장음표시 사용
621쪽
Licet contrarium teneas Toletus, quantum ad modum Per se,N De omni rastirmans plures propositiones esse per se , quae non sunt de omni:vt hominem esse grammaticum,est in secundo m do,per se, & non est,de omni: cum non conueniat omni homini actu habere grammaticam. Nam de aptitudin euidens est con uenire omnibus;& curuitas etiam eonvenit naso, Per se, non tamen omni . Falsum est enim, quod propostiones istae sint per se. Nam neque grammatica, proxime ac per se definitur per hominem,sicut nee reliquae scientiae,aut artes: neque curuitas definitur Per nasum adaequale & per se a cum constet aliis etiam subiectis CDnuenire eam posse,ptaeter nasum ,& hominem: unde ad quintum praedirabile pertinent similes propositiones, tanquam pure
praesenti. Quod diei de duplex est , Priori cum is Posterio-ilrsicum.Priorasticum vocariat in eo sensu, quo addueitur ab Arist. iin lib.priorum a summulistis in . lib. Summularum, & significatio eius est:quia nihil sit sumere sub Subiecto,de quo non dicatur Praedicatum, non quidem secundum veritatem propositio-Dis,sed secundum modum enunciandi. Nam ad formam syllogi-stieam impertinens est,quod propositiones sint verae,vel falis; ὁ solum per serequiritur forma aut modus enunciandi uniuersalisa; ex quo habetur ; ut si praedicatum dicitur de subiecto distributo, nece sic si diei de quolibet assumpto subeo:eum pro omnibus distribuat .m i ver de omni. Posteriissicum vocatur in eo sensu,' uix adducitur ab Atis .in hoc opere, nempe in, ordine ad demoniliationem:quae elim ex veris propositionibus constare debeat,ne cesse est , ut Praedicatum de omni, dicatui de quolibet contento sub Subiecto:non solum secnndum modum enuneiandi ,sed etiam seeundum veritatem propositionis. Et in eodem sensu accipien dimre Dici do n-οῦ de quo non fecit mentionem Aristor. in hoc
cap.quia facila intelligi potest , idem esse in propositionibus negati uis, praedicatum negari de omni subiecto , ac in affirmativis ei; unde negati uae omnes propositiones, in quibus praedicatum negatur de omni subiecto, & quolibet contento sub eo , & pro
quolibet tempore,etiam sunt de omni modo negat tuo. - ' Circa terminum Post. notanda est ratio, propter quam,in qua- 34tuor modoς diuiditur ab Arist. ita ut nec sint plures, nec paucio resin est haec.Res de qua aliquid demonstramus,quatuor tantum potest habere considerationes. Primam; ut est in se oper se. Secundam , In ordine ad predicata essentialia . Tertiam , In ordinemd proprias passiones. Quartam , In ordine ad propriam operatio em , cuius es causa per se. Et nima consideratio , constituit tertium
622쪽
tertium modum qui non est praedicandi,sed essendi. Seeunda eo videratio , constituit primum: & Tertia eonstituit secundum : qui sint modi praedicaudi: Quarta vero, constituit quartum t qui nec ost modus essendi, nee praedicandi,sed per se causandi. De termino vero Vniuersaliter, dieemus quaestione sequenti. His suppositis: Sententia Arist. est, quam sequuntur omnes e positores Quod omnis d/monfisatio Propter quid . debst constare propositionibi , de omni is persem sed non omnis deiat eonfia, προ
sitionib- , qua sint uniuersaliter: se οἰ- ρομα ima inter hast
il3, inquam , quae procedit ex causa adaequata conuertibili eum es
festur,& utrumque probari potest efficaciter. Primum quidem hoe arg. Omnis demonstratio debet procedere ex necessarii. , ut asseruit, deerobauit Arist.in principio huius eap. sed omnis propolitio neces. iaria, debet esse aliquo modo de omni, atque etiam per se: ergo omnis demonstratio debet constare propolitionibus de omni, Seper se. Quod vero non omni, demonstratio Propter quid , procedere debeat ex propositionibus,in quibus praedicatum dicatur uniuersalitet de lubiecto in sequentibus erit manifestum.1 Cirea solutionem ptimi arg. Di tingueis a sunt diuersa singularia: nam quaedam sunt, in quibus indiuidualis differentia non distinguitur a specifica ; ut plures teirent de angelis : vel cerre a Praedicatis essentialibus , ut in Deor in quo sicut esse, sc essentia, non distinguuntur; eadem ratione . nec distinguuntur praedicata essentialia ab indiuidualibus. Alia sunt singularia, in quibus certum est distingui indiuidualem differentiam aliquo modo ; a specifica, eum indiuidua multiplieentur liab eadem speete. Sic autem N in angelis etiam apud alios distinguitur: & in his indiuiduis in quibus non distinguitur . dantur propositiones singulares , quae sint per se.