclamans, ut pe sicerent pulcheminurn facinus, ac sorti erupti ne viam pandercut secuturIs. Accedebat grave perculsis incommodum, quod assumptas praesidio naves noctis adhuc obscuro insta urbem vis fluvii detulerat, ut fugientes excipere non pos.sent. Cum hostiuin telas premerentur, rara ad ripam navigia ruentium oneri ac constemationi cessere, interque plurimos ipsum Ducem, ut erat, armis gravem hausit amnis. Eum vivendisinem Scenquius habuit, vir suo taculo praeter
caeteros nobilitatae audaciae. nonnulla domus
claritudo . sed ipsi aucta sub Parmeusi gloria.
mox equestrem dignitatem , dc alia inllitiae ornamenta Licearius adjecerat. Multum animi,
prudentiam saepe desiderares: jura & leges pati nesciebat, unde ipsi apud milites favor, apud
vulgum rectoresque oatum: quanquam durum& intractabile ingenium flecti coeperat aetate. Repertum corpus victores ob transfugii mem riam ludibrio exposuerunt. Sed demovere co
eit ultio militis, qui ducis ignominiam in N
207쪽
vimagenses captivos acriter vindicabat. Bie, senio tamen inhumatum capta demum urbe Mam oritius composivit. Et Nienarius ea tempestate . hdum machinamenta quaedam indiligentius I i dstrat, casu interiit: bellli serus, morum inculpa- i tus. Orbatus utroque duce Tarius, quorum pinam fortuna partium steterat, tandem dimisit
bellum, maxime postquam & Berca hosti cessit: iubi longa & in sequentem annum tracta obsidio icladem prius Hispano, dein victoriam dedit. hNam post soluta stipendia adstito in commiliti frium Scenquii milite, qui luctu ducis esseratus lseditionem minabatur, quia instula ejus in manu: ielaustra Rheni, facile emtorem inVentura erat: imox ultima Batavos cura suberat Bercam j lvandi, spe haud alia, quam ut hosti, cui urbem inon poterant, tempora eriperent. Missum hoc consilio Comitem Falcostentum duobus cum millibus praeter additos equites, simul Occupato in transitu castello amnem superaverat, sequitur Varembonius : nullo praelium an mo , quanquam major advenerat, sed ut eum lium tergis cum caede insisteret. Duas Amrorum centurias novissimum agmen regens rancistus Verius in hostem vertit: sustinuitque impetum, donec circumsussis eques, & univer mox cohortes signa intulere. Fit pro numero
magna strages: dc caesis hostium promptissimis
rapta vexilla peditum decem, turmale unum, &equorum magna Vis. Pauci cum duce effugiunt.
Verius illustre hoc virtutis specimen aditum ad ldignitates famamque habuit. Varembonius partem magnam cladisCarolo Mamseldio imput bat. nam is quoque adfuerat, sub ipsum pugnae tempus adductis e Bommetiensii insula cohor- . tibus:
208쪽
tibus: posthabitusque nuper, eundem cum honorem ambo peterent, deseruisse nunc aemulum ferebatur. Tuto post haec itinere victores vchiacula cum copiis ad obsessi,s perduxere: qui . ipsi stationes proximas feliciter irruperant. R vressi per ignara hostibus periculum fallebant.
