장음표시 사용
111쪽
. Compendium prema quadam intelligentia prodiit, &c. Atqui
illa intelligentia est Deus S ergo, &e. Q. Obietes s Universum hoc regitur a sola natura, quae uno cursu & ordine semper eadem agit ' v. g. nox semper eodem cursu succedit diei, aestas veri , &c. homines Temper eodem modo nascuntur & moriuntur , ω. ergo noradatur illius intelligens moderator. Respc nego ant. Nam quod illa ita regulariter sibi succedant , hoc habent ab ipso Deo auctore naturae , cui placuit ipsi naturae regulas permanentes statuere, a quibus se ipsa non . potest recedere. Porro, hic ordo facile ruMaretur , nisi maxima ratione es fleret, ait Minutius Felix in Octavio. IV. Petitur ex communi hominum fensi, si i que proponitur: quod omnes homines unanimi & constanti consensu existere fatentur illud certissime existit , ait Cicero ι atqui populi, quotquot unquam extiterunt , omnes unanimi consensu Deum existere fatentur I riam Perse , i Gothus, AEuprius, Turca ipsum unoscunt . . . Cr totius mundi una vox es, Deus est , ait Divus Hieronymus Epist. ad Nepotian. Quaeres 7. Utrum Deus posse invincibiliteν ignorari ρ - Reis. Non potest: nam illius existentia a nemine rationis compote potest in vincibiliter .ignorari, cuius idea nobis est ingenita, cujus existentia invictissimis argumentis demonstrari potest; atqui, &c. Praeterea ignorantia excusata peccato 3 atqui ignorantes Deum dicuntur inexcusabiles, Roman. I. ac gravissime puniuntur , E unde iram tuam in gentes qua te non noverunt, Psalm. 78. Objicies. Ignorantia Dei non potest superari nisi per discursum, ex creaturarum scilicet exi- istentia colligendo existentiam creatoris 3 atqui . . . mi L
112쪽
multi sunt barbari ita agrestes, ut non sint hin iusmodi discursus capaces I ergo. R p. r. nego major. Quippe omnibus innata est Dei idea, it1 ut ad illius cognitionem, sola
attentione ad conscientiae testimonium opus sit. Re . a. nego min. Nemo enim est ita stupidus , qui ex Creaturis non eruat cognitionem
saltem probabilem , quod in hoc universo sit supremus aliquis gubernator cui sit parendum, qualiscumque tandem ille sit: hoc enim ipso , tenetur inquirere quis ille sit , & qua ratione
IV. Puer In sylvis educatus, postquam usum rationis adeptus est , indiget aliquo temporis intervallo, ut ex idea sibi indita, & ex creaturis concludat existentiam Dei; ergo illo sitatem brevi tempore potest Deum invincibilitet
Re . nego ant. Quia tam clatum est de Deo conscientiae testimonium, tam evidens est creaturarum cum creatore connexio, ut si ad ea , ut par est , attenderit , ne momento quidemella queat sine cognitione Dei , si non statim monstrativa, saltem probabili, & moraliter certa. Q naeres 8 ram se unisus Deus μR p. Elt unus tantum, ut declaratur, Mirti 12. Vnus est Deus , , non est alius prater eum. Ratio est, quia Deus est ens summe magnum; atqui non possunt esse duo entia summ in1gna; nam esse fummo magnum, ex Tertullis est parem non habere ; at parem non habere ita uni competit, ut nullo modo possit duo bus competere; ergo, δα. Ubietes et . Psalm. 8 I. dixit Deus: Ego dixi,
Aia estis ς ergo sunt plures dii. Reis. Sunt plutes dii improprie & particia pative, non proprie '& natura. Psalmista enimioquitur de Iudicibus , quos vocat deos pro- D ai Ptefi
113쪽
6 Compenssiampter auctoritatem judicandi populum, quam a Deo participant. objicios a. Sunt duo prima rerum principia, unum bonum boni ; aliud malum mali; ergo sunt duo dii. Resp. nego ant. Nam effectus diversi & o positi, non arguunt diversitatem causae primae, quae, cum sit infinitae virtutis , quoslibet effe-etus producere potest , sive similes, sive dissimiles, sive etiam contrarios. Malum ergo culpae non potest esse a Deo, quia non est effectus , sed defectus , sed malum poenae, est a Deo, qui illud in ultionem criminum infligit. Porro sic consideratum, rationem boni induit . . Objicies 3. Sunt tres in Deo personae 3 ergo& tres dii. Resp. nego conseq. Quia ad deorum multiplicitatem , satis non eli multiplicitas personarum, sed praeterea requiritur naturae in pluribus personis multiplicatio ἱ at tres personae in Deo habent eandem numero naturam; ergo&c. i
