장음표시 사용
371쪽
relativorum sie debet assignati: Ad aliquid sunt xecidentia realia. quorum totum suum esse. est ad aliud referra. Et per primam particulam excluduntur relationes diuinae, quae non sunt accidentia: per secundam relatio es rationis, quae non sunt aceidentia realia, Per caeteras vero, excluduntur relationes secundum dici, & tran-leendentales:quia non sunt rationes referendi ad terminum: sed
ad subiectum, aut obiectum i vel quid simile: relativa vero huius praedicamenti, ad aliud ordinantur, tanquam ad purum terminum,de quo illam particulam ad aliud intellexit Arist.secundum
communem expositionem Omnium interpretum.
3o Conclusio igitur nostra est: Definitionem Arith. ita explicatam esse bonam; quod probatur ex communi colensu totius ich lae,eam recipientis,& etiam ratione. Nam bona definitio est, quae
explicat naturam definiti ,& illud distinguit a caeteris: ted hoc
emcit praesens definitio relatiuorumi ut constat ex tradita expositione eius:ergo est bona.
Ad primum argum. respondent quidam, Relationem duplicem conceptum habere: Communem cum caeteteris accidentibus;
qui est inhaerentiae in subiecto,actu,vel aptitudine: & vocatur esise,in:& Particularem; per quem distinguatur ab eis; qui est referre ad terminumin vocato esse, Ad: & ratione primi conceptus, concedunt relationem respicere subiectum , sicut caetera accidentia, sed ratione particularis , non respicere subiectum : sed terminumac ideo totum esse relationis,ut relationis,esse ad terminum non relationis, ut accidentis. Et posset probari hic modus dicendi,ex D.Thom. I.p.q. 18.art. I. ubi aduersus Gilbertum quendam, qui asserebat; Relationem nihil ponere in subiecto , aut relat m,ct ideo non esse tuarentem in eosed quasi extrinserin assistente docet relationem secundum communem eoneeptum inhaerendi in subiecto,aliquid ponere in relativo:& ratione huius,inhaerentem esse. Sed secundum conceptum proprium relationis, nihil ponere in eo,lsed solum esse rationem referendi ad aliud. 3x Haec tamen solutio falsa est , & eidem doctori sancto eontraria. Probo primum : quia relatio secundum proprium conceptum, Ad, est forma relathi , & constituit subiectum formaliter relatiuum, ut paternitas, sub proprio conceptu paternitatis, est forma relativa,& constituit homine in ratione formali,& intrinseca patris: ergo secundum proprium conceptum, ponit aliquid reale .intrinseeum in subiecto, aut relativo. Euidens est consequentia:& probatur antecedens: quia denominatio patris, aut sima iis,& quaecunque alia relatiua,non est extrinseca, sed formalis: sicut denominatio albi,aut calidi: ergo ponit effectum formalem in subiecto:effectus autem formalis cuiuslibet realis formae, realis esse debet:ergo neceise est,aliquid reale in subiecio ponere.
372쪽
.. cadi. r. de ad aliquid, qu st' ' . . h. ''Seeund5 quia si relatio secundum esse, Ad, nihil ponit in
lecto aM relativo, ergo secundum hunc conceptum non est aliquid reale. probatur consequentia: quia omne ens reale autesubitanta a, ut accidensaergo aut est ens prete, aut in alto. Sed I
latio secundum elle, i non est ens per se:cum non sit subitantia, nee in alio,cum non ponat aliquid in sublectoaergo non erit aliouid reale .nec emciet praedicamentum reale.' Pro veta igitur solutione arg. notandum est ἱ Relationem rea- 31 Iem,secundum utrumque conceptum, Im& Ρ,aliquid ponersubiecto,diuersa tamen rationemam secundum este, quam rationem communem , & abstrahentem a particularibus praedicamentorum : eo modo, quo superius diximus analogum abitrahi ab analogatis sed i undum cili, Ad , pomi rationem propriam relativam, distinctam a particularibus, quas ponunt caetera prκ dicamenta. Vt relatio patervitatis, ponit rationem realem patris in homine : sed haec ratio licet ponatur in subiecto, pure relativa et hi quia se ponitur in lubiecto, ut per Inam non tale ad se, sed lotum ad aliud, nempe ad terminum : caetera vero praedicamenda,lta ponunt aliquid in lubrecto,secundum p oprios conceptus . vi per illam rationem propriam , ad te sit iubiect& non reseratur ad aliud. Gratia exempli quantitatis secundum
Proprium conceptum, ponit extensionem partium in 'biecto per quam in ad se dicitur extensum: sed paternitas ita ponit rationem realem patris in hominem per illam non sit lais ad se, sed id filium sicque de caeteri. xςl-x DR hμβ' 1---,s i . Et hoe modo intelligi debet D. Th dum in citato loco assem.
ese , nihil ponere stera alo per quod sit tale ad se, sicut ponunt eaerra praedicamenta, sed pure, & omnino ad aliud. Quem senium clarissimEposiit alio loco,per quem hunc
in I .l ib.sent.d. 8.q.4.ar. 3 ad 4. ubi ita ait: Derilitas esse relationis, consideratur sicundum inharentiam sua adsubiectum. quιa non ponit
aliquid abstititum in 'bieniosed tantum per respectumii autem aliquis d eat: Iam ergo relatio non mundum
conceptum communem accidentis,inhaerebit subiecto,sed etiam secundum propriumn vltimum relationis, qui vocatur esse , aduersus illud quod ex D.Τh adduximus , quaestione praecedenti, videlicet conceptum proprium relationiS, nona IIn Proin subiectum. sicut finiuntur e erus propri3 acccientiu absoluto xu.sed in Ordine ad terminu:Praeterea habebit relatio duos concς- Plus qui vocentui, In: unum commune cum acer dentidus amotis,& alium sibi propriu. Probatur consequentia: quia ta secunducommunem ratiotism, quam secundum particularem, pon L a
quid in subieqoeergo secudum utramque ei Inhaerec, &
373쪽
Cap. r. de ad aliquid, quast. q. 3
Respondeo ad primum: Secundum utrumque conceptum , inhaerere subiecto: diuersa tamen ratione; nam secundum communem inhaeret inhaerentia communi, cum caeteris, & abstrahente
ab inhaerentia absoluta, & respectiva: sed secundum conceptum proprium inhaeret inhaerentia pure relativa: quod est inhaerere reserendo ad aliud. Quod vero D. Tho. dixit, proprium conceptum relationis,non sumi in ordine ad subiectum, ut in accidentibus absolutis verissimu est: sic autem intelligendum, ut non sumatur in ordine ad subiectum;vi Inse. 8c A. se e .i, ted ut refertur ad aliud; per eandem rata onem relativam , in eo positam. In quo valde differt ratio, propria rutationis, a rationibus particularibus accidentium absolutorum, quae sumuntur in ordine ad subiectum: ut est in se,& ad se, non ut est ad aliud, per tales rationes. 3έ Ad aliud vero respondeo;Relationem habere esse, is, comm ne,cum caeteris accidentibus;& esse, di, particulare, per quod subiectum refert ad terminum;& per hoc esse, is, particulare, determinatur aliud, is , commune, & fit una ratio praedicamentalis ex utroque'.quia ex determinante per se,& determinabili, per se, super fit unum per se: sicut quodlibet accidens absolutum habet esse,
In, commune,& particulare;& ex utroque efficitur unum.
Ad formam igitui primi arg. Concedendum est primum enthymema ; quo probatur relationem habere duplicem conceptum: Unum,quo respicit subiectum; Alium , quo respicit termi num.Negandum tame est, quod insertur,totum esse relationis, &relativi ;non esse ad terminum: quia illud esse, quod habet in subiecto: si consideretur in communi,abstrahit ab absoluto,& relativo,& contrahitur per esse ad terminum: & per talem contractionem , ordinarur aὸ illum,& fit relatiuum : si vero consideretur in particulari test elle proprium relationis: & ideo est eta relativum: unde sequitat, relatiuum esse;quidquid habet relatio, de quidquid habet relativum:& hoc est totum e se relationis, o relativi. esse ad aliud: ut dicitur in definitione Aristo. Ad eonfirmationem , responsum est,per explicationem definitionis. Circa solutionem secundi argu. aliqui disti Oguunt relatum,& relatiuum, dicentes, delatiuum dicere patentiam ad reserendum, relatum vero, actuale exercitium reserendi: & in definitione potius explicari ad aliquid ,ut relatu;quam ut relativum. Haec tamen distinctio, non habet tantamcntu quia, Vt superius pro bauimus, exercitium reser di,vel actus referendi, non est aliud quam naturalis ipsa ordinatio, unius relativi ad aliud: quae semper eodem modo se habet, Ac semper est actualis, & sena per exercetur inter relativa: quod necessario dicendum est: nam eo ipso, quod unu relatiuum non reseratur adhu ,vel in exercitio ad aliud: non habebit actu in se relationem, nec erit relatiuum forma
374쪽
3 1 6 Cay. r. de ad a Iiquid, quaest. s.
literi Sc eo is is, quod habet in se relationem , non potest non referri actu, & secundum exercitium. Idem ergo protius iunt. 1e cundum rem,& secundum rationem, relatum , & relatiuum : sed
illud magis distincte explicat actum referendi: quia etiam mimis distincte dicit aliud: ideo in definitione Aristo. pro veroque tu
mitur nomen,ad liquid:& actum reserendi dicit, non potentiam. Ad argumen. ergo Iei pondetur, Distinguendo illud axioma; quod verba in definitione non dicunt actum sed aptitudinem: nam res, quae definiuntur , sunt in duplici differentia. Quaedam enim sunt quarum ratio, vel essentia in aptitudine, vel potentia consistit: & istae, licet definiantur per verba significantia actum: non pro actu, sed pro potentia accipiuntur in definitione: & ratio huius est quia actus in his, non potest esse essentialis:& ideo non bene definiuntur per actum. Aliae sun ti,quarum ratio,vel essentia, non consistit in aptitudine , sed in actu: 8c in definitione harum, non possunt verba accipi pro aptitudine: quia si ita accipiantur, non explicabunt natiaram definiti: Sed pro actu debent accipi, ut
rationem eius explicent. Vt si definiatur quantum , pro eo, quod habet partem extra partem , secundum extensione molis, no possunt verba huius definitionis,dicere aptitudinem; sed actum; quia ratio extensionis, in ami consistit, non in aptitudine: sicque de caeteris. Et ita se habet relatiuurn,cuius ratio, in actuali ordinatione;& relatione consistit: ideo verba definitionis eius pro actu, dc non pro aptitudine accipiuntur,
Vtrum omnos relationes pertineant ad hoe predicamentum.
TAnquam certum praesupponendum est; nee Diuinas relationes, nec etiam relationes rationis, collocari in hoc praedicamento:quia,ut in praecedenti quaest. probauimus; praedicamentum ad aliquid est membrum quoddam generalis diuisionis accidentis realis, in nouem praedicamenta : & ideo relatiuum , quod est supremum genus, est accidens reale, atque finitum: quare nec relationes Diuinae; eum sint substantiales,& infinitae, possunt pertinere ad hoc praedicamentum;nec relationes rationis: quia nos lane accidentia realia. Solum ergo procedit quaest. de relationibus realibus creatura Tum : An omnes ponantur in hoe predicamento verum non distinguuntur ab omnibus eodem modo: nam quidam asserunt, Elye res ιa triplici differentia: Qusdam sant transcendentales ; quae instebus diuersorum praedicamentorum reperiuntur, eisque essentialiter conueniunt, quasi complementum essentiae: tales sunt
uspectus inelusi, in pilenpia cuiuslibet accidentis, per quo ordina
375쪽
Cap. AE ad aliquid quaest. I. 337
38 ordinatur ad subiectum, cui inhaerere aptum est Aliae sunt telationes; quae non omnibus accidentibus uniuersaliter conueniunt, sed Quibusdam tantum: in quorum essentiis,etiam includuntur: ut respectus, quem dicunt habitus, potentiae, & scientiae ad propria obiecta, de istae vocantur relationes secundum dici. Aliae denique sunt relationes,quae nulli conueniunt essentialiter, sed accidentaliter conueniunt multis: & dicuntur relationesse eundum esse : ut paternitas, similitudo, & aequalitas. Alij vero solum has ultimas relationes admittunt :& nullam prorsus ex iis, quae ad essentiam alicuius absoluti pertineant. Sic videtur
sentire Scot in A.d. I x,q.unica.Probantque non esse admittendas.
Primb; quia quidquid pertinet ad eisentiam substantiae , est substantia:& quidquid pertinet ad essentiam quantitatis, est
quantitas: ergo si relationes reales dantur, quae pertineant adessentiam omnium rerum absolutarum,erunt res absolutae: ut in substantia,erunt substantis inquantitate,quantitas,& in qualitate , qualitas. Et si ad essentiam aliquarum rerum tantum pertineant; ut ad essentiam habitus aut potentiae, erunς etiam potentiae, & habitus, Haec autem falsa suntadeo salsum erit tales relationes ponere.
Probatur secundo: quia si intra essentiam absolutorum admittantur relationes istae, aliud absurdum erit concedendum e nomispe,quod tales essentiae componantur,ex entitate absoluta,& relativa diuersis non solum specie,sed genere. 3' Alij denique praeter relationes accidentales, vel secundum ense; admittunt intra essentiam absolutorum transcendentales non tamen relationes secundum dici, nisi solo nomine : nam habitus inquiunt, potentia , & scientia, pure absoluta sunt; nec dicunt respectum realem ad obiecta, sed absolutam proportionem cum eis et quam proportionem non possumus inteli igere, nec explicare, nisi per quendam respectum , quem intellectus concipit in eis: & ideo de eis loquitur; quasi de respecti uis: cum tamen non sint vere respectiva, sed absoluta r licet incommuni modo loquendi, respectiva dicantur:& propterea appellentur relanua secundum diei. Vltimus modus dicendi, concedit, praeter relationes secudum esse , transcendentales; de secundum daci, & veraque pertinere adessentiam absolutorum : sed eas ita confundit, ut omnes esse appellandas transcendentales asserat: & ita relationem reale crea istam, in duo tantum membra diuidendam esse; nempe in transcendentalem , & praedicamentalem tita ut sub primo membro, tam respectus, qui omnibus praedicamentis absolutis essentialiter conueniunt, quam qui aliquibus tantum , compreheudantur. Sub secundo vero, solum relation s accIdentales, quae v Q cantur
376쪽
3 s 8 Cap.r de ad aliquid, quasi . s.
secundum esse,& pertinent ad hoc praedicamentum. Nostra sen- .ientia tribus conclusionibus explicatur. Prima est: Neceste est
ponere respectus quosdam reales, pertinentes ad essentiam accidentium ab olutorum : υt respectus, quem includit inharentia aptitudinalis eorum ad subiectum, is habitus, is potentia ad obiectum :respectus isti, diminuta quadam relationes fiunt, complentes essesntiam
Et probatur testimonio Arist. x. lib. de anima,tex. 33. ubi docet, 'lentiam specificam potentiarum,ab actibus, obiectis sum Mamele: quod non potest esse verum; nisi respectum essentialem ad obiectum includant. Nam euidens est, non sic accipiendam esse clientiam specificam potentiae ab obiecto ut obiectu in sit de eL sentia eius cum sit semper res diuersa ab ea; ergo necesse est sumi per respectum eiusdem potentiae ad obiectum: ideo talem respectum esse ei essentiale. Probatur consequentia : quia si nec obieetum nec respectus ad ipsum est de essentia potentiarum , nullo modo accipietur species earum ab obiectis. Probatur deinde ratione, quia accidentia non sunt entia sin- 4 pliciter,sed entis entia, hoe est,aliquid substatiae, ad quam intrinsecam attributionem dicunt: sed talis attributio,non potest esse, neque intelligi, nili per aliquem respectum ad eandem subitantiam , inclusum in essentia accident um : ergo necessario ponendi sunt respectus isti essentiales, in omnibus accidentibus absolutis. Secunda conclusio : Ex his resspectibus ad essentiam absiolutoνum
p rtinent ιbus,plures sunt transcendentales, is plures etiam radicamentales. Probatur primum : quia transcendentale dicitur illud; cuius propria ratio transcelidit omnia praedicamenta, vel saltem
plura: sed respectus aptitudinalis inhaerentiae ad subiectum, quem
in lita essentia includit accidens , transcendit omnia praedicamenta accidentium sicut accidens ipsum: ergo erit relatio transcendentalis. Probatur secundum , ratione opposita, nam transcendens est, quod multis praedicamentis est commune : sed dantur plures respectus essentiales rebus absolutis, qui non possimi ad plura praedicamenta pertinere:ergo non erunt transcendentales.iProbatur
minor: quia respectus habituum, & potentiarum ad sua obiecta, non pollunt ad plura se extendere , quam habitus ipsi , atque potentiar, quibus sunt essentiales: sed habitus,& potentia solum pertinent ad praedicamentum qualitatis; imo solum ad determinata
. nera huius p taedicamenti: ergo nec sunt, nec dici debent transcendentales. Tertia conclusio; Ex tribus generibus relationum, nempe transcenden
377쪽
stendentalium . freundum dici. e, secundum esse, transien entales
ad nullum Vadieamentum pertinent. νelatron Asecuniam dici pertinent adpraδcamenitimassentari.eurus esutiam complent. relatio ues vero secundum esse, aut a Miamratis . constituunt prassicamentum relasionis.
Probanda sunt tria haec:& primum, de respectibus transcesentalibus facile probatur, ex ipsamet transcendentia: nam quod transcendens est, ad nullum speciale praedicamentum pertinere potest: ergo relationes istae transcendentales, ab omni praedica mento excluduntur. Probatur antecedens,quia praedicame ora co-tinent determinatum modum essendi, ut subitantia modum perse,quantitas modum extensonisased transcendens non est determinatum ad aliquem modum essendi, sed comprehendit multos: ergo non potest ad speciale praedicamentum pertinete. 43 Secundum vero,cie relationibus lecundum dici ic probo : Respectus quem dicunt potentiaac habitus ad ob ecta,eomplent essentiam eorum: ergo pertinent ad essentias, quas complent ranquam aliquid earum: quare necesse est in eodem praedicamento collocarin sub eodem genere: sub quo sunt tales essentiae. Quod intelligendum est reductive tantum , sicut partes reducuntur ad praedicamentum , di speeiem totius, & non per se, Sc directeti malacompletum aliquid sunt, atqM diminut um, & qui non postunt per se essicere speciem, nisi simul cum absoluto, cuius essentiatucomplent: ut si solum respectum putentiae, aut habitu, ad orie eiu in intelligas. non intelligendo absolutam rationem qualitatis, nihil completum , aut praedicamentale intelligis quia respectus isti, essentiat iter eoniunguntur cum absoluta ratione qualitatis, quam complent :& ideo nihil cometetum sine illa inicili- .guntur constituere : unde nec nomina potentiarum, L. habituum imponuntur ad significandos Eos respectus, sed principalem ra- tionem qualitatis, quam consequuntur, ut bene ait D.Th. I .par. Jq. 3. arr.7. ad I.&quae. 7. de potentia,art. Io,ad Ii,ideo nec per se constituuntur in praedicamento, sed per absolutum. Et hinc sequitur non pertinete ad praedicamentum ad aliquid, nec vocari relationes praedicamen Ies; sed secundum dici ab Aristo.
Et ratio i huius ὸenominatianis est : quia tale ab antiquis dice bantur,& cum verisac praedica' ualibus confundebantur ieiun ita men non sint relati ones sec dum esse; sed i olci nomine ha-'
Αε Tertium denique, quod relat ones , quae nulli sunt etantiales.sed accidentaliter semper conueniunt, essiciant per te hoc Praedi- .camentum; communis est consensus totiuν sicholae. Et ratio eius colligitur, ex disterentia earum 1 relationibus transcendenta libus, & secundum dici : quae cum petatueaut ad essentiam abla-
378쪽
Iutorum , quam complent, incompleti quidam respectus sinu, &aliquid eorum : & ideo non pollunt per se constituere rationem praedicamentalem , t ed simul eum eisdem absolutis. Relationes Vero , quae extra essentiam omnium absolutorum sunt; pii mohabeut modum naturae completae: quia nihil essentiale alicuius
sunt, sed per se habent proprium modum essendi, ad aliquid , qinsit integra, atque completa ratio praedicamentalis, sicut caetera accidentia prydicamentalia, & eonsequenter sua genera, species, ac differentias; ex quibus per se potest fieri ordinatio p dica inentalis .Habent etiam secundo; quod sint totum esse essentiale relativorum; ita ut nihil praerer relationes ipsas estentialiter includant:& ideo sic definira sunt ab Arist. Relativa sunt quorum totum siuum esse sit, ad aliud se habere. Conueniunt igitur re- ilationes istae cum transcendentalibus: in eo, quod nihil absolutum dicunt, sed totum esse earum est, esse rationes reserendi ad aliud:differunt ramen in duobus. In primo quidem e quia respectus secundum dici, non sunt tota ratio, totum elle , aut tota essentia relativorum : sed quoddam complementum eorum :&idco ea, quorum complementum sunt; non sunt relativa simpliciter, sed simpliciter absoluta:& ex consequenti dicuntur quodamodo relatiua , & ex hoc sequitur secunda differentia; quod respectiis illi non sunt ad aliud, tanquam ad rerminum, sed laquam
ad subiectum, vel obieetiim: ut petit natura absoluti, quod complent : relationes vero praedi ea mentales , non selum non dicunt aliquid absolutum , sed sunt tota latio, tora essentia, totum esse relativorum; quae contrituunt & ideo relativa ab eis constituta,
nihil absolutum dicunt,sed totum' suam esse, est referri ad aliud, non quidem tanquam ad obiecturii , .el subiectum, sed tanquam a. purum terminum: quia relatio a qua sola constituuntur, non petit aliud sub aliqua ratione particulari, ad quam ordinet relativum, luba constituit, sed sub ratione praeelsa termini. Ad primum arg. secundae opinionis , contrariae relationis se- seundum dici, distingueὴ dum est ah tecedens.nam este Substantia, quidquid pertinet ad essentiam substantiae:& quantitatem, quidquid . pertinet ad essentiam quantitatis duobus modis intelligi potest: In recto,& in obliquo. Et primo modo,negandum est quia non est necessarium; rem aliquam praedicari in recto: de quocunque eius modo, aut complemento: ita ut dicatur simpliciter lab- stantia , aut quantitas: bene tamen in obliquo: ita ut dicatur aliquid substantiae, vel quantitatis: & hoc modo verum est, hos respectus ei te absolutos, vel substantias,idis aliquid rerum abso-lὀtarum, vel substantiae.
Ad secundum : Negandum est,quod sequatur absoluta illa , in quibus clauduntur is i respectus, compbuta esse ex absoluto, de respe
379쪽
respectivo:quia non includuntur in rebus absolutis, per modum generis,aut differentiae,aue per modum compositionis,sed tam Ggenere,quam in ditarentia,atque in specie ipsa ex eis composita,
per modum euiusdam complementit tam eompositorum, quam componentium,unde non sequitur compositionem aliquam cum eis facere.
An syecies relationis 'adicamentatu a terminosis aeripienda.
7 E sola relatione praediramentali procedit quaestio , non de
relationibus transcendentalibus, nee secundum dicit quas probauimus quaestione praecedenti, non pertinere ad hoe praedi camentum. Vt autem melius intelligantur, quae de relatione discenda sunt, quasdam diuisiones relativorum adducere oporti Relatiuum igitur, quod est supremum genus huius praedicamen- ti,ptimo diuiditur in tria genera intermedia, secundum tria fundamenta,in quibus fundatur,enumerata ab Aristot. s.lib.Metaph. cap. 16. Primum genus relativorum est eorum, quae fundantur in Unitare,vel diuersitate generi ea,aut speeifiea; & habet sub se tria alia genera,vel species, eundum diuersa fundamenta, in quibus reperitur unitas, aut diuersitas. Nam si reperiatur in Substantia, erit relatio identitatis,vel diuersitatis; si in Qualitat relatio fiν militudinis,aut dissimilitudinis & si in Quantitate,relatio aequa litatis , vel inaequalitatis. Secundum genus relativorum est eo rum,quae fundatur in aetione,& passione: ut relationes paternitatis,& filiationis:& habet alia genera, vel species subalternas: se eundum diuersas actiones,de praesenti,praeterito,& suturo. Tertium,eorum, quae fundantur in mensura , ut relationes potentia
rum,& icientiarum,sub nomine mensurabilis, ad sua obiecta sub nomine mensuraemam obiectum dieitur mensura scientiae,& P tentiae:& serentia,atque potentia, mensurabilis per obiectum: ex eo , quod ad nihil potest utraque extendi, aut cirea nihil versari, o quod non eontineatur sub proprio obiecto. a Seeunda diuisio minus uniuersalis est:qua diuiditur relatinum, in Mutuum,& non mutuum. Relativa mutira sunt, quoru virum que dieitur tale,per relationem realemr ut pater, & filius i Non
mutua, quorum unum tantum dieitur tale, per relationem Ny lem. in altero vero,talis relatire non est, ut mensurabile, & men iuramam illud dicitur tale, per relationem realem:haec vero non habet talem relationem. .
Tertia diuisio est Relativa alia sunt AEqui parantiae, alia dis-quiparantiar. AEquiparantiae,quae eiusdem rationis, & denominarionis sunt, ut similia, aequalia. Disquiparantiae dicuntur quae di uersae rationis sunt,& denominationis, ut pater, x filius. in M
380쪽
3 Cap. .ae ad alic id, quaest. s.
Iibet autem horum generum, suas habet species, & de omnibus, di singulis,quaerit titulus quaestionis, A quo sumant distinctionem
Pecificam,au a termino,vel ab aliquo alio. Et prima opinio,videtur esse D. Thom . . p. q. 3 .arr. .&quod lib. λ. aett. . Suod relatao,aut relativum, non sitimat speciem a termino , sied potius a causa, per quam producitur : Quod probat hoc ar gum. Quia si relatio sumeret speciem a termino, sequeretur in
utroque parente, eadem esse relationem ad filium. Probatur consequentia: quia filius ψnicus terminus est; ergo relatio patris, &matri S, ad eum terminata,erit eadem. Sed conlequens est sal sunt, ergo etiam antecedens, quod relatio sumat speciem a termino. Pi obatur minoriquia pater eli causa efiiciens filij,mater vero pase sua tantum,ergo habent rationes causarum a pecie diuersas:quas necessario consequitur diuersa relatio in utroque: paternitatis in
Patre,& materni tat IS in matre.
Secundo probatur: Quia species debet sumi ab aliquo intrin- sseco,quod sit disserentia talentialis eius: sed terminus relationis, eth rex diuersa a relatione,& ei extrin leca, ut pater Respectu filiationis ; ergo non potest sumi ab eo species. Et si respondeas, non ita sum a si eciem a termino,ut terminus ipse sit differentia specifica relationis: ted ordinatio od terminum. Contra hoc est: quod relatio ipsa i ordinatio ad terminum. ergo si ex ordinet, aut Drdinatione ad terminum , sumitur species eius, sumet speciem a seipsa:quod patet esse falsum Pro hac etiam sententia,adduci potest testimonium Arist.quia. tria genera relationum distinguit ut vidimus non per diuersos terminos, sed per diuersa fundamenta: ergo sentit non vile sumendam speciem relationis a termino. Secunda opinio est communis,& vera ἔ Quod relatio, aut relatiuum, sumit suam speciem a termino: ita ut illae relationes sint ei uidem speciei: quae habent terminum eiusdem speciei:vt omnes . paternitates omnes similitudines: illae veto sint specie dis inctae, quae habent terminos specie dis inchos: ut similitudo,& dissimilitudo. Probatur ex definitione Aristo. quae au:Relatιua esse,quorum totum Hum Ust,es referri ad aliud, hoc eit,ad terminum;ergo talis erit re latio, qualis fuerit terminus, ad quem refert: & hoe est ab eo accipere lpeciem. Et D.Tho m. absque dubio tenet eandem sententiam, .p. q. art. 2. ubi sic ait: Cum ratiosteci a relatio . eougiat in Loe, uod ad aliud se habet necesse est dicere,quod dua relationes, non sunt diuersa se ndum lectem,si ex opposito una relatio
Probatur etiam rationes: Quia ex quatuor generibus causarum, relatio non habet materiam,& formam; quae sunt causae in
trinsecae, a quibus f sa dein a forma pollet laniele speciem. quia ut supe