장음표시 사용
141쪽
essicimur aliquid esse divinitus revelatum: quae Ecclesiast propositio regula fidei proxima vocari consuevit. Hac ipsa vero de causa qua proxima fidei regula extat, patet etiam extare regulam eiusdem fidei remotam; haec autem est verbum Dei in quo divina continetur revelatio. Cumque Dei verbum ad nos profluxerit aut per Scripturarum sanctarum cloquia, aut per divinae traditionis transmissionem, hinc bifariam fidei haec regula remota distinguitur, nempe in verbum Dei scriptum et in verbum Dei iraditum. Hoc autem
discrimen inter utramque intercedit regulam, remotam videlicet et prorimam, quod fieri nequeat ut quidpiam do fidoah Ecclesia credendum proponatur, quin illud in Dei verbo
contineatur; quandoquidem ipsa custos est divinae revelationis ac magistra quae sallere et salii nequit: contra vero aliquid in verbo Dei reperiri possit, quamvis illud Ecclesia uti
credendum expresse non proposuerit. Etenim de pluribus catholicae doctrinae capitibus nonnisi successu temporum dogmaticae editae fuerunt ab Ecclesia definitiones, quoties rerum adiuncia id postulabant. Scilicet id factum vel quod
veritas quae iam prius in Ecclesia obtinebat, negata atque impugnata a novatoribus fuerit, aut quoquomodo temerata; vel quod excitatae fuerint contentiones et controversiae quibus fidelium animi turbarentur; vel quod antea nondum examine satis accurato res discussa fuerit atque ad liquidum redacta; quae demum postquam apud omnes in consessum venerit, plerisque stagitantibus, ad dogmaticum decretum tandem est evecta. Sane non est dissicile atque operosum omnia haec o-xemplis ab historia dogmatum petitis illustraro. Nam quod ad primum attinet, exempla suppetunt in iis, quae ab oecumenicis Conciliis aut a romanis Pontificibus adsertae sucro Veritates catholicae adversus haereticos, uti et sabelliani, Sunt, et ariani, et nestoriani atque alii quotquot illiusmodi frugi homines extitere. Quoad alterum, exemplum locupletissimum habemus in controversia quae a S. Crpriano est S. Stephano agitata suit circa anabaptismum eorum qui ilucti ab haerelicis suerant. Quoad tertium deuium pracSto
142쪽
sunt haud paucae dogmaticae romanorum Pontificum Constitutiones, quibus plures catholicae veritates hactenus discussae, sigillo, ut ita dicam, obsignatae sunt atque extra quaestionum collocatae: uti est visio Dei beatifica proxime ab obitu
oblinenda per Constitutionem Benedicti XII post longam discussionem sub Ioanne XXII habitam sancita. IIis adde veritates, quae sunt contradictoriae quinis Iansenti propositionibus, ab Innocentio X dogmatice constitutas, atque ita porro. Quae ut paullo accuratius enucleentur, praestat animadvertere non una, sed multiplici ratione posse quidquam in divina revelatione, seu in utroque Dei verbo scripto et tradito contineri, prout suo loco expendunt Τheologi, e quorum sontibus ea saltem quae propius rem nostram Spectant,
huc derivamus iij. Nimirum aliquid in verbo Dei vel explicite haberi potest vel impliciιe. Atque explieite quidem cum disertis conceptisque Verbis res enunciatur: cuiusmodi sunt quae in Sripturis de Christi ortu, vitae genere, morte, resurrectione atque mirabili in caelum ascensione reseruntur. Eodemque loco habendae eae veritates quae totius christianae religionis sunt landamenta, uti Trinitas Personarum
in Deo, et Verbi seu Christi ipsius divinitas ab eoque facta
hominum redemptio: quae quidem adeo manifeste in Scripturis ipsis ac traditione exhibentur, ut citra impietatis ignominiam in dubium revocari nullo modo queant. Quare de istis omnibus veritatibus susticiens Ecclesiae proposilio eo ipso haberi censetur, quod Ecclesia et Scripturas uti divinas, Deique verbum continentes fidelibus tradat; et, quod caput est, eas veritates iugi doctrina atque usu suo, quo fidolos ad vitam christianam informat, profiteatur. Hinc antea etiam quam solemnis ulla de iis veritatibus definitio ab Ecclesia edita esset, qui eas aut negare, aut quovis modo corrumpero ausi sunt, illico tamquam haeretici habiti sunt et conclamati. Neque in eiusmodi veritatibus aliud assolet
modo aliquid in verbo Dei continetur
Explicitas l) Cf. Walemhurgicos : Gamen principiorum sidet . Eaeum. IlI. S. 7
dromus in Theol. dogmatico-ScM-lasticam in Thesauro Zaccariae iom. I. Venet. l762.
