장음표시 사용
351쪽
titas per se: Sc ita ex multis exiesionibus syllabaru sibi sueeedent tu, fit oratio: se ut ex multis extensionibus substantiae , fit numerus. Nec mirum est, suam habere extensionem sonum ita factui, cum sit qualitas eorporea: sicut albedo, ti aliae qualitates . suam habent extensionein , accidentaliter eis conuenientem. Haec autem extensio orationis, quam prolongationem , aut dilatationem soni voeamus , non est alia realitercistincta ab extensione, seu qua titate aeris verberati: sicut nec vox est aliud. quam sonus .ex re beratione aeris, per talia instrumenta caulatus ti in eodem aere
extensus . sed eadem extensio aeris. a qua sonus ipse, qui qualitas quaedam eorporea est extenditur. Haec autem extensio syllabarum, distincta est a motu prolationis ; ut constat,& etiam a tempore consumpta in prolatione : sed sub syllaba eomprehenditur, & nois mine syllabae significatur: & ideo oratio vocatur, multitudo 'I- labaru in sibi succedentium, ut ordinabiles sunt ab intellectu seiscundum prius,& posteriusueratione longitudinis; ac breuitatis. Et ex hac doctrina facile explicatur testimonium Arist. pro secundo modo dieendii de temporibus adductum : nam argum. eius quo probauit, orationem esse quantitatem, quia mensuro .ur syllaba longa.& breui, quasi ab exteriori signo est: nam tempora mensi ra iunt extrinseca syllabarum, sed per talem mensurationem exatrinsecam, cognostimus propriam extensionem orationis, in magnitudine syllabarum, seu dilatatione , aut corpulentia earum consistentem , per quam formaliter dicuntur longae , aut breues formaliter,& quasi intrinseces Facile etiam soluuntur argumenta primae opinionis e Nam ad primum respondetur; quod in antecedenti non numerantur sus ficienter ea,quae sunt in Oratione, sed praecipuum relinquItur,nempe extensio, leu dilatatio, & eorpulentia soni. in qua.consistit propria quantitas syllabarum t sicut in latitudine, aut profunditate, consistit extensio substantiae, aut alia tum qualitatum. Ad secundum ι Neganda est minor: quod syllabae sint motus prolationis, sed sunt soni quidam dearticulati, per motus prolaiationum facti: de quibus negandum est: quod non habeant unitatem sufficientem, ad constituendam orationem r habent enim eandem, quam numerus: nempe ordinabiles esse ab intellecto,se- eundum prius, & posterius; pro ratione longitudinis, & breuitatis. Negandum est etiam: quod syllaba hodie prolata , possit ordinati in modum orationis: cum ea quae profertur post annum quia eum syllabae sint ordinabiles ab intellectu pioferentis, & in ordine ad concentum, εe harmoniam humanam, interruptionem habere debent, in ordine ad talem finem ι hoc est, tantam & non maiorem quae repugnet eidem fini: repu3naret autem, si secunda
proferretur post annum: imo si post mentem, aut diei α sorte si
352쪽
334 cap. 6. de quantitate, qua l. o.
post horam e quare non erunt ordinabiles cum tanta interruptione,nee essicient orationem.
An si daretur linea, sivescies, aut corpus , vel alia quantit sacta infinita,collocaretur in hoc predicamento.QVaestio hac non est absoluta, sed conditionalis: quia non di- gos putamus modo ii An possibile sit, quod detur aliqua quanti ias actu infinita, vel impossibile: sed titulus quaestionis sub conditione quaerit: An si daretur per possibile , vel impossibile, quantitas aliqua actu infinita. collocaretur in hoc praedicamento. Et pars negat tua quod non collocaretur in praedicamento, Probatur testimonio Arist.&D. Thom Arist. eoim s.lib. Metaph te X. I o. ita ait: Multitudo igitur quantum quid , si numerabilis es,magnitudo vero , si mensurabitu. Sed si multitudo daretur actu infinita ; non esset numerabilis: nec corpus actu infinitum , mensurabile: ergo non estent quanta ex mente Arist. nec proinde collocarentur in hoc praedicamento.
