장음표시 사용
641쪽
In bb. λ Poster. resolutione , Cap. o. a. a.
quod salsum probauimus in quaest. prooemialibus. Idem praeterea probo; Quod non solum assensus distinguantur specie partiali,sed
Quia ea quae distinguuntur partialiter, debent esse partes alicu- euius totius: ergo si assensus distinguuntur partialiter . εκ inada quate, cum diuingui debeant per rationem sormalem obiecti-uam,dabitur aliqua ratio obiectina totalis, atque communis , cum
ius sint partes et sed haee est impossibilis : ergo impossibile est,quod distinguantur specie partiali. Probatur minor: quia principia sunt
ratio Obiectiva amen suum , sicut sunt ratio assentiendi conclusionibus : sed principia quae continent causam , & quae continent estectum , sunt quasi opposita, & omnino diuersa: nee dantur alia superiora , vel inferiora, quorum sint partes : ergo non possunt distingo i specie partiali, Led totali debent distingui: dc ex consequenti non polunt genetate habitus specie partiali distinctos, sed
totali. sed ut testimonium Arist. explicemus & argum . soluere possimus, notandum est, Vtrumquegenus demoniationis, quia is propter quid. υersari aliquando circa eandem rem . aliquando circa H mersas. Res autem circa quam versatur scientia , solum est obiectum materiale:formale vero sunt principia, per quae demonstrantur passionis de illo:vnde licEt verbent ut aliquando circa idem , lectum materiai ci semper habent diuersa obiecta sormalia. Neque hoc ullam continet repugnantiam, cum ci rea idem obiectum ma teriale, versari etiam pomini scientia,& opinio , per diuersa media, aut principia:quae sunt rationes assentiendi, di quasi obiecta sor malia. Non est ergo nouum. circa eandem rem ponere diuersollhabitus scientiae, cum plus differant scientia. & opinio : M tamen sint aliquando etiam de eadem re. isti autem diuersi habitus , geniti per demonstrationem, quia, & propter quid, circa eandem rem,sub nomine eiusdem silenti et comprehenduntur propter identitatem obiecti materialis & abstractionis a materia. Et hoc est: quod voluit Arist. significare . dum dixit; Seiro , quia, b propter quid: & ex consequenti, demonstrationes differre i in eadem scientia & in diuersis: per eandem scientiam utrumque habitum intelis ligens . qui intra latitudinem eiusdem obiecti materialis, fle eodem
modo abstrahentis a materia , continent ut: per scientias vero di in uersas eas etiam intelligens,quae versantur eaea res diuersas,& diuerso mogo abstrahentes a materia ; ut exempla eius ostendunt.
Itaque non est sensus eius, quod scire quia, M proter quid, disserant Intra eundem habitum , sed inita cognitionem scientificam eiusdem rei, circa quam versari solent, & quam nomine eiusdem scientiae intelligit. Et eadem ratione , sub nomine eiusdem Philosophia , intelligitur uterque habitus: quia Philosophiam natura-
642쪽
vas. de subali. Jentiarum. 623
lem voeamus in communi modo loquendi, cognitionem scient ficam entis naturalis: sue per plures assensus , vel habitus distinguatur stire quia,& scire propter quid,siue non. - - R' Ad arg. vero; Coneedimus primum , quod in antecedenti asi' sutilitur: nempti. maiorem habete extensionem potentiam, quam
habitum t sed negamus seeundum: quod habitus maiorem habeat exleusionem,quamactus,vel assensus. Et huius ratio est.quia habitus proxime specificatur ab actu, secundum rationem Mim lem, quia per illum attingit obiectu me x cum haee sit limitata. non habet maiorem extensionem habitus. quam actus. Potentia veth uniuersalicit est: δe sub uniuersaliori ratione attingit Obi ctum : εe ideo per actus ει habitus diuersae speeiei id fit. unde se. quitur non esse supes fluum multiplicare habitus, ubi actus distinis guuntur specie,sed omnino necessarium; ut iam probauimus.