143쪽
Ecclesia praestare, nisi termiuos statuere ac declarare quibus illae rite enuncientur, easque statis sormulis communire, quibus fideles ab haereticorum hominum technis tutissime protegantur. Verum aliae sunt Veritates, quae tantum implicite in verbo divinitus revelato continentur, quod plurimis contingero modis potest. Namque aut implexe ac subobscure, et
veluti quibusdam velis obductae in eo delitescunt, unde per distinctam atque uberiorem conceptuum explicationem in lucem sunt eruendae; aut aliae in aliis e licite revolatis veluti conclusiones in principio includuntur; aut alio intimo ac necessario nexu cum aliis fidei veritatibus ita coniunctae sunt, ut inde facili ratiocinatione atquo evidenti ill tione possint deduci. De hac varia qua quidpiam implieite in Dei verbo reperiri potest ratione, exemplo sunt locupletissimo dogmata quibus duas in Christo naturas post inca nationem plane impermixtas atque inconsusas permanere, humanamque Christo ipsi voluntatem a divina plane distinctam inesse profitemur; itidem ea quae sive absolutam baptismi necessitatem quoad insantes e fidelibus etiam parentibus Ortos; sive integram Christi in alterutra eucharistica specie susceptionem; sive Christi ipsius in eodem eucharistico sacramento adorationem vindicant: ac demum ne
alia quae plura asserri possent, persequamur, luculentum exemplum est in valore baptismatis etiam ab infideli h mine administrati. Semel ac enim constitutum est generale principium, quod praeclare adeo adversus donatistas enucleat Λugustinus, sacramenta, quoad suum essectum, neque a fide neque a sanctitate ministrorum pendere, pro num est inferre baptisma valere sive a peccatore, Sivo
ab haeretico, sive etiam ab infideli homine sit administratum. Quae quidem veritatum sive explicatio sive deductio si a privato doctore praestetur , haudquaquam constituit fidei catholicae dogma, quod fideles impellere ad assensum i ure suo debeat iij. Sin vero dogmatico decre-
lj Wallemburgici Ioc. cit. S. Ia conelusio. quae tantum deduei-I. haec habent D Propositio: μι- tur ea una praemissarum quae est
144쪽
- 133 to suti pluries temporum progressu fuisse factitatum nuper
memorabamus praestetur ab Ecclesia, quippe christianaadoctrinae nedum custode, sed interprete ac magistra, et controversiarum iudice inerrabili, omnes adstringuntur obligatione eisdem veritatibus assentiendi, utpote quae ab ipsa Ecclesia divinae traditioni innixa uti divinitus revelatae proponuntur.
