장음표시 사용
671쪽
meritiam. quia nec datur, nec dari potest alius habitus ad quem possit pertinere. Si ergo Theologia est scientia, licEt imperfecta: 3
'uia non est euidens: aliquo modo conuenire debet cum scientia Primo modo accepta : α ideo aliqua ratio scientiae communis rique,abstrahi potest,ad cuius essentiam non pertineat euiden-ria. Et haec eaequae sub hae ratione communi considerata,definita a nobis est. L . . An scientia sit de singuiaribus, de contingentibusis enta-bus pre accidens.
DE bis tribus separatim breuissime dicemus quid tenendum
sit. Et primo da singuiaribus . dili inguendum est: nam quaedam sunt,iingularia quae simul sunt species,vel eminenter,ac perfectissime eontinent persectionem specificam:vt Deus, & AngelizμVt plures tenent,in Angelis,non distinguitur disseremia specifica ab indiuiduali. Et de his lingularibus: eertum est apud omnes, persectis limam scientiam haberi posse. Alia sunt singularia, in quibus distinguitur differentia indiuiduat is ab specifica, & extra rationem illius est: vi sunt eorruptibilia:& sorte etiam Angeli id habent: nam valde probabile est, multiplicare eos posse subcadem specie:& de his, potest esse dubium ; AnpUint esse obiecta scientia ' vel, An scientia solum possit se da uniuersatibus. Deinde distinguenda est scientia r quia tribus modis sumi po- 3s
est. Primo, pro certa er otianti cognitione rei per discursum habi- a. aut sine illo,per simplicem intuitum: & de scientia hoc modo suinpta , certum est, quod versetur circa singularia quaecunque. Nam Deus,& Angeli,per notitiam intuitiuam,sine discursu, pcr-rachiilinae cognoleunt singularia omnia: & talis eoru notitia intulei ua, perfect i ssimam habet rationem scientiae. Nos Quoque de Deo,& Angelis possumus habere seientiam:& mediis sensibus,habemus intuitiuam cognitionem singularium sensibilium:quae secundum hane acceptionem,uorari poteli scientia. becudo modo, sumitur scientia, Osola disicin a.habita per euidentem consi'Men namcinae vera sit demonstratio siue non. Tertio sumitur pro dise siua, habita tamen per υeram damonstra, iomm. Dubium igitur
procedit de scientia his duobus modis sumpta; An dae singularibus corruptibilibus haberi possit.
Sed adhue duobus considerantur singularia haec. Primo,Vtρ--ticipant naturam stre eam in qua conueniunt:nempe, humanam, vel aliam. Secundo, insunt Esinera ρον proprias disserentias inda- iduales r & hoe est eonsiderare ea ; ve Iingularia sunt formaliter, Sc reduplieative. Et si primo modo considerentur, certum est,etia de illis posse esse aliquo modo scietiam. Nam chim de specie Possit esse,per se primo & immediate scienti erit etiam de sing latibus
672쪽
laribus per participationem, & applicationem eiusdem seientiat die specie, ad illa suta, si de homine probatur, per demonstrationeni, quod sit risibilis, etiam potest probari de Petro, aut Ioanne, appliacando eandem ἡemonstrationem ad illum, probandoque per eam quod sit iis bilis.ss Et hoe modo in scientia Theologica , demonstrantur aliqua de Christo Domino, ut homine: ex prineipiis fidei, & propositionibus smul euidentibus ut quod sit risibilis: quia est homo, per hane demonstrationem ei applicatam di omnis homo est risibilis: Chtistus est homo aergo Cnrastus est risibilis. Tota ergo disii cultas est , de eisdem singularibus , ut singularis . sunt,& distincta, per proprias differentias indiuiduales, An de illa possit ossa scientia diseusua secundo aut tertio modosumpta. Et qui
iam dicunt esse posse,ali vero omnino repugnare Id, aiunt. Int rim nostra sententia duabus eonclusionibus explieatur. Prima est
Scientia Hscursiua, per veram demonarationem habita, nan potessesso viti modo,do singularibus sis acceptu. Probatur euidenter quia vera demonstratici , est vetus syllogi linus , dispositus in mota , fit figura , δέ procedens ex prine ipsis uniuersalibus inde monil rabilibus,cuius medium,est vera definitio, composita ex genere, et disserentia: sed haec non potest ex terminis singularibus fieri: ergonee potest de lingulatibus haberi.
