장음표시 사용
101쪽
rexit iter Suum versus AuStriam per montana, volens inibi l320 hyemare, fratre Suo Leupoldo in Suevia remanente. Sed rex LudWicus quasdam regni civitates peragrans Ba ariam intraturus, ibidem etiam hyemem permansurus. Et cum in Monaco natale omini celebraret, non multo post domina Beatrix Serenissima regina, infirmitate correpta Vocante Domino moritur et in eadem civitate in monasterio λ beate virginis Marte, facto maus0leo, celebratis debiliS obsequiis,
Verum principes Austrie videntes se pro regno casso la- 1322bore multum sutigatos et magnum dampnum pro eo in pecunia accepisse, consilium Super eo ineunteS, qu0modorei finem imponerent et regnum commodius posSiderent, tandem invenerunt utile fore, ut totis viribus regem Lud vicum de Ba varia extrudant, vel cum eo bellando ipsum occidant, quo facto nemo sit qui eis regni introitum valeat prohibere; inde mox toto illo anno de omnibus visceribus ditionis sue magnum exercitum pugnatorum collegerunt. dux et fratres sui juniores quos habere poterant de Austria, de Ungaria, Sclavia, Styria, Earinthia
et aliis provinciis numerosum exercitum congreganteS multos collegerunt. Inter quos venit etiam eis in adiutorium quidam rex Τartarorum cum exercitu su0, qui in ascensu multas abh0minationes et Scelera commiserunt, que melius
est Silentio preterire quam scribere; que etiam Deus p0Stea in ducibus Austrie, ut estimo, vindicavit. Νam preter alias
abusiones quas secerant cattos et canes asSatos voraci S-sime comederunt.
Interim dux Leupoldus non vacat otio apud Renum, sed toto posse laborat, ut etiam convocet multitudinem arma-t0rum, et quos habere potuit de Ren0, de Lemann0, de ElSatia, de S evia congregavit, ut possit fratribus suis ad pugnandum in Bawaria obviare. Et cum collegisset magnum exercitum electorum Vir0rum profecti sunt versus
102쪽
1322 BaWariam. Quo cum Venissent, et antequam eandem terram intrarent, fixere tentoria apud Licum, expectantes ibi nunti0s de exercitu Australium, quando ad eos debeant proficisci, ut, Sieut pisces capiuntur, sic duobus catervis congredientibus rex LudWicus e0rum in medio concludatur. Sed rex prenoscens sibi preli0rum grande periculum imminere, sidens in Domino cui se totum commisit, cui etiam non est difficile salvare in multitudine vel in paucis, nuncios celeres misit ad omnes quos prius sibi asciverat, et qui servire Sibi antea promiserunt, h0s Vocat. Primo Francos m0net, quosdam de R eno, plures vero de provinciis Noricorum et per totam BaWariam. Η0rtatur omnes et precipit universis, ut summa cum sestinatione visis nuntiis sibi in necessitatis articulo non disserant subvenire, qui Vero neglexerit vel supersederit indignationem regie maiestatis se n0versi incurrisse. M0x recepit se in campis, habens tenuem bursam in camera sua, Vix Xi librarum Hallensium, sicut sertur. Verum serenissimus rex Bohemie et Heinricus illustris dux Bawarie incunctanter veniunt ad pugnandum cum Suis optime expediti. Qui se pro rege Strennue exponere decreverunt, limentes ne rege Lud ico victo vel perempto ipsi etiam postea ab eisdem malum simile sortiantur; illud c0gitantes
Tunc tua res astitur, paries cum proximus ardet. Et cum rex Bohemie didicisset Australes munitissimos esse ad pugnandum in duobus magnis exercitibus, et regem esse tenuem, et Suos Segnius advenire, ex magna parte Spes ab eo recessit, et super eo regi loquebatur dicens: O bone rer, cum adhuc simus pauci quid contratam magnam multitudinem faciemus 3 Cui rex respondit, dicens: Equo animo estote, cras enim egrediemur et auxilium Dominu videbimus super nos. Qu0d et factum est. Cra- fgpr. Stina enim die proxima ante pugnam a mane usque ad