Et D. Tho m. in Comment. eiusdem loci, lech. I s.docet : quod si longitudo esset actu infinita 3 non esset linea : quia linea est longitudo mensurabilis, & ideo in definitione lineae ponitur, quod si Iongitudo,clausa duobus extremis punctis. Et ratione probatur; Primo, quia ita se habet quantitas, in suo Hordine pra dicamentali, sicut substantia tu suo. sed substantia actu infinita, qualis est Deus ; non ponitur in piaedicamento e sicut diximus in et . quaest, praecedentis capitis : ergo nec poneretur infinita quantitas in praedicamento.
Secundo: Eadem est ratio de quantitate continua, & discreta, ruantum pertinet ad praesentem quaest. sed si daretur multitudo innita corporum , non poneretur in praedicamento , sub genere quantitatis discretae: ergo si daretur quantitas continua actu infinita , non poneretur in praedicamento, sub genere quantitatis continuae. Minor probatur: quia species numeri variantur, per additionem unitatis: ut si binario addideris unam, transit iam in aliam speciem ternarbi si ergo daretur multitudo actu infinita, non haberet determinatam speciem , & quod non habet determinatam speciem , non potest est e sub detet minato genere : ergo nec sub determinato praedicamento. Quare infinita multitudo, non posset in hoc praedicamento collocati. Communis tamen sententia scholae teneti; Quod si daretur linea ves corpus , actu infinitumi poneretur in hoc praedicamento, non minus , quam colpus finitum. Ita Soncinas s. Meta. qu. I S. I auellus ibidem, quaest. II.Durand. in 4. d. 3. quaest. 3 Niphus 8. lib. Topicorum,loco 73. Socus quaest. prima huius praedicamenti. Probatur
353쪽
Cap. s. de quantitate, quaest. o. 3 3 s
probatur testimonio Aristotelis , 3. lib. Topicorum, loco 73. ubi docet , Lineam miram , is infinitam , esse eiusdem periri: ex quo sequitur , idem habere genus, & differentiam:& ideo in eodem praedicamento collocari: α hoc idem sentit D. ThO. I. par.
ii Idem probatur ratione: Quia quidquid eomponitur ex genere,& differentia , collocatur in praedicamento : sed linea actu infinita, componeretur ex genere,& differentia: ergo collocaretur in hoc praedicamento .Probatur minor,quia genus lineiae it quantitas continua: differentia vero, extensio ieeundum dimensio. nem sormalem longitudinis: sed linea infinita, utrumque haberet : nam esset quantitas continuae quia copularetur punctis: &esset extensa secundum sormalem dimensionem longitudinis: ergo esset in hoc praedicamento. Et si respondeas, esse quantitatem finitam , ex qua efficitur praedicamentum , non infinitam,& ideo excludi a praedicamento. Contra hoc est: quod esse acta infinitam, solum est habere partes integrantes , actu infinitas : sea partes integrantes , non pertinent ad essentiam rei ; ut per te est mania. sestum ergo etiam si sint actu infinitae , non variabunt essentiain lineae, sed erit linea infinitae eiusdem speciei, cum linea finita ; ut ex Aristot.3dduximus. Et ideo collocabitur sub eodem genere, Ecerit in eodem praedicamen ro.
83 Pro solutione argumentorum, notandum est:aliud esse, quod aliquid sit infinitum secundum substantiam, aliud, secundum aliquam rationem accidentalem: quia substantia dicit essentiam rei: ergo idem est aliquid esse ins nitum, se eundum substantiam, di esse infinitum secundum essentiam : & quod est infinitum secundum essentiam, est infinitum simpliciter: sed quod est infinitum secundum rationem accidentalem,potest esse finitum secundum essentiam: quia accidentia sunt extra essentiam rei. Unde sequitur; quod cum res omnes collocentur in praedicamento, se. eundum essentias, si sint infinitae secundum essentiam, non possine collocari in praedicamento. Cuius haec est ratio: quia praedica menta sunt gradus et sese di, finitae , ac limitatae persectionis: &quae ire eis collocantur , sub genere supremo,debent esse compo ita ex deterna inato genere,& determinata differentia, continente gradum limitatum persectionis , sub tali genere : ergo quod est infinitum se eundum essentiam,nee potest collocari sub determinato genere, nec constitui per determinaram differentiam :&consequenter, nec collocari in determinato praedicamento. Sed quae solum sunt infinita, secundum rationem accidentalem: bene possunt comprehendi sub determinato genere;& componi etiam ex determinata differentia :& ideo collocari in praedicamento: quia cum ratio accidentalis extra esleutiam sit, eam non variar,
354쪽
a 3 6 Cap.6.de quantitate, quaest. Ist.
