장음표시 사용
171쪽
ni si ab intellectu ita multo minus distingui poterunt, Metaphysice eos accipiento.
Sed si non dis inguuntur, nisi sola ratione :ςxplicandum est, qua distinctione racionis:quia duplex dari solet Vna habens fundamentum in re ipla cocepta,quae appellatur Distinctio rationis Ratiocinatae: Alia in solo intellectis,impersecte concipiente, hoc eit,perplures conceptus,ea quae per unum concipi possunt,quam vocant Distinctionem rationis Ratiocinantis , ut ea qua distinguitur Petrus a seipso,in hac praedicatione idelica,Petrus eli Petrus .Respondeo: distingui Genus a Differentia, Distinctione rationis Ratiocinatae. Et ratio est manifesta:quia in eadem essentia specifica,repetatur uterque gradus, & secundum eos habet operationes realiter distinctas:Vt Homo,secundum gradum Genericum animalis, habet operationes sensiti uas, ut videre, & audire: de secundum gradum Disserentiae , habet operationes rationa-Ies intellectus , & voluntatis : ergo habet fundamentum ex parte sua, ut intellectus distinguat in ea gradum genericum adisserentiali. verum quidem est, quod intellectus noster , non distingueret hos gradus; nisi impersecto modo coMosceret: sed nec sussiceret impersectus modus cognoscendi, nisi in reipsa daretur fundamentum ,&cum non detur in Petro sundamentum, distinguendi eum a seipso, non potest intellectus tali distincti ne eum distinguere : sed solum alia minori,quae vocatur rationis Ratiocinantis. Ex his omnibus,eolligitur haec e5elusio,qua respondetur quae- 3Πstioni: Licet compositio Speciei,ex Genere , & disserentia,realis sit,ex parte componentium realium,tamen qx parte distinctionis eorum, non est realis,sed rationis:&cum utraque conditio necessaria sit ad realem compositionem,nempe componentia esse realia, & realiter, aut ex natura rei distincta simplieiter loquendo, non est compositio realis vocanda , sed rationis facta ab intellectu:epdem modo quo fieret ex natura rei,si gradus genericus, &differentialis essent distincti ex natura rei. Ad primum arg.negandum est Anteeedens,qudd gradus disserentialis perficiat senerieum,ex natura rei:nam cum non sint di-lt i ncti exnatura rei:sed idem: nec ex natura rei eoni ungi pollunt:& i leo nec unus perficere alterummam si non sunt distincti, non
erunt unus & alter: solum ergo perficit illum, supposita distinctione facta ab intellectu, inter eos: & ideo, solum per intellectum unus perficit alterum: sieut sol sim per intellectum distinguentem eos, coniungitur illi. Itaque realis est persectio, quam habet grada generieus, in specie, per gradum differentialem: &non Ens ratibnis. sed sicut ex natura rei non sunt distiocti: ita ex natura rei, eadem est persectio in eo semper:sed quia intellectus
172쪽
distinguens ea, quae ex natura rei non sunt distincta; considerat unum, non considerato alio,& ideo sub esse quodam imperfecto, dc perfectibili per alium, dicitur unus perfieere alium et quod non est verum ex natura rei, cum nee sint distincti, sed solum per intellectu distinguentem:Realis ergo est perfectio ipsa, quam unus
accipit ab alio, supposita distinctione, quam facit intellectus: de ideo propter defectum distinctionis,fallum est, quod unus perfi
ciat alterum,ex natura rei: nam utrumque requiritur , Ut Verum
st, nempe, quod sint distincti ex natura rei, dc etiam quod ex natura rei, unus contrahat, aut determinet alterum:quare deficie te altero, deficit etiam veritas Antecedentis.
