장음표시 사용
61쪽
3 F. Baldaini di Legibus Const. M.
baptisaidi essent, publice traderentur, quae Trinitae credere deberent. Non dubium est, ea ipsa hisse,quae Symbolo, quod Constantinus in Nicera Synodo explicari curaverat, contin bantur. Sed & qui pueri adhuc & infantes baptisas initiati erant, grandiores paulo facti, vocabartur ad catechismum : eiusque veluti formul m tamdiu addiscebant, donec rogati ut interrigari publice solebant) respondere recte possen de praecipuis religionis Christianae capitibus. Hunc quoque morem diligenter conservasse constantinum, dubitat opinor nemo. 'Cun vero Ecclesiam totam recte doceri eiusque δctrinam ex sentibus sacrarum literarum trepet, atque etiam ex iis veluti tabulis diiudies viretionis controversitas vellet: in primis e
iam peram dedit, ne sacrosancti illi libri Ecclesiis stessent. Videbat Romae bibliothecas, iussit& cira prophanorum etiam principum,templis adiuictas esse: quod religionem sine libris diu confrvari non posse, illi quoque intelligerent: nullaraque esse, nec esse posse, nec debere arcti rem Oniunctionem, quam religionis atque eruditioiis. Habebat Roma in suo Capitolio bibliothecim Majorum: sic enim appellabatur. Augusths pr0pe templum Apollinis extruxit b, bliot ecam Graecam & Latinam. Templum quocue Traiani suam habebat Ulpiam, opti- linis libris refertam. Et Domitianum ipsum, cum templum Capitolini Iovis instaurasset, bibliothecas incendio absumptas impensissime rep.
62쪽
reparasse, exemplaribus undique conquisitis, 'misiisque Alexandriana librariis qui deleribe ' . rent, atque emendarent, Tranquillus autor est.
0mitto, quod Strabo scribit, Smyrnenses quo- trab. l. 4.que, sui Homeri templo adiunxisse bibliothe- eam. Dicerem his quoque exemplis permotum fuisse Constantinum. Sed dicam potius, in primis excitatum esse divino illo oraculo, quo Deus praecepit, ut statim atque Rex inunctus fuerit, sedulo curet, legis Volumen religiose describi, euius & assertor & custos sit, ut esse debet. Id ali quot reges Iudaici, ut erant Vel impii vel profa- .ni, eontempsere: eorumque culpa, res aliquan- .do eo recidit, Ut interciderit liber divinae legis: totaque adeo eius memoria prope perierit. Sed pereunti tandem religioni succurrit excitatus a Domino rex Peligiosus Iosias: qui libros illos saerosianctos, situ & pulvere obsitos, in lucem revocavit. Placuit hoc exemplum Constantino: & ne rursus aliquando ii interciderent, operam dedit. Nam S periculum alioqui magnum esse, multa eum monebant.
Aeeunt quodam loco Chrysostomus deos, quod multos Propheticos libros perire passi sint: quosdam etiam deleverint. Athana-Α . '. sills eandem cladem deplorar, Sex tribu pisel' synoεsi ad morum millibus tam paucos superesse conqueri-sin. tur. Sed has tamen ipsas reliquias, quoties abolere impii homines conati sunt i Ouo magis laudandus Constantinus est, qui in iis & colli. Osteis & conservandis tantum posuit & operae,
63쪽
ga F. Balduini de Legibus Const. M.& impensis, S laboris 3 Audiebat laudari file-
xandrum episcopum Hierosolymitanum, quod suae Ecclesiae nobilem bibliotheeam cuius & Eusebius meminit) adiunxisset. Caesariensem quoque bibliothecam cura & studio Pamphili martyris collectam, valde a suo Eusebio commendari audiebat. Quid pium principem &facere & praescare , cum haec privatorum hominum exempla videret, opportebat Fecit itaque, quod eo dignum erat: & aliis deinde etiam exemplo fuit, ut id imitarentur. Certe Hieronymus ad Pammachium scribens, non obscure signifieas, hoc subsidio Ecclesias post Constantinum multis annis destitutas non fuisse. Cum enimPammachium illum suum hortatur ad stu- dia sacrarum literarum: Ecclesiarum cinquit bibliotheeis fruere. Ut vero Ecclesiae publicas haberent bibliothecas, utque iis frui possent, qui sese sacris studiis darent, nonne Constantini primum beneficio factum est Bene autem accidit, Eusebium non minorem suo Pamphilo bibliothecarium, praesto fuisse principi hoc agenti. Amavit Auguitus C. Melissum, quod bibliothecae eleganter ordinandae in Octaviae
Porticu, maximam curam suscepisset. Iulius Caesar Marcum Varronem coluit eandem ob causam. An Eusebium Don amaret Constantianus 3 Sed huius ad illum epistolam, de libris sacris exscribendis, quae facrosanctae nobis legis Euseb. lib. loco esse debet, repetat nune lector ab ipsis hi-4. dε vita storiae Ecclesiasticae scriptoribus, qui eam non
64쪽
C Hent. Lil. r. utio loco habent, ct toties ingerunt, ut nobis dejanib. eam non sit nune necesse .describere: ne cum l.hist.Eecl. longior paulo sit, breves hosce commentarios Theod lib. ivon necessaria' repetitione producam. 1.bist.Eccl. Ρrimum Diocletiani, tyranni impii &Ω-s . - lentis, edit tum fuit, ut non modo templasto. EEel. Christianorum omnia sunditus, si quas US- lib. 8.cap.3. quam tales aedes haberent, everterentur, sed
K scripturae sacrae flammis abolerentur. Tam barbarus certe alioqui non erat, quin aliis li- teris librisque faueret sed, ueligionem Christi , eiusque doctrinam delere, & veluti in ci- , heres redachim sepelire cupiebat; I habebat quem ea in re imitaretur, Antiochum Epiphai vpm. OPorruit itaque nostrum e diverso Con- stantinum, qui illi successit, operam dare, Ut . b0n aedes modo sacrae, ii, quibus verbum Dei. slanaret, exthuerentur: sed etiam, ut sacraruirii literarum monumerata dc conquirerentur, dci e sigerentur, & religiose conservarentur: taui loque id etiam erat necesse magis, quod quiis d/m tunc Episc0pi, qui custodes eorum atque, defensores esse tamen debuerunt: supplicio- rum metu dicerentur hosce saerosanctos libros '. i piis carnificibus cremandos tradidisse. Ae., s post tempora Antiochi profanus etiam ille. Aζgypti rex Ptolemaeus Philadelphus , cum
Alexanduinam suam bibliothecam adornaret, valde fuit ut certe suio de conquirendis
ri Biblii , ct in linguam quoque suam trans ferendis solicitus: noui debuit esse Constantino,
65쪽
nec esse potuit, rei tam necessariae procuminus aut curae, aut cordi. Curare debeEpiscopi, ut quisque privatim eos libros di suae haberet, atque etiam saepe relegeret, etiamChrylinomum curasse constat.Sed in principis erat & religiosi & prudentis, prae ut publico sumptu bona exemplaria derentur, S publicis bibliothecis adservarent Suetonius Narrant veteres, Augustum duo in Aug milliae fatidicorum librorum concremasse, in ν φο , ' rum aut nulli , aut parum idonei Arant Rres: Sibyllinos vero , delectu habito codisse duobus forulis auratis .sub Palatini Alinis basi . Sed quia eorum scriptura vstate iam prope evanuerat , iussisse ut dberentur: ipsorum tamen sacerdotum mi & notis , ne quis eos alius legere posset. 'noster Constantinus longe profecto missius, Propheticos atque Apostolicos libros maiori etiam religione digni erant eorum manu, qui eorum doctrinam puldocebant, curavit: non tamen ut descripti sepelirentur, aut laterent: imo vero ut qJemendatissimi in vulgus darentur, in tempore omnes pietatis studiosi iis uterent Laudent Romani suum Lucullum, quod bliothecam non modo optimis libris reple rit, sed publice etiam squod certe magis ldandum est patere voluerit. Laudent Alnienses suum Pisistratum; quod privato liptu libros liberalium λrtium omnibus le
66쪽
dos proposuerit. Quanto Constantini, & eo rum qui Constantinum imitantur, laus & iustior' maior est Maxima etiam in eo, quod hosce
libr0s non modo ad diuturnum ulum perpolitos, sed & ita emendatos; ut eorum seripturae certa fides esset, ediderit. Cicero de
privata sua bibliotheca solicitus, non modo de liςere se profitetur glutinatores, ct membranulam , ex qua indices fiant: sed etiam monet, rem illam non posse confici, nisi per hominem y peritum & diligentem; conqueriturque iam tum libros & mendose scribi, & vaenire. Quid n0n faceret Constantinus, cum libros sacros Ecclesiis publiee proponere, & posteritati ad sempiternant memoriam relinquere instituerit Z Intelligebat enim summam & doctri nam,& diligentiam, & religionem, & denique fidem iis describendis deberi. Νeque
certe ulla magis in re barbara postea tempor nocuerunt. quam quod librariis usa sint indoctis, plerumque monachis: saepe etiam mulierculis & puellis operas suas locantibus rem tantam commiserunt. Sic enim & adulterina, di mendosia, ct contaminata volumina longe lateque sparsa sunt: atque ex his tanquam seminibus ea fabularum atque errorum deinde es enata est, eaque rerum confusio conse. cuta, ut facile intelligi possit, non temere, quod metuebat,metuisseConstantinum.Νam & audiebat,iam antea multas naenias falsis titulis insi-
67쪽
σύ ν Baldium de Legibus Const. M.
tos nebulones & ecclesiae & populo Christi. obiicere conatos esse. Audiebat, quid Meton tentasset, ct quid aliquot similes haereti auderent, libris sacris corrumpendis intentuti certe adulterari facile seriptura potest. Adiebat, non temere Irenaeum, & alios corἡtos Ecclesiae doctores, cum librum aliquem derent, per omnia sacra obtestari librari quod in archetypo esset exemplari, bona seriberent fide: nihilque vel adderent, vel traherent, vel immutarent. Hi Magna ercautione hie opus esse, prudenter iudicavit Ci. stantinus. Neque . modo Apostolio serict Prophetica, sed& alia Ecclesiasticarum rum monumenta, ct eius generis 'am, i genter esse c-servanda , non modo ne poni sed etiam ne corrumperentur: neve has publicas tabulas, quibus multi impo res insidiabantur, falsi aliquid vel irrepere, iniici posset 'Cum Romani episcopi, in ea, quam ad sus Africanos agebant, causa ,sardicenses nes pro Νicaenis supponere auderent, vixdelapsis post Constantini mortem annis cenecquid futurum erat, nisi si in bibliothecis Costantinopolsiana, Alexandrina, atque Anis cliena, inventi fuissent incorrupti Canomi leaenorum Codicesct archetypi, ct authem
ei, exquibus falsum illud di fraus redare convincique posset y Aunis post Constanti trecentis, in Synodo Constantinopolitana,
68쪽
in Trullo coacta erat, nonne Monothelitae maiori etiam impudentia, ut aliquem suo errori speciosum titulum obtenderent, acta stemones alterius prioris Synodi Constantino-p0litanae, quae centrum, aut non multo pluribus ante annis coierat , adulterinis suis additionibus c0rruperant 8 Deprehensum quidem est hoc etiam falsi crimen, beneficio eorum codicum, qui in bibliothecis Constantinopolitanis adsese abantur. Sed quid futurum erat, si liseubsidio tali veritatis testimonio destituta fine Ecclesia fuisset y Neque vero dubiumst, quin authentica exemplaria Constantinus bipsis fontibus repetierit: & Prophetarumaonumenta Hζbraea, Apostolorum Graecangua, qua scripta primum fuerunt, descria voluerit: denique secutus sit, quod sequelmam esse, ubi de fide exemplarium quaestio est, ripsin postea Augustinus, insita adversus Fau- .im. Manichaeum disputatione. Postremo &
ocrypha scripta, ab illis ut appellantur,
non icis. discernere fuit necesse. Iam antea
eliton Sardensis episcopus totum Orientem, centum post Apostolorum mortem. annis agrarat: ut in Eeclesiis Apostolicis certo olligeret, quinam illi essent authentici sacrari literarum scripturaeque sani ita libri. Et nibos exploratis, retulerat illos solos esse. II. ΠUoriam nunc noti sunt & authores, &
l i. Origenes illud ipsum paulo post etiam iderat. Neque alia fuit Constantini aetate in L 3 Ec- .
69쪽
33 F. Batauini de Legibus Const. M : Ecclesia sententia. Sed erat eius & cura & a
roritas necessaria, ne alii libri adulterini ponerentur: ut Omnibus temporibus fuerutalium imposturarum artifices. Laudat dam loco Galenus reges Alexandrinos atq Pereamenos, inter sese contendentes in verum librorum thesauris conquirendis, at eumulandis : sed monet etiam, proposito se praemio eorum inventoribus, multos multa ssis titulis &confictis insignita volumina, ne Pro thesauro carbones atque sordes, obtul isse: quod antea iactum non erat). multos dein
supposititios libros sparsos esse ' At princit religiosi & prudentis est, delectum adhibe S iudicium: ct in re tam sacrosancta, tam
etiam impostorum fraudibus obnoxia, eam Cautionem , ut verum a falso discernati r , lud retineatur, hoc reiiciatur.
Quantum Constantini studium fueritrieonservandis libris sacris,. inde etiam intrigi potest, quod vix ullum in Ecclesia tune ius crimen habebatur, quam eos impiis inquisitoribus, sive quaestoribris,qui bellum S pietati indixerant, prodidisse, tametsitis id metu fortasse iactum esset. Cum aliquando Romanus librum Mosaicum, dam sorte publica Palaestinae direptione oblitum, discerpsisset, concurrerunt Caesaream Romanum praesidem Iudaei: ineque cessardonec viderent satellitem illum capite . t m poenas tantae audaciae. An Christianii
70쪽
tinen & impunitate dignum existimarent, sit, praesertim Ecclesiae antistites, sacrosam sitas tabulas hostibus traderent flammis olendas 3 An eius facti facile ullam reei int excusationem Hie ego hi storiam huius maxime loci, quae inime ab eo praetermitti debet, qui COΠ-
tini iudicia colligit, lubenter commemora Est quidem quod certe saepe mirari cois ix praetermitti ab aliis historiarum scripto
pus, qui tam multa alioqui, eaque etiam non lde magna aut necessaria, de Constantino
emoranda: S exHius saltem Augustini scri-ad.ersus is repeti & colligi potest. Creco Donatus a casis nigris uc enim appellabar C lianum Carthaginensem episcopum rus an cum alia illi crimina, tum hoc inimis obiiciebat, sacras eum literas, Christia-l religionis hostibus tradidisse concremandas. m astutus hic calumniator, nullo graviorimine reum premi posse videbat. Cum haec Africa ad Constantinum, qui vixdum RO- an O imperio potitus erat, delata causa est: is iudicem, qui de illa cognosceret, postultibus etiam iis, qui Donati partes sequeban- , dat, Miltiadem episcopum Romanum: ue collegas quatuor adiungit, Marcum, licum, Maternum & Marinum. Ii causa Inita, Cecilianum innocentem reum absolat: Donatum'improbum calumniatorem C 4 con-