장음표시 사용
181쪽
I61 Cap. . de di ferentia, ι M l. .
nus ad persectius esse: & forma semper est nobilior materia ; ergo semper erit nobilior Differetia Genere. Probatur minor prioris syllogismi:quia forma eleuat materiam, in ordine physico, adesse specificum determinatum, & actuale, quod ei tribuit, & eodem modo differentia elevat genus in ordine metaphysico: Esse autem specificum, determinatum, & actuale persectius est, confuso,& potentiali:quod habet genus: ergo dinetentia semper est, nobilior genere. Ad primum arg.alterius opinionis respondetur, negando eon - 46 sequentiam primi Enthymematis: quia piner eleuationem ad profectiorem operationem , vel persectiorem modum operandi, reperitur persectior modus essendi. stualis, ac determinatus : ad quem omnis differentia elevat genus: dc ideo semper est pen&etior illo. Ad secundum: Concesso Antecedenti, neganda est consequentia;nam licet imperfecte reperiatur gradus lenitendi in illis ' ciebus:adhuc reperitur perfectius,quam in genere: quia determinatus,& specificus est: in genere ver .ncc determinatus, nec persectior,sed confusus, strahens a perfecto, & imperfecto: Quod autem determinatum , atque distinctum est, perfectius est indeterminato , atque confuse. Et ideo adhue differentiae Earum specierum persectiores genere sunt.
Auseeunda domitis dissaerentia , post covinnire ultimis disserentiis. DVo praesupponit titulus quaestionis, tanquam eerra. Primo: Duplieem em differentiam: Subalternam, Sc Vltimam. S balterna est,quae constituit Speeiem subalternam;vt Corporeum.& Sensibile. vltima,quae constituit Speciem ultimam , ut Rationale. Praesupponix secticido: Seeundam definitionem , conuenire differentiis subalternis, eum notum sit , de pluribus differentibus speeie,eam praedicari:Vt Sensibile,de homine,& leone. Sed in dubium reuocat, An possit etiam eonvenire ultimis. Et ratio dubi- eandi est manifestat quia non praedicantur de pluribus speciebus, sed de una tantum;& indiuiduis eius:vt rationale, de solo homine, & singularibus hominibus: ergo non conuenit eis definiti oceruae asseritinisserentiam esse quapradicatur de pluribus d erentibi Decio in Luale quid. Et est prima opinio, in tenet , etiam eonvenire ultimis disse. 47rentiis:vt autem modum quo eis conueniat, explicet, sic esse exponendam definitionem docet, ut dum dicitur , Differentia est, quae praedicatur de pluribus differentibus specie ; sensus sit, de pluribus, quae inter sese, ab aliis distinguuntur Specie. In quo sensu manifestum est Dissecratiis iubalternis, atque etiam vitimis
182쪽
Cay. . de differentia, quaest. I. Is
mis conuenire: nam ille praedicantur de pluribus differentibus specie,inter sese,ut sensibile, de equo ,& leone. Differentia vero ultima,vi Rationale, praedicatur de pluribus differentibus specie, non interse,sed ab aliis:vt de homine: qui specie disteri ab equo:& de Petro,& Ioanne, Oi ab indiuiduis at larum specierum, specie distinguuntur,per idem rationale.Hanc sententiam tenuerunt nonnulli,quos attulit Avicena ea'praetenti.
