장음표시 사용
321쪽
Ad arg. secundae opinionis; Concesta maiori, neganda est minor,quod non dis inguantur linea, & supelficies, per longitudinem δε latitudinem quia licet superficies includat longituὰinem, non tamen formaliter, sicut linea, sed materialiter tantum : &licet corpus includat latitudinem, non formaliter, sed materialiter : & cum distinctio debeat esse per aliquid formale, distinguuntur istae species , per singulas dimensiones, quas includunt formaliter, & quae non includuntur formaliter ab aliis, ut expositum est. Et si aliquis dicere vellet, superficiem dicere longiti dinem aliam , distincta na a longitudine lineae, & corpus aliam longitudinem , distinctam a longitudine lineae, & superficiei, Maliam latitudinem , distinctant a latitudine superficiei, & ita distingui a superficie , & linea, non solum per unam dimensionem formalem , sed per tres etiam formales,& sibi proprias,& superficiem a linea,& corpore, per duas formales, & sib, proprias,longitudinis, & latitudinis: quod manifestum seret, si istae species,
i altem per potentiam Dei abs olutam,separarentur realiter i tunc enim corpus haberet trinam dimensionem , essetque lonsum, larum,& prosundum,& superficies, longa,&lata, linea veto, 1 olum Ionga. Respondetur, hunc modum distinguendi has species , pet tam imaginationem excogitari posse: sed secundum rationem
implicare contradictionem. Probatur,quia ex eo sequeretur,Corpus habere tres longitudines distinctas ; & distinctas solo numero,& eas includere formaliter:& eodem modo , duas latitudines rimo, & triplicata puncta, quibus continuantur diuersae longitudines;& utrumque est impollibile. Primum quidem: quia longitudines omnes, sunt eiusdem speciei; cum habeant eundein modum extensionis partium , eundem modum continuationis per puncta , B cundem effectum forma in lem in subiecto : repugnat autem, quod aliquid includat formaliter , & essentialiter , tria praedicata eiusdem speciei. Probatur secundum esse, impostibile: quia repugnat multa accidentia, pure absoluta , & eiusdem speciei, qualia lunt dimensiones, simul este in eodem subiecto, a quo aliquo modo accipiunt indiuidua tionem. Hoc autem sequeretur,si superficies,& corpus, tot haberent longitudines, & latitudines . quas onines tribuerunt subiecto, in quo inhaererent..ihod vero dicitur , has species posse realiter separari,per potentiam Dei absolutam falsum est; quia naanifestam cotradictionem implicat. Quod sit probo Si corpus esset separatum a superficie,esset quantitas continua diuisibilis, secundum logitudinem,
Iatitudinem,& profunditatem:ergo longitudo eius, continuaretur punctis,& ideo esset linea:quia Linea nihil aliud est, nisi longia
ratiis continuata punctA : IaIitudo etiam eius conpunia reptii lineis r
322쪽
3o4 Cay. 6. de quantitate,quast.
R ideo esset superficies;qΗare non esset separatum a linea, & su perficie, ut supponitur: implicat ergo contradictionem separari: quod potest eode modo probari,de superficie,ut intelligeti patet. Ratio autem fundementalis, propter quam repugnat teparari L ullo modo has species, est: Quia non est dabilis , imo nec Intelligibilis substantia , cui quantitas inhaerere possit , nisi corporea: quae ex sua natura, & essentia , non potest suscipere quantitatem; nisi trinae dimentionis,nepe longitudinis,latitudinis,& profunditatis:quare non potest dari quantitas,quae illas omnes no habeat.
Vtrism tomptu, sit vera species quantitatis continua.
OCcasionem dedit Aristot. ipse huic quaestioni: nam capite
praetenti, tempus enumerauit inter species quantitatis continua. Sed F. taph. cap. II. idem tempus cum motu , docuit esse quantum per accidens. ita ut a mobili, de spatio: seu alia forma, circa quam versatur, motus continuationem,& extensionem accipiat : sicut albedo eam accipit a corpore, cui iahaeret. Ideo diuersae sunt opiniones. Prima tenet, Te in nqn esse speciem quantita is, nec habere infensionem persen, sed per accidens, sicut motum: ita Pater Franciscus Suarius,tomo 2. suae Met.disput. O.lect.9 num. 8 & cum eo multi recentiores. Habόtque haec sententia , praeter test monium Arist.
