장음표시 사용
331쪽
Ad argumentum primae opinionis; Distinguenda est minor,ex ea parte , qua dicit locum addere nouam ratione mensurae: nam mensura duplex est; ut inserius explicabitur,Activa, & Passiua: &illa solum est extrinseca ratio quantitatis: passiua vero , quae appellatur mensurabilitas est extrinseca,& propria passio eius:ab illa igitur, non pollunt diltingui species quantitatis; quia extrin seea: sed neque ab hae ; quia communis omibus licet omnibus intrinseca,tamquam communis passio. Ad primum arg. seeundae opinionis;Coneessa maiori ,neganda est minor: quia continentia activa locati , aut correspondentia secundum partes,& puncta,non est nouus modus extensionis; sed sola denominatio extrinsera , in superficie,& forte noua relatio, ad corpus contentum : quae non possunt locum distinguere a superficie,sub genere quantitatis continuae. Ad secundum, negandum est antecedens; Quod proprium sit quantitati esse aequalem , vel inaequalem alteri; sed est accidens Commune:proprietas vero eius est, quod secundum eam , Omnia dicantur aequalia,vel inaequalia:& haee proprietas, communis est omnibus speciebus:& ideo non potest eas distinguere:vnde, quod superficies continens sit aequalis loeato,aecidens eius est.sicut est
accidens,unum eorpus,aut unam lineam, esse aequalem alteri :quare non potest ex hoe distinsui a superficie ; sicut nee superficies Ioeati potest distingui specie,a superficie loci, ex eo , quod sit ei
aequalis. Ad Aristotelem vero; Respondetur, numerasse locum capite praesenti,tanquam speciem distinctam a superfiete: quia nondum determinauerat quidnam locus esset, usque ad quartum lib.Physic. Et iuxta varias sententias,posse distingui vel non distingui, a superficierinterim tamen propter extrinseeam continentiam, distingui docuit; non essentialiter , sed accidentaliter. ut ex hac distinctione, intelligeretur, modo quodam diuerso se habere ad praedicationes. In Metaph. vero , ubi iam constabat esse viri mam superficiem continentem,non feeit mentionem eius: sed connumerata superficiea qua non distinguitur specim lassicienter c numerari intellexit.
mutus sit species quantitatis eantinua. s T Rima opinio amrmae, Esse operiem distinctam a ratoris : quam 1 tenet Fonseca s. lib. Metaph.eap. 3 3.q. . sect. I. 1.& 3.&cit C Conimbricenses 3.libro Physic. ea. x.qu. h. art. 3.in fine. Vbi asserunt,Motum sex modis considerari posse; Primo, ut procedit agente:& sic pertinet ad praedieamentum actionis. Secundoin re
ripitur in ρήμ: de pertinet ad praedicamemum passionis. Tertio,
332쪽
3 4 CV. 6.de quantitate, quaest. 1.
Vtesiqua orma impeUecta,tengens ad perfectionem.Quarto,ut est Ruisitis perfecta forma. Quinto, ut es fucosiiuus : de his tribus modis, ad nullum praedicamentum per se pertinet: quia est quid
incompletum essentialiter. Sed potest sexto modo considerari; tes contratius: dil hoc modo pertinet ad hoc praedicamentum, sicut tempus: sed est distincta species ab eo : quia parte L temporis copulantur instantibus diuisibilibus,partes vero motus, copulantur mutatis tale, etiam indivisibilibus : qtiae valde diuersa sunt ab sese inuicem:& ideo arguunt distinctas ct se species quantitatis.
