장음표시 사용
381쪽
ut supreius probauimus, accidentia non componuntur ex materia δε forma ; solum ergo habet causam efficientem, a qua PTO ducitur et & finena, seu terminum, in quem ordinatur relativum: sed a causa efficientei non sumunt res suam speciem: quia extrinseca prorsus ei laergo solum restat eausa filialis, quae est terminus, in quem essentialiter ordinatur relatiuum : quale ab eo sumet suam speciem.
3 et Sed,ut melius intelligatur haec ut specificatio relationis ἱ Notandum est,Relationem, sicut catera accidentia,non habere c--
positionem Phyficam,ex matella,& sorma: sed Metaphysicam, genere & differentia. ut ergo intelligatur,a quo sumat speciem, explicandum est i quo sumatur genus in disterentia eius: & quonam modo assignari possit definitio quidditati xuiussibet relationis. Genus igitur relationis , sumitur a tota eius natura, sub communi conceptu reserendi ad terminum eonsiderata. Disterentia veris,ab eadem eoncepta, sub coneeptu speciali, & vltimo determinante genus: nempe ex eo , quod sit ordinatio ad talem
terminum. ut Genus paternitatis,erit communis conceptus relationis realis, qui dicit esse ordinem, vel ordinationem ad terminum.Disterentia verὀ,esse ordinationem ad filium: & ideo definitio paterni ratis talis erit: Paternitas est ordo, aut ordinatio patris, ad filium:& se de caeteris relationibus. Itaque terminus rei tionis,non est differentia specifica relationis, seu esse ordinatione ad tale terminu,qui extrinsecus est relationi: sed eise ordinatione
ad illum intrinsecu:& quia talis est ordinatio, quod est ad talem terminum , ideo dicitur relationem sumere speciem a termino, per quem cognoscenda,& definienda est relatio.& relatiuum, 11 Ex hac doctrina constat solutum esse secundum ai gu.quia nec relatio sic specificesur a termino ut terminus: ut sit different a eL sentialis eius : nec specificatur a seipsa, sed a propria differentia:
quae ab eius nat-- sumitur, ut consideratur sub conceptu determinato ,&vltimo ordinationis ad talem terminum et per quem conceptum contrahitur communis,& geneticus. Vt testimoaium Axist. explicetur,notaudum est : Fundamenta
esse causas relationum; vel quia ab eis aliquo modo producuntur: vel si aliquando non producuntur ab eis, naturali saltem sequela, positis fundamentis sequuntur: unde ex fundamentis diuertae r tionis, semper sequuntur relationes diuersae speeiei. Et ita concedi potest, quod a fundamentis sumatur species relationum, aut relativorum , quasi causaliter: sed a terminis , quasi formaliter. Inter hos autem duos modos sumendi speciem relationum, patet secundum esse magis proprium , quem posuit Aristo. in d finitione relativorum:& haec est causa: propter quam communis
modus loquendi scholae, eo potius quam primo utitur: sed Arist.
382쪽
3 6 cap. .de ad aliqui quas .L
& D. Thom. per sundamenta distinguunt illis locis:quia aliquando notiora nobis sunt Sc quia modus ille distinguendi, non contradicit proprio,& formati,sed eum inseriti unde per illum distinguentes,non negant proprium,quo sere semper utuntur. An filio correstondeat duplex relatio una in patre, is alia in marre.