Ad seeundisin, neganda est consequentiar & dam fic probatur; ' Si Rationale est idem eum Animali:ergo etiam eum Equo, ite rum neganda est Consequentia:nam Animal,non est quid tertiit, respectu Rationalis, &hinni bilis;nisi solum per intellectum:quia a parte rei,distinctum Animal est in Homine,& Equo:& ideo nosequitur i, quod si Rationale est idem eum Animal linc etiam hi nibile;sint idem inter se : quia non sunt idem cum eo, tanquam
Cum alio tertio, ex natura rei;sed tanquam aliquo tertio, secundum rationem. Bene autem potest intelligi, quod duo aliqua sint idem,cum aliquo tertio, sola ratione ab eis distinctor Sc non sint eadem inter sese: ut Petrus,& Ioannes,sunt idem cum Homine a stracto ab eis,& inter se distinguuntur realiter. Itaque ut principium illud verum sit;Quaecunque sunt eadem uni tertio,iant ea dem inter se,requiritur,quod sit tertium,ex natura rei distinctum ab utroque : ex desectu igitur L istinctionis fit,ut cum Genus non
sit tertium , ante operationem intes lectus, respectu Disterentiarum Sc Specierum , non possint cum eo comparari ex natura rei,
sed solum per intellectum illud abstrahentem, & distinguentem:
Se ideo ut uon possit inferri indentitas realis differentiarum op pos rarum inter se, ex eo quod sit idem eum genere ab eis abitet Eho per intellectum. ' . Ad confirmationem, eodem sere modo respondetur,quod cum Genus non sit distinctum a Differentiis, nisi per intellectum illud abstrahentem ab eismon dicuntur ei aduenire,aut ab eo separari realiter,sed solum per intellectum, & secundum rationem:&hoc tantum modo , potest quaelibet ab eo separati, salua eius essentia:ex quo non sequitur distingui realiter, aut ex natura rei, sed sola ratione. 3 Vnum restat argum. non facile , aduersus nostram sententiam:
quia si compositio ex Genere, & Differentia , non est realis , sed rationis: ergo nihil reale ponit in natura,in qua reperitur: α si nihil reale, nihil etiam persectionis, aut inperfectionis. Prob Luz Vtraque consequentia,quia ex eo, quod intellectus aliquid
173쪽
134 Cap. . de disserentia, quali. .
intellisit uno, aut alio modo , solum prouenit ei denominatio xxtrinseca, intellecti eo modo : extrinseca vero dcnominatio, nihil imperfectionis in ea ponete poteit. Quae si ita se habent, le-quitur,in Dco posse reperiri compositione ni ex Genere, de Diste Tentia:quod non videtur ullo modo coucedendum , cuna summae simplicitati eius repugnet quaelibet compositio. Respondetur; Talem compositionem, non esse admittendam in Deo,secundum communem sententiam scholae. Cuius duplex est ratio , immissis aliis. Prima : quia conceptus Genetis, tria dicit sibi intrinseca, nempe Esse limitaturm& extra rationem disserentiarum,cue imperfectum:& per alium perfectibilem essen taliter: & haec quidem cum fundamento in re ipsa, quae omnia intrinlecain in persectionem significant:& ideo aliena lunt a Deo, summe persecto, in quo nihil limitatum , aut finitum concipimus, neque aliquid, quod essentialiter sit extra alia, aut es lentialiter imperfectum , M per aliud perfectibile : led immensitas diuina , di infinita persectio eius , atque esse purissimum actunt,ea excIudunt, etiam ut a nobis impei secto modo inrelligitur. Secunda ratio Quia conceptus gi nericus duo alia habet intrin- 33 seca. Primum, quod communis este possit atque viai nocus multis Speciebus:sed talem conceptum in Deo repcrui repugnat: ergo repugnat dari in eo Genus & Di Hrentiam. Probatur minor: quia conceptus de Deo formatus a nobis, non poteti este communis multis Diis , specie dii serentibus , quos euidenter cognoscimus este impollibiles: ergo soliun poeteli else communis Deo,& creaturis plusquam specie disseiciatibus : sed Deo, & creaturis, nainus potest dari aliquid commune uni vocum, quis Subitantiae,& Accidenti : ergo sicut Ens non potest elle Genus ad illa, ita neque in Deo dari poteli conceptus uni uocus, a nobis tot nutus, qui sit UmuOcus,& conlequenter,neque qui sit Genus.
