Logica Mexicana R.P. Antonij Ruuio Rodensis, doctoris theologi, Societatis Iesu, hoc est commentarij breuiores et maxime perspicui in vniuersam Aristotelis dialecticam vna cum dubijs & quaestionibus hac tempestate agitari solitis

발행: 1617년

분량: 712페이지

출처: archive.org

분류: 철학

221쪽

rox Tractatus de analogia.

tionem, ad formam existentem in principali analogato, per nomen primario significatam. Nec vera est illa ratio comunis, uniuersalior,& abstrahens 1 formali,& intrinseca sanitate, qua obi j- Cit argumentum; sed ficta: quia formae,signo,& causae, nihil datur commune, sed lotum haec appellantur lana, per attributionem ad illam propter quam ei aliquo modo assimilantur: sed similitudo. no est intelligibilis. sine rationibus particularibus eorum.& ideo, nec est ab eis abstrahi bilisnnio, nec intelligibilia sunt particularia significata, nisi actu intellectis ratio uibus particularibus: non quidem distincte,&expresse, ut significantur propriis nominibus. sed confuse tantum & hoc modo significantur nomine communi,& analogo: cuius ideo , non potest dari conceptus obiectivus,

communis,abi tractus ab an ologatis. Ad primum arg. Concedendum est antecedens,cu prima consequentiarininor vero distinguenda: nam ratio communis,duplex

eth Communis, simpliciter ; aut secundum quid: illa reperitur in uni uocis; haec in analogis:& illa solum, abi trahi bilis est; a particularibus rationibus uni uocatorum, haec vero, nullo modo potest abstrahi, a particularibus rationibus analogatorum : sed necessa

rio debet eas actu consulo includere. Ratio huius discriminis est, quia ratio communis sinapi iciter,est ratio naturae,aut modi, in inferioribus existentis; communis vero secundum quid , nihil est.

praeter proportionem,aut attributionem, inter rationes particula resin ideo,non est intelligibilis,si ne inclusione actuali partic

larium; saltem confula &ex consequenti, nisi intellectis particularibus, actu confuso;hoc est, non distincte nec expresse: ut significantur propriis nominibus:& hoc est, non esse abstrahi bile conceptum communem ab eis: quia conceptus, qui a particularibus

abstrahitur , non includit ea actu, sed soliim in potentia. Ad secundum ; Distinguendum est antecedens: quia dupliciter contingit, concipere rationem communem , audito nomine

analogomon conceptis partieularibus. Distincte, & expressu:aut solum confuse. Actu igitur ex pretio:& primo modo, concipi nequit ratio communis, secundum quid: non conceptis particularibus ; sed secundo modo: quia communis illa ratio'; non est Atiud, praeter particulares proportionatas: & ideo, neces lario conceptas actu, eodem conceptu: non acti ex pretib, aut explicito, sed confuso,& quasi implicito.

Maior est dissicultas,de aliis analogis, quorum ratio,vel tarma significata formaliter,& intrinlece , reperitur in omnibus analo Ratis uicet primo ,& per se in uno; in at is vero , per intrinsecam gepedentiam,& attributionem,ad illud & tale analogum, est ens, secundum communem,& veram sent etiam:& ideo, in illo placet emplum ponere. Cum enim forma significata, quae est entitas forma

222쪽

Tractatis de analogia. 2o3

sormaliter reperiatur,in substantia,& accidentibus; videtur , abstrahi posse rationem communem entitat is , a particularibus Tationibus praedicamentorum, quam participabunt Omma,tanquam sormam intrinsecam.

3 ue Et est prima opinio,quae asserit,Conceptum analogi; vuu sim

pliciter elle,& abstractum, a particularibus rationibus analogorumin ideo ratione distinctum ab eis. Ita Iaucllus 4. Met. quaest. I. Solus ubi supra. Probatur testimoniis Arist.& D. Tho. deinde rationibus. Arist. .Met.tex. 7.alserit, Metaphysica cosiderare ens, in quantu ens: luasi dicat; non ut substantia,vel accidens , sed sub

ratione uniuersaliori, entitatis realis: datur ergo ratio uniuersa- Ilor,Substantia,& Accidente: quam necesse est, else abstractam ab eis, nam atque communem .Probatur consequentiaequia Vniue

