Francisci Balduini jurisconsulti Constantinus Magnus, sive commentariorum de Constantini imp. legibus ecclesiasticis et civilibus libri duo. Accessit eiusdem commentarius ad edicta veterum principum rom. de christianis cum Nic. Hieron. Gundlingii, jc

91쪽

Comment. Lib. 6 I

intinopolitano, si congrederetur, dira mi- intem. Nam cum eius scetorena ne ipsae qui- in cloacae ferrent, disruptis elusisque intenis, foetidam animam eructando exhalavit.: hoc tragico non hominis, sed portenti exi, qui multa prosecto nos monet, etsi pluria utiliter dici possent, plura nunc non di-m: privatis vero pii lectoris cogitationibus relinquam. Cum prodigiosum interitumi Herodis vel Iuliani legimus, aperte agno mus Domini iudicium, non solum serien- , sed armata etiam manu insectantis ipsos rannos, deque iis palam triumphantis, &aedam in sua Ecesesia veluti trophaea erintis. Cum audimus Olympium quendam pium Carthaginensem antistitem, quo tem- re adversus sacrosanctam Trinitatem publi-luas blasphemias e vomeret, igneis de caelo ia- is confossum esse: & eadem aetate in Oriente astasium imp. cum suam nescio quam Qua nitatem adorari preteciperet, sulmine ictumente condidisἡ: laudamus vindicem Dei teram, qui singulari aliquo exemplo palam suando testatur, quod iudicium maneat im-s homines , qui vel Ecclesiae insultare imae se semper posse putant, vel ipsi etiam Deo antaea quadam audacia bellum indicere. in Ario impiae huius conspirationis prin-r in primis oportuit tale aliquod edi exem iri coelestis vindictae, cuius recordatio & aLam Ecclesiam consolaretur, & eius hostes

Diuitiasti Goos s

92쪽

61 F. Balduini de Legibus Const. M

terreret, & posteritatem ut sibi caveret, mo

neret.

Ut ad Synodum Nicaenam revertar: Epiphanius eius acla, piaque decreta Constantino accepta ferens , ait, duo maxima per hune beneficia Ecclesiae suae Deum contulisse: certum nempe fidei symbolum, es certam atque constitutam celebrandi Paschatis si ve rationem, sive diem. Symbolo illo tota sacrarum literarum sententia de Trinitate, explicata, simulque in eam rmulam,quae depravari facile non pollet, redacta est. Quo nihil vel maius , vel necessarium magis, Ecclesiae relinqui potuit. Nam etsi de eo ipso multae deinde rixae, ct certamina consecuta sunt: convelli tamen non potuit, aut adulterari, aut Ecclesiae extorqueri. De die Paschae questio, res levior videri poterat: sed multis iam tamen annis magnas ct graves dederat turbas, &Ecclesias distraxerat, atque adeo Orientem & Occidentem hostiliter commiserat. Qui eam itaque controversiam sustulit atque composuit, ut in Nicaena synodo componi curavit Constantinus) S perniciosum schisma sustulit, et publicae tranquillitati Ecclesiarum prudenter consuluit. Discessum autem est magis in eam sententiam , ut Paschae dies solennis es

set Dominicus ille, qui proximus esset post plenilunium, ct proxime sequeretur selis e lunae obiectum primum post hybernum sive veris num Aequinoctium. Nam ipso die plenilunii Pascha celebrare nostri noluerunt, ne quid

93쪽

Commem. Lib. I.

udaeis habere commune Viderentur. Suis

tiosior fortassis fuit posteritas in hoc ge-

quam OpuS erat: atqUe ut eam puniret passus eli, sensim vitiata anni mensium-aPPutandorum Vera ratione, & aequino-m diligenti consideratione neglecta, eo 'ecidere, ut integro prope mense imprus plerumque nunc dissideamus ab eo, Niceni partes praefixerant, die Paschae. Romani episcopi, ne fallerentur, sole- singulis annis Alexandrinum episcopum iere de aequinoctio Verno, proximoque iunio. Nam in Alexandrina schola valdeatur cognitio coelestium motuum atqueum; illa vero extincta atque dissipata, per errorem recessum est a Niceni decretiripto. Sed Siam tempore Niceni conisis, anni mensiumque descriptio atque itutio aliquam postulabat correctionem:

m profecto, de qua Constantinus ad veluti suum senatum, in quo multos suisum Astrologicarum peritos dubium non aliquid referret: Sin hoc genere fallenam Cetes irem non modo imitaretur, sedi superaret: neque modo quod ab eo be- Aioatum erat ab lol veret, sed & si quid esset re neglectum, quod deinde temporis pro- I magnos errores peperit, ct posteritati

S atque magis nocet, sarciret. Nam &erumque rerum momenta sunt in

lento temporis non magno. Por

94쪽

ε F. Balduini de Legibus Const. M.

Porro Constantinus id agens, ut in priquod ad Ecclesiarum & coniunctionem tranquillitatem pertinere videbatur constat, nullamque vel diisensionis vel turbari materiam relinquat, operam etiam dedit Νoratiana simul haeresis, quae iam annis prcentum, cum nullam veniae spem iis, qui lerant, relinqueret, Ecclesiam concusserat , primeretur: sed ita repudiaretur, ut Eccltamen disciplina, ct veteris exomologesiveritas non labefactaretar. Intererat conventui Acesius Novatianorum episcHunc Constantinus interrogat, ecquid sibi

sua seri velit i Ille sic placide reipondet,

dorina Novati mollire videretur: Non mere se, quin ad paenitentiam admittantur sed paenitentes, sic arcano Dei iudicio esse linquendos, ut ab Ecclesiae ministro non ab vantur, sed ad Dei tribunal incerti susique reiiciantur. Tam ambiguum re Constantinus, ut debuit, non iecus atque habrium respuit. Rem autem totam ad Ninos partes 'fert. Nam & audiebat in AsiDonatianos eandem prope telam texere, minerat hac tota de re inter Aegyptiosque episcopos paulo ante acerbissimam ectioilem exarsisse, & triste schisma natum aliis Petri Alexandrini episcopi humani sententiam, aliis Meletii severiorem defetibus. Neque vem hic seConstantinus g

ut postea se gessit Theodosius in Synodo

95쪽

a Opolitana , voluit: neque prosecto de- viderat Theodosius Constantinopolinia Novatianorum antistitem lecurum re, &luxu dissidentem scurriliter etiam e simplicitati piorum hominum. Viderati odo Constantinopolitana , quae Arianis

Macedonianis confutandis Occupata era m Novatianam , quia ab utrisque alienaderetur, cum tamen alioqui non minusn aleret, non attingi: aut certe sic elabi, ut

in quandam sustragii potius quam conde-onis referre Videretur. Uidebat haec dosus, &conniuebat: tantumque abest vatianos castigaset, ut etiam legem deatis tulerit, quae ad eorum emore nonao abhorrere visa sit. Prudentior Con-aus. Sciebat Novatum iampridem conatum esse in quodam consessii Romano.bat in Gallia Rheticum episcopum He-un, acerrima disputatione Νovatianos reo em. Sed quia eorum multae sparsim reliquiae, recte iudicavit, valde esse ne- sententiam Νiezeni concilii etiam audire: erea de tota ratione paenitentiae, S usu

logeseos qui disciplime Ecclesiasticaelam nervus erat) certa quaedam proferri a , praesertim cum multi hac in re etiamites peccarent, ct modo sevectores erant duriores, modo indulgentiores. Νicaenalus, ut intra suos fines rem totam revOE caret,

96쪽

66 F. Balduini de Legibus Coust. M. caret, sic Novatianam haeresim damnavit, ut simul Ecclesiae disci 'linam suis legibus comm uniret. Meminerat, Cyprianum in hae a is a iustum hunci modum veluti praescripsisse. Hoc itaque etemplo pronunciat adversus No. 'vatianos , sive Catharos, sic enim se appere non puduit impuros illos nebulones γ in

esie reiiciendos, aut plane ab Ecclesia extriandos reos paenitentes, ne eos quidem Novato nomen dedissent. Ae cum his x piscentibus mitius etiam agit. Solam enimiis exigit in enuam erroris confessione

veluti testatam sanioris. doctrinae approb: nem. Erga lapsos durior est. Lapsos tu pellabant qui ad aliquam idololatriam,

summum esse nefas existimabant: neque de

teres fuisse videntur. . Nicaeni iudices D niae reliquam iis poenitentibus ea lege Sei' ut a caenae Dominicae communione areea

donec praescriptis annis in tristi reatu solii, suae poenitentiae, solennem dederint scationem. Hacque tota de re certi canones, severos profecto, sed eorum Porum moribus necessarios. - illam publicae poenitentiae , qu m mologesim ' voeabant, in totum alii decennium protenderunt. Sed tunc lot

tur de iis, qui imperante LiQnio, noallo metu, quaru sua voluntate cc '

97쪽

ct Evangelii consessioneis degeneri qua D levitate abiecissent. Ulut autem post pletami exomologesim, lapsos, quos paenili at, recipi, ct in Ecclesiam inseri patiun

l: in Clericorum tamen ministrorumve Or-

Iem Cooptari, vel in ullo Ecclesiae ministe ι versari quod tamen Novatianis resipiscentas negasse non videntur pos se negant. Fuit fidena vetus illa XII tab. lex: Sanatibus idems esse, quod fortibus. Sed qui eam ipsam mete laudabant, suos tamen deteriori iure hebant Dediticios. Cur eodem iure nonnseret suos Sanates Ecclesia, ct ut ministeriignitate ira tueatur sortes praeserret 3 Est & illud fingulari laude S sempiterna meistoria dignum , quod Nicaeni Patres monueant, cum de poenitentia ageretur, non esse perendum in externa exomologesi , quae λὶulata esse potest: sed interiorem animum, x re ipsa aestimandum esse. Νa d hypocriatos magnos esse recelsus, ct fronti fidem non

emere habendam esse, non ignorabant: neue nesciebant , quam lubenter soleant honines in externis ceremoniis haerere, atque

sidere. Erat quidem tam longa tamque lissicilis actio praescriptae exomologeseos, Ut sepe desperationem, saepe taedium, S ex hoestiam hypocrisim pareret. Sed si indulgen- Iiores fuissent, metuebam, ne aut vitiis habe t Ecclesiae communionem pol. tamen postea accideris, & quo E a tam

98쪽

6s A Balduini de Legibus Const. μ

tandem eorum canones vel detorti sint, vel riciderint, dicere non est huius loci. illud c, stat, multis etiam post Constantinum retinuisse verum suum usum, ut qui iis clangeretur, Ecclesiae diceretur satisface Sic enim ct ipse Augustinus loquitur. Re in hoc genere severiores fuisse dicaotur Nini Patres, dico non temere id fecisse, ii disciplinae vinculum astringerent, & . cce Dominicae sacrosanctam actionem. relirioselerent, neque ad eam quenquam nisi bene diu exploratum admitterent. V 'Poreo quod ad ordinem ministrorum sis attinet, Nicaenis patribus placuit, eos idus conservandos esse, qui iam tacito cdam hominum consensu, ex disciplinae Ecisiasticae usu instituti receptique merant.' θcens quidem adhuc erat memoria illius connis, quas Cyprianus de simplicitate clericrum habuerat, ut ostenderet omnium uast

rum Eccleuae unum & similem esse ut loqtur Episcopatum sub Christo, communi v

quam capite&principe ; si d ut nihilominus disciplinam magis continendam, unus collgio presbyterorum praesectus Episcopus fuirat: sic inter singularum civitatum Episcopiso ἡ quidain & gradus necessarius esse H est. Ad illud quidem naturaliter e venerat, Ecelesias tanquam uas Medi Mesrin

eae. Ecclesiae colerent. ..

eae illis veluti deductae coloniae fue

99쪽

Comment. Lib. I.

i factam etiam iam inde ab initio est, ut in sinis provinciis plurimum & honoris & pote- is Ecelesiae illi delatum sit, ex qua erant aliarati Propogatae: ut in Palaestina Hieros, altariae, in Aegypto & Africa Alexandrina', sia Antiochenae, in Italia Romanae. Et

in deseciptione civitatum ae provinciarum, ximae ct nobilissimae urbes quodam iure Των eo πολεων donabantur, sic earum plerum-r episcopi in suo genere maiori aliqua tan-im praefiscctura & dignitate ornabantur: &s praesecti Praetorio suas ledes habebant, quia i reliqui magistratus parebant, ibi etiam epi-pi hoc exemplo aliis paulo elle maiores viaiantur. Denique ubi Praesides provincian suos conventus habebant, ct forum: e n civitatum, quae etiam Metropoles appel-Rntur, episcopi quoque modo Metropolitae ebantur, modo Patriarchae, modo prima- . Primas enim in eo tanquam Senatu suae eceseos ii tenebant,quibus vetusti canones tri-dnt ut horum verbis utari που σίαν- ρει iατης-Νeque vero vel ad fastum, vel tyrannidem, ' quoddam tanquam regnum,t certe oligarchiam quanctim, illa ut ita dian in praerogativa pertinebat, non magis ce

quam Consulis potestas in Senatu: Sed ad linem Ecclesiae, quae iam longe lateque diCfa per

universum prope terrarum orbem

continendum, & disciplinam astram ndam , ut in Republ. deseribuntur Magi

100쪽

F. Balduini de Legibus Const. M. ' stratuum & gradus, ct praefecturae ,& ordii' - & territoria, & potestates

Dicere solebat Constantinus, Eusebium x unius modo Caesareae, sed totius prope orbis escopatu dignum esse. Minime tamen aut hi alium quenquam huius generis Pontissi 'summum & Oecumenicum initituit instituendum esse Nicaeni P tres iudicari Sed ius& ordinem S autoritatem eorum i spoporum, qui Metropoles regebant, conse

runt, ut iii Metropolitae, qui S Archielpi dicti sunt, in sua provincia, ranqqam torio, & iudieiis Ecclesiasticis & Synodi moribus singulorum episcoporum regendis luti praeessent. Nam ct quod iuris habeb: episcopi in suos clericos, hoc in episeopos iquando tributum esse Metropolitis videt uti paulo post etiam reati supra Metropol

sunt quidam maiores Patriarchae, qui 'tur' provinciarum maiores Metropoles, capita, simili ratione & tanquam rum Ecclesiasticarum administratii bant. Vt autem haee indies ex usu Eec disciplinae magi, atque magis constit

tur, sic etiam quod in hoc genere obscurius

Imitum erat m Nicaeno concilio, a

plicatum est non inulto post in eonciliotiocheno, & Chalcedonensi & Constant i

sitano: & diligenter quae huc pertinere . sunt, sunt constituta. Utinam vero sic re