Atque haec est illa dogmatum catholicorum explicationis ac Veluti progressionis ratio, qua aliqua articulis fidei, non in se quidem spectatis, sed quoad nos facta est, atque adhuc fieri potest accessio. Non quod Ecclesia aut post Christum atque Apostolos novas veritatum revelationes habuisso vel habitura esse censenda sit; aut quod nova dogmata ab ipsa cudantur, uti per summam iniuriam calumniosi haeretici comminiscuntur; sed quod ea, quae prius subobscure ac plexibus veluti quibusdam implicata in Verbo Dei revelato habebantur, evoluta atque explicata ab Ecclesia suere, atque uti expresse credenda proposita. In hunc porro sensum loquuntur Patres cum hanc fidei progressionem exhibent atquct
Pulcherrima sane hanc in rem verba sunt quae habet s. Gregorius Nagian genus de Τrinitate disserens: u Sic enim, scribit, se res habet. Vetus Τestamentum Patrem aperte praedicabat, Filium obscurius: Novum autem nobis Filium perspicue ostendit, et Spiritus Sancti divinitatem subobscure quodammodo indicavit. Nunc vero Spiritus ipse nobiscum VerSatur, seseque nobis apertius declarat. Nequo enim tutum erat, Patris divinitate nondum consessa, Filium aperte
praedicari: nec Filii divinitate nondum admissa, Spiritum
Quomodo articulis si dei accessio neri Possit Patrum hao
Scripturae et eae altera rationis eu dentis ac necessariae, est fidei ea- tholieae; sive illa conclusio eonsideretur ut deducta eae praemissis infrema dispositis , sive eonsideretur independenter a forma, sed tantum ut virtualiter eontenta in praemi sis revelatis. Haec propositio nullum habet dubium apud catholicos. Sunt enim doctores, qui affirmant tales conclusiones esse fidei; sunt qui
negant. Unde apud hos et illos te tum est, Bag non esse fidei catholi- eae, Si e non esse necessct, ut omnes eas agnoscant pro revelatis
145쪽
Sanctum, veliti graviorem quamdam, si ita loqui fas est, sarcinam nobis ingeri: ne alioqui, velut cibis ultra vires gravati, ac solis radiis hebetes oculos adiicienses, iis quoque, quibus praediti eramus, viribus periclitaremur: quin iacitis potius accessionibus, et, ut David loquitur, a Scensionibus. atque ex gloria in gloriam progressionibus et in-
eromeniis Trinitatis lumen splendidioribus illucesceret I u.
Huc pariter reseruntur quae non minus Vere quam eleganter seripsit Vincentius ierinensis in celebri suo commonsitorio, exponens quid Ecclesia praestiterit Conciliorum dogmaticis deerotis. u Christi Eeelesia, inquit, sedula et cauta depositorum apud se dogmalum custos, nihil in his unquam permulat, nihil minuit, nihil addit; non amputat necessaria, non apponit Superflua, non amittit sua, non usurpat aliena: sod omni industria hoc unum studet, ut vetera fideliter sapienterque tractando, si qua sunt illa antiquitus in sor-mnia et inchoata, accuret et poliat; si qua iam confirmata et delinita, custodiat. Denique quid unquam aliud Conciliorum decretis enisa est, nisi ut quod antea simpliciter credobatur, hoc idem postea diligentius croderetur P Quod
antea lentius praedicabatur, hoc idem postea instantius praedicaretur; quod antea securius colebatur, hoc idem postea sollicilius excoleretur P Hoc inquam semper, nec quicquam praeterea, haereticorum novitatibus excitata, Conciliorum suorum decretis catholica perfecit Ecclesia; nisi ut quod prius a maioribus sola traditione susceperat, hoc deinde posteris etiam per scripturae chirographum con Signaret; magnam rerum Summam paucis litteris comprehendendo; et plerumque propter intelligentiae lucem, non no
3ὶ Lege, si vaeat, alia hnius simi. Ita loqlimonia Patrum apud Petavium de Trinit. lib. 2. c. 7. ubi a -Iμgat inter esteros s. Epipliani uin, s. Λugustinum, Isidoruin pelusiolam,
s. Chrysostomum , s. Gr gorium nyssenum . IIa silium splenciensem. s. Amphilochium, s. Ioanni'm damasce
146쪽
Ex hisce quae persequuti sumus, patet quantopere necessaria sit Ecclesiae propositio, praesertim in iis quae implicite in Dei verbo continentur, ut legitimus ac genuinus patefiat revelationis sensus. Profecto nisi peculiari hac
ratione christiano populo universo consuluisset Deus , in quamplurimis veritatibus fluctuaremus, atque ancipites haereremus circa Verum revelationis obiectum, atque in alias atque alias sententias distraheremur. Id quod in novat ribus videre est, qui cum unicam tantum sibi statuant fidei regulam, Scripturam scilicet, eamque privato cuiuSque spiritu interpretandam, secum invicem perpetua colluctantur pugna, ac sibimet ipsi numquam constare possunt, et quolibet doctrinae, seu potius erroris vento circumseruntur. Catholicis vero ubi primum Ecclesiae, quae columna et firmamentum est veritatis, propositio ac desinitio praesto sit, dogmaticus revelationis sensus fixus ratusque esse debet,
idque qualibet erroris formidine depulsa, omnisque disceptationis materie submota i3J. Ac non sine providenti di-
ste prorsus ac temerarie se gerere IO.
Clericum, qui tom. I. artis erilleae
vellicat Ecclesiam Eo quod nonnul-Ias voces consecraverit novas ad antiqua dogmata asserenda, B. gr. CO
substantialis, 1 ansubstantiationis, ac similium, quasi voces nihili, ut ipse loquitur. Qui enim hac docausa Ecclesiam carpit perinde sa-cit. ac illeή qui diceret, ut ait s. Η
Iarius in lib. adversus imperatorem Constantium : Nolo adversum nova venena novas medicamentorum comparationes; nolo adversum novos hostes nova bella; nolo adv-- sum novas insidias eonsilia recentia .... Novitates vocum, sed pr
fanus devitare iubet Apostolus; tu cur pias eaecludis' quum praesertim scriptum sit, omnis Scriptura disinstus inspirata utilis est. Innaseo Iem numquam legis; numquid eae hoe Restandum erit, quia novum est' Deeernis similem Patri Filium, mvangelia non praedicant: quid est quod non refugis hane noeem y In uno novitas eligitur, in alio εubmovetur. Ubi impietatis occasio, novitas admittitur: ubi autem religionis
pag. 70. seq. 5ὶ Quo sensu laudatus Vincentius ierinensis in common. c. l. haeo praeclare scripsit: - Saepe magno studio et summa attentione perqui- Tantum ab Ecclesia dog
velationis sensus haberi potest
147쪽
pturae dum taxat sed etiam traditi uis
nonnisi implexe atquo adumbratim in verbo divinitus revelato dolitescant: ut nimirum fideles inde magis necessitatem vivi ac inerrabilis magisterii Ecclesiae sentirent, atque ab ea, uti filii a matris uberibus pendentes discerent purissimum
lac doctrinarum eXSUgere. Dum Vero sensum revelationis dogmaticum ab una Ecclesia catholica accipiendum dicimus, id de Dei verbo tam scripto quam tradito intelligendum esse, nemo est qui nesciat: quandoquidem non unius tantum Scripturae, Sed etiam traditionis aequo iure legitima custos Ecclesia est, a que inerrabilis interpres 1 . Saepissime porro fit ut monumenta quorum subsidio cognosci traditio debet, et Patrum ipsorum effata vel nullo pacto inter se conveniant; vel obscura sint, ac certitudini pariendae imparia; et non semel eiusmodi, ut iis haeretici dolo malo sint ad placita propria firmanda, aut vero etiam excogitanda abusi. Quod pluribus Ostondere exemplis pronum esset, idque adeo idoneis
arens a quamplurimis sanctitata et doctrina praestani bus viris, quonam
modo possim ceria quadam et quasi generali ac regulari via catholicae fidei vpritatem ab haereticao pravitatis salsitate discernere; huiusmodi Sempstr responsum ab omnibus sera retuli: Quod si vo ego sivo quis alius vellet exurgentium haereticorum raudes deprehendere , laqueosque vitare, et in fide sana sanus atque integer permanere, duplici modo munire fidem suam, Domino adiuvante, deberet. Primo scilicet, divinae I gis auctoritate; tum deindo Ecclesias catholicae traditione. Hic forsitan requirat aliquis; duuin sit persectus Scripturarum canon, sibique ad Omnia salis superque sussiciat, quid opus est ui et ecclesiasticae intelligentiae iungatur auctoritast Quia xidelicet Scripturam sacram pro ipsa sua alti
tudine non uno eodemquμ senSu uni
versi accipiunt; sed eiusdem pIoquia aliter atqua aliter, alius atque alius interpretatur; ut pene quot homines sunt, tot illino sententiae erui possa videantur. Aliter namque ille Novatianus, aliter Photinus, aliter Sabellius. . . Atque idcirco multum necesse est, propter tantos tam Varii erroris anfractus, ut propheticao et apostolicae interpretationis linea secundum ecclesiastici et catholici sensus normam dirigatur , 'll) Ad rem inter ceteros Pelavius
Ioc. cit. in Prolestomenis cap. I co stiluit utriusque divini verbi. scriptino traditi, Ecclesiam interpretem ess
CL etiam Moeliter Symbolique Chap.