ηδ noctem tanta multitudo equitum et peditum divina cooperante gratia passim confluebat, quod pre multitudine non p0terant numerari, et cum ventum esset ad noctem quando lumina accendi solent ante papilionem, tanta l0ngitudo erat lent0ri0rum, quod a prima parte castrorum ardentibus sa-
103쪽
cibus seu luminibus finis non poterat speculari. Et cum 1322 tanti essent, preco regis sortius exclamavit transiens omnia tentoria: O Deus misisti nobis auxilium de emcelso, sit nomen tuum benedictum in secula. Responderunt omnes: Amen. Ceterum inter duos exercitust occupantur nuntii diem et horam, quando convenire debebant nunciantes. Sed ambo casu nccidente non procul a claustro nostro de Furstenvellprivati suis equis, in executione sui negotii, volente Domino, negliguntur, quia ablatis equis destinatas litteras apto tempore non poterant presentare. Quod non parum profuit regi Lud vico, quia, Si hii duo exercitus Australium convenissent, dubium n0n est quin pugnando in certamine triumphassent. Ide0 etiam ante adventum ducis Leu-poldi rex Bohemi e strennue agens pretium maturaVit, ut ipso absente fratres suos de Austria facilius superaret. Anno igitur m.ccc.xx.li. y in vigilia Mychahelis Lud vicus sκντ. rex Romanorum, rex B0hemie et Heinricus dux Bawaris et alii multi nobiles, summo mane ducem AuStrie cum exercitu suo cingunt, ne in alteram partem declinet', ubi possit fratris adventum tutius prestolari et conflictum diutius prorogare. InStaurant militem, instruunt aciem, conserta pugna hortantur suos sortiter dimicare, quibus pugnantibus Fridericus dux Austrie vellet n0lles inire pretium perurgetur. Et videns cum suis, aliter eSSe non p0SSe, e0nsidens in multitudine virtutis sue, n0n Segnes ad pugnam ceperunt durius rebellare, tam sortiter quod utrisque partibus certantibus diu dubitatum suit, cui potius victoria deberetur. Stetit igitur anceps victoria per longam h0ram, sed tandem multi pedites ducis Heinrici optime preparati ad bellum supervenerunt, cum impetu in pretium irruentes
Australes debilitaverunt, equos eorum Secantes et perso-dientes, ut assessoribus ruentibus super terram neceSSario eOS Succumbere oporteret. Ideo non multo post cessatum est a prelio et s0le ruente post meridiem regi Lud ico victoria acclamatur.
Victis igitur Australibus omnes capiuntur; tam prin0ipes quam ministeriales et quique nobiles diligenti custodie mancipantur. Purkravius vero de Νurmbereti qui dicitur ibi strennue dimicasse, habens unum clientem nobilem et magne
104쪽
1322 probitatis, virum bellicosum. His cepit Fridericum ducem Austrie et fratrem eius Helitricum in pretio, ignorans qui
esseni. Cum autem e0S p0Stea cognoviSset, assignat eos domino suo Purkgravio, ille autem regi Lud ico cum reverentia presentavit. Qui cum venissent coram rege sentes et eiulantes, corruerunt coram eo in laciem super terram, timentes se occisuros. Rex Vero erga eos regia clementia utebatur, quia clementia decet regem: Sumite, inquit, confidite, non moriemini ista vice, sed nos Lonservabo quousque vini de vobis satisfiet. Ea non longe post timentes ne dux Leupoldus poSt bellum irruat super eOS, recesserunt de loco ahductis captivis. Propter cautionem receperunt Se in 0el linga proxima civitate contra morem bellantium, victores enim debuerant ibi per triduum ex-oer. pectasse. Deinde profecti Sunt Ratisponam. Ubi rex Heini rico duci Bawarie quosdam de melioribus ministerialibus Austrie dedit pro servitio, a quibus fide accepta dedit eis diem cum termino redeundi, sed cum a quodam dicto de Walse nimiam exegisset pecuniam, violata fide sine eius
licentia clam dieitur receSSisSe.
Heinricss vero juniorem ducem Austrie dedit regi Bo-
heinie pro munere d0nativ0, quem secum duxit in Bohemiam diligenti custodia observandum. Sed rex Fridericum ducem Austrie, auctorem totius litis, quem D0minus tradidit in manus suas, duxit in castrum dictum Τrausenni litin captivitate, jussit eum vigilantissime custodiri. Qui remansit ibidem justo Dei judicio in captivitate, tamen sine vinculo et compede, tribus annis cum familia sua propriis
Ludit in humanis Spina potentia rebus. Nam captus est qui dominari voluit ab oriente usque ad
Porro dux Leupoldus volens fratribus suis ferre presidium ad eos quant0cius pr0perat. Et cum non poeni a claustro Ba ariam pertransiret, prima n0cte in Altingenfixere tentoria apud ripam fluminis, ibi cupientibus pernoctare. Et cum ibi pausarent, nuntii inter ambas catervas laborantes instanter claustrum nostrum accusant apud principem, dicentes se spoliatos in claustro et prope claustrum, ideo non potuisse e0s Iitteras apto tempore as-
105쪽
signare. Audiens hoc dux iracundia perm0tus, preespit mar-sealco suo, ut claustrum ignis incendio concremaret et quantum posSet Vastaret. Ille respondit: suum non esse clausit γε principum destruere, in quo plurima sanctorum corpora requiespunt. Et declinans in partem alteram subito audit sinistr0s rum0res in exercitu personare, videlicet Frideri cum et Helitricum duces Austrie in prelio captos, et regem Lud vicum strennue triumphasse. Quod cum credere noluissent, duo n0biles optimis equis ascensis ad explorandum rei veritatem Versus civitatem Monacensem Velocius pr0perantes, cito in via habuerunt obvios qui dicebant, se Vidisse in civitate nuntios regis Victoriam exclamasse. Qui statim conversi ad suos citius redierunt et dicebant verum esse quod fama publica pers0nabat. Isti autem de insperato et lamentabili casu perturbati, in medio noctis silenti0 moventes se de loc0, ad partes S evie per Viam qua Venerant, redierunt. Sed ego cum essem tunc temporis et eadem nocte in
Puoch proxima villa et ibi laboriose grangiam cuStodirem, mulli quasi furiosi transibant incendentes villas, ut ignis luceret eis per n0ctem, duo ceperunt me, tertius lancea me plagaVit, et illa n0cto quasi unus de scurris sui duabus vicibus denudatus. Que tamen omnia parvi pendi, cum viderem illos vers0s in fugam et regem nostrum nobiliter
Interim hii tres principes, videlicet rex LudWicus, rex Bohemie et Heinricus dux Bawarie post victoriam de novo consederantur, sed non multo post inter eos pacis vincula dissolvuntur. Unde rex Bohemio ducem Heinricum captivum Suum sine scitu regis et eius consensu, mediantibus arbitris, pro quibusdam castris sibi adiacentibus s0lvit ac liberum dimisit. Quod rex egre serens et doluit Veli menter et non parum se ipSum reprehendens, ductus penitentia quod ambos duces non captivos in propria p0lestate tenuiSSet . Preterea rex cum divina opitulante gratia in prelio triumphasset, non sicut debuit et oportuit concessa sibi gratia utebatur. Debuerat enim post victoriam m0x omnes fines regni diligentius perluStrasse, quia tunc revera omniS po
106쪽
1323 tentatus tremiscens eius imperio paruisset, et nichilominus omnes clausure civitatum Seu castellorum sine obstaculo ad eius introitum patuissent. Plures enim post bellum eius
adventum cum tremore expectabant, quo non Veniente, rursus ceperant re Spirare, Vires aSsumere et Sua cornua exaltare.
Verum cum Fridericus dux Austrie captus esset in pretio, ut premiSSum est, et in castro Trausenilit diligenti Studio servaretur, Leupoldus frater eius, sciens dissicile fore contra stimulum calcitrare, convertit gladium in vaginam et apud regem templat pro fratre Suo placitare. Qui super eo ipsum audire noluit, sed prius sibi regni insignia resignaret. Ideo habito super eo maturo consilio omni cum reverentia transmisit ei ad civitatem Nitrem-bercti, ubi rex accepit ea in potestatem suam omni cum honore, et multis milibus hominum illic confluentibus ut viderent, ea Viderunt et gavisi sunt pariter et compuncti. Post hec delata sunt in BaWariam, ubi in civitate Mona
menta divino cultui dediti, qui preter alia pia 0bsequia
singulis diebus missarum Solempnia Solvere non obmittunt. Unde civitas Monacensis gaudeat et exultet, quod tam pretiosum theSaurum Servare meruit. Quod multis civitatibus famosis et antiquissimis est negatum huic solio pluribus eSt conceSSum. Ea propter cum rex regni insignia in propriam redegisset potestatem nichilominus requirit . a duce Leupoldo, ut civitates regni, que sibi sacramentaliter juraverant, a juramento absolvat et eas pristine restituat libertati , quos acto m0X cum eo que pacis Sunt tractare velit vel etiam penitus concordare. Ad hec dux Leup0ldus frendens et iracundie facibus incandescens: Si integre, inquit, non fuerint adimpleta, que misi promissa sunt quando regni insignia rosnaPi, non exit par nec concordia quamdiu eis carebo et necdum frater meus de captiritale β fuerit liberatus. Hinc rurSuS preliorum discrimina renovantur. Hinc
107쪽
multa mala in terra cumulantur et novissimus laetus est 1323pet 0r priore. Castrum enim Purgaw, quod est marchi0natus SWovie, Australes habentes in sua potest' te tauquam soniale principium mult0rum malorum semina Ium suit. Omnes enim predones et malefici habentes ibi tutum refugium, partes Swevie et Ba varie ab eisdem in Spolio et ignis εο remati0ne multa incomm0da pertulerunt. Unde rex de pre- salo castro quotidianis querelis inquietatus, non Surdus auditor ad clamores pauperum, parat illud obsidione occupare, ut, e0 humiliat0 Vel destructo, alie urbes etiam pacem turbantes paVeant, et timeant eis fieri similia vel maiora, si a rapina et Spolio non desinant malignari. Quare rex recipiens se in campis apud V erdeam et congregato magno exercitu armatorum, m0tus de loco direxit '' iter suum VersuS Purga V, et earn prevalida obsidione cinxit. vῆς Illuc enim Augustenses venerant in multitudine virtutis sue et alie plures civitates cum machinis suis, ad vindicandum se de multis malis quo de castro acceperant memorato. Et omnes vehementi desiderio cupiebant urbem celerius impugnare, ne dilatione interveniente lartiores fierent, vel tiam Se melius premunirent. Sed rex quadam pietate' motus prohibuit eos, Volens parcere populo, timens ne dampno accepto de castr0 Iamentabilem stragem cerneret in plebe, et p0Stea multorum Orphan0rum /pi et Viduarum maritos incons0labiliter incipiat deplorare. Sed licet pietas ad multu valeat, tamen his mullum nocuit, quia ex dilatione urbis impugnationis', sicut habetur infra, rex mullum se dicitur neglexisse. Antequam enim urbs obsessa suerat, Omnes in castro tantus metus constrinxerat et gravi solicitudine premebantur, quod levi motu urbem reSignaSsent, Si salva pace rex eos in gratiam recepisset. Sed cum viderent se diu ab h0Stibus insutigatos, cito ceperunt evagari de urbe et in hostes contra Se venientes graviS-sime desevire, ita ut contra se venientibus et recedenti bus acciperent quingentos equos, exceptis his qu0s gladiis et lanceis peremerunt. Quod cum Augus lenses et alii prudentiores et meliores ferre n0n pOSSent, perSuaSerunt
108쪽
1324. regi, Simul exorantes eum, ut serret eis auxilium tota virtute, et opus laborio Sum, ad quod venerant, inciperet, et omnes ad hoc compellat, ut maleficorum munitionibus dissipatis subtrahatur eis occasio malignandi. Interim dux Leupoldus, dolens vicem fratris et castrum PurgaW jam vallatum ab hostibus, de omnibus provinciis ditionis sue congregavit numerosum exercitum, temptat et parat regem Lud vicum invadere, ut, si quo m0do posset, urbem cum suis habitatoribus liberaret. Misit exploratores qui diligenter discerent virtutem regis et renuncient quando contra eum expediat vel debeat proficisci. Cum autem rex in obSidione memorali castri mullum temporis expendisset, et necdum Semel ad expugnandum attemptasset, fraudatuS est a Spe sua; Sperabat enim Seurbem sine essiisione sanguinis habiturum. Sed quia di scilis et periculosus fuit accessus ad urbem, quidam de
exercitu prudentiores exe0gitaverunt eXpedire, cum centum curribus de nemore comportare magnum Struem lignorum, ut ex uno latere urbis sanie vento, erat enim tunc frequenter magnus Strepitus ventorum, in Sullantibus flammis sine periculo h0minum omnia menta urbis et instrumenta inextinguibiliter cremarentur. Sed nec illud rex seri permisit, nescio quo errore deceptus qu0d se et Suos neglexit cum dampno irrecuperabili, ut creditur, diebus omnibus vite sue. Unde Augustenses et multi alii, qui cum ibidem apud regem laboriose septem hebdomadas integro remansissent, et multis ex eis deficientibus in expensis et nihil viderent ibi seri quo negotium snem citius sortire-vm. tur, adierunt regem, instabat enim nativitas Domini, sup- ' plicantes ei, ut permitteret eos ad civitatem propriam remeare, Simul promittentes ei cautione fideiu SS0ria, Se reverSuros quacunque die vel hora eos duxerit revocandos. Quorum precibus rex acquiescens permiSit eos a Se recedere contra Salutem propriam, quia his recedentibus multi alii sine eius licentia recesserunt. Et sactum est, ut die noctuque multis clam recedentibus regis exercitus attenuatus et minoratus esset in tantum, ut ibidem vix pars tertia remaneret. Quod cum viderent exploratores qui missi fuerant a duce Leupoldo, mox ad dominum suum celerius redierunt, nun-
