Christiani Wolfii ... Elementa matheseos universæ. Tomus primus quintus .. Tomus quartus. Qui geographiam, cum hydrographia, chronologiam, gnomonicam, pyrotechniam, architecturam militarem atque civilem complectitur. 4

발행: 1749년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 천문학

151쪽

I 28

ELEMENTA CHRO NOLOGIAE

283. Numeri aurei, quos Literis Romanis indigitavimus, monstrant Dies , in quas cadunt perpetuo Novilunia juxta Di MYsILΜ. E. gr. eum hoc anno Numerus aureus sit VI, juxta Calendarium P, lianum Aovilunia cadent in r8 Pan. 2 si Februar. 28 Martii, 26 Aprilis oee. quod tamen falsum esse patet inde, quia Cyclas decemnisennadis inteνvallo 3ia Annorum

N uitania anticipat Die uno S. i 8 . diuodsi Plenilunium desideres , Diei Novia lauti addendi sunt i 3 , summa abs ctis Mensis Diebus completis, s opus fueris ) indieabit Diem Hevilanii. E. gr. Me --no juxta Calendarium Sullanum, Plenilunia cadunt in I o Februarii, II Martii, a o Aprilis, Oc. Est nempe decimus quartus a Muiluvio, θαDEpi NITIO LXXV. 284. Termini Paschales sunt Dies, in quos incidunt Plenilunia 2Equinoctio veroali proxima.

COROLLARIUM I. Scito LION. 237. Euoniam hae Tabula opus babemus ad computum Pasibatis Puliani facilitandum ι eam bie exhibere libet.

: a iste Termini Paschales

Num.l Termini laurei l Paschales i

Mart. F l

Mart. D

April. G i

April. A l

April. C; XV Ill

Mart. B l

PRo a LEM A XXIII. 288. Dati Anni poct Christum n

tum invenire Pascha Julianum. REsoLUTIO. a s. Quoniam tempore Concilii Ni-eani AEliuinoctium vernale haesit in 11 Martii, & juxta mentem DION etsi Ieidem Diei Anni Juliani constariter am-xum manet; ideo in computo Iuliano nullum Plenilunium habetur pro Paschali. nisi quod proxime sequitur Diem a IMartii. COROLLARIUM II. 286. Quare si quaeruntur Plenilunia Diei at Martii proxima pro singulis Numeris aurcis S. 28 3 in; habebimus T bulam terminorum Paschalium, in qua nempe Numerus aureus monstrat Diem Melisis, in quem Plenilunium Paschaleeadit.

I. Inveniatur Litora Dominicatis g. 43 2 de Numerus aureus S.I So).2. Numerus aurcus quaeratur in Tabula terminorum Paschalium si g. 287 , cui Dies Plenilunii Paschalis cum Litera Feriam indicante respondct. 3. Litcra haec conseratur cum Litera Dominicali, ut appareat , quot Dies addendi sint termino Paschali, quo ipse Dies Paschalis innotescat. E. gr. hoc Anno Litera Dominicalis Iuliana est B, Numerus aureus VI, adeoque Terminus Paschalis io April. quae

152쪽

cap. VI. DE CALENDARIO CHRISTIANO. I 19

quae eum habeat Literam B, ipsa D minica est , adeoque Pasclia Iulianum celebrabitur octiduo post , nempe II Aprilis. SCHOLION I. 289. Cum in hoc Computo supponatis , A quinoctium vernale astixum esse Dies a IMartii oe Cyclum decem vennalem seu

meros aureos constanter legitime indicare vilinitorum ae Pleniluniorum sedes, utrumque autem fallat s. 98. tq8 ; nullum sane

Pasiba Salianum legitimum est, . nisi quando casu interdum legitime celebratur. Nimirum ut ratio erroris manifestior evadat, eam ad Pascha anni praesentis applicare libet. Hoc itaque anno a quinomum veris nate incidit in decimum Manli, adeoque anticipatur diebus II. Plenilunium Pa

tur , quod I o Aprilis telebrari debebat, diea 7 demum celebratur errore hae vice in sola postpositione Lana latente , ob vitium Cycli decemnosennalis. Ibodsi Plenilunium incidisset in It Martii , Paschatis dies fuisset 13

Martii , adeoque error ab anticipatione Aggainoctii profectus alteriam postpositioni Lana debitam insigniter auxesci. S C Η o L I o N II.

