장음표시 사용
361쪽
Cap. . de ad aliquid, quaest. D 3 4;
aequalis alteri ergo prius intelligitur relativa, quam assec aqualitatibus:vnde prius relatio, quam qualitas afficit subitantia non quidem prioritate temporis, sed lationis. quia cum in primo instanti temporis, in quo genita est, habeat relationes,& qualitates, prius intelligimus habere illas,quam has. De relatione vero,quam per nomen, Ad aliquid, inteli igimus, primo inquirendum est, An sit speciale senus entis; quod non es haliud ac inquirere, An sit ratio uniuersalissima, zranscendens praedicamenta omnia; vel specialis , quae specialem modum,aut genus entis contineat,sicut quantitas,& qualitas. Et fuit prima opinio, antiquorum Philosophorum,qui Zenonem secuti, dixerunt: Ad aliquid esse 'ermixtum , vel inclusum iu omnibus praeflicamentis: 8c ideo noti esse unum speciale genus entis.Probatur hac ratione:qitia relatio praesupp it necessario alia accidentia in subiecto: vi si sit relatio aequalitatis, praesupponiequantitatem & li relatio similitudinis,qualitatem; & sic de caeteris accidentibus, suta inter omnia reperitur relatio: ergo in omnibus includitur, & omnibus permixta est: quare non potest esse speciale geniis entis. spcuima opinio fuit Platonis, a quo eam accepit Aristo t. suo, lat aliquid sit δε tale ''enu, en ii. Et b.cc est iam communis in schola , & omnino vera. probatur hac ratione : Ens diuidit ut indece in praedicamenta Itaquam in diuersos modos essendi:& acci - .dens diuiditur in nouem, tanquaris in diuersos m 'dosam si ei di substantia miseri relatio continet diuersum modum essendi, aDficiendi subitantiam: ergo er: t speciale Vnus entis. Probatur minor: quia e me celation ,s,est ad aliud se habere,& subist intiani a ficit distinc q m 'do ac extera accidentiamam qua uittas,eam; eT- . tendendo assicu,qualitas eam quatificando relatiis vero orὸ inando eam ad aliud: quem mogum, nullum aliud accidentium habetiergo tam modus essendi , quam afficiendi lubstantiam, specialis est,& distinctus a caeteris. are speciale genus entis erit 3 Vt autem veritas huius Iehientiae intel igatur, di argyria enimn alterius melius solui pollit, Vnum est notandum hem pente lationem uniuersaliter sumptam, in tria membra diuidi. Prima rebaritio est: Vniuersalis rAspectus, &jotrinsecus atria bus accidentibus , quod respiciunt subiectur , ut ei inhaerere pollunt. Alia est respectus quidam n u&rniuersalis, qui includitur si sentialiter, non in omnIbus , seὰ in quibusdam an tum specialibus acciden
, iam aliculas accuentis absoluti, nec ordinansienion quggit
362쪽
3 44 Cay. .de ad aliquid,quaest. I.
ad alvi , tanquam ad subiectum , aut obiectum, vel quid simile,
si1d solii in tanquam ad terminum. Et primum genus relationis, dicitur transcendentale: quia in omnibus accidentibus, stentialiter includitur,& ideo non est speciale genus enti . Secundum ve-
ro, vocatur relatio secundum dici: N pertinet reductive ad illa praedicamenta absoluta, in quorum ratione intrinseca clauditur: ut respectus scientiae,ad obiectum pertinet ad speciem habitus.&relamo potentiae ad obiectum,ad speciem naturalis potentiae; reductive quidem, quia aliquid sunt,quasi complens essentiam harum spccierum. Tcrtium genus resationis, triplicem conditi nem habet. Prima non conuenit omnibus accidentibus, sed quibusdam tantum , ut quantitati, qualitati , actioni, & passioni; in quibus fundatur:& non essentialiter, sed accidentaliter. Et in hoc distinguitur a primo, & secundo genere relationum: quia nec transcendit omnia praedicamenta accidentium, sicut primum, quamuis de multis eorum accidentaliter praedicetur: hoc enim non sufficit, ut ad praedicamenta eorum reducatur: sed requiritur essentialis inclusio,alioqui omnia accidentia pertinerent ad prindicainentum substantiae, cum de illa praedicentur accidentaliter. Nec pertinet ad aliquod praedicamentum absolutum , ut ad secundum: quia non est de essentia alicuius absoluti: unde sequitur
specialem esse rationem eius, ab omnibus distinctam, & haec est secunda conditio eius. Tertia vero: quod eius essentia habeat modum cutis eoinpleti, & totius potentialis, contrahibilis per disserentias,ut quaestione sequenti explicabitur. Ad argumentum igitur oppositae sententiae; Concesso antece- irdent distinguendum est consequens, quod in omnibus includatuta nam si de essentiali inclus ne intelligatur, salstim est : si vero de accidentali,concedi potest, quod includatur in omni praedicamento, aliquo modo,non tamen essentiali,sed accidentali: unde non sequitur, quod sit transcendens, aut quod pertineat ad plura praedicamenta : nam ad utrumque requiritur incluso essentialis, ut per se cli nia infestum.