tematione scientiarum. Quid nomine scientia subalternantu, Gabalternara
xxhsecunda pari. eap. domit Aristot. Seire quia, Θ propter quidi 1 Sc eonsequenter, dominarationas disserea in diuersis scientiis, no subredinato ἰρd totalitis diuissis, edi quasi araris. Atque etiam idem fieti in diuersis seientiis subordinatis tamen, quas vocat subvalternatas , in eodem sensu, quo propositiones docuit . . tib de i terpretatione,quandam habere oppostionemr quasi Subalterna quando fiunt ex eodem praedicato, & subiecto,sed una collocatur sub altera, una est uniuersalis . N particularis altera. Tales igitur asserit esse quasdam seientias, quarum una versatur circa rem ali
quam uniuersalem, alia vero circa rem particularem. sub ea con- 'tentam, ut Geometria, quae versatur circa lineam ; 8e perisectiva, circa lineam visuale, M Atithmetiea ei rea numerum, Musiea vero circa numerum sonorum. Et uniuersalem vocat Subaltemantem Particularem veto, Subalternatam: aut illam continentem, ἐκ hane contentam. De natura igitur, te ratione harum seientiarum, nobis est,de qua agunt omnes istierpretes Arist. cap. praesenti, agendum,
ut differentia demonstrationis quia, dc propter quid in eis designatam intelligamus Nam quae sint seientiae totaliter diuersae qu modo in eis differant satis notum est. i Expositis nominibus Subale antisosiuialtemata scinia, quatuor de illis explicanda sunt. Primum , Quidnam sit, unam serie riam et esubale alam alteri ' Secundum , An taliasu hemati H p bilis'Tertium, Quonam modo dependeat seientia subaltemata Malternant/,ean sine illa esse pust, o veram habere ratienem
643쪽
pienti. Quartum, An subaltemata intras proprios limites, demo
Luidnam si subalternatis frientiarum. CIrea conditiones requisitas , & suilicientes ad subalternatio
nem scientiarum , diuerso modo loquuntur authores e, nam uidam plures r alij vero pauciores assignant: quidam easdem,ali iuersas. Inter omnes vero, optime eas videtur enumerasse Cale. in tract.de subalternatione scientiarum, ubi ad quatuor, aut quin que praecipuas reduxit omnes. Prima est, Duodsubrectum uniuε, eontineatinsubsubiecto alterius r euius desectu Medicina non sub alternatur geometriae: nam eorpus sanabile, non cohtinetur sublinea, sed aisparata sunt. Secunda , Ἀδdsubiectum inferieris, in- eludat subiectum seperireu r εc addat iupra illua aliquam disserentiam accidentalem. Cuius desectu scientia de specie, non subalternatur scientiae de genete.Nam lieἡt species sit suli genere, non addit tamen supra genus conditionem aecidentalem i sed essentia- Iem disserentialem: unde sere semper eadem est scientia de virO-que.Tertia conditio est; euod disserentia, quam addit, non βρνο- pria passio eiusAm subtemi Quia licet pallio si differentia quodammodo aceidentalis: non est tamen pure accidentalis: & id onon pertinet ad distinctam seientiam, ac subiectum: sed ad eamdem, in qua demonstratur de illo. Quarta conditio est Luod primcipias antia inferioris, probentuν a priori, o per causam amentia superiori. Principia autem . quae assumit scientia subalternata adprobandum suas conelusiones, sunt duplici differentia : quaedam enim sumit ex subiecto scientiae subalternantis: alia vero ex m'-teria alterius seientiae, ad quam per se pertinet conditio accideri talis, quam addit obiectum eius lupra obiectum scientiae subalter-
Et illa omnia, de sola, debet probare a priori seientia subalter-
nans, non alia.Quia eum ad materiam alterius scientiae pertinear
'on possunt ab illa probari. Exempli gratia: Perspectiva, assumit
num principium,quasi geometricum ex materia lineae, quae obiectum geometriae est, & aliud philosophi eum , ex materia visualis: nam visuale ad philosophiam naturalem pertinet, Geometria igitur.cui subalternatur: lum probare debet illa, qψα ex pius materia. aut obiecto derivantur: non quae pertinent ad philosophia naturalem. fi x his conditionibus una,vel altera reperietur aliquo motdo in diuelsis scientiis,non subalternatis, sed omnes simul in solis subalternatis reperiri possunt:& ideo omnes simul sunt requisitet M sussieienter ad veram,& propriam subaltprnationem ita, ut ibium illae scientiae, de omnes in quibus reperiuntur,verae, de propriae sint subalternatae. Et sie est explicatu quid sit subalternatio icientiarum.
