Historiarum fragmenta

31쪽

XXVIII

si esset, annotarent, in universum autem intactum relinquerent Fragmentorum statum atque ordinem, quo in Carrionis editione prodieriant. Neque unguem transversum ab horum consuetudine discesserunt, qui amplioribus editionibus emendationi operum Sallustianorum consulere studuerunt, Ios. WaS-sius Britannus l710. , Theoph. Cortius Germanus 1724. , Sigei,. Havercampius Batavus 1742. . Ex quibus quum Cortius magis specioso infructuosae doctrinae apparatu, quam sana criticae artis exercendae ratione tantam apud viros doctos auctoritatem nactus esset, ut, quae post eum in Germania prodierunt editiones, superstitiose eius recensionem sequerentur, eo laetum eSi, ut Fragmenta, quae per se minus adi novam curam invitarent, per duo secula praeter auctiorem aliquanto numerum intacta iacerent, neque aliam induerenturi sormam, quam qua a Carrione evulgata suerant. Ab ea discedere primus conatus est Car. Debrossius GalluS, recte asse- cuius unicam rationem confusas obscuratasque Historiarum reliquias ordinandi atque illustrandi esse hanc, ut secundum rerum gestarum ordinem disponerentur, et quantum fleri pos-iset ex accurata illorum temporum notitia lucem acciperent. Sed tantum abfuit, ut id, quod faciendum esse vidisset, via et ratione perficeret, ut per totum opus summa levitate ac libidine grassaretur, ne vanissimis alucinationibus indulgens, novam induceret Fragmentorum confusionem, et a Vero plerumque longissimo aberraret. Ne iue mirum est hoc illi accidisse, cui praeter laudabilem de litteris merendi voluntatem ac satis mapnam librorum omnis generis lectionem sero omnia deessent, sine quibus Fragmentorum emendandi ordinandique negotium recte procedere nequit; tam parum enim ii tale esset tum VB-terum ingenium, tum Sallustii peculiaris indoles et virtus perspexit, ut sibi persuaderet florentissimum rerum Romanarum auctorem Gallica levitate Historias composuisse; ad hoc critica saeuitate prorsus destitutus ac latine ne mediocriter quidem doctus vagaque imaginandi licentia pro acumine usus in tot tantosque errores incidit, quantos vix credibile est ab α homine docto committi potuisse. Vano enim Studio agitatus omnia omnino Fragmenta intelligendi ne suo loco collocandi plurima, quae nullam plane explicationem admittunt, tanquam Disi iam by Cooste

32쪽

XXIXplanissima in ordinem recepit, alia, per Se minuS DbScura, pessime intelligendo in alienum locum detorSit, alia, quae propter verborum ambiguitatem aut late patentem Sensum ad multas res trahi possunt, bis, ter, quatur, adeoque SaepiuS POSuit, quovis loco Sallustii manum se restituisse incredibili tStultitia opinatus. Ad quas perversitates quum haud postrema haec accederet, quod neglecta grammaticorum in laudandis libris auctoritato singula Fragmenta non eo libro retulit, quo apud Sallustium legebantur, sed summa libidine ea modo in hunc, modo in illum transposuit, hac una re omnis veritas vel ordinis instituti vel explicationis initae tollitur. Denique ipsa Historiarum verba tam vitiose exhibuit, veteribus corruptelis non modo non amotis, sed plurimis et pessimis novis depravationibus illatis, ut hoc quoque nomine eius opera Fragmentis Sallustianis impertita infelix et prorsus infructuosa putanda sit. Opus eius gallice scriptum ita inscribitur: Histoire de la republique romatiae, dans te courS du Septieme Sicelo, par Salluste: en partio traduite du latin fur rori Sinai;

en partie retabile et composee Sur les fragmens, qui Sont rutiles de ses livres perdus, remis en ordre dans leur placeveritable ou te plus urat semblabie. III. Tom. 4. a Didon, 1777. Tribus annis post, Debrossio iam mortuo, ex eiuS schedis Divione prodierunt ipsa Fragmenta latina, Ordine cum maiore opere accurate congruentia, brevibus scholiis illustrata, et locorum, ubi apud grammaticos leguntur, indice instructa. 9uem librum, ex quo universa Debrossit ratio i. e. Summa Herversitas planissime ac multo facilius quarta ex gallico opere cognoScitur, quum in Germania rurissimus esset, ignotus quidam germanicus editor, isque homo doctus quidem, Sed tamen admodum saluus, scilicet mustnum inde in historiae mul- rures fructum redundasurum esse conmus, a. lb2S. repetendum

curavit.