sale,est quid abstractum a particularibus,eisque commune. 36 Et D.Thorn.t,partiquaest. s. art. 3. ad primum, in Substantiam, quantit tem , is quintitatem contrahoe ens applicando illud ad ali quam quidditatem, seu naturamsed contractio non potest inreliginisi resbectu alicuius eommunM quod determinatur ad particularia;ergo sentit ens: & quodcumque ex his analogis significare conceptum communem,& abstractum ab analogatis. Probatur etiam ratione; Primo r quia entitas formaliter, &intrinsece est in substantia, & accidente : ergo in eo conueniant, vel assimilantur, quod quamque formaliter est ens , sed euiuscunque conuenientiae abstrahi potest conceptus communis eis, quae eam habent: ergo abstrahi bilis est conceptus communis entitatis,in qua allimitantur substantia, & accidens, & iste erit unus

atque ratione diltinctus ab eis. '. . ti

Seeundo : Quia concipere possumus de re aliqua,quod sit ens,& dubitate an sit substantia, vel accidens: ergo in conceptu eum iis , neutrum includitur secundum partichilalem rationem , aut modum intrinsecum. Probatur consequentia; Quia si include- , remur speciales rationes ; certo cognosceremus quaenam ei cOuueniret, eo ipso quod concipimus esse ens , N ideo non haberet locum dubitatio. Sed si non includuntur speciales rationes in eo conceptu, erit abstractus,&vnus: cum nihil includat diuersitatis, sed solam conuenient iam: ergo datur unus conceptus analogi abstractus ab analogatis. 3 Probatur tertio;quia si non datur conceptus abstractus,& communis entis exit quasi aggregatus ex omnibus rationibus specialibus praedicamentorum. Ita ut qui dicit ens , dicat substantiam. quantitatem , qualitatem, & caetera praedicamenta : sed talis conceptus de nullo analogato potest praedicari; ergo falsae erunt omnes istae praedicationes; Substantia est ens , Quantitas est ens, Qualitas est ens:quod est absurd*p. Probatur consequentia quia sensus

223쪽

a o nasutis de analogia.

sensiis earum erit,substantia est substantia,quantitas, & qualitas, di sie de caeteris,qui est manifeste salius.

Hane sententiam defendit P. Franciscus Suarius I. io m. suae Meza. disp. 1. lech. I. additque tria. Primum , hunc conceptum obiectivum entis sic esse praec i su m ab inferioribus, ut In eo non in cludantur actu distincto, vel confuso modi intrinseci eorum, vi delicet per se & in alio. Secundum, ens non significare immediate substantiam,& accidens; sed illum conceptum communem , Mabstractum: quo medio descendit ens ad utrumque. Tertium,huc conceptum communem non solum esse unum , ut abltractum ab inferioribus, sed etiam,vt ad illa comparatur: & hoc addidit propter quandam opinionem aliorum modernorum, qui daeunt, ut abstractum esse unum, non tamen ut comparatum ad inferiora: quia in illis, ut expresse conceptis diuersificatur: quam sentetiam specialiter referre necellarium non puto. In his autem tribus, s Lis conlequenter loquitur doctissimus pater. Secunda opinio est aliorum modernorum, qui cocedunt conceptum entis abi trahi poste a particularibus substantiae, & accidentis δε ut se abstractum ab eis esse unum simpliciter: sed com-larat uin, cum eisdem, vel consideratum in eis expresse conceptis Oc est, ut propriis nam inibus signi licantur, non esse unum , sed

fieri in eis diuersum. Quod probari poteli quia communis ratio entitatis,ut est in substantia,& accidenti, non distinguitur ab eis, lices in abstractione distinguatur, sed conceptus expressi eorum sunt diuersi: ergo ratio entis,ut in eis existens, non potest esse una, sed debet esse diuersa. Tertia opinio , negat omnino dari unum eonceptum obiecti- 'uum simpliciter abstractum ab analogacis,quam sequuntur Capr.