37 Nam dispositio in modo, & figura, non potest repetiti in teris minis singularibus: sed solus syllogismus expositorius t qui nimis improprie syllogismus est,per quandam similitudinem ad eum,qui
fit in terminis uniuersalibus.
Secundo; Qia de singulari,ut singulare est, non potest y ri nisi proprietas lingula iis, libi soli conueniens: sed per princi pravniuei talia non poteli probari,nisi uniuersalis, aut eommunis proprietas : clim aequaliter conueniat omnibus singularibus, hoe est non magis uni quam alterirergo talis scientia non potest esse ullo
modo de singulatibus. ut singularia sunt. Et eum scientia discutitua, de hac solum dicatur propriE,3c simplicitet:etiam est die endum simpliciter, quod de fingaearibus non possit esse seientia disse ut sua. Ideo Arist. pluribus suae doctrinae loeis. expressE negat, & absque v lla distinctione, quod scientia possit esse da singularib , & communis modus loquendi, totius Seholae ita sentit. '3s seeunda conclusior Naturaliter loquendo, non potest ΔΗ seiameia de singuiaribus, visimgularia sunt tiam per otiantε consequeῖtia qua notisse demonstratio. Probatur hae ratione: Dari seletiani de aliquo. est probate aliquam proprietatem de illo clier euidentem consequentiam: sed de singulari, ut tali, non possumus naturaliter probare aliquam proprietatem, per euidentem consequen
tiam: ergo nec habete veram scietitiam de illo. M inorem prob rquia
673쪽
Ovia proprietas singularis,ut singularis est ea quae sequitur ex pt
T mutia in niduali : Vel ex eo ut per eam eonstituto: sed
nullam disteremiam in druidualam determinatam. certo cognotomus neque ullam talem proprietatem : nec potest a nobis certo renota naturaliter, ut omnibus eli manifestum: ergo nex possv
ta eam probare de singulari ipso per euidentem consequentiam:
neque hoc modo habere scientiam adhuc impropriam , cle illo. An de ente per accidens positi dari scientιa. Em her accidens vocatur illud, quod componatur ex pluribus eo cibus in acta: ut album , aut musicum : de quo dub; tamus An posit dari scientia per veram dem rationem habitaΤ Et quidammuum. duplex ens per accidens: via uni. drasultat ex o - 'entibu/ in actu, c aut fortuitὸ concurrentibu3 ut musicum; aut aedificator, vel etiam inuentio thesauri. Et de hoc negant icientiam dati polle , quia non solum secundum esse, est ens peracciis e sed Tue per se cadere potest,sub consideratione intellectus
sed sicut casu coniunguntur ea, ex quibus constat: ita per accidens omnino se habent ad considerationem intellectus. Almd si Der accidens ain re=ltat, ex duobus naturaliter concurrentabus, o
Album i Mantum,M. &-hoc dicunt pones sese in
etiam: quia licet sit ens per accidens secundum esse , tamen pelle potest considerari ab intellectu, per se deliniri, M per monstrati passiones de illo.Nam album defin unus Rudd sit disgi patiuum visus:& quantum:quod sit corpus habens p.rtes extentas. y NSstra tamen scive Elia est od de nullo en e ter accιdens , utens ter accidens s. risi dari serantia : & de ence res accidens, re-Ztante ex duobus casu, aut ra id concurrentibus, ita lentit expresse Aristo 6.lib Meia textu 7. Verum ut de alio etiam quocumque id probemul: Nccaridum est. duobus modis posse considerati Primὁ componιιιιν ex duobιμ entabus in actu , per modum
'ὸ ationis, hoe e; nulI0 ordine in eis considerato: talis est cu-
in ut itale album,& mulicum: ut solum in eis conlueramus, unum gregatum ex muVs . actualibus. ut olivis constat ordinatis mempe. vno vi determinabill, alio determinante. Et primo modo consideratum, dicitur unum Ier .ucidens omnabin modis. Quare de illo non potest esse scientia Prob. hoc. Quia nec habct ullo modo unam naturam,nec unam 4-ationem: quare non potest una definitione explicatii nec habere determinatas passiones : quae de illo demonstrari eoAEoctrina Arist. loco citato ad omne ens per accidens se extendit. vero conlideretur secundo modo: licet sit unum per accidensentitate,est tamen unu .n per se ordine:& ideo potest