Probatur testimonio Arist. 3. lib. Phy sit. in principio , ubi ait
Matum esse degenere contιuuorum sed genus continuorum non reperitur,nisi in hoc praedicantento: ergi, sentit collocari sub genere continuae quantitatis; quod est elle speciem eius. Probatur d inde ratione, quia continuum est genus quantitatis: ergo species eius erat, quidquid habet continuitatem per se:& distincta species,si habeat distinctam continuitatem: sed motus,habet utrumque ergo est species quantitatis continuae,distinctae a caeteris. Probatur minor: quia continuitas motus,est distincta a continuitate s patij, aut termini, qui fit per eum:& etiam aeontinuitate iubiecit,mobilis,cui m haeret,& tandem,a continuitate tempori S ergo non accipit eam,ab aliquo horum,sed a se illam habet: & ideo erit per se quantum atque continuum. Minorpi obatur: quia conrinuitas mobilis, spathiant termini, qui fit permotum. sue sit qualitas siue quantitas,uel quid aliud, est permanens: sed continuitas motus est successua, sic ux ipse motus , ergo est distincta a continuitate eorum , atque etiam a continuitate temporis successua: quia citin motus tardus est, continuitas eius est breuis,si breue sit spatium, quod mobile pertransit, continuitas temporis longa ; ergo di mrsa est una ab altera. Quod etiam colligitur ex continuauius,quae in tempore sunt instantia in motu vero mutata ei se valde diuersa. Secunda opinio, negat motum esse quantum per se: & ex consequenti speciem l l antitatis,& est communis, & vera, quam tenet expresse Arist. non solum cap. praesenti, i ed etiam s. lib. Meta. cap. 3. quibus locis expressis vcrbis docet, Motum esse quantum per a
eidem,sicut album. Et cum eo omnes fere expositores D. Thom. . Meta. Iect. I s. Albertus Magnus tractat. 8. de quantitate, cap. 4. SOcinas. I. Metaph q. 2 . Lovaniense Caiet. Ia uelius, Solus,Toletus,Mercatus in Commentariis huius cap. P. Periira lib. I 3. cap. 3. Pater pranci lcus Suavius 2. tomo suae Met .d. o. sed .8. & probatur duplici algum. Primo , quia motus est continuus, quia est faecessivus: si enini in instanti fieret, nullam posset habere successionem r At non habet per se succellionem, sed ratione termini, qui fit per trium; ergo nec habet per se continuitatella,sed ab eo. Mino
333쪽
Cay.6ae quantitate quali. F. 3 1 g
47 Minorem pro Quia motus ealefactionis, ideo successimus est, quia calor per eum factus habet quandam latitudinem gradualem, contrariam frigiditati existenti in eodem subiector quam frigiditatem,quia non potest agens naturale finitum , simul& in
momento vincere,sed paulatim, vincitur successiue : de ideo sue- cessive producitur caloriunde si detur agens infinitae viri tis,quale est Deus, potens in momento vincere totam resistentiam ω-giditatis,in momento etiam,& sine successione producetur ealor,& non habebit calefactio ullam suecelIionem , neque continua tionem. Signum igitur euidens est, quod utramque habet a termino , & non per te: quare nee erit continuum per se, sed per a
secundo, quia motus essentialiter est via, fluxus, Sc tendentia inter duos ter'inos ; A quo,& ad quemin est ipsum fieri termini;ergo secundum propriam entitatem, & essentiam est quid i completum. A quo non constituitur mobile inesse simpliciter, sed in via ad illud:& ideo exeluditur ab AristoteJe , dc eius interpretibus, ab omnibus praediea mentis, S inter postpraedicamenta collocatur qui sunt modi quidam incompleti rerum et siue ergo continuitas pertineat ad essentiam eius,suete propria passio init etiam quid incompletum formaliter e quare non pertinebit ad Praedicamentum per se, nec motus ipse ratione illius. Falsum est ergo,quod ratione continuitatis, motus sit species per te quantitatis conti nuae.
8 Ad testimonium Aristotelis ; Respondetur, verba illius sene
ratia eile , quae hunc sensum faciunt: Motus inter res continuas numerari debet:ex quo non sequitur, esse per se continuum , sed habere continuitatem essentialem,vel accidentalem:quemadmodum, si quis diceret, lignum esse de genere grauium corporum, eo ipso,non cogeretur admittere, strauitatem Eine ei ellentialem. sed fatis esset,ad veritatem generalis locutionis, modo acciden
Et eodem sese modo respondetur ad argumentum, Conc8ssa minori,quod motus habet continuitatem,distinctam a spatio, fictermino:sed negata eonsequentia, quod eam habeat per se: nam aliud est habete distinctam, aliud habere peι se, quia habere per se,dicit ex intrinseca sua ratione habere:habere vero distinctam. commune est respectu eius,quod est, habere per se,& ab alio , aut per accidens:cum sit evidens,polle habere distinctam, Sc communicatam ab alio: ut hoc exemplo fit manifestum. Albedo, habet extensionem, quam parricipat a superficie corporis ; in quo extenditur, &eo ipso distinctam ab exteosione eiusdem supers- Cieuquia repugnat,eam ena extensionem alicui inςsse, a se , & ab
alio : de nihilominus extensio superficies, non est perse, sed Peraccidepu
334쪽
s sip s. de quantitate, quaest.ε.