Sed probatur falla duplici arg. R imb; Haec definitio differentiae eodem modo ,& in eodem sectit allignatura Porphvrio: in duo assignatae sunt definitiones aliorum praedicabibum . sed aliae efinitiones,ut Speciei & Generis,sic intelliguntiar,ut haec de pluribus differentibus numero inter se, illud de pluribus , inter se differentibus f pecie, pradicari debeat, ut probant exempla in eis adducta a Porphyrio:ergo eodem modo intelligenda est haec definit o differentiae:sed sic intellectas patet non conuenire ultimis differentiisaergo non suerunt definitae a Porphyrio. Secundo, Si sensus ille admittendus esset, ut conueniret vitiis mis differentiis,sequitus euidenter definitionem Generis, etiam conuenire Speciei. Probatur consequentia : quia praedicatur de pluribus differentibus specie, licet non inter sese , bene tamen ab indiuiguis aliarum specierum distinctis. 8 Secunda opinio est Caietani,in expositione huius definitionis, dubio mi eo : ubi duo praesupponit, ad explicandum sensum definitionis , in quo ultimis differentiis conueniat. Primum est: Pethane definitionem , definitam esse differentiam , sub ratione communi Distentiae, abstrahente a Subalterna,& Vltima. Quia
sub ratione communi denom natur a secunda intentione, ter-
iij praedicabilis. Seeundo ; verba alleuius definitionis, duobust modis posse applicari h s, quae continentur sub definito; positiue , hoc est assirmative: aut etiam negatiae; hoc est, per non repugnantiam & utroque modo applieatur definitio haee , diuersis disterentii q. Posititie quidem, Subalternis, quae vere prae- dieantur, de pluribus differentibus specie et Vltimis vero, per non non repugnantiam e quia vertam est, eis in quantum disserenis riae sunt, non repugnare, quod praedicentur de pluribus disseis rentibus specie. Itaque , Vltimae duobus modis considerantur; nempe sub Communi ,ratione differentiae: & sub Parrieulari, ra- ratione Vltimarum:& hoe modo, omnino eis repugnat definitio; sed non primo. Nam si eis , ut differentiae sunt , repugnaret; nullis differentiis etiam subalternis possiet conuenire t de cum non definiantist, ut Vltimae ; sed ut Disterentiae: absolut8 dieendum est . eis eonuenire definitionem negatiue, aut per non re- Pugnantiam. Hanc sententiam Caietani sequitur Solus cap. Praesenti, quaestione unam ad C. pro qua etiam referuntur, Aes.
183쪽
I64 Cay. . de disserentia, quaest. n
eena cap. vltimo praedicabilium , & Iamblicus, cap. de difforentia. Et I oletus quaestione unica huius capitis, probabilem esse docet,quamuis non ad mentem Prophyris. Probat Caietanus hoc argu. Definitio Quanti, est ; quod ut diuisibile in partes : & non conuenit corpori caelesti politiue : quia cum sit incorruptibile, non potest diuidi: alioquin per diuisionem corrumperetur: sed
conuenit ei negati es hoc est,per no repugnantiam: ut est Quam tum,non ut est corpus incori r bile: quia ut Quantum est: non
repugnat ei diuidi : quamuis .epugnet ei diuisio ; ut tali quanto incorruptibili. Et tamen suffieir,ita ei copuenire: ut dicatur definitio conuenire ei absolute:ergo lassiciet, quod ultimis differentiis, conueniat per non repugnantiam tui ditarentiae sunt: quamuis repugnet eis ut ubimis.
Mihi vero nullam serὸ probabilitatem habere videtur. Vnde 4s
neque ullus sere iam eam defendjt. Probatur primo:Definitio rei, si essentialis si continet essentiam omnium , quae definiuntur: &si descriptiua, aliam propriam passionem eorum: sed essentia, de propria passio,non possunt rebus conuenire negatiue,aut per nota repugnantiam, sed necesse est eis positiuὰ conueniant: eigo repugnat definitioni conuenire alicui per non repugnantiam. seeundo: Quia si ex eo solum conuenit definitio ultimis dλει- rentiis : quia non repugnat eis, sub communi ratione differentiae consideratis, praedicari de pluribus disserentibus specie: quamuis repugnet, ut sunt differentiae ultimae: sequitur desinitionem hominis , conuenire leoni: imo & definitionem euiuslibet speciei, conuenire caeteris speciebus eiusdem generis, Consequens est absurdum: ergo Antecedens erit salsum. Probatur Consequentia,
quia licet definitio hominis,repugnet leoni, sub ratione specifica
leonis, non repugnat tamen ei , Iub ratione communi animalis considerato. Tertia opinio communis N vera,tenet:Per hane definitionem solum definisse Porphyrium disterentias Subalternas, non vero Vltimas. Ita Commentator,Anicena, & Alpharabius, quos citat& sequitur Albertus Magnus,trach. φ .de differentia,cap. 6. Ia uel Ius,L uanientes,Sotus,Canterus,Mercatus, Villapandeus , Toletus,& Fonseca, cap. praesenti, in explicatione eiusdem definitionis. Et probatur,ex impugnatione aliarum opinionum: quia nullo modo potest conuenire ultimis differentiis.