An ad aliquid sit speetalogenus entis re lis.
Constituto iani in praeeedenti quaestione , quod Ad aliquid
sit speciale 'genus entis . sequitur δisputandum in praetenti; An sit speciale genus entis realis: quod idem est, ae si quaera tau έ An detur Lelatio realis , quae constituat ipeciale praeda
363쪽
Et est prima opinio,negans omnino, Relatimem realem, , rea te praericamentum ad ali Mid tenεnsque pet solam relationem rationis,dici tale,quidquid ad aliud refertut,ut pater, &smile. Ita
plures ex antiqlitoribuo Philosophis,uuoscitat commentator I L. lib. Metaph .commento 1'.quos secuti sunt ex Theologis, Henricus quod lib.9.quaest. 3.Οcham in a. d. q. I. Aureolus apud Capreoli1m in I. cI. 3. q. I . in argument. contra primam conclusionem:& ita tenent moderni quidam : quia putant, nullam esse rationem conuincentem, quod aliqua ut relatio realis ponenda iurebus.
ix Probatur testimonio Aristot. s.lib. Phyctextu et ubi affirmat, Ad relationem,non terminari perse motum de probat,quia acquiri 'tur sine mutatione subiecti r ut si uno albo Compluti existente, fiat aliud Romae,ineipit primum album esse simile, sine nova mi mutatione, per solam mutationem alterius, in quo de nouo prinducitur Romae albedo. Ex quo tale arg. colligitur:Aliquid fit relatiuum, sine reali mutatione sui; ergo sine aliqua entitate reali noua in se recepta 3 erso relatio non est entitas realis. Probatut euidenter ultima consequentia:quia si esset entitas realis cum de nouo acquiratur, non fieret aliquid de nouo relatiuum, sine n ua entitate in se recepta,nec sine reali mutatione sui: quia repugnat aliquid recipere de nouo in se entitatem realem sine sui
Probatur deinde ratione. Prim6 Quia ens reale,adaequaia di- - uiditur in substantiam, de accidens sim relatio non est lubstantia, neque accidens:ergo no est ens reale.Probatur minor , quod non sit accidens:s nam quod relatio non sit substantia,euidens est de intrinsesca ratione accidentis realis est,inhaerere subiecto : si non actu,saltem aptitudine: sed relatio non inhaeret subiecto ullo modo ι erge, non est accidens. Minorem probo: quia proprius con ceptus relationis,est esse rationem referendi aliud ad terminum: ergo relatio ut relatio, non respicit subiectumined terminum,nee potest inhaerere:quare non erit accidens. 13 Secundo: Si relatio esset speciale praedi eamentum, ex propria natura esset accidens reale , cum constet non esse substantiam: quare nec posset esse substantia, neque ens rationis sed aliquando est substantia ,& aliquando ens rationis e ergo non erit speciale
Probatur minor: quia in personis diuinis,sunt relationes reales paternitatis,matronisac spirationis, seu processionis:& non sunt accidentia,quia hedidens repugnae Deo , sed sunt relationes substantiales ; ergo telatio potest esse substantia. Deinde , relatio neris ad speciem,& speciei ad inditiissua s est vera relatio cum
torum esse generis sit ad speciem. α totum esse speciei ad indiui-
364쪽
3 6 Cap. .de ad aliquid qua l. a. ,
dua:& non est accidens reale, sed rationis, ut vidimus in praedicabilibus; ergo vera relatio potest elle ens rationis:& ideo non erit ex se speciale genus is realis Tertio: Daia relatio non est aliud, quam comparatio duorum extremorum, ut similitudo, comparatio duorum alborum eiusdem gradus: sed eo inparatio est opus rationis,quam facit intellectus , postquam naturam utriusque cognouit I ergo non erit ensreale, sed rationis. Secunda opinio est totius scholae, quae cum Arist. ponit steriale-prἀicamentum relationis reatu sub nomine pradicameli ad aliquid.