Nec tamen inclusos adauctor hostium vires te ruere, antequam castellum propter Resam, sit sidium commeatus, vadoi flumine Hispanus i rupit. Tertio post haec mense in annum alterum
hyems egrediebatur, cum haud dissimulantibus Batavis, nullam sibi militiae copiam, qua tantis spatiis divulses iuvarent, ad ultima se consilia applicuere, pacti haud indecentia. Retinuitque Bercam Parinensis, qubmodo Bonnam & N vesium, Cliviae etiam urbibus insidians, inter Principis senectutem, & empta potentium si dia. Ita praesidiis, aut per addictas potestates Arinemo tenus Rheni potiebatur. Neque vero Aquaegrani ; libera imperii Germanici civitas , salvam habuit pacem inter arma, cum Philippus
veterem apud Exabantos Principes ejus urbis i telam ut dominationis nomen Iuterpretaretur,
edicto proturbans incolas, qui Romana sacra profugerant. Sed redemta ab regiis ducibus in ra, contentique agrorum raptu, urbem distulere, donec multos post annos vis partium in Germ niam versa & hoc in speciem juris obtendit.Duni ad Mosain Rhemunque exercitus eortant, inter congressa passim praesidia pugnatum, multaMai
ritianorum praeda. Nam & in hostilis regionis intima eques ignibus grassabatur , dc obvios
commeatus trahebat fusis defensoribus. At mari crudeliores occursus, quia Batavi hac parte viarium potiores solita inter pares belli commercia,
209쪽
ryo HVGONIS GROTII dc jura captivitatis diremerant. Futuri hostes si
tantundem pollerent, per furta navigantibus infesti, praedones vocabantur. Hinc iritati crebris
suorum suppliciis Flandri, & qui Batavis E esas sibus sui ferox est genus in sceleris alicujus coi
scientia transfugerant inermes navium, Cupidi tate ultionis dc praedae, validiores etiam despo- ratione terrebant. Saepius accidit, semel mem randum , quia prisca facinora adaequar, pars ut altera alterius navigiis circumventa PulVere tommentario seque & hostem incenderit. Tanta est . cura Vitam desperantibus non multos mori. Hoc primum tempore quae hactenus alienis tumuli,
bus quieverat bellum sibi reponi sensit Hispania.
Nam Angli affuincis Batavoriun navibus dc mi lite, Gallaeciae maritima temere adorti, deinde Antonium in regnum reducebant, fixis ad Vlyiasipponem castris. Naves regina de sitis attribu rat sex: caeterae erant centum & viginti: queis
Draco imperabat: pediti Norisius: spem praedae inter se partiti. Tanta successuum initia, ut jam Albertus Austriacus Philippi nomine urbi praes
dens fugae se Pararet. Sed privatorum conatus erat, inde per incerta obsequii, de rerum necesi alarum exiguo proVisti, dc potus quoque inicia perantia morbis grassantibus, incertum relique-M , Lusitanorum studia & opem a Mauris vane promisisset Antonius, an ipsi festinato alitu corruperint. Nec auditi Batavi, qui arces iis maritimas regnique aditum servare paratos osten- .derant. Vt soluta obsidio, statim qui res novas .sperasse convincebantur ab Hispano ad supplicia
rapti. Ab Anglis nihil actuin ultra, nisi quod
receptu non lacessito dc lamptis impune castellis,
apparuere iuvalida Hispanici imperii : & direpta
210쪽
HISTORIARUM, LIB. I. I9Irepta mox Obvia classe Germanorum Balticis hcivitatibus, occasio gentibus data est per legatos inter se & scriptis certandi, an copiae quibus parati populi hostem juvant rite in praedam veniarent. Sed re Gallia in partes adscita miscuit causam , postquam Ginsium apertae desectionis autorem Rex interfecerat, telumque mox Regem percussor monachus, ultimum Valesioruin sanguinem: & in utriusque ultionem arma capiebantur. Francicis non dubie moribus ad Bose homos pertinebat successio : sed caput gentis Henricus Benearni Princeps, is regno Navarrarvix quicquam praeter nomen usurpans, ut quod jam olim Hispani interceperant, prosesius Re- formatam , quam Vocant, religionem, etsi utrique sectae jus aequum pollicebatur, traxerat Ia balit tem, exclusus oppidis. Versaque rerum facie apud Romanens es, culpa defectionis, penes alteros regium nomen conjiciebatur. Nec suo PLilippus exemplo territus est, quo minus M
duantum Guilii is frater duplici pietatis obtei tu utebatur) non occultis jam opibus, sed palam auxiliis firmaret, ut micriectum sibi δc Belgicaercgnum, atque olim utrinque metriendum, Occ
paret discordiis, si adessent successiri, suoniin alia cui fiduciariam potentiam traditurus. Isabellam quippe filiam ostentabat Henrici secundi Galli 1um regis E silia neptem,dignissimam quae regno imponcretur, Vel ob patema merita, vel ob ma-lcmum sanguinem, eoque justius, quod Brita nia Armo rica, ut alia quaedam, Galliae scemunamin imperia etiam ante hac nocuissent: Parte alia Sabaudus gener prolatis finibus aperiebat Alpes. Accepto nuntio Lamotam misit Pa Jnculis cum equite re cohortibus m Galliam