148쪽
locis , pro uti sese nobis occasio dederit , comprobabimus iij.
Neque demum silentio praetereundum, interdum nonnisi indirecte ab Ecclesia diremptas controverSias esse, ac Veritatem catholicam definitam. Idque praestitit Τridentinum cum SeSS. 24. can. 7. anathema in eos tulit, qui dicerent: errare Ecclesiam docentem matrimonii vinculum non solvi ob alterutrius coniugis adulterium. Quo canone directe quidem Ecclesiam esse inerrabilem circa hunc articulum desinitur; indirecte autem christianum coniugium iuxta evangelicam atque apostolicam doctrinam uti indissolubile declaratur. Atque ita factum est, ut anathemate confixi suerint protestantes, qui erroris incusabant Ecclesiam, quod coniugium etiam in adulterio indissolubile prorsus atque ine-Quando qua indireete ab
a) Eequis ignorat archimandritam
Eutychen permotum praecipue suisse ad unicam in Christo asserendamnaturam ex s. Cyrilli alexandrini ensato perperam intellecto; quod passim ab eo est adversus Nestorium u-Surpatum, praesertim in I. epist. ad Successum, nimirum post incarnalionem in Christo μὶαυ ρυο tu τού θΔουλογου σῖταρχοingvnu, unam Dei Verbi incarnatam esse naturave Us. Potav. De Incarnat. lib. l. c.45. S.P. et lib. IV. c. 8. Idem contigit Monolli litis, qui occasionem Sumpsere nefandae haeresis invehendas ex celobridiclo pseudo-Dionysii in Epist. 4 ad
no modo Christum) propria hominis Uisse , sed cum vir esset facἰus Deus, novam quamdam Dei virilem operationem vivendi genere instiluisse. s. Petav. ibid. lib. l. c. 20. S. 9. Nec
aliter se gessere Sociniani propior Oh-scura dicta nonnullorum Patrum an lenieaenorum,quibus abnormi rationa
abusi sunt ad veram divinitatem Christo denegandam. Sic ceteris dimissis, hausit Lutherus totum haereticum systema do sola side iusti sicania ex prava intelligentia testimonii, quod ad eximendos eius scrupulos quispiam ipsi suggesserat ox Serm. 4 s.