Venio nune ad poStremum omnium, qui Fragmenta ediderunt, Gerlachium BaSileenSem. Pui quum in maiore operum Sallustianorum editione, cuius Vol. I. anno 1323. prodiit, Prael. p. IX. hoc ProseSSus esset, imprimis sibi curae fuisse, ut Fragmenta emendatius ederentur, ud eam rem Sufficere ratus est, si Carrionis ordine retento locos grammaticorum, ubi Diqiligoo by Cooste

33쪽

singula leguntur, ex Debrossit e l. describeret nam ubi hiesilet, GerlachiuS quoque locos ignorat , pauca corrigeret, aliquot nova adderet. Vol. III. clemum, quod a. 1831. editum commentarios in Fragm. continet, de iis ordinandis meliusque disponendis cogitan S, Postquam in ipsa explicatione vulpatum ordinem tenuit, p. 153 - 155. M oruinis rerumque disponen- rum ratione, quam Sallustium in I Historiarum libris secutum esse verisimile est diSSerere Suseel it, in qua re ita se obnoxium Debrossio gessit, ut in paucis modo ac levibus ab illo discreparet, in Summa rerum Promus ex eo penderet. Neque dubitans, quin is, quem pro ingeniosissimo habet, ubique rem acu tetigerit, totam Fragmentorum dispositionem, Vol. III. propositam, in minorem Sallustii editionem n. 1832. pari tam transtulit, in singulis sane paullo emendatiorem novisque Fragmentis ex Λrusiani cod. Gudiano petitis auctam, uni

vel Sa autem indole tam confusam ac dissolutam tantisque erroribus Sententem, ut eum Spes sua, Praes. p. XXXIV. declarata, sole ut nova hac Fraomentorum composisione hist inelucis uligina amun Iur, oppido sesellisse censenda sit. Viginti annis poSt, scilicet ut crisin Sallustianam ad umbilicum quasi adduceret ut in perpetuum absolveret, tertiam Sallustii operum.

quae Supersunt, adornavit editionem, cuius ultera parS, MunuFragmenta continet, hoc ipSO anno brevi ante quam commentarii mei typographo traderentur prodiit. Sperabam, eo tempore, quod linter secundam et hane tertiam editionem intercessit, Gei'achium erroribus suis cognitis aliquid bonae s gis ad Fragmenta contulisse; sed mox intellexi eam spem frustra esse, illumque immemorem fuisse dicti Ciceroniani Phil. i XII, 2, 5.): se cuiusVis hominis Est errare, nullius, nisi in-. Sipientis, in errore perseverare. Nam non solum librorum argumenta eadem Sunt, quae in II. ed. , Sed idem Ptiam Fragmentorum ordo, hoc uno di Scrimine, quod, quum in II. Dd. paginarum Versus numerati essent, in III. Fragmenta ipsudeinceps numerantur. Puac quum ita sint, huius libri, qui peculiaria bona non habet, rationem habendam non duxi. sed in commentariis tantummodo primam et secundam editionem rcspexi, quippe ciuibuS omnia, illiae Gerlaclito propria Sunt, contineantur. De quibus quum accuratius talia dicen-Diuitiros by Corale

34쪽

XXXI

dum sit, sentio ituam iniqua condicione utar, eui acciderit, ut in eo, qui nn te me Fragmenta edidit, paene nullam probam liac laudandi copiam, plurimam vero vituperandi et dissentiendi

haberem necesSitatem. Sed in eadem caussa versutum osso quum scirem virum acumine, docti'ina ac latinae linguae scientia longe praestantissimum ac de Cicerone egregie meritum, quae ille in simili nDgotio dicenda habuit, eo lubuntius mea faciam, quum mirifico quodam casu non magis de Ciceronis quam de Sallustii editore dicta videantur. Haec igitur ille:

si Multo plus loci, quam uollem, tu commentariis meis occupat aliorum refutatio atque otiam relirehensio. Sed Scri-himus neque peritis Solis neque iis, qui lubenter et Simplici-ler ueritatum admittant, potiuSque multi Ecfugia quaerunt uetereSque errores quaSi noua inuenta reserunt. Adcessit SingulariS sua iun cauSSa ue necessitas. Dedit enim mihi somtuna, cui, si summa reS Si ecuitur, Sue Ederem, G-m, quem