itione,quo pacto definitur album, & quantum, illis Aesiuitio et
674쪽
bus,quas adduximus. Potest etiam habere determinatas passionen quae de illo probentur. Et de numero μου , hoc modo sumpto, accie linea visuali, tanquam de propriis obiectis . agunt mustea, de perspect ua,ut vidimus e. Io.quae sunt verae scientiae. An de cassalibus εν fortuitis detur scientia. uati voeatur illud , quod ex Mobus eala coneurrentibus Meonstat: ut quod aestiuum tempus , stipidum sit. ae pluui
sum. Fortuitum vero:quod fit ex duobus , a fortuna ut aieitur concurientib as : ut inuentio thetauri, eum essus e terrae. Haec autem duobus modis considerari pollunt. Primo, in remmuni . vidimntur castialia,aut fortuita Alio modo, in particulari, ut est hoe vel illud. Et de eis primo modo eonsideratis, potest esIe scientiae uia ratio casualis,aut fortuiti in communi considerati. per se una
est . & per se considerabilis. Ideo Aristot de casu, & sortuna, se considetatis, agit x. lib. Dhysicorum. Sed de eis lem eonsideratis in Iarriculati, nulla scientia dati potest i quia nullam rationem ha ent per se considerabilem , sed piorsus eontingentia sunt, re per accidens. Quare nee definiri per se possunt, nec ullam habete paΩ
sionem de se demonstrabilem. it
De opinione, & fide hinnana. Quidnam sit opinio, st quid fides humana.
TRia sunt explieanda , da opinima, o fide humana r Primum Luid υt quo sit. Seeundum : Quomodo distinguarum Tertium : An opinio,inconsequenter fides humanapossit esse simul eum scientia Z Opinionem sic definire possumus : Opinio est assens s ni
cuius propo tronω. non necessaria , per medium probabile, aut sine Hla. massensu, conuenit cum seientia . & aliis notitiis intellectum 1 libus , & per eandem particulam, censetur exclusa a ratione opi nionis, quaecunque enitatio, aut existimatio , seu suspieio , vel dubium , per quod intellectus noci determinatur ad aliquam pamtem contradictionis, nec assqntitur eit sed vel leuiter cogitat . vel quasi haeret, aut pendet , inter utramque partem. Allens enim. . deIerminationem eius dieit ad unam partem, . vel alteram , quam Veram reputat, vel saltem probabilem. Dicitar autem Probabilii t. vi distinguatur a scienda, de intellecta , qui sunt assensus eui- dentes. A fide autem humana distinguitur, per illas particulam Per medium probabitat aut sino tuo: quii fides humana non h
betur per medium probabile, nee sine illa , sta per testimonium fide digni. Q
675쪽
Per medium etiam probabile, aut sine illo, dicitur; ut intelligamus duplicem esse opinionem. Vnam,quae habetur sine medio per solum si mplicem intuitum ipsius veritatis probabilis, quam se definiuit Aristoteles , cap. praetenti. dicens : Opinio est acceptio immediata propositionis , o non necessaria. Alia est, qua habetur per medium probabile. Nam, vel colligitur ex immediata opinione, peteonsequentiam euidentem, aut probabilem : vel ex propositio te euidenti, per consequentiam tantum probabilem : & utroque m
do dieitur habeti per medium probabile. Quia vel ex parte propositionis, ex qua colligitur, solum est probabile: vel ex parte conis sequentiae. Itaque sicut assensus certus. & euidens,duplex est, ne re , aut per se euidens , quem intellectus habet cognita significatione terminorum; S dicitur Intellectus I aut euidens per medium demonstrativum: ac dicitur, Scientia : Eodem modo, duplex esta flensus probabilis; Vnus, qui habetur sine medio , cognita significatione terminorum : ut dum intellectus, cognita significatione terminorum huius propositionis, omnis mater diligit hilum suum, Batim nulla expectata ratione,assentitur ei probabiliter, & potest vocari, Intellectus opinionis. Alter assensus plobabilis est, qui habri rur per messium probabile,ut expositum est. Et ita duplex eli opinio, distincta absque dubio specie, per diuersum modum assentiendi. ex sola notitia terminorum , vel per medium : & utramque comprehendit definitio assignata.