& ex quibus demonstratio componi poteti:& istae aequi. ualent uniuersalibus , quia essentiales sunt; & si plura darentur in is diuidua illius essentiae , essent de praedieato communi. Vnde virtute saltem sunt de omni: ac hoe sufficit ; ut verum sit, omnem Propositionem demonstrativam esse de omni. In indiuiduis vero,
an quibus differentia indiuidualis distinguitur a specifica, nulla potest dari propositio, ex qua possit fieri demonstratio propter quid : quia de his indiuiduis . sub ratione talium indiuiduorum
acceptis; ut de Petro, ut Petrus est, non potest dari demonstrario , nec scientia propter quid: ut expresse docet Arist. I. lib. Meta cap. 34. & pluribus aliis locis. Et D.Τhom. quaest. 9.de potentia, arti .ad I.& I p. q. ις. aix'r. ad s.negat singularia posse definiri. Se proinde esse obiectum sesentiae : quia definitio est medium demonstrationis , δι seieptiae. Vnde sequitur ii nec in his dari propo-
itionem , quae propriὸ sit, per se, neque de omni: sed dum aliquid demonstratui de eis : demonstratione propter quid solii m
623쪽
demonstrantur passiones communes t pectet , per essentiam quoque communem: & hoc est de illis demcnstiari in quantum paristicipant naturam speciei , non ratione differentiae in/iuidualis I deest quasi applicatio scientiae de specie , ad illa. Et hoc modo demonstrantur in Theologia de Christo, passiones hominis :& etiam diuina attributa, & proprietates , inquantum habet utramque naturam , Diuinam & Humanam , quasi per applicationem icientiae
de Deo , & homine , illi personae . illique indiuiduo esse habenti
utramque natui an . Et hoc esse verum.ostendunt demonstrationes
ipsae : quod certe, non est dari scientiam , vel demonstrationem, propter quid,de singillari naturae corruptibili si ut talis, sed ut habente naturam specificam , vel etiam simul diuinam de qua vera scientia esse potest ut explicatum est. De his tamen indiuiguis potest dari scientia a posteriora, quae vocatur scientia, Luia, atque etiam demonstratio , sura: ex effectibus per experientiam cognitis procedens : & ideo tam scientia ipsa , quam demonstratio Expemnentalis vocatur. Qualis de Petro daretur,etiam si de homine nullam scientiam a priori habe-Temus e quia per experientiam cognoscimus, Petrum. & loannem esse capaces disciplinae r & eo sequenter, per eandem experientiam,qubd homo, sit capax disciplinae, quod admirativus, atque risibilis:tatem ergo demonstrationem possumus constituere de Petro: Omne illud ,quod assequitur notitiam alicuius rei,est ea pax disciplinae : Petrus consi quitur notitiam huius, aut illius rei: ergo est capax disciplinae,& etiam Quidquid admiratur, est admirativum Petrus admiratu C. ergo est admirativus. Et pariter probare pota. mus, quod sit risibilis, & rationalis. Sed demonstrationes istae nimis sunt imperfectae, ut eap Io. ostendit Aristo. Quare non est necessarium eonstare eas propositionibus per se.aut de omni, sed latis est , constare propositionibus utcumque necessariis. Quia hos tres terminos,de Omm, per se, δέ uniuersaliter,solum adduxit Arist. pro demonstrationibus persectis, quae voeantur propter quid. Et ex his constat solutum esse prin. uin arg. Circa propositiones indirectas; de quibus piocedit prima pars se- ireundo argum .diuersae sunt opiniones. Prima, Caiet. cap. praesenti, qui dicit . esse pre se in sicundo modo , cum conueniat eis definitio: nam praedicatum est de definitione subiecti; ut in hae : Risibile est homo : aut Rationale est homo. Alii vero, negant omnino, ullam propositionem in directam esse, per se, aut ex ea posse fi ri dc monstrationem , propter quid. Et hoc mihi videtur probabili': Qga propositiones in directae , carent forma, & modo naturali propositionum : in quibus praedicatum habet modum formae, subiectum vero modum materiae. In in directis veto , oppositum videmus,