644쪽
A subalarenatio scientiarum explicata, it possibilis vel sota. imaginatione excog/tata.
ι ' Ria arg.proponemus, quae videntur probare subalternatio- 1 nem scientiarum non elle possibile,& est primum tale: eaeuias obiactu seientia subalternata, ad it condationem accide talem supra obiectum βιentia subalternamissequatur subaltematam non esto υnafrientiam per se. Probatur consequentia: quia scientia sumit tuam unitatem per se ab obiecto : sed obiectum eius non est unum per
se, sed pet accidens,cum conitet ex duplici ente in actu, ut olienis dit linea visualis, aut numerus se Morus: ergo nec ipsa erit una
scientia per se, sed per acciden . Secundum metantia subalternans, subaltemata, debent esse distinctaspeeie : sed non possunt distingui specie,si vera est eadem conditio: ergo nec erit possibilis subis alternatio. Probatur minor: quia scientiae dui inguuntur specie per obiecta:sed obiectum scientiae subalternatae, solum distinguitur aecidentaliter, ab obiecio scientiae subalternantis eum solum addit supra ipsum differentiam accidentalem,ut linea visualis, Alum diltinguitur accidentaliter a linea: ergo scientia ipsa subalis
ternata, solummodo distinguetur accidentaliter a scientia subalis ternante. Quod etiam videtur probari,ex ultima conditione sub- alternationis , quod subaltecnans debeat probare a priori principia seientiae subalternatae: nam si hoc verum eis, principia subalternatae erunt conclusiones subalternantis: sed conclusiones pertinent ad eandem scientiam,iu qua probantur a prioruergo ea dem scientiam esti ei et sebalternata cum subalternante. Tertium: Si subabornata aidit in suo subiecto conditionem accidentalem,supra obiectum subalternantu, sequitur obrectum ei in habere duplicem pamtem:vtis erit obiectum tubalternantis, alia vero accidentalis conis
ditio addita supra illud . & pertinens quidem ad aliam scientiam.
quo supposito, non erit maior ratio : quare dicatur magis subalternata unt,quam alteri: & ideo nec uni, nec alteri subalternata erit sed subalternatio ipsa impossibilis reputabitur. Gratia exempli Obiectum perspectivae, quod est linea visualis. in ludit duplicem partem:nempe lineam,pertinentem ad Geometriam,& eonditionem accidentalem visualis pertinentem ad Philosophiam naturalem: ideo non erit maior ratio, ob quam uni earum quam alteri subalternetur, dc ita non erit alicui earum subalternata.
x s His tamen non obliantibus,omnes tenent cum Arist. possibilem essesubalternationem seientiarum,o quasdam esse mentias subalde eas aliis:in quibus quatuor illae conditiones concurrunt,ut perspe Eliua subauernatur geometriae,& musicaal Ithmeticae. Sed circa lolutionem primi arseest prima opinio Sonc. 4.Met. R T
645쪽
sis Tractae Subali.scientiarum.
