Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universæ. Tomus primus quintus .. Tomus quartus. Qui geographiam, cum hydrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur. 4

발행: 1749년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

121쪽

, g ELEMENTA C

Pontificum permissa fueris, qui a ρublicanis corrupti so) vel affectu erga metuiratum concitati ρὶ ex mero arbitrio demisere, quod inviolabilis erat nec statis.

DE p INITIO XXXIII. sy. Primo Mensis clijuslibet Diei

Calendarum erat nomen; septimo Mar

tii, Maii, Julii & Octobris, quinto Vo

ro rc liquorum Nonarum; octavo autem a Nonis Iduum appellatio cellit. Mensum Dies reliqui num crabantura Calendis mentis proximi : prout sequentes docent versiculi Piima Dies Mensis cujusique es dicta

Calendae :Sex Mallus Nonas, October, Fulius θInras attuor et reliqui; dabit Idus quilibeι octo. Inde Dies reliquos omnes die esse Calendas.

Numerabantur autem Dies tam a Nonis, quam ab Idibus & Calendis ordine retrogrado, ita ut e. gr. primus post Calendas seu Dies secundus Mamili diceretur sextus Nonarum , primus post Nonas octavus Iduum,&ita pors O. S c u o L I Ο N.

96. M rum , abstiνLim bene numerandi Mensitim Dies rationem, cujus retionem inimci scriptores Romani enorant, ales placere livdienum nonnallis, ut nescio qua vana eruditionis gloria addώcti eandem communι σnanc apud nos recepta praeferata.

DEFINITIO XXXIV. 9 . Annus Iulianus est Annus so

laris Dierum 36s, si quidem Commu

l. Macrobius loci cit. ρὶ Censorinus de die natali c. xo.

HRO NOLOGIAE. nis existit; sed 366, si Bis sextilis, qui .

quartus quilibet esse solet; constans Mensibus duodecim hac ratione ordi,

natis et Nomina

Nomina

Numa

Mensium dier Mensium dier. Januarius

Julius 3 IFebruarius 28 Augustus 3IMartius 3ISeptemberyo

Aprilis

3 IAnno Bissextili adjicitur Dies interca laris post vigesimam tertiam Februvii, ut adeo in anno Billextili Februarius sitas dicrum.

COROLLARIUM.93. Quantitas adeo Anni Ptiliani Mir nomica en 16s Dierum 6 Horarum, adeo que excedit veram xi A. o & hinc intra i3α ', hoc est fere intra is i Annos , 'Die integro, intra Seculum I 8 horis, a minutis, in excessit peccat. SCHOLION I. yy. In reformandis Romanorum fastis

eato Cr ut suppleret defecti 67 dierum ex Pontidicum nequitia amassorum O initium Anni in Stimiis bramali fixum stabiliret, Annum refurmationis ex Is Mensio- seu Diebus ς s comροsuit, qui ideo Annus con

122쪽

CU. III. DE VARIIs ANNORUM CIVILIUM FORMIS. 9,

nomi ct mronolui: eum enim error notus sit, qui ex quantitate vus paalo majori emeringit, nihil inde pericAti metuendum.

DErINiTIo XXXV. I I. Annus Gregorianus est Annus Julianus correctus, hac quidem ratione, ut tres Anni Seculares, qui juxta JULIUM CAEsAREM Bissextiles esse debebant, sint Communes , quartus vero Saecularis Bissextilis. COROLLARIUM I.

xor. Quoniam intra quatuor Secula exineessius Anni Sullani est 3 Dierum , i Η. res g. 8 3 ; Annus Gregorianus adhuc peccatin excessu intra Socula I H. ao', adeoque intra Secuta 72 Die integro. COROLLARIUM II. Io 3. Elapsis quatuor seculis, principium Anni Psiliani a Gregoriani principio retrocedit 3 Diebus. S c Η o L l O M. Io . Cum adeo a Concilio Nicaeno usque a4 A. Iroo. distantia ista ad Ir Dieram intervallum excrevisset, Status Proteis flantes Imperii Anniam Gregorianum re ceperunι , ne Dii diversuas com ercia amisplius turbaret.

PROBLEMA VIII. IOI. Invenire utrum Annus Iulia

nus o Gregorianus datus sit Bissexti.

Annus datus dividatur per 4. Quodsi divisione facta nihil relinquatur, Bissextilis est: sin aliquis num crus superfuerit, idem indicat, quotus a Bissextili sit Annus proposit .

E. gr. Annus proxime instans i7Is per divisus relinquit 3: est ergo a Bissextili tertius. Ast sequens r7io per divisus nihil residui facit: est ergo Bis sextilis.