eum illud habeat locum praedicati: quod vel e subiectum est
624쪽
ideo suot quasi propositiones contra naturam : ergo non conuenis illis ratio, per se,vel de omni: qui modi cum pio demonstrationibus, Propter quid, traditi sint ab Aristo. non conueniunt nisi propolitionibus naturalibus,ti habentibus veram formam propositionum : ex quibus demonstratio, propter quid fieri potest. N hilominus quandam habent similitudinem cum propositionibus, per se,&de omni. Ad formam igitur argum.neganda est consequentia: quia definitiones horum modorum,praesupponunt rationem directam propolitionum: unde sensus eorum est,primus modus per se est,quando praedicatum pertinet ad definitionem subiecti, directae propositionis r de secundus, quando subiectum directae propolitionis, pettinet ad d finitionem praedicati. Ad aliam partem eiusdem arg. neganda est consequentia quod omne acridens pradicetur de subiecto , in secunda modo per se: quia modi, per se, praesupponunt propositionem necesIatiam sicut di xumus modo , praesupponere proeositionem directam. unde sensus definitionis secundi modi, per te. est, Seeundus modus, per se. est. quando subiectum pertinet ad definitionem praedieati, in propositione necessaria. Ita sentiunt communiter expositores, e praesenti,
praesertim Sotus,& Cale. & colligitur ex Arist. qui pii usquam defi. niuillet modos per se , probauit demonstrationem procedere ex necessariis: de exhlicatis primo de secundo modo per se, subdiu Is Caetera omnia eue accidentia quasi praesupponens , hos modos non reperiri, nisi in propositionibus necessariis. Cap.etiam s. huius libri, docet expresse,quod,ea quae conueniunt, per se,his modis, necet lariis conueniunt. Falsum est ergo,dc superius a nobis refutatum quod Toletus assetit, Quasdampropositiones accidentales, esse in secundo modo per β. Ad formam igitur alg.Concesso antecedente neganda est consequentia,quod accidens praedicetur de subiecto , in secundo modo : non enim satis est, quod ad definitionem aecidentis pertineat subiectum ; ut praedicetur per. de illo : sed requiritur, quod necessario ei conueniat, & non contingenter. vel pure accidentaliter. Ad tertium arg. Concedimus, non omnem demonstrationem,
Propter quid, constare propositionibus, in quibus praedicatum dicatur de subiecto ,niuersaliter: sed solum perfectis limam , quae
procedit ex eausis adaequatis, α conuertibilibus cum effectibus: vein sequentibus constabit.
Quidnam significetur per terminum uniuersalitar, eran conueniat tropositionibus superiorum, vel siolism his quoungin terminis conuertibilabus. Cirea
625쪽
cos In lib.1. de Posteriori resolui. V. . quaest.
CIrca primum, quod quaerit titulus quaestionis, notandum est lymue is duobus modis sumi. Primo , ut est modus subiecti,
ratione cuius constituitur propositio uniuersialis : Vi omnis homo est animal. Secundo; Vt est modus praedicati . constituentis propositionem de praedicato communi, aut uniuersali. Certum est autem , non sumi hoe loco ab Atiae ut est modus subiecti, sed pradicati: cum accipiatui comparatione subiecti. Sed adhue,ut est modus praedicati, dupliciter sumitur. Communi quidem ratione, pro quolibet praedicato multis communi, in qua acceptione semiatur a Porphyrio in praedicabilibus : 4e definitur ab Aristot. quodsi unum in multis. L. tib de interpretatione. Sed in arte posterio istica, specialius accipitur, non pro quolibet praedicato multis communi, sed sollim pro eo, quod conuenit subiecto, secundum quia ipsum, ve rimo. Quale est praedicatum huius propositionis ; Homo est rationalis: & in hae acceptione, sumitur ab Aristotele cap. praesenti atque m titulo quaestionis. Quo supposito,quaerit secundo: Aneonueniat propositionibus δερ-licato communi, pertinente ad essentiam rei , Ita ut omnes propositiones, in quibus praedicatur genus proximum de specie , sint uniuersaliter: vel solum illae, in quibus praedicatum conuenit per
se subiecto,& eum eo conuertitur.
