장음표시 사용
41쪽
Infinita itidem signa dari possunt pugnae ineundae, vel per hastae, vel per sagittae,vel per
globi fulminei coniectum .vel per croclum sanguinei coloris vexillum, vel per chlamydem ducis purpuream, qualem Caesar sibi sumere consueuit, vel per alia innumera, te quibus ante in exercitu sit conuentum. Spartanis tibiae in proeliorum signis suere, uti hactenus quibusdam gentibus fistulae utriculares, quibus apud nos rusticorum tripudia incitantur de accenduntur . Germani acutissimo exiguae tibiae sono ingens tympanum addunt, quos tota fere Europa hodie imitatur. Romani tuba populum in Comitium Vocabant. Anthaei planis raucum cornu de vetusta Cimbrorum consuetudine ad similem usum placet retinere. Sed frustra ad rum per se claram exbmpla proserenda . Eodem autem modo eadem res apud alios alio nomine significatur: nec id solum , sed quemadmodum tesserae militares srcquentissinae mutantur, cadem in significata permanente: ita eundem hominem, modo hoc, modo illo nomine vocari videmus. Nonne plerique iam cs, qui ad celsissimum summi Pontificatus gradum ascendunt, vete re nomenclatura deposita, nouam sibi sumunt Nonne in confirmationis Christianae Sacramento nomen cuique suum permutare liceti Nec id tantum hoc tempore inter religionis nostrae homines usitatum sed priscis etiam G raecis, ut interim de Hebraeis,de quibus aperta in sacris Bibliis sunt testimonia, taceamus. Qui prius Tyrtamus apud eos nominabatur, post a diuino suauissimae orationis fluxu Theophrastus est di nus. Splendidissimum illud Academiae iubar, a quo tota Peripateticorum natio lumen ac-ccpit, cum ab auo Aristoclis nomen accepisset : postea Plato coepit nominarii ita Aristone luciae magistro volente, vel ab humerorum latitudine, vel a latissina a felicissimi ingenii ad dicendum disputandumque copia, ducta mutationis ratione. Longinus Cas sius, doctorum co a fessione Criticus merito vocatus, discipulum suum nomine Malchilin, quo rex prisca Phoenicum lingua significatur, Porphyrium, a regum purpura, nominauit: adeo cuique semper licuit, nomina cx voluntate arbitrii quo suo fabricari . Quae igitur hic naturae ratio, ubi sic, ut cuique vilium cst. nomina Sc sunt de mu tantur8 Mutatur scilicet illa ex nostro arbitratu, SI de imperio nostro nunc hanc, nunc illam faciem sumit, ut alias aliud nomen cidem rei producat. Aliter sane res habet, ataque cai quae natura facit apud omnes nationes, quamuis magno terrarum interuallo dissitas, eandem speciem faciemque seruant. Equus ut ubique ciusdem est naturae, ita biq. locorum eandem sui gignit notionem : quocirca imago cqui, a nati ira diuersoruli ominu animis impressa,& cadem cst,&idem omnibus animal repraesentat, utpote abcadem specie, tamquam a causa cum cssiciente tum formant ,promanans Quamobrem cum ciuidem animalis non eadem apud omnes sit nomenclatura . necessario eis citur, ut nomina minime dici queant ortus sui causam a natura habere. Alii animal
hoc equum, alij Amr, alia Sus, alu suar alia Peril alii sua alij Oiui ath sio si ath aliis
vocibus appellanti clim tamen tam diuersis nomenclaturis cadem notio cademque imago in mentibus subsit. Hinc fit perspicuum , non perinde nomina, atque rerum simulacra, a natura cfilucre: quandoquiclem si ab ea proficissecrentur,ubique gentium eadem offent, haud secus ac rerum significatarum notiones. Si igitur ab hac non ema, nant reliquum est,ut a positu voluntario,& hominum formatura,natales suos ducant. Possien t haec copiosius de eleganti iis ab iis concludi: sed nobis satis est, argumentorum capita indicasse,quibus Hermogenes A cius sectatores sententiam si iam aliis suasi senti oniam vcro duae liae modo expositae opiniones prorsiis sunt contrariae, δc utraque
magnis nixa patronis: propius inspiciendum, quid sit non modo huic, vel illi, sed ipsi
etiam veritati consentaneum. Principio itaque sic aio, neutram sciatentiam veram cs-lei cum neque nominaii natura sant, ut Crat lus opinatur; neque rursus a pura puta voluntate, citra naturae considerationem. Nam si illud verum csset, apud omnes nati nes cadem rerum nomina inuenirentur, sicut res caedem ubique sunt,&casdem imagines effundunt. Si contra alterum daretur, consessim e medio omnis clymologia tolleretur : quod quam a recta ratione, de ab omnium auctorum consensu sit alienum: Omnium eorum constat testimoniis, qui rationes nominum diligenter inquirendas a
bitrantur. Quid igitur existimandum3 Id l ine, quod verissimum est, vocabula non ab ipsa natura, sed a ratione fieri, naturam conuenientir de aptu sequente: qua in re tota Etymologia c6tinetur. Ain monius Hermias, diligens ille quidem Aristotelis commentator,
42쪽
. t r 3 χ χ i. ' . 'tator, sed sic tamen, ut vetus Academiae studium non deponat, idern quod modo statui, prolixius paulo exponit, di istinctione quadam in medium adducta, qua utrumque de θεοεια ου vocabula significare, duobus modis intelligi posse. demonistrat. Et primum quidem, voces naturaliter significare, duplicem habet intelligentium: unam quidem, qua sic naturaliter significare dicuntur, quali ab ipsa natura omnelia signasi. I V. ., candi vim nacta essent, quod vi Heraclito Je Cratulo pl. acii iste videt tir,ita cum veritate pugnat: alteram, ut naturaliter vocibus res notati dicantur, quia conuenienter naturae ab ipsis architecto simi factae. Simili bimembri diuisione, alterum, quod erat, Vocabula 5 - , siue poli tu lignificare, distinguenduin: Vcl enina ex positu & voluntate iri aut, u