sed sub propria limitatione relinquit. Esse autem lineam, vel corpus actu infinitum, ratio accidentalis est : quia non est aliud quamnabere plures partes integrantes , ex quibus Non variatur essentia, nee in persectione crescit. Vt si corpus plures aut maiores partes integrantes habeat, non . est propter eas persectius alio, quod pauciores, vel minores habet , sed solum aceidentaliter: ergo habere partes infinitas , etiam est perfectio accidentalis : a qua non variatur essentia , & ideo non minus erit finita, & limitata ad certum genus, atque ad praedica
Ad testimonia Aristotelis, & D. Τlhom. Respondetur, utrum. que loqui de quantitatibus existentibus, quae sunt actu finire. Quid vero sentiant de infinitis, si darentur , quantum ad collocationem in praedicamento . in aliis locis a nobis citatis, pro comis muni sententia , exilicant: asseruntque non minus in praedicamento colloear , quam alias quantitates actu finitas. Illa vero definitio lineae , mathematicorum est, qui de solis lineis finitis agunt, ideo eas solum describunt. Ad primum argumentum , Distinguendum est anteeedens: quia substantia, & quantitas, duobus modis considerari possunt: aut seeundum rationem finiti,& infiniti: & hoe modo, non ita se ha. bet quantitas ad praedicamentum.iicut substantia: quia haee si actu st infinita ; non potest esse sub terminato genere, nec componi ex genere, & disserentia 1 & ideo nec in praedicamento col- Ioeati : bene tamen potest omnia haec habere quantitas infinita&rationem huius discriminis tradidimus iam. Si vero considerentur secundum ordinem praedicamentalem 3 eodem modo ordinantur, per diuisionem generum,in suas species. An numerus infinirin est in pradicamento. SEd an eadem siti ratio, de quantitate continua, &discreta : itavi sieut continua, actu infinita , collocaretur in praedicamento : ita etiam discreta, ut numerus infinitus . non est certum. Nam Soncinas, ubi supra, eandem allerit rationem esse de utraque. Et probat: quia sicut lineam esse actu infinitam . solum est nabere plures partes integrantes : quod non pertinet ad eius essentiam ita numerum esse actu infinitum , solum est habere plutes unirates, rae sunt paries integrantes eius : ergo sicut linea actu infinita est in praedicamentorita numerus actu infinitus. Ego vero eontrarium sentio: aeuodsi daretuν mubitudo cavo rum actu infinita , non esset per se collocanda in hoc pradicamento. Quod colligo ex doctrina Aristot g. lib. Meta. textu Is . ubi denumero ita loquitur: Luemadmodum de numero, ablato aut adiato abruo,ox quibuε ηu rus est, non es amplius idem numervi, sed dis uersu s
355쪽
CV. s. de quantitate, qus'. ἰθ.
Nersus, etiam si minimum auferatur , aut addatur. ita nec definitio, nec ipsum quid erat esse, erit ampli s:ablato ali Iuo,ant addito,&c. Ex quibus verbis sequitur mani sel a differentia , inter quantitatem eontinuam, & discretam I in eo , quod continua per additionem alicuius partis,vel plurium,no variatur, sed eadem linea,ves corpus permanet: numerus vero per additionem unitatis variatur:
unde intelligitur, unitates non omnino se habere in nuinero, tanquam partes integrantes: sed ita esse fundamentum generis, &disterentiae, ut per additionem,uel detractionem v nitriis, varietur differentia ,& lpecies numeri. Cuius ratio satis probabilis est: quia addita unitate, variatur dispositio totius numeri; atque adeo aiscretio eius,seu discreta extensio , quae consistebat in tali dispositione unitatam. ut extensio, specialis ternarii, in eo, quod ora:
sint dispositae sub tertia, in qua consistit disseretia essentialis eius;& ideo addita unitate, soluitur species numeri, & sit alia. Et quod haec sit mens Ari totelis, non est dubium:quia si non desineret est,
species numeri, vel non transiret in aliam : non teneret similitudo numerorum cum speciebus:vt per se est manifestum.