2yo. Errores bos successu temporis adeo multiplicandos, ut nullum amplius Pascha legitime exhibeant , corrigere renatus es , REGORI ut XIII. Pontifex Maxinu. , qιi, suadente Aloysio LiLIO A.

3381, ex Octobri Io dies eximere sessit, is AEquinoctihm in sedem priuinam, Di cmnempe II Maraia retraheretur , o formam anni Glegorianam s. Io I introduxit, ut AEquinoctium in D. a I Martii eonstanter retineretur. Planilunia veroo Novilunia mcuia, eodem LI Llo autore, indicari voluit, non per Numeros

aureos, sed per Nactas, quae adeo eum in finem per Calendarium Gregorianum disposita sunt, quemadmodum per Putianum Numeri aurei disributi.

DE FI Ni TIO LXXVI. 29r. Calendarium Gregorianum est, quod ope Epactarum per singulos Menses legitime dispositarum Novilunia & Plenilunia atque adeo etiam Pascha cum dependentibus inde Festis mobilibus indicat in Anno Grcgoria

et 91. Dissere adeo calendarium Gregorianum a Puliano tum Anni fima F. 7r ; tum quod in locum Numerorum aureorum substituta sint Epacta, de qua-ram dispositione ac usu antequam dicamus, ipsum Calendarium hie exhibere libet.

153쪽

ELEMENTA CHRO NOLOGIAE.

Calendarium Gregorianum perpetuum. Ianuarius i

154쪽

cip. VI DE CALENDARIO CHRISTIANO

13 IJ,ilius Augustus September october

November December

155쪽

ELEMENTA CHRO NOLOGIAE.

293. Ut Calendarii ine oriani ratio σκω appareat ; de Epactis quadam nobis sum Acenda.

DEFINITIO LXXVII. 29 . Oacta menstrua sunt excessus Mentis Civilis supra Mensum Lunarem.

DEpi NI Tio LXXVIII. 296. Oacia annua sunt excereus Anni Solaris supra Annum Lunarem. COROLLARIUM I. 197. Quoniam Annus Julianus est 36ς D. 6 Horarum S. 97 γ, Annus Lunaris vero 3s D. 8 H. 48 38 s. 73); erit Epacta

COROLO IUM II. 293. Ergo Epacta Annorum duorum a1, Annorum trium 33 seu potius 3 Dierum, quia Io Dies conficiunt Men in Em-bolimaeum, & ita porro prout sequens Laterculus exhibet. Ordo Annor. Epactaei ordo

Epactae Ordo

Epactae

XVIII 3XXIII

XXII s

in XIV

VIII 6 VI

XXX COROLLARIUM H I.

et ψ9. Quoniam Anno decimo nono Epacta est XxX sive o; erit Anno vigesimo Epacta XI, adeoque Cyclus Epactarum civilium , seu r I Dierum, cum Cyclo de-zemuovennali expirat di cum eodem it rum incipit-C o R OLLAR UM IV. 3oo. Quare si Epactae singulis Diebus Mentium , in quo Novilunia intra is annos cadunt, adscribantur ; eadem Epacta per totum Annum Diem Novilunii indicabit. COROLLAR lUM U. 3or. Quoniam Cyclus decem novennalis post 3ia Annos Novilunia Die uno anti-l cipat i 8 ; idem Cyclus Epactarum: non omni aevo satisfacit, sed anticipatiol Lunae Epactas singulas unitate minuit anuis 3 ia elapsis. COROLLARIUM V I. or. Ut adeo Epactae perpetuo indiearent Novilunia, non unus tantum Epactarum Cyclus in Calendario descriptus ; sed Epactae omnes 3O Per a. num totum expandi debuerunt, ut adeo Calendarium Cyclos Epaciarum omnes exhiberet. COROLLARiUM VII. 3o3. Quoniam tres Anni Secularus Gregoriani Diem Bissextilem omittunt g. ioi); Novilunia in Diem sequentem corii aciunt runde postpositio Lunae singulis Epactis uniatatem addit, adeoque ob alteram rati nem Cyclus Epactarum immutandus. COROLLAR lUM VIII. yoq. Quare cum Epacta primi Januarii sit 3o sive ', cui in Calendario Juliano re spondet Numerus aureus 3, erunt Epactae Numeris aureis coeteris xespondentes Ir,az, 3, I q, a , 6, IT, 8, 9, 2O, 1, 13, q, is, 26, 8 & i s. 3oo . COROLLARIUM IX. 3o s. Quoniam vero hic Epactarum Cyclus respondet Anno soci sequentibus; ideo iacile eruuntur Cycli reliquorum S culorum fg. 3o3 S c Η o L I O N. yo6. Pater adeo ratio constructionis T bala Dactarum expansae . qua omnes Da rum Cyclos posibiles exhibet, atque Tubula aquinionis Dactarum . qua indicat Seckla , quibus unusquisque Epactarum Cyclas valet. En atramque lΤabaea

