Theologia dogmatica et moralis, ad usum seminarii Catalaun. Auctore D. Ludovico Habert ... cui insuper in hac editione adjecta est Historia psnitentiæ publicæ conscripta, notsqu & animadversionibus illustrata a R.P. Geraldo Zurcher ... Tomus primus s

발행: 1785년

분량: 882페이지

출처: archive.org

분류: 그리스도교

551쪽

eui divitia teleiatione concessiam . . . per quam .. Τιμ'

retarebis oe alii viri jussi , qui plures leguntur simul

habuisse uvores , ab a Alterio excusantur, Diees: Agar in ScripturIs non vocatur uxor Abrahae, sed concubina, vel anci IIae atquἱ coneubinatus non est verum matrimonium, ex sancto Leone ep. 9 a. ad Ru-BI eum; sed aduIterium, ex S. Ambrosio lib. I. Abraham eap. q. Unde Iudaei Ioann. 8. dicunt se non effesit Ios fornicationis , utpote qui non descenderent ex Abrahamo per Agar eius concubinam, sed per Saram Iegitimam eius uxorem , ut interpretatur Euthymius in IIIum Ioeum. x Distinguo maiorem : Agar non voeatur uxor in strictiori significatione e Concedo: In Iat Iori, Nego mai. Nomen Itaque uxoris bifariam sumitur tam in Serἱ-pturis, quam in iure civili, & aliquando in iure canonleo , scilicet late & strIcte . Uxor in latiori significatione sumitur pro muliere viro legitime eoniuncta,

quo sensu habetur Geneseos a S. v. I. Abrabam vero aliam duuit κκorem nomine Cethuram I quae versu s.

numeratur inter eius concubinas i sic enim pergit laeertextus: deditque Abrabam euneta quae possiderat Isaac et filis antem eoncubinarum Iargitus est munera ; Θ separavit eos ab Isaae Alio suo. In strictiori autem significatione uxor dicitur materfamilias , quae eum solem nitate in uxorem ducebatur , honores ac facultates cum viro habebat communes, cuius etiam filii ad haereditatem paternam vocabantur . IIs autem privilegiis non gaudebant aliae uxores, quae vulgo & in strictiori significatione appellabantur eoneubinae . Et hoc sensu IegItur de Salomone lib. 3. Reg. cap. II. Versu I. fueruntque et nvores quasi Reginae septingentae , is con

tubina trecenta.

Omnes quἰdem erant uxores , sed gradu de honore diverso , quemadmodum etiamnum cernere est apud Turcas , qui polygamiam simultaneam retinent ἰ eupluribus enim uxoribus, quos habet Turcarum Imperator , una est praecipua, ae Regina, cuius prἔmogeni tus Patri sueeedIt In imperio . Uxor etiam In communionem bonorum assumpta In latiori significatione

552쪽

sso De Matrimonis. voeatur e neubina, ut patet ex cap. 19. Iud Ieum , ibi uniea uxor Levitae promiscue vocatur uxor & coci cubIna , v. I. as. a . & a'. Dist Inguo etiam minorem , concub Inatus non e Ruerum matrimonium , si stricte sumatur pro vago Momnἰ lege sollito eum muliere concubitu , quomodo apud Auctores Eeclesiasticos sumitur, Concedo: si ει- matur pro Iegititima coniunctione , In qua fides mutua servatur usque ad mortem, Nego minorem. De concubinis Iegitime coniunctis InteIIIgendus eneanon I . primi Conei III Toletani, in quo statuitur ,

ut qui uxorem , non habet, sed pro uxoro concubInam , a commun Ione non repellatur, si en Im per eo ubinam Synodus intelligeret meretricem, haud dubIe utrumqu repelleret a commun Ione. Eodem sensu Gratianus Interpretatur cap. omnibus, dist. 34. eoneubina, inquit shic intelligitiar quae eUfantibus legalibus infrumento Mnita ess, is effvuli affectu astipeitus. Eanς conjugem

facit affectus, contubinam vero ten nominat .

Adversus nostram responsionem non pugnant quae obitet untur tum ex S. Ambrosio , tum ex S. Leone , tum ex eap. 8. Evangeli I secundum Ioannem. S, qui P pe Ambrosius eoneeptis terminis supra a nob s relatis saffirmat coniunctionem Abrahae eum Agar non fuisse peeeatum , sed mysterium . Add It qu dem , quod etiamsi fuἰsset adu Iterium, Inἴquus tamen d cendum non foret Sanctus PatrIarcha , eum Ipsum facti poenituerit ; sed non definIIt eiusmodi coniunctionem fui sse aduIterium proprie dictum. S. autem Leo loquitur de matrimonio ἔnito cum serva , non eum ancilla , quod secundum

legem Eeclesiastieam , quae eius saeculo obtinuerat, est orsus irritum, ua dieemur ubi de impedimentis diri mentibus , Inter quae numeratur desectus conditIonis Ingenuae ab IIberae. Et Ita eone Iudit S. Doctor virum, qui servam habet , posse valide & IIeIte mulierem aliam ducere In verum matrImonium, nis forte , inquit , ilia muliεν serva ingenua facta oe dotara tegitime oe publicis nuptiis honestata esse videatur : quia in illa hypothesi prius matrimonium ratum fore τ εο validum.

Quod

553쪽

De mirmonis . Is Quod vero spectat caput octavum S. Ioannis ι ibi

sermo non est de fornicatione carnali, sed de spirita-II , hoe est, de idololatria , ut patet ex ipso contexistu . Dixerat enim Christus , mos facitis opera Patris vi sy,ἐ Quis vero sit ille pater , exponit Dominus vers. 44. vel eae parte DiaboIs esis opponunt Iudaei,

nos eis fornicatione non sumus nati , idque probant non

quἱa ex Abraham per Saram descendunt , sed quia

semper uni Deo adhaeserunt, renum Patrem, inquiunt, habemus Deum. Et Ita corruit quorumdam Interpretatio , quae nobis obiicitur , quamque refert Euthymius in hune Iocum . Tertia pars, nimirum coniunctionem cum pluribus

simul uxoribus a Christo Domino factam esse illicitam& Irritam, definita est advertis Lutheranos de Anabaiaptistas can. a. sessionis a 4. Cone. Tridentini his ve his: Si quis diserit I ueere Cbrisianis pliares semul habere μκores , re θος nulla lege divina esse probibitum , anathema sit . Et in doctrina eiusdem sessionis Conei lium definit matrimonium cum pIuribus simuI uxoribus non solum esse Evangeliea lege prohibitum , sed

etiam prorsus initum, hoc autem minculo, Inquἰt, duos tantummodo copulari is convungi Chrsus Dominus apertius doenit.

Probatur i. Conei I. definitio, simulque nostra reis sponsio, ex Scriptura, Math. I'. ubi Christus matris monIum ad primaevam institutionem reduxit, conee iasionemque veteribus factam in caussa polygamiae reseIdit dIeens s qui fecit hominem ab initio , masculum oefeminam fecit eos . . . is erunt duo cnon tres in earne una. Itaque Iam non sunt duo , sed una caro . Quod ergo Deus conjunxit , homo non separet . Quod autem irritum fecerIe matrimonium eum secunda uxore, altera adhue vivente , declarat Luc. r s. v. I . Omnis qui dimittit uisorem suam , is alteram ducit, mae ba. νον , ω qui dimissam a viro ducit I maebatur, hoe est verum matrimonium non contrahit , sed adulterium committit.

Probatur a. ex eonstanti EeeIesiae Traditione, cuius testes sunt Siriolus Papa epist. a. Innocentius Ι. epist. 9. Sanctus

554쪽

Sanctus Augustinus toto libro I. de adulterinIs eoniugiis, & Nieolaus I. epist. I 3. ad Lotharium Regem supra laudat . Dἱces r. Gregorius II. ep Ist. x . ad BonifaeIum , quae resertur 3 a. quaest. 7. cap. o Quod proposuisti , ,, Iis habet et si mul Ier Infirmitate Icorrepta non value

,, rit debitum vIro reddere , quid eius faciat iugaIis,, c proposuisti: bonum esset , ii sie permaneret, ut, abstInentiae vacaret is sed quia hoc magnorum est , ,, ille qui se non poteri eontinere , nubat magis e,, non tamen subsidii opem subtrahat ab illa, quam ,, infirmitas praepedit , non detestabilis culpa exelu ,, dit: is Ergo . cRespondeo ad anteeedens varIos varie respondere . Alii volunt Summum Pontifieem seeundum MatrImoinnium iuveni perm Itiere non tanquam IIcItum , sed tanquam minus malum . Alii , ut Gratianus , dleuna illud rescriptum non esse recipiendum, utpote contrarium Evangelieae doctrInae, & saeris Canonibus . Coi munior & verIor responsio est , Gregorium eoneessisse iuveni aliam dueere uxorem , qu Ia cum prior essest impotens , matrἱmonium cum illa initum erat invalidum aDIees a. Socrates I. q. histori cap. 2ς. refert Ualentinianum seniorem legem tulisse , ut euique volentilIiceret dnas niores babere legitimas, eamque in singuliseiaeitatibus divulgavit. Legra itaque divulgata , ipse PM-stinam duκD ωκονεm, licet Severa , quam prius duxerat, esset adhue superstes. Respondeo , si vera sit socratis narratio , peccavist Valentinianus , ct Iex eius non fuit recepta. Sed multa evineunt deceptum fuisse Soeratem , & falsa seripsi se . Namque a. Ζωymus, Ammianus, Auctores Ethn ei , qui gesta Ualentiniani scripserunt , sicut Sommeianus, Theodoretus, aliique , qui tune vixere ScrIpt res Graeci, quod Socrates refert , praetermiserunt . a. S. Hieronymus, orosius, 2 ceteri Auctores Latini, quξ tempore valentiniani floruerunt, de eiusmodi lege ab eo lata omnino siluere , quamvIs de polygamia non semel sermonem habuerint.