V AE S T I O V.. orkm Dissereneia severior ineludatur in inferiori, is dis illa praedicetur. D Vplex distinctio Di tacentiae necessalia est ad explicandum 34
titulum quaestioni . Prima eli, Differentiae luperioris,& inferioris.& Disrarentia luperior vocatur illa, quae coiistituit speciem magi S uniuersalem et Inserior vero , quae constituit speciem inferiorem ut Dissi rentia superior est Corporeum, respectu Dinferentiae viventis:& haec rei pectu Sensibilis: & Sensibile respectu Rationalis. Petit igitur titulus quaestionis, An corporeum includatur in vivente : & Sensibile in Rationali: & An vera sit praedicatio,Rationale est Sensibile. Secunda Diuitigod by Coos
174쪽
secunda distinctio est, Differentiae cuiust ibet,quae duobus m dis sumi potest, Materialiter&Formaliteritumitur autem mac rialiter in quantum totum dicit, quod species ipia, dempe P dum generis, quali pro materiali, & gradum proprium,quali pro
formali: ut rationale, vicit pro materiali naturam sensre Iaam,prosormali vero gradum rationalitati used formaliter sumitur , pro solo gradu rationalitatis: quemadmodum Album , matrii ali rex
sumptum, dieit Corpus aflectum albedineued dum sumitar formaliter, solam Albedinem denominantem corpus. Et utramque acceptionem habet differentia, significata in concreto ; sicur v-traque habet Album. Nam rationale, & pro tota natura hominissumitur; ει etia pro solo ultimo gradu eius ά significato tamen instoncreto. Vnde falso putant aliqui, Differentiam sormaliter sumi,dum significatur in abstracto, ut nomine Rationalitatis, aut sensibilitatis:hoe enim modo significata, non est Disterentia; sed principium disserentiae; ut natura generis nomine abstracto signia ficata, tum ut principium Genetas non ut Genus significatur. In concreto ergo significatur,etiam dum formaliter sumitur, sed tantum pro gradu viti ,atque proprio. Et qu dem , si Disterentiam inseriorem materialiter accipiamus, certum est, quod superiorem includat.& haec de illa praedicetur: unde vera est haec, Rationale est Sensibile : quamuis non sit formalis: Nam rationale , saltem pro materiali, dicit naturam
animalis: in qua includitur Differentia eius, nempe Sensibile; - includit etiam Sensibile quae est differentia superior. Difficultas igitur quaeitionis Ein , de Disterentia inferiori, sor- maliter sumpta Au includat superiorem, & haec de illa praedicetur vi, An Rationale sumptum ; prout de formali, dicit ultimum gradum naturae rationalis, per quem constituitur homo,includat sensibile,& caeteras differentias thperiores. Et prima opinio essitatist formaliter includi praedicari quam Sonemas T. M. erap. quaest. 37. auelit se defendete exercith gratia, licet opposita ei magis placeat. In eam etiam inclinat Sotus. cap. de genere,quatit. I. ad 3. sed expetesse eam tenet Cant. in expositione huius capitis. Probatur primo ex doctrina Aristol. 7. Meta. tex. 43. ubi tria doeet de Disterentiis. Primum, nihil referre siue sola xltima Differentia ponatur in definitione,vel etiam omnes fgpetiores:quia vltima includit omnes. Vnde eodem modo definimus hominem, si solum dieamus esse animal rationale, ac si omnes luperiores dissetentias ponamus , dicentes : Homo est Substantia corporea, animata, sensitiva, rationalis. Secundo asserit, ultimam disserentiam, esse totam Substantiam speciei: dc ideo si ea ponarur in definitione , non licns, superiorem aliam addGe et quia
175쪽
316 cap. . de differentia s quast. s.