Prima opinio asserit: Idem esse uniuersaliter eo uenire radica- Iotum subiecto, quod eonuenire et , per se primo,atque immediate: Mideo praedicationes generis, tales esse. ita Ferr.1. lib.contra gentes, cap. I s.& Sotus cap.praesenti,qu.uniea.Probant testimonio Aristor.
cap. praesenti: ubi sic ait: Per se autem, is secundum quod ipsum, idem ; ut per se, linea inest punctum ,'rectum. Sed propositio, in qua praedicatur genus proximum de specie, est per se : ergo erit etiam secundum quod ipsum. Et secundum quod ipsum, est idem. quod uniuersaliter: ut idemmet Aristoti docet explieans , quid si
uniuersialiter zergo erit etiam uniuersaliter. Et idem asserit D. Tho. . tib contra gentes,cap. I s. ubi praedicatum, quod ita conuenit per se alicui: ut non conueniat ei per aliquam caulam, sed immediate.& per se: doeet conuenire secundum quod ipsum:& ideo niueris saliter. Sic autem conuenire animal homini, patet 1 ergo sentit D. Thom.conuenire uniuersaliter.
Probant deinde ratione: Quia idem est, praedicatum eon is nire subiecto uniuersaliter, ae ei conuenire primo, vel secundum quod ipsum: nempe, ut tale est, aut non per aliud r sed tota definitio, conuenit speeiei, ut tali.& non per aliud medium,sed -- mediate : quod est conuenire ei primo: ergo conuenit ei uniueris saliter : & ex consequenti, quaelibet pars definitionis uniuersalitet
conueniet:at altera est genus:ergo,&C.
Secunda opinio, est expressa D. Thom asserentis, illudflum 1 ip adicatum
626쪽
In lib. . de Pester. resolui. cap. q. 3. 6ns
Fadicat .m conuensυ υπiuersaliter, quod non excedit subrectum ἀμν se ei conuenit,steum eo eonuertitur. verba eius sunt: Impossibiis . aliquod unum duobμε conuenire , o virique secundum quodU- sum: quod emm da aliquosecundum quod ipsum dieitur , Vsum non --vit: sicut habere tres angelos aquales duobuι rectiε . non excedit triangulum, de quoprassicatur. sed est idem conuertibiliser, , &c. tia etiam Albe rius Magnus, I. lib. Posteriorum , tractatu L. cap. I L. Venetus,Caietanus,Toletus , di moderni omnes. Et haec est . vela alios terminos, nempe de omni & per se : ergo sentit non suffi cere quod sit praedicatum. per se, in primo, aut secundo modo vidi eatur uniuersaliter. A iserit praeterea, Udere supra Ierminum,
de omni . & per se, quod conueniat subiecto , secunilam quod
ipsum,vel ut tale est sed genus proximum , non eonuenit speciei ut talis est,eum sit comm qne caeteris speciebus: ergo non conueniet ei seeundum quod ipsum , nec uniuersaliter. Q. . Probatur etiam ratione:Quia praedicatum conuenire subiecto,seeundum quod ipsum,est conuenire ei,ut tale est , quod expresse docet Arist c concedunt aduersaru: sed animal non conuenit homini, ut talis est : ergo neque secundum quod ipsum. Probatur inlapsi mo, ut talis est distinsuitur ab equo. & leone, , ac caeteris speciebus et hit per genus animalis non distingu tur ab eis. sed potius cum eis conuenit: ergo animal non praedicatur de homi
ne,m xalis est , atque 3dpo nec secundum quod ipsum nee uni-13 utrialiter. Secundo: Nihil conuenit alicui, secuiuium quod i p. sum, vel ut tale est, nisi quod est sibi proprium , & non Eorrimu
ne aliis: non quod commune est, potius conuenit illi , ut cora. municat cum eis. Gratia exempli, quod conuenit homini, ut talis est,nenlipe, Vt est homo mrem illi,nis talei mal i--on ut habet naturam sensiti uasti eommunem caeteris animalibus: sed ut est animal non est tale animat: ergo aniae*t non conuenis ei vitaleonee secund J in quod ipsum,vel uniuersaliter. Iraqile nostia sententriduo asserat. Primum s i quo/ ut με myy e .uniae subiecto uniuersaliter, non requiruμε, nee sufficie quod conveniat ei assentialiter, aut in primo modo per se , velat/am immediate. Nam bene pocul his modis conuenire,& non nueniret uniuersaliserr& exupposito , ne poῖest coquenire inieciMON qcloe, x non essentiaster ω nee immediate , dei ςρnuenire istae 9II cr. FLιubstantia e nuenit ho ui silentialiter , M tu prjmo modo per se: & animal etiam imRemate: & tamen neutrum conuenit ei uniuersaliter. : & capacitas disciplinae vela in Vatio, non con e-ν junt homini bis mcdis,nibilominus ei copueniunt uniuerialiter