q. s.anrentis,scientιam subalternatam, esse unum perse, atque sinctam a subalternante:quia disserentia,quam obiectum eius addit , supra obiectum subalternantis , non est accidens commune,
sed propria passio eiusdem obiecti subalternantis: ut visuale , inquit,non est accidens commune lineae,sed propria passio eius: quia linea est quantitatis:&quantitas est per se sensibilis,ut docet Aristo t. 2.lib.de anima: ergo linea est per se visibilis, ita ut visibilitas sit propria eius passio, ex subiecto autem , di propria passione, fit unum per se,& non per accidens. sicut fit ex subiecto, & accidenti
communi,ut ex eorpore,&albedine. Haec tamen sententia falsa est:& ut talis refutatur a Caiet cap. 1s
praesenti. Probatur euidenter, quia duo quae asserit, sunt apertὸ falsa. Primum:quod visuale sit propria passio linea, ut est obiectum eometriae. Nam geometria est icientia mathematica, abstra-ens a materia sensibili:ergo agit de linea, ut abstrahit a materia sensibili:sed visuale est eonditio per se sensibilis,eum dicat respectum ad visumaergo euidens est non conuepire lineae, ut est obisiectum geometriae:quare falsum erit, quod conditio , quam addit
perspectiva supra geometriam , sit propria passio obiecti geometriae. Imo etiamsi concederemus, esse propriam passionem eius, falsum est. Secundum, quod asserit, efficere unumperse cum lineae quia propria passio verum accidens est,& extra essentiam subiecti: ergo si accidens commune non potest facere unum per se cum subiecto, nee poterit aecidens propium essicere unum per se cum eo. Quia non minus risibile,constabit duplici ente in actu, nempe subiecto,& accidente,quam album. Et randem: Si conditio addita obiecto scientiae subalternatae, si propria passio obiecti sub-aliernantis , ad eandem scientiam pertinebit cum eo. Probatur consequentia: quia propria passio obiecti alicuius scientiae arobatur de illo in eadem scientia,cuius est obiectum. Nostra igitur sententia in primis asserit: Conditionem . quam Toddit obiectum sicientia βub alternata, non esse propriam passionem o lectisubasternantu, sed accidens commune. Obiectum tamen includens talem conditionem,ut lineam visualem,dupliciter sumi posise. Vnum modum, prout includit utrumque, per modum aggregari yris.Et hoe modo euidens es , quod sit unum per accidens: & non possit esse obiectum scientiae. Quia vi sic sumptum, non habet unam naturam,vel essentiam, sed duplicem essentiam : nee unam definitionem, nee determinatas passiones,quae de eo probari pota et sint. Alio modo sumitur prout ineludit unum eum ordine ad aliud: vel ut determinatum per illud ; aliud vero ut determinans. Et ita est unum per se,non entitate, sed ordine,quae unitas lassicit ut de-
Miri possit,& pet se considerari ab una scientia,Sc ut determinatae Pac
646쪽
Trae. de subal.seientiarum. 61 7
eae passiones de eo probari possint in ea. Et hoc modo consideratur obiectum scientiae subalternatat, ab eadem : quare Ut unum
per se, ex quo habebit illa , quod sit una scientia per se. Et ideo ex
hac parte,non erit impossibilis subalternatio scientiarum. Secundum argumentum soluitur alia distinctione: Nam conditio, quam addit obiectum scientiae subalternatae, duobus modis sumi potesti vel, υtest aceidens obiecti subalternantis , et inhaerens:vet,ut per se consideratur,a tali scientia, & primo modo, si Ium accidentaliter illud determinat,vel contrahit, sicut quodlibet aliud accidens subiectum , cui inhaeret. Secundo vero modo, contrahit illud per se,ad considerationem talis scientiar: quia linea per se eo usὸeratura perspectiva,ut visualis est, Itaque , licet visuale sit accidens lineae , ut lumitur secundum propriam entitatem , vel essentiam . tamen ut ad obiectum perspectivae pertinet,per se coniungitur cum visual quia per se consideratur a ta-1i scientia, in ordine ad visuale:vel ut per talem conditionem de-zerminatur. Vnde quamuis linea : quae est obiectum geometriae secundum entitatem, solum distinguatur a linea visuali , quae est obiectum perspectivae,etiam secundum entitatem sumptae, accidentaliter : nihilominus si utraque sumatur , ut per se consideratur a sua scientia,per se, & ellentialiter distinguuntur: vel ut uno verbo dicatur, solum distinguuntur accidentaliter in esse rei: inesse vero obiecti est entialitet,& per se:& ideo possunt distinguere scientias specie. . Ad formam ergo secundi argu. distinguenda est minor secundi syllogismi, quod obiectum scientiae subalternatae, solum distinguatur