Fides autem humana, sic potest definiri: Fides humana es assen- έ3sus nobabilis, propter testimonium fide digni habitus. Ita ut per Affinsum probabilem, conueniat cum opinione, & distinguatur a caeteris notitiis, aut assensibus intellectus : scut de opinione diximus, per Temmonium vero,ab opinione;& haec de ptimo.
An formido sit de intrinseca ratione opinionis. is
Hoe etiam pertinet ad explicationem quidditatis opinionis,ti humanae fidei. Quod ut intelligatur, explicandum impii. mis est: Quidnam per formidinem significetur. Et nihil aliud est,
quam timor, ne falsa sit pars, cui assentitur intellectus, aut vera opposita. Opinio enim, ut diximus est assensus probabilis, cui non xepugnat subesse falsum : quod est esse assensum quendam debi- Iem,de cuius veritate merito timetur, aut timeri potest: quia si e ei adhaeret intellectus: ut fundamentum propter quod ei adhaeret: quod est veritas ipse per se probabilis, aut ratio per quam deducit conclusionem ex praemissis, non sit omnino solida , nee firma , sed quae ex propria natura deficere potest, & aliter se habere. Dubium igitur est. An timis iste,quem vocant formidinem, perti ae ades Ieraram opinionis,vel huma fidei. Prima
676쪽
Trae inde opim' fide humana. 6 ST
M Prima sententia; Distinguit duplieem opinionem , Perfiat mis Imperfectam. Persectam opinione vocat eam: quae innititur te stimonio fide dignit Impersectam vero: quae innititur rationibus Irobabilibus. Et ad essentiam illius assert, nullo modo pertine eormidinem:quia non solum dicit allenium determinatum unius partis,sed firmum, ac certum : non propter firmitatem testimoniis sed propter emeacem determinationem voluntatIS ratione cuius intelleitus firmiter adhaeret eidem parti: c solum firmiter , sed etiam tenaciterive superius ex Aristot adduximus. Imperfecta vero opinio formidinem habet essentialiter annexam,sine qua,nec reperitur,nec reperiri ullo modo poteti. Ita Durand. In I.quaest.pr log ,Masius cap. praesenti,qui,ita ait tenere Capreolum, & Caiet. quos ipse citat:& quod amplius est,D. I ho. pluribus suae doctrinae locis,praesertim I. x.quaest. 67 art. .ubi ita ait: De rationa opinionis,s quod aeripiatur υnum cum formidine alterius oppositi, &c. Probat etiam ratione. Nam qui opinatur. iudicat, opinionem,
quam ipse sequitur,polle esse falsam:ergo ex propria ratione opse nandi,timet,ne falsa sit: quare timor iite aut formido, intrinseca est opinioni. Pro solutione huius quae. distinguenda est duplex formido,Nam alia est, actualu,quae est actualis timor ; Alia 'nuatis, seu radicatis, quae non consiliit in aliquo actuali timore, aut dubitatione:sed in eo solum,quod est talem esse allentum opinionis, ex parte obiecti, aut medi j assentiendi,eui non repugnat subesse falsum. Et ex hae radice, naseitur aliquando actualis timor,aut sesemido,ne opposta pars vera sit,aut falsa illa, cui uitellectus assentitur:& ideo dieitur virtualis, aut radicalis formido. Hac supposita distinctione; Nostra sententia est, Vis tualem aur diealem semidinem, ad semiam opinaonis, aut humana fidei temtinera : Actualem veνo, omnino esse ei accidentalem ita ut sepe reperiatur sine ilia. Haee est communis sententia sere omnium expositorum. Arist. cap. praesenti. Et probatur expresso testimonio Aristotelis. . libro Ethicotam cap. 3.ubi de opmone ira loquitur: Nam si vera opimo, is non scientia sis, ex qua continenter agunt L mines, nihil ad ratisnem id refert: cum nonnulli ex las quι uiuantur,
non ambigant sed cereb se scire existiment. Et probatur euidenti experientia: Quia plures sunt opiniones, non solum in Dialectica, ied etiam in Philosoplita, & Theologia , communi fere totius scholae consensu approbatae , & eiu ea. Cibus argumentis confirmatae:quas sequimur, absque rito timore formidine actuali. Et aliquando videmus, aliquos ex prin- cipiis euidentibus , dedueere aliquam conclusionem , per bilo. gismum,quem putant euidentem vere non nisi probabilem,& tales, certam esse existimant 4alem nclusionem, licet vela sit ia
677쪽
6 1 3 Trac. 3λ opinione fide humana.