Sed quare has noa definiuit Porphyrius Respondent quidam,
quia eas non cognouit. Sed falsum hoc est,quia certum est, Species ultimas cognouisse, quarum mentionem feeit cap. de specie, in ordinatione praedicamentali: ergo cognovit etiam ultimas differentiastaltem in ratione communi ultimarum:quamuis par
ticulares ignorauerit: de in hae cap. & vltimo huius libri, diffe-
184쪽
rentiam ultimam hominis, dixit esse rationale Mortaloeunde se quitur etiam in particulari aliquam cognouisse. Ideo alij,eas non definisse aflerunt,quia eximauit non esse simpliees, sed compositas, aut complexas .ut rationale mortale, esse differentiam hominis r eomplexa vero non pertinent ad praedicabilia , quae simplicia esse debent, aut incomplexar ut in ultima quaest.uniuersali diximus .Haec tamen ratio contra mentem Porphyrij est, eap.vit. huius libit, ubi eo arans differentiam cum specie, ita ait: Disserentia qvidam sapa in pluribue hyeerebus consideratur1φeetes ver, in solis his, qua substerio sunt diui ui est . M. Si ergo faede in pluribus speciebus differentia est non semper ex mente Porphyrii apud quem dabitur vltima differentia praedicabilis,quae eum specie comparetur. Dicendum igitur est, ideo solas subalternas definisse Porphy-Tivit1:quia eum nobis notiores fiat,frequentius eis utimur in definitionibus. Quod a simili probari potest: nam eum duplex sit
Proprium, Subalternum de Infimum, hoc sollim definiuit cap. seq. quia frequentius eo utimur in demonstrationibus. Suffeit autem definisse differentias Subalternas: quia cum eodem modo praedicentnr omnes,nempe in Quale quid; ex harum notitia, facile est differentias infimas eognoscere;in quantum pertinent ad tertium praedicabile:facile est etiam definitionem communem sub- alternis,& infimis assignare:quae talis erit .Disseremia est,qua pra- diearων da pluribus in aeuata quid. Ad arg.Caiet.respondetur,falsum esse; quod definitio Quanti, ab Arist designata, non eonueniat corpori coelesti positive: quia cum veram habeat quantitatem,vere per se,& positiue,est diuisibile in partes:quamuis actualis diuisio, per accidens impediatur, propter incorruptibilitatem substantialem,eiusdem eorporis.
INtentum Porphyrij eap.praesenti est, explicare naturam Pro-prq, quod est quartum praedicabile. Diuiditur autem, in duas
partes In prima aradit Porphyrius quatuor acceppiones,seu mois dos proprij.In secunda ι Solam quartam acceptionem eius,docet esse propriam: teras vero communes aliis accidentibus. Proprium,primo modo cipium pro eo,qqod conuenit alicui
speciei soli,non tamen omnibus indiuiduis eius:xt esic medicum Iis , 1. 3
185쪽
aut philosophum , proprium hominis dieitur : quia soli homini
conuenit licet non omni homini conueniat Secundo modo,accipitur ex Opposito, pro eo quod conuenit omni indiuiduo alicuius speciei,non tamen soli, sed etiam indiuiduis aliarum : ut esse bipedem, vςl duos habere pedes omnibus hominibus ex propria natura conuenit;non tamen solis,sed quibusdam etiam aliis animalibus aliarum specierum Tertio modo accipitur pro eo,quod conuenit alicui speciei, & omnibus indiuiduis eius, non tamen Onan; tempore, sed quodam determinato: ut canescere conuenItomnibus,& solis hominibus,verum non semper, sed sol sim tem pore senectutis. Quarto modo accipitur Proprium pro eo , quod conuenit alicui speciei, & omnibus indiuiduis eius , non pro determinato tempore,sed semper: ut Risibile conuenit homini ,&Omni homini,atque etiam semper: quia licet non semper homo rideat, semper tamen habet aptitudinem ad ridendum : & ideo semper est risibilis.