156쪽

op. VI. DE CALENDARIO CHRISTIANO.

Tabula Epacitarum expansa. Numeri Aurei.

Io I

157쪽

ΦELEMENTA CHRO NOLOGIA .

Tabula aequationis Epactarum ex Anno I 18 a decem Diebus exemptis

Anni Dies

ia scio

Bissi

COROLLARIUM X. 3o7. Quodsi itaque Annum Secularem

datum 1 oo in Tabula aequationis quaeras,& ei respondentem literam C in Tabula E pactarum expansa evolvas ; Cyclum habebis in dato Seculo valentem 22, 3s I 6, 23, 6, II, 28, 9, 1O, , II, 23, 6, 13, 26, , I 8 , , II, ubi Numero aureo I, II Numero aureo II, et a Numero aureo III&c. respondet.

COROLLARIUM XI. 3 ο8. Cum in Calendario Gregoriano atque ac in Iuliano AEquinoctium vernale vim supponatur Diei ai Martii, di Plenilunii Dies distet a die Novilunii r Dierum intervallo; data s. 3o6ὶ Epacta, si post xi Martii evolvitur & inde numerentur progrediendo dies quatuordecim, erit dies decimus quartus Terminus

SCHOLIO N. 3o9. Patet adeo ratione construendi Tabulam Terminorum Paschatium in dato Seculo Gregoriano valituram. En eam , qua va let Seculo praesente. Tabula Terminorum Paschalium valens ab A. II oo usque ad A. I 'O .

Epactae Termini paschales Epaei e Termini paschales

April. Ex 4 April.c I

Mart. DII a April. D II

ai Mart.

dio Mart.

ΑPROBLEMA XXIV. 3io. Anni post Christum disii Da iam Iulianam σ Gregorianam invenire. REsoLUTIO. I. Quaeratur Cyclus Lunae seu Num rus aureus S. IIo &per II multiplicetur. Si productum fuerit minus quam 3 o. erit ipsum Epacta Juliana. Si vero majus suerit, a. Per Diuiligac ole

158쪽

Cap. VI. DE CALENDA

2. Per 3o dividatur, & qui relinquitur numerus, erit Epacta quaesita.

3. Quamdiu anticipatio Lunae Diem non superat, ab Epacta Iuliana ,s aucta, si opus lacrit, 3οὶ subducatur distantia principii Anni Gregoriani a principio Juliani ; residua fit Epacta Gregoriana.

Epacta Iuliana Gadit. 3 summa 3 6 dist. principiorum Anni Jul. & Greg. II Epacta Gregoriana a FDEMores TRATIO. Cum Numerus aureus indicet, quotus Cycli Lunae Annus sit Annus datus S r 9 ; si per eum Epactam unius Anni multiplices & productum, si majus fuerit 3o, per 3 o dividas, erit in casu primo factum, in posteriori residu

um Epacta Anni Cycli dati g. 298 7. Sed F pacta unius Anni est i I F. 297 .