eis solum opinio: ergo repugnat simul habere timorem , ne sit
falsa,aut vera opposita: quare euidens est,actualem formidinem, non ei Ie intrinsecana opinioni, eum saepe inueniatur sine illa. , irtualis tamen,aut radicalis formido, his etiam opinionibus intrinseca est: cum ex parte medii alientiendi, non repugnet cis sube sese falsum. Testimonium autem D. Tho.de hae virtuali formidine, intelia I igitur,non de actuali. Adar g vero; Concesse antecedente cum consequentia. distin- siuendum est consequens. Nam si de actuali timore , aut formiis ine intelligatur, falsum est. Si vero de virtuali, aut radicali, verum : & adeo hanc solam esse opinioni intrinsecam probat arg. non illam.
An opinio possit esse simul eum scientia , de eadem prostιoneo in eodem intellec u. CErtum est virionem simul esse posse eam scientia , de earim να uia de linea, habet scientiam Geometra ,& opinionem Diuiccticus, aut Metapnysicus. A=i disti uuatur realiter a substantia. Nec solum cst certu quod in uiuersis hominibus,aut intellectibus, limul esse pol sint de eadem re, ted etiam in eodem intelle tu Nam idem geometra, habet scientiam de linea, & potest simul haber c opinionem , de distinctione eius a substantia. Ideo, non quaei it titulus quaest. An de eadem te simplici, possint esse simul in eodc intellectu, sed An de eadem propisitione. De qua certuest etiam, in diuellis intellectibus posse esse sicientιam, o viNionem. Nam feri potest , vi aliqws habeat assensum alicuius conclu- 47s Onis per veram demonstr..tionem,quam alter deducat ex eisdem
Vel aliis principiis, per syllogismun, probabilem: & ideo solum
babeat opinionem. Di meultas igitur est, An ι Iem homo de eadem
propositioinie , possit simul haberescientiam, π opinionem. Sed adhue de scientia , dc opinione est dis inguendum: quia quatuor modis excogitari potest, q d simul sint. Primo ; Secun--m habitus ita ut idem homo simul habeat habitum scientiae,&opinionis, de eassem eonclusione. Secundo ; Ita υt simul habear sensu triusque. Tertio; in simul habeat habitum scientia. Ur assensium vinionis. Quarto, in simul habeat habiιum opinionis, , asesensum sicientia. de iecundum omues comparationes,Videtur pro cedere quemadmodum praesens.
Circa quam est prima opinio negans,Scoti in s.da 4.q. unica, g,colura haec I.Caiet.& Soti cap.praesenti, & Mash, ibidem q. s. Probam testimonio Arist.in hoe e. ubi eandem sere qu proposuit, an idam obiect-m. possit esse scitum er opinatum. ab eodem. re
sn Mirmon possie. Probauitque hac ratione,sci, is est, quod non po
678쪽
rrae. 3. de opinione se fide humana. 6 sy
rast aliter se habere,6 inale vero , quod pol si aliterse haber e,ut opinabile est. Sed repugnat,ean clein rem poste aliter se habere & non posse aliter se habere : cum sint contradictoria: ergo repugnabit. quod aliquid simul sit scibile,& opinabile, aut scit una, cte opina - 48 rum. At qui haec sunt propna obiecta scienticae, & op mioni saergo etiam repugnabit utramque esse simul, in codem intellectu ; de eadem propositione, ex mente Arist. Probant deinde ratione. Primo,de actibu ,vel se/sibus. Deinde, de habitibus. De actibus quidem: Q ia impossibile est, hundem hominem, iudicare simul quod ies eadem potest aliter se habere:& non potest aliter se habere: cum haec sint iudicia contradictoria. Sed assensus scientiae , est iudicium actuale de conclusione, quod non potest aliter se habere : & assensus opinionis, est iudicium de eadem,quod potest aliter se habererergo actualem repugnantiam continent quare non poterunt esse simul in eodem intellectu. Et quod amplius est , assensus isti repugnant, tanquam euidens,& ineuidens: quia de intrinseca ratione unius,est euidentia;alter vero ex propria natura