accidens:quocirca licet motus habeat extensionem, distinctam a mobili, spatio,& terminomon sequitur eam habere per se: sed habet communicatam ab eis: & ideo habet per accidens: quamuis eam quoque habeat distinctam,ab extentione temporis.
An numerus sit species quantitatis distrata. Eraminatis iam speciebus quantitatis continuae,ad quantita- Α'tem dii cretam veniendum est: quae duas habet species , Numerum δε orationem. Et prius, te numero quaerimus, An sit vera species quantitatis dii cretae. Et dissicultas consistit in hoc, annuinna erus sit unum per se: nam si ita sit, hon erit dissicile intelligere, - sine lpecies quantitatis discretae, vel non sit: sive: o non sit, nisi unum per acci dens,eerita est, non pertinere id ad praedicamentit.
Prima opinio tenet, numertim se unum per accidens:& ideo nopertinere ad praedicamentum , nec esse speciem quantitatis, sed esse unum tantum per aggregationem, δε cui eum ulum lapidum, aut aliorum corporum : Aristotelem vero eum enumerat se inter species quantitatis; quia habet quandum extensionem di scretam, similean extensioni quantitatiuae ,& modum quendam unitatis, in vulgari modo loquendi fundatum , quo dicimus, ternarium esse Vnum quendam numerum , 3c quaternarium, esse alium distin mim. ita Fonseca s. lib. Met c. I 3. q. . sectione . Pater Franciscus Suarius 2.to. suae Meta.& ex mode Inis mulU. Probatur testimonio Arist. 3 lib. Phy. c. . text.68. ubi denume- soro ait: Numerus est υna plura, quantάve quadaU. Et IO. Mera.c.'.
quit, 'portet aliquid se , quo unus si unus est: aut enim non est .sed quasi congeries. aut dicendum est , quodnam ι stud sit, quod unum ex multis facit. Ex quibus sequit ut , numerum ex mente Arist. non esse unu per se, seg pet ac eidens:& ideo non esse specie quantitatis. Quod probatur duplici arg. Primo: Ens per accidens, dicitur illud ,quod constat ex pluribus entibus in actu: sed talis est numerus, ergo est ens per accidens. Probatur minor: Nam siue accipia mus tres homines,vel tres quantitates separatas, quales sunt tres Hostiae consecratae ., quaelibet est ens actu:ergo numerus terna-xius ex eis coni ans,erit unum per accidens. Et si respondeas;Vnitates secundum entitates consideratas, non emcere unum per se,
sed ut ordinatas,secundum ordine prioris,& posterioris, in quantum secunda praesupponit primam,& tertia primam,& secundam: dc sicut per se ordinantur, ira emcere unum per se ordine , non unu per se entitate. Contra hoc est primo, quia ordo iste, non est realis, sed rationis tergo non potest facere unu per se reale, etiam nitate ordinis.Proba; ur antecedens iam ν nitates iPsta, non sunti ea lo
335쪽
CV. L de quantitate, quast. s. 3 1
ex se ordinatae, cum ex se non sit una prior altera;ergo solum ab intellectu ordinari postunt: sed ordo quem ab intellectu suscipiunt, non potest cile realis,sed rationis; ergo per talem ordinem non essiciunt unum reale,quod in praedicamento collocari possit, sed unum rationis. Secundo,quia etiam si ordo essEt realis, & nu. merus esset unus ordine,licet non emitate, non suffert, ut pouatur per se in praedicamento nam praedicamenta sunt entia realia; ergo debent eo unum per ie,non solum ordine,sed entitare reali:& eerte, si unitas ordinis sussiceret, non emi numerus alio modo mus per se,quam eluitas,aut exercitus:de quibus constat, non essi entia praedira mentalia. Secundo:Vnitates non eoncurrunt ad compositionem uumeri. per aliquam unionem , aut unitatem realem , ergo non possunt essicere unum per se,quod sit in praedicamento. Euidens est con sequentia , quia repugnat plura emcere unum pec se , nisi per se uniantur. Probatui autem antecedens: quia de ratione quantit iis discretae est, quod partes eius non eopalentur tramino communitergo repugnat eis quaelibet unio,& ex consequenti, quod essetant unum per se. Et confirmari potest, ae declarari simul: quia ideo satentur omnes, cumulum non eta unum per se,sed per accidens. quia Q. Ium dieit aggregationem plurium unitatum,absque aliqua unimne superaddita,per quam fiat unum:sed numerus nihil dicit,praeter unitates, ergo non erit per se unum,magis quam cumulus,necterisnebit ad praedicamentum. Minorem ita probo : quia quaeli et unitas, ex qua fit numerus, solum habet eta quantit temquandam continuam , cum negation diuisonas I ergo tres unitates, nihil aliud continebunt. praeter tres quantitates, eum suis negationibus diuisionis: quantitates autem per se , non uniuntur sed separatae sunt; per negationes vero, uniri non pollunt,
