Joannis Antonii Vulpii liber de satyrae Latinae natura & ratione, ejusque scriptoribus qui supersunt, Horatio, Persio, Juvenale : ubi eorum virtutes & vitia aequa lance perpenduntur ; tempora Juvenalis, contra veterum & recentiorum errores, accurate

발행: 1744년

분량: 461페이지

출처: archive.org

분류: 시학

371쪽

336 IuvENALIS SATYRA X. rat Priamus cassidem, seu galeam. Phrygiae tiarae mentio apud nostrum Satyra 6. v.

313. ubi de Archigallo , seu principe sacerdotum Cybeles magnae Deae: Cui rauca cohors, cui tympana cedunt

Plebeja, Pbrnia vestitur bucca tiara. ad quem locum animadvertit Grangaeus , doctus interpres, tiaram, aliam fuisse reis gum, aliam sacerdotum. Regum tiara reis cta erat, & apicem habebat: sacerdotum, carebat acumine, & cidaris proprio nomine appellabatur. Servant adhuc Venetiis antiquam statuam & pulcherrimam Phrygii Ganymedis ab aquila rapti , cui tiara capiti imposita. Hoc tegumentum, insulae seu galero simile fuit; quo etiam reges Persarum utebantur, teste , praeter ceteros, Plutarcho πεν φιλαδελφιας. Virgilius lib. 7. aeneid. v. 247. hoc vocabulum effert masculo generer Hoc Priami gestamen erat, quum jura vocatis More daret populis ς sceptrumque, sacerque

V. 268. ΕΤ ruit ante aram summi Ioυis IQuo se receperat senex miserrimus, ab Heis Cuba uxore admonitus, tamquam in tutissimum asylum & perfugium. v. a 68. UT metulus bos J Priamum regem senio consectum , a Neo-

372쪽

a Neoptolemo seu Pyrrho Achillis filio mactatum , comparat Iuvenalis vetulo bovi, quem ob multam aetatem rustico labori jam ineptum herus jugulari jubeat. Egregia sane comparatio, & es γης. Venit in mentem verborum Electrae apud Sophoclem, lugentis Agamemnonem patrem , Tragoedia

sors lecti A Uibus, ut quercum Iolent liguorum sectores, Ita caput ipsius dissecuerunt cruenta securi. Ubi Scholiastes vetus apposite :πωνυ b περο etretris o λογος . vehementer affecta oratio. V. 269. QUI domini cultris tenue

miserabile collum Praebet J Tenue dicit , quia diuturno jugo detritum ; & praeterea

senio extenuatum. Propertius lib. 4. Eleg. 3. Diceris macie vultum tenuesse V. 27 o. AB ingrato jam fastiditus aratro JNempe ab ingrato aratore , cui tamdiu ferinvivit glaebis evertendis, & sulcis ducendis. Haec autem verba olere mihi videntur Pythagoraeorum in pecudes omnes , praesertim vero bubulum genus, mansuetudinem: abstinebant enim Ρythagoraei ἀπὸ σῆς 'χων φονῆς, a c de animatorum. Pulchre Ovia

373쪽

Pythagorae ipsius: Quid meruere boves, animal sene fraude δε-l ques

Innocuum, smplex, natum tolerare labores PImmemor es demum, nec frugum munere dignus, Qui potuit curui demto modo pondere aratri Ruricolam mactare suum e qui trita labore Illa, quibus toties durum renovaverat arvum ,

Tot dederat messes, per etsi colla securi. Nec satis eis quod tale nefas committitur e ipsos Inscripsere Deos sceleri r numenque supernum Caede laboriferi credunt gaudere juvenci. Porro bos vetulus a Iuvenale descriptus , mactatur ad esum , non ad sacrificium . Nam Deorum honori victimas tantum pin

gues & selectas jugulabant . Ovidius loco

paullo ante memorato, V. IJO.

Victima labe carens, m praesantissma forma Nam placuisse nocet vittis praerinis auro

Si itur ante aras - - ----

. V. 27 I. EXITUS ille utcumque hominis JHactenus miseriam Priami descripsit: nunc Hecubam illius conjugem marito miseriorem fuisse ostendit. Nam Ρriamus, quamquam infelicem , humanum saltem exitum vitae sortitus est: Hecuba vero, postquam Polydorum