Ex his quatuor acceptionibus sola quarta propria est, sinquit Porphyrius )quia proprium proprie sumptum , solum est illud,
quod conuertitur cum eo,cuius est proprium;sed solum proprium quarto modo acceptum, conuertitutaergo solio in quarta accoptione proprie accipitur.
An plurium solum quarto modo acceptum, constituat quartum γνα dicabile vel etiam secundum alios tres modos. pRaesupponit tanquam certum, titulus quaestionis, quod Propriam secundum quartum modum , pertineat ad quartum praedicabile: sed dubitat ; An hoc solum constituat quartum praedicabile , & tres alij modi pinius pertineant ad quintum: vel ex omnibus quatuor modis,efficiatur quartum. Et prima opinio tenet; Proprium non solum secundum quartum modum , led etiam secundum alios,constituere quartum pri dicabile: hoc est,uel secundum omnes, vel saltem secundeun mO- dum tertium.Sic videtur sentire Albertus Magnus,trac. 6.de pro prio, ca. I & tract.7. de accidenti, cap. etiam l. Lovanienses cap. praes. & ibid. Canter. quos saltem, quantum ad proprium terti modosequuntur nonnulli ex modern s. Probatur primo:Quia litat Propria aliorum modorum,sumpta pro actu, sint communia accidentia ,si tamen sumantur pro aptitudine,vel potentia,propriς passiones sunt,emanantes ab essentia: ergo non pertinent ad quintum prςdieabile, sed ad quartum.Pr batur Anteeedens in proprio primi modi:nam esse medicum vel
186쪽
accidem est:aptitudo vero ad eas habendas, sicut ad caeteras,proin pria pastio hominis:quam appellare solent capacitate disciplinae. Secundo: Quia proprium tertio modo conuenit omni, & soli; ergo est propria pallio. Probatur consequentia: Quia esse propria
passionem,in eo lotum eonsistit,quod ab essentia emanet emanatio vero,non tollitur ex eo, quod non semper conueniat, sed tempore a natura statuto: quia eo tempore,& non alio,reperitur dispositio in subiecto ad talem emanationem:ergra nec tollitur ratio propriae passionis in emanatione consistentis. 3 Secunda opinio communis & vera: Negat ullam acceptionem proprij, praeter quartam constituere quartum praedicabile; sed tres priores ad quintum praedicabile pertinere assirma Ac solum proprium quarto modo constitnere quartam praedicabile Quam i nee D.Tho. 3pul. 8 c 7. auel.tract-.praed. c. f. Caietasot M Tol.
ea.praes. & est expressa in doctrina Atti . in qua definitio proprij
eontinetur,solum conueniens Proprio,quarto modo.Lt pryterea; Proprium secundum alias aeceptiones ad praedicabile accidentis pertinere dicitur Umimque ham tur I. lib. Topicorum,ca. .Definitio quidem Proprij his verbis ; Proprium est quod non indicat, quid est esse rei: soli autem inest , er conuersim pradicatur. De aliis ctiam acceptionibus Proprii sic alti Nemo enim proprium dicer. quod contingit alν inesse , neque orsitan per aliquod temps insfli,dcc.Et in fine eapitis inquitiἔΛυnifestum es autem ex his, quoniam aecidens nihil prohirit, o quando,o ad aliquid prurium fieri
simpliciter autem ρκυνium non erit. 8ce. Proprium autem Ad aliquid vocat primo & secundo modo acceptur quia in Oidine ad alia tale dicitum,hoe est quia couenit soli,& non omni; vel omni,& non soli. Proprium vero, Quando, idem est , atque proprium tertio modo : nam quando significat tempus, & cum proprium tertio modo, tum conueniat pro determinato tempore 3 appellatur ab Arist.proprium,Quando.
Nec minus est expressa sententia Porphyrij, cap. vltimo huius libri r ubi in tribus distingui d et, quartum & quintum praedicabile. In primo quidem; quia proprium solum conuenit uni speciei cuius essentiam sequitur , eiusque indiuiduis: accidens vexo , pluribus aliis conuenit. In secundo,disserimi, quia proprium
conuertibiliter praedicitur de subiecto;non tamen commune accidens. Ita ultimo vero i quia proprium noninuscipit magis , &minus, sed communia accidentia sit scipiunt. Haec autem triplex P. disterentia, respectu accidentis, solum conuenit proprio quarto modo.