alia:& haec est probabilior sententia. Probatur aduersus primam,& secundam , testimoniis Arist. &D.Thom. Aris .enim . Meta. eap. 1. duo asserit; nempe , aeuod ens multipliciter dicitur: is quod Hcitur ad unum, vel ad unam naturam: ex utroque autem colligitur,quod non detur unus conceptus

eius abstractus ab analogatis, quod sic probo. Nam si multiplici-rer dicitur: ergo non uno modo, nec per unum conceptum , sed

perplures : & si dicitur in ordine ad unum : ergo in suo con-eeptu includit multa. Probatur consequentia : quia ubi datur unum, vel multa ad unum ordinata, ibi est multiplicitas: sed simulta includit in suo conceptu, non potest talis conceptus esse

unus,

224쪽

Tractatis de analogia. 2oI

unus, quia multa diuersa sunt; ergo, non datur unus conceptus Obiectivus entis. Et g. Meta. cap.f. tex. I 6. asserit, Em tim es.substantiam . quantitatem, is quatitatem. hoc est, immediate ad illa descendere ; & non ut unuoeum quod non nisi medio unico conceptu eis communi, descendit ad univocata,vt animal ad hominem , & equum , ergo sentit non habere conceptum comm nemrnam eo mediante,descenderet ad substantiam, & accidens. Et D. rho. I .p.q. I 3.art. s. ita alta Neque enim in his . qua anais sice dicuntur, es υna rario sicut in univoris . nee totaliter diuersa.

sicut in aquivocis ; sed nomen, quo e multipliciter dicitur,significas

diuersaι propretiones in ordine ad Unum,&C.

Ex quibus verbis hoc a T. colligitur : Conceptus entis, apud D.Thom. sisnificat diuersas proportiones in ordine ad unum:sed non potest significare diuersas proportiones in ordine ad unum, nisi diuersa illa, quae tales habent propolliones, simul signilicet, di baec sunt analogata; ergo non potest abstrahi conceptus cius

ab analogatis,nee esse unus simpliciter. Probatur deinde ratione aduersus primam sententiam,desum. Ita ex definitione analogorum, quam admittunt omnes. Α-- 'Oga sunt, quorum nomen est eommune, ratio vero substantiae

nomini accommodata,nec omnino eademmeque omnino diuersa. sed ratio substantiae est conceptus obiectivus:ergo iste non est omnino-idem, nee omnino diuersus , sed diuersus simpliciter, &idem secundum quid, ratione attributionis, quare sequitur, non esse abstrahibilem ab analogatis, inter quae attributio, δέ diueIlitas reperitur,nec potest esse unus simpliciter. Secundo: Si conceptus entis abstrahitur , aut praescinditur a

substantia, & aecidenti: ergo distinguitur ratione ab illis: sed quae distinguuntur aliqua distinctione, ut sie distincta, non se includunt, ergo conceptus entis, ut sie praecisus a modis intrinsecis substantiae, & aecidentis, nec eos potest includere , nec in eis includi. Primum probatum est salsum: sed probatur etiam falsum esse secundum, quia eonceptus entis est transcendens: ergo inci ditur in quacunque entitate, siue sit eompleta, siue ineompleta, siue sit natura,vel modus:alioqui si non ineludat ens,erit nihil. 4I Probatur tertio : Quia si conceptus entis est abstractus simpliciter a modis intrinsecis , & eos non includit actu, ve fatetur Prima sententia;sequitur sie esse unum,ut nullam ineludat diue sitatem. Probatur consequentia , quia tota aduersitas substantiae re accidentis, est per modos intrinsecos per se, & in alio ; si ergo hos non ineludit actu, sicut genus non ineludit actu differentias,

erit unus simpliciter,&consequenter uni uocus.

Respondet prima sententia;Quod licet non includat actu modos, & in hoc conueniat eum vniuoco, differt tamen ab eo quod

conceptus

225쪽

conceptus uniuoeὰ eodem modo , aut aequaliter participalis est ab univocatis: conceptus vero analogi; ut entis ex propria natura , est diuerso modo participabilis ab analogatis secundum attributionem enius, vel multorum ad unum :& hoc satis est,ut non sit uni uocus, sed analogus. Sed haec solutio sic impugnatur: Coneepilis entis non potest esse diuerso modo participabilis:nee potest ullam habere diuelsitatem, nisi per diuersos modos intrinsecos per se , & in alio, per quos determinatur adesse substantiae,& aecidentium : ergo repugnat ullam habere diuerit ratem , aut diuerso modo esse participabilem,nisi per ipsos modos: sed dum ab eis abstrahitur, eos non includit; ergo non potest esse diuerso modo participabilis. Et confirmari essicaciter potest hoc modo : Conceptum eo m- munem abstrahi a particularibus, non est aliud , quam rationem