Et haec est vera,& tenenda: quae nisi ego fallor emcaciter probari potest , his rationibus d non quidem ex doctrina Aristotelis deductis,quam in hac parte non recipiunt aduersarij , sed ex ipsa
natura rerum,de ex fide Catholica. Prima ratio, in nruxa rerum fundatur, hoc modo : Ex natura I rei,& ante operationem intellectus , magis alssimilatur unus homo alteri homini,quam equo vel leonit&etiam unum album, alteri eiusdem gradus, magis, quam ei, quod non habet tam intensam acie dinem:sed simile non dieitur tale respectu sui, sed alterius ; ergo si natural iter eli alteri simile,naturaliter Ordinatur ad alterum, & naturalis ordinatio est realis; ergo unum ad alterum ordinatur ex natura rei,& ordinatione reali:& ordinatio realis est relatio realis; ergo dantur in rebus relationes reales. Et confirmari pote it ex creatiqpe; nam anima rationalis,ex eo quod crea-rrer a Deo, vocatur,-c si creat via: sed creatura non dicitur ad se,.sed al aliud ; ergo refert ut realiter creatorem, dabiturque in ea
Secunda ratio. deducitur ex fide Catholica secundum quam in ripersonis Diuinis ponuntur relationes reales Paternetatis , Filiation f,& Spirationis: sed una persona Diuina refertur reuiter ad aliam,quia procedit ab eq, aut quia eit principium, I quo alia proceditist Filii is ad Patrem,quia procedit ab eo, per naturalem generationem:& in creaturis unus homo, procedit ab alio , per naturalem generationcm , ut genitus a generante si ergo iste erit filius,& ille pater per veras relationes reales. Sed ut natura relationis melius intelligatur,& argumenta δε- eili is solui spi sint i Not ndum est illud quod D. Tho .asserit, I .p. q. 28. art. .nempe : Quodli,et praedicamentum, duplicem conraptum habere Commuqem, in quo omnia conueniunt,saltem analogice: dc particularem, per quem distinguuntur. Communis conceptus est,elle in subiectς, actu, vel aptitudine: in quo conuenit relati cum accideriti bps ab olutis : conceptus vexo Particularis, re pro
pLiu , non eodem modo in absolutis,& relatione : sed ita
365쪽
in is,per modos soctiales inhaerendi in subiecto: Scide absoluta
vocantur,quia subiectum afficiunt, ut in se est ut eonceptus particularis quanti ratis, ait inhaerere substantiae extendendo partes eius:qualitatis veto,qnalificando eam, lieque de caeteris: sed parricularis conceptus;& proprius relationis, non fumitur per ordinem ad subiectum : sed ad term nuin .ad quem refert subiectum ut conceptus proprius paterni ratis, per ordinem ad filium, tanquam ad terminum:vnde accidentia absoluta his duobus conceptibus complentur, nempe inhaerendi subiecto , & tali modo i haerendi:relatio veto duobus aliis.Primo quidem inhaerendi subiecto,ideo eommuni eum absolutis: & secundo, ordinando illud ad terminum:ideo dici solet, habere duplicem conceptum: num qui dicitur esse, In , alium, qui dicitur esse, AL. T Testimonium Aristor. hac distinctione explicandum est ε. M ratio duplex est; una propria,& per se talisa naturaque intenta, quae procedit a principio intrinseco rei, per quam mouetuL cornpus, ad rσcipiendum in se aliquam persectionem absolutam: ut materia,ad recipiendam formam substantialem:vel corpus, ad recipiendam accidentalem. Alia Communis. impropria,& per accidens, quae non procedit a principio intrinseco rei, nec per se primo inrenditur a na ura, sed quasi per accidens sequitur. Et peo primum genus mutationis , non potest aequiri, aut fieri relatim 'nia natura non intendit per se relationem cum non sit perfectio absoluta rei:sed sequitur quas per accides, in utroque e re mo,ad acquisitione ali ius formae absolutae,atquς per se intent 3n eis;vel salte m aliquo eom. Vt in exeplo adducto in argumen.