i Probatur testimonio Arist. qui explicans terminum , iure- βιων, docuit expresse, aliquid addere uniuersaliter , supra duos
627쪽
Seeundo asserit: Istud praditatum emi ir subiecto uniuersaliteri quod conuenit fεἰ primo, ct secundum quod ipsum , vel ut tala est e Rhoe modo conuenire , est esse adaequatam rationem eius , vel se cundam adaequatam rationem ereon enite:& eius ratione, quibuscunque aliis, quibus attribuatur. Gratia exempli: Sensibilancia comienit horri ini ratione sui: quia non conuenit ei, ut homo est: sed, ut est animal, nee eonuenit ei secundum adaequatam rationem: sed seeundum inadaequatam: neque animal conuenit homini,vi homo est , cum sit ei commune cum aliis animalibus: nec est adaeqtata latio eius.Et ut uno verbo hoc explicetur; Illud 'solum praedicatum coma enit uniuersaliter Ribiecto : quod con uenit illi per se,& eum eo conuertitura tales autem sunt proposi tiones, in quibus praedicatur lora Eefinitio de definito , vel etiam disserentia:tales etiam tb quibus praedicatur propria passio,du sua specie, vel genere ; a quo proxime de adaequatε procedit. Et quotiescunque aliquid eoΗuenit alicui, cum redupli eatione dieitur ebnue nrre ei miuersaliter;aut secundum quod ipsum. ' .l WAd testimonium Arist. Respondetur primo; Quod dum dieitvniuhrsaliter idem esse,quod per te: non est sensus. quod eum eo conuertaturosed quoἡ sit idein cum eo, secundum rem: sieut pra dieatum inferius cum superiori vel seeundo, idem esse uniuersa liter asserit,quod per se eonvertibiliter quod enim non intelligat esse idem sim liciter,patet ex eo,quod statim docete nempe, addere supra i trurisque terminum . de omni & per se, quod fit keundum quod ipsum. t. Adar . Concessa maiori, & minori, negatur consequentiae quod quaelibet pirs definitionis, per se sumpta, praedicetur uni- tuetialiter de definito:quia non eonuenit ei utraque ut tale est:sed
seda differentia. . i. i. s. a. . a
uia vero dissert, di propter qui seiras imum quidem in
.. . . eadems enisa,ct in hac duplicitar. - , . . . b
Cremum Aristo. in hoc deeimo e. est distinguere demonstraris se, viais demonstrationem 'propter quid, & rationem utriunque explicare. Vivitur eaput in duas partes. In prima, doeet di ferre demonstrationem, Ua,adet inlatione Propter quid, in eadem, ientia.In secundis,differre in diuetfis scientiis. Disserunt inquit, stare uia,& scire, opere quid .dc consequem ter demonstrationes ipsae, in eadem scientia , duobus modis. Nam
628쪽
Nam demonstratio, Propter 1. Procedit a causa pio Uma M adae 1 quata:Demonstiatio, Quia,a cauta remota, & adaequara: quia non infert politiue effectuari , ted splum per modum negatu . s. Et ponit duplex exemplum. Primum , in hac de moni iratione; uuidquid respirat, eit animat: Paries non est animat: er tro Panes non respirat, in qua patςt, esto animal , 0on esse .causam proximam respirandi sed habere pulmonem : nec etlym tale adaequatam : quia multa sunt animalia , quae non respirante quia pulmone catent. Exemplum secundum adducit, ex dicto cuiustadam Philosophi: qui cum Scytha esset, de Athenis videret mulieres latrantes: rogatus , an in .Scythia talem iii illas saltatrices, respondit, non vile vites. Caulam remotam, R in adaequa tam reddens:ex qua talis demouit aetio.conititui poteti: Vbi non sunt vites,non sunt salta; rices: sed in Scythia non thiat viret : er go non sunt saltatrices. Proxima vero causa esset, ne tio vini' quod cum sit causa laetitiae,ex qua laltatio prouenit: negatiq eius caula ellet negationis saltandi. Et quia demonstrationes iste, Proceduat per negationem, sterit Ari. fieri semper io secunda figlira , quia medium quoque eis,debet eus praedicatum. Secunda dimerunt: Quia in eadem icientia de moniliatio, propter quid se- per procedit a causa.& cum causa sit prior effectu,dicitur demo