Solutionem primi arg. in ultimum locum remisimus:quia cir- s 3 ca illam dubium hoc licet breuissime θ disputandum est, An
in patre,& matre unica sit relatio ad filium,uel duplex,atque diuersam empe paternitatis in patre,& maternitatis in matre. Et est prima opinio D. Thom. 3.p.quaest. 3 S.arti c. s. quam sequitur ibidem calet. & Ferrar. 2. lib.contra gente capit. t .Quod duplex sit,ae diuersι relatio in patre,o matre: quae in eo iandatur,
quod Aristot.quem sequitur D. Thom .asserit,Patrem matrem diuersio modo, aut in diuerso genere ea a concurrere ad generationem fili patrem quidem tanquam causam essicientem,matrem vero
tanquam materia leni: ledeffectuς, diuerso modo, diuersaque deinpenὸentia de pedet a diuersis generibus causarum, & diuerso modo ab eis respicitur; ergo per diuersas relationes & ita pater refertur ad filium, relatione causae essicientis: quae dicitur paternitas: mater vero per relationem principij passivi , significatam nomine maternitatis. Et haec sententia consequenter ponit, duplicem relationem, ratione saltem diuersam in filio:Vnam , per quare fertur ad patrem Sc aliam,per quam refertur ad matrem: nam cum relatio sumat speciem a termino, impossibile est, quod duae relationes specie diuersae, habeant eundem terminum formalem: undς cum filius terminet relationes diuersas, utriusque parentis, recesse est per duas alias relationes, formaliter diuersas eas ter, minare, sed ambae significantur eodem nomine filiationis. Secunda opinio opposita tenet: In patre is matre esse unam re. I lation m totalem ,ecompletam, sed quasi compositam ex duabus relationibus partialibus,&eiusdem rationis patris, & matris , Scin filio non nisi unicam ei correspondere: per quam refertur ad utrumque parentem, tanquam ad terminum aὸaequatum , 8c ad utrumlibet, tanquam ad terminum inadaequatum. Ita Fonseca s. Metaph. cap. II. quaest. s. sech. . Sc habet oppositum sundamentum , videlicet patrem ,& matrem, in eodem genere causae essi. cient s, concurrere ad generationem fith: tanquam unam causam toralem,& achequatam , quasi ex duplici eausa partiali compositam. Ita enim sentit Calenus: quem omnes Medici sequuntur, Sc quibus magna fides in hac re tribuenda est cum eis Scotus in s. d.q. r . Ex hoc aute fundamento euidenter sequitur,quod in patre, dc matre, non sunt relationes eiusde speciei. Probatur consequentia:
383쪽
tia quia si eodem modo,atque in eodem genere caulae essicientis, di proxime coeurrunt ad generationem niij eodem modo ab eis dependebit: eodem etiam m do ab eis respicietur: quare per relationem eiusdem speciei , sed partialiter distinctam in utroque: quia diuersae sunt causae partiales , dc diuersa subiecta, in quibus non potest idem numero accides reperiri possumus exemplum adducere , de multis hominibus trahentibus navim,in quibus diauersae sunt relationes partiales , dc inadaequatae, ad eundem effectum 'sed ex omnibus integetatur una totalis, dc adaequata. Nostra autem sententia est probabilem esse utramque opinionem , non solum propter patronos doctissimos i sed propter probabilia fundamenta et Meo liberum erit cuiqua Barax via illam pre
An terminis relatiems. sit formaliter absolutus; vel formaliter relat MM, , 'Ria sunt in relativo, Subiectum, Fundamentum, & Relatio. I subiectum,est res ipsis,quae denominatur a relatione. Fundamentum vero, ratio, aut medium, per quod consiugit in ea r latio:& haec eth, per quam formaliter dicuntur relativa: ut In patre est homo , qui denominatur pater, a relatione et est generatio,
vel potentia generandi, in qua fundatur relatio: dc est Relatio ipsa paternitatis. Ex his tribus certum est, Subiectum non esse terminum relationis, nisi materialem I & quasi rem unxde quo non procedit quaestio, sed de duobus aliis: quorum ratione sub-εectum potest proxime terminare relationem. Et cum fundamentum absolutum sit vel modum absoluti habeat, ideo titulus quin
stionis quaerit: An terminuε relationis, ρον quam unum refertur ad
aliud, sit subieε m 'seum, ratione fundamenti. quod absoluta res
est; υ iration relationis: nam si ratione primi sit terminus, terminabitur relatio ad absolutum formaliter: si vero ratione reis lationis, terminabitur formaliter ad inativum.1 c sed duo possumus considerare in relatione. Primum, quod sit ratio reserendi unum ad alterum. Secundum, quod sit ratio te minandi relationem alterius:vt in paternitate . quod sit ratio referendi patrem ad filium:& quod sit ratio, per quam idem pater,
terminet relationem filiationis: εc eum rationes illae sint diueris,in eadem relatione, certum est , per relationem , secundum primam considerationem , unum relatiuum non terminare relationem alterius: solum potest esse dubium, an terminet per eam secundo modo consideratam.