aceidentaliter ab obiecto subalternantis : nam in esse rei accidentaliter solum distinguitur, sed in esse obiecti scibilis, petialem scientiam , essentialiter. Et ideo scientia subalternata non accidentalitet: sed ei sentialiter distinguitur a subalternante. Pro solutione tertij dotandum est: Quoiu ex duobus , quae includit obiectum subal tonatae scientiae , nempe , obiectum sub- alternantis,& aecidentalem conditionem superadditam, primum ae praecipuum est obiectum : conditio vero, quasi limitatio eius est , perquam determinatur : & impersectior quidem , quia materialis , sique sensibilis : obiectum vero subalternantis, ut magis a materia abstractum , perfectius est. Et ex hoc sequitur ratione eius eandem scientiam esse subordinatam superiori,& vocari subalternatam, & non ratione conditionis:quod ex alia conditione colligitur euidenter: quia principia subalternatae scientiae, superior probar a priori: potius, quam illa. scientia, ad quam conditio pertinet. Et ideo potius illi subalternatur, quam huic. Gratia exempli: Obiectum perspecti includit lineam & con- Rr A
647쪽
ditionem visualis: ex quibus linea est primum, & prineipale, ta tione cuius subordinatur geometriae: est etiam magis abstracta a materia, & quia demonstrare, propter quid , eonclusionum , p eius pertinet ad illam scientiam , quae magis abstrahit a materia sensibiliae lim seientiae respicientes materiam sensibilem, ab est ctu potius demonstrare soleant:hinc est, quod perspectiva potius subalternatur geometriae:quam philosophiae naturali. me Ut enim principium perspectivae, Visio facta seeundum li- 16neam rectam,s persectissima: quod licet praesupponat aliud,per se notum in philosophia, nempe agens naturale fortius agit in proximum, quam in remotum: tamen a priori demonstratur a geometria:quia linea recta est perfectissima,& breuissima. Ad sormam igitur arg.neganda est eonsequentia, quod non sit maior ratio, propter quam scientia inserior magis dicatur subalinternara mi,quam alteri stie'Ne: quia cum obiectum superioris scientiae sit primum; quod includit, & ratione cuius subordinatur scientiae superiori,agenti de illo, ad quam etiam pertinet proba re a priori principia eiusdem scientiae inferioris: potius quam ad aliam selemiam. ad quam eoaditio pertinet:ideo potius illi,quam huic subalternatur. An subaltematas antia, exi ninna subalteνnantest vera
Praesupponit titulus quaestionis tanq uam eertum, quod memtia subalternata, possit esse separaιa a scientiasisaltemante, &omnino sine ea esse:quod constat experientia,eum plures cognoscamus musicos, ignorantes Arithemeticam. Q rit autem hoc
suppositio, An mustea in his sit vera mentia.volselώm opinio. Et prima sententia tenet, Non esse scientiam ,sed opinionem: ita , t Sancinas 4. Metaph. quaest. 9. quem sequuntur plures modernit quorum haee est ratio: Quia ut docuit Aristo. v. eap. huius librito aliquis habeat scientiam alicuius eo lusionis, neeesse est,quod prineipia sine ei certa,ita,ut ex terminis ea eognostat; vel si dem strabilia sint, sciat ea redueere ad prima indemonstrabilia: de quihoe non scit, inquit Aristot. in non habet demonstrationem,nec stientiam eonelusionis:atqui prinei pia sesentiae subalternatae non sunt immediata,sed demonstrabilia, per scientia subalternantem, quam eum non habeat musicus,neseie ea reducere ad immediata, sed solita ea eredit propteHtestimonium Arithmeticorum: ergo non habet scientiam conclusionum eius,sed opinionem. Secunda opinio est aliorum; Luod vera sits intra . quavis i-pofecta. Et ratio horum est opposita:quia si non esset seientia,sed opinio, maxime hoc esset propterea, quia is qui eam habet sino
648쪽
subalternante , non habet eertitudinem principiorum , sed fides
humana potest esse certa, propter frequentia testimonia; ut patet in hac propolitione, Roma est,cul,licet multi assentiantur , solum propter testimonium eorum, qui eam viderunt, tot tamen testimonia multiplicanturivi certum efficiant assensum eorum: cuius signum est,quia nemo est qui dubitet de veritate eius.1, Pro explicatione nostrae sententiae,notandum est, Duobus madis
posse contingere, quod scientia subalternata sit sine subalternante Primo; Ita,ut principia eius solum sint accepta per testimonium habentium scientiam subalternantem. Secundo; ita ut etiam sint ab eo,qui habet eam sine subalternante nota, per experientiam euidentem multorum singularium : ex quibus colligitur euidenter,
experimentum uniuersale principiorum.