de albo Romae facto de novo;ex citius mutatione intrinseca mutatur ab extrinseco aliud albia,quod Copluti erat. Bene ergo Ari. asserit,adrelaripis non terminari per se mutationε, aut motum proprium. ire se od aequirisine ista: non tamen vult, quod sine impropria saltem,& communi aequiratur;ctam rerum litiac cessarium , ut subiectum quomodocunque acquirat de nouo relatim. nem realem,aliter se habeat nunc, quam prius e quae est definitio communi sinimpropriae mutationis: satis est autem per impropriam mutationetivacquiri,ut sit ens reale. iit Ad primum argu Negandum est. Mationem non esse accidev& dum dicitur,seeundum proprium conceptum non inhaerere:di stinguendum est nam ii sensus sit, quod proprius conceptus rela tionis, non sit inhaerendi, sed referendi ad terminum , verum est . Et si rursus dieat , secundum hunc conceptum proprium. qui est , Ad. non esse accidens : conredendum est et quia non est aecidens, nisi aheu din conceptum communem inhae en
366쪽
8 Dp. .de ad aliquid, quaest. a.
secundum proprium conceptum . non est accidens, sed secundum communem inhaerendi: in quo conueniunt omnia. Et si tandem dieatur: Communem conceptum inhaerendi, esse transcendentatem : & ideo inclusum: ne cellario, in conceptibus particularibus praedicamentor uim quia si illum non includunt non erunt conceptus accidentium, nec proinde reales. Respondeo ; Necessario il-him includere, propter transcendentiam, sicut necessiario includunt conceptum etatis: eum talnen non exprimere, aut non expresse significare, sed quasi implicite,aut confuse: quemadmodum
rationale, Includit conceptum entis, sEd non exprimit: quia expresse non lignificar, nisi gradum naturae rationalis .in quo tamecum includatur ens,dicitur conceptum entis implicit ἡ, aut conlusἡ significare,non distincte. aut expresse: iraque conceptus pr priua relationis,per quem dii linguitur telatio ab accidentibus a 1 olu is, non exprimit, nisi modum rcferendi ad terminum : sed quia eth conceptus formae realis, inhaerentis , & referentis subie dis ira, quod constituit ad terminum, etiam includit implicite e
1e, sicut includit conceptum entis. Ratio autem, ob quam non exprimit, est quia nomen relatio- Isnis, non est impositum ad significandum conceptum inhaerendi, 1ed conceptum refereduin quo tamen implicite, includitur idein
conceptus inhaerendi Adsecutuluin; Distinguendum est antecedens nam relatio dum bus modis accipitur. Pra rno,communissime prout solum dicit rationem referendi,ad terni inum, abItrahendo a ratione reali, vel xationis: imo a ratione subitantiali, vel accidentali: & hoc modo non efficit praedicanaeiarunt realc: quia non determinationem accidentis realis. Secundo, lumitur l. eciali ori modo, pro ratione referendi reali,& accidentali: in qua aceeptione collituit tertium praedicamenrum : a quo excluduntur in primis relationes rationis: quia non sunt reales:& ad quod non pertinent relationes lubstantiales,aut diuinae: quia diuina, propter sui excellentiam,& lin- mensitatem,non limitandur ad ordinem praedicamentalem.