Quaeres I. c md intelligitur per Dei essen M riam PROO. Intelligitur aliqua Dei perfectio, quae
concipitur tanquam gradus constitutivus esseria ae divinae , seu tanquam differentia essentialis
Quaeres 2. Quot in gradu constitutivo alica injus essentia requiruntur conditiones rRespond. Quatuor . I. Ut sit quid proprium
illi soli rei quam mollituit, R a qualibet alia
114쪽
distinguit . . . 2. Ut sit quid primum in ipsa re, nec ab alio praesupposito derivatum . . 3. Ut sit fons & radix aliarum proprietatum , quae in illa re reperiuntur . Ut sit quid adaequatum rei, ita ut totum id compi etatur, quod est de conceptu rei quidditativo Quaeres 3. Quot sunt Theologorum Hrea Duessentiam sententia ρ Resp. Quatuor. I. Est Thomsarum, qu rum alii pro gradu constitutivo essentiae divinae aiasignant intellectionem radicalem , seu facultatem intelligendi ; alii communius intellectionem actualem .... 2. Est Nominalium, quibus placet, essentiam divinam constitui per collectionem omnium persectionum in Deo . . . 3. Est Scotistarum , qui eandem collocant in infinitate radicali q. Est aliorum omnium , qui docent essentiam Dei in aseitate , ' seu in omnimoda ab alio independentia, collocandam esse. Qua res q. Vtrum essentia Dyἰ posita sit in istellectione radiculi, aue actuali ρRf. In neutra posita est . I. Enim neutra est prima perfectio in De6, nam utraquα su
ponit naturam a qua fluunt, eum concipia tur Per modum operationis, & operatio sup-Ponat 'esse .... 2. Neutra est radix aliarum. Dei perfectionum 3 quae enim consequentia pDeus est intelligens erga est infinitur,' immuta- bilis, &c. . . . . 3. Neutra est conceptus Dei adaequatus: nec enim voluntatem, nec volitionem complectitur, quae Pamen Deo aeque eL
sentialis est, ac ipsa intellectio. Objicias et Intellectio actualis , est gradus in Deo persectissimus 3 ergo, & Ris. GR. nut. Est gradus persectissimus, in
genere facultatis, aut actuS naturam ipsam Con- .stitutam suppolientis, cinc. la' genere- naturae s
115쪽
nego noc. Nam neque est prima, neque adae qua ta perfectio , neque radix est aliarum DeL
Qua reS s. inrum essentia Dei posita si in
cumulo omnium perfectionum RR po . notar. Quia ille cumulus , non est specialis perfectio 3 nec est prima, cum Complectatur omnes perfectiones , nec est radix Caeterarum, cum, ultra illum cumulum , noni ait alia 3 ergo, -- ω etes: Cumulus omnium persectionum , quacumque speciali perfectione persectior est aergo, &C. Resp. 4s. aneee. Est persectior quacumque speciali persectione, quae non Contiuet impliacite alias omnos perfectiones,, conr. quae alia omnes implicite continet, neto antec. taliS est alitem Veii , nam ens a se, nullos perfecti his limites habere Potest .. Quaeres s. Utrum infinitas radiculis, sit fommale constituesvum essentia divina g. . Rei p. neor. Quia non est perfectio , qua nobis de Deo cogitantibus , prima occurrit , fluit enim ab aseitate: nam si quaeratur, quare Dous sit insinitus ξ seu, quare nullos iu perfectione reminos agnoscar 8 recite respondetur ,
quia est v se; ergo, in. Obicias : Infinitas radicalis , est sons & ra-dax omnium Dei attributorum; ideo enim est immensus , Omnipotens, &c. quia est infini tus; ergo, &C RUρ. GR. ant. Est fons & radix mediata, 8
secundaria, eone. Primaria , nego anmc. infinitas, enim fust immediate ab astitate .. Qua reS I. inrum gradus constitutivus essen-ria diυina, sit uisitas AR B. Urm. Nam I. Deus ipse suam essenaiam per astitatem expressit quaerenti nim
116쪽