Committeretur vitium nugationis idem bis repetendo: ut fi dicimus; Homo est animal rationale,sensibile, nugatoriam definitionem assignamus. Asserit tertio, ad inueniendam Disserentiam ultimam alleuius speeiei:diuidendam esse superiorem, per duas inseriores oppositas;vt bipedem , quae in gifferentia animalis,aceidentalis quidem , sed qua utitur Arist. loco essentialis in per fistos, di non fissos pedes habentem:hoe est,icitas, vel non lethos: nam filios habere pedes inquit=disserentia inferior est, respectu bipedis et cum filsio pedis, si quaedam pedalitas: id est cum fisso pedis, includat pedalitatem, idem significantem, quod habere
Ex quolibet autem horum trium, videtur euidenter sequi:quod Disterentia inferior,includat superiorem. Exprimo quidem: quia formaliter sumitur Differentia, dum in definitione ponitur: sed viri ma differentia quae inferior est, posita in definitione, tantum valet,ac si omnes superiores ponantur: ergo eas incIudit:nam si
non includeret: non tantum valeret.Ex secundo vero: quia non
posset este tota substantia teimis superiores includeret:qum cerrum est ad substantiam infimae speciei pertinere.Sed ex postremo efficacius sequitumquia si ad inueniendum ultimam disserentiam, diuidenda est superior per duas inseriores oppositas.ergo in utraque includitur formaliter : de de utraque formaliter praedicatur. Probatur euidenter consequentiar quia in bona diuitione, Diuisum sermaliter sumptum , includitur in singulis membris diuidentibus: & de illis praedicatur,etiam sormaliter: ut an mal , de animali rationali,& irrationali. Et tandem, Arist. ipse , praedicae Disserentiam superiorem de inferioti, formaliter sumpta: dum ait, τὸrum esse,quὸd Ilio pedis, sit pedalitas. haec enim superior DiDiatentia est: Si illatinserior dicitur. iProbatur deinde ratione. Primo: quia Rationale , sermali rex 3
sumptum, est Substantia:Corporea igitur,aut IncorpoIea:& cum Corporea sit, ineludet formaliter disterentiam superiorem : uteriam probat hic syllorasmus in Datisi: omnis homo formaliaeet est sensibilis homo formaliter est rationalis: ergo rationalesormaliter este sensibile. ' . Secundo: Si Dissetentia inserior non ineluderet superiorem: maximE id fieret, quia est conceptus simplex: & ideo non potest componi , nee resolui in plures alios conceptus: quia iam daretur processus in infinitum: sed conceptus genericus, est etiam simplex r& nihilominus includit genera superiora: ut Animal, includit, Vivens , Corpus, & Substantiam : ergo etiam si Dih- serentia sit simplex conceptus , includere poterit disserentias
becunda opinio negat, Differentiam inferiorem tormaliter
176쪽
cap. , de disseremia. quast.1. II
sumptam, includere luperiorem & consequenter negat, quod haec praedieetur de illa fornialiter.Quam sequuntur Scotus in dis . u. q. 3.3.ad rationeS.Capreol.in Idil .g.qua . . in solui.ad s. g. t. Card.Toletus eap.de substantia,dub. 2. Mercatus I. post. cap. 4.q. 3. iad 3. Fonseca l. Metaphyceap. 8.quaest. Ig.sect. I. Et videtur mihi non talum probabilior ε, sed vera , Ac quae euidenter colligitur ex doctrina Arithotelis,&D. Thomae. 3 3 Vt autem haee ita elle probemus;duo sunt praesupponcnda,lan- quam fundamenta certa ae neeestaria. Primum est, Disserentiam
quamcunque, siue inferἰorem . siue superiorem, includi formaliteria sua specie,quam constituit, ut Rationale iarmaliter in homine, de sensibile formaliter est in animali. mod probatur euidenter: quia Disterentia sermaliter, constituit Speciem:ergo formalis pars illius est:sed pars ineluditur formaliter in toto:ergo Disterentia in- eluditui formaliter in Specie. Secundum fundamentiam est i Omnes Species subalternas, esse Genera,resipectu inseriorum;vt Animal, respectu equi 3c leonis: de Viveus, respectu animalis,& plantae. Ex quibus sequitur: quod in quocunque ineluditur formaliter differentia subalterna sormaliter etiam includitur genus subalternum, quod est subalterna species, Per eandem Disterentiam eonstituta. Gratia eaempli: Animal est species subalterna, eonitituta formaliter per Differentiam sensib1lemiquam neeesse est ineludere formaliter:ergo in quocunque in includitui formaliter sensibile; ineluditur etiam Brmaliter animat: sicut in quoeunque ineluditur λrmaliter rationale; includitur foris maliter homo. Eadem isitur est quaestio: An Disserentia inferior formaliter sempi includat superiore; ει, An includat Genus;quod est species subalterna,per eam constitutam eadem quaestio est Anxationale, sormaliter sumptum,includat Sensibile ; Ac, An ineludat Animal. Vnde si probatum suerit, non includere Genus superi Probatum erit, quod non includat Differentiam superiorem: de
conclusum,veram esse nostram sententiam. 3Probatur alitem expressas testimoniis Aristot. & D.Tho deinde ratione. Aristotienim 4dib.To eap.1.loco I g. sic ait: Manifesumi tur Quoniam non participat Genm Disserentiae guare neque impaν Spem es erit , sed Disserentia ι quoniam non participat Genue. 3c loco AEL.m pluriam linquit Ganm. quam Disserenixam oportet dici ;non participare disserentiam. Et D. Tho. 3. li. Met. lee . . ait: Genu
νη se sumptum non polosi nassicari da dissorentia; quia disserentia
non participat genu ,ut dicitur in ε, Topicorum. dcc. Probatur etiam ratione.Primo: Quia Genus de Differentia, soris
maliter sumpta,duo habent; Primum, quod formaliter important diuersos gradus perfectionis essentialis : ut animal gradum naturaesensis Uae, dc rationalis. Secundo . Quod se habsint, tanquam contrahens,
177쪽
as 2 Cap. 4.de disserentia, quaest.1.