cum vnio debeat es modus positiuus,per quem,unum positiuum per se fiat, ex multis diuersis ; ergo neque potest ex eis resultate liquid per se unum, & praedicamentale.1 Probatur tandem,quia non potest fieri unum per se,nisi ex poten tia perse, is actu per se,ut docet Arist. l. lib.de anima, . I .sed unitates non se habent tanquam potentia per se,& actus per se; ergo non emetunt unum per se praedicamentale. Minorem probo.quia omnes unitates sunt antia in actu i ergo nulla se habet tanquam potentiae imo nec potest se habere sie: quia non est maior ratio, quate una se habear,ut potentia, quam aI :vnde nulla earum talem rationem habere poterit. Secunda opinio, tenet Numerrem esse unum per te,dc ideo specie quantitatis di seretae:haec est expressa apud Aristot.ea. praesenti, tal. Metaph. cap. 1 de praedicamento quantitatis et quibus iocis
336쪽
3is Cap. s. de quantitate,quas. 6.
eum enumerat inter species quantitatis discretae. Nee potest te rus utriusque capitis , vllam admittere expositionem , tum quia verba expressa lunt,tum etiam,quia ita sentiunt omnes expositores Avicenna 3. libro suae Meta .ca . . D. Thom. 7. lib. Metaph. le
multi. Et quod plus est, sancti Patres ita sentiunt , praesertim Greg. Nyssenus, in lib. de historia sex dicrum , & Ioannes Damas. cap. 49. suae Dialecticae in principio Et videtur nobis, non quidem facilior, sed probabilior,& tenenda.
Probatur hae potissianum ratione: Una scientia, versatur circa obiectum per se unu in , a quo sumit suam unitatem specificamesed de numero , tanquam de proprio , & unico obiecto, agit Arithmeticus, S de numero sonoro, agit Musicus: & sunt veraescientiae;ergo habet rationem unius per te, & poterit collocari in hoc praedicamento, tanquam vera species eius.
Et potest confirmari, Sc declarari simul hoc modo: Officium i 3 scientiae, est demonstrare passiones de subiecto , ergo quod est subiectum scientiae,debet habere proprias passiones,de se aemon strabiles: sed determinatae passiones, procedunt a determinata
essentia; ergo debet habere determinatam e flentiam : & cum numerus , sit subiectum praedictarum scientiarum, habebit deter . . minatas passiones,& determinata tam essentiam: erit igitur unum per se praedicamentale. Probatur haec ultima consequentia , quia de ente ρeν accidens, non potest δενι siciensia , ut docet expresse Arist. Clib. Met.tex. . Sed duobus modis, intendunt aduersarij hoc arg. soluere Priri mo, distinguentes ens per accidens, quod duplex esse inquiunt, primum , fecundum entitatem , quod ex multis entibus In actueonstat,ut album,aut musicum : aliud casuale,aut fortu tum quale est inuentio the lauii: & de primo ente per accidens , scientia esse potest, de quo non loquitur Aristo t. sed non de secundo: quod ideo non potest esse obiectum scientiae:quia non habet esse certum, vel fixum sed ea sua te & contingens. Verum haec solutio, eontraria est verbis Aristor. & rationi ..Probatur primum , ex his verbis eiusdem loci r Signum autem, quod nulla sicientia cura es illud , neque acI tua, neque factiva, neque peculatium, nequs enim qui cit domum, facit simul qua aecidunt. &c. Probatur etiam secu- Ιεdum Quia ens per accidens secundum entitatem, no habet unam essentiam determinatam, aut per se. sed multiplicem; ergo ut tale est, nee potest habere determinatas passiones, neque unam definitionem , per quam possitu de eo demonstrati in scientia: ergo falsum
337쪽
Cap. 6. de qxan'tate, qtust. 6. 3 is salsum est quod possit esse scientia de illo.