Ratione quoque probatur,ex testimores Arist.deducta. Nam ἐn Communi modo concipiendi, e, loquendi,inquit Aris. Miud solum προύπι- Proprium, quod omnιbus ita comenit. τι non β ulim
187쪽
i68 Cv.f. de proprio, quast. I.
commune: is praterea, quod se in eis renuenit, quibuε est νε-prium : sed has duas conditiones, solum habet proprium quarto
modo, ergo hoc tantum erit proprium: reliqua ver , accidentia communia: & ideo hoe tantum constituet quartum praedicabile: reliqua vero potius ad quintum tartinebunt. Probatur minor:
nam Proprium primo,& seeundo modo,vel non conuenit omnibus, vel aliis, etiam eommune est: proprium vero tertio modo, multis indiuiduis nunquam conuenit: aliis vero omnibus, multo saltem tempore non e nuenit: ergo nullum vere proprium
appellari debet,neque ad quartum praedicabIle Pertinere,intellI
Et si dixeris:Quare ergo propria aliorum modorum adducun- tur a Porphyrio in hoc cap.Respondeo ; Solum adduci, quia aliquam habent similitudinem, & analogiam , cum vero proprio quarto modo,ex qua similitudine melius cognoscitur natura, deessentia veri proprij,atque etiam ex dissimilitudine,& improprietate eorum.Quare si proprium in communi accipiatur; non uni-uoeZ, sed analogice, dieitur de omnibus: & solum de proprio quarto modo simpliciteride aliis vero non nisi seeundum quid,&per attributionem ad ipsum. Ad primum arg.Distinguendum est Antecedens:nam aptitudo ad scientias,duplex est, Vniuersalis, & Particularis. Vniuersalis vocatur capacitas, quam habet homo per intellectum: Parti cularis vero, respectu particularium scientiarum. Nam unus homo partieularem inelinationem; & aptitudinem habet ad unam sele tiam,vel artem,quam non habent alijilicet uniuersali aptitudine
intellectus non careant. Ad formam igitur arg.respondetur, ve
rum esse,quod proprium primo,& seeundo modo,pro aptitudine uniuersali acceptum, sit propria passio, sed hoc modo , non est Proprium primo, aut secundo modo, sed quarto, quia est proprium, di manans ab essentia hominis specifica:si vero accipiatur pro aptitudine particulari, solum est proprietas indiuiduorum:
neque Omnibus conueniensi ieet conueniat solis: & ideo non est proprium simpliciter, sed commune accidens pertinens ad qui tum praedicabile.
Pro soliuione aeundi arg Duplex proprietas distinguenda est, cSpecifica,& indiuidualis. Illa dimanat ex principiis estentialibus speciei,quae sunt Genus, & Disserentia , ut risibilitas ex propriis
hominis. Indiuidualis vero,ex complexione indiuiduali,ad quam concurrunt humores,& aliae qualitates dispositiones materiar, Vnde sequitur,quod illa semper conueniat:quia ellentia specifica eodem modo is habet semper: indiuidualem vero,non necesse est semper eonuenire: quia non sunt humores in eadem dispositione:
ude nec vocatur propria passio simpliciter ied commune accide a
188쪽
eidens. Talis est canities, etiam si pro aptitudine accipiatur: quae licet soli homini proprie conueniat, aliis vero animalibus per similitudinem tantum ad hominem, ut ex causis eius colligitur,
quas tradit Aristatb.4 de generatione animalIum cap. 3. non ζ
men dimanat ab essentia specifica eius, sed ex eoplexione hominum particulari: & ex aliis etiam causis extrinsecis, in eisdem, Ec lis nominibus concurrentibus tempore senectutis: ideo non ad. quartum praedicabilessed ad quintum pertinet. ν Ad formam igitur arg. Neganda est Conlequentia, 'uM,pr prium tertio modo, sit propria passio simpliciter,sed solum habet similitudinem eum propria passione. Et dum dicitur: Non esse necessarium semper eonuenire , ut sit propria passior negandum est etiam: quia propria passio simpliciter, ex nuda essentia seqῶ-tur:vnde non variatur,sed eodem modo se habet, sicut ipsa esse tiaeproprietates vero indiuiduorum ex aliis causis aecidentalibus, dc extrinsecis dependent, quae diuerso tempore, diuerso modo se habente ideo tales proprietates , non sunt propriae passiones simpliciter, nee sub nomitte proprij , constituente quartum praedica bi le,eomprehenduntur.