555쪽

uxores ad fidem convertitων 2Respondet Innocentius III. cap. Gaudemus, I. q. titii 3. de divortiis, retenta uxore primo loeo ducta diis mittendas ceteras. Q. 3. muralitas unorum simuI , fuitne eoneesia Pa- striarcbis ante diaα-ωm P

Respondeo, minἰme, ut patet ex Patribus iupra Iaudatis , qui Lamechum vocana adulterum , eo quod duas simul habuerit uxores . Et ratio est , - quia longaeva priorum IIIorum hominum vita lassiciebat multipIlei prolἰ suscipiendae. . . Q. 4. Dispessatis supra ροθgamiam fmultaneam, en

tradebaturae ad Gentiles , Oni visere ante adventum

larminas lib. I. de MatrimonIo cap. I i. tum quia Esther Assuero Gentili iam habenti ilures uxores nupsit, probante Mardochaeo vIro alioquin Religioso I tum quia S. Augustinus I. aa. contra Faustum cap. 47. ex eusat Patriaretiam Iacob, qui In Mesopotamia duas filias Laban idololatrae sibi in uxores accepit , quandomos erat, Inquit, peccatum non erat e is nunc propterea crimen est: quia mos non es.

I. contra jus naturale aut divinum, se τι- duus aut vidua ad auaa nuptias convolat Asseruerunt Novati an I, ex Theodoreto lib. 3. Haereticarum fabularum, & ante eos Montanistae, quibus adhaesit Tertullianus IIb. de Monogamla . Adversus eiusmodI errorem R. Cum omnibus Catholicis . Secundae nuptiae , &uIteriores, nec iure naturali, nee iure divino positivo

prohibentur. Probatur I. ex Seriptura g. Cor. 7. v. I '. mulier Haberi , Tom. VII. A a au

556쪽

dormierit vir ejus, liberata est ψ cni vult nutae stantiam ἐn Domino. Et ε. Tim. s. v. 24. τοιο ergo iunioνει

viduas in nubere , flios Frapreare . Quid ad haee Tertulistianus a. tu eludaa textus Apostoli, contendit Intelligendos esse de viduis ante fidem susceptam , quibus iam baptismo Initiatis permittit Apostolus uxorem duia

quae post fidem prima est ; a fide enim etiam ipsa vita

sera. verum nimis coacta est illa interpretatio , de aliena a mente omnium Catholicorum, quam Ipse Ter aullianus adhue Catholicus secutus fuerit In lib. a. quem serIbis ad uxorem . a. Issa Illa Interpretati ne scribit capite I 4. Indulgentiam, qua usus est Apo-Rolns erga viduas , sublatam fuisse per Montanum squem Paracletum voeat, perInde atque si Spiritus Ba ctus in eum abundantius, quam In ApostoIos, effusugstr is si enim ChrIstus abstul a quod Moyses praece M pit , quia ab initio non suit sie; eur non S ParaeIe- ,, tus abstulerit quod Paulus 4ndux It ; quia & seeutis dum matrimonium ab initio non fuit siet M is non stupeat tantum virum in huiusmodἱ absurda ἐneidἰsie a Sed unde habea ab Initio non lieuisse vIduIs ad allas

nuptias eonvoIare Annon In lege naturae Abraham , defuncta Sara , aIIam duxit uxorem nomine Cethuram Nonne etiam Iex serIpta secundas nuptias admisit pProbatur a. ex TradItione. S. Clemens Alexandrinus Tertulliano antiquior I. 3. siromatum; is si cui Apostolus, inquit, propter Intemperantiam de ustisnem ex venia secundum conis cedit matrimonium, hic quidem non peccat ex t

,, flamento: non est enim Iege prohibitus ; non im- ., plet autem summam illam persectionem, quae agituris ex Evangelio. Perantiquus Auctor IIbri Pastoris , quem Ipse TerintvIIIanus nonnunquam Iaudae, M seribit lib. a. se vir,

Disiti

557쪽

De Matrimonis. 3s Nouatiant redeuntes ad EeIesiam profiteantur , quod Catholieae & Apostolieae Eeelesiae dogmata suseipiant, di sequantvr, id est, de bigamis se communicare, &his, qui in perseeutione prolapsi sunt.