Hoc suppositos Tria asserit nostra sententia. Primum est: Siue subalpernata mentia ne subaltername existens, sit vera Hentia enm,certum est, non esse actu is formaliteνs entiam sub alternatam: prouisie habetur, sed solum materialiter. Quod sie probo. Scientia dicitur subalternata quia subordinatur subalternanti, a qua prin-eipia eius accipiunt certitudine, Sc euidentiam requisita ad veram scientiam : sed scientia inferior existens sine superiori,ut sic existens,non subordinatur actu superiori sci&iae,nec ab ea participat euidentia suoru principioru:ergo non est actu,&formaliter scien-- tia subalternata: sed solum materialiter, & quasi 'n potentia: in quantum cum ea coniungi potest; in eo, qui utramque habeat.
. 33 Secundum,quod asserit,est, LuὸVeientia siubalternata, sine subaltemante,erit vera mentia clicet imperfecta, siet,qui eam habuerit . nota sint principia ρer experientiam.Probatin hoc: auia tune
erunt certa, atque euidentia principia:ex quibus per demonstrationem a posteriori, colligitur euidenter conclusio: quae ex sequenti erit certa,& euidens,& per consequens,vere scientifica. Tettio dicimus; aeuodsi principia eius solum cognoscantur per tostimonium eorum,qui habent subalternantem scientiam,non erit ve- scientia, sed opinis. Et hoc probaet efficaciter argu.primae opinio nis,quam in hoc sensu veram esse existimamus. Arg.vero secundae
opinionis nihil probat: Quia testimonium humanum, per se loquendo,non potest generare assensum certum,cum non repugnet
ei subesse .falsum. Quod vero per frequentiam testimoniorum, sublatum sit actuale dubium,per accidens est:quia hoc no obstate assen sus illius propositionis,Roma est, ab intrinseco est ineertus:& cui potest subeste falsum. Ex eo isitur non potest per se colligi certa conclusio, nisi ratione quadam materiali, & accidentali. Per se autem,est incertaequod repugnat scientiq. uemadmodum diei mus,Conclusionem non esse per se, & sor mali ter certam nec
649쪽
63o Tract de subali. scientiarum.
f. tensificam , quae colligitur per aliquam consequentiam, solum ne illariam in his, aut illis terminis . quod est, esse necessariam insum materialiteriormaliter vero,& per se incertam: csim in sintili forma,pollit dari antecedens verum,& consequens fallunt. An scientia subalternata rura proprios limites, demonstret propter quid , vel solum quia. IAm hoc intelligitur de scientia subalternata . non sine subalis
ternalite: sed illi actu coniuncta in eo,qui habet utramque : &tunc habet statum scientiae subalternatae, de qua quaerimus, Auintra proprios limites, hoe est,inquantum solum se extendit, usque
ad principia a se indemonstrabilia:sed quae possunt demonstrari a
prioi i,& vete demonstrantur a subalternante:cui quasi continuatur:an,inquam, intra hos limites,υeras habeat demostrationes,nopter quid,per quas demonstret ά priori suas conci usiones, ex propriis principiis: vel solum dicatur demonstrare ea, quasi per de- monitrationes, quia. Exempli gratia Haec est conclutio perspecti-uae scientiae , Res ad maiorem distantiam visa minor apparet, quam Usemet exstat in se. Perspectiva eam demonstrat per hanc, Res a longe viis,minori ut acutiori angulo mouet potentiam: & ideo apparet minor. Sed illius secundae propositionis, per quam probat
primam, nescit reddere causarmeam vero reddit geometria:quia angulus eo est acutior , quo magis protrahiturieue vero acuti tem est esse minorem.