notatione habere dicuntur quia de incra fabricantis voluntate, nulla habita naturae r lo tione ,significandi vim nanciscatur: quod Hermogenes contendit de modo falsitatis est 2 conuictum, e consἡnsu corum, qui veras nominum rationes non e nudo placito homi num, sed a natura rei significatae per uestigant: Vel voeabula sic ex albitrio a impositione voluntaria significate intelliguntur, ut habeant ipsa quidem significationein ex voluntate cius qui ea fauricatus cli habeant tamen ex voluntate non vaga ant libera, quae ex libidine sita quamuis vocem cuivis r i notandae temere ponat: sed ex ea voluntate, quM rei naturam intuetur, te ad cana voces aptat. virili 'hie huius partitio iis,rum in significatione ex natura, tum in significatione cae arbitrio& positu, priora membra salsi s urit: cum vocabula neque pure naturaliter, neque pure ex arbitrio significandi vim habeant: at duo posteriora membra in utraque distinctione vera surit, neque ullo modo inter se pugnant. Significant enim nomina de naturaliter & cx voluntate: natu-ialiter, quia conuenienter naturae; cx voluntate, quia ab homine posita sunt, sed sic πώ sit ut rei ligni ficatae naturam sequantur Nominum igitur rectitudo ex voluntate,non quavis, sed rectam rationem secuta, dependce ; quae naturam sei contemplata, vocem is fingit ei quam poteti maxime accommodatam. Haec So cratis est sententia, quam sce- ctu . 6.2pticos a Platone expolitam, Hermias aps Hermae quam comienientissime au veritatis normam concinna indesit distinctione, quam si Aristoteles adhibuisset, clari tis an hae ucontrouersia fuisset versatus: sed qua fuit ambitione, maluit praeccptoris sui aduersa rius, quam discipulus videri. Dixit enim imagines naturaliter res ipsas tacitar 5 idcir- sui apud omnes gentes easdem esse: nomina vero ad placitum, siue ex pacto posita, ciles in la ipsarum imaginum liue limulacrorum , quibus restet alentantur. Quod si κατα sis m, siue ex conuentione de pactione significare declaraisset: addidit letque,
non quavis quorum uis pactionc rccta nomina therii ted ea dum taxat, quae naturali rationi eth innixa : pleniorem dedisset nomum Ad verbi definitionem : in qua nunc hoc deiideratur, quo omnis Elymologici de vocabulorum rectitudo definitur. Neque enim tota non inuin origo, eo quod κατα - κην dixit, absolint tir sed illud etiam adiu mentum tibi requirit, ut hominum placitum siue conuentio naturam rei denotandae quam optime sequatur: quod nisi ita cisci, iidiculum se magnus hic magister praebeiaret, dum de recta nominum formatura argumclita ductit. De corptire cae leni disputatans, docet, motum perpetuum proprium caelorum esse, ex corum auctoritate, qui cara linii voce Graeca . Et licia vocarunt, quasi corpus semper currens diceretur , eaque docausta Anaxagoram accusat perperam Sc contra significatior is rationem igni hanc nomenclaturam dedisse,cum is minime seratur motione sempiterna. Quae rogo hic conclutionis firmitas, si nomina de ibio hominum arbitrio fiant, nulla naturae habita ratio nes E undem videas in Pitysica auscultatione veritatem venari ex vocum Graecaminconsonantia, quae lutat αυτ φιαπν de suo . cimitem itcrum in Voce κει is argutari, nec
in priscis solii in vocabulis quaerere veritatis argumenta, sed noua etiam nomina fabri cari, non ex solo arbitrio, sed cx voluntate solidis ration biis fulta , v c in κα uia Mkoλεχ α quiuis cognoscet. Nonne idem in Topicis suis hunc ratiocinandi modum ceteris adiecit, quo ex vocis formatura argumenta ducuntur, ut si quis de vocis eudae mori, qua felix ligniscatur, fabrica colligat, situm cuique animum Daemonem suum esse, eo quod in Daemone bono felicitas statuatur, quae reuera non in alio est quam in animo. Maluit ergo in nominis definitionc prauaricari, quam videri eadem cum S crate ad Platone sensisse , quo nimirum non tam Platonicus, quam totus suus, videretur. Quid quod luc in ambitiosus in praeceptorem catullator claro consessus es , a ditum
43쪽
sensus, quo nomina rerum percipii uariat, & nomina symbola sint rerum significatarum. si id potuit dici apellius t Num est adhuc cur dicamus nomina ad meram v luntatem res ipsas denotare Z Teneamus itaque, nec Cratylum, nec Hermogenem ad veritatem adipirasse; si d voco partim naturalit cr,id est, naturae conuentcntra Z accommodate : partim ex arbitrio, rectam rationem secuto, habere notationena ivt Socrates copiose dedit ita telligendum iis, inquam , qui epochen ipsius ad veritatis definitionem notum referre. Hoc nunc statuto, prius Heracliticae opinionis firmamenta conuellen da: deinde Hermogenis quoque rationes, qua parte vitium faciant, explorandae. Vtrumque tamen breuiter,de quasi per syllabum, luem, qui volet,latius poterit explicare. Primum igitur quod obiiciunt,qui naturae omncm Vocum tribuunt Irotationem: nomina voces esse, de voces omnes a natura proficisci, ideoque nomina quoque a natura procodere , id quidem non inepte concludunt, si in cadem vocabulorum significatione, ea denique sorma,& in antecedente, de in consequente consistant. Nominacium, ca ratione qua voces sunt ab instrumentis naturalibus fiunt totaque sit ni naturae adscribenda': sea hac nuda consideratione non sinat signa siue symbola , sed auditus tantum o lecta ad tertium qualitatis genus rescrenda. At si vocabulorum essentia expendatur id ea quae significant coll.ua, iam non ad qualitatem , sed ad ea quae ad aliquid dicuntur, pertinebit: atque hoc obtutu nomina,quidquid sunt , ex hontinum voluntate acquisi uerunt. Neque vero vox in nominis definitione verum est genus , sed sundamentum dumtaxat relationis ex hominum arbitrio natae. Quis no videt vitiosam e ite collecti nem: scam num cst lignum, lignum cit res naturalis scamnum itaque naturale; nisi,vς Dialectici loquuntur, materiali sensu,id quod insertur, intelligatur. Hederam naturar opus esse , nemo infitiatur : at ei a natura datum esse, ut vinum venale signet, omnes negabunt, esset tamen confitendum, ii proba de nominum significatu fuisset conclu sto. Est quidem nomen res naturalis, quatcnus vox est: sed quatenus nota est, ad artificium citis,qui ut significaret, voluit, intum spectat. Ad illud autem quod prius de AEgyptiorum monumentis est allatum , nones illic prolixe disputandum : chim Indos thica nostra docuerint,non histoliam hanc, ita fabulam esse qua sacerdotes monebantur, iugyptiorum ritus ab illis acccptos fuisse, qui co scrurono utebantur, in quo me panem notaret. Iam quod de auibus de brutis animantibus est adductum,nihil facit ad linguarum ortum : propterea quod ca quae de natura prosciscuntur, in omnibus quae
ciuidem naturae sunt, cadem cernantur: quo fit, ut contra iit colligendum, voces animalium signandi vim a natura hal re , quia ni minim ubique gentium caedem simi, Meiusdemici indices: cuius contrarium in hominum linguis videmus euenire. Vanisti
nium porro illud est quod ex Philostrato est adductum. cuius Apollonius nihil habet
vel A polline vel viis dignum: adeo ut satis mirari nequeam, huius nomen a L . Hi ronymo celebrari, at i addi,vitam cius plenissi inc a Piritos irato perscriptam esse; luem tantum abest ut plenistimuiri iudicem, Vt nihil umquam vanius, nihil inanius, nihil ab omni sapientia remotius me legisse credam: dc legi tamen veras Luciani narrationes,la Milesias aurei asini fabellas. Bonus hic nugatos sic lectoris opera abutitur, ut neminem quidquam cernere putet, praeter cos qui draconis cor cdcrint. Huic scilicet, sine cibo, sine pharmaco, onuiis augura; veritas debetur: hoc deuorato, auium voces intelliguntur, Me brutis animantibus cognoscitur,quid lapiciatibus sit agendum. Egregiam vero
sipientiam , de Apollonio mendacissimo impostore dignam , quae inde diuina promit secreta, ubi ne rationi quidem ultu locus inuenitur. Quid mirum, ab hoc auium D ritus intelligi qui etiam ab ulmo claravoce sapiens est appellatus. Quis enim ulmo i
quenti non credat fecit certo Philostratus, ut nitrum videri non possit , quercus olim in Dodona locutas fuisse, cum apud Gymnosophistas ulmi cum uinibus fabuletur. Reiecto igitur vanissimi nebulonis testimonio, quo nemo umquam mortalium vel ima pudentius,vel ineptius cst mentitus, id unum respondeamus, naturalia quaedam signas iis iis, brutis inter se esse . atqueca nusquam non eadem: qualia de homini quoque quaedams s- insinat, in quo risus, fictus, gemitus, naturalem habent significationem: sed sermonem cd3 arte, non a natura prodire; quoniam non ubique idem sit. Auguriorum autem om-'t nis disciplina qua quidem parte liboras hominis actiones tangit, vi metum est inanium
44쪽
LlsER r. ii cerebrorum delirium; ita a Mosollano Ddaeo, apud Hecataeum ,& reapse, & ratione
quam optima ei clusa, dum alitem praepetem quam duit nator itineris militaris indice pronunOaucrat, sagitta confixit; adiecta collectione si letlialem itineris sui cxitii avis ea non praescier. it, quinam prouidere posset quid utile foret cohorti. Iam ad carmina dcca -- incantamcnta in quibus triarium coriam robur, qui 'pluralia nomina opinantur, coni illere vidc turi maxime, si superstitiosi homunculi, & amentes aniculae, consulantur. Quam tamen in sina iit haec persuasio, in Saxonicis breui rationum ambitu conclusi, de laic non prolixius puto repetondum. Nomina , vel ut voces , dc ipsius auditus obie- nina ductum accipiuntur ἔ qua via non aliam vim , quana ut hoc, vel illo modo, aures set iant, tpossident: vel ite considerantur,ut sitnt symbola rerum significatarum: qtia quidem ratione nihil aliud si iniquam pura signa, ex hominum voluntate, ut aptae sint rerum notae, adepta : quibus quae vires ad quidquam ciliciendum esse possiunt 8 Albitris nostri
est, res vel hoc. vel illo nomine insigit ire: led non cli item nostri arbitrij, ut ea quae votalumus in rebus fiant. Solius Dei est, naturae,quam fiscit, impciare : ceteroquin omnia a naturalibus catillis, non e voluntate cuiuspiam pendent; tantum abest , ut vel cogitatione nostra , vel symbolorum arbitratu nostro politorum denotatione quidquam eri-cere queamus. Sed dicci quis, constantem perpetuam omnium sic lorum conses sionem ,&gentium sere omnium quarum notitia ad nos peruenit, experimenta palam contraria videri: quandoquidem frequenter stuponda quaedam miracula certis verborum ibi utris euenire cernantur. Quid quod uniuersus pociarum chorus, ipsam naturam, &caeloruin vicos, carminibus impediri poste cantati quorum sigillatim testimonia prosci te. eo cit et Odiositis, quod nemini non in animo memoriaque versentur. Quid ergo his facias, quid inedicis respondeas, deploratoς morbos vcrborum vi curan tibus i quid aliis omnibus. Obstinate credciatibus , maximas verborum esse vires 3 Vna spongia omnium horum incantamenta, siue potius nugamenta , deleri pollunt. Si, xt
verum est, dicantur verba nullam habere potestatem; sed ii quid estici videatur, id totum daemonum impolluris acceptum serri oportere, qui hac via miseras 5 deuias h minum mentes in vcterem idoloman iam pertrahere moliuntur. Hoc autem quo facilius faciant, sintque stulta mortalium corda ad credendum procliuiora ; ea vanitatis huius magistris verba suggerunt, quae partim ignotae si int, vel nullius lignificationis, partim e s.lcrosanctis voluminibus suppilantur. Illa enim, quia non intelliguntur, malo. rem mouent sui admirationem , vel potius stuporem: l c vcro, quia diuina sunt, non solii in cilicacia putantiit, sed hoc etiam mali secum ducunt, ut indocti homines stolidam & impiam stiportlitionem in piis operibus ponant. Nam quemadmodum apud lapientes homines , Catoniana illa incantatio a nemine intelligenda, ridicula cis quia inanibus sonis coni .iti nec pluris ea fiunt quae apud medicos a tignificatione sua ad aliud accommodatur, in quibus eit, φEbra καροταρυ-α: ριος αμ δώκει, Τί similia: ita nihil magis nefarium de scelestum quam diuina nomina Ge preces soli Deo cum omni reuerentia sundendas non ibitim anili supelibrisne profanare, sed cacodaemonum etiam seruitiis aduocandis adhibere. Vidi ego in Italia Psalterium Dauidicum Graecis litteris in Magna Grac ia scriptum , quod ad singulas odas minio annotatum habebat quibus rebus profanis, quibusque scelcstis vel cogitatis vel operibus conauenirent: in quo inter cetera, Psalmum conspexi viri im co destinari, ut ungulas equinas, perditis serreis sol cis, a laesione con seruaret: alterum , quo masculam sponsi vim in thalamo iacentis prorsus oneruaret alm item aliis non diffinitibus rebus applicari. Num quidquam hoc sacrorum carminum abusu magis fanaticum
Num quidquam magis impium 8 Num quidquam plus habet idolo manae 3 Quid
hoc aliud est, quam preces diuinas, vel Linctiismorum hominum , vel ipsius etiam Christi verbis conceptas, abominanda impietate, Daemonibus & impuris spiritibus, pedam a tim cogitationum S ducibus M adimini illis, offerre s Eiusdem sceleris Test, quod cit m in ceteris Dei nominibus,tum in eo quod de litteratum apud Hebraei
num cIO, t tr.igrammaton vocatur, pseudomagi moliuntur: quo dementes homines;
de ab omni rechae rationis arce depulsi non mirabilia modo alia se facere sed ipsos etiam coda mones vi pertrahere ad quiduis perficiendum posse, stolidissime opinantur. Quidi an non liber Niration impudentilliine mentitur, Cluillum omnia miracula per
45쪽
hoc nomen edidisser Aben item Ezra asserit Mosen in AEgypto vi nominis huius omnia illa opera miranda . quae sacris suis scriptis prodidit, patrasse. Hinc incantatorum Omnis apparatus, Sc stola linea, dc sceptatim, & gladius, & diadema, & cetera sere omnia, quatuor huius nominis litteris inscribuntur: quasi vel figurae, vel ipsum etiam v G Ni cabulum pronuntiatum, quicquam eisiccre possit. Scimus, in nomine Christi ab A- postolis daemonia eiecta: sieci ea vis non inerat verbis, sed diuinae potentiae, quam firma fide credentibus conccdebat: quo significatu legimus, In nomine Iesse flectitur omne genu, caelestium , terrestrium & infernorum: id est, omnia maiestati eius qui hoc no mine signatur, sunt subiecta. Eit quisquam tam amens, ut credat, his verbis, Surge da ambula, vires tantas fuisse, ut claudus statim, citra omne scipionis adminiculum exiliret 8 Experiatur quisquam an eisdem idem praestare postit; cognoscet, ni fallor, fidei munus, non verborum, ibisse. Nomina nihil aliud , quam symbola sunt rerum e rum, quibus signandis sunt applicata: quibus non alia vis cst, quam commonefaciendi. Sit quisquam vel stultissimus, tam stultum tamen neminem esse puto, ut hederae vim inesse credat vini eius , cuius signum est, essiciendi. Quod si vinum, cuius notam gerit, non ciliciat: quanto minus aliud quippiam hedera, quatenus signum cst, producet,
clim signum ad solum signatum roseratur, tamquam adcssentiae suae, quae in sola collatione consistit, terminum. Non plus ergo virium in nomine tetragrammato, quod
adscriptis punctis Ieboua plerique ciscrunt, reperiethir; quam in quovis Dei nomine, nisi quod vox Iehoua, si Hebraica esse a prima origine concedamus, quod quibusdam
fortasse non placebit, essentiam notri, quam aliae voccs non perinde cxprimunt. Nullum enim proprium mi nomen cst, sicut nulla infinitatis eius determinata intelligenistia: sed ab iis quae fieri a Deo intelligimus, nomina ponuntur. Cum igitur captus humanus illud summum in Deo cernat, quo ab ipso omnium rerum esse producitur: sit, ut Iehouae nomen, quod ab essentia, ut recentioribus quibusdam placet, derivatu praestantissimum omnium iudicetur. Quoniam alatim lignum dumtaxat est i non magis esse cuiquam dabit , quam suspensa laedera vinum producit: nec magis proprie Deo congruit, quam vel Graecorum ιν, vcl cias Latinorum , quam vocem Seruio Flauio ' Philosophorum scholae acceptam ferre debent. Sive igitur ον, siue Ens, siue Iehoua dicam, ad illud notandum, quod ut omne esse superat, ita omnem essentiam rebus adfati idem omnino signauero, non aliud videlicet, quam me de infinita Dei potentia sic loqui, ut ab ea omnia creata procedunt, A essentiam suam nanciscuntur. In iis quae Mercurio Trismegisto, licet titulo falsissimo, tribuuntur, illud in primis notatu est di D - - -- gnissimum, quod Deus dicatur anonymus. id est, omni nomine carens, eo quod solus sit S unus Neque enim opus cst proprio nomine, ut Lactantius addit, nisi cum discrimen exigit multitudo, ut unamquamquc sua nota & appellatione designes, tametsi his ratio mihi non satis faciat. Latius Clemens Alcxandrinus quinto Stromaton libro, e vatiis cum Philosophorum veterumque Poetarum scriptis, tum e factis libris docet, nullum omnino Deo nomen proprie dari polle, tantum abest,ut nomen Iehouae proprium eius dicere oporteat. Sciendum, inquit D. Augustinus, Deum nullis verbia proprie exprimi, nulla posse cogitatione comprehcndi. Hinc crediderunt plerique, superstitionum quam veritatis itudiosiores, mirificum hoc verbum non ab Adamo, sed ab ipso Deo factum esse; Esaiae se auctoritate munientes, dum dicit, Tu es Iehoua pater noster, redemptor notior, ab aeterno nomen tuum. Hinc concludunt, nomen nocante hominem cicatum Deo suisse : quibus ex diam tro Iustinus Martyr aduersatur, qui aperte assiimat, Deo minimc visum fuisse, ut sibi ipse nomen daret. Nesciunt ara putilli isti sophistae, nomen Dei ab aeterno esse, lic dici, ut lignificetur potentia eius ae-N PH, terna. vii nicido in nomine Iesu est annotatum . Iam Dei nomine filius Dei intelligitur uti dum Lyriccn noster canit: Benedictio Domini super vos, benediximus vobis in nomine Domini. I sychius hunc versicillum sic interpretatur,ut nomen Domini filium
Dei esse dicat: eo quod quemadmodum nomen ii pilus verbis utori manifestat unum quemque qui non videtur: sic de Christus apparens co nosci fecit Patrem in semeti psis, quamuis inuit ibilem . Atqui non hac tantum caussa, quam Presbyter Hierosolymitanus adducit, Dei filius patrem tuum manifestum nobis reddidit, sed de illa. quod caelos & Lotam rerum uniuersitatem ex abditis patris abyssis eduxerit. Samuelis vati cinium
46쪽
ciniuin apertissime declarat, Christum esse nonicii patris, quod sic Latinὰ reddituri
Nam non deseret Dominus populum suum propter Nomen sumn magnum , quoniam placuit Domino vivos tibi faciat in populum. Hic cernimus, Deum ludaeis, quamuis immanibus scoleribus sese conspurcarent, ideo pepercisse, ut o cis nouacn suum, id in, Cluillus, nasceretur. Genua igitur non voci, quae merum eli hominis
opus, sed lesu Cluillo, qui simul homo est & Deus, flectinatur,& huius potestate daemonia eiiciuntur, minimc vero verborum aut voculae alicuius viribus. Sed video magno contra sentientium applausu mihi opponi illud quod ab ipsi, Deo Mosi dictum est, Ego Dominus, qui apparui Abrahae, de Isiac, de Iacob, in Deo omnipotente, Mnomen meum Iehoua non indicaui eis. Ex hoc enim firma conclusione colligi videtur, nomen teli a non esse Abrahae indicatum, e6que non ab homine ullo, sed ab ipse Deo constructum; cum alioquin Abraham, Isaac , dc Iacob illud nolle potuissent non aliter ac cetera a maioribus accepta. Verum his idem responderi potcst quod modo di semcebam, nomen Iebouae hic pro immensa Dei accipi potestate, ut liaec sit verborum
intelligentia: Quamuis cgo, uti Deus omnipotens, apparucrina Abralax, Isaac, de la ., cob; tantam tamen eis potestatem minime reuelaui, quantam nunc in AEgypto e toto itineio versus promissonis terram sum ostensi irus. Vocat ergo Deus nomen sumn
leboua opera ilia tibi si ii postibilia , quibus se non aliter Deum esse demonstrat, quam
quiuis homo nomine suo iesu significat cum esse , qui sic vocatur. Perspicuum igitur, quod neque Abrahae, neque cuiquam priorum patriarcharum Deus tantum operum mirandorum, de quae solius Dei propria essent, ostenderit; quantum ipsi Mosi, tum in Egypto, tum in mari Erythraeo, tum in deserto. Opera itaque Dii Deo conuenientia, quaeque ab alio quam a Deo, iteri nequeunt, diccntur Dei nomen Cise quoniMn perea Deus sic declaratur, uti homo quiuis per suum nomen. Et laaec cit veri illina huius loci i terpretatio . tametsi haud ignorem, alitur hunc scrupulum eximi posse, ii vocem Iehoua de Hebraica lingua interpretemur: Sic enim dicere possitiuus, Deum Abialiae, Isaac, de Iacob eam potestatella,cuius et sectus nomine Iclaouae designatur,nequaquam miraculis de ostentis reuolasse, perinde atque Moysi crat reuelaturus. Cum enim alia aliis nominibus a Deo etituere notentur: tum nullo alio nomine apud Hebraeos signi scatur omnium rerum cssentia ab ipso dc fluxisse dc dependere. Monstratui uni igitur se pollicetur, nomen telaouae merito Dco attributum esset quod praestitit, dum de nouo res crearet, atque eas,quas creasset, rursus subit oc medio tolleret quod luculentum erat de necessarium argumentum, ab ipsi, solo, dc non ab alio, onaue esse rebus adii iure. atque idcirco ab hoc ciscini omnium cxcellcntis limo. Incrito nomen apud in. tales habuisse. Quamobrem teliouae nomen ea ratione dici potest prioribus reuelat unio ia fuisse, quia aptius etymon iis nec suerit a Deo cxprcssum, nec tam stupendis mira.cul confirmatum. Qualido vero recta in nominis Icliouae rationem Mosi apcruit tum
haud dubie cium dicere i, Ego sum qui sun , quod Hebraeis dicitur n η : quoli co futurum ponitur pro praesenti. δ id quidem in rcc pia consuetudit e, chim prae /' senti tempore verba apud H braeos careant. Bene igitur Latini verterunt, Ego sum ' ' uisum . de Graeci, γωσι, ὀ Δ. cum vero Deus repetit, Qui cst, misit mei vel Graeci , L ἡ ων ἀπεταλ iai: Hebraea littera habet, n t quod ad verbum si,nat, Em, siue sum, inita me quo loco rursus Futurum potitum cst pro praesciati , dc verbum pro pamticipio, ut indicetur putus actus ciliendi sic modo Grammaticorum pace loqui liceat Deo conuenire ea ratione, qua essendi actum omnibus largitur, ipse interim in s nitis spatiis omnem essendi actum excedens. Huc respexit Cluilius, clim apud diuum Dannern dieit, Priusquam Abraham fieret, ego sum: aperte indicans. iplum se illunium esse, qui Mosi diciet.it, Ego sunt qui sum. Iustinus Martyr Platonem putat in . Vpto hoc ipsum didicisse, Moli quidem nomen Dei proprium nullum apertum e , sed ipsum dumtaxat o, siue cias loco nominis fuisse reuelatum, atque idcirco αὶον in Timaeo ab ipso celebrari. Sciuisse enim eum, corum monitu qui Mosis libros in Enpto intelligebant, unum sistum Deum esse, atque ei soli nullum nomen posse excogitari; ceteros vero qui apud Athenienses pro Diis colebantur, non esse, sed signi dumtaxat, id est, ei se res creatas: quod ut obscure indicauit,ita non usus est clare profiteri, metucas ne ad praeceptorisiui cicutam cogeretur. Duabus igitur rationibus noe
47쪽
men Ielimiae Mosi potissimum est reuelmum:& quia ipsi Deus indicarit, ab essentia se
nominandum esse; de quia ostenderit, se solum esse, a quo omne esse penderet. Dicit uerbis. b. . crgo Ichoua Dei nomen, eo quod a Deo omnis citcntia fluat,uti Mosi plurimis osten --. tis cst demonstratum: quid tamen Deus cssci, non est adiectum; propterea quod quid Deus sit, nulla mente queat comprehendi, nedum vel si riplici voce, vel pluribus, cinferri, uti non a nostris modo, sed a Platone etiam, de cius interprete Proclo, frequenter admonemur. Quamobrem bene dixit,Sum milit me,non adiiciens quid esset, at satis ostendens quidquid usquam vel in caelis, vel in terris cisci, id esse suum ab ipso, non ab alio, accepisse: π η enun Sc lchoua ab eadem radice derivaturi illud ut verbi suturum,
hoc vero ut nomen ab eodem verbo communi formula deductum. r namq. siue mafacit n)nt, adiecto Iod in principio, tam vulgato derivationis indice, ut in ipsi, Israel ctiam, a quo toti genti nomen,inueniatur; quo Dcus lacob vocavit,quia praeualuisse iaS.ua, ni initu verbo quo praeualere S dominari notatur. Est itaq lod ex derivationis formula adiectu in , minimc vero e verbi primogeni J natura; quamquam haud ignoto a diuo Eucherio sic nomen Israel exponi; ut, vir videns Deum,Latine dicatur. At hanc interpretationem,non expressis auctoris nomine, D. Hieronyn iis ut duram reiecit, addens se magis scripturae de angeli vel Dei,quain cuiusuis eloquenti ae saecularis, tametsicius umbra opprimatur , auctoritate duci: Qu.im eius sententi im mihi quoque sumere possit in contra eos qui de nomine Iehoua aamiranda,aut potius delira somnia, scriptis prodiderunt : in quibus Capilion Israclis nomen non malu incretur, eo quod ceteris in hoc genere longe anteuerterit. A verbo itaque naz Israel derivatur , quem D. Hieronymus vel principem De Velo θυῶ ν γῆ vocar; nos eum , qui Deo praeualuit, in lumus interpretari. Eodcm modo lacob eiusdem viri Prius nomen,Supplantator dicetur, a verbo I g, quod est Supplantare, cui Iod praefixum a D format. Nec alia formamr , quod est Ridere, adiecto Iod , facit Isic a risu nominatum. Quid ergo in v. si ab nn fiat nm: , quo is significetur qui non aliud nomen sibi dari voluit, quam quo ipsum
esse designaretur; hoc ipso usitatum Dei apud Hebraeos nomen ad veram originem reducens. Huic ergo potius credamus, quam iis qui tota somnioni in plaustra in hoc nomine commenti, latissimos vallissimae superstitionis campos pseudona agis de eoru itimiis aperuerunt. An vero quatuor dumtaxas sit litterarum, necdum definiri eorum ventus auctoritatem qui in hoc nomine quaternarium non solum constituerunt, sed sese adorarunt, hoc interim aequis iudicibus aestimandu relinquens,an vocales queanta litterarum classe summoueri: quod nisi statuatur, non quatuor tantum elementis, sed sex constabit. Certe ut fiat λεκφω siue incitabile, τα φων, ἔν A, id est, vocales, adimendae: quas ubi ademeris id protinus et ieceris, ut non modo nihil significet,sed ut ne nomen quidem dici queat; cum citra vocales nulla vox articulata formari enunciari mpossit: consonantes enim per se, Hebraeorum etiam testificatione, immobiles sinat, id Ἀωὸ ι - est, pronunciari minime possunt. Quamobrem si Ichoua vocales non liabet, nomen esse desinit. Ac tantum abest, ut vocales e litterarum numero excludi debeant, ut eum etiam habeant inter omnia elementa principatum, ut ab ipsis Hebraeorum magistris matres locutionis vocentur. Neque porro illa valci excusatio, vocales idcirco litteras non censeri, quia non scribatu cum cado ratiocinatione Cantabroru siue Biscat noruni lingua non modo non habere vocalcf. sed ne ullas quidem litteras diceretur, propterea quod a nemine hactenus, quod sciam, iit exarata. Inepto M perperam Aristoteles de Nomen de verbum, de Orationem Sc huius omnia genera desiit iu sici, si natura eorum citra scriptionem constare non posset. Lingua Hebraea de quavis alia litteras suas habuit antequam scriberetur;&sicriptura post accessit, adeo non necessaria, ut Thamo visa sit non tantum superuacanea, sed memoriae etiam, ad quam iuuandam Thol eam inuenerat, noxia dccxitiosa. Atque laac quidem de nomine Tetragrammato sat sit in medium attulisse, iudicii potestate iis relicta, qui nullis anticipatis opinionibus 1 recta sententia se patientur abduci. Interea tamen nobis liceat vocales etiam inter litteras numerare, de in Iehoua plures quam quatuor litteras statuere, nulla habita scriptionis ratione, quae tota ipsi locutioni externa est, nihil prorsus iaciens ad eius naturam, quam
tamen qui pluris iaciet quam ipsam locutionem , ci liberum esto, Iehoua Tetragian Maton dicere, quia quatuor dumtaxat Eucris apud Hebraeos notetur : sed idem sciat,
48쪽
n t. is monogrammaton ac digrammaton hoc ipsum nomen lapius inueniri: Je apud Roma
nos celeres notarios non essecisse,ut yel vcrba, vel nomina ob id pauciores litteras habeare dicerentur, quia paucioribus ab iis notabantur: alioquin Rei publica nomen duarum suis let litteratu,& Marcus unius litterae N ita in ceteris, ii mili notatione decurtatis, xi, stimandum fuisset. Quid resert nominum Hel eorum quibus notis designentur: nuquid ob id vocales non habebul,quia vocales cogitari quam scribi Gramatici maluerunt 3 Aliis haec scholis canantur: Academicis, sat scio, de Peripateticis minime veritati conlisnare videbuntur. Vide, obsccro, qua vanitate de quaternario in hoc nomine, de quo agitur, fuerit disputatum: qui quamuis admitteretur, non tamen quidquam virium ad rei cui ulpiam effectione possideret,quia nulla eniciendi vis numeris sit tributa: qua de re alibi lati iis de copiosius ii duodecim Cimmeriorum numeros milii Deus peria mittat explicare. Ceterum Moses Egyptius, nemini Rabbinorum secundus, in Tal-mudacis quaestionibus explicandis huic clymologiae minimc consensisset, eo quod vindeatur nomen tetragrammaton facere pcregrinum , ex alia nimirum lingua ad H, braeos translatum. Post alia enim quibus hoc nome ab omnibus rebus creatis remouet,
Fortassis inquit, significat secundum idioma, te quo habetur parum apud nos quo suo dicto consimare mihi videtur, paruas admodum reliquias primi sermonis apud Hebraeos reperiri, Ac ex illo nomen tetragrammaton remantisse , quod Moses antiquus in Hyptode occultiore facet dotii disciplina didicit, in qua maximos fecerat progressus, quod non solum ipse de se fatetur, sed claris ctiam aliquot vo in exemplis demonstrat, in quibus frustra se Rabbini fatigant,utpote citis scrnionis c quo sumta sunt , ima periti. Tantum autem abest ut Rabbi Moses AEgyptius ici grammaton nomen abessentia dictum puto, ut magnum discrimen inter Tre dc nam agnoscat: hoc quidem separatum iaciens ab omni ie creata, illud vero participatum ca ratione qua res a Iacoeile suum accipiunt: ubi clare vidcas , cum minimc putasse nomen tetra grana naaton averbo substantivo deriuati: Sc haud scio an quisquam omnino Rabbinorum ab hoc dissenserit, cum nemo eorum nonacia Ichoua sic interpretctur. Nunc sorte plus i tis de te grammato Hebraeorum; in quo si non plus sit cilicacitatis, quam in Graecorum aut Latinorum vocibus quibus idem significatur; quid piseudoinagis reliquum est, quo ιν naturalia ei se nomina detendanti Si in hoc in quo totius scientia: sitae columen confli- tueriint,nihil sit vitium : quid de cetcris vocabulis, vel notae vel ignotae significationis, iudieandum 3 Si quid c edula sit perii itio ad vocum s usi irros videat euenire, id totum daemoniacis pactis,& impiis vel odorum, Vci herbam in , vel sanguinis, vel ossium, vel diuinotum nominum sacrificiis,vel aliis pcrii criis ritibus acceptum serendum, quibus fraudulenti spiritus se vel altici vcl cogi fingunt, quo miseros mortales dementem, de a te patria exules reddant. Quo vero naturalis haec disciplina videatur, non herbas tantum , de hominum vel aliorum animalium partes ad incantamcnta adhibent; sed ipsum etiam caelum ad auxilium vocant. Partiuntur id in duodecim regiones, At singualis regionibus imperatores suos assignant, iisque nomina comminiscuntur, quibus certis temporum momentis, & alliorum ui adiationibus inuocati aduolent ad ea quae insa nus incantatot velit perpcitanda. Huius impietatis neque enim artis nomen foeda professio mereturi pastum memoria, Abbas Triwmius, vir ter iii sacrarum litte- Auari. . rarum bene doctus, magistru i prebuit uiu, fanaticum opus Stcnographiam nomine, licet ipse viderim idc percurrerim de eo tam cia malim Caroli Bouilli, quam meum iudi Vcium audiri qui in epistola quadam ad Gcrmanum Ganaium Regis Francorum conii liarium scripta impium esse dicit, Se vltricibus flamis exurudum, quod nihil praeter scolera tineatur. Non est igitur curadmirari debeamus caco daemoncs simulare se pseu. me is. . magorum verbis cogi, cum nihil lubentinis faciant, quam vice praebcant tui pis siniis hominum vitiis vel impulibres vel administros : qua in re tam callide visantur, ut si quis incant di formula exciderit, mox ei aut ingentem terror m , aut v tae periculu, α
aut mortem etiam ipsam inserant; quasi vel laesae maiestatis iliae, vel seruio, coacti viti dictam: cum nihil tamen minus quam laedantur, aut cogantur inuiti. Iam quo masis etiam male credulos Ne male Diratos homunciones fallant, simulant ne sanctissimarumorum nominibus maxime perpelli: de interdum quo fraus melius procedat, vera quaedam produnt, de nonnumquam ea faciunt, velut quadam verborum vi coacti, quae in i b a speciem
49쪽
speciem bona pia ne videntur, non illa quidem veritatis pietatisque studio, quod nutulum ipsis est: sed ut commodiorem aptioremque impollum suae laruam praetexant. Quicquid enim a pseudomagis verborum cilicacitate scii videtur, id totum immundis spiritibus, te pacitis cum illis, vel palam, vel occulte initis ,& firmae fidei adementibus hominibus ipsbrum fallaciis tributae, est imputandum: per cuius impietatis immensa latifundia cui libebit patiari , habet innumeros, quos duces sequatur; qui quam immani scelere tum se obligent, tum religionem des dent Theologisv relinquo ponderandum. Nobis in hoc pelago liaec facta anchora ligatur; verbis, vivo
ces sunt naturae instrumentis articularim expressa , non aliam vim esse, quam aures vel
hoc vel illo modo seriendi: at qua ratione significant, non aliam quam Symbolorum siue signorum esse facultatem. Rabbi Moses modo a nobis ad paries vocatus, quo loco. de tetragrammato dc nomine duodecim 5e quadraginta duarum litterarum agit, ido loman iam abominandam csse dicit, si quis vim antiquam litteris inesse credat , ad mi racula ves res quasvis perpetrandas. Quod ii Iudaeus tantae fuit capientiae, ut non solium ita sentiret, sed apud omnes etiam scriptis suis testatum relinqueret, quid nobis Christianis cogitandum de illorum impietate, qui certis verbis vel e collo suspensis. Vel alia quavis ratione usurpatis portentosas viresine se libi pei suadent Ridiculi sunt, qui Pythagoram opinantur tam stolidum fuisse, ut in propriis hominum nominibus cas vires esse crederet, quibus vel bona vel mala sortiana conciliari possedi; nisi sol lassucum vulgo sicriptorum sentiant, qui Pythagoram non sapientiae, sed Daeinoniacae sta- perstitionis, siue Magiae, populari sermone nominatae, studuisse conam morarunt. Longe equidem aliter de praestantissimo vito sentio, non illum quidem ob id mali ominis
nomenclaturas commutari voluisse, quasi ipsarii vi infortunium accersieretur: sed quo rr bonorum nominu monitu homines ad honesta studia incitarentur. Optime enim filiis tam consiliunt, qui nomina iis ponunt, quibus auditis, perpetuo moneantur pulcherii in amori ia. rum actionum , quibus oc vitae decolum continctur, de si imma felicitas comparatur. Aes istilis Sic Aristoteles nomine suo monebatur, tum nihil ut faceret quod non ad optimum finem conduceret; tum ut quaecumque moliretur, ea Sc optimc persceret, de ad sum- . . inum bonorum rei et rct. Pythagoras item non male sic vocabatur, eo quod non satis
sapientiae praeceptoti sit quam optime de rebus sentire de concionari ed ulterius etiam requiratur, ut quod docet, populo hominumve conuenticulis persuadere possit. Cre- μ' - ρ do sand Socratem non raro nonunc suo permotum sui se,ut 5 in primis se i tuum scr-uaret omni ex parte, de ad hoc semper nil cretur , ut alios quoque quibus cum vivebat, sospitaret, non illa quidem salute quam plebeia diuitiis Δί firma corporis valetudine metiuntur: sed vera dc solida, quae in pura animorum integritate consistit. Non dubito, quin Plutarchus quoties nomen suum audiebat, cogitaric hoc tibi in omni vita sedulo laborandum , quo in veris diuitiis, quae solae in po state nostra tarpetuo manent, principatum teneret: qua in re quantum praestiterit, diuinus operum cius thesaurus
Ioa t. -- omnibus solidarum opum amantibus ostendit. Cui Ioannis nomen a patentibus inditum est, is ab omnibus, a quibus nomine suo vocatur, commonetur, gratiam Dei ad omnia esse inuocandam, de quicquid in vita accidit, siue adueriinu, siue prosperum: videatur id ad gratiam Dei. ubique saluti nostrae consulentem, esse reserendum . Nec alia trutina aliae nomenclaturae cxpendendae; in quarum monitu si quid est omnino virium, non malu Pythagorae visum, ut bona nomina hominibus ponerentur, quorum frequentis lima auditione ad recta vitae osticia vocarentur: in quo solo omnis eius ratio continetur, non veto in friuola Magorum naturalem vocibus vim tribuentium sui e stitione : quod ut maxime consentaneum Pythagoricae disciplinae, de priscae Cimmeriorum , a quibus omnis Graecia cruditionis iliae antiquitatem supremam accepit, ob seruationi in nominibus hominum propriis fabricandis: ita longe diuersum ab illorum stolida opinione, qui ex numeris vaticinia, neficio qu , comminiscuntur, quorum T rentianus Maurus sententiam his versiculis indicauit:
Haec ut numeris ituribus, i a sint minutis:
Miundisque subitant dubiae pericula pugnae, uaior numerui qua st erat, fauere Par
50쪽
ascia teri minima patere summa.