Coneilium Laodicaenum ean. g. probat secundast nuptIas his verbis, de sis , qui feeundum Eeetosas leam Μαgulam secundia nuptiis juncti sunt, ebri L B1silius ep. ad Amphilochium can. 31. 33 qua εs, signis, in viduitate potestatem sui habet, ita ut si h viro eohabItest , ab omni culpa libera est , eumis Apostolus dixerit, si mortuus fuerit vir eius, lih

is ea est, cui vule, nubat, tantum in Domino. ns. Hieronymus epist. so. non damno, inquit, c. r.

bigamos r immo nec erigamae, ον β ῶσι potest, octet. mai. Haee serIpsit S. Doctor, quia nonnulli visus fuerat secundas nuptias damnare in libris adversus Iovi

nianum.

Mitto alios Patres , S. Ambrosium lib. ste viduἴs . S. Augustinum lib. de bono viduitatia , S. Epipha nlium Haeresi sy. Theodo detuna lib. s. Haereti earum

Labularum cap. a Q

ea, in votis semper habuit, ut fidelea a seeundIs Quis pilis se continerent , quas generatim spectav t ut I eontinentiae signum in nubentibus , eo potentius, qu saepius ab uno & eodem repetuntur , lad nulla lege uia versaliter reoepta illas prohibuit . Duae sunt responsionis partes. Prima pars, sellicet Eeelesiam semper optasse , ut Meles a seeundis nuptiIs abs snerent, probatur. Beel sia Graeca bigamos poenitentiae subiielebae propter signa ineontinentiae , quae prae se ferebant , ut constat encan. 3. Concilii Ne aesarietas, Is . Ancyrant, I. La

dieaeni , & 4. epis olae S. Basilii ad AmphἱIoctium . a. Athenagoras in apologia pro Christianis serendis

558쪽

suec De Matrimonis .muptias vocat speciosum adulterium S. Gregoriux Na-ΣianEenus ora. 37. de Matrimonio sie habet. si Prἰμ mum lex est, secundum venIa & Indulgentia e ter-;, tium , iniquitas: qui autem hunc numerum excedit. is porcinus plane est. D S. Basillus citato canone 44 epist. ad Amphiloch. ait trigamiam non esse coni

gium , sed polygamiam, aut potius eastigatam fornicationem, atque tertium maritum similem esse sexto , . quem habebat Samaritana: ille autem verus non erat Maritus, sed adulter. Joan. 4. v. I 8. Porro duriori

bus hilae. verbis, S severiore diset plina non Ipsae numptiae damnantur , nee puniuntur sed quae In viduis praesumitur Incontinentia; maior in trigamis, quam ἔn bis amis , ac proinde diuturniori poenitentiae obnoxia, ut pates ex citato ean. 4. epistolae S. Basilii. Dixi, generatim I quia aliquando non libido, sed vera & evidens necessitas ad seeundas nuptias impellit. Cum autem plerique per speciem neeristatis incon-tInentiam suam obvelare soleant , eos egregie reseIII. S. Ambrosius, euius verba in lib. de viduis sparsa abs re non erit hie colIlgere . M Ne dixeris , destituta

D sum , ai3 viduam auoquens, querela nupturae est. Ne,, dixeris, sola ego sui, picastitas solitudinem quaerit ,

is pudica secretum, Impudica conventum. Patrimonium , vis tuerἱ λ Maius pudoris est patrimonium , quod is me Iiu 1 regit vidua, quam nn pta. Sed vis nubere Iieet. Non habet erimen simplex voIuntas, eaustam is non quaero, cur fingitur Z Si honestum putas , fave- ω re, Si incongruum , sile. Ne aeeuses Deum , ne accuses propinquos, quod praesidia tibi desint, utinam ,, non desit voIunias. Ne te eonsulere liberis dicas , is quibus matrem eripis . Neque quidquid lieet , de is cet. LIces nubere, sed pulexius est abstinere. Stimo, vincula nuptiarum bona multi amoris gratia , sed ,, maior est servi tua . Mutuis enim ne eessitatibus ab M utroque servitur, nec temperanti liest iugo subdois cere caput, cum alterῖus intemperarmae serviendum

is sit, sed relinquendum est, ut unaquaeque se pendat, ,, non auctoritate aIiqua praeeepti, sed incremento grais tiae provocata. Et enim praeeeptum In subditos fertur ,