Bernardi de annuntiat. B. Virginis n. 5. Si eredis peceata tua non posse deleri nisi ab eo eui soli pee- easti, et in quem peccatum non ea-dit, bene facis; sed adde adhuc ut hoc credas, quia per ipsum tibi peccata donantur. Hoc est testimonium quod per hibet in corde tuo Spiritus Sanetus, ricens: dimissa sunt tibi peeeata tua. CL Audin H stoire de la vis de Marthin Lutherchap. I. edit. 2. Paris. 484l. pag. 72. 75. Applicari his omnibus singulatim possunt quae de Eutyche scripsit Pelavius.DEx Cyrilli dictis suam haeresim Eutyches collegit; quemadmodum eisdem e goribus, unde mallitum rorem apes exsugunt, aranei, et Serpentes Venenum exprimunt
149쪽
nodabile permanere doceret; dedoctique in sua consuetudine iuerint Graeci, quin ideo haereseos nota inurerentur; atque omnibus absque ulla erroris ambage patuerit, evangelicam et apostolicam hoc articulo contineri doctrinam. Uuorsum vero haec in antecessum a nobis asserantur ex Operis decursu patefiet. Interim ea ex ima penitaque theologicae disciplinae natura deprompta ut certa rataque
DE RATIONE QUA EIUSMODI CONDITIONES COMPLERI QUEUNT
Qua rati nὐ binae illae conditiones habeantur Quibus eri toriis digno-ficatur aliquid in divi
Λd dogmati eam definitionem pronuntiandam quae ante requiruntur conditionibus in tuto collocatis, ordo postulat, ut ratio aperiatur, qua illae obtineri queant, atque innotescere. Equidem si de Ecclesiae propositione sit sermo nullum dubium suboriri potest. Satis enim est ut aliquid credendum sive ab oecuine nico quopiam Concilio, sive a romano Pontifice per dogmaticam Constitutionem proponatur, SiVc qua vis alia ratione, Si qua supersit, qua Ecclesia dogma fidei possit a SSerere. Quoniam vero ex dictis nihil Ecclesia proponere potest ex fido divina credendum, quod in revelatione non contineatur, restat inquirendum, quaenam sint criteria, indicia et argumenta, quibus constare possit, quamdam veritatem re ipsa in verbo divinitus revelato sive scripto sive tradito contineri. Et
quoniam id in eo vel e licite, vel implieite haberi posse iam salis declaravimus, gravior ac disIicilior eiusmodi sit inquisitio, ubi agitur de iis veritatibus quas divinum verbum hac altera ratione, implicue nempe, complectitur. Num nisi et istas divinitus patefactas esse constaret, nunquam
ab Ecclesia definitae fuissent, uti plures quovis definitae tempore sunt, nec definiri umquam possent. Quare ut pro
Occasione aut necessitate Veritates huiusmodi dogmatice de- Cerni queant, neceSSum omnino est, ut earum saltem iudi-
150쪽
- 139 dicia atque vestigia minime dubia sive in Scripturis sive in
traditione transluceant. Ad haec autem internoscenda multa praesto sunt instrumenta. Huc enim ea roseruntur omnia per
quae ad nos pervenit, nobisque antiqua innotescit traditio. Dixi instrumenta per quae ad nos pervenit atque innotescit antiqua seu divina tradum; non enim commisceri potest traditio ipsa cum instrumentis seu modis per quos ea nobis manifestatur, eum res sint plane distinctae, cuiusmodi est obiectum
in so consideratum, atque instrumentum Seu ratio qua Obie-elum assequimur.
Iam vero haec instrumenta sunt Patrum Seripta, sunt libri liturgidi, sunt dies susti, sunt acta marurum, sunt perpetuus fidelium sensus, sunt vel ipsorum haereticorum sive positiva sive negativa testimonia, sunt monumenta ipsa archaeologica, quae in multiplices classes distribuuntur: denique inter omnia eminet primumque si hi locum vindicat iuge ac vivum Ecclesiae magisterium, prout suo loco suscostendimus atque perspicue explana imus iij. Istiusmodi autem instrumenta interdum simul coniuncte conspirare possunt ad traditionem antiquam apostolicam atque divinam patefaciendam, interdum vero Seorsum. Hinc nullum, modo exceptilio, perinde ac si solum esset, constitui potest. Quocirea perperam nonnulli solent ad inficia dam traditionis alicuius existentiam urgere silentium Pa-irum , aut ad eorum auctoritatem, quasi ceteris scelusis
sontibus, provocare. Quid enim si silentium istud alio pacto plane compensetur ac suppleatur P Idem de ceteris helcrocensitis instrumentis, si singillatim spectentur, dicatur
Et sane, quod scelusis Sanctorum Patrum seriptis, potuisset cuiuspiam veritatis tradi lio alia quavis ratione ad nos pervenire, argumento nobis sunt manifestissimo illi ipsi qui primi argumentum ex iraditione deductum tanquam thesin constituerunt ad fidem contra haereticos quoslibet Propugnandam; cuiusmodi in primis Irenaeus ac Τertullianus extitere. ill Trael. de locis Theolog. par. 2. secl. 2. cap. 2.