장음표시 사용
181쪽
i64 D E V I R. I B uri pestem faciunt Et lia dico , imaginationem pestis non facere pestem', nisi in corporibus ad eam dispositis : uti ex eo patet, quod tempore pcstis grassantis mulli saepe intentissime, di cum subsequente maximo timore
de ea cogitantes, tamen propterea ea non corripiantur, tempore vero non grassantis multo minus. Cuius ratio est , quod in neu
itis dispositio ad pestem adsit. Ex quo patet, imaginationem non esse per se causa messectivam illius , sed solum mado occasionalem, per accidens, ac remotam.
cinclusio XX XUII. Phantasia per accidens potest esse causa multorum morbOIum variis modis. Primo, inducendo animi passiones, quae morbos causanis i ut conclusione 3 r. est ostensum. Hac ratione phantasia potest esse causa omnium illorum morborum quos animi passiones inducere pos. 'sunt, qui plurimi sunt. Secundo , per hoc , quod propter intensam imaginationem spiritus di vapores plurimi in caput attrahuntur, qui ibi exsistentes possunt cerebrum vel calefacere, vel refrigerare , vel humectare, vel ob struere. Et hac ratione per intensam imaginationem , studia, me dilationes , potest quis incidere in deliria , vertiginem per vigiliam, in epilepsiam, catarrhos, Scc. uti quotidiana experientia est manifestum Naturae en in consuetum est , ut ubi aliqua actio intense fit ,
eo spiritus di calorem , di sequela quadam
182쪽
& vapores Zc sanguinem mittat. Tertio , per hac, quod per intensam imaginationem stadium Sc meditationem , aliae actiones naturales & vegetativae impediamur , dc spiritu , dc calor ac sanguis a partibus nutritoriis amovean ur , ad cerebrum scilicet attracti propter finitam enim animae virtutem contingit , ut quando ipsa circa unam action 'in nimium est impedita, non possit aliam aeque perfecte exercere. Hinc concoctio non be. ne fit, nec alimenti distributio , aut excrementorum expulso et ex quo cruditates, Obstructiones, atrophiae, Sec. Quarto, per hoc,
quod actio quaevis nimia di nimis diu durans tandem organum suum fatiget, spiritus eius consumat, dc harmoniam destruat. Nam hae ratione nimis intenta imaginatio, curae, studia , meditationes, cerebrum debilitent, oculos destruant, dcc. Uidetur imaginatio etiam aliquando morbos faeere per hoe,quod . morbos parvitate sua latentes detegat de aperiat. Sic qui morbo aliquo aut dolore exiguo laborant, saepe'illum dolorem non percipiunt, nisi attendant; de cum attendunt, percipiunt: εc illa ratione videtur imaginatio dolorem illum quodammodo facere squamvis tamen revera non faciat. Attentio
enim in omni sensu causa est,ut sensibile par. uum persectius percipiatur. Et haee est causa cur pueri dolorem aliquem patientes, etiamsi de illo non conquerantur, quando taui men
183쪽
r 66 Dp VIRI Busmen audiunt ejus fieri mentionem , incit eum sentire, di de eo conqueri. Hinc dres omnes noctu majores quam inter quia homines nullo sensuum exercitio dcti eos tum magis percipiunt. Hinc itipueri ludentes non percipiunt dolorem quiescentes. Patientibus dentium doloquando alios vident eodem torqueri , crecrudescit, &c. Est tamen sciendum , qetsi imaginatio per se morbos aut dos acere no .i possit, aliqua tamen ratione sit eos per se augere, quatenus ipsa habet aliquam directo tiam motus spirituum dimorum , sicut cones usione 22. est osten
Per hanc enim directionem fieri aliqu: tione potest , ut humores Sc spiritus nad affectam partem, quam ad alias , mantur : ex quo fieri potest, ut morbi ac d
Ad argumenta respondetur. Ad aulitatem D. Taomae Iespondeo ex Ferrarad eundem locum , D. Thomam ibi velle phantasiam per simplicem actu
imaginationis aegritudinem aut sanita inducere ue alibi enim clare docuit imