장음표시 사용
601쪽
s 84 In lib.t de posteriresolui. cap. Iaser.
quae in ipsemet scientia traditur:& tales sunt omnes gesinitiones,& omnia principia propria particularium scientiarum. Haee autem diuitio,eadem est eum secunda,quam tradit D. Tho dicens, Propositionem per se notam unam esse .curus termini omnibus patenti quales sunt uniuersalissimae, quas appellauit Aristot. dignitates. Et in aliam , cuiris termini non omnibuS, sed lapientibus tantum sunt mam selli:& istae sunt,quas vocat Aristot.positiones.
Secunda diuisione eam diuisit in Positionem . o suppositionem:
circa quam versabitur quaeli io sequens. Tertiam veto diuisionem, satis aperte insinurrit,dum notiora Isdiuisit in ea , aeua sunt notiora natura, ct quoad nos. Ex hac enim diuisione sequitur, per se notum, aliud esse ex natura sua, &noa quoad nos,aliud vero ex natura sua, & quoad nos:& ex cosequeti
propositionem per se notam , eisdem modis diuidi ab ririit. Et probatur hoc arg.Omnis definitio costituit propositionem per se notam,cu definito: sed plures sunt definitiones nobis Incognitae: ergo propositiones, quas constituere possunt cum suis definitis,
erunt ex natur sua per se notae non tamen quoad nos: imo quae demsistrari,quoaarios,poterunt,a posteriori,per alique effectum.
Quartam deuique ἡiuisionem posuit e. seq. In per se notam po- tς sitise , cuius praedicatum positiuum , tae medio demonstrativo
eonuenit subiecto, & In perse notam negatisὸ, cuius praedicatum negativum , sine medio conuenit subiecto: tales sunt propositi nes, in quibus unum praedicatum negatur de altero:vt Substantia non est Quantitas. Non tamen illae, in quibus particulare genus nius praedicamenti , aut una species negatur de alia; vel de supremo genere alterius praedicamenti:vt Albedo non est Quantitas Lima non est color; Habitus non est Numerus:quia istae possunt demonstrari per supremum genus , alterius praedicamenti, mgatu ut Albedo non est quantitas: quia est qualitas: & qualitas non est quantitas: & linea non est color quia non est qualitas. Et una species,vel unum genus negatur de altero ut substantiano est quantitas.& homo non est equus.Negationes enim illae essentiales sunt: & ideo propositiones necessarias,atque demonstrativas,&per se notas constituunt. verba Aristot. sunt: sicut
quadam prineipia fiunt indemonstrabilia. Quod sit Me illud, θροοd sit hoo ia illo: sieqquod non erit hoe illud. nee quod sit hocis illo: quare , hac quidem esse aliquid. alia autem non esse aliqui eruiat prine ia. QuM veto duae diuisiones a D Thom. assignatae, sint consormes primae, ac tertiae diuisioni, designatis ab Aristot vel potius quod sint eadem , Probauimus iam. Resitat igitur ostendere, quod eius definitici consormis sit definitioni Aristo. a nobis ex verbis eliis desuptae.Quod se probari potest:Definitio D.Th.est, INFO
602쪽
Propesitio per se nota est ea . euius radi tum includitων in ratione intrinseca subiecti.Sed propolitio talis non habet mediii,per quod possit a priori demonstrari: ut probabitur ex solutionibus argumentorum Scotira aliorum: ergo consona est definitioni Aristor. Definitionem vero Seoti,non reiicimus ex eo, quod n5 possit reduei ad eande .sed quia prolixa satis est, atque obscura:vt verba
Pro solutione primi arg. Duplici distinctione distinguendum
est praedicatum intrinsecum.Primo quidem in Recto, aut in obli quo. Deinde, Secundum esse.aut siecundum causalitatem:& in Recto.
nulla pars est praeditatum intrinsecum,tespectu totius : quamuisseeundum esse sit ei intrinseea: sed in obliquo intrinseeum est e&hoe modo est propositio per se nota:Totum est maius sua parte. Praeterea, effectus per se, atque immediatus , non est intrinsecus causae:sed intrinsecus est ordo causalitatis,inter causam proxima.& per se,atque eius effectum & ex consequenti,effectus ipse quodam modo est praedicatum intrinsecum, respectu causae, ratione eiusdem ordinis intrinseci. Dum autem definit D. Thom .propositionem per se notam; euius praedicatu est intrinsecum subiectoe quacumque ratione intrinsecum esse debere intelligit. Hoc est. aut secundum esse, aut secundiun ordinem intrinsecum proximat eausalitatis. Ex his respondetur ad arg.Negando antecedens, quod aliqua sit propositio per se nota, cuius praediratum non sit intrinsecum subiecto,aut secundum esse, aut secundum intrinsecum ordinem proximae causalitatisrin recto ut in obliquo: secundum se,aut secundum ordinem intrinsecum unius ad alterum. Et eum intrin- seeus sit ordo causalitati inter effectum & causam proximam. per se,propositionem per se notam constituit, dum de causa praedicaturceum sit intrinsecum praedicatum causae:si non ratione suis bene tamen ratione Ordinis intrinseci.Et si non in recto, ne in men in obliquo. Aliae autem praedicationes accidentales,si aliquomodo sint per se notae,non sunt propositiones demostrativae:quia non sunt neeessariae. D. Thom. autem solum definit propositi nem per se notam demonstrativam : ut de Aristot. etiam notum est,hane tantum eum diffinGe.
Pro aliis denique propositionibus essentialibus, & mediatis, quas adducit idem argum. alia distinctione utendum est nempe,
Medium esse duplex Reaia vel rationis ut formale, virtuati.-dium reati,dicitur illud,quod est re distincta a praedicato, εe su tecto, inter quae ponitur medium:vt admirati uu, est medium reale inter homine,& risibile,& hoe etiam dicitur medium formale, Medium vero rationis est, quod solum ratione nostra distinguitura subiecto,& praedicato, & dicitur medium virtuale: quia iecun-
603쪽
dum rem,aut formam , non est distinctum ab extremis , sed se eundum nostrum intellectum plures conceptus eiusdem rei concipientem:virtute tamen , & quasi fundamentaliter con entos in re ipsa. Et quantum pertinet ad propositiones de monitrativas. utrumque medium constituit propositionem simpliciter mediatam, limpliciter demonstrabilem. Probatur ex Arist.qui concedit definitionem esse medium demonstrationis: atqui Definitio sol una potest cile medium rationi M& virtuale. Vnde sequitur,omnes tiropolitiones,quae possunt demonstrari
per definitionem praedicati aut sulbieeli,eile simpliciter mediatas: ut sunt illae,in quibus prima passio, praedicatur de definito, atque etiam de definitione: quia illa potest demonstrari per definitionem subiecti ,haec vero pet definitionem pallionis, δc etiam, illa, in qua una pastio praedicatur de alia; ut admirativum est risibile:
N eriam illae . quae assumuntur in arg. Sed communiter dicuntur immediatae quia secundum rem tales lunt. Ad secundum: Distinguendum est antecedens Nam sicut no- Istiora,vel minus nora dicuntur talia, & ex natura sua, & etiam in ordine ad intellectum impersecte cognoscentem: sic etiam pro
positio per se nota, & licet per accidens sit ad ritonem proposinis per se notae secundum se sumptae , quod non sit per se nota, quoad nosmihilominus sumpta in communi, quasi analogice diuiditur,in propositionem per se notam natura sua, & quoad nos. Ad tertium,negandum est antecedens, quod proposito per se
nota sit,quae ex propriis conceptibus,a quocunque uitellectu matis talis est: sed illa eli, inter cuius praedicatum , &subiectum, non datur medium, per quod a priori i: e demonstrabilis : & quia hoc non est semper nobis notum de quacumque propositione, ideo non quaecumque per se nota ex natura sua , est per se nota quoad nos. Talis autem propositionis non sormamus proprios conceptus distinctos,sed consulos:& ideo non in alia, seὸ eadem: non tamen per te nota nobis quia immediationem praedicati de subiecti non cognoscimus.
An nuda definitio sit pνιncipium, quod vocatur positro. DEfinitio duobus modis considerari potest inimo ; feci dum , orationem d i. trioni praecisam ; ut explicat naturam definiti: ut animal rationale. Secundo ; ut limul definitio e iungιtur in i propositione. ut citiri dicimus,homo est animal rationale. Et primo modo nuda sumitur, hoc elt, line definito:& de ea sic accepta quaerimus, AEn sit princaptiιm demonstratio=us..juod vocatur positιo.Et rutionem dubitandi ex una parte praebuit Aris . qui positionem diuisit in eam,qqae est propolitio,verum aut fallum continens. Et in, asiam,
604쪽
aliam,quae non continet verum , aut falsum : qualis est definitio, nude quidem accepta , & non cum definito : quia dum definito
coniungitur,lain continet verum aut falsum,cum efficiat eum eo propolitionem.Ex quo euidenter infertur pars amrmativa, quod
nude definitio sit principium,quod vocatur positio..1 Sed Opposta pars,quod non possit esse positio, videtur probari euidenter hoc argum.a superiori ad inferius negative. Quia principium diuilit Aristot. in Dignitatem, & Positione Se rursus positionem,in eam,quae contanet verum,aut falsum:& in eam quae nihil horum dictu qualis est definitio. Ex hoc ergo desumitur tale arg.Prisecipium est quid superius ratioue dignitatis,& positionis, cum in haec principia specialia diuidatur: ergo cuidens est resiseonsequentia, a superiori ad inserius negative. Definitio non est principium:ergo non est positio. Antecedens probatur,ex definitione principij tradita ab eodem Aristot. Principium, inquit , spropositio immediata: sed nuda definitio, non eit proposito : ergo nec propositio immediata,& ex consequenti, nec est principium. Plures solutiones adhibentur huic dissicultati, quas consulto
praetermitto: quia iam nemo eas curat. Solum asseram talutionem D.Thom .in Comment. huius cap.quam sequuntur serὸ omnes moderni:& videtur mihi necessario admittenda. Positionem duplicem esse, Formalem, is Virtualem. Formalis, est propositio. Vir alis vero,est definitio: quia ex ea proxime potest essici proinpositio,quae sit formalis suppositio. Arist.ergo vocavit definitionem positionemmon quod formalis sit positio , sed quod sit virtualis. Et hoc ςtia modo est principi u , & immediata propositio. 1 Sed contra hanc solutionem est arg.Quia si hoc sufficit, ut definitio dicatur positio,etiam definitu potecit vocari positio. Probatur consequentia : quia sicut is definitione adiumsta definito, potest proxime essici propositio, quae sit formalis postio : eodem modo ex definitio adiuncto definitioni: sed desinitum non potest ullo modo vocari positio,alioqui, cuilibet parti poterit attribui
denominatio totius ergo nec desinitio vocari potest potitio, propter illam rationem virtualem. Respondetur, negando conseque citiam : quia specialis est ratio iA definitio ue : ut dicatur positio virtualis , quae non est in definito, nee in aliis. Nam definitio ex propria natura, est medium ordinatum, per quod passiones demonstrantur de subiecto in sc .entia: unde per se & proxime ordinatur, ad constituendatu propositionem necessariam , α per se notam:quam non potcst constituere,nisi cum definito. Petia etiam ponitur in scientia, tanquam landa metum omnium vexitatum eius,& haee est etiam specialis ratio,propter quam vocari debet positio. Et has speciales rationes considerans Aristot. merito eam vocavit principium,&positionem,quae non reperium
605쪽
s 88 In lib.de posteri resolui. cap. 2.quast. .
fin definito.Nam eum non sit medium ordinatum ad demostran das passiones, nee pet se Ordinatur ad propositionem per se noram constituendam , potius quam ad conatuendam quamlibet
aliam,non ponitur, tanquam tundamentum proximum omnium veritatum eiusdem scientiae,sed ad summum remotum. Ideo Ron
potest ullo modo vocari positio.
a principia demos timis sint magis vara,quam eonclusio.' i mersaliter.υna propositio. an possit esse verior altera. PRaesupponenda est definitio veritatis quam omnes recipiunt: I Veritas est, adaquatio intestectitas eum remel ad rem. Adaequatio intellectus vocatur:quia veritas,saltem complexa s quam formH iam vocare solent in primo, & formaliter reperitui in intellectu, ae propositione mentali, per quam enunciat unum de alter . In Propolitione ver4 vorali, & seripta, solum reperitur tanquam in ligno. Dum ergo intellectus ita enunciat per propositi ne men talem , sicut res se habet in se dicitur verus et dum vero enunciaraliter,ae res se habet in se,dicitur falsus.Nam,ut saepe Aristot.re peti r,ab eo quod res est,uel non est, enunciario dicitur vera, vel falsa: ut si de Petro sedente enunei et,quod sedet:verus est, si vero quod stet;vel non sedeat,etit falsus.Velitas igitur eosistit,in adaequatione coneeptus eum re ipsa:vel in adaequatione rei ut representatae per coneeptum,eum seipsa; ut est in se. Quaerimus ergo: An complexa hae veritas, sius piat magis is minus,ὲn ordine ad promissa , dy emel mem cita ut intellectus dum assentitur praemissis, magis verus sit,quim dum assentitur conclusioni: ex cosequenti,praemissae in intellectψ quae sunt propositiones mentales , finimagis Ver quam conelusio, etiam in mente: quae est propositio mentalis ex eis deducta& consequenter,eadem principia;vi sunt Propositiones vocales,aut scriptae,sint veriora conclusione voeali, aut scripta.Et uniuersaliter, intellectus per unam propositionem menralem, an maris verus sit quam per alteram ac propositio iria mentalis,sit verior: atque ex consequenti,vaecalis,& scripta. Prima opinio: Negare ramissM esse verrores emel isne r & υH- 'ersaliter unam propositionem esse veriorem altera. Ita tenent exmodemis nonnulli Probant ex intrinsera ratione veritatis.Nam veritas eonsistit in adaequatione conceptus eum re ipsa repraese rata. Ita ut nune verus sit,quado repraetentat rem,seut se habet in se:falsus veris,elim ea alio modo repraesentat:sed adaequatio cosi-nie in indini sibili:ita ut no possit intelligi maior ut minoriergo retitas propositionis etiam eonsistit in indiuisibilia ita , ut non Possit maior , aut minor intelligi in diuersis propositionibus. . Proba
606쪽
In lib. . de Poster. res lutione, p. a. q. . FS 3
Probatur minor: quia adaequatio est quaedam aequalitas concertus reprae lentancta, cum re repraesentata: sed aequalitas constitie in indivisibiluita ut non possit esse maior vel minor. Quia si duo corpora habent aequalem magnitudinem , Ita ut neutrum excedat alterum: tunc dicuntur aequalia: si vero unum excedat alterum, quaintumuis minimo excessu,non erunt aequalia sed simpliciter inaequalia: ergo eodem modo : vel conceptus repraesentarrem , sicut eit in se,vel excedit,aut deficit,qaantumlibet minimo excestu. Si primo modo se habeat, verus erit: si secundo, falsula& consequenter, si propositio enunciat rem sicuti eit,erit vera, si vero excedat ; vel deficiat, quantumlibet parum, erit falsa: non potest igitur intelligi, quod sit una inagis vera quam alia: sed eoi pio , quod minus vera excogitatur, erit falsa Cratia exempli: Non minus verum erit Petrum esse album, si ei albedo inhaerear, quam esse hominem: quia non minus adaequatur una propositio rei significatae, quam altera: sicut, si duo corpora sint aequalia, non erit possibile excogitare alia magis aequalia.
Secundam opinionem tenent ex modernis ali3: AT antes principia esso veriora conelusione: is uniuersa iter, unam propemtionem veri rem altera. Probatur teli imonio AIis . 4. Meta. tex. Ig. ubi docet ali ruid esse magM verum, quam abud, o pariter missis falsum , quod sic probat: Quia non aeque mentitur, qui diis Cit , quatuor elle quinque,ac ille, qui dicit, quatuor esse miliat ergo magis falsum elt, quod iste allerit, quam quod ille: sed falsum, est contrarium veritati aergo eodem modo erit una propositio magis Vera quam alia. Probatur consequentἰa: quia contra .riorum eadem eli ratio. Praeterea cap. praesenti, docet expresse com lusionem esse veram propter pramulas. ergo praemissae erunt magis verae quia propter quod unumquodque tale,& illud magis. Probatur δeinde ratione:.Quia a nemine negatur principia esse certiora,euicientiora, & magis necessaria,quam conclusionem, cum lint per se certa , per se euidentia, per se necessaria , hoc et .
sine ullo medio . sed quibus intellectus, cognita tantum significatione terminorum assenti turriconclusio vero non sit terra, euidens, aut necessaria per se, sed per aliud : hoc est, per principia, quibus mediis ei assentixur intellectus sed magis certum , magis
euidens, & magis necessarium , ei magis verum e ergo erit eodem modo magis vera. Et certe, si una propositio non esset ve-xior altera, non esset fides diuina magis vera, quam scientia, aut quam quaelibet alia cognitio humana. Vnde, nec magis verum
esset, quod i eus est trinus de unus, quam quod paries est albus, cui inhaeret albedo: quod tamen fallum est, & contra D. Tho. 2.a .q. ar.8.ubi docet iam diuinam expropria narura certiorem essenuacunquν mentia noctra.
607쪽
Nostra sententia, medium tenet inter haec extrema ,&expli- is eatur hae distinistione: Veritas duobuου modia ρotest eonsiderariPrimo, Formaliter, ex parte essentia: quae consistit in adaequatione intellectus per eonceptum , vel iudicium cum re , extra existe te, per eundem conceptum repraesentata. Secundo, ex parte fundamenti , ct eausarum eiuου. Fundamentum , est entitas & perse- ctio ipsarum rerum , circa quas versatur. Nam cum verum, sit passo entis , quae persectiora sunt secundum entitatem, cem sentur etiam persectiora secundum veritatem. Causae autem vexitatis esse possunt, necessitas, infallibilitas, certitudo , atque euidentia et pondus etiam, siue momentum rationum, quibus probatur. Dupliei ergo conelusione respondemus. Prima , Veritas ex 27 parte rationis formalis, o essentialia Vsim adaquatronΜ. in qua n-
si iis, non potes esse maior in v propositione, quam in alia. S Cunda , ex parte jundamenti, is causarum elisu, maior esseparast σήdeo v propositio ex hac parte magis vera . quam altera. Vtraque conclusio eum distinctione adducta , continetur expresse in doctrina D.I hom. quae. 2. de virtutibus, arr.3.ubi ita ait: Ckm v riim consistat in adaquatione inteluctus, m, si consideretur vertis ras secundum rasionem aqualitatis, qua non recipit magis es' --ηus ;*non contingit esse aliquid magis, is minisi verum. Sed si eo sederetur ipsum esse rei , qua est ratio veritatis , sicut dicitur in x. Meta. eadem est dispositio rerum in esse, i, veritate: Unde qua sunt
magis entis,sunt magis vera. , propter,ae etiam an scienti/s demonstrativis, magis creduntur principia, quam conclusiones. Et primam conclusionem nostram probat arg primae opinionis. Secundam vero, probamaz.opinionis secunda , de ideo non est necessarium illi,aut his respondere. Solum restat explieandum, quomodo sit loquendum absolute in hae rer An dicendum sit absolute; Pramissas esse veriores eo se elusione : Θ υnam prepositionem veriorem alia e vel absolute negandum. Respondeo ; Eodem modo loquendum esse; veloquimur in substantia Qua sicut substantia non habet latitudinem gradualem, sed consistit in indivisibili ratio eius, ita vetitas non Labet latitudinem gradualem, sed ratio eius consistit in indiuisibili adaequationis. In substantiis autem, non dicimus unam cile magis substant iam, quam aliam, sed id negamus absolute. crimArist. dicimus autem, unam substantiam cile meliorem aut per fectiorem aliar aut secundum maiorem perfectionem specificam, aut indiuidualem: pari ratione de veritatibus seu propoliationibus veris loquendum est.Ita ut absolute negandum sit,unam propositionem esse veriorem altera. Concedendum tamen, hais bere persectiorem veritatemtaut essentialiter, aut indiuidualiter. Ee
608쪽
i, ῆEt ideo dicendum est ; Praemissis persectiorem veritatem speei Leam continere,quam conclusionem & unam conclusionem, perfectiorem veritatem indiuidualem , quam alteram: quia proxi mior eit principiis, a quibus ambae derivantur. Et eodem modo loquendum est de lalsitate. Quamvis persectio , non bene ad sal sitatem applicetur , quae nihil est sed loquesidum est de illa uix amaturam eius , eodem modo, ac loquimur de veritate: quamuis distinctisterminis, aut modis loquendi. Maec tamen ratio reperitur particularis in salsitate, quod haec, cum sit quasi recessus ar veritate, praeter eausas illas, opter quas una veritas dieitUr Aerfectior atia: & una propositio perfectiorem veritatem continere, quam aliae una falsitas dicitur etiam maior, aut tinentior - alia:& una propositici continere maiorem salsitatem, quia alia quia magis a veritate recedit. In quo.iensu dixit Arist. vbi supra magis mentiri eum,qui dicit quatuor esse bisse, quam alium qui diceret qaatuor vile quinque: cuius sensus est, ingentiukorose re
3oi, 'R-υμ demo rationuι in duplici differentia postum esse. - . Nam vel lant propositiones meiata , atque indeiraons r biles; xel Demon Irari possisnt.. Quod utantelligatur, sciendume it, quod omnes conclusiones totius sinentiae continentur vi tu aliter in principira eiusdem scita ei, a quibus suo ordine pro-t cedunt, ita ut quaedam proximiores sint principiis , quam aliae: Ande quaedam demonstratur peraIias: priores et mediatas tamen, adhue demonstrabiles , quousque perueniatur .ad aliquam ammediate derivatam ex principitia Et hinc est , quod.noa,-aUI demonstrviones habent praeinlitas. immediatas, vel inde- monit rabiles: sed plures unam saltem, vel alteram, quae demo stiati porest. Gratia exempli: Ab essentia hominis procedunt pi os possionesἀvt, capacitas disciplinae,adm:ratio, & risibilitas: tali ordine, ut capaeitas disciplinae procedat immediate e & hac media, admiratici: media rem admiratione, risibilitas :& iuxta Iamic Didinem demonstrantur iniscientia de illo: prima pere -u fiam: seeunda per mimam et & tertia per. secundam r& ideor monstratio illa; pet quae detrionstratur prima passio de .es sentia , habet, vitamque praunissam immediatam. atque inde- . monstrabitum:alia vero in quibus demonstrant reliquae, unam - quidem praunissam in demonii rabilem ,&aliam qqae demonstrari potest. Prima paulo demonstratur sic: Omne animal ratior
Due in capax disciplinae : Omnis homo est animal rationale:
609쪽
ergo omnis homo est capax disciplinae. Cuius demonstrationis voraque praemissa est immediata,maior quidem , in qua praedicatur prima pallio de essentia : & minor, in qua praedicatur defini-eio de definito. Sed in sequente demonstratione per primam demonstratur passio seeunda: Quidquid est eapax disciplinax est admirativum: omnis homo in eapax distiplinae r ergo omnis homo est admirativus. Cuius maior, est propositio immediata, in qaa una passio immediata praedicatur de altera: minor vero de
His expositis, unum praesupponit quaestio & alrerum quaerit. 3 Praesipponit quidemi Erasmissas esse cretiores eonι lusione sic tu com--um. Quod non solum est assertum ab Aristotele, sed expresse probatum: quia eertitudo eonclusionis derivatur a praemisus: αideo certiores esse oportet. Quod praesertim verum est,ac ne se sarium, dum praemissae sunt propositiones immediatae r nam illae ex se,& a se habent certitudinem: eonclusio vero, non ex se, que a se, sed derivatam ab eis r at magis eertum est,quod a se ba- hev eertitudinem, quam quod habet ab alio: ergo praemissae immediatae certiores sunt conclusione. Quaestio igitur solum p res esse , de praemissis demonstrabilibus, An aua etiaran dis Messa certiores conclusionerim ut dum demonstratio habet unam immediatam ,& alteram demonstrabilem, sufficiat eooelusionem esse minus certam,quam illam; & possit esse aequalis in eertitudi- eum altera:vel necesse sit,etiam esse minus eertam,quam prae