Et in hoc sensu quaeritur, an terminuι relationis sis forma is ιν relatiumὶ id est,an terminet per suam relationem,saltem seeundo modo
384쪽
modo consideratam, relationem alterius. Et circa quaestionem sic explicatam, suot tres opiniones, duae extremae, & tertia media . Prima opinio extrema , asserit. Vnum relatiuum semper, is in quocunquegenere relationum. terminare re Lationem alterim, per propriam relationem, is nunquam perfundamentum,aut rationem absolutam. Ita Caiet. I p. quaest. I s. artic. T. quem sequuntur nonnulli ex modernis. Probant,ex duplici proprietate relativorum. approbata ab Arist. 37& omnibus , nempe, euὸd relativa sintsimul natura , is simul
cognitione, o definitione: ita ut nec unum possit cile prius natura quam alterum : nec cognosci sine cognitione alterius nec definiri.
nisi alio definito : quae omnia manifesta sunt in patre, & filio: sed
nihil horum potest eis conuenire , nisi ut relati uis: ergo ut talia,
referuntur unum ad alterum , & unum terminat relationem alterius. Probatur minor: quia pater, ratione fundamenti est prior natura filio: & filius posterior: eum per potentiam generandi, degeneratΙOnem activam, quae sunt fundamentum relationis, strauis illius: & causa si prior natuta effectu : & eadem ratione
potest cognosci, & definiri sine filio ; ergo hoc modo, non potetit
unum terminare relationem alterius:& ideo solum per relationem possunt se terminare.
Sed quia relationes aliae sunt mutuae, & aliae non mutuae : quae s solum reperiuntur in uno extremo, aliud vero absolutum est: &ideo tale non videtur posse terminare aliud per relationem,sed per rationem absolutam : non apparet igitur, quomodo vera esse pos-st haec opinio in omnibus relationibus. Propterea duobus modis defenditur, quantum ad relationes non mutuas a diuersis qui eam sequuntur. Primo, a Caiet. qui ait. In his relationibuου , unum extremum esse relatiuum formaliter , per pelationem μι inharentem : aliud υeνo , non per relationem sibi imharentem .sed per relationem exintentem in altero. Gratia exempli: Seientia, quae mensurabilis dicitur , refertur per relationem sibi inhaerentem ad obiectum, tanquam ad mensuram obiectum vero, quod mensura dieitur, refertur ad scientiam . non per relationem sibi inhaerentem, sed per eandem relationem existentem in scietia:& ita unum relatiuum est intrinsecum, & aliud extrinsecu. Proba -
r ex Arist. s. Meta. c. I s. expresse asterente , In relativis terajgeneris qua sunt mensiura, Ur mensuνabile;vnu referri per relatione sua in se habet,alterum vero per relationem, qua aliud refertur ad ipsum. Secunda via de senditur ab aliis modernis, asserentibus, Extre- 13mum illud, in quo non es relatio realis,terminare relationem realem alteriud, non per eandem illius relationem, sed per relationem
propriam:non realem, qu m supponimus non habere , sed rationis et quia eo ipse quod icientia refertur , per relationem realem
385쪽
cap. . de ad aliquid, quast. r. 3 6
mensurabitis ad obiectam . acquirit obiectum nouam eommensurationem, & eorrespondentiam cum illa , ratione cuius comis
menturationis, debita est ei denominatio telativa mensurae r becum non possit eam habere realem, quia res absoluta est, habebita relatione rationis et quae licet non ut ante operationem intellectoritatis est debitam ei esse, & quasi in potentia proxima ; ut iii-buat ei denominationem velativi, licet non relati: nam i elatiuum dicit potentiam. ut aliquid reseratur ad aliud: relatum vero actua- Ie exercitium reserendi.
Hate tamen sententia; siue hoc, siue illo modo defendatur, improbabilis mihi videtur e quia uterque modus eam defendendi, euidenter olienditur falsus. Et prim modum Caieti sic impugno: Effectus formalis relationis est, facere relativum; scut eflectus formalis Ibedinis est, facere album: sed repugnat aliquid esse al. bom : nisi ab albedine libi in tarente rergo repugnabit esse relatiuum,nisi a relatione sibi inhaerente; falsum ergo est, qQ ad asse-iit Caiet. mensuram referri ad mensui abile . per relationem existerilem in eodem mensurabili.