trahens,& eontrahibile: εc ideo tanquam actus & potentia r sed ex viroque sequitur ; quod non se includant formaliter : ergonee Disterentia inferior, includet superiorem. Minorem sic probo : Gradus diuers essentialis persetiionis , habent rationes di-nertis: Adhus quoque & potentia,formaliter differunt: ergo nec illi,nee isti,possunt formaliter se includere ; & consequenter nec
Genus, & Disserentia ἱ per quam contrahitur. Conlequentia verin quod nec Differentia inferior includat supeliorem. probatur hoe i yllogii mo: Illud quod non est formaliter animal, non es formalitet sensibile: sed rationale formaliter sumptum , non ei
animal; ergo nec erit formaliter sensibile: quare non includet sot litet disserentiam superiorem. Secundo: Si Disterentiae inferiores, includerent formaliter su- 39periores: ergo rationale ,& irrationale includerem formaliter sensibile:& eonsequenter conuenirent in eo formaliterrisicut homo,& equus: sed quaecunque conueniunt essentialiter, in aliquo gradu persectionis estentialis; debent a tali conuenientia separari per differentias: ut homo,& equus, separantur a conuenien
tia essentiali in eodem sensibili, per disserentia rationale,& hin-nibile : ergo Differentiae ipsae, per alias deberent separaria tali conuenientia esseruiali in gradu sensibilis, & ita daretur processiis in infinitum : quia illae etiam Disserentiae , per qnas separentur, haberent similem conuenientiam in disterentia superiori, quam ineluderent, a qua deberent per alias disserentias separa ri: nec possent separari per seipsas: quia per seipsas sormaliter conueniunt: sed per alios gradus perfectionis debetent separarit& consequenter per alias disterentias. Ad temmonium Arist. respondetur, secundum expositionem UD.Thomae in Comment. ipsius ,& Seoti in .d. o. q. 3. g. ad rationes : ubi proprium eius sensum hune esse asserunt; Vt duobus rhodis rem definiendam esse doeuerit, videlicet, per supremum Genus, Se omnes Disserentias superiores, & inferiores, vive ad ultimam, vel per solum Genus proximum & vltimam Digerentiam , neque unum modum esse alteri contrarium ι sed rationem
primi esse quia disserentiae intermediae constituunt, speetessu alternas, quae sunt intermedia genera : ideo eisdem differentiis In definitione positis, suffetenter explicantur rationes formales eorum. Quod patet, si sic definiamus hominem; Homo est substantia corporea, animata, sensitiva, rationalis. Rationem verti secundi: quia Genus proximum , formaliter continet rationes
omnium superiorum: ergo sola ultima disserentia ei addita, HLficienter explieatur tota ratio definiti: & ideo si post eam adda- fur aliqua ex superioribus ; vitium nugationis, aut inutilis repetitionis eommittitur quia sufficienter explieatur talis Disteren-
178쪽
tia , posito genere proximo , in quo includitur formaliter. Gratia exempli; Animal, formaliter continet vivens, Corpus, αSubstantiam , & omnes differentias eorum : quare addito ei solo Rationali, sufficienter explicat totam rationem essentiat em