Ut ergo Epactam plurium Annorum, hoc est, altorius Cycli cujuscumque, obtineas , Numerus aureus per 1 Imultiplicari debet. Quod eris unum. Oniam vero, per exemptionem Dicrum io Anno is 8a a Gregorio fuctam, Novilunia totidem Dic bus fuere

postposita & singulis Seculis, quibus Bissextilis in Anno Gregoriano omitti-

RIO CHRISTIANO. I 3s

tur, ulterius Die uno postponuntur s. lor anticipatio autem Lunae Diem unum nondum conficit per 8potb. ut

Epactam in Calendario Gregoriano obtineas, a Juliano totidem auferri deis bent Dies, quot principium Anni Gregoriani a principio Iuliani remotum.

Quod ervi alterum. Aliter

Ut Epactam Gregorianam constanter invenias i. Anni dati quaere Numerum aureum

S. lso eumque in Tabula Ep,

ctarum expansa evolve.

a. Annum Secularem quaere in Tabula aequationis Epactarum, & Literam eidem adscriptam evolve in Tabula Epactartim expansa. 3. In Cyclo Epactarum huic Literae r spondente progredere versus dextram , donec occurrat Epacta sub Numero aureo anni dicati coli cata. Ea enim est, quam quaeris.

E. G. HOC anno IIIS Numerus aureus est 6, A. et Ton respondet litera C, quae in Tabula Epactarum expansa cum Numero aureo s exhibet in communi angulo uaciam 1 F. S cI OLT N. II. Ut ope Epacta inventa Dies Minvitantorum mediorum in Calendario Gregoriano determinentur, notanda nonnMlla sunt circa Dactarum per Calendarium expansionem. Nimirum quia Menses Lanares sunt alternatim 3o er a 9 Dierum s s. or. : ideo, actu XXV σ XXIV eidem adstru untur Diei in Mensitas abernis, seciando ne pe , quarto , sexto, octavo , decimo σ du decimo Mense Lanari. Auare eam ex Ta- bala

159쪽

HRO NOLOGIAE.

I 36 ELEMENTA C

bala Dactarum expansa a pareat, in eodem Cyclo occursere posse Epactas et a , vel- mi in Cyclo E. in coelo cte. fieri tamen

nequeat ut intra Is Annos in eundem Dιem duo Novilunia cadant, ideo Dacta as alio charactre etiam ad trabitur Diei praecedenti, eaque toties utendum, qaoties Epacta rq σ'as una in eodem Cylo occurriant. Talis au . rem eonfusio ea Dactarum a 6 σ 1s combinatione non metuenda, quia in eodem cla actae aq, 23 σ a 6 una locum habere nequeant S. 3o6 3. diuoties vero Dacta 2 6ὰτ as una occurrunt, utendum est Epacta et s. qua cum altera a eidem Diei adseribitur. acta denique is Altimo Decembris adjungitur Epacta dio , quia Νovilunitim in ulti. mum Decembris cadit, quoties Epacta I9 respondet Numero aureo I9 : quod quidem rarius accidit. Deinde ita di*inita sunt acta , At Μυilunium uno fere Die tardius indicent ex tisu Ecclesia, ne sicilicet f ut babet CLAvius y J accidat aliquando, I unam

XIV Paschalem, quam Cyclus Ossert, tanto spatio Plenilunium medium praecurrere, ut Pascha ante ipsum, contra Patrum ac Conciliorum decreta, celebretur.

PROBLEMA XXV. 3 2. Dato Anno Christi, invenirem a Gregorianum.

f. Quaeratur Litera Dominicatis S. 143 & acta Gregoriana S. 3lo .

a. Epaeta evolvatur in Tabula Terminorum Paschalium & enotetur Terminus Paschalis eidem respondens cum Litera eidem adscripta.

3. Reliqua fiant ut supra g. 288 .

' E. gr. Litera Dominicalis Anni praesenti 1 7 is est F, Epacta XXV, adeoque Termi-υ Calendar. Greg. c. II. f. s. s. m. I .nus Paschalis I . April. C, . nde Dies Paschatis 1i Aprilis. S c M o L I O N. 3 r3. Uuamvis vero Calendarium Gret rianum Puliano utique sit praeferendum; om

