장음표시 사용
161쪽
I ' DE. UIRI Bus batur: Quia sidera nou influunt nisi effectum, ut dixi, universalem i di influunt in omnia subjecta receptiva. At omnes homines eodem tempore imaginantes, vel eodem sidere nati, habent eandem vim agendi. Ergo. Ac- ,
cedit, quod nulla talis virtus influi possit, per 'quam natura ipsius potentiae possit immutari : ut, scilicet, quae est cognitiva di passiva, fiat activa & quae est nata solum intentionaliter agere, acquirat naturam agendi realiter. Etenim influxus coelestes non permutant rerum sublunarium essentias di virtutes essentiales, sed eas conservant: & qualescumque
aspectus siderum sint, qualescumque influxus, semper omnia agunt pro natura sua; semper calor calefacit, semper magnes ferrum trahit 3 homo hominem, canis canem
generat; semper species visibilis eodem modo visum afficit, & intelligibilis intellectum,& stomachus chylum concoquit, Sc hepar sanguinem , & semper potentia passiva manet passiva, & activa manet activa. Quare, ut
dispecies phantasticae semper maneant re praesentativae, & phantasia maneat cognosci-tiva, & non activa, aut ullius realis alterationis effectiva, est necesium. Nec valet dicere, quod quidam dicunt, coelos esse animat CS, aut unam totius mundi animam esse, & ideo,
sicuti dicimus in anima hominis esse consensum, di tympathiam potentiarum,quod una
operans excitet aliam in actum, sic etiam esse
162쪽
IMAGINATIONIS. I 4 ssy mpathiam inter animas nostras & animam
coelorum , & per eam' operationes animae nostrae excitare in actum virtutis di operatio itori S coelorum; adeo ut cum anima nostra
fortiter imaginatur aliquem effectum , coeli per illam sympathiam excitentur ad illum essectum in re de qua imaginatio est producendum , vel vim eius produm icem in phantasiam transmittendum : quia imprimis, e jusmodi de mundi re coelorum anima Opinio falsa , erronea est , & damnata : secundo
etiam , quia sic sequeretur, quod , siculi in omnibus hominibus inest eadem illa potentiarum sympathia , ita inter animam calO- tum, seu mundi, di omnium hominum animamdeberet etiam esse eadem sympathia; ac proinde propter omnium & singulorum intensam imaginationei eodem mcdo semper coeli vires suas exercere, EceOD
dem effectus in rebus phantasia cogitatis producere deberent: quod minime fieri est mani stum. Ad argumenta respondetur. Ad authoritatem Avicennae, patet responsio ex iis quae jam dicta sunt. Ad authoritatem Aristotelis respondeo : Sublunaria corpora regi a superioribus 3 non quod superiora corpora infundant in sublunaria peculiares omnes vir tutes quibus ipsa operentur, i ea S enim non
habent a coelis , sed a propria forma dchatuta) sed quod producant qualitates quasi .
163쪽
346 DE VIRI sus sdam communes, quibus sublunares res sui. lciuntur in suis operationibus , vel, quod ap-- plicent res sublunares ad operandum,.aut conservent eas in esse per influxum quendam . Quod hic non attinet exactius dis.
Ad secundum respondeo : Coelos in daemones non agere', sed daemones homines aliquando certis coeli constellationibus m. pis infestare : non quod a coelis coerceantur, aut vim recipiant ; sed vel quia utuntur aliquando causis naturalibus & humoribus lcorporis ad homines cruciandos , qu, certis anni temporibus & coeli constellationibus magis in corpore agitantur aut augentur s ivel quia volunt homines hac ratione fallere, inciendo, ut hae ratione credant effectus illos non ab opera diabolica ,sed virtute inusarum naturalium proficisci. Ad tertium respondeo : Uerba & characteres cum sint quid artificiale, 5. sint ac- rcidentia ,& nullam agendi vim habeant na- turalem) a coelis vim nullam acquirere , sed lummosto virtute diabolica operari: Diabolum autem de industria facere, ut sub unaeonstellatione majorem quam sub altera ef- fieaeiam habeant , propter rationem jam icommemoratam. Us praelibatis quaeri-
164쪽
Quns TIO UIII. An ergo phantasia mιllam habωtι vim uendi. Conclusio XXVII. phantasia per accidens potest esse causa multorum effectuum, &multarum tum perturbationum , tum alterationum in corpore , tam alieno , quam pro 'prio. Haec conclusio est manifesta. Imaginati, onibus parentum foetus saepissime signantur: imaetinatione cibi lautioris saliva in os adscedit: diuturna veneris imaginatione coles excitatur 3 nocturna, etiam semen emittitur: videntes alios oscitare , oscitant: imaginatione mingendi, cacandi, edendi, dolendi, sit tendi, partes stimulantur, di iisdem passio. nibus ae inclinationibus revera afficiuntur rut est apud Aristot. q. probi. a. Imaginantes se aliquibus morbis laborare, saepe tandemia aliquos morbos incidunt. Propter imagi-aationem saepe putantur videri quae nossvi lentur s audiri, quae non audiuntur; sentiri, suae non sentiuntur. Imaginantes res ama. as Ec austeras, non raro eosdem sapores per-piunt i videntes alios austeros fructus co-a edentes, horrore di stupore dentium cor piuntur. Praefixa per imaginationem suo: ndi hora, homines eadem expergiscun-r , di spiritus eadem hora excitantur, qui S a vapo
165쪽
I 8 DR Ui Rigus Vapores cerebrum obsidentes & somnum n. lcientes pellunt. Quae quis facienda foxtiter sibi proposuerit , ea saepe etiam noctu agere incipit. Sola imaginatione di terrore ex visione epileptici cad cntis conceptis , nonnulli feruntur in epilepsiam incidisse. Nimia imaginatione de peste, etiam per somnum, plurimi in pestem incidunt. Alii diutum a re rum tristium meditatione, in lipothymiam , melancholiam, marcorem & phthisim incidunt. Imaginatione rei foetidae, vel naturae contrariae, ex sola relatione vel oblatione - concepta, plurimi Von ituriunt, & sangui- nem e naribus emittunt: imaginatione pharmaci nonnulli purgantur. Plurimae mulieres i
ta imaginatione, quod cibi aliqui boni si
sint vel mali, eorum desiderio tenentur, comedunt , & suavissimum ex iis percipi-piunt saporem s ut gingibere,creta pice, lateribus, &e. Co*itando ad versa vel prospera toto corpore homines moventur, caldi fiunt, refrigerantur, horrent, tremunt,
rubent pallentque. Aliqui voa nocte sorti mortis imaginatione canuerunt: aliqui ad supplicium adducti sola virgula, vel linteo madido tacti, exspiraverunt. Et aliae multae istim in corpore per phantasiam perturbati
conclusis XXVIII. Hoc facit movendo de dirigendo alias animae potentias movendi &alterandi vim habe*es. Etenim
166쪽
Etenim , ut iam diximus , per phantasiam multae in corpore fiunt alicrationes. Illas non potest phantasia facere per se . quia illae vel fiunt per morum localem , vel pcr alterationem: neutru ra motum potcst phantasia per se facere. Ergo ut per accidens faciat est necessum. At non videtur quomodo per accidens faciat , nisi sic movendo Adirigendo alias potentias, quae illas faciant per se. Ergo sic facit. Quaeritur ergo. Q ures Τ Io IX.
Per quas potentias phantasia corpora
Condosio XXIX. Phantasia non potest per
ullas potςntias cognosci: ivas corpus ullum assi cete vel immutare. Probatur conclusio: quia sicut phanta- ia, quia est cognoscitiva , non potest corpota immutare, ita nec potentiae aliae cogno-citivae. Propterea etsi phantasia possit moere intellectum, tamen per eum non po est operari: etenim intellectus est iminate talis , di ideo non potest agere in materiam Orporalem, quoad ullam alterationem vel Cnerarionem, aut sormae in materiam in-oductionem ; sicut nec angeli possitnt. Pater etsi phantasia etiam moveat alias potenas sensitivas, per eas tamen in corpus nul-
167쪽
tso DE U I R I a u is immanentcs , & ipsae, potius agerent per phantasiam, quam pirantasia per i pias.. Conclusio XXX. Per potentiam loco motivam animalem seu voluntariam po-tcst per accidens , & corpori proprio, δ: alieno , varias inducere permutatio
Etenim movendo appetitum , di mediante appetitu motivam animalem , Sc siccausando motum membrorum, brachiorum sci-
fleet& pedum , dc illo mediante, activa papsvis applicando, potest & corpus prostrium& alienum variis dispositionibus assicere. Sed hoc non est adscribendum phantasiae , sed potius voluntati, quae pluantasiae imperat
di dominatur. Hac ratione per saltum , magnam vociferationem , nimium exercitium , percussionem , & agentium externorum applicationem , potest pirantasia suum corpus assicere vulneribus, fili mitis , a postematibus, febre, & quovis tandem genere morborum. Potest etiam ea dcm ratione mater corpus sui foetus varie laedere , & quivis etiam in externa corpora vim similem convertere. Sed e . iusmodi alterationes Sc affectiones habent causam evidentem & externam, & ideo non cadunt sub praesentem considerationem. Il-Ias vero alterationes & permutationes , quae fiunt motu interno humorum, non potest nee phantasia nec voluntas per motivam voluntariam causare t eo quod ut conclusione
168쪽
IMAGINATIONIS. I, Isione l7. dictum est) illi a loco motiva ani.
Musio XXXI. Phantasia agit in corpora ser potentiam appetitivam, seu meduantibvs animi passionibus.
Hee concluso est D. Thomae' pari. I. quaest. II C. art. a. resp. ad I. & q. at 7. &part. 3. quaest. I s. art. 3. ad 3. S R. contra
gentes cap. Iop. ubi dicit animam S phantasam per se non posse corpus immutare,sed tantum mediante appetitu, & passionibus animi, & humorum dc spuituum motu , qui quidem ab ipso 'appetitu moventur. Eandem tenet Ferra tensis i Zoares in Metaph. disput. l s. sect. g. cap. a s. Conimbricenses de gener. dc corrupi. lib. I. cap. 4. qua st. 3 art. a.& 7. Physicorum c. a. quaest.2.art. I. Jacobus deForlivio super technen 3. quaest. I I. Cirad. lib. 3 . cap. is . Thomas a VeSa,aliique. Et probatur primo : Phantasia est nata movere appetitum, Sc indueere animi passio. nes, ut est manifestum c quia laeta cogitando gaudemus , tristia cogitando metuimus 3c tristamur : dc omnes animi passiones praeviam sequuntur cognitionem. At animi pasisiones sum maxime corporis alterativae. Ergo illis mediantibus potest phantasia corpus al
Probatur secundo : videmus quod simplex imaginatio nullam faciet in nobis alterationem: sive euis imaginemur ignem , sive G 4 aquam,
169쪽
isi DE VIR illi Sa quam , si limplex& in comesexa sit imaginatio, nulla in corporc nostro contingui alterario ; sed si phantasiam animi pationes
consequantur, tum demum alteratio come-quitur. Sic intensa matrum copitatio honsignat scetum, nisi subi tus terror aut intensum desiderium succedat. Sic aliquando mulieres momentaneo motu & terrore signant foetus, non quidem per se propter imagina ionem, quia in illo tempore momentaneo honpotest phantasia esse valde intensa ; sed propter animi passionem coniunctam. Et hinc est, quod longa & intensa imaginatio non signet foetum, sed plerum Me subita. Hoc autem est inlicium phantasiam per se non alterare a quia si per se alteraret, diuturna &intensa imaginatio magis alteraret quam su bita: sed solum alterare ratione vehementis animi passionis. Verum objiciet aliquis ; Phantasia non potest movere & excitare appetitum; ergo eo mediante non potest alterare , nec in corpora agere. Antecedens probatur, quia non videtur modus quo phantasia possit appetitum m Vere. Etenim phantasia est potentia cognoscitiva, apperitus non est cognosciti- us. Ergo phantasia non potest appetitum excitare. Sequela probatur: Nam si posset excitare appetitum , hoc deberet secere Offerendo ei suas species phantasti casi quo
170쪽
IMAGINATIONIS. Issaxterni movent phantasiam. At sic non potest eum excitare: quia species non afficiunt nisi potentiam cognoscitivam s appetitiva non est cognoscitiva 3 ergo eam non afficiunt. Si eam non assiciunt, ergo illam movere non possunt. Denique phan asia di appetitus a se invicem longe distant subjectis: nam phantasia est in cerebro , appetitus est in corde. Ergo non potest phantasia appetitum
movere. Secundo, etiamsi phantasia moveret appetitum, non ideo posset corpora alterare aut permutaxe. Etenim potentia appetitiva etiam non est activa, quti eius actio est imma sens s de etiam non est alterativa, quia, ut dictum est concitisione i s. nullae poten-tiae sunt alterativae praeterquam Vegetativae.
Ergo nec phantasia potest alterare per il
Respondeo, phantasiam non movere appetitum per talem objectivam communicati.
onem specierum, sed solum per quandamnaturalem subordinationem earum inter se, dc sympathiam fundatam in identitate radi. . eis de subiecti utriusq;. Propter hanc enim fit, quod quando anima per unam aliquam potentiam fecit aliquam actionem, eadem anima per aliam putentiam cum illa priore
naturatem connetxionem & ordinem habentem , statim edat aliam actione M. Hac ratione multae potentiae se mutuo excitant in.