Alij vero , ut Fonteca, ubi lupra, alio modo intendunt soluere idem argum . dicentes numerum dupliciter considerari. Primo,' ut est a parte rei , & sic solum dicit unitates reales : & ideo ens reale eit, non per se unum , sed per accidens: de quo non potest esse scientia. Alio modo consideratur , in quantum unitates e sordinantur ab intellectu, secundum pr iis, & posterius : & hoc
modo, per te unum est, non entitate, sed ordinationemec unum reale,sed.rationis: hoc tamen sussicit, ut sit obiectum Arithmeticae. Nec est inconueniens, quod scientia reatis, versetur circa ens rationis: nam multae sunt scientiae reales, quae versantur circa
entia rationis: ut scientia de republica quam politicam vocant Musea & Dialectica. Sed haec etiam solutio in sussciens est, & falsum Iupponicinam.
licet scientiae dividantur in reales,& rationales:& rationales sint, quae versantur in dirigendis operibus rationis , quibus non repugnat versari, circa eus rationis, ut de Dialectica constat: nullu tamen vocavit Mathematicas disciplinas rationales scientias, nempe Geometricam , agentem de linea,aut Arithmeticam , de numero , sed vere reales sunt, ex cωmmuni omnium consensu: quia non versantur circa operationes dirigendas, ut Dialectica,
1ed eitca determinatas res. Sed nec politica potest inter rationa ἀIes scientias numerari e quia non in dirigendis operibus rationis, sed in ordinandiς actionibus ciuium, ac rei publicae versatumalioqui Ethica , & omnes, scientiae morales, vocatentur rationales :quod satis falsum est. Ita ergo de politica, sicut de his, verum est, apud omnes, non esse rationales scientias: sed reales, & quae circa entia realia versari debent, non circa ens rationis. Vnde sequitur,quod si numerus formaliter est ens rationis, ut haec soli tio a iserit, non possit esse obiectum Arithmeticae. Probatur secundo nostra sententia numerus est siensibilo peν se,ut docet AHst.2. lib. de anima, cap. s. ergo est enu reale , &per se unum. Probatur conseque otia, quia operationes sensuum,
non dependent ab intellectu, sed priores sunt actibus eius: ergo nec obiecta sensuum, dependere possitnt ab intellectu , sed ante
perationem eius dantur In rerum natura:& ideo vera entia rea Alia sunt. Quod vero habeant unitatem per se,probo,quia poteneia sensitiua,suam unitatem accipit ab obiecto per se,sub quo coprehenditur numerus;ergo debet esse unum per se, non, ut ab in- ' aellectu concipitur, sed a parte rei:quia sensus non versantur circa sensibilia,ut apprehenduntur per intellectum, sed ut in rcbus sunt. Vt autem probabilitas communis sententiς,quam defendinuis, magis pateat & argum . quae vere sunt dissicilia, soluantur, expli- eandum est,quonam modo numerus sit ens realem quo habeat,
338쪽
3 ro CV.6. de quantitate, quest. L
iuod sit unum per se : in hoe enim consistit tota difficultaa eius.
em sententiae. Et de numero quantum ad unitates , nemo potest . dubitare, quin sit ens reale : quia tres quantitates homιnum , vel lapidum, reales sunt: sed quae sit illa ratio realis, a qua constituan-- tur in ratione uni V numeri realis, ita ut separetur a cumulo lapictum difficile explicatur,& non eodem modo ab omnibuS, qui eandem sententiam sequvdtur.