Et ideo res visa ad maiorem distantiam,minori angulo mouet spotet iam.Quaerimus ergo, An demonstratio illa, perquam perspectiva probat, quod res a longe visa minor apparet: quia minoriangulo mouet potentiam, hoc est enim intra proprios limites dononltrare suas conclusiones in sit demonstratio propter quid,&a prioti vel solum demonstratio,quia. Prima opinio est Soti,& Veneti cap. praesenti,asserentium. γdemonstrare . propter quid, intra latitudinem propriam:quam tamen sine limitatione, videtur tenuisse Albertus Magnus tracta 1. devia principiorum cap. . ubi negare omnino videtur,quod propria principia subalternatae scietiae,demonstrentur a seientia subalternante. Quia cum subalternans abstrahat a materia sensibili, reprincipia subalternatae respiciant materiam sensibilem , non potest se extendere, aut descendere ad illa demonstranda. Quod si verum est non solum intra proprios limites demonstrabit, propter quid, arum conclusionum,seientia subalternata,sed omnino. Nam si principia eius non demonstrantur a subalternante,
neque ab alia, erunt prorsus indemonstrabilia:ex quibus perinde demonstrabit subalternata proprias conclusiones, atque quaeli talia scientia etiam subalternans. Probat
650쪽
naci. ile subalt.sicientiarum. si
Probatur haec lententia. Primo Quia scientia subalternata . licet non reddat causam primam tuae cones usionis: nec demonstret illam, usque ad principium prianum, rilddit tamen caulam proximam eius ergo eam demonstrat a prIori, Per caulam proximam; ut patet in exemplo desgnato. 3 Et certe si sola scientia subalternans demonstraret a priori c6clusiones scientiae subalternatae, solus Aruhm. diceretur Musicus:& solus Geometra, perspectivus. a uod patet elle salsum.Probatur Consequentia .quia leiens, Sc scientia, denominationem accipiunt a conclusio albus, quas demonstrant:.cum in eis constitat,vera, de
propria ratio scientiari ergo sic tu dieitur philosophusMui scit deis monstrare eonet usiones philosophiae. ita dicetur perspectiuus,qui scit demonstrare conci usiones perspectivae : praesertam si a nullo alio demonstrentur, sed ab eo solo. Seeundo: Quia si scientia subalternata non demonstrat a pli ri suas conclutiones, maxime id tacitHaia non reddi causam earum , usque ad primam , sed solum readit proximam,relinquens primam reddendam a subalternante:sed hoc est impossibile: ergo non est negandum. quod demonstret a priori suas conelusiones. Probatur mino : quia ii hoc ita esset, sequeretur subalternantem demon: rare a priori principia subalternarae: & ideo principia subalternatae este conclusiones subalternantis. Quod repugnat fieri propter duo. Primum , Suaa sub alternans abstrahit a materia sensibilii principia vero subaltei natae, respiciunt materiam sensibilem:ergo repugnat equod haec illis coniungantur. in eadem de monstratione:coniungi autem necessarium est, si sunt eonclgsiones per illa demonstratae . . . am
Secundum : Quia si principia inferioris essent conclusiones *perioris,non essent distinctae scientiae,superior & in serior,sed eadem efficerent.Probatur consequentia: sam conclusiones ad eam scientiam pertinet,in qua demonstrantur:sed principia inferioris, sunt conclusiones demonstratae a superiori ergo ad hanc pertinebunt,& non efficient scientiam subalternatam distinctam. Secunda opinio, Negat subasternatam, aut simpliciter demonstrare proprias eonclusiones a priori, aut etiam intra proprios limitos : sed solum auxilio superioris,& ut cotinuatur eu illa, veras demothrationes efficere posse.Haec est c5munis,qu tςnet D.Th. in Comm. huius c.Scinc. . Mez.q s. Caiet.tract.de subalternatione scientsarum circa finem, Lovanienses, & Tolet .in expolitione huius cap. Et videtur nobis in doctrina Arist. cessiria,& in ratione vera.
Probatur ptimum:Quja ArisLeΗ.praesenti in principio, docet. exprelse, disserae demonstrationem qui .. o propter quid, in diuersseientiss subaltemat M.quia demonstratio propter quid, pertinet ad