communem cognosti sine particularibus,aut eis non cognitis ,ergo conceptum entis abstrahi a modis per se, & in alio, est eo-gnosci rationem entis, non consideratis modis , neque ordine ad illos e nam eo ipso, quod consideraretur ordo ad illos, non esset conceptus abstractus: sed nullam potest habere diuerstatem ratio entis sine modis, aut sine ordine ad illos : ergo si ab eis abstrahatur, erit conceptus omnino unus & idem,non minus, qua conceptus uniuocus: & ens ipsum non erit analogii, sed univocu. Probatur deinde aduersus secundam opinionem. Primo: Quia si semel admittitur conceptus entis abstractus a particularibus substantiae ,& accidentis,& esse unum: sequitur ens esse uni uo- cum .Probatur consequentia : quia illum conceptum abstractum,& unum , significat primo ens: ergo ratio significata per nomen est eadem , & nomen commune, ut dicitur in definitione uni uocorum. Secundo; quia repugnat conceptum in abstractione esse unum , & non inferioribus expressis: ergo semper est unus.Probatur antecedens : quia si semel abstrahitur ab eis : ergo distinguitur ratione sic abstractus ab eisdem ut expressis; sed comparatus ad eos est idem conceptus , qui consideratur in abstractione,& non alius : ergo erit etiam ratione distinistus :& ideo eandem habebit unitatem quam ei tribuunt in abstractione.

Luonam modo conceptus analogi contineat analoga .

Nostra igitur sententia tenet; Conceptum obiectivum entis , & cuiuscunque analogi, non esse simpliciter abstrahi bilem ab analogatis; sed ea necessario includere. Circa modum

vero , quo ea includat, non conueniunt omnes,qui eam sequuntur.Duo tamen sunt apud eos recepta. Primum,quod ea includat actu,& non soliati In potentia; quia hoc ultimum nec tollit unitatem conceptus, nix v-iocationem nominis. Secundum : quod

226쪽

nactaim de analogia. 2OT

non includat eos actu explicito, distincto, vel expresso: quod est dicere: non includere eos, ut significantur propriis nominibus; sed in quantum sub nomine communi significantur, ut shb nomiane entitatis, ut de ente loquamur. Et ratio huius est, quia ens significat substantiam , & accidens, in quantum habent attributio- lnem: sed sub propriis Dominibus eam non habent, sed sub nom, ne communi entis significata, & confuse contenta: ergo hoc tantum modo sgnificantur nomine analogo, & continuntur in con- .ceptu eius.& non sub expressis conceptibus, aut nominibus. Disterunt igitur, quantum ad modum eos includendi. Nam Soneinas & Herueus ubi supra, asserunt conceptum e quem immediate significat ens,esse hoc d isiunctum substantiam, vel accidens. Hoe tamen ab omnibus , fere reiicitur. Primo;quia conceptus per determinatam vocem fgnificatus , debet esse determinatus: dis. iunctum vero illud, nec determinate dicit substantiam, neque a cidςns. Secundo : quia ens significat multa per attributionem ad unum ; ergo significat omnia simpliciter, hoc est, sine disiuncti

ne. Probatur consequentia:quia attributio non versatur inter munta disiunctive significata, sed absolute. Nee etiam fgnificat analogum sua analogata copulatiue, ita raconceptus entis sit substantia , & accidens, quia ex eo sequeretur omnes propositiones, in quibus praedicatur, de quolibet eorum este fallas: ut substantia est ens : accidens est ens, quia sensus earum esset:substantia , est substantia , vel accidens : accidens est substantia vel accidens. Propterea,est secunda opinio aliorum ;Quod ens primaria significatione,sgnificet ens pet se, quod est substantia & ens simplicitet: secundario vero accidentia, tanquam aliquid eiusdem substantiar. sed hoc etiam videtur fusum: quia analogum per se primo significat multa cum attributione ergo non significat primo solum ana- Iogatum principale , sed omnia, quamuis principale sgnificatum sit dignitate primum. Tertia opinio est Ferra. de Caieta ubi supra quod analogum significet immediate, & per se omnia analogata, in quantum inter sese habent attributionem, & ens significet immediate des:em prς-