559쪽

se eon filium amἴcis datur. Ubi praeeeptum est, ibi Ie ε,, este ubi eonsilium , ibi gratia est. Sed eonsilium s

,, bri II, non ebriis datur . Habeat sauela remedium ris honesta consilium . , , . - Secunda pars, nulla selIleet Iege humana unIversitis liter recepta prohibἰtas esse seeundas de ulteriores nuptias , probatur ἱ quia in Ecclesia Latina nu IIus pro ferri potest Canon Concilli generalis , ud decretum summI Pontificis, quo vidui aut viduae areeantur ab uIterIoribus nuptiis r quin tIt. Integer de secundIs nupti IsI. . Decretalium , supponit eiusmodἱ nuptias esse lIeitas, ct conceptis verbis Id docet Eugenius IV. In De ereto pro Armenἰs, In quo sic loquitur ἀε ,, Quoniam

,, non nullos asseritur quartas nuptias tamquam conis demnatas respuere, ne peccatum, ubi non est, esse D putetur . . . . declaramus non solum secundas , sed, Μ etiam tertias, & quartas, atque uIteriores , si allinis quod Impedimentum non obstat, liοite eontrahi pose,, se. Commenflatiores tamen dielmus ι si ulterius a ,, coniugiis abstinentes, In east Itate permanserint. Quian sicua viduitati virginitatem e Ita nuptiis eastam viduἰ- M talem laude ae mer to praeserendam esse censemus. Dixi, universaliter , namque 4n oriente Imperator Basilius nono Deeulo quartas nuptias irritas seeit, N

vella , cuius tἰ t. est, non IDere ad quartas nuptias res D

plime Beelesiasti eae Meolaus Patriareha ConstanrInopo Ilianus Leonem cognomento Sapientem Basilii filium , de In imperio Reeessorem a fidelium communIone s gregavit, eo quod defuncta tertia uxore quartam didixisset; de ipse vieissim Imperator Nieolaum a sede sua pulsum In exillum amandavit, suffecto In eius Ioeum Euthim Io . Excitatas ob eam eaussam In BeeIesia Orte tali turbas , induIta Imperatori dispensatione, eOmpΟ-su7t Summus Ponti sex Ioannes X. composuere paFlte Orientales Episeopl eonvoeatἰ Constantino LeonIs fi- Io, haneque regulam In posterum servandam tradiderunt , his verbis: Sententia jadseioque eommuni deeem mus , ne ab hoc anno praesenti erat annus 923. quam os nutias ullus contrahat I sed ut prorsus eae rejurat

560쪽

3 38 De MatriminIo . ν . Etsi nulla Iege nune teneatur vidua ad annumseeundas differre nuptIas, ReIpublieae tamen interest , in non nubat, quandiu potest esse dubium, num con-eeperit ex prioris coniugis consortio ἱ iniustum enim est sic gravidam alteri vIro eopulari , quod nonnun- suam eont Igisse eerto didIelmus . Quare Parochorum

est eiusmodi abusibus & fallaeiIs obsistere , de si opus G, auctorἱtatem Iudieis laeularis interponere .

F. III.

Iegis naturae, veI legis seriptae, vel legis Evang IIeae r sed quoad thorum tantum , vel etiam quo vinculum. De indἰ lubilitate quoad vIneulum hic agi mus, de altera dicturi suo loco. Itaque R. t. Matrimonium sua eis adiuro sua inis Τοι--

turali , cum iure positivo . Prima pars, quae est de iure naturaII, probatur is dem fere momentIs, quibus iupra asseruImus plurali- statem simul uxorum pugnare adversus legem natura Iem; repudium quippe non minus, quin multo magἔsquam poIygamia simultanea adversatur finibus matrImonii , nimirum prollis generatIoni , liberali eiusdem edueationi, & arctissimae, quae Inter eoniuges intercedere debet, animorum coniunctioni. Enimvero si eo iuges ex quavis caussa a se Invieem dilaedant, ut aliis coniungantur, nulla Inter eos vera ae firma satis amI. citia , non distinguetur Inter fornIcationem iure naturali prohibitam , & Iegitimas nuptias ἱ proles , sine certo patre, ae debIta edueatIone relinquetur. Gravisinfimis histe ineommodis, tum oecurrit primus hominum parens, eum nulla lege positiva duee protulit, Genes.

Randiu non exuerunt hominem , hane naturae legem

SEARCH

MENU NAVIGATION