Itaque prima opinio est Soti q. 2.huius c. conclus x. alIerentis, Numerum esse ens real ex parte unitatum, sed accgere complemen. rum essentiale ab intellectu. hoc autem complementum,ait este,Ordinem prioris, & posterioris; quem intellectus tribuit unitatibus, numerans unam post aliam ἱ tertiam post duas, & quartam pol
tres: & ita constituens numerum ternarium, & quaternarium. Numerus itaque secundum hanc sententiam, constat ex ente rea
li, nempe ex unitatibus: & ex ente rationis quod est ordo prioris.& posterioris:& per talem ordinem uniuntur unitates, & efficiunt unum per se. Hie tamen modus dicendi sustineri non potest: quia iuxta eum. II nec numerus potest esse ens reale . nec species quantitatis. Probo primum quia vel tres unitates efficiunt numerum ternarium. ante operationem intellectus; vel expectanda est operatio intellectus, ut esse iat numerum , si primum dicatur,falsum eriti quod dependeat ab intellectu, vel ab eo accipiat complementum essentinici si vero dieatur secundum , sequitur non esse ens reale formaliter sedens rationis: nec esse unum per se, quia ex ente reali, & rationis, non potest fieri unum per se, quod sit species real:s praedicamenti: . ergo si numerus pro materiali . est realis, & pro formali ens ratio nis, non poterit esse ens prκ dicamentale ἱ nec praedicamentalis speetes. utrumque ergo debet habere numerus, ante operationem intellectus : & quod ens reale sit, δέ aliquid per se unum. Ut auiatem quomodo ea habeat, Ostendamus, notandum est, Vnitalca,
ex quibus fit numerus, duo habere. Primum, quod quaelibet sit quantitas continua, distincta ab altera. Aliud, quod sint numerabiles ab intellectu , secundum prius, δέ posterius r Se hoe est etiam in eis reale, & intrinsecum, sicut realis est aptitudo cuiust inque rei, ut ab intellectu intelligatur: & scut haec aptitudo, vocatur intelligib, litas, ita aptitudo unitatum , Ut secundit in ordinem prioris , & posterioris ordinentur, Vocatur numerabilitas : sed sicut lem actu intelligi ab intellectu non est aliquid reale intrinsecum in ea: nec est ens rationis, sed de numinatio reuis extrinseca, ab actu reali intellectus, per quem intelligitur: ita numeratio actua. lis unitatum , non est aliquid reale intrinsecum in eis, nee est ensrationis. sed denominatio realis extrinseca, ab actu intellectus rea li,quo numerantur. Vnitates igitur numeri, licta sint plura entia in actus
339쪽
cap. 6. de quantitate,θι 'LAE. 32 I
actu, secundum quantitatem continuam consideratae, tamen aptitudo realis ; ut numerantur realiter secundum prius ,& pollexius,tribuit eis unitatem:quia ex ea habent, ut constituant unum numerum realem per se. Gratia exempli : tres homines aut tres
lapides, reales unitates sunt, secundum qualitates reales, quas habent,& secundum aptitudinem realem,quam habet quaelibet: venumeretur realiter ab intellei hu,post aliam,vel ante alia emciunt numerum ternarium per se unum: ex potentia per se, & actu per se suo modo compositum:nam quaelibet unitas est in potentia, ut numeretur ante aliam,vel post illam: & quae ante aliam numeratur; se habet ut potentia , determinabilis per aliam posterius numerabilem. Et cum utrumque habeant unitates, ante operati O-nem intellectus; nempe esse reales quantitates, & Iealiter numerabiles, secudum prius,& posterius,per actum realem intellectus; emciunt unum per se reale , & praedicamentale: nullum comple. mentum accipiens ab intellectu.