plura argum . sed tua haec sunt potissima, & dissicilia. Primum;
Species quantitatis, debent esse entia realia: quia quantitas est praedicamentum reale. Sed tempus,non est ens reale: ergo no est species quantitatis. Probatur minor : nam ens reale,quod est totum,debet habere partes reales: sed tempus,cum sit totum,comprehendens sub se praeteritum tempus, praesens, & futurum I non habet partes reales : ergo non est reale. Probo iterum minorem: quia reale eit illud quod est in rerum natura:sed nulla pars temisporis est in rerum natura : nam tempus praeteritum iam non est,
futurum nondum est, praesens vero solum potest esse instans, seu momentum indivisibile ; quia cum tempus sit successivum , nullam partem potest habere praesentem , pran et indivisibile e ergo nullam habebit praesentem,& ideo nee realiter existentem. Secundo probatur; quia Tempus , ut definit Arist. . lib. Physi- is eorum,cap. II. tex. I oo. est numerus motu secundum pri- , repo- seriιώ: sed non est numerus discretus ; qui sit species quantitatis discretae, cum vere sit continuum , nee habet aliam extensionem distinctam,ab extensione motus; cum quo identificatur realiter; ergo sicut motus, non est quantus per se , sed per accidens; sic etiam tempus. Probatur minor: quia tempus non est aliud,quam duratio motus: ergo non potest habere aliam extensionem pat-
323쪽
Cap. s. de quantitate, g. 3 O F
irim,distinctam ab extensione partium motus: de quo At is Lacti i-: mat,& omnes fere expositores eius. qui ui sit qua Deus fer .rcod. ia, .: Tertio; impollibile est, quod species alicuius gener is per in zAt: δd aliquod praedicamentum ; quin genus eius, iu caterae trecἰς Si ad idem praedicamentum pertineant: ut si homo petii t ad prή-i dicamentum subitantiae: necesse cli antinat in eodem pra dicamet to iubstantiae collocati sed duratio est genus, ad durationem An
i gzlorum ; quae vocatur aeuum ad durationem substantiae corpo-i reae, & ad durationem motus, quae vocatur tempus. cr o mi S. collocantur in eodem praedicamento ; sed dulationςs inb: lantiarum, non collocantur in hoc praedic .imelo; cism sint indi Wisibiles, nulla habentes extensione;ergo nec poterit m eo collocaέl Icrus.
i 30 Secunda opinio diltinguit duplicem consid. ratιomm temporis: i x ait: Si tempus consideretur sub ratione extensionis partium,& diu: sibilitatis in eas nota est quantum per se , lad per accidens: . ynde nec est species quantitatis Si vero consideretur sub rationei mensurae. hoc eli, in quantum eli mensura motus sic eli quantum, per le&species quanti ratis continuae. Aristoteles vero loquitur de eo s. Metaphy. sub prima consideratione i & propterea ipsum, connumerat inter quaAta per accidens: led cap. praesenti, sub secunda, Sc ideo dicit este speciem per se quantitatis continuae. Haci sententiam , videntur sub hac distinctione temporis excogitastet antiqui interpretes Aritto. ut commentator , D. Τhom. &alij. ad concilianda diuersa loca Ariit o. citatar & eos sequitur Soncinas l. Metaphy. quaest. S. Tertia op lato,ari niat te cis esse speraem quantitatis, per se Grfluctans a caeterisr non solum in ratione mensti , sed extensionis. Sic Fonseca, S. Metapb .cap. i 3 q. Io. Tolctus q. 2. huius capitis,& alii interpretes Ari; . & Ari. 'mules ipse c: praesenti. Et haec videt ut nobis probabilior,&rcnci Rhi. Probatur , Ii ac potissmum ratione, insinuat a D.Tho.opus. 1. cap. 1. Cyntiuses mei' quantitatis,es extensio partium sed tempus habet distinctam extentiorem partita a motu. ergo non accipit cxtensionem ab eo: sed habet per se. Probatur minor, nam fieri potest , ut n.otus habeat parvom extensionem;& tempus magnam & ex opposito, empuS paruam,& motus magnani: ergo sunt dii inciae extensiones, & una non accipitur ab
. alia ; Antecedens probo, quia motus factus pei. idc uimet i pati uiri eiusdem longitudinis sinon habet maio)em extensionein ι sue littardus, siue velox,& ramen extensior est durat io eiu S. Nam si velox sit inurabit per dimidiam horanusi vcro tardus, per integram: ' ergo habet maiorem extensionem,atque distinctam a motu. 31 Respondent huic argum . moderni: quod si duratio tardioris
motus,comparatur ad tempus extrinsecum;quod est duratio mo- tus primi Drobiis r. vel ad tempus imaginarium, maior dicetus
324쪽
3o6 Qi p. s. de quantitate , 3.