An proprium sit uniuersale, aut quartum pradicialis, respectu. periet,vel indiuiduorum.
PRO Reiliori intelligentia quaest. annotandum est.Primὁ; D
plex esse proprium: unum , quod consequitur naturam g neris,aut speciei subalternae: dc ideo vocatur Proprium Subeste num,praedicaturque de genere i plo conuertibiliter, sed eum qu libet specie, non conuertitur: Sc ideo respectu generis, est Pr priuin Adaequatum : de respectu cuiussibet speciei, Inadaequatum ut Sensibile, proprium subalternum est, quod sequitur naturam animalis: cum quo conuertitur , sed cum nulla eius specie: ideo proprium adaequatum est, respectu animalis: sed respectu speei rum inadaequatum: de omnibus tamen praedicatur eodem modo, ac de genere,quamuis non proximἡ,sed remotE: hoc est,ia iniam te proprium: secundum regulam Antepraedicamentalem ab Arist. traditam , cap. 3. Antepraedicamentorum: Luod quando aliquid pravieatur de aliquo: qu unque radieantur de tali radicino, pradicantur da ei--biecto. θ da ex ibvi renuntia 'b illos & eodem genere praedicationis, secundum omnes interpretes e ut animal praedicatur de homine, de leone 1, 3c lensibile de animali, praedica
tione proprij :δc ideo nectate est: quod idem sensibile praedicet
de homine,& leone, sub eodem animali contentis, praedicarione
etiam propr0. Aliud est proprium, quod sequitur speciem ita-
189쪽
37o Cay. 1.de proprio qua l. r.
mam:& de illa praedicatur proxime,adaequatὰ, & conuertibiliter σde indiuiduis vero eiusdem,inadaequat8;quia cum nullo conueT-tituta.& remote ; quia media specie: led praedicatIone propriJ,quia in quale proprium. Secundo notandum est; Vtrumque proprium definitum esse ab RAriit. ι .lib.Topico. cap. . illa definitione : Proprium est , quod non indisat, quid est esse rei. seli autem inest o conuersim praccatur. Quia non minus conuertitur proprium Subalternum,cum specie Subalterna,quam sequiturCut lensibile cum animali, ac proprium Infimum, cum Infima specie, ut risibile cum homine : quamuis nee illud conuertatur cum speciebus inserioribus,neque noc cum indiuiduis: quia respectu inferiorum , neutrum est adaequarum ιProprium .Qu'd vero dicitur,non indicare quid est esse rei:hoc tantum significat,quod est,non pertinere ad essentiam, sed esse aecidens eius,quamuis a posteriori, per illud eognostamus essentiam:& in hoe sensu videatur indiearecluades ese m. sed sensus definitionis prior est. Utrumque est etiam definitum a Porphyrio,dum ait, Proprium quarto modo quod solum est proprium simpliciter
esse quod emuenit,omnisob, Tsemper. De utroque etiam proprio,iam Subalterno,quam Infimo,qua
ritur,An siit uniuersale , R quartum praedicabile, respectu speciei subalternae,vel infimae,quam sequitur,vel solum respectu inseri Lum specierum , aut indiuiduorum. Et ratio dubitandi est manifesta:quia nihil est Uniuersale nisi respectu plurium : sed species,
quam sequitur utrumque proprium una tantum est: nam cum ea Conuertitutaergo respectu illius,non erit uniuersale,aut praedicabile, sed solum respectu speeterum inferiorum,aut indiuiduorum, quae plura sunt. Prima opinio asserit, Proprium non esse uniuersale, nec quar- stum praedicabile,respectu generis,aut speciei, quam proxime sequitur, sed respectu inferiorum Sie Lovanientes , cap. praesenti,