DE p INITIO XXXVI. IO6. Annus A raptiacus Naborassareus est Annus Solaris Dierum 36s in duodecim Menses 3 o Dierum&quinque Dies epagomenas seu intercalares in fine adjectas distributus, prout sequens laterculus docet:

Nomina Mensium

Mensium

Numa Dier

Epiphi

COROLLARIUM.' Io . Cum Annus AEgyptiacus a Faliam, quatuor quibusque Annis, integro Die recedat S. 97 ; principium ejus intra I 46o annos per omnes Anni Iuliani tempestates divagatur, nec nisi hoc intervallo elapso

ad eundem Anni civilis diem redit. SCHOLION I.

Io 8. Hoc anno utituν Pro Lo M us tu Almagesto: unde ejus cognitio in Auronomia usilis, si nempe veterum Observasiones cum recentioribus conferenda.

Diuili do by Corale

123쪽

gypri . DEPINiTIO XXXVII. III. Annus A thiopicus evit Annus Solaras prorsus convcniens cum Actimco , ni Ii quod alia sint Mensium nomina.

In ipit cum Actiaco & Nabo sareo die a s Augusti Anni Iuliani.

Magabit

DEFINIT io XXXVIII. I la. Annus 'riacus est Annus Solaris fixum principium in principio Octobiis Anni luliani habens, a quo non nisi Mensium nominibus differt, prout sequens laterculus monstrat:

Nisan Aprilis Alyar

Julius Ab3 IAugustiis Elul

D Epi Ni TIo XXXIX. II 3. Annus Persicus est Annus S laris 3 6 1 Dierum ex duodecim Me libus triginta Diorum & quinque Diebus cpagomenis in fine adjeetis com- politus , quemadmodum ex sequente

Nomina Nus. sum Dier. Mensium Dier Asrudia meli, O Mehar mel,

Musterava x. lVocatur vcro hic annus Terrigerdisus, ut distinguatur ab Anno Solari fixo, quo Persae ab Anno io 79 uti cccpurunt, intercalatione sexies vel septies quadtim

124쪽

CU. IIL DE VARIIS ANNORUM CIVILIUM FORMIS. io i

driennio, deinde semel quinto demum Anno facta, & qui Gelatius vocatur. Definiunt nempe Annum Tropicum seu Astronomicum 36s Diebus H. . II o ψs .

Costo AOUM I. II. . Annus rei egerdicus idem est cuin bonas reo s. ioo . COROLLARIUM II. Iis. Anaus Guleus Solstitia & AEquinoctia in eodem die retinet, tu sic calculo, de motibus Solaribus optime respondet

S C M o L I O N. II 6. Omnium Annoram civilium formam optimam habet annus Gelaicus, praestantior sane Gregoriano, in quo commoda inta oditatercalatione non sunt usi ejusdem autores.

DEF1NITIO X L. I IT. Annus Graecorum fuit Lunaris ex duodecim Mensibus, primum triginta , postea alternatim 3 o & as Dierum coinpositus a prima Phasi Lunae computatis, addito mense Embolimaeo 3o Dierum in Annis 3, , S, al, I 116& is Cycli de innovennalis, ut Novilunia & Plenilunia ad easdem Anni tempestates aisgerentur,. Initium Anni statutum in Plenilunio, quod Solstitium aestivum, hoc est primum d. 8 Iulii, postea d. a 7 Junii excepit. Mensiuim ratio ex sequente laterculo patet:

Nomina Mensium

Nomina Mensium Dier.

29 29

Annus hic in specie Ailicus vocari s let Mensis intercalaris post Poside nem insertus dicitur divi διὼν 3 seu Posidem posterior. DE p INITIO XLI. II 8. Annus Macedonicus antiquus est Annus Lunaris ab istico non disserens nisi nominibus & oidine Mensium : primus enim Macedonicus cum

MaemacterisDe Astrio convcni . Nomina Mensium

Nomina Mensium Num. l

est Annus Solaris principium fixum in Calendis Ianuarii Anni Jatiani, cum quo prorsus convenit, seu prima Die

125쪽

Menses SyrO- Menses Menses Mensium Maced

Paphiorum Bythinio- initia in

num ruma

Dec. 24

DEpINITIO XLIII.

a I. Annus Hebraeorum antiquus est Annus Lunaris , constans communiter cx Mensibus duodecim , alternatim Dierum 3 o & as , ingratiam cum Solari reductus , sive per Dies Ir aut interdum duode. cim in fine Anni adjectos, sive per Mensem Embolimarum i Mensium nomina & quantitatem sequens Late cuius exhibet et . t Nomina Mensium. Dierum

numerus.

Nomina Mensium. Dierum

numerus.

Nisan seu Abib

Marchesean seu Bul

Elul

Tisti, seu Ethanim 3 Adar posterior in Embolimaeo In Anno abundante Mare flan fit 3o; in deficiente Casleu 29.

Sc AoLION. Iaa. Euando Annus si abundam, quando deficiens; inferius docebimus, ubi de Calendario Padaico agemus.

DE p INITIO XLIV. I 23. Recens Judaeorum Annus est itidem Annus Lunaris ex duodecim

Mensibus compositus in Annis communibus, sed ex tredecim in Embolimaeis, qui in Cyclo novemdecim annorum sunt 3. 6. 8. II. I 4. II & rs. Initium connectitur cum Novilunio AEquinoctio autumnali proximo: nomina de quantitas Mensium ex sequente latcrinculo patent. Nomiua

126쪽

CU. III. DE UARIIS ANNORUM CIVILIUM FORMIS. 1o

Nomina Men- Dier. Nomina Dierasium

Mensium

num.

Tebeth

Elul

De Menstriis Marchesian de Casleucadem tenenda, quae paulo ante de iisdem g. iai annotavimuS.

SCHOLIO N. I 24. Plura de Iudaeorum Anno traduntur Afra, ubi de Calendario Fudaico agimus.

DEFINITIO XLV. II s. Annus Arabum & Turcarum est Annus Lunaris conitans ex MCnsibus duodecim alternatim 3o ex asdierum, interdum vero ex Mensibus tredecim: prout sequens Laterculus

docet. Nomina Men

sium Numa Dier.

Nomina Mensium

Num.

Dies intercalaris adjicitur Anno a. s.

I 26. Plura tradimus infra . ubi de Calenis dario Mahammedano agitur.

CAPUT IR. De Characyeribus Chronologicis, variis praesertim Cyclis..

DEFINITIO XLV Lr 2 7. Haracteres Granologici sunt notae, quibus Tempora a se invicem distinguuntur. DEFINITIO XLVII. I 28. Characteres naturales vel AEsronomici sunt, qui a motu Siderumpendent,

COROLLARIUM.t19. Quoniam Eclipses cum solares, tum Lunares, immo etiam AEquinoctia de Solstitia, Novilunia & Plenilunia una cum adspectibus Planetarum & Phaenomenis coelestibus aliis, accurate supputari possunt S. 7 o. 936. 9Sy. 97o. 97 OOg, Afron. J; omnia haec Phaenomena inter characteres naturales reserenda sunt.

DEFINITIO XLVIII. I 3o. Garacteres instituit seu An

127쪽

ELEMENTA CHRO NOLOG

Io similes vocantur, qui arbitrio hominum constituti sunt. S C Π o L I O N-x; i. Tales sunt octis Lunae ct ocius

Iudictionum , de quibus mox plura.

DEFINITIO X LIX. I 32. Charineres Historici sunt, quitcstimoniis Historicorum nituntur , ccria quaedam facta certis Epochae ali cujus annis alligantium , vel duo diver- L sadia ad idein tempus rcfercntium. DEFINITIO L.

et a 3. Quod si litterae Alphabeticae A, B, C, D, E, F, G, ropctito to

ties ordine, quoties fieri potest, juxta Dies Mensium describantur; litora quae, per totum Annum datum, Dic in Solis ostendit , Litera Dominicalis dicitur SCROLIo N I. I; . Euod in Anno communi eadem L cera omnes Dominicas inditat e debeat facile apparet. Singula enim Dominicae s tem Dierum intervallo a se invicem distant eadem vero Litera non redit nisi siptimo quo- cis L s.

3s. Aliter viro se res habet in Anno Irissextili , tibi ob Diem interealarem vel

Litera per totum Annum post eundem e sede sua dimovendae, ita De e. gr. Diei secunda Martii respondeat , quae antea prima conveniebat; vel Dies intercalaris ea dem , qua praecedens, Utera notandus quod

consultius judicatur , atque hinc Dominicae interesarem secuta Literam Dominicalem aliam habet. COROLLARIUM I. I 36. Quoniam Annus Fulianus & Gregorianus communis est ;6s Dierum 97. Io I , adeoque ex sa Hebdomadibus & Die uno componitur; principium Anni in Anno quo Wis communi retrogreditur Die uno, e. gr. si hoc Anno incid1t in Diem Solis, sequente incidet in Diem Saturni. Litera ergo Dominicalis Anni sequentis est G , si praesentis suerit A. COROLLARIUM II. et 7. similiter quia Annus Sullaηus &Greet rianus Bissextilis est 366 Dierum S. 97. Io I), adeoque o sa Hebdomadibus & Diebus duobus componitur I principium Anni a Bissextili primi retrogreditur ducibus Diebus. Unde si sub initium Anni Bissextilis Litera Dominicalis suerit A , erit eadem in Anno a Bis sextili proximo F.