ineuidens est, cum sit contingens; aut ex parte principi j , ex quo deduci 'ar ; aut ex parte medij pro babilis, per quod deducitur. Sed euidens,& ineuidens opponuntur priuatiue; sicut lume,& tenebrae quia euideria est mani sellatio obiecti, sub claritate luminis: ergo repugnax esse simul in eode intellectu: sicut repugnat simul esse luce,& tenebras: in eade parte aeris. De habitibus vero . probant secundo: Quia actus,& habitus,vcrsantur circa idem obiectum, & per idem medsum : & habitus,est inclinatio ad acturn,circa tale obiectum,& per tale rnediumaergo eandem prorsus repugnantiam habent cum actibus:quare nec si iam ut esse poterunt. Secunda opinio est Durand. in I. quaest. prologi , num. xo. Vbi distinguit opinion m ciuia duobis modis, inquit,haberi potest. Primo,-ρramissis probabilibus, aut euidentibus, per mediii probabilein vitale cognitum ab opinante. Secundo, praemissis n cessariis, atque euidentibus,& per medium;vere quidem probabile sed euidens reputatu ab opinante. Et si primo modo habeatur, repugnat simul eila eum scientia: tam secundum actu quam secudum habitum: ut asserit prima opinio aeum qua conuenit in hoc .,1 vero habeatur secundo modo , simul esse possunt: tam secundum actus, quam secundum habitus on quo eidem opinioni contradicit Ideo probat hoc secundum tali arg.Tota repugnantia astensus opinionis,& scientiae, proueniit ex eo , quod per unum iudi cariar, conclusione non posse aliter se habere, per aliud verb, posse aliter se habere ed dum opinio habetur, per mediu euidens existimatum,& ex praemissis euidentibus,tudicatur, eonclusionem no posist alix ex se habae : sicut per allensium scientiae: ergo nulla restat
679쪽
66o nac. 3.de opinione ct fide humana.
in eis repugnantia , vel oppositio, propter quam simul esse non possint.Qui uimo consormatur omnino:quia per ut Iuque iudica tur conclusio necessaria: & ideo,quod non possit aliter se habere. Duae autem causae conformes,bene possunt ad eundem effectu co- currere: &,si assensus hoc modo non repugnant, euidens erit non repugnare habitus: qui propter astentus tantu repugnare possunt. Tertia opinio est quorundam modernorum , omnino opposi- sata his duabus: Quia affirmat scιentiam, is opinionem ut esse posse,circa eandem propositιonem, in eodem intellectu, tam secundum actus,quam secundum habitus , di siue opinio habeatur per medium Probabile:vt tale reputatum ab opinante, siue reputatum necessa-xium. Solum de propositione,de qua est uterque assensus , distinguit hoe modomam duobus modis considerari potest. Primo , in propositio quadam est circa quam versatur uterque habitu ,vel asse-
'fus. Secundo ; Vt est conclusio demonstrationis, vel syllogismi pr habilis.& prima consideratio, inquit , quasi materialis ethsecuda, quasi formalis: uia una&eadem est propositio,circa quam versantur:sed illa eadem,est conclusio utriusque syllogismi,qui eum distinguantur spςcie,propositio eadem, est quasi duplex conclusio sormaliter;atque specie distincta. unde fit,de eadem quidem propositione,esse utrumque assensum, & habitum. Sed non de eadem conclusione,at de diuersis formaliter. Et hane dicunt esse senten. tiam Alexandri Alensis, 3. p. quaest. 79. memb. 3. D. Bonau. in 3. distinct.1 quaest. 1.art. 3.Duxand.q-st, I .prologi,& in 3.dist. 3I. quaest. 4. Altisiodorensis lib. 3. Summae, tit. 3. quaest. 4.& I. Rich. in 3 dist. xs.quaest. I in Villat pandei cap. piaesenti,atque etiam D. Tho. I. 2. quaeli. 67. art. 3. ubi conceὸit eandem propositionem posse cognosci,per diuersa media:euidens, probabile: tanquam per medium persectum, & imperfectum, quS non omnino repugnant,quod repetit 3. p.qu.' .ar. 3 . ad 2. ubi P. Franciscus Suarius eandem sententiam sequitur.