hominis: & s poli Rationale addideris Sensibile , vel Corporeum, inutilem repetitionem committis : quia tufficienter explicatae simi tales disterentiae , posito animati m quo formaliter
. t Et ex hac explicatione; Respondetur ad priinum:Eundem modum definiendi esse , per supremum Genus, & omnes Disserentias intermedias, usque ad vit inram; & per solam ultimam cum Proximo genere: non quia ultima includit superiores sed quia in proxiino genere includuntur formaliter: Sc ideo eo solo posito sumetenter explicantur. Dum vero asserit Aruit teles; Vltimam disseren iam se totam substantiamspecieirnon totaliter, sed completiue intelligendu esse docent, ita ut praesupposito genere proximo , quod contrahir, Msupra quod cadit in definitione totam substant am rei compleat. Tertium vero quod asserit Aristotelesin diuision' severioris disserentia , in inferiores oppositas,ita exponunt, ut Disterentia non t
tione sui, sed ratione Genetis, quod constituit,ut specie subalte nain, & quod formaliter includit , diuidaturinon quidem in differentias, sed in species per disterentias:vnde nee Genus superius, includitur in gisserentiis inferioribus, sed in Speciebus,& multo minus differentiae superiores in inferioribus. Illa autem verba Amo. Flla pedis.eli pedalum, non sic intelliguntur, ut unam velit praedicare , de altera formaliter: sed sensus eius est,quod fissio sit disserentia per se diuisua pedalitatis,es non per accidens.
Ad primum argv. Distingueodum est Antecedens, nempe,Rationale est substantia: nam si pro substantia completa quae est supremum Genus piaedicamenti,accipiatur,falsum est clim rati nate ,& quaecunque Differentia , formaliter sit pars speciei, &ideo substantia incompleta: si vero accipiatur Substantia uniue salius , prout abstrahit a completa, & incompleta , verum est, Rationale esse Substantiam , non praedicamentalem , sed anal gam, ad completas, & incompletas substantias. Unde ad formam algumenti negandum est, quod sit substantia , quae diuiditur in corpoream & incorpoream : & consequenter,quod includat Dinferenri m superiorem. Syllqgitauio vero, qui adducitur, concedimus esse in modo.' de figurra: & ideo eu denter eon'udere; quod Disterentia inferior includat superiorem : non ramgia in sensu formali: nec id neces latium est ad forma lyllogisticam,cuius virtute , insertur quidem, Conclusione stare in veritate cum praemissis,sed non semper
179쪽
in eogem sensu: ut hoc exemplo, omnino smili potest prohatit Omnis homo est animal; omnis homo est risibilis ; ergo risibile est animalicuius praemissa, verae sunt in sensu sormali: conclusio veto, no potest esse vera formaliter,sed solum in sensu materiali. Ad secundum; Concessa maiori, distinguenda est minor: quia Cenus non est tam simplex, sicat. Disserentia : quod eum sit speetes subalterna, componitur ex genere, & disterentia ; sed i iiDntentia non potest habere talem compositionem ; quia eum ex propria ratione,sit ultimus actus speciei, non potest esse ullo modo eomposita : nec tamen est purus actus: quia cum sit pars, potentiam includit ad componendum totum , & intrinsecam imperfectionem, ex ratione partis ei prouenientem.