Me patroclim olim I tectorea manu perisse, . Sic Hectora tradunt cecidisse mox Ac AD
Egregiam vero Philoibi biam, qMae de mominum numeris per litteras signatis futura
iiiicit: quasi diuinitus non ex arbitrio nostro dc nomina daiciatur, & litterae ad numeros denotandos venirent. Quia scilicet ego prolem incam vel hoc, vel illo nomine vocavi, ex eo aut plures, aut pauciores annos consequetur. Sane si res ita haberet, insaniret oportet, qui non quam maximos numeros nominibus intexeret, quo carissimis
suis pignoribus vitae s patia quam posset maxime prorogatet. Vcrum si quis contenderet . diuino instinctu, non delibero hominis arbitratu, nomina fieri, atque idcirco ab surdum esse minime, si quid portendere dicantur; et non aliud hoc loco respondebo, quam id omnium consessione, de quotidianis experimentis, falsium deprehendi; cum plerique parentum nomina, pro atque vis iam fuerit, liberis indant: ic praeterea non candem esse in omnibus linguis numeros notandi rationem, atque adcis apud Graecos notas quasdam mici scri, qua: nullius clementi habent figuram, quod item apud Lati-tinos est usitatum. Haud inscius sitim, quibusdam viris, diuino amatu, vel cxpaesto nu, minis monitu, nomina tributa: sed id nec omnibus, nec multis contigisse quis igia rati Iam si Cabal illas, quorum secreta sere mysteria litterarum numeris intexta dicun- Caiat sa. tu obiicias, cos equidem extra humanae sapientiae limites summouebo, quo veritatis opinionem, quam apud quosdam sitiat consecuti, non ratione, sed fide Se religione sua cantur; quae quanti fieri debeat,Theologi trutina sua expendant. Nobis propositum non est, ultra rationis humanae nactas cxtendere praesentem disi ptationem, intra quas non plures erunt, quam ij qui falsum Pythagorae nomen vesaniae suae praetexunt. Diuinitatis arcana diuinis viris elinquo, id cum ipsis falcor, quaedam nomina diuinitus facta, ut alii crebro declaravi: quae tamen quorsum spectent, non sere ab alias, quam . a vatibus intelligitur, vel tum demum agnoscitur, clim modo quae notabantur,ci secta' sunt de peracta. Scio non defuisse, qui de hoc vaticinii genere best iam cuius numeros sexies centum Sc sexaginta sex complcctitur, cum designatum interpretarentur, cui nomen fuit in vernacula sua lingua, an ut in Tauter: eo quod ad amussim his litteris nu- m uiui merus bestiae denotetur, vi ci clarum erit, qui ad vanitatem hanc Pythagoricam diuinos hos Apocalypseos numeros ex litteris Latinorum stipputabim quod an ita faciendum iit, an non, ij examinent, quorum est, id genus oracula ad conuenientem religioni nostrae intellistentiam accommodare: Nos pede philosophico nostra dimetimur. Porro a Iod apud Platonem est, orationis verae etiam partes veras cile, quamuis nihil faciat ad eorum opinionem qui nomina naturalia ita tutant; sed dumtaxat velit, non citi a rationem nomina rebus imponii tamen quia nihil aliud cit, qtiam Sophistica uillatio, reiiciendum. Neque enim quicquid de toto vere dicitur,idem quoque de partibus dicetur: nisi quis credat, quia binarius unitati duplus est, ob id viaitatem quoque duplam esse: vel, quia affirmatio vera tribus consistat partibus; idcirco nomen, quod
affirmationis pars est, tribus partibus constare. Veritas enim toti orationi perscctae, absolutam sentcntiam, vel affirmando, vel negando continenti, dumtaxat est attributa: L. E quo minime concludendum, cam partibus quoque conuenire, immo prorsiis contrarium. At cum dicimus, Verum , dc Bonum, & Ensaequc lato patere: longe alia est veri significatio, ut illud videlicet verum dicatur, de quo ipsi ina cras vero possit pronuntiari: eoque modo vox vera dicetur, quaerem aliquam in rerum natura consistentem notat. Iam apud Platonem nomina ea vera dici videntur, quorum impositionis ratio' inuenitur ci, cui nomen datur, conuenire: falsi, quae non quadrat cum eo cui nomen 'applicatur. Sic AEgiit ius nomen falsum esset, si cuipiam tribueretur, cui minime con- saucia iret, ut populum duceret: at verum fuit in Lacedaemonioru rege, qui omnibus imperatoriis laudibus suit clarissimus, non in suo modo regno, sed in tota etiam Aila S: AEgypto. Quamobrem veri notiones diligenter distinguendae, ne ambiguus vocis usus faciat in pollutam. Quod vero ex Homero adducunt, alia rerum nomina apud
Deos esse, alia apud homines: id quale sit, quidue sibi velit, paullo post suo loco declarabo: hic contentus, id unum monuisse. Diis sicut nec pulmo cst, nec lingua, nec larynx, nec quicquam aliorum, quorum adminiculo voces eduntur; ita nec ullam tribuen-