6O Secundo: ula relatio, cum sit forma relatio a non potest is ferte ad alteωm nisi illud, quod eonitituit relatiuum : sed consti- tuere aliquid relatiuum . est tribuere illi proprium effectum malem:sicut constituere albedinem, vel subiectum album . est tribuete illi proprium effectum formalem : & effectum formalem. non tribuit sorma; nisi per informationem: ergo repugnat aliquid constitui relativum, aut resetri ad aliud, per relationem ex dentem in altero; ia non in se, Secunda via hae ratione probatur falsa: Relativum, R relatum: ut superius probauimus, non se hab*nt ficut potentia & actus: quia eum relatio sit actualis ordinatio unius ad alterum , - ipso. quod est in subiecto; refert illud actu ad torminum , M ideo imis possibile est , aliquid habere relationem in se , per quam dicatur relativum: quin per eandem etiam dicatur relatum. Impossibile est etiam diei relatiuum, ex eo solum; quod potest habere relationem; nisi eam astu habeat: nam homo, priusquam relationem habeat paternitatis, non dicitur relatiuum ad filium. Et sicut haee vera sunt, & necessaria, in relationibus realibus , ita non minus
sunt necessaria, in relationibus rationis: quia relatici rationis, concipitur ab intellectu, ad similitudinem relationis realis r eodem igitur modo erit impossibile ; quod mensura reseratur ad mensurabile , per relationem rationis, priusquam illain actu habeat ab intellectui, eam cognoscente; etiam si sit ei debita: sieut est impossibile, quod aliquid dicatur relatiuum a relatione reali. priusquam eam actu habeat. sI Secunda opinio extrema tenet: Terminum; non fiam in rela rennuo
386쪽
368 Cap. 7.de ad aliquid, qua l. r.
nonibus non mutuis , sed etiam in mutuis,esse formaliter absolutum. Ita Scot. in I. dist. 3o quaest. I. quem sequuntur omnes eius disci. puli,&ex modernis multi: & in eandem sententiam, videtur inclinare Capreol. in I.d. O.q. I .art. t. ad 3. Soncin. . Meta.' 3. ad 2. Et de relationibus non mutuis; tanquam certum praesupponit haec sententia, quod ad ablolutum terminentui. Sed ita elle etiam in relationibus mutuis; probatur primo. Qitia aut relatio, in quantum relatio, postulat terminum relativum, aut in quantum relatio mutua: sed neutro modo postulare potest talem terminum : ergo non terminatur per se ad relatiuum , sed per accidens; & ideo ad absolutum per se. Probatur minor: Pilino, quod non ut relatio: nam si ut relatio peteret terminum relati Lum, omnis relatio deberet illum habere , & nulla poterit terminati ad absolutum : sed relationes tertij generis , terminantur omnes ad absolutum ; ut manifestu in est : ergo relatio , ut relatio, non petit terminum relativum. Quod autem eum non petat; ut rei 1tio mutua, probatur Primo: Quia relatio non dicitur mutua, per ta- oonem terminandi , sed per rationem referendi : quia utrumque extremum refertur ad aliud : ergo non est necessarium, ut relatiost mutua: quod sit ratio terminandi, sed satis est esse rationem t
ferendi, in utroque extremo: quod verum este potest etiam si absolutum terminetur.