Vnde ex hoc colligitur numerum apud Aristotelem, esse speciem subalternam : quae diuiditur tanquam genus , in binarium, ternarium x reliquos; qui omnes sunt species infimae, solum ha bentes sub se indiuidua: ut ternarius ; hunc& illum ternarium. Colligitur tandem; numerum actu infinitum non collocari in praedicamento. QRod sic probo: Addita v n. tale mutatur species numeri, & fit alia: ergo additis unitatibus in infinitum , crete et etiam in infinitum persectio essentialis numeri: & ideo numerus actu infinitus, habebit essentialem pei sectionem actu infinitam, in ratione quantitatis discretaem uare non poterit habere speciem: quia species, constituitur perdimerentiam determinatae persectio.
nis. nec erit sub genere, aut praedicamen O . . . .
Secundis: Dimerentia numeri sumitur ex un talibus , ordinabilibus secundum prius, & posterius , ita ut sub aliqua ordinentur Catterae,tanquam ei praesuppositae: sed unitates actu in sinitae, non sunt ordiostiles ab intellectu; ergo non possunt conitituere determinatam speciem numeri , & quod non est determinatum secundam specie minon potest esse sub genere: ergo nec erit in praedicamento. Probatur minori quia inter infinita actu, nQn est d bilis determinata unitas, sub qua ordinentur caeterae: ergo nec exunt ordinabiles ab intellectu. Argumentum vero, pro Opposita septentia de quantitate continua;α doctrina a nobis tradita solutum est.
356쪽
' An quantis ,sit res istincta a suvantia corporea, π eat eris accidentibin absiolutis.
Non sollini de di itinctione reali quantitatis a substatia eodi 87porea quaerimus, sed eriam ab alus accidentibus absolutis, quibus tribuit extensionem parta um,ut a qualitatibus:quia cadem est ratio de illis,ae de substantia. Et prima opinio; Negat esse distinctam,quam tenuerunt Ocha, In sua Dialectica cap. cie quantitate, in . q. 4. quodlib etiam 4. quasit. 3 o. & in trare de venerabili Sacramento Eucharithiae, perplura capita: quibus locis assiimat; quantitatem esse ipsammet substantiam: prout habet partes siruditiunctas δε locabiles, diuelsisque partibus loci correspondentes. Gabriel. in .d. O.' b. ni. ca,&d Iz.quaest. I. art. I & lesi. 43. super canonem Mi .Αdamus in quaest. 3. Aureolus apud Capreol. in x. db io. qviest. nica , art. I & videtur milli' lententia antiquorum Philosophorum, ve Platonis qui ut assirmat Artitor. I. lib Meta. tex. 1. loquens de materiali pi incipio Ψerum posuit unam materiam pro ebm narιιratibus cuius differEiitias Hie dicebat magnum .Qpa ren 6 inx eri r . ruantitatem.