e 3 , misit mr ad vos . . . . a. Αseitas est dia vinitati maxime propria , per eam enim differt , tum a creaturis , quae sunt essentialiter ab alio tanquam a causa; tum ab attributis d vinis; quae sunt ab essentia tanquam a radicestum a personis divinis, quae sunt ab alio tanquam a Principio . . . . Est prima perfectio , quae , nobis de Deo cogitantibus , oc- Currit . . q. Elt fons , & radix caeterarum Dei perfectionum , nam qui est a se, a nullo limitari potest s. Et adaequita Deo , quia continet Drmaliter, aut virtualiter omnia quae dicuntur quiddilative de Dei natura ; e go, &c. ' Obietes et Gradus constitutivus essentiae divinae, non potest eis e negatio ; atqui aseitas est pura negatio dependentiae ab alio; ergo. Res. ds. min. Est negatio ratione nominis, conced. rati e rei per nomen significatae, negomin. nam aseitas in se & a parte rei, importat positivam plenitudinem omnis esse. Inst. Aseitas est communis Omn bus ' Dei attributis; ergo non est specialis perfectio. R . nego ant. Irstellaetum de aseitate, quatenus dirit omnimodam ab alio independeta tiam; aliae enim perfectrones ab aseitate; fluunt ab ipsa aseitate tanquam a radice.
, De attributis divinis generae .
117쪽
sitiva , quae de Deo aliquam perfectibnem affrmant , ut justitia , bonitas , &c. Alia :
negativa ,' quae a Deo aliquam imperfectiomem remoVent , ut infinitas , .incomprehen hilitas, &c. Alia absoluta , quae tribus. personis sunt communia , alia relativa ς quae unI, Vel duabus; tantum personis sunt ProPria , ut Pare .eternitas , filiatio , &C. ', 2 QuaereS a. Eustuplex est di nctio ARespond. Duplex. Realis nimirum, & ratio- . US .. . . Realia ,. est negatio identitatis in ipsa π e . . . distinctio rationis , est negatio. identit iis in eonceptu, seu, est diversitas.. conceptuum
Quaeres 3. E-tuplex est do inctio realis P. Mis. Triplex . Nempe, realis majori, quae reperitur inter duas res separabile&, V. gr. i
ter corpus & animam. Masiis minor , quae Peperitur inter rem & modum, eius , V. gr. in -
ter digitum Se inflexionem digiti . Ei formalis
aex naturo rei, quae re mur, non quidem illa
ter duas res , sed inter rem & ejus formas seu inter eiusdem rei varias. formas indeperindenter ab operatione mentis diversas.
, quae fit per mentem cum aliquo in re su damento. Et rationis rari cinantis, quae fit per mentem, sine ullo in re fundamento g. sh quis Petrum a Cepha distinguat. 'Quaeres' s. Utrum distinctio qua reperitur in-..er attribuea Dei absoluta , ac inter attributa inm absoluta, tu et relativa , , essentiam , se
realis , vel formniis ex narina rei ρ
118쪽
de , Deo Ino . grest in i Concilio Lateranis IV. contra Abbatem - Ioachiis, & in Concilio Rhemensi contra Gilbertum Porretanum, his VerbiS: Credimu-πωllas . omnino res , a relationes , Fbe proprietres, a singularitates , sive unitates dicantur ,
vel alia hujusmodi , . adesse Deo , qua sine ubae emo , ct non sint Deus . Ratio est, quia de se invicem praedicantur in abstracto, nam Deus hoc est , quod aternitatem habet , is ipse est ate1
Non est ergo in eo aliud esse, is aliud habeνe . Ergo non distinguuntur realiter. R p. a. Non est formalis ex natura res. Nam r. in Concit. Florent. definitum est, omnia ita divinis esse unum & idem , tibi non obviat relationis oppositio , atqui inter attributa absoluta ad invi rem comparata, & inter attributa , tum absoluta, tum relativa, ad essentiam divinam comparata, nulla obviat relationis Oppos1tio ; ergo sunt unum & idem ; ergo inte rea nulla est distinctio actualis ante mentis operationem ... 2. Quia juxta Scoti sententiam
esset in Deo vera realis formalis compositio , nam compositio est distinctorum unio ; atq iiuxta Scoti sententiam, est in Deo unio disti e torum distinctione reali formali 3 ergo eridcompositio realis formalis 3 atqui talis compositio repugnat summae Dei simplicitati ; er
obiicies r Attributa divina sunt multa Inde- penuenter ab intellectu ; ergo distinguuntue actu formaliter a parte re . .