374쪽

A I. A. VULPIO EXPLICATA. 33s

dorum filium a Polymestore Thraciae rege, cui servandus & educandus a parentibus commissus fuerat, proditum & occisum cognovisset , in furorem acta, impio regi Oculos eruit, ac tandem infelix anus , rabida canis effecta est, ut narrant fabulae. V. 27 I. TORVA canino Latraυit rictu JTorva, h. e. torvis & obliquis oculis, cujusmodi est aspectus rabiosarum canum. V. 272. QUIE post hunc vixerat, uxor JQuasi diceret, Priamum quidem Hecuba aetate superavit , ipsique superstes fuit: verumtamen aerumnis & calamitatibus eum. dem an Iecessiit . V. 273. FESTINO adno Iros, o Regem transeo Ponti J Propero , inquit Juvenalis, ad exempla senum infeli. cium petita ex nostris , nempe Romanis, historiis di & iccirco Μithridatem & Crceis sum praetereo , barbaros reges; qui tamen

& ipsi , quam sit sortuna instabilis & varia , facile ostendere possunt. Eodem fere pacto loquitur Livius in Prologo F istoria.

rum ab U. C. Legentium plerisque haud dubi-νο quin primae origines, proximaque originibus minus praebitura voluptatis snt ' festinantibus ad haec nova , quibus jampridem praevalentis populi vires se ipsae consciunt. V. 273. RE Z 4 GEM

375쪽

GΕΜ transeo Ponti J Ampla regio minoris Asiae , ab Haly flumine ad Colchos usque porrecta, super Pontum Euxinum sita hodie mr Nero ) ab ipso nomen acceperat, ut & ipsa Pontus diceretur. Plinius & Ptolemaeus hanc regionem cum Cappadocia coninjungunt : sed Strabo, scriptor accuratus , rectius separavit. Prosecto enim regnum quod Μithridates in Ponto possedit , & aliud quod Ariarathes in Cappadocia, diversa regna fuerunt : ac naturae ipsius quidem judicio atque argumento; quae jugis montium ingentibus, Tauro parallelis, utrumque disclusit. Ponticum porro Μithridatis regnum angustius primum fuit , deinde paullatim, etiam ultra Ponti fines, magis magisque auctum & amplificatum. De regione Pontica videndus Christophorus Cellarius , vir doctissimus, Geographiae Antiquae lib. 3. cap. 8. Ceterum Μithridates, magno & excelso

animo rex, annos quadraginta cum Romanis , hostis acerbissimus, bellum gessit: sed

tandem , per defectionem civium , Pharnaci uestis scelere praeventus , male tentatum veneno

spiritum ferro expulit. verba sunt Flori lib. 3. Historiae Romanae cap. 3. qui multa de Μithridatis potentia , & adversa demum

376쪽

A I. A. VULPIO ET PLICATA. 36x

sertuna in medium affert . Consuli etiam potest Appianus Alexandrinus de Bello Μithridatico, & Justinus in libris Historiarum

Trogi. V. 274. ΕΤ Croesum J Croesus, Lydiae rex potentissimus, thesauros ingenteSultra fidem ac modum possidebat . Quamobrem se omnium omnino regum fortunas longe anteire existimabat. Tandem a Cyro Persarum rege proelio superatus, auro ipOliatus & regno , catastae postremum igne succensae impositus. Reliqua Herodotus accuraIe persequitur. V. 274. QUEM

mox jugii facunda Solonis, Respicere ad longae jussi spatia ultima vitae J Solon , celeberriis mus Athenis legislator, quem in septem Orbis terrarum sapientibus Graeci numerarunt, quum Sardis ad Croesum profectus esset, regi suas opes & magnificentiam ostentanisti, ipsumque interroganti , quem hominum beatissimum judicaret ; memorabile illud respondit: Ante ultimum vitae diem neminem beatum dici oportere . quam Solonis V cem Croesus memoria repetivit quum in

eo esset ut combureretur , exclamaVitque:

Solonem sibi vera dixisse. De Croeso, praeter Herodotum , Plinius libro 7. Histor.

Nat. cap. 4 O. V. 273. RESPICERE M

377쪽

longe I si spatia ultima vitae I Quae olim

futura sunt , a cordatis & prudentibus rospici dicuntur . Contra , stulti, & rerum praesentium fiducia subnixi, nullam futurorum rationem habere solent . Virgilius de Cleopatra lib. 8. aeneidos V. 696. Regina in mediis patrio vocat agmina IUro PNecdum etiam geminos a tergo respicit angues .