Secundo: Quia neque omnis relatio mutua, terminatur sem. per ad relatiuum, sed aliquando ad absolutum: nam paternitas, aut maternitas, & filiatio, sunt relationes mutuae : & tamen aliis quando datur una sine altera: ut in beatissima Virgine, secundum
sententiam D.Tho. 3,p. quaest. 3 S. art. S. datur relatio realis materis
nitatis , ad Christum nominem , in quo non est relatio realis filiationis r ergo relatio maternitatis , non terminabitur ad Christum tanquam ad relatiuum, sed tanquam ad absolutum , per pallium generationem, quae accidens absolutum est, terminantem relati
Secundo : Si unum relativum terminaretur ad alterum , etiam ut relatiuum , sequeretur, non posse Vnum cognosci. aut definiri, nisi per alterum. Probatur consectu emia: quia non potest eognosci, neque definiri relatiuum , nisi per terminum , sed consequens est falsum: ergo falsum erit etiam antecedens. Probatur minoi:
quia loco nominis in definitione positi, licet ponere suam definitionem : ut loco animalis, positi in definitione hominis, licet ponere vivens sensibile , quae est eius definitio, dicereque , Homo est vivens, sensibile, rationale: ergo si pater definitur per silium, dicemus, Pater est . qui habet filium & tunc, loco fhj. licebit ponere definitionem eius , quae talis erit. filius est, qui habet patrem:&ita definitio patiis erit, Pater est qui genuit eum,qui habet patrem r
387쪽
Cap. 7. de ad aliquid, quaest. 7. 369
. in qua tria vitia ornautiuntur.Primum est nugationis, seu inutilis repetitionis; quia pater ipse,qui ἡefinitur, in desinitione reis petitur. Secundum est, quod ignotum per ignotius dcliuiatur: nam dum patrem definimus per filium, non solum aeque ignotus est filius,sed minus notus: cum nihil de eo possimus cogi 'scere, nisi per patrem. Tertium, vitiosus quidam circulus: nam viamri relatiuum definitur per altetumae hoc idem per illud: quod non pit aliud, quam definire idem per semetipsum: nam si pater definitur per filium , & rursus filius per patrem , .a pia in8 ad Vltimmum,definietur pater per scipium. Quod reprobauit Arist. s. lib. Meta.cap. 1 3. his urbis: Non es autem intelleam ad illud. cuis intellect- se idem enim profectὸ Hs esset dictum. Et I. lib. de poster. resolutione, P. 3. eundem circulum reprobauit, in demonstratioIubas. -. Tertia opinio media, inter haec extrema , assirmat, Relationes
. non mutuas tominari ad absolutum formati ter mutuas vero forma iter ad relativum ideo relasionem in communi,vel relationem, veisistis est M terminum , abstrahentem ab absoluto , is relativo. tia
Ferra. x contra gentes,cap. D. Nip. s. Meta.d. 14. Deca Hi in I.
. d. 3. q. au notab. 3. x ex modernis plures. Et hanc exiit imo este certam in doctrina Arist. & D. Th. & probab diorem caeteris. Quam efficaciter probauimus, quantum ad relationes nou mutuastv I mensurabilis δε mensurae, Creaturae,&. Creatoris aduersus primam opinionem Cain. i. Probatur etiam aduersus secundam opinionem, Luod relationes mηtua terminentur formatiter ad relatιuum : exprestis test imo -
. niis Arist. Porph.& D.Tho. Arist enam cap. praes agens determino relationis,& docens qualis esse debeat,ita ait: Amplim quidam conuenienter assignetur, ad quod dicitur, omnibuε aliis sublaris, quacunque accidentia sunt: relicto autem seu illo, ad quod assignarum est,convenienter semper ad ipsum dicetur, circumscriptis omnibus,qua aecidentia sunt de ino.ut esse bipedem, vel mentia susceptibilem. vel hominem; relicto vero solo , quod dominus es, semper:
seruus enim, domini seruus dicitur. ει autem non conuenienter ad id, . ad quod dicitur assignetur,circumscriptis ominibus aliis relicti autem
selo, ad quod assignatum es ,non dicitur ad ipsum. AIsignetur souus hominas,aut alicuius, o circumferibatur ab homine , esse dominum, non ampsius seruus ad hominem dicetur . eum enim domi si non fit, nec seruus est. Quibus verbis expresse docet, seruum tU- minari formaliter ad dominum, ut dominiis est: & dominum adi sexuum, seruus est: quia ablatis relationibus dqmimj, setoi---xutis , neuter potest terminare relationem alterius; & relationinibus pusicis, etiam si omnia alia a erantur, sufficienter per eas utrumque terminat relationem sterius.