Fonseca. s. Meta. cap. 23. quaest. I9. sectio. 2. Et plures moderni probant. PrimO:Quia uniuersale ad plura se extendit, quam sub lectuin,de quo praedicatur: ergo si eum eo conuertatur; non erit respectu illius uniuersale. Probatur Antecedens: nam Vniuersale ex vi nominis,significat id, quod non est particulare, sed ad
multa particularia extenditur:ergo repusnat elle Vniuersale, respectu unius particularis subiectuvnde cum species sit unum particulare subiectum,non erit proprium uniuersale, respectu illius. Secundo: Quia ratio Vniuersalis , & ratio Propriss , oppositae sunt:ergo non possimi eidem respectu eiusdem conueniret: sed Proprium dicitur aliquid, respectu speciei, quam sequitur; ergo repugnat dici uniuersale,respectu eiusdem. Probatur antecedens:
Ram Vniversalc dicitur, rei pectu multorum, ut probat definitio
190쪽
eius,quia sit unum in multis:proprium vero, respectu unius tan- Ium, ut ex eius ecia definitione patet,qua dicitu li autem ιnose ergo sunt rationes oppostae. Secunda opinio affrmat: Proprium esse uniuersale,ac praedicabile,respectu speciei,quam sequitur, & non solum respectu individuorum. Hano sequitur Alber. Mag. tract. .de proprio, Cap. I. Caiet. & Sot.quaest. I.huius cap. Tolet. in fine iusdem , & etiam plures moderni.
io Probatur ex Arist. & Porph. Ex Arist. quidem , quia definitio
suam tradit de proprio , non conuenit ei respectu inseriorum,ed solum respectu speciei:ait enim:Sola autem inaest. Θ conmersimpradicaturi hoc est, ii speciei,de qua solum praedicatur conuerim biliter δε non de inferioribus speciebus,aut indiuiduis. ergo sentit Arist. Proprium reaepectu selims steriet , esseproprium . aeque adiavnsuersale, is quartum pradicabila. Porpbyrius etiam, Proprium quaνto modo,dicit esse illud,quod conuenit,omnisi ,Θsemper quas conditiones non videtur habere,nisi respectu speciei: & cap. vlta huius libri enumerans ea,quae conueniunt quarto pridicabili it,esa pracrabile de specio,quam sequitur. 8Item ratione probatur. Primo .Quia modus praedicandi sequitur modum essendi, quem res habet ex propria natura , aut ex modo, quo concipitur ab intellectu. sed proprium, ex modo naturali emendi, atque etiam ut concipitur ab intellectu, respicit speciem,tanquam principium proximum,a quo dimanat: species vero inferiores,aut indiuidua, remote tantum, & per participationem speciei:ergo rationem uniuersalis,& praedicabilis in Quale, proprium primo habet ,respectu speciei,&quasi secundario,r spectit indiuiduorum. Secundo , Praedicabilia ordinantur ad demonstrationem, sicut pradicarnenta,ergo propositiones necessariae, & per se ex quibus demonstratio conficitur,pertinent ad praedicabilia : sed tales sunt illae in quibus proprium praedicatur de specie,ut homo est risibilis:pertinebunt igitur ad quartum praedicabile,cum non si aliud,
ad quod pertinere possint: & ideo proprium erit uniuersale, M praedicabile, respectu speciei. a1 Nostra sententia duabus coclusonibus explicatur.Prima ; Pr prium non est uniuersale, respectu solius speciei, sed respectu
inferiorum specierum, vel indiuiduorum. Probatur haec ex definitione uniuersalismempe, Vnum in multu, θη- multis: sed Spe cies,non est multa fimpliciter,sed unum: quarunis sip multa, s
cundum rationem virtualem,qua participatur a multis: ergo vespectu illius,non potest proprium esse uniuersale. Probatur consequentiatquia multa simpliciter non siint,nec dicuntur, nisi illa,
quae acta sunt multa, ac distincta: tu specie veto, uec indiuidua