Reis. d R. ant. Sunt multa, virtualiter, eontis actitaliter & entitative, nego aneo attributa itaque nihil aliud sunt , quam ipta essentia divi- na , quae, licet a pari 2 rei simplicissimas,. multis realiter distinctis aequivalat in ordirie ad di
119쪽
8 Compendiumptus terminandos ; ergo non distinguuntur adtin
. Inst. r. Iustitia acui & a parte rei, non est misericordia 3 alioquin vera esset haec proposita justitia est misericordiaν .. Axqui selsum conseq..
. - Respond. dist. Haec Propos. euet Vera In se . su reali & identico, concia. in sensu virtuali ,. Drmali dei praecisivo , nego .. Equidem eadem VirtuS , rePraesentata inadaequale ut est princi Pium Punitionum , non est formaliter eadem . entitaS repraesentata inadaequale ut est Princi- pium miserationum ; verum sic sumuntur prout substant diversi; conceptibus P proPtev multi- plicitatem virtualem
' Inst. Essentia & attributa diversias habent definitiones; ergo & diversas naturas : defini
rio enim est oratio explicanS. naturam rei. -
Resp. di'. anri Habone diversas definitiones:
, inadaequataS, concia adaequatas, nego ann definitio ad aquata exponit rem ut est in se, inadL- uaro EXPlizat rem pNud secundum diversoS. respectus objicitur menti . Cum erbo natura
divina , quae infinita est plures habeat respectus, mirum non est , quot per varias: defini
riones inadaequat Se explicetur . . , ' - .
. I . De essentiae divina & illius attributis:
praedicantur contradictoria : nam essentiai divi- ' na Communicatur , Personalitas ' non COmmum ni eatur ergo, distinguuntur 2rmaliter, ex Din
120쪽
. de Deo Ino- 83 dicitur dem tura in se &absolute sumpta. Non
communicari vero dicitur de eadem natura, prout est modificata per personalitatem ; ergo sub diverso respectu communicatur , & non com- .
municit ut ς ad quod sufficit distinctio virtualis
QuaereS 6. Quomodo ergo attributa absoluta inter se, is attributa tum absoluta , rum relativa , ab essentia d stinguuntur AR p., Distinguuntur distinctione rationis ratiocinatae. Nam distinguuntur per mentem cum fundamento in re, Cum sint virtualiter multi- .plicia I aequivalent enim diversis perfectionibus, quae aetu in Creatis distinguuntur. obicias I. Deus est ens simplicissimum; ergo amovet a se omnem distinetionem. R p. dist. eo Q. Arnovet omnem distinctio nem a parte r2i, & in se cone. formalem in mente , nego. Haec enim nihil ponit in re; ergo non ossicit simplicitati rei. Inst.' I. Compositio , etiam rationis, ossicit
summae Dei simplicitati; atqui distinctio rationis, importat compositionem rationis in Deo; nim posita tali distinctione , erit iri Deo di functorum unio , quod importat compositio
Respond. dist. Unio distinctorum sese invicem
excludentium importat Compositionem, concedis distinctorum sese invicem includentium, nego Porro attributa & essentia in Deo sese invi cem includunt.' Quamvis enim mens attributae sine essentia Concipiat, eam tamen non excludit ab eis , sed ab ea tantummodo abstrahit par diversos conceptus inadaequa S, rem attingendo sub diversis notionibus . . Qui Cori e plus non sunt falsi , tum quia abstrahesntium non e' mendacium I tum quia stant Constarmes objecto suo inadaequato . ' Obicies tia Inter attributa Ie essen tra