388쪽
Porph. etiam cap. de specie, idem tenet, non miniis expresse. csnam allerit se definisse genus per speciem , x rursus: speciem per genus: quia sunt relativa, & unum relatiuum debet dennari per
alterum,tanquam per terminum suae relationis. Ouod D. Iho m. non miniis expresse docet, I p.q 4O. art. 2.ad . ubi explicans definitionem relativorum . traditam ab A tal tot.& docens quomodo conueniat relativis mutuis: inquit: Cum dira incitur.quod relativi essestsi ad aliudse habere,per ud aliud. 3ntelli: tur cor et risum:qiud non est pri- se simul natura. Probatur deinde duplici ratione. Prima, ex intrinleca ratione
relativorum deducta. Oppositio relativa reperitur Inter re Iallua ut velativa sunt sor maliter: ergo mutua relatio includit ellenti liter mutuam oppositionem relativam: sed mutua oppolitio relativa edentialiter includit vitamque raxionem , referendi, M ter minandi : ergo utrumque ossicium exercent relativa per Te Iat o ne S; & non per fundamenta absoluta. Omnia conitant Eua senter, Praeter minorem, quam non minas evidenter probo. Mutua Opripositio,consistit in hoc,quod relativa mutuo se respiciant ,& re lariones, sim rationes mutuo se respicienti, sed mutuo te re picere est,quodlibet res cere aliud & ab eo respicit &ab eo relpici,
est term: nare relationem eius': ergo euidens est, quod in mutua opposita Oac,inctiidatur essentiat uer utrumque officium I reterendi , & terminandi: & ex consequenti , quod utrumque exercean LTelat tua per relationes,& non per fundamenta: quia per Ielationcs,ia non per sandamenta ,habent, sormalem Oppositionem. Secunda ratio ex Diuinis relationibus sumitur, In quibus euidenter probati videli ivnum relatiuum,non posse per ablolutum, sed per relationem rerminare alterum. Duo autem praesupponit haec ratio, tanquam certa. Primum est: Relationem realem , ille
non polli , nisi inter extrema realiter distincta : quia nihl p V ad seipsum referri relatione reali. Secundum, in Diuinis non posse unum distingui realiter ab altero per aliquid ablolutum: led lotuper relationes oppositas.Quibuς suppositis,ita procedat ratio: l'ater resertur ad Filium,& Filius ad Patrem, ut realiter distinguuntur: ergo uterque terminat relationem alterius, ut realiter ab e.
distinctus:quia sicut relatio realis, no potest elle eiusdem ad tel-psum realiter, ita nee terminari ad se ipsum: sed pater,& lilius non distinguuntur realiter,nis per solas relationes oppositas:ergo nec
refertur inus ad alterum : nee terminat relationem alte II sis, nili
et relatiouem a vi relatiuum igitur, & non ut absolutum : led eadem est ratio, de relationibus Diuinis , &creatiss quantum pertinet ad rationem referendi , & terminandi: ergo etiam relationes cantae torminantur ad relatiuum , & non ad abio lu-
389쪽
CU. 7. de ad aliquid, que θ. r. 37 ι
ιν Huic arsum . duobus mossis conantur respondere moderni. primo, quod licecindiuinis personis nihil distinguat realiter Π si
relatio:& ideo relatiuum sit, quod terminat facundiam te tam vi Vt a nobis concipiuntur Diuinae Personae: potest uistingui fui mentum relationis,a relatione ipsa ,& eoncipi per modum ablo luri:&per ipsum ita conceptum,terminabit una periona relationem alterius: ut in filio postumiis conliderare genera ionem pas. ε tuam: a qua dicitur geoitus per modum absoluti , tanquao fundamentum filiationis: dc per illam terminabit filius relatio in paternitatis: non per filiationem . & sic etiam patui, per um tionem activam iner modum absoluti consderatam. f, Haec tamen solutio, nec vera eli, nec loluit arg. probo primia
Quia in personis Diuinis, non solam paternitas, & filiatio sunt relationes: sed etiam generatio actina: Sc passiua : quae vocantur lorigo ac tua de passiua, dicunt formaliter relationem , alioqui non possent distingui realiter: sicut cerrum est distingui. Deindς, nobis, qui stimus nihil distingui in Diuinis; nisi per telationes:
concipiuntur tanquam relativae: ergo si per illas terminat una persona relationem alterius; terminabit, ut relativa sori lircs.