eg , eX quo Primum Ciceronis de philosophia libros studiis

meis adtigi, nescio utrum miratus Sina magis un indignatus, aliquo inter philologos loco habitum eSSe et nune quoque unonnullis haberi; adeo mihi totus eae neνων tia et confusione, eae Latini sermonis summa snorantia, eae moeni mrpore iudiciqiwperversitate cum incredianti quadam viburione quam Graeci μετεωρίαν καὶ αβλεψίαν appellant), aenique eae arrisantia mistus uidebatur. Huius etiam Si opiniones erroresque relicuos omnis silentio praetermittere decreui SSem, tamen crebram n Entionem et reprehensionem postulabant codicum ab eo prolatae scripturne inlinitique in iis Drrores conmissi. Itaque constitui ab initio opprobrium hoc ex litteris nostris tollere et cc sicere, ut, ii uibus hac nugae et quiSquiliae inanissumae aut placuissent aut mediocriter displicuissent, illos iudici sui poenituret et

aliquid de sua scientia cogitarent, poStremo PoSthac eas conmemorare puderet. Et quumquam paene incredibum sunt, quae in commentario plurimis locis notaui ab eo precata, tamen, ut in quavis minuma et sucilluma re et ab omni parte Similis sui uideretur, decreueram hic copiam quan detun exemplorum generatim exponere. Videbatur enim res admonitionem non inutilem habitura. Sed

quoniam plus iam ille in uico libro obtinet loci, quam debebat, Disjtiam by Cooste

35쪽

XXXII

contentus ero iis, quae supra de uno genere posui, dicainque breuiter et uniuerse, qualis omnis illa opera sit; testimonia fortasse dabo, Si quis extiterit defensor, quoniam uideo non desul SSe, qui summum uirum et inmortaliter de Cicerone meritum uindicaret. Sed hic summus uir saepissume in notissumo uerborum usu et iunctura pueriliter errat: si qua vi nuua cubitutio, fere numquam Scit, quia astatur, neque rem ad quiaerendum pro situm mense concipis: quom de ctrati e quaeritur, si in isto vatiuae sententiae modo haeretur, ille de relativa dicis, si in praepositionis ut, ille de et aliaue particula: aliorum ae nolis rebus obseruata mire peruertendo corrumpis: quom exempla desideransur, ipse mastis inaudita fruit, siue Graeca placuis sime Latina: sententiam Ciceronis ita persequitur, ut saepe eum, guue probri, inprobare, quae nestet, ad 'mare, narret Omniumque

uisciplinarum secreta misceat, non raro avum murrando ita omnia confundis, notionem nullum tenens et intra eumdem uerbrum ambitum in me initi obliviscens, ut via ei mentis constitisse credas. A que haec Omnia exornat usique turpissuma M'--rtim barbaris et soloecismorum foeditate. Dudum intellexisti, mi Wuestemanne, qui haec scriberet, Nicolaum esse Μudvigium, qui ab eo notaretur, Goerengium; substitue iam in linius locum Gerlachium, ac pro Cicerone pone Sallustium, et liabebis omnia, quae planum faciunt, qualis editoris Basileensis fuerit opera in Fragmentis Sallustianis emendandis posita. Puamquam Goerongius prae Gerlachio eximius est philologus; nam licet magna inter eos intercedat similitudo, tamen tanta est in nostro inscitia et notissimarum rerum ignorantia, tanta in iudicando levitas et imperitia, tanta in asserendis testimoniis mentitio, tanta denique Vanitas et arroguntia, ut, tuae vitia huiuS generis in illo vel aliqua essent, vel adeo magna, in hoc Sint

longe maxima et prorsus importuna. Neque hoc mirum est in homine, qui, quum artem profiteatur, quae iuStum et aerem rationi S usum postulat, ubique eius summum se ostendat contemptorem, neque alia re in tractandis litteris quam Superstitiosa fide, aliorum opinionibus habita, nitatur. luod ne eum insimulasse videar, praeter multa exempla in commentariis notata, testimonio Sint, iluae Vol. III. p. 330. scripsit: Hoe dimerunι antiqui orammatici a iuniorum, qui illos contemptui habent, Disiliet Ooste

36쪽

XXXIIIarrostantia, quod non philosophicis, quae nostri iactant, σπυ-men is, sed usu loquendi diraciliora illustrabant. Anti ramum scriptorum auctoritas quam ipsorum inventa plus apud eos valebant. Philosophica igitur argumenta, i. e. omnino argumenta recta ratione consecta quum tantopere aspernaretur et exhorresceret, non Solum veri cognoscendi viam Sibi obstruxit, sed

etiam veritatis sensum, Si quem habuit, ita perdidit, ut vel planissimas res et liquido demonstratas non modo non intelligeret, sed etiam pro salsis haberi vellet. Ita quum ego in

Commentatione ste Sallustii Frum. a Car. Debrossio in ordinem distestis rerumque stestarum contexta narratione illustratis, quae

a. 1829. prodiit, accurate, ut opinor, ostendissem ac plurimisceriissimisque exemplis probassem, quum propter alios errores tum propter insanam Fragmentorum in alienos lihr0S traiectionem prorsus damnandam esse Debrossit rationem ne lue ullo pucto a novo editore imitandum, erlachius ad hanc rem intelligendam tam inhabilis suit, ut ei pudor non esset Vol. III. p. 10 l. non minore fastu quam insipientia haec proferre: i nuper hac de re stimulavit, V. D. Vrurius, virumque de Sallustianis Fraomentis optime meritum acerbissima laceravit vituperatione, eum monitum velim, ne, dum DeisOSSium inconsiderantiae et temeritatis insimulet, ipse inconsideranter astat, strammaticorumque auctoritati nimium tribuat, quippe qui non modo in ipsis rerbis laudandis parum allistentes se praebeant,sea etiam librorum numeros famissime confundunt. Igitur, qui ingenio tam νarum valeret, ut non intelligeret aliud esse certissimis rationibus uliquem gravissimorum errorum conVincere, aliud acerbissima vituperatione lacerare, SuperstitioSa credulitate potiuS quam ratione commotus ita se Debrossio addixit, ut, quo ille absurdiora praeivisset, eo se paratiorem ad SB- quendum ostenderet, turpique exemplo confirmaret, quod Cicero sp. Cluent. 3l, 84. Scite dixit, minus stultum eum erae, cui nihil in mentem Penius, quam illum, qui, quod stulte alteri venerit in mentem, comprobet. ViX enim credas, quo progressus sit hac stultitiae Obsequela in iis maxime Fragmentis, quae vel inanitate vel obscuritate sua intelligi et probabili loco collocari nequeunt. Non uSSecutus enim esse etiam quundam De-

Sciendi artem, et in iis, quorum intellectum fortuna nobis

37쪽

XXXIV

praeclusit, interpretis munus eo contineri. ut non tam quid verum Sit, quam quid Veriim esse non Dossit, exploret Di constituat, omnia ea Fragmenta, cluae in hac oditione propter inexplicabilem eorum naturam in appendicem cuiusque libri reieci, ceteris ita immiscuit, quaSi omnia, quo periinerent, Per. SpexisSet, et vel maxime obscura et rccondita ipsi expedita et in clarissima luce poSita essent. Puae vana levitas cui non in memoriam rρ vocet lepidissimum locum Plautinum Τrin. I, 2, 162 Sqq. 3 lue in ad animum exhilarandum Tuum, mi Wuestemanne, hie a seponam: Nihil est profecto stultius neque stolidius, Mendaci loquius nil neque adeo argutius, Neque confidentiloquiuS neque IleriuriuS,Puam urbani adsidui cives, quos se UTIS UOcunt. Λtque egomet me adeo cum illis una ibidem traho: Pui illorum verbis salsis acceptor sui,

i bui omnis Se simulant scire neque Viticquam Sciunt. 9uore quisque in animo habet aut habiturust, sciunt: Sciunt, quid in aurem reae restinue di verit: iunt, quod Iuno Isuntlutust cum Iove. 9uae neque sunt neque futuru sunt, illi sciunt.' Fulson' an vero Iaudent, culpen , quem velint, Non flocci faciunt, dum illud, quod lubeat, sciant. Sed quo DianiuS ctiam cognoscas, quemadmodum in tenuibus et prorsus obscuris Fragmentis tractandis Scurram Plautinum potiuS, quam Sobrium et circumspectum interpretem ligat, nonnulla DXempla asseram, ex quibus universa eius linvitas luculenter patebit. Puod in hac ed. legitur Fragm. Ill, SS.

o Et sorte in navigando cohors una, grandi phaselo Vecta, a ceteris deerravit, marique placido a duobus praedonum myo paronibus circumventa, se vita aliud cognoscere sinit, quam in praedonum insoleritia narranda haec verba lecta suis Se temPUS, locuS, perSona, Occasio, eventus, haec omnia ignorantur Seu hoc non ObStitit, quominus Gurlaenius Vol. III. R. 91. cou-Sueta fiducia scriboret: is de re ipsa es. Plui. Lucull. 13. ubi Mithridates in suga a piratis exceptus, salvus uvaSiSSE Durru-tur. Plutarchus autem haec habui: δὲ α να-