An Disserentia semper, is necessario sit presectior
Godlibet Genus contrahitur per plures Differentias oppo- 43sitas, diuella persectionis , ita ut aliae sint nobiliores aliis, de ex eis quaedam eleuent genus ipsum , ad gradum altioris nat rae; aliae vero intra proprium gradum illud contrahant. Gratia exempli, Animal contrahitur petr rationale, & irrationale: & rationale eleuat illud ad altiorem gradum naturae rationalis: irrationale vero non eleuat, sed intra proprium gradum naturae sen-stium reliquit. Et de differentia eleuante,eertum est, nobiliorem esse genere ipso:vt de rationali , quod sit nobilius animali sed dedisserentiis non eleuantibus, procedit quaestio : An sint nobilio- . res genere, vel minus nobiles,aut nobilitate aequales. Et prima opinio tenet; Non omnes disserentias esse nobiliores genere , quod contrahunt: sed solum eas, per quas eleuatur ad gradum perfectioris naturae: c*teras vero minus nobiles eo esse , vel ad summum ciusdem nobilitatis: ut omnes disserentias animales,excepta rationali,& omnes disterentias Angelorum,per quas genus eorum, quod est substantia spiritua is, aut incorporea, non eleuatur ad altiorem gradum essentialis persectionis. Hanc sequuntur moderni quidam. Eamque probant dupli ei arg.Primum est;Quia perfectior gradus naturae , radix est persectioris operationis:ergo illa differen- tia, quae ad persectiorem operationem, vel persectiorem saltem modum operandi,non eleuat naturam generis,non potest esse eo persectior, sed plures sunt disterentiae, genus neutro modo ele uantes ; ergo nulla earum erit nobilior genere. Probatur minor, in disterentiis animalis:ex quibus nulla constituit speetem,perstinctiorem aliam operationem habentem,sensitiva, quae gradui generis propria estin Gi1 in speciebus Angelorum, non alia opera- tionem Diqitirco by GOrat
180쪽
Cap. .de disserentia, qua β. c. . I cI
tionem persectiorem habentibus praeter intellectionem, nec alium dum persectiorem operandi praeter intelligere sine discursu. 4 Secundum:Inter species animalis,plures teperiuntur, adeo imperfectae,ut pluribus sensibus careant. ut de talpis,ostreis, & sanguisugis manifestum eli, de aliisque, petris semper a rixis, quae aeter inctum , nullum alium sensum nabere videntur: ergo in is minus persectus reperitur gradus sentiendi, quam in genere animalis, significante naturam sensitiuain, abstractam ab his desectibus. Secunda opinio opposita est, assirmans, quamcunque disseren- tiam esse persectiorem genere, quod contrahit. Haec est exprensa D. Thom. & non sollim probabilior; sed vera. Probatur primum duobus testimoniis eiusdem:nam in 1. d. I 3. quaest. I.artici c. ad i. ita ait: Disserentia, non est nobιlior genere,sicut natura una,
ars nobili, altera . volsicut forma una, nobilior est alia: quia dis
rentia , nullam formam dieit e qua implicite in naturageneris non contineatur: sed dicitur genere nobilioν sicut determinatum indeto
minato : θ ρον hune modum, habere antellectum sie . est nobili nquam habere inteuectum simplieiter: θ habere sensum sic quam habere sensum simpliciter, dce. Et x. p.quaest. 7s. t. 7. ad L. inquit: Disseremia specifica vltima, est nobilusima, in quantum est maxime determinata , per modum, quo actus nobilior est potentia esie autem intellectuale non est nobilismum:quia est indeterminatum, is commune ad multos intoluctuatitariagradu. : sicut sensibilo, ad multos gradus in essensibili, &e. Ex quibus duo argum . eolliguntur, ad probandam eamdem sententiam. Primum est ; omnis differentia elevat genus , ad altiorem gradum essendi,vel ad altiorem modum essendi, intra eudem gradum suae naturae:ergo omnis differentia,est nobilior suo genere. Euidens est consequentia : quia non solum res est persectior : quia persectiorem dicit gradum essendi, sed quia eundem gradum persectiori modo participat. Sed probatur antecedens: quia differentia duo habet, in quibus excedit genus: Nempe esse
actum determinantum, atque perficientem ipsum: cum tamen genus se habeat, sicut potentia determinabilis: Esse etiam determinatum,atque distinctum gradum naturae: de modo determinato,atque distincto,eum dicere: cum tamen genus, licet determinarum: indeterminate tamen,& quasseonsuse eum includat: sed gradum naIurae determinatum,at que determinaxe includere,perfectius est,quam con se tantui ergo differentia ex proprio mo do essendi ,semper est persectior. . . Seeundor Genus te habet, tanquam materia in compositione
speeiei: & differentia tanquam forma: sed sorma semper eleuat materiam , ad persectius me: ergo disserentia semper eleuae ge-