ni tamen vitio non caret. Num cum interca

latione Gregoriana impediri nequeat, quo mi-uus interdum AEquinoctium a Dιe ai Martii in D. ry. recedat nonnunquam in D. 23. excurrat; Plenilunium, quod in ro Martii incidis, interdum Pasichale esse potest, nec tamen a Gregorianis pro Paschali habetur: contra Gregoriani Plenilunium D. 2 2. Martii contingens pro Paschali babere possunt, quod tamen ante aequinoctiam accidens Paschale non est. Pasi ha adeo celebraηt in primo easu in Mense impurorum ; in altero vero intra anum Annum Ecclesiasticum ferias Paschatis bis agunt. Similiter cum c omputus est clicas fundetar in Pleniluniis mediis, qua --ra aliquot boris antevertere, ixterdum etiam consequi possisnt: Plenilunium Paschale in Diem. Saturm incidere potest . quod tamen a Cyclo in Diem Solis refertur contra: unde in primo casu Pasiba celebratur octiduo tardius, quam par erat . in altero vero i a Plenitunii die cum Sudaeis o Hareticis uuartadecimanis contra decretum Concilii cani F. agi γ. Alia vitia ex incitantia Autorum Calendariι Greg riani commissa δε- monstrant Iosephus SCALio ER & Seth CALvisius in Heiabo Calendarii Grego riani.

3I4. Calendarium correcgum dicitur,

in quo sublato omni Numerorum aureorum , Epactarum & Literarum Dominicalium apparatu, AEquinoctium cum Plenilunio Paschali ac dcpendentibus inde Festis mobilibus per Computum Astronomicum juxta Tabulas Rud phinas absolutum determinatur. S c is om

160쪽

I37 Eo. VI. DE CALENDARIO CHRISTIANO.

Sc HOLIO N. 3Is. me Calendarium a Statibus Proteis flantibus Sti. Romani Imperii Anno I oo introductum , Diebus II ex fibruario expunctis , ita ut A. Iroo Diem I 8 Februarii prima Martii exciperet o nunc Solus cor-r ctus cum Gi egoriano confimitiat. Recepertini autem hane in finem ad tempus Anni formam Gregorianam, donec, vera Anni Tropici quantitate accuratius per observationes cognita, in commodiorem intercalationem cum ipsis consentiavi Ponti Lia.

I. Supputentur ad singulos Anni Dies loca Solis & Lunae f. 7ro. 863 Don. ), vel ex Ephemeridibus

cxcerpantur.

a. Quaeratur Litera Dominicatis S. t 3I& ejus ope Calendarium perpetuum in Septimanas distribuatur s. a 8a. 292 J. 3. Supputetur Pascita S. 288. 3ra & a die Paschatis ante & retro Fes. ta mobilia ordinentur g. a 77 3. . Hinc Festa immobilia cum nominibus Maityrum, quae singulis Mensum. Diebus propria sunt, inscribantur.

s. Singulis Diebus adscribantur loca Solis & Lunae una cum ortu & O casu utriusque Luminaris F. 2I4.27o. 27I Don. & longitudine

Diei atque Noctis g. 2l6 AVron. itemque Crepusculorum S. o

A ron. ): necnon Planetarum adin

6. Notentur etiam suis in locis Phases Lunae primariar g. 936. 67o Auron. 2, ingrcsius Solis in punista Cardinalia, hoc est, Solstitia &AEquinoctia, una cum ortu & ocincam Planetarum, Fixarumque insignium, praesertim Heliaco s. apo. 27 I. 293 Astron. . . Appendicis loco subjungantur di cursus de quatuor Anni tempestatibus, de Eclipsibus, aliisque Pliae- nomenis Coelestibus. SCHOLION I.

317. Apparet adeo . Calendarii construis siouem nihil discultatis habere , si quidem ad manus scierint Ephemerides motuum Coelestium ab aliis supputata. SCHOLION II. I8. Duratio Crepusculorum, seu finis

vespertini initium matutini, una cum ortu Miu oe longitudine Dierum atque Noctium ex Calendario unius Anni in Calendarus rei quorum describitur, quia dfrentia, qua annis diversis deprehenditur, adeo exigua es, ut in vita civili prorsus contemni tibeat.

3is. Pradictiones Astrologicie ex Calem dario correcto penitus exulare debent: solent tamen nonnulli CialendarivirVbi, ut superstitiosa placeant plebi , eas hodie num rellianere , praesertim qua tempestates vagas con

cernunt.

S CAPUT

SEARCH

MENU NAVIGATION