strario a priori sed demonstratio , quaa , procedit ab ei&ctu, qui eum sit posterior , dicitur demonstratio a posteriori. Duo alia empla de monitrationi quia, adducit Aristo. imgm in stel-tis,quae sunt in duplici ditarentia :nam aliae sunt fixae, vi illae quae
simi in octauo eaelo:quod firma mutum appellatur, aliae vero,qua sunt in corporibus ciael est bus inferioribus. Et i ducuntur Planetae. Illae igitur quia looge ditiam a nobis , videmur habereni tum quendam tremoris: & ideo videntur iniqargyed scinulja- Iare,cum tamen nullum talem motum habeant: sed propter imperfectionem vitas, putantus stellas illum habere. planctae vero non apparent cum tali motu, quia minus distanpi nobis. Ex hoc Igitur inectit talis demonstratio, inlia , constitui potest. Stellae
non laintillantes sunt prope nos: tu. me non icintillant: ergolunt prope nos. Aliud exemplumadducit in Luna de qua proba. re postumus, quod sit circularis uti munda ex hoc effectu : quia augmentum lucis modo circulari suscipit. Erit autem tali 4 pro batio : Quidquid circularitςCilluminatur, rotundum est, sed L na illuminatur circulariter a Sole:ergς est rotunda.
. Sed distinguit duplicem effectum : A uatum , qui conuertitur cum causa:& inad quatum. qui non conuertitui cum ca:& inquit,quod si effectus sit adaequatus,ex demonstratione. quia, procedetate ab eo,potest fieri demostratio,propter quid:& ex opposito,ex demonitiatione,propter quid, demonstratio, quia, ut paret
629쪽
in rationalitate,& risibilitate, Nam Illam possumus probare , per hane,N Mit demonstra io,quiar εe rursus hane per illam , 6c erit fgemonstrario,propter quid. Si vero effectus sit inadaequatus, potetit ex eo fieri demonstratio, quia, per quam probemus eausam: non tamen demonstrario propter quid ; per quam ex cuilia pro bemus essectum. Et ratio huius differentiae est , quis es ἀει
adaequatus, conuertitur eum sua causa:sed inadaequatus non con luertitur,& ideo in illo potest utraque demonstratio fieri r ῆfi bd vero, solum demonstratio,quia. Nam causa inadaequata, non ne eessario infert effectiam. ve si dieamus, quidqui8 mouetur m6tii pr gressivo,est animal :homo mouetur motu progressiuO:ergo est animal. non licebit demonstrationem, propter quid , a causa procedentem constituete: qtria' nestverum dicere, quidquid est animal. mouetur motu prbgressivo . nam quaedam sunt anim
Io seeunda patre doeet Aristor. Disscire ιgemonstrationem , γνω -- demonstratione, quia . in diuersis seientiis r sta diuerses esse seseatias,duobus modis contingit;vel subordinatas ta ut una floretur sub altera:& tales sunt Geometria, Perspectiva ruli agit de linea,&haec , de linea visuali: ε' ideo illa vocatui subal temans, haee vero tabalternam. Et eddetis modo 'Arithmetiea, agens de Numero, dicitur subaltemans: Musita veri, ageres ede numero sonoro, ei subalternata et Aliae sunt diuersae scientiae honsubaltrinatae; t Geometria,& Medi ein . Asserjtergo Arist. Te o ismonstrarissem, quia, is propter qua inscientiu subalternatur quia demonstratio propter qmd , pertinet ad scientiam iubalterisinahtem,quae eum sit superior,reddit eausam prineipiorum sei e tiae subalternatae, dc ea probat a priori: demonstratio ψοδ quia periniet arstientiam subasternaram,proeedentem ab emetis.