dicamenta,in quantum nouem accidentium.dicuntur per attribuistionem ad substantiam.& haec est probabilior,& te uenda. Sed pro eius explicatione tanquan. certum debet prauupponi. Quod analogum aliquo modo sit superius cuilibet analogato, ut bene Caiet. in opusc.de analogia,cap. s. non siilum secundum vocem 'uce communis est analogatis:nam hoc etiam habet aequi uose cumued aliquo modo secundum rationem, aut conceptum signia ficatum: qui edm aliquo modo de At etiam communis esse; consequenter debet esse superior : & si communis est aliquo modo,de.

bet esse abstractus ab eis.

227쪽

1o8 Tractaim de analogia.

Sed ut haec intelligantur melius,adnotat bene Caiet. ubi supra, auplicem esse abitractionem,qua unum abstrahitur ab aliis. Vnaeit,per quam Vnu cognoscitur sine alio, aut eo non cognito. Alia, per quam eadem res cognoscitur alio modo,quam sit in se: ut cum

an se habeat modum expres Ium , atque distinctum cognoscitur quasi implicite & confuse. Et primus modus abstractionis constituit abstractionem simpliciter,dc pertinet ad uni voca, quae sie abstrahuntur a suis uni uocatis.Secundus non facit, nisi abstracti nem secundum quid,& pertinet ad analoga: quae non possunt primo modo abstrahi, nec alio nisi secundo. Itaque substantia duobus modis considerabilis est aut secundum conceptum exprestum per proprium nomen subitantiae, significatum:aut secundum conceptum confusum,& quasi implicitum, qui non videtur esse alius, uam entitas principalis,cui attribuuntur accidentia. Et hoc mo-o significatur nomine entis,cuius profvius conceptus est entitatis primae,ac principalis: & minus principalium: quae sunt accidentia secundum particulares modos inhaerendi ei,attributa,quet est substantia. Et conceptus iste aliquo modo est abstractus reia pectu conceptuum expressorum inter quos,ut sic expressos, nulla attributio,nullus ordo, nulla dependentia, aut similitudo significatur ; & ratio abstractionis in eo consistit, quod licet per conceptum entis, omnia concipiamus actu, & similiter dum omnia simul concipimus per propria nomina,per conceptum tamen Cn-tis concipimus ea,cum attributione,& similitudine: quae per conceptus proprios repraesentata,nullam habent attributionem, nullum ordinem,nullam similitudinem, unde sequitur, conceptumentis,ita praedicari de quocunque, ut suo etiam modo praedicetur de aliis,& hoc est esse aliquo modo superiorem respectu singulorum,& ex consequenti, abi tractum eodem modo ab eis,& ut talem praedicari de singulis. Sed ut modus praedicandi entis de singulis praedicamentis in- stelligatur,adnotamus secundo Quod licet conceptus entis includat substantiam, & accidens actu consum, ut explicatum est; in praedicatione tamen applicatur singulis,iuxta propriam naturam ut dum praedicatur de substantia,applicatur ei ut primo enti, cui, attribuuntur accidentia ; & dum praedicatur de aliquo accidenti, applicatur eidem,ut attributo substantiae.Sensus igitur huius propositionis,Substantia est ens, iste est : Substantia eis entitas prima, cui attribuuntur accidentia; dc quantitas est ens,id est , habet entitatem per modum extensionis, attributam substantiae. Et ratio huius est, quia omnia significantur secundum attributionem ad Nnum : ergo de illo uno praedicatur , tanquam de eo , cui attribuuntur caetera ; & de caeteris, ut illi attribuuntur , & eadem attributio , est ratio Propter quam, licet conceptus entis multa ac