Ad tertium Concessa maiori, distinguenda est minor : quia xciduobus modis comparantur aliqtra: Primo. ex natura rei,quia rationes naturales eorum non sunt tales absolute, sed ad alterum, ut sunt similia,aut aequalia: & talis comparatio non est opus intellectus: sed line dependentia ab eo repetitur in natura aliquarum rerum. Alia est comparatio , quam non habent res ex propria natura:quia non sunt distinctae: aut cum sint absolutae, concipii itur in ordine ad aliud: & talis comparatio est opus rationi S. Primam igitur comparationem, includiit relationes, reales. allam veto , relationes rationis t& ideo prima comparatio , tanquam
367쪽
realis,pertinet ad hoc praedicamentum: secunda ver , , tanquam
Luodnam sitsupra um genuι praedicamenta ad aliquid. xi C Pecialis est ratio inquirendi de supremo gehere huius praedi- camenti. Quia bus arg. videtur probari, ijum posse habere,
R ideo nec ordinationem praedicamentalem. πι relativis fieri polle. Quia intrinseca ratio relativorum est, ordinari ad ternabnum ἰ ergo siue ponatur pro supremo MneIe relatauum in communi , vel ad aliquid , ordinabitur ad terminum : & tunc vel ad terminum inferiorem, vel superiorem, vel aequalem: non ad sidperiorem , neque inferiorem, propter duo. Primum,quia relatio realis debet est e,inter extrema realia, δέ inali xsr 4 stliusta, si In
serias probabitur: superius autem , Sc inserius sunt praedicata solum ratione distima, immanifestum ; erm non potest inter illa dari relatio realis, Secundum , quia relatura liunt simul ΠΑ- rura I superius vero prius natum est inferiori , νε docet Atilior. in postpraedicamentis; ergo inter illa non podest esse relatIo realis. Quare relativum incommuni, ad terminum sibi aequalem ordinabitur,& realiter a se distinctum. Vnde seqvitur,aut duo esse si- prema genera huius praedicamenti, aut nullum. Probatur c ig-quentia: quia neutrum ponitur sub alterno: sed duo eth sp gnat,sicut in eodem corpore duo capitae alimvi duo egent pr.edicamenta ad aliquid; erso nullum habebis supremum genus. ira Propter hoc argum. diuisi sunt autores. Et prima opinio in-net supremum νη-nuimpradieamenti, propale loquendo , no esse reiatiuum in eo rata,vel ad aliquid,sed retis onem in abstrino: quae est ratio reserendi ad aliud : de hoe modo videntur dissic I- tem argumenti effugere: quia relatio non reser ut ad aliud,sea est ratio inserendi: ideo non colligitur esse duo genera suprem/.
Ita Fonseca s.Metaph.e.1 3.q.ε. sect. 1. & 3- quod rat One uni eq- sali probat et quia abstracta aecidentium potius quam coucreta Impraedicamento collocantur, cum significentur tanquamJentia perie:concreta vero tanquam entia per accidens.Haec tamen sententia non potest satisfacere argumen. quia licet verum esset,abo cta magis proprie in praedieamento collocari, nihilominus quod etiam concrem aliquo modo collocentur, necessario concedendum est, & concedit haec sententia:quo supposito non soluit arg. Secunda opinio, Ad aliquid, aut relatauum,dicit esse supremum Zeum otius quam relationem: ita Albertus Magnus tract.de praς- dicamento ad aliquid,cap.Σ. & I o. Scotus in I. d. 2 I. q. mca. Et tunc ad arg. respondent: Supremum genus praedicamenti esse ad
liquid, vel rei tiuum in communi, prout dicit conceptum ab . sttactume
368쪽
ctractumn quo conueniussi omnia resaliua. Et hoc modo sumptum, non refertur per se ad alterum , sed per inferiora resalma, in Quibus exercetur actus referendi, 't per paternitatem,& hi iationem , per sumte . di dissimile : ipsum vero solum dicit rationem communem eorum', quae referuntur: & ita unicum eit luis
premum genus in concreto, habens sub is inferiora genera, &species: in quibus habet exercitium referendi . . . Sed hac sententia falsa probatur, duplici arm. Primo; Co
centus communis abstractus ab inferIOribuS, debel continere rationem essentialem inferiorum , ut conceptus hominis, abi tractus a Petro,&Ioanne: rationem essentialem hominis: ted ratio essentialis quorumcunque relativorum particularium, est reset xi ad terminum: ergo hanc debet contin re conceptas communis relatiui,abstractus a particularibus: unde tequitur relatiuuiri in communi, referri ad terminum in communi, sicut relatiuurn