COROLLARIUM. III. I 38. Quoniam in iisdem Annis Dies intercalaris est a Februarii s . cit. detum Dies vigesimus tertius & quartus eadem litera notantur ; post vigestinam quartam Fcbruarii Litera Dominicalis uno loco retrogreditur, nempe si ab initiosuerit Α, erit postea G.

COROLLARIUM IITI 39. Oim Annus quilibet quartus sit Bii sextilis g. cit. , Literae vero sint septem f. i 33 ; idem Literarum Dominicalium

ordo non restituitur nisi 23 Annorum intervallo.

nicae

128쪽

C p. IV DE CHARACTERIBUS CHRO NOLOGICIS, &c. ios

nicae restituuntur successive ad easdem Mensium Dies, seu idem redit Literarum Dominica tum ordo. Dicitur ctiam Cyclus Solis numerus, qui indi-S C A o L I O N. I a. Cyelus Solis pra Annis Gregorianis non est perpetuus, quia Annus quartus quisque Secularis est communis, cum Sullanus contra sis Bissextilis. Cateram Epocha --eli dolis , tam Furiani, quam Gregoriani est Annus ante chrissum nonus.

PROBLEMA IX. I 3. Dati cujuslibet Anni post Christum natum invenire seclum Solis se

I. Ad Annum Chrisi datum adde s &summam divide per 28: numerus, qui relinquitur est Cyclus Solis. Qiuodsi nullus fuerit reliduus; crita 8 Cyclias Solis. IV Iii Oper. Mathem. Tom. IV.cat, quotus in Cyclo sit Annus datus.

COROLLARIUM. t. Est igitur Annorum viginti octo

S. t 39 . a. Cyclus Solis quaeratur in Tabula vel Juliana, vel Gregoriana: Litera eidem rcspondens crit Dominicatis. Quod si duae respondeant, Annus propositus est Bis sextilis &Litera prior valet usque ad vigesi. mum quartum Februarii, posterior per reliquum Annum.

E. gr. sit Annus datus I7is, erit

is Cyclus Solis, cui in Anno Juliano respondet litera D mitticalis B, in Gregoriano F.

129쪽

aqq. Quoniam Tabula Uterarum Dominicaliam Gregoriana superias exhibita tantum temporaria est; ne quid deesse videatur , ostendendam nobis quomodo Tabula perpetua condi possit , unde particulares, quoties opus est, describantur . vel etiam quo artificio particulares construantur nova, quoties mMatione opus est. PROBL MA T

Anno reformationis Gregoriara I S 82 , condere Cyclos Solis partit utares Gregorianos, valituros in scutis datis a Christo naso, atque inde Tabulam pem petuam securum Solis o LiIerarum

Dominicalium componere. REsoLUTIO.

I. Inveniatur Cyclus Solis ad Annum CXristi is 8a S. I 3 P, qui erit 13 & cui in Anno Juliano respondet Litera Dominicalis G. a. Quoniam ex Decreto Pontificis maximi , Anno dato, e Mense Octobri exemti sunt Dies I o, ita ut post

quartam Octobris numeraretur de

cima quinta, quo scilicet AEqui.

noctium ad Diem a1 Martii r duceretur, in quo tempore Concilii Nirisai haeserat : Litera Dominicalis G illo ipso Anno transiit in C. Septima enim Octobris,

cui convenit Litera G , erat Dominica, adeoque quarta cum Litera D Dies Iovis & decima quinta cum A Dies Veneris, tandemque decima septima cum C Dominica. Substituatur ergo in Tabula Iuliana pro Litera G Litera C ad Cyclum Solis a 3 & reliquat Cycli Literae huic convenienter mutentur. Ita prodit clus Solis valens ab Anno I 382 usque ad A. ITOO. 3. Cum tres Anni Seculares, qui Bitisextiles esse debebant, sint communes g. io I ; cadem Lit ra Dominicalis per totos istos annos Valet, quae in Juliano duplex esse debebat unde eodem, quo ante, modo fit mutatio Cycli pro Seculo novo , si Annus Secularis

communis fuerit. E. gr. A. I7Oo

Cyclus Solis est i , adeoque vi ordinis primi Litera Dominicalis Duplex C & B. Sed ob omissum

Bis sextilem, C valet pro toto anno : ergo Anno secundo Litera Dominicalis erit B & ita

His observatis prodit, Tabula Diqitired by Coos e

130쪽

C p. IV DE CHARACTERIBUS CHRO NOLOGICIS, deci Io7

Tabula Litterarum Dominicalium

perpetua. clus Solis ordo

ABC D

CDEFG

FGABC DE

ABC DEF

C. D.

D. E

C DEFG

DEFGA

Christi

Et sie in infinitum.

SEARCH

MENU NAVIGATION