Disserens etiam in diuersissetetitiis non subaltereatis Quia aliqstando Edntino , quM'siqua propositio in una seientia sit
ereidens et quae tamen non reddit cansam eius, sed ad aliam selentiam pertinee readere talem tausam, pe8demonstrationem,Pr mi Meo ad illam se entiam stertinet, demonstrare talem promoto m per demonstrarionem, Quia , ad hanc vero, per demonstrationem,Propter quid. vi in Medicina, aut Chirurgia,
euidens est haee proposito rvulnus' errculare Afficilitis sanatur, quἀm oblongum . Eius ramen eausam hon reddit haee seientia, sed seometri atquia latera eireuli magis distant:& ideo diffiei liue contunguntur. Distinguuntur ergo in his istentiis diuersis, demonstraxis,quia,& propter quid.
630쪽
An domonstratio procedens a eausa remoria sit, quia,vel propter quid.
3 Irea remota duplex est; adaquata , & ina quata. Adaequata quae conuertitur cum Uffectu: ut rationalitas,est causa rem ra nisibilitatis., conuertibilis cum ea. Causa remota Madaquata, est,quae non conuertitur cum esse tu:vr natura sensitiua,est causa remota respirationis:quae non conuertitur cum effectu,cum constet non omne animal respirare. Et de causa remota adaequata
certum est, non constituere demonitrationem quia i sed propter quid. Quaestio igitur prooedit, de causa remota inadaequata, An demonstratio ab eo procedens, is demonstratιo,quia vet proprar quid.6 Et quod non sit demonstratis,quia sed propter quid, robatut testi . monio Aris .cap x. huius lib ubi agens e demonstratione,propter quid, asserit, procedos Irae Vinus, vel ex his quas educuntur ad prima.&cum principia sint causa donc usiὀnis idolu est, ae si di
cat, procedere ex causa proxima, aut remota, quae sid eroximam
reduci possit: sed causa remotaretham inadaequata, potest reduci ad proximam, cum tespe lillius dicatui remoturergo demonitiatio ex ea procedens erit;prbpter quid . . , DA O . at MI HProbatur etia ratione.Primb:quiadem stratiis dropter quid, est demonstratio a priori a demonstratio udes, quia, postet ioci. iton abia latione, nisi,qia illa procedit a causa P qiue prior est en- fectu haec ab effectu, qui posterior Est cffusae sed ex se remotavera causa est, & prios essectu irago demonstrui id ab ea proce dens , a priori est,& causaim eonclusionis redditu deo est demou- stratio propter quid. Seeundor omnis demonstratio procedens ab effectu proximo,
vel remoto,actaequato et inadaequato,est demohstratio quia: ergo omnis demonstratio proeedens a causa proxima , vel remota, adaequata,vel inadaequata erit demonstratio propter quid. Probatur consequentia, quia sicut se habet effectus ad demonstrationem, quia,ita se habet eausa ad demonstrationem propter quid. Pro silutione huius quaest. notandum est, Uem remotam, θina equarum: de qua quaeritur, duplicem esse,sus eriorem inserιον-.Superior est,ex qua quidem procedit essectus ἱ mediante proxima: non tamen ab omni ea procedit: seg ab aliqua. Vt este animal ,est causa remora Sc inadaequuta respirationis, quia ab ea pro cedit respiratio, media proxima quae est habere pulmonem , Scsanguinem calidum. sed non ab omni animali procedit, cum sint multa,quae his carent:& ideo natura sensitiva in eis, non est causa respirationis. Alia est eare a remota εν ιna Laequata inferior, aqua quidem semper proeedit effectus , & ab o tini ea , sed non a sola : cum possit aliam ab aliae nocedere : ut patet in exemplo