Probant primo: Quia tota repugnantia, ob quam simul esse s inon possunt assensus opinionis & scientiae, de eadem propositione est,quia repugnat,quod simul iudicetur,posse aliter se habete, di non posscaeum duo haee iudicia sint contradictoria: hoc autem ita esset, si per idem medium utrumque esset indicandum. Sed eum id fiat,per diuersa media, nullam contineret repugnantiam, aut cotradictionem; quia intellectu iudieare,propositionem non posse aliter se habere: ut est conclusio demonstrat onis: & posse aliter se habere; ut est concluso probabilis syllogismi,nullo modo repugnat: nec opponuntur contradictorie, duo haec iudicia, comparata ad diuersa media. Q d praesertim verum est. cum actualis formido, no sit otinioni intrinsem:nec sit necessari si opinantem actu iudicare,quod possit aliter se habete coneIusio. Im4
680쪽
nae 3.ae opinione,ct fide humana. cci
possit iudieare contrarium; ut notavit Durand. Seeundo: Quia simul cum demonstratione, adduci potest,& let, probabilis ratio,ad probandum eandem conclusionem : sicut tum fide diuina,ad credendum eatidem veritatem ergo assentitur simul intellectus,propter utrumque medium.& ideo utruque habebit suum effectum,qui est assensus probabilis,& scientificus, simulque erunt,alioqui frustra adduceretur utrumque medium. Nostra sententia,quafi media est,& unica conclusione explieatur e Sesentia, is visio, secundum habitus, possunt simul esse in eoΔm mella M. de eadem propositione, non tamen secundum assensus υet actus. Perprimam partent; Excluditur prima opinio , & ex partα secunda.fPer secundam vero partem , Excluditur etiam ex parte secanda ,& etiam ex parte tertia. Caeterum nostram sententiam . tenent authotes illi, quos pro se citat ultima opinio: ut constabie
eos legenti:videbit namque nisi ego fallor de solis habitibus eoiaeedere,quAd simul esse possint,non de assensibus. Et hic est sensus,
D.Th. praesertim in ultimo loco si verba eius attent8 coiideretur. Vt autem eam simul explicemus, & probemus, notandum est, Seiantiam opinionem,dum a firmant υeritatem eiusdem propositio-ms,nem esse oppositas contradictorie, nec priuatiue,imo, neque ullo g mis oppositionis i Quia contradi ctori ἡ non possunt opponi ea. quorum vitumque affirmat: sed nec iudicia vitiusque necesse est contradictorie opponnita ut per iudicium scietiae,gicatur propositionem non posse aliter se habere,per iudicium vero opinatiuit, posse aliter se habere.N m ut bene probant secunda Sc tertia senistentia,necessarium non est;vt tale iudicium reperiatur in opinan-her sed saepὰ non teperitur; & aliquando reperitur contrariumr Porro,nee opponuntur priuatiue:quia assensus opinioRis,non earet euidentia, nec ea proprie priuatum, sed quandam negati hemeius dieit:sicut quaelibet species,dicit negationem alterius: & tamen non propterea dicuntur ptiuatiue, aut contradictorie opponi; sed disparatae Etae. Et ita se habent scientia & opinio. 3 Ae nee omnino disparatae aut diuersae sunt ; sed valde similes
eum in eundem finem ordinentur ; qui est firmare veritatem it intellectu: Nisi quod scientia id omnino efficit; opinio vero aliis qua ex parte , non plene , aut persecte. ideo solum distinguuniatur; tanquam perfectum, δέ impersectum: ut egregie D.Thomas ait in ultimo loco:qiua scientia , est quasi forma persecta; opinio vetd quasi dispositio ad illam: 3e has rationes perfecti & i inper-λει , habet ex propria natura, dc essentia. Sed perfectum, de imis perfectum. duobus modis repugnant, vel respectu duorum. Prisano quidem, respectu eiusdem inraiae: quia repusnat eandem Armam esse; ex propria natura habitum, Sc dispositionem & itareyugnat eandem qualitatem, vePhabitum; simule ite scientiam.