Μortem scilicet futuram , & miserrimam quidem , haud providebat. Traditur enim Cleopatra , quum Antonius amator ipsius ab Augusto victus fuisset, aspidibus brachio admotis desecisse , ne a victore in triumphum duceretur. V. 276. EXSILIUM,

o carcer J C. Μarii Arpinatis, Romanarum copiarum imperatoris sortissimi, vicem dolere incipit poeta noster. Hic enim humili genere natus, ob militarem Virtutem, ex gregario milite dux evasit summus, &septem deinceps consulatus adeptus est . Hunc victoria de Cimbris, barbaris populis & ferocibus , exitio Romani imperii a Septemtrione imminentibus, praecipue nobilitavit . Sed quum bellis civilibus, adversus factionem Sullae susceptis, attritus jam esset , ac felicis adversarii equites fugeret, post sextum consulatum annoque aetatis septuagesimo

378쪽

A I. A. VULPIO EXPLICATA. 363gesimo , ut scribit Vellejus Paterculus Historiae suae libro a. cap. I9. nudus , ac l1mo obriaius , oculis tantummodo ac naribus eminen tibus , extra Exus arundineto , circa paludem

Maricae , in quam se abdis derat , injee o in collum loro in carcerem Minturnensum juissu duumviri perductus es I ad quem intersciendum missus cum gladio servus

publicus natione Germanus , qui sorte ab imperatore eo , bello Cimbrico captus erat , ut agnovis Marium , magno eiulatu exprimente indignationem c os tanti viri, abjeci o gladio profugit e carcere. Tum cives , ab hose , m sereri paullo ante principis viri docti, ins -ctum eum viatico coliataque vese, in navem imposeuerunt. V. 27 6. ΜINTURNA RUΜ-QUE paludes J Μinturnae fuerunt oppidum veteris Latii ad Lirim fluvium c hodie Ga-rigliano paullo supra ejus ἐκβολὰς, sive ostium, IX. millibus passuum ultra Formias. Huic oppido adjacebant paludes . Μ. Τullius Oratione in Pisonem : Marium Italia , servata ab illo , demersum in Minturnensium paludibus vidit. Ad has Ovidius quoque respexit Ponticorum lib. 4. Eleg. 3.

In caeno jacuis Marius , cannaque paluseri r Pertulit di tanto multa pudenda viro.

379쪽

3.54 IuvENALIS SATYRA X. V. 277. ET mendicatus vidia Carthagine.

panis J Μarius exsul & senex, in Africam

deportatus, quam provinciam pacaverat Victo Iugurtha rege Numidarum infestissimo Romanis , eo egestatis pervenerat , ut in ruderibus Carthaginis rogare stipem, ac sibi victum quotidianum quaerere cogeretur ut mendici solent . Μ. Tullius Oratione in Pisonem : Marium Africa, devidia ab eodem, expulsum naufragum υμ dis . Legendus etiam Velleius Paterculus lo

co paullo ante memorato. V. 278. HINC

caussas habuere J Hae omnes Μarii calamitates , a poeta nostro enumeratae , originem duxerunt a longa ejusuem Vita; quas nimirum ille evitasset, 1i ante senectutem morin

tuus esset. v. 28 o. SI circumducto capi

vorum agmine , omni Bellorum pompa IIntellige pompam triumphi, de qua ad superiora Satyrae hujus multa verba fecimus. Eam pompam splendidiorem faciebant agmina captivorum , quae religatis post tergum manibus , ante currum triumphantis agebantur. V. 28 I. ΑΝΙΜΑΜ exhalasset

opimam J Laetam, hilarem, uberem & quasilaginatam victoriis . Vel ad opima spolia respexit Iuvenalis, quae dux Romanus, hostium

380쪽

A I. A. VULPIO EXPLICATA. 36

Ilium duce caeso reserebat : cujusmodi obtinuere Romulus Acrone , Cornelius Cossus Larre Tolumnio, & Μ. Μarcellus Viridomaro 'ropria quisque manu occisis. Videndus Propertius lib. 4. Elegia 11. ubi Iovis Feretrii narrat historiam. V. 282. QUUM de Teutonico vellet descendere curru J Quo scilicet vectus , de Cimbris ac Teutonibus

triumphaverat. V. 283. PROVIDA Pom-

puo dederat Campania febres Optandas J Cn. Pompejus Μagnus , rebus praeclaris gestis, biennio ante hellum civile quod cum C. Iulio Caesare, socero suo, gessit, febri correptus est Neapoli , & satis cum periculo aegrotavit. Inquit igitur poeta noster, caelestium providentia febrem illam Pompejo immissam fuisse , ut eum scilicet advenientibus turbis, calamitatibus, ignominiae praeriperent . Hujus porro loci optimus interpres fuerit Μ. Tullius lib. I. Tuscul. Quaest. ex quo libro locus ipse sumtus Videtur.

Pompuo , nosero familiari, quum graviter aegrotaret Neapoli , melius es factum . Coronati Neapolitani fuerunt nimirum e etiam Puteolani vulgo ex oppidis publice gratulabantur . Dein ptum sane negotium m Graeculum, sed tamen sortunatum . Utrum igitur se tum esset exstin. IIuFI

SEARCH

MENU NAVIGATION