38쪽

XXXVχθεντα μετα του στολου σπευδοντα πρὶν ἐπιστρεφειν Λου- κουλλον εἰς LIοντον εἰςπλευσαι καταλαμβανει χε μων

πολυς, υ*ῖ ου τα μεν αφηρπάγγὶ, τὰ δ' εβυθίσθη των σκα- φων. Aυτος δὲ, τῆς ολκαδος, ἐφ' ης ἔπλει, μήτε προς τὴν γῆν ευκα κομίστου διὰ μέγεθος ἐν σαλω μεγάλω καὶ κυματι τυφλιμ παρισταμέννὶς τοῖς κυβερνηταις προς τε τrὶν θάλασσαν ῆδη καὶ υπεράντλου γενομεννὶς, μετυιβὰς εἰς λύστρικὼν μυοπάρωνα καὶ το σωμα πειραταῖς ἐγχειρίσας ἀνελπίστως καὶ παραβόλως εἰς την Ποντικλιν ἹIράκλειαν ἐξεσώθη.

Iain vide, iiii Wii Stellatu ille, illiuntii inter Sallustium et Plu- iturciuini intercedat similitudo, quan uiliniue lucem ille ab hoc 'aecipiat; ille de cohorte romana loquitur, hic de Mithri te: . ille cohortem forte Merrasse tradit a ceteris, hie Mithridatem in fisu fuisse: ille mare placidum fuisse ait, ilic instenti tempestate commotum: ille cohortem narrat a praedonitus esse circumventam. hic Mithridatem piratis se mendum permisisse. duaeras fortasse, quid i ei lachium impulerit, ut Sallustii locum ex Plutaretio illustrandum putaret. Νimirum vidit apud utrumque esse vocabula prac uum et myoparonum, id iue suffecit ei, ut utroque loco de eadem re agi Statueret. Postular vero ab lectoribus, ut uilia sero veris habeant, non solum stupidi sed etiam impudentis est, neque ullo modo screndum. Aliud eius dem generis exemPlum Pruebet Fragm. In V. 5. - Ut res magis quam verbia geri rentur, liberos sementesque in muris locave rant. verba quum nihil aliud in idunt, quum cives alicuiuS ObSeSsae uitiis, liuo Suos ad virtutelia accenderent, illis liberos parentes luc in muris conSΡiciendos Draebuisse, Iur luchius, quasi nihil hic obscuri esset, Vol. III. p. 137. haecyronuntiavit: - Recte Delii ossius Cy Zicenos intelligit, qui, cum Mithridates captivos illorum cives in machinis et turribus ulligund OS curaSSEt, ut animi os Didanorum suorum misericordiu frangerentur, Datriae vinori Suorum caritatem posthabuerunt; Es. APPlan. do D. Mithrid. c. 73. IAt liuid Api,ianus 3 Scilicet haec: γὸς δ' ετοιμα αυτω παντα γεγενητο, πρῶτα μὲν τριςχιλίους αἰχμαλώτους Κυζικηνους ἐπὶ νεῶν πολει προςΘγεν, οῖ χεζρας ἐς το τεῖχος ορεγοντες ἐδεοντο σφων κινδυνευόντων φείσασθαι τους πολίτας, μεχρι Πεισίστρατυς αυ

τοῖς, ὁ στρατηγὼς ὁ τῶν Λυγκηνῶν, ἀπό του τείχους ἐκήρυξε

39쪽

XXXVI

φέρειν το συμβαῖνον ἐγκρατως, αἰχμαλώτους γεγονοτας. 9uae quomodo cum Sallustianis congritant aut ea explicent. nemo sanus intelliget, quum perSonae, locus, consilium sint diversissima; nam ayud Sallustium Osi se id an i liberos parentesque in muris locant. alnid ΛΡpianum Mi thridates captivos in navibus ad urbem admovet: ille caussam laeti affert hanc, ut res