109쪽
tiantes ei, principem Ba arte, Sic nominabant eum, jam 1325 impotentem esse, et ex magna parte destitutum auxilio armatorum, ut de sagili possit capi vel occidi. Sed et habitatores urbis nichilominus ad eum suos nunti0s direxerunt Suggerentes ei, ut, exercitu Suo a tergo dimisso, summa cum PSlinsttione tantum cum trecentis galeatis principem Ba varie, qui jam infirmior esse creditur in obsidione Purga v, bello invadat, et ipSum occidat Vel capiat, quo facto omnia bellorum discrimina sopientur. Ea propter dux Leupoldus cum esset in superioribus partibus S evie apud Lemannum auditis nuntiis ad Se missis, dimiSSo exercitu, as Sumptis sibi plus quam trecentis galeatis, gressu celeri iter suum desectit versus PurgaW, ut illud obsessum a rege LudWico preliando liberet et absolvat. Sed Purkgravius supra mem0ralus, qui cum eodem in tempore quibusdam de causis ad ducem Leup0ldum venisset, et didicisset Australes regi Lud Wico insidiose machinari malum, Sequestravit se ab eis cum perpaucis Viris clam de n0 te, cilissimo cursu venit ad regem et ipsum fideliter premunivit dicens: Optime rem, non lateat vos quod dubitatione procul mota duae Lempoldus cum magno eremitu, hostis vester armata manu hac nocte irruet super vos; unde si vos et vestros salvare cupitis, recedite de loco isto ad tutiora, quod si nem eritis, repera periclitamini ista nocte. His auditis rex ad malorum rumorum novitatem expaVit, et animadvertit se multum errasSe quod memoratum caStrum
expugnari non permisit, ad cuius deStructionem permaxima multitudo convenerat. Et quia segnis suit ad recedendum de obsidi0ne, tamen ad suorum exhortationem non sine magno cordis dolore et pud0re locum de Seruit, recipiens se in civitate sua Lauginga, ubi cum aliquot diebus re- IAN. mansisset, frustrato lab0re et insecto negotio in Ba ariam pasκ. regreditur, duce Leupoldo in Purga v remanente. Sed quia varius est eventus belli, in quo alter de Victoria gloriatur, alter Se vietum in prelio contristatur, et nichilominus qui hodie in bello cursu prospero potita victoria letabatur, cras vice versa in fugam atrocius agitatur; sic nihil est in mundo qu0d non rotante fortuna instabili vicissitudine varietur. Cuius rei experienciam in rege Lud vico discere possumus. Qui postquam cum ducibus Austrie
110쪽
in bello potenter et gloriosissime triumphasset, ita ut post
victoriam pularetur celi avibus imperare: hic non mullo post ad laniam venit sui exercitus paucitatem, ut contra honestatem regie maiestatis suis hostibus fugiendo terga Vertere cogeretur. Et ad maioris molestie cumulum facta est inter ipsum et summum pontificem gravis controversia ob quam ipsum excommunicationis pondere dure premebat. Unde cepit anxius e0gilare quo se verteret, preSertim sum videret se nunc telis successibus nunc triSlibus actitari. Incidit in mentem se debere ad captivum suum ducem Austrie declinare, qui similiter quandoque paSSus e St pro- Spera et adversa. Ad quem cum VeniSSet non parum Ob Slupuit, quia cottidie m0rtem habens SuSpectam putavit regem ideo venisse, ut ipSum vita privaret. Sed rex sactus est hylarior cum ad ipsum intraret, Vullum preserens teliorem. Ideo timor vertitur in exultati0nem, et Salulanies mutuo dulcia colloquia mi Seuerunt, unde Lussit in humanis dirina potentia rebus.
Quia qui inter se sevissime disc0rdabant occulto Dei judiciu prosGI erroribus dimotis in presentia eueharistie sacrosancte jurali firmissimo sedere s0ciantur, ita quod
inter e08 jugiter perseveret unum nolle et unum Velle. Unde ad maioris amicitie constantiam contra commune juS, prohibente linea consanguinitatis, pueroS Suo S matrimonialibus vinculis coniunxerunL Ea propter etiam decreVerunt pari voto, Solo Deo excepto , contra omnium Voluntatem Romanum imperium pari potentia gubernare et resistentes revincere et pacem turbantes omnimodis debellare.
mulla in animo concepta malitia, c0rreptus infirmitate diem clausit extremum. Explicit .