38 Ex hac doctrina duo colliguntur. Primum quod sicut Arist.
cepe alserit, Non esse querendam eandem certitudanem in omni ma-reria,uel obiecto: de quo potess esse scientιa neque in omni scιentia'. sed quasdam scientias esse certiores aliis : quia certior est materia, Circa quam versantur,secundum maiorem , vel minorem abstractionem a materia. Ita nee est quaerenda in quibuscunque rebus Praedicamentalibus,eadem unitas;aut idem modus unus per te: sed quasdam habere maiorem unitatem , de magis esse Unum per se; alias vero longe minorem , secundum minorem perfectionem suae naturae. Verum dummodo habeant aliquam unitatem , sussiciet; ut in praedicamento per se collocentur, lanquam genera, vel species eius. Gratia exempli: in substantia maior reperitur unitas,dc perfectior modus unius per se quam in accidentibus: & inter accidentia, maior in uno, quam alio: sed aliqualis suffc t, veper se sint species praedicamentales, saltem imperfectae. Et huius
conditionis est numerus,& omnis quantitas discreta:quae cuin ex propria natura debeat habere patres actu separatas, inorem possunt habere unitatem , sussicientem tamen ad constituendas species quasdam praedicainentales impersectas.. 9 Colligitur secundum, nempe,quod ea, quae in uno genere suntentia per accidens, in alio sunt cntia per se:vt domus, in genere
naturae,ens per accidens, est cum contineat plura entia naturalia
in actu:vt ligna,& lapides: sed in genere artificiali, est unum per
se: ita ergo de numero dicendum est,quod unitates eius, in genere quantitatis continuae, sunt multa in actu , quae in eodem genere non emciunt unum per se, etiam si in cumulo congregentur: sed in genere quantitati discretae , essiciunt per se unum numerum Propter numerabilitatem realem per qua suo modo 'nititur
340쪽
3 22 Cap. 6. de quantitate, quaest. 6
per se;vt explicatum est. Ex hac doctrina; Respondetur ad argum.& primo ad testimonium Arist. dicimus, loqui de numero pro materiali significato, nempe pro unitatibus : & hoc modo quanta quadam dicuntur, &vna quida, sed ratione formalis numerabilitatis,fiunt unu per se, quam numerabilitaten non excludit ibi Arist. sed potius quaerit:
ideo ni hyl contra nostram sententiam continent illa testimonia. Ad primum argum. Distinguenda eli minornaam unitates nu- someri, duobus modis conliderant ui . Primo; secuivium rationem materialem ; qua sunt plures quantitates actu separatae: & hoc modo, non efficiunt unum per se. Secundo, considerantur ut sunt
numerabiles ab intellectu , secundum prius & posterius: & ex
hoc habent unitί tem per quam constiti uini unum numerum. Et
chim dicitur ; Ordinem prioris, & posterioris inter unitates; non esie realem etiam est disi anguendum : nam prius, & posterius po- teli sumi, ut con notatur per aptitudinem numerabilitatis: & se est aliquid reale, in eisdem unitatibus , quia lux libet, ex propria natura potest numerari, secundum prius & pol terius: si vero considet et ir in actuali numeratione, ibium est intrinseca denominatio, in eisdem unitatibus; sicut intelligibilitas, in quacunque re, est aliquid reale , sed actu intelligi, sol sim est denominatio e ti inseca. Et ad aliud, quod tandem dicitur: Non satis esse, quod
merus si unus ordine, sed requiritur, quod si unus entitate : Respondetur, numerabilitatem, non dicere solum respectum, sed aliqud etiam absolutum, in quo c6nueniunt omnes unitates , nempe aptitudinem numerabilitatis: & ideo licet numerus sit unus ordine. at i qua tamen ex parte est etiam unus entitate:& hoc sus-mit,ut si species praedicamentalis. AA secundum : Negandum est antecedens, quod unitates non si
concurrant ad componendum numerum per aliquam unionem:
nam licet separatae fuit, in quantum sunt quantitates continuae inter se distinctae, tamen per aptitudincm numerabilitatis, quam habent in ordine ad intellectum, uniuntur inter sese , ad em ciendum unam quantitatem discietat de cuius ratione est; ut partes eius non copulentur termino communi nuteriali: hoc est, puncto indivisibili, aut quouis alio, non tamen quod non uniantur set maliter ad constituendum unum discretum: unde lic8t separatae sint unitates, separatione continui, sunt tamen unitae, unione discreti:& ideo, licet non emcianr unum continuum, effici int tamen unum discretur vivi expositum est. Et eodem modo respondetur ad eonfirmationem; Negando
minorem , quod numerus nihil aliud dicat, praeter unitates : dixit enim aptitudinem numerabilitatis, secundum prius, & poste. x iussarundςm ν nitatum, in ordine ad imellacium, a quo habent unitatem gle