in particulari, resertur ad terminum in pMticulari: vel non elae conceptum relativi abi tractum a particularibus. Secundo : Qui vult definire patrem Iin communi, non poteli, nisi per communem etiam terminum eum definire , videlicet per genitum in commum , aut per filium in communI: ergo pater in communi, refertur ad filium in communi I sicut hic pater ad hune filium: & clansequenter relativum incommunI, ad termi-O uod vero dicitur , Exercitium referendι solum habere relisei semia singularim , falsum est, & ex ignorantia procedete videtur: quia excrettium relationis , non consilliit In aliqua efiicien- tia, neque in actu aliquo ipsius relationis, quem in singularibus habeat &'non in conceptu communi considerata: sed lotum est ordinatio naturalis unius ad alterum eodem modo se habus lem pere ergo non solum in siinsularibus exercetur, sed etiam in uni- nersalibus. Haec solum di sterentia esse poteli r quod in singularibus exercetur secundum actualem existenciam in eis: In uniuersali vero considerata, abstrahit ab existentia:& solum in hoc senisu i vera esse poteth dillinctio relationis, a quibustam aflignara in relationem: ut Conceptam, & ut Exercitam: quasi dicatur, re- Iationem .ut actu existentem, inter singularia exerceri, quod non habet in uniuersali, sed conccptum tantum emidem exercuiJ. Et si aliquid aliud velle eadem sententia, vel eadem dit tinctio , non WIdeo tertia opinio tenet; Supremum genus huius praedicamentι, in abstracto , esse Relationem incommuna i , in eoncreto Relatiuum mel Ad aliquid, etiam in communi. Hanc tenet Toletus quaeli. 2.i huius praedicamenti. Et est probabilion, & sequenda. Probatur- ue ex communi modo concipiendi, M loquenda, de alias praedi-
369쪽
Cap. '. de ad aliquid, qMest. 3. 3 s I
eamentis accidentium quae, ut in Ain epraedicamentis proba inmus. utroque modo sumi possunt: in Concreto , oc in Abstracto & vito que modo accipiuntur, in diuertis locis ab Ariit. nec excludi potest omnino concretum a praedicamento, nec etiam Aoluactum. Pro solutione autem argumenti notandum primo, Diuersam esse rationem formalem relativi, & terininianam ratio formalis relativi, est referri ad terminum: ratio vero formalis termini. non ei treferri ad aliud sed terminare relationem alterius : teI nare vCro non est aliud quam esse id ad quod relativum ordinatur & hoc non videtur ponere aliquid in re, quae terminat . sed est quasi denominatio extiinseca uicut visu in elle in pariete, aut quid simile. is Secundo notandum; Quod licet diuersae lint opiniones circa terminum relationis, an sit absolutus, vel relativus : certum tamen est, quod in relationibus teiiij generis, quae sunt mensurabilis, & mentura, terminus non est relativus, sed absolutus : namniensura absolutum quid est, non dependens a in ensurabili. Giatia exempli: Scientia subiratione mensurabilis, per sdutu obiectum, refertur ad illud relatione te itii genetas: quam rclationem terminat obiectum, sub ratione menturae: Ubiectum veto non dependet a scientia, licet haec dependeat ab obiecto: be taleo scientia dicitur mensurabilis per vetam relationem : sed Obiectum non dicitur mentura , per rς lationem propriam, aut inuinlacam , sed per solam denominationem extrinsecam, mensurabilis existentis
in scientia r & ideo dixit At illo t. Obιectum non dici mensuram, quia referatur ad menso rabile: sed quia mensurabile ιcsci cur ad ipsum, tanquam ad absolutum quid. unde sequitur.quod vel omnis terminus relationis absolutus est, vel aliquis saltem: quod sufficit, ut dicamus terminum relationis incommuni consi letat uim vel esse absolutum: 'elabilia here ab ablolato , & relativo, quia in quibusdam relationibus absolutus est, & in aliis, relativus. ιγ Et ex hoc non est difficile rei pondere ad sormam arg. Concedendo primam sonsequemiam quod relativum in communi, aut ad aliquid in eommuni, sit supremum genus huius praedicamenti:& etiam, quod referatur d terminum in communi ; non inferio rem , nec supeliorem, sed aequalem sibi Negando tamen secuniadam consequentiam, quod duo sint suprema genera: quia terminus in communi, sub ratione formali termini, non est relativum:
sed absua Lit ab absoluto, & relativo: M talum dicit quandam devinominationem cxtrinsecam terminandi: non praedicamentalem.