si vero ad durationem intrinlecam,eiusdem motus; non erit maior,vel extensioriquam motus ipse : sed potius in motu veΙociori quasi comprimuntur,partes eius: sicut comprimuntur parte P mores, ratione veloci raris unde nou sequit ut, durationem intrinsecam habere distinctam extentionem a tuo motu, quem sequitur:
licet distinctam habeat extensionem ab eo , duratio exerinseca primi mobilis; quae etiam non erit distincta a tuo illo motu primi mobilis,quem sequi tui .ut ita verum 'mper sit, nullam durationem, habere extensionem dist notam a suo motus ted eam qua
Contra harictamen solutioncivi sic arguo: Non solum duratio
ext inseca caelestis motus, maiorem habet extensionem, quam motus ille velox; sed etiam duratio propria eius:ergo lutio est falsa. 1 robatur antecedens:quia duratio propria, aequi ualet horaei& et coexiliit coexillantia formali: quia utraque duratio, est formaliter succellitia: ted hora, est duratio extrinseca, temporis coelestis:ergo si in t forinaliter aequales duratio autem extrinseca, extensior est motus tardioris: eigo elit etiam extensior duratio in erinseca,& propria tare' On erit accepta ab EO. Vnde sequitur, non minus falsum ei te; quod in eadem solutio an e dieitur: patres intrinsecas di rationis comprimi, si e ut partes motus:qilia partes motus comprimuntur, latione velocita is, quae est quidam imodus eatum: sicut condensat: o, est modus; quo partes aquae,aut alterius corporis comprimuntur: sed tempus, non est capax velocitatis, aut tarditatis; ut ilocet,& probat Aristotes 4.libro i hysic. tex.s s. his verbis: Mutatio quidem omnis, velocior aut a dior est tempus autem nbn est. tardum enim , velox. tempore δε- finiuntur : υρδεχ enim est . quod in pauco tempore multum mouetur Tardiam ante quod in multo p rQte is aute non definitur tempore.&e. Ergo rcpugnat, partes durationis eoprimi: & ideo falsum est; quod guratio ipsia non sit maior, vel extensior tardioris motus. Secundo probatur; In tempore, quod est duratio motus primr mobilis. Nam si una circulatio eaeli; per quam sol mouetur ab oriente in occidentem,ouae modo fit spatio l 1. horaruna fieret spatio 1 . horarum ; euidenses et , durationem in tali motu consui aptam duplo maiorem esse ea, quae modo consumitur: & ideo habere extensionem duplo maiorem ea quam modo habeti sed ei reulatio ipsa, non haberet maiorem extorsionem, quam habet modo ergo extensio durationis, dii incta est ab extensione motus. Probatur minor,quia extensio motus, sumitur ab extensione spati j aut totalis praesentiae; quae per motum acquiritur: sed spatium est idem , & ex consequenti , praesentia localis in eo est eiusdem extensionis: ergo motus per illud factus, siue tardus , aut velox, ei uidem erit extensionis; tu non maioris: cum euidens sit durationem
325쪽
, nem eius,duplo maiorem extensionem habere. 1 33 Vt autem nostra sententia, 8c communis, inel rus ivltellig. atur;
notandum est , Tempus sie esse definitum ab Arii l. 4. lib. Physic.
Tempus est,numerus motus siccun um prius, posterius. In qua dei finitione,duo dicuntur de motu. Primum , quod sit duratio prio-i ris,& posterioris motus: ex quo sequitur aliud , nempe , quod sit, numerus partium eius: sed numerus dicit discretionem , seu sepa- , rationem ; quae duobus modis sumitur. Primo, secundum quan-i . titatem :& Rc est species quantitatis discretae , ut tria corpora, quae realiter sunt discreta,aut separata: sed cum certo Oidine nu- , merabilitatis inter sese,secundum prius & posterius: quia secun i ta unitas,est posterior prima, & prior tertia : alio modo sumituri discretio, seu separatio: non lecundima quantitatem , sed secun i dum qualitatem: ita ut licet partes sint continuat secundum qua- , litatem:tame diuersas halbeant qualitates:quarum ratione discre- . tae;aut separatae dicantur. Dum ergo dicitur: Te m est; numerum, motus, non de numero quantitativo, sed secundum qualitatem, intelligitur: luia pars prior distinctam habet qualitatem,a posteriori: & qualitas haec , modus ipse Prioritatis, & posterioritatis, esse intelligitur. Ideo tempus non est species qualuitam in quai tum numerus dicitur e sed in quantum est duratio continua mo-i rus,habens partes priores,& polleriores,copulatas termino communi, quod eli instans. Secundo notandum est,non esse certum , quo modo distinguatur tempus a motu: sed quidam ditiantius tingui e si Hira rei, &ante intellectitia :quod ego probabilaus esse existimoivsin nostris, Commentariis, super quartum tibi uni l hysicorum ' os enditur: i Alij vero, non in si ratione dist iligiti tenent: ratioc*riata tameti, i hoc est habente findamen runt in te ipsa:sciit dii finguuiitui actio M pastio in eodem motu. S ue aurein fioe vel illud dicatur, satiqest: vi pollinatis intelligere, Tempus habere distinctam extensionem realem,vel formalim,amotin quae his extriases diirationis. Tertio notandum eli: Motiam duplicem habete 'extensionem: Unam,m quatum est via inter duos terminos A qtio, & Ad quem Aliam in qnantum durat: & dieitur extensio durabonis :& ne uatiam habet a se: sed primam a mobili, di spatio, leti termino Ad quem: secundam vero a tempore: quae proprie loquendo est extens durationis. Ex quo intelligitur, utroque modo ,3c omni,
ratione esse quantum per accidens. Tempus vero neutroe in Edo
habet extensionem a motu , aut mobili, vel spatio: sed eam ha bet peopriam,& a se:& vocatur extensio prioris,& polieri oris, se- eundum duratione distincta ex natura rei, a motu, a mobili , dc spatio: & ideo dicitur intrinseca. Sed eam habet defenflentem a causa efficiente motum:aqua producitur idem tempus, secudum
326쪽
3o8 Cap. s. de quantitate, quol. 3.
suum esse,medio motu: non tanquam causa, sed tanquam causa tione : quod patet non tollere; quin eam habeat per se, & ab intrinseco: nam caeterae omnes species quanti tuis, habent tuas exte- sonesisicut & luas entitates a causa efficiente, a qua producuntur.
Quarto notandum : Quod cum tempus sit duratio motus ;& Τ motus sit duplex; duplex eth etiam duratio. Vna est duratio primi motus,hoc est coelestis: qui cum sit primum corpus, motus eius dicitur primus: & cum motus ille primus sit tegularissimus, hoc est,eodem modo se habens temper quatum ad velocitatem, & ab neo dependeant caeteri motus inseriorum corporum, omnes etiam per eum mensurantur.& ideo dicitur mensura omnium, quia mesura debet esse certissima: & propterea eodem modo semper se habens. Et hae est ratio, propter quam in communi modo i quendi , haec sola duratio vocatur tempus: quia tempus videtur
communis mentura omnium motuum, ei tame mensura extrinseca:cum sit distincta a caeteris motibuF,per eam mensuratis. Aliae sunt durationes particularium,& inferiorum motuum: quia cui
libet motui correspondet sua duratio particularis, Sc intrinseca: sicut quilibet hahet suas partes priores,& pol eriores: quae nec ei sario inferunt particulares, de proprias durationes. Sed quia istae non sequunt 'r ex motibus regularibus, sed modo velocioribus, modo tardiori jus: idpo ncc vocantur proprie tempora: sed tempus ab si, lute dicitur unum,pro illa prima duratione primi motus. Ex his credo intelligetur aliquo modo natura temporis : & exea: quem sensum tenuerit Aristoteles, dum tempus enumerauat in ter quanta per accidens. in s. Metaphysicorum , videlicet non habere extentionem omnino absolutam,sicut caeteras species quantitatis , sed cum ordine ad aliud , nempe ad motum ; Ze ideo esse quasi quantum per aliud, non tamen per accidens,sicut motus:qui non habet propriam extensione in , sed quam accipit a spatio , Se subiecto. Tempus vero habet quidem propriam , non omnino absolutam, sed cum Oidine ad aliud: ideo non est tam per sequan-xum, aς caetera: species. Sed primum argumentum petit dis inctionem illam rerum perma uelitium,& succelli uarum,quae et Iam habent partes diuersae rationis: nam res permanentes habent pa tes,quae simul existunt, ut lignum , vel lapis: res vero luccessivae, non habent partes simul e istentes, sed in succellione, te transitu: ut motus ι euius partes non simul ex illunt, sed quaedem sunt futurae,aliae praeteritae: de suturae fiunt primo praesentes:deinde praeteritae: sed nec praesentes sunt per modum permanentis, aut simul existentis : sed per modum successive transeuntis. Denique tam partes sutiirae, quam praesentes , &praeteritae, copu
lantur per inllantia indivisibilia, ςtiam fluentia ,& fiunt unum mpus , dc uni, quantitas conti pua, de successiva. Quare licet nulla
327쪽
nulla pars temporis sit praesens, vel existens permanenter,aut i ta simul habet tame utrumque per modum lucceilionis & fluxus. Ad formam autem Primi arg. neganda est minor, Quod tempus non sit ens reale, aut non habeat partes reales acta existen te s. quia licet non existant per modum permanentis, exiliunt tamen .per modum successui, hoc ell, continue fluentis:& ita tem pus futurum, fit praesens, & praeteritum. Et licet tempus futurum nondum sit, & praeteritum iam non sit: est tamen tempus praesensi, non solum ratione instantis, sed etiam ut tempus est: non tamen habet praesentiam permanentem,sed fluentem : fit autem unum tempus continuum,cum praeterito, & futuro, ratione iussant is per quod cum eis copulatur.37 Vnde sequitia falsam esse , & non necessariam ad entitate rea in Iem temporis dependentiam ab intellectu , quam aliqui ponunt
in tempore: dicentes, Tempus complemcntum suae essentia ab ea accipere : ita ut ante operationem intellectus , non sit completa. Q nia cum sit numerus motus,& numerus compleatur ab intellectu : ergo ita complebitur & tempus. Dico falsum hoc esse e quia ex eo sequitur, Tempus formaliter esse ens rationis, & non dari ante operationem intellectus. Probatur consequenti aequia nihil reale potest accipere ab intellectu si ergo accipit essentiale complementum : ergo complementum hoc, est ens rationis,N ita eL sentia temporis, erit ens rationis, eum per ipsum compleatur. Quare non dabitur ante operatione intellectus,quod constat esse fallum, cum ante operationem intellectus, detur duratio primi motus, quae est verum tempus. Quod vero tale complementum non sit necessarium, probatur, quia sine illo habet tempus veras, ac reales partes, in fluxu reali consistentes, iuxta naturam entis successivi,non mimis quam motus:de quo euidens est, non depe-dere ab intellectu: sicut videbimus non dependere numerum. Ad secundum; Concedenda est minor, quod tempus non sit numerus,rea litet discretus,discretione quantitatiua , neque species quantitatis, ex eo quod sit nnmerus, sed ex eo,quod est con tinua duratio motus. a quo negandum est, non distingui realiter:& licet solum distinguatur ratione formali,sufficit, ut sit ens eo pletum,& per se extensum: quamuis motus sit incompletus, at inque extensus per accidens:nam actio de passio, identificantur realiter cum motu, tam ea iussicit distinctio rationis, ut actio,& passio, sint entia completa,& praedicamentalia k quamuis motus neutrum habeat.