magis quam verba gererentur. i. e. ut cives ante moenia pust nantes oravissimum ad virtutem incitumentum haberent, hic, ut cives urbem aefendentes ad miserationem capsorum commoverentur et urb0m Mithridati traderent. Possem plura huius generis asserre, nisi haec iam satis documento essent. nihil posse de eo exSpectari, qui tam insane peccaret, et tamen in epistola ad Heerentum Volumine III. data magno promissor hiatu proelamaret: is ipsa Fragmenta examinavi, et reliquos remum scristiores, tam Graecos quam Latinos in arurilium vocando, . quantum fieri potuit, illustravi. Sed quantopere iudicio vacillet et in rebus planissimis sibi repugnet, uno adhuc exemplo demonstrandum est ex Praefat. ed. II. deSumpto, ubi P. XXxIv. haec leguntur: is Multa admodum incerta esSe ipse lateor. In aliis iam nunc mutavi sententiam. Pompeii enim Epistola ad

senatum nescio an rectius ad librum secundum reseratur. Charisius enim p. 262. ed. Putsch. Verba: ureum vicem me aerari praestare creditis, ex libro secundo laudat. Puod si verum esse invenitur, ea confirmantur, quae in Comment. Vol. III.

p. i53. de huius libri ambitu coniecerum. Sed ex innumeris locis nemini dubium esse potest, quin grammatici parum diligentes in verbis scriptorum laudandis se Praebeant. Omrre.

nisi alia accedunt argumenta, unius strammatici testimonio non tantum tribuendum. Non confusa haec, sed 'rorsus absurda

esse planius patebit, si ad simpliciorem formulam ea redegeris; re enim hoc dicit: iam nunc mutavi sententiam, sed tamen non muto; Pompeii epistolam rectius ad secundum librum reserendum putaverim, Sed tamen reserendum non puto; grammatici nuctoritas facit, ut ita statuam, sed tamen eius testimonio nihil tribuendum. Ferenda talia fortasse sint aut certe silentio praetermittenda, ubi modeStus est, qui tam misere titubat, neque se cum fastu et arrogantia effert. Sed quod

haud raro fieri solet, ut quo quis est maiore stupiditate et Diuitigod by Corale

40쪽

XXXVII

ignorantia, eo insolentius se iactet aliosque, ab ipso discrepantes, insultet, id vel maxime cadit in Gerlachium, hominem immodestissimum. Pui quum in emendandis explicandisque

Fragmaentis Vaticanis perquam te uter et inscienter versatus esset, Vol. III. p. 140. ingenii aeumen ita testatus est, ut seriberet: ,, Reliqua restituere eo dissiciliuS, quod et incertum est, num ad eundem Spartaci dolum sint reserenda, et multi litatarum ductus vetustate paene exstincti, a librariis mala exarati. esse videntur. Itaque haec integra restitui non possunt, nisi solia ista accuratius examinata suerint. Itaque in uilibus unilius est hariolari, quam probabiles proponere coniecturaS. 9 Ire haec Κruriis eiusdemque farinae hominibus rest enda relanquo' Id num cum Sallustii detrimento factum sit, eorum. esto indicium, qui nostra cum Gerlachianis comparare vomerint; ipso vero viderit, quos hac impudentia, fructus sit consecutus. Ceterum Kritet ii eiusdem quo sarinae utiminos non ii sunt, qui eum nihil plane recte egisse dicant Sed libenter concedunt inter Summos et continuos paene errores 'tamen hic illic nonnulla inveniri, quae a vero non abhorreant, et utique prohanda sint. Nam sicut ii, qui mente parum valent, interdum tamen perlucida intervalla, quemad in odiim medici loquuntur, aliquid vel dicunt vel agunt, quod . turbatam mentem non arguat, ita Ger-lachius, quum decrevisset novo atque inaudito modo in edendis Sallustii Fragmentis versari, interdum a se ipso deficien qsobrietatem quandam iudicii sequitur, a cetera eius levitate et inconsiderantia distantem. Scilicet tantam esso rationis vim et praestantiam, ut etiam ii, qui nihil ratione, omnia auctoritate agenda esse clamant, tamen eius imperium non ubique exuant. sed sui immemores et quasi inviti eo deserantur, ut in nonnullis certe rationi obsecundent. Veniamus nune ad laetiora. duantum enim taedii mihi attulit, quod necessitas mihi fuit imposita, ut perpetuo cum imperiti hominis perversitate pugnarem eamque nune in unum quasi conspectum darem, tantum cepi laetitiae ex eo, quod in nonnullis certe Fragmentorum partibus mihi contigit, ut

duorum viro mina, doctrina, acumine et recto iudicio Praestantium, nec urata Opera non Solum recrearer, scd etiam multis

modis in emendandis explicandisque Sallustii verbis adiuvarer.