sed quae reduci potest ad idem praedicamentum, quod conlii tuit
telativum in communi, tanquam supremum genu S, cuius terminus ipse est. Itaque terminus in communi, non potςst esse lupremum genus praedicamenti : quia non est formaliter relativus: imo
nes ad praedicamenxum per se pertinere, sed solum te duci ad idem
370쪽
3 s 2 . CV. I. de ad aliquid,quo . .
praediramentum ad aliquid: in quantum aliquo modo pertinet ad relativum in communi, constituem per se hoc praedicamen
VAE S T Ioia Ii I l. , . An definitio relativisum tradita ab Aristotele, expropria
DEfinitio his verbis continetur in textur ad aliquid suntquLII hoe ipsum est asse, ad aliquid quedam modo sie habere. C
ius sensus est;relativa sunt, quorum totum suum esse , est ad terminum referri. Histautem argumentis probari potest, non esse . bonam. Primo, quia relatio duo respicit, nempe subiectum, cui inhaeret, & tale denominat formaliter, α etiam terminum, ad rauem resert i ergoduplicem habebit rationem formalem;unam, secundum quam respieit subiectum, & ei inhaeret, aliam secundum quam respicit terminum, εc ad eum refert. Ex quo insero,
xotum esse relationis, non esie ad tetminum referre, aut ordin
kre 3 sed aliquid habere absolutum, quatenus respicit subiectum, α ei inhaeret. Et ideo falsum esse quod in definitione dicitur:R
Iatiuum esse, ius totum suum esse,est referri ad aliud. Probatur Consequentiar quia relatiuum dicitur tale a rviatione, sed totum esse relationis, non est referre ad rerminum I ergo nec rotum esse relativi erit tesserti ad terminum. ε. Ee eonfirmari potest:quia haee definitio aeque eonuenit relati uis rationis,atq ue realibusnmo relativis divinis,& errat is:de ciuibus iam diximus,non collocari in praedi eamento:ergo no est o naι Probatur anteeedens, quia eommune est omnibus, quod totum suum esse,sit te rei ad te minum, no enim minus verum est
zotum esse speetes s esse , ordinari ad genus , & rotum esse i Patris sterni,ordinari ad filium,quam totum esse similis ad aliud simile. Secmdὁ:Vecta in definitione non dicunt actum;sed aptitudinem: sed definitio hare,non potest dicere solam aptitudinem res rendi,sed etiam actam:ergo non est bona. Probatur minor: quia relatiuum non est, quod pocest referri, sed quod actu referturi alioqui illud , quod non habet relationem, ex eo sollim , qu potest eam habere,esset relativum t quia sicut potest eam habere, potest etiam referri,quod patet esse falsum. Vt definitio intelligatur, notandum est, Aristotelem , priusquam singula praedicamenta proponere ; tradidisse uniuersalem diuisionem efitis reasis in decem praedicamenta, & consequencer
diuisionem aecidentis in nouem. Vnde sequirur ex mente illius.
subintelligendum esse ens reale, in explicatione sebstantiae: ita dicamus, Substitiaiy est ens reale, per se: &4n explicationi- 'b praedicamentorum a iderium, accidens reale:& ira definitio