3 8 Ad ultimum; Concessa maiori,neganda est minoriquod dura tio in communi, sit genus, ad durationes substantiarum, Sc ad tempus: sed est analogum: quod praesertim verum est,ac necessa rium, apud eosdem mo4eruos: qui asserunt, durationem sola
328쪽
3 io Cap. s. de quantitate, qua'. .
ratione dIstingui,ab existentia rei durantis. Quo supposito, Iuratio iubilantiarum erit idenκ, ae existentia earum:& duratio acci dentium , idem ac actualis inhaerentia eorum: sed substantiae , &accidenti , nihil datur commune vnmocum : ergo nec durationibus eorum. Et etiam si ex natura rei distinguatur duratio,ab exi stentia re durantis , cum eam consequatur naturaliter: non PO-test tamen duratio in communi esse uni voca, respectu vir Iusque: quia sicut accidens habet esse secundum quid, ita duratio consequens naturam eius, erit talis secundisi quid, per attributionem ad durationem substantiae: nec habere poterunt rationem uniuC-cam iis rationiς: quare nec sequ: tur durationem motus, non esse speciem quantitatis: quia durationes substantiarum, non lunt in hoc praedicamento.
An siem sit series quantitatis eonti ue,disincta a superficie OCcationem dedit AH ltoteles huic quaestioni: quia licet ca- 33pite praesenti,ennumerauit locum intePspecies quantitatis, tamen s. Metaphylicorum, c. I 3. ubi de eodem praedicamento ex professo agit , δ: alias species quantitatis enumerauit,nullam fecit mentionem loci. Ideo prima opinio asserit; Locum esse s riem quantitatis, istinctam a superficie. non quidem in ratione extensionis essem tali quantitatis, sed solum in ratione mensurae. Probat vietumque, quia illa distinguuntur specie, in ratione extentionasIquae habent distinctam extensionem: sed locus & superficies, non habent extensionem distinctam , sed eandem ergo in ratione extensionis distinguuntur. Minor probatur: quia locus eii superficies quaedant ergo est extensa secundum longitudinem,& latitudine imaddit vero continentiam locati,intIone cuius non habet nouam aliquam dimensionem , sed sol a nouam correia pondentiam ad locatum : ergo non habet nouam,aut distinctam . extensionem, bene tamen habet nouam rationem mensurae:quia ex eo,ue quuὰ cohtinet locatum , est mensura extrinseca ellis , si- perficies vero, non est mensura extrinseca locati, sed intrinsera. locantis in quo inhaeret. Ideo Aristoteles capite praesenti, ubi - rationem imensurae. Pracipue considerabat, in quantitate Iocum numeLaalii:, tanquam speetem dili iactam. a superficie:sed s. Me taphysicorum, ubi de quantitaist agebat , praecipue secundum Lationem essentialem extensionis, non fecit mentionem loci:
quia sub hae consido atione, non dis inguitur a superficie. Vnde' connumerans supeIficiem, tussicienter. nnumerauit locum. Ita
sentiti Sociis , in hoe eap. & Masius disp. de quantitate, icch. 3.
329쪽
;'Cap. 6. de quantitate, quaest. 3 I I
secunda opinio tenet, Locum esse distinctam stecum a supersicis.etiam silub ratione essentiati exire lanti .non quidem rea liter, sed solii in formaliter. Hanc sequuntur Albertus Magnus,trach. 8. praedicamentorum , cap. I. Iaucllus, tractar. . Canter. in extentione rexIuS,& Toletus,quae. 2. huius capitis .Probatur testimonio Aristo. in hoc cap. ubi non solum docuit, sed probauit;Locum esseste-c em quantitatιε co=atinua, fisinctam ab altu. Deinde ratione .PcinaMQuin distinctii, modus formalis extensionis, susticit dii inguere rationem formalem,& specificam duarum quantitatum: led locus habet dii inctum modum forma lem extensionis: ergo diltinguitur formaliter, atque specie a superficie . Probatur minor, quia superficies, ut luperficies, solum habet extensionem secundum longitudinem, & latitudinem : sed ut locus,addit nouum modam extensionis, corret pondentem locato, quod circumscribit,in quantum partes eius, corret ponde nupartibus locati,& puncta punctis; dc ex tali eorrespondentia, habet nouum modum diuisibilitatis: quia diuisibilis eli, ad diuuionem locati: ergo habet dillinctam rationem quan citata uam , quae
susticit, ut sit distincta specie a superficie; licet non distinguatur
secundo, quia proprietas maxima quantitatis est,aequale,& ln- aequale : sed locus , ut locus, est aequalis locato; ut docet Aristi . lib. Physic. tex. I 3. ergo ut talis, convenit ei entia quantitatis, per quam erit disti ncta species a superficie: cui, sicut nonc nite-nit aequalitas sum locato, ita nec conuem et formalis ratio , S propria extensionis loci. .
Tertia opinio duo a serit. Primum, Luοέ locus sit vera flectes quantitatis. Secundum, Luzod non sit steries distincta, AE e sciri
nec in ratione extensionis,nec ip ratione mensurae, sed solii mal-stinguatur ab ea,per quandam rationem accidentalem, & extrinsecam: quae est continentia,aut circunscriptio locati .Haec est expressa D. Th. . Meta. lect. I. s.&inx.d. I 2 quaest. vnlca,art .ad 2.8 Cam sequuntur Soncinas l. Meta. qu. o. Alberius Saxon 4. lib. Phys.q. I. Venetus cap. praesenti. Vallesius , controuersia 23.ad tyr Onc S, FonsecA 3.Meta.cap. I 3.q 3.Pater Franci lcus SuariuS 2.tomo suae Meta. disp. I. sedi L. nu '. x multI ex modernis. Et haec videtur mihi probabilior Vt autem illam probemus, notandum est, Locum duobus modis considerari. Primo, Mathematice, solum pro superficie coq-tinente aliud corpus. Secundo , Physice, prout addit quandam immobilitatem , ratione cuius respicii moxum localem, aut etiam virtutem conseruatiuam Iocati. Et xtramque ratio metus explicuit Arith. . ob. Physic. textu 36. sic eum ocim est, ultima superficies corporis . contineraιν ιmmobi's. Carue
330쪽
' i et Cay. 6 de quantitate, uali. 6.
autem praesentia tum conliderat locum, secund im prima rationem, ut est ultima superficies continens empus: immobilitatem velo,ad libros lyhylic. re inittit,& secundum illam,asserit esse sp ci m 1ua Miratis. Eu hoc eli primu , quod nostra lentetia affirmat. Probatur vero secundum, non sit 'ectes distιncta a 42 f . . Primo quia species distinguim tur per differentias contentas sub eode in g*nere:ergo species quantitatis continuae, Per differentias ciusdem generis,quae aliquem gradum perfectionis lu-I i a illud addant. Vt igitur Luperficies, quatenus locus, dii tincta species lita saperficie, ut superficie, nouam rationem formalem
cxtensionis, aut mensurae, supra ea in addere debet: sed nullam additaergo non est distincta species. Probatur minor: luia vel consideramus superficie,ut actu continentem locatum; vel sollim, ut aptam continere: quod habebit, si iocus, qui modo repletur corpore , vacuus remaneat, non elienim alia ratio considerandi eam , ut locum : sed neutro modo
considerata, addit nouam lationem extensionis,aut mensurae:ergo no est ullo modo distincta species,a se ipsa, ut superficie. Probo iterum minorem quia ut actu eontinere, nihil addit intrin cum, sed continere , vel circumscribere aliud , sola denominatio
extrinseca est, in circunscribente, ut patet: aptitudo vero contine-di, talis debet esse, qualis est actualis continenti arcum potentia ab actu sumat speciem: eigo solum erit potentia denominandi aliud extrinsece contentum, vel circundatum : sicut aptitudo in vel e , denominandi corpus vestitum: sed sola denominatio extrinseda, vel sola aptitudo ad illam; non potest esse nouus gradus persectionis, sab genere extensionis quantitati uanquod ex te dicit aliquid intrinlecum,& formale:cum sit accidens pure ab Iu tum. ergo non potest distingui specie locus a superficie. Et confirmari potest: quia fi continere active locatum,' Uam- suis extrinsece addit nouuiri modum extensionis, distinctum a superficie ut tali, ideo facit dii tinctam speci'm quantitatis, sequitur, corpus palsiue cotineri a loco, addere nouu modum supra dimensiones eiusdem corporis eontenti: & ideo pro continentia passiua, aliam speciem elle dis inguendam; quod nemo concedit. secundo probatur, quia continere loeatum extrinsecὰ , vel aptam esse superficiem, ad illud continendum,aut etiam respou
dentia illa partium , aut punctorum,cum partibus, & punctis locati, non potest intelligi aliud esse,praeter relationem, sed sola relatio , non potest distinguere species quantitatis:quia diliarentia quantitatis,debet elle absoluta, sieut genus:ergo non distinguitur locus specie , a superficie , sub genere quantitatis , per continen tiam locati: nee aliud addere intelligitur per quod sub eodem genere distinguatur.