Et ratione probatur. I rinio : Quia Deus potest seporare su 88 nanciam coryliream, ab omni aec deme abibi oro cum ab eo non dependeat es lentialiter: ergo si quantitas est acci Aens absoluturn, realiter a substantia distinctum , potetit separari ab ea substantia: ει time , si maneret sine quantitate , quaeritur, an haberet partestio distinctas, sieut prius; vel non si dicas habere, sequitur; non habere extensi em a suantitate,sed a se este extensam'. R Oee Patiua loci:quod est esse ipsaminet quantitatems & ab ea non distinsa; .Si vero dixeras, non habere , sequitur partes eius tome coniurastas: quod est impois bile I quia noti potuerunt eoniungi, cum prius essent separatae,nisi per motum localem,cuius non standcapaces sine quanta rate: ergo ab ea non distinguuntur realiter. seeundo: Si quantitas est' tes distincta a substantia, et inhaer bitt& fune,vel recipitur tota quantitas,in tota substantia , & pars in parte,vel tota in tota substantia. & tota etiam in qualibet eius
parre,eo modo,quo anima rationalis, recipitur tota in toto compore per inseremationem, tem, etiam in qualibet parte: sed hoc vicinuΙm repugn/t accidenti corporeo,ac diuisibili, habenti par tes integrantes : eigo trecessarium est prunum. Ex quo sequitur, substantiam habere a se parths integrantes , & non a quantitate, sum partes eiuS praesupponantur partibus quantitatis, tanquam
subiecta, in quibus recipiuntur : sed nihil ha t a se partes int νδο ς misi sola quantitas, a qua caetera eas recipiunt z ergo sub
357쪽
stantia eas habens a se; erie ipsa mei quantitas, & lion distingue
Secunda opinio tenem Leuantitatem distingui realiter in se Uantia,'rateris accidentib- absolutis Ita D. Augusti' s. lib. de Tri ἀnitate,eap. Io.D. Tho. s. Μeta. lect. I .in fine, Scotus in h. d. h. quaest. 9.S: in d. 12. q. t. Rich. in . d. iE. art. I. q. s. Disraii de Argentinas ibidem, q. s. a Uius Roma in I. d. L. qi, i ibertus Magnus s. Physic.ttach. a. art. 4. Sosin. I. Meta. q. I'. 8d caeteri interpretes. Arist. c.praeseriti Et haec est vera,& tenenda.
'Colligitur euidenter ex doctrina Arist. I. lib. PHysie: rex. I 3. bi ita arguit,eofitra MesisIdin antiquum philosophum , ponentem, inu tantum p pinei um rerum naturatium,-illud infinitum. Si unum tantum est principium infinitum .cum finitum vel in itum sit propria passio quantitatii Jequituν prater substantiam, eontinere etiam quantitatem: ct id o non esse unam rem,aut unum prin&psum, sed musti M, 3 e. Quod argum.patet nihil probate et nisi quantitas distinguatur realiter afubstantiar ergo ex mente Aristot. rea liter distinguitur. Et lib. a. de Anima,etex. cf. doce Sub aliam esse sensibitemper accidens. quantitatem vero perso . quod non potest esse verum,sine distinctione reali. t Idem probatur duplici ratione. Pximo: Quia naturaliter repugnat plures magnitudines aut quantitates esse , in eodem loco: quia hoe non potest elle sine penetratione earum,natur liter impossibili:,quod quaelibet' est occupatiua distincti loci,& nata expellere aliam ab eodem : sed utrumque sequitur , si quantitas non distin uatur realiter s substantia , occidentibus absolutis: ergo neces est reditet diti inguit Probatur minor: Quia si quastitas est idem realiter cum substantia. At albedine in ea existe te; ergo quaelibet habebit propriam, & distinctam magestudinem, atque extonsionem ab aliar sed constat esse in eodem loco: ergo
seeundia Quia eertum est in fide Catholiea, in Eucharistia non
manere subitantiam panis ρ sed totam eonverti in corpus ChristT, at expetientia visus,dc tactus, docet; manere eandem quantit rem panis': ergo separatur realiter quantitas a substantia. Et quae ita se habent,ri unum pota esse sine alio , distinguuntur .realiter: ergo di guttur realiter quantitas a subitantia. Vbi illud obiter aduertori pelliculosum esse negare . quod in Eucharistia non re, maneat eadem quantitas panis , & asserere , corpus illud quan-xum, speeterum Sacramentalium,non esse dimensiones, vel quantitatem eram ha us praedicamenti , sed propriam extensionem aliolum a identium, ut albedinis,& aliorum: Ad primum rDConcedimus primum enthymema: ad id vero ouod postea quaeritur ἔ Aa substantIa permanens sitie quanti-
358쪽
3 o Cap. . de ad aliquid , text. expolitis.
rate , haberet partes oceupantes locum, vel separaras secundum locum: respondeo non occupare locum substantiam, sic permanentem,nec eius partes:nec habere extensionem localem:sed mo- . dum indivisibilem,quantiam ad occupandum locum pertinet: nec tamen coniungi partes per motum localenLquia nec posiviuε es sent coniunctae coniunctione locali, sed negariue tantum, ex eo quod ablata quanti te, nullam habent distantiam , aut ordinem
localem. Sed de his in libris Physic xiiii , ex prosello disputamus.
Ad secundum, Concedimus, subitantiam habere proprias partes integr3ntes entitati uas: sed non extensas, nec loci occup/ti
uas,quae tamen extenduntur a quantitate in eis xecepta. In his ergo partibus recipjuntur partes quantitatis: & ita tota quantitas recipitur in tota substantia, & partes in partibus. Negamus tamecOmequςntiam: quod lubitantia sit iplamet quantitas quia aliud est habere per se partes integrantes entitati uas, aliud partes ex tensionis:& priinum conceditur lubitantiae, & accidentibus absolutis, secundum vero soli quantitati, a qua omnia recipiunt ex intensionem:quod sui licit addit tinctionem realem.
Continens praedicamentum ad aliquid.' TEXT ARISTO T. V . Ad abluid vero talia dicuntur, quMunque hec ipse, qua
sunt,aliorum esse dicuntur,&c. Breuis expositio textus.
Nientum Arist. pite praesenti est,explicare naturam :relativorum. Dividitur autem caput hoc, in tres partes. In quarum prima,dcfinitionem relativorum. quae suo tempore in scholis circumserebatur, pinponit, Cum quatuor 'oprietatibus , quae ex ea sequuntur. In secunda, dubium quoddam circa eandem definitionem t ex cuius solutione minus bonam esse probar. Et tandem in tertia, propriam definitionem,ex qua veram proprietatem relativorum colligit. Definitio antiqua relativorum talis erat: Ad aliqui talia dicuntur, quacumque hac ipsa ἰqua sunt,aliorum esse dicuntur , vel quois
modolibet alter ad alterum. Vt duplum dicitur ad dimidium ; Semagnum r*spectu parui, scientia habitus, atque potentia , ad sua
Prima proprietas antiqua relativorum erat , aeuod relativa habeant contνarium: cuius exemplum facile designati potest et quia si habitus,oc virtutes sunt relativa,inter eas reperiunt iu Virtus, Muitium,& alij habitus particulares contraru : ex quibus probatuvtelativa habere contrarIum. Secun
359쪽
Cay. de ad aliqui text. expositio.
. secunda proprietas esta mod retiuiua susicipiunt magis Ο --nus : nam unum dicitur magis simile alteri, quam aliud,& idem-met,vno tempore magis,quam alio simile eidem. Tertia proprietas est: uod relativa ricantur ad conuertentiam. Dici autem ad conuertentiam,non est convcri In praedicari unum de altero , in recto , quia unum relatiuum non potest praedi eari
hoc modo de alio: nam falsum est, quia pater sit filius sed praedicari unum de altero in obliquo,ut petit natura relativorum ita
ut si aliquis est pater, filij pater iit:& si est simile,alieui simile esse debet. vi autem haec proprietas conueniat omnibus relativis, debet fieri dedita assignatio termini:debita autem assignatio ter-3 mini fiet; si terminus per se,& non per accidens assignςtur. Terminus autem per se ille est, qui sormalem rationem terminandi significat. Et ratio sormalis terminandi est illa, quae sufficientet terminat relationem,exclusis quibuscunque aliis,quae in termino relationis esse possunt.Gratia exempli pater est relatiuum , cui pro termino, non bene assignatur homo, aut album, vel musicu, sed filius:quia lieee filius necessario debeat esse homst;& aliquando sit albus, vel musicus, etiam si haec per impossibile ab eo te moueantur,& sola filiatio remaneat,terminabit suscienter relationem patris , &' dicetur eum eo ad conuertentiam; non cum alii sinon enim dicimus patrem esse hominis patrem,aus albi, vel musici:quia isti sunt materiales, aut accidentales termius, sed esse
fili j patrem:quia filius est terminus per se,& formalis Vltima proprietas est; inita relativa sint simul natura: ad
quam duae requiruntur conditiones: quarum primam tangit Arist.cap. praetenti,secundam vero in post praedicamentis,ca. 3. Prima igitur conditio est, quod uno existente in rerum natura , ne-eesse sit existere aliud tre uno sublato , necesse etiam sit auferri aliud: ut posito patre necesse est poni filium , quocunque autem defieiente, necesse est deficere aliud. saltem sub ratione relativit ut mortuo filio, etiam si permaneat homo,'ui erat pater, iam noupermanet in t tione p/tris. Sed haec conditio non est susticiens: quia homo,&risibile,ita se habenῖ; & non sunt simul natura; sed homo est natura print. 4lia i sipur conditio est; quod unum relatiuum,non sit causa alterius,incundum formalem rata onena relati uiuieet seeundum rationem materialem,causa esse possit: ut pater, tu quanxum homo, est causa fit ij; non in quantum pater. His igitur duabus eonditionibus concurrentibus explicata, manet proprietas haec,quod relativa sinc simul natura. se, Sed aduersus hanc definitionem antiquam, proponit tabium' Arist. An eonueniat substantia,aut saeundum se. υet secundum suas parari r si respondet ε quod substantiae secundum se, non potest conuentie: nam aqua, non dicitur esse alicuiu tanquam termini
360쪽
U. 7. .' cet possit esse alicuius possessoris) erso substantia secimillim
V nore in te latclia:sed partibvreius:vr kaestio, et capiti, conue-μyre ait: quia caput, alicuius lib his, vel animalis est eaput, de etian brachium. Ex hoc autem; quod substantiae conueniat talis definitio, 1 altem secundum paries; eo igit Arist.non'esse nam rquia substantia omnino absoluta est, &praedicamentum eons rituri , primo diuersum a praediramento ad aliquid i qirare risubstantia non potest esse relativa. ι h
deo in ultima parte capitis, necessestum esse docet Arist. as signate aliam definitionem;quae solum conueniat veris relat uiso Assignat aurem hanc: Ad aliqui e fon/; quorum totum suum ν ferri ad aliud Vr totum esse pati is, est referri ad filium & t tum esse filij, est referri ad patrem. Nihil ergo absolutum clabene habere relativa,ri relativa;sed totum esse quod habent est reser
Ex hae definitione,eolligit Arist. His testatem relatiustrum osses snon flum, suma sint simul natura, sed ἡtiam Aimul eognition risinitione : ita ut qui definite cognoscit unum' atiuum; definiis te etiam cognoscat alterum : quasi dicat,qui e gnoscitvnum reis latiuum,neeesse est simul cognoscar alterum:& qui propriam deinfinitionem QEius stit designa re,neeesse est, ut sciae designare definitionem alterius ut si quis cognoscat patrem, necesse est eo ipso filuim cothoscere : & qui scit definire patrem, nedes est . seiat etiam definire filium. Haec Aristotela in liteta. I 2- t.
DVobus modis considerare possumus pia dicamenta accideria Itium; nempe secundum ordinem d)gnitatis, & secudum oecdinem , quo inhaerent substantiae prius aut posterius, magis aut minus immediate. Et primam considerationem habuit Arist. in Metaphys. ubi de eis agebat secundum proprias entitates: sed se eundam in Dialectica; ubi modum potius, quo praedicantur de substantia,& ei inhaerent, attendere debuit:& ideo in s. Metaph. prilis posuit praedicamentum qualitatis, quam ad aliquid : quia ηobilior est qualitas, eum sit accideres absolutum: sed in Logita, prius posuit relationem; quia prius inhaeret substantiae, quam qualitas: quod sic probatur:Quantitas est, quae proximae inhaeret, substantiae corporeae , extendendo partes eius: led post quantitatem statiin lequitur relatior quia antequam intelligatur habere qualitates, intelligitur magna, aur parua, dupla, ac dimidia , MKquaus