Et prima opinio tenet ; Uoc non esse neeessarium , sed nisi stlassa conel onem aqualiter eretam eum namissa demon abili. Ita tenent moderni quidam. Et probant, testimonio Aristot. in fine huius cap.ubi non dixit necessarium esse magis credere omnibus principiis, quam eones Dui , sed aut ommbus, aue at qua, t Sentie ergo habere conclusonem aequalem certitudinem , eum
Probant deinde ratione: Quia si praemissae debent semper ense eertiores conclusone , maxime propter rationem A rim nempe proprer quod unumquodque tale, dc iund magis 1 sed haec non frobat, nisi in cautis aequivocis, non in uniu eis Dergo non prohat de omnibus praemissis, sed solumi de immediaris. Probaruteonsequentiat quia solum praemii heimmediatae sunt eausae aequ4 voeae conclusionis, quia ditarunt speeie ab illa a praemissa ueti demonstrabilis, eum sit assensus scientificus , eiusdem speciei est eum eonet usione:&, ideo non potest esse causa Minuoca eius, ted
univoea semper eri unde non erit necessariu,quod fit certior e clusione. Minore vero probant:quia essectus causae uni voca mu
sis persectioius est in ea ut patet in homine se erantein genre .
610쪽
Seeundo potest probari: Quia tonclusioses eiusdem scientia:
ideriuantur ab eisdem principiis:ergo aequalem habent certitudi nem ab eis deriuatam: sed saepe contingit conclusione tu , & pm missam demonstrabilem, pertinere ad eandem scientiam ἱ ut O stendit secunda demonstratio a nobis adducta, in principi 3 huius quaestionis: ergo habebit aequalem certitudinem cum ea.
Quod firmius probari potest in demonstrationibus Theologicis,
in quibus conclusio procedit, ex una praemissa pertinente ad fidem diuinam, & ex altera pertinente ad i hilosophiam natura-33 Iem:ut ostenditur in hae : Omnis homo est risibilis: Christus est homo: ergo Christus est risibilis. Tunc ergo vel conclusio perri-net ad fidem diuinam: vel ad habitum scientiae Theologicae: &utroque modo est certior praemissa evidenti: Quia fides dulina certior est scientia. Igitur id etiam ; quod a fide diuina dentiatur,
certius erit: illa ergo conclusio, Christus est risibilis, certior est, quocunque modo accipiatur , maiore praemissa, nempe Omnis, homo est risibilis;quare non solum concluso aequalem potest habere certitudinem,cum altera praemis ru. sed aliquando maiore. Nostra sententia est: Vtramque praemissam semper, is necessario esse ceniorem conclusione ; ita , ut nullo easu possit habere aqualem certitudinem eum aliqua earum.Et haec est magis communis inter
Probatur dupli ei arg. Primo: Quia in demonstratione propter quid de qua loquimur ) praemissa demonstrabilis agit in virtute
principiorum, a quibus proximius derivatur, quam conelusio: cum haec derivetur mediante illa: ergo maiorem habebit certitudinem. Probatur euidenter consequentia : quia quo effemis proximius derivatur a causa , eo persectius participat virtutem eius: praesertim comparatione alterius effectus : a quo non nisi ullo mediante participatur. Secundo:Quia praemissae,quaeeunque illae sint, continent unionem extremitatum cum medio: conclusio vero continet unione
earumdem extremitatum inter sese , media unione earum cum medio.tanquam ratione formati,ac totali; propter qua uniuntur inter se:ergo prior unio,a qua totaliter dependet seeunda, fortiores eum fit immediatior : sed fortiorem esse unionem extremitatum cum medio,est certiores esse praemissas: ergo maior certitudo prouenit eis ex natura demonstrationis.QDre repugnat cou- cluhonem habere aequalem certitudinem,cum aliqua earum.
Ad testimonium Arist. Respondet D. Thom. in Cosentientariis illius non dixisse, omnia principia certiora esse comissione , sed saltem ali uar quia licet ex virtute demonstrationis semper sit
utraque praemissa certior, contingit tamen aliquando conclusionem habere aliam sertitudinem experientiae,praeter eam,quam