Probo seςundum, uod solutio non soluat argumentum. Quia licet a nobis imperfecte intelligentibus , concipςrentur gene ιδ tio activa,& passiua,per modum absoluti; e sim tamen sint relati --:nihilominus secundum se,nihil habent absolu tum: exm cum relationes terminentur seeun tum se , & non solum . VI., pcI-fecte concipiuntur a nobis; sequitur euidenter, se dum se t minari ad celatiuum formaliter; A non ad absolutum γ α crtiam ut intelliguntur a Deo, dc beatis q. eas cognoscuas, Fi
Propterea iidem moderni, videntes praedictam .solupi cm in sum cientem esse; aliqm.tradiderunt. Concedentes: νxesar o es Diuinas terminat i ad relatiuum formaliter: pota tame9 creatas Et d. sterentiam in eo consistere; quod relationes Diuuiis, sum subsistentes, aut substantiales: ideo non habent aliud fundamentum , praeter seipsas ; per quod possit unum relativum terminare relationena alterius: sed relationes cxeatae, sum accidental οῦ Scideo praesupp'nunr aliud accidens ab urum, tanquam lancia mentum,quo medio consurgunt: & per tale suod mentum , Pintest unum relativum terminare alterum.
Sed nec disterentia haee aliquid valet quod ita probo:Relati
nem esse subsistentem aut inhaerentem;seu substantialem, aut acicidentalen ,non perxinent ad rationem se alet relationis , aut telativi et sta materiale quid est: relationes vero , aut relativa mutua, ex ratione formali talium vel tionum & relatinocum: liabent muruam oppositionem, formaliter includ tem utran Aa L
390쪽
37 2 Cap. . de ad aliquid, quast. 7,
que rationem; reserendi,&terminandi;quae eadem est in Dium ib& creatis:ergo eadem erit ratio terminandi in uti lique: sicut eadem est ratio referendi; quare si ad relatiuum sormaliter terminantur Diuinae relationes, & non ad absolutum ; etiam terminabuntur creatae.
Argumenta primae opinionis, non sunt contra nostram:& ideo ε' non est necessarium ad ea respondere. Sed ad primum arg.seeuR-dae opinionis. Concessa maiori, concedenda est etiam minori se- . eundum illam partem qua asserit, Relationem, ut relatio est, non re minari ad relatiuum formaliter: sed neganda,quantum ad aliam uod, ut est relatis mutua r non petat terminum relatiuum : quia relatio i relatio, consideratur tanquam genus, abstractum a mutua, δε non mutua: sed ut relatio mutua, eonsideratur in specie: eertum est autem, plura conuenire alicui rei, ratione suae differentiae vel speciei ; quae non conueniunt ei, ratione generis :&ideo conuenire potest relationi ut mutuae, terminari ad relatiuum,licet non conueniat ei sub communi ratione relationis: sed sicut hoc modo abstrahit a mutua, & non mutua 1 ita petit terminum abstrahentem, ab absoluto , & relativo. Vt autem aliud, quod in eodem arg. adducitur, de relationibus mutuis , carentibus aliquando relatione in uno extremo ; ut est relatio creaturae
ad Creatorem , & relatio maternitatis B. Virginis, ad Christum Dominum , apud D. Tho m. soluatur , notandum est e Primo, Relativa duobus modis considerari posse : Materialiter , dum pro subiectis, aut fundamentis accipiuntur; ut dum dicitur, hunc hominem album, referri ad alium hominem album: aut generans ad genitum: quo etiam modo; lum dicuntur relativa accidentaliter: quia accidentalis est haec, generans est pater: vel album est simile. Alio modo accipiuntur Formaliter, prout significant ut nominibus relatiuis: patris,aut similis: & sicut relativa s sic etiam termini accipiuntur eisdem modis: ut dum dicimus, simile referri ad album:aut patrem ad genitum: formaliter vero, si 8icamus patrem referri ad filium.
Secundo notandum est: Relationes mutuas . perfectas esse: quia rooppositionem relativam includunt: non vero mutuas, quasi mancas , & imperfectas, in quibus unum tantum extremum relativae oppositionis reperitur: unde solum intelliguntur habere materiales terminos: non formales. ut relatio mensurabilis, ad mens ram e solesti materialiter dieitur terminata : & idem de telationibus mutuis: si in altero extremo suspenderetur relatio, per
postibile, vel impossibile: ut si , consurgente relatione similitudinis in uno albo, suspenderetur relatio in alio si hoc sit possibile, de quo nun agimus 3 tunc enim solum materialiter maneret