diuersa

228쪽

Tractrum de analogia. 2O9

diuersa contineat, vere possit praedicari de singulis; qaia dum s uolibet praedicatur,ex proprio modo ipsius applicationis, & M- tributionis, illud tantum dieit in recto 1 extera vero in obliquo, ut attributio ipsa significata inter eos petit.' si autem dieas tecundiim senium harum praedicationum, non praedicari ens de singulis praedicamentis , tanquam superius , thd tanquam aequale; imo praedicatione identi ea, aduersus id , quod dictum est,uiperius esse,saltem secundum quid. Probatur utrumque. Primum quidem 3 nam praedicatum huius propositionii; Substantia est ens, non est aliud, quam substantia cit. claritas prata cui proportionantur accidentia, & hoc patet conuerti cum subieMO,imo esse idem prorsus cum eo , & ideo non selum eine Propositionem aequalis , sed identicam. Respondeto praedicari praedicatione aequali simpliciter, superioris vero secundum quid,ideatica vero nullo modo. Primum manifestum erit, si consideremus conceptum entis secundum diuersos modos: quibus praedicatur de omnibus: nam de substantia,ut de primo,cui caetera attribuu tur: de singulis vero accidentibus secundum particulares modoS, quibus attribuuntur substantiae. Consideratus igitur conceptus

entis cum his omnibus modis,qui ei conueniunt,ut analogo admquate sumpto , cum ei conueniant ratione analogiae attributi nis, superior erit sormali ter respectu singulorum analogatorum,

licet tantum secundum quid, quamuis aequalis simpliciter seclq-sa hac consideratione. Et quod sit supςrior formaliter secundum quid, probo: quia dum praedicatur de uno secundum modum applicationis ad illud , praedicari potest de caeteris, secundum pro

prios modos eorum;quod manifestum est, non habere subiectum ergo secunderum modum praedicandi non conuertuntur , licEt quantum ad rem signi Maiam conuertantur.

7 Et ex hoc sequitur , easdem propositiones non esse identicas, sed formales analogi,quia licet eadem res si praedicatum S subiectum, diuersum habet modum in praedicato, quam in subiccto

in duobus consilientem.In primo quidemmam in praedicato iorem habet extensionem, cum sic praedicetur de uno iecundum proprium modum illius , ut possit etiam praedicari de caeteris secundum pIoprios modos eorum : In secundo vero quia licet tam

praedicarum , quam savectum huius praedicationis, Substantia est

Mu,significet eandem rem ; exuressia stamen atque distinctius significatur per subiectum, tanquam per proprium nomen , quam Per pr*dicatum, tanquam per nomen commune. Et modas ille

significandi diuersus essicit, i propositio sit formalis; & ideo non: -ica,sicut non eii identica praedicatio,in qua definitio praedis de definitossicet eadem ita lavi ex. eo solum, quod exi res

identica, l

229쪽

23 o Tra latiu de analogia.

ius significatur per praedicatum,quam per subiectum.

Et ex his non erit dissicile arg. contrariae opinionis suluere: Nam testimonium Atili verum continet,quod Metaphysica con Dr.rt ens, rn quanzum eas; hoc est non secundum at quam rationem particularem alicuius praedicamenti; nec secundam rationes omnium expressas atque distinctas: sed secundum rarionem attributionis ad unum, nempe ad sabstantiam : hanc enim non habent

sub propriis nominibus significata; sed sub nomine ensis omnibus communi sub quo similitudinem quandam in ei uitate habent, dcvnitatem seeundiim quid, sub qua abstrahi possint, etiam lecundum quid a propriis rationibus expresse significati . Et sic abstractum ens consideratur in quantum eas,depotest esse obiectum Metaphysicae; quia licet sit analogum , consideratum tamen lubtali modo abstrahendi a materia, ut consideratur in metaphysica, nam rat Onem,lub qua obiectivam habet, a qua scientia ipsa sumit unitatem speeificam. Testimonium vero D. Th.petit modum, quo ens contrahatur 4'per modos particulares substantiae, de accidentis. Et dissicultas consistit in hoe : Quia si non datur communis conceptus eius abii sieni modis abstractus. sed i adludens cos , non videtur polle contrahi per illos quia conetrahens debet este extra rationem cointrahi bilis nam si in eo includatur, iam erit contr.ictum per illud.

Respondeo; Eodem modo contrahi ens per modos per se, & in alto,quo ab elidem abstractum est, ted abstrahitur ab eis, solum secundam quid , hoc est, siein idem a seipso diuerso modo significato, ideo sol uni potest contrahi per seipsum , ut diuerso modo

significatum. Gratia exempli;ens in suo conceptu includit modos intrinsecos per se,& in alio actu quidem,non tamen sub expresso conceptu, sed lub implicito, Sc coiisulci , hoc cst , non ut propriis nominibus sqnssicantur , sed nona me eommuni entis & diuersus iste modus includendi eos susticit, ut dicatur abstractus ab eis secundum quid:conceptus vero non contrahitur, nisi ut abstractus est nam contractio , & abstractio, mutuo sibi correspondent: ergo eodem modo contrahitur coneeptus entis per modos intrinsecos sub expresso eonceptu significat Os , quos tamen hoc modo non includit. sed sub confula ratione ut semper sit verum s adhue in contractione analogi, quae solum est secundum quid . sicut abstractio) quod contrahens sit extra rationem contrahi bilis. Hunc sensum explicuit D. Tho. in alio loco , 8c ita unum testimonium explicamus per alterum. Locus autem est , quaest. I. de veritate, arr. I. ubi sic ait: tuo nimio inreluctus concipit quasi notissimum. in quo omnes conceptiones reg)lmi, est ensτUnde eportet. quod omneἔ alis coace2tiones intesio ου, accipiantuν ex additione ad ens .sedenti Distrigod by COOste

230쪽

tia additur generi, quia qualibet natura sentialiter es ens .IMθ-cundum hoc aliqua Heuntur adderes ra ens.m quantum exl ramrint ipsius modum,quι nomine abius entis non exprim/turi Et infra: Sis. stantia non addit supra em liquam, isserentiam, sed nomine jubsantia exprimiturspectata modus essendi. In cas 'is' Ad primum at .Coneello primo enthymemaee, distinguenda est minor syllogi lini, qui qualis fuerit conuenientia mial Iorum, talis erit abstranibilis conceptus ab eis. Si convcmaut simplfciter lira hibilis erit conceptus simpliciter , Gmnarimis , di unus ut in uniuOeis: si vero solum conueniant secundum quid, solum erit abstrahi bilis conceptus communis , & unus locundu in quid Er ita est in analogis atque etiam in nre,cum sit analogii. Quid autem se abi trahi ieeundum quid. iam explicatum est. Ad secundum : Conetalci antecedenti, dili inguendum est eon.

sequens:Nam actualis inelusio duplex est confusa, seu implicita,& distincta, vel expressa, & de hae concedendum est, negandum vero de illa,dicendumque, ex eo polle dubitatione procedere, An substantia sit;vel aeeidens illud,de quo certo scimus esse ens, quia

conceptus entis confuse tantum includit rationes particulares substantiae , & accidentis,non dii tincte, ratione vero confusionis occurrit duit uatio, in co consistens, quod intellectus non czgnouit distincte, ad quod significatum determinetur eris. I Ad ultimum: Negandum est illud , quod in antecedenti sumitur nempe conceptum cntis tale aggregatum ex particularibus conceptibus praedicamentorum , quia non includit eos permodum aggresationis, sed per modum attributionis: in qua includitur et otialiter ordo multorum ad unum, aggregato veIo Ie pugnat ordo, eum ex eo sit aggregatum , quia plura includit sine orat ne. Includere autem omnia keundum ordinem attributionis , est includere unum quassi in recto, & alia in obliquo. unde sequitur, quod dum praedi eatur ens de quolibet analogato, ut in hac propositione, Subtantia os ens, non sit sensus, Subitant i a est substantia, Sc accidens, quia in hoc sensu non signi Matur attribu-xio:sed talis est sensus : Substantia habet entitatem primam , vel est emitas prima,cui attributitur aecidentiain est veri liimus. Nec tollit veritatem eius, quod in eonceptu entis praeter substantiam ita signifieatam in recto , fgnificentur accidentia in obliquo : sicut nec tollit veritatem propositionis , in qua praedicatur de accidenti , quod substantia significetur in obliquo , ita vi sensus sit,

occidens habet entitatem,uci est ens attributum substantiae, tamquam aliquid eius. Ratio autem ob quam tales sensus -- ciunt praedicationes istae, est natura ipsa attributionis , sub qua significantur analogata per nomen analogum ided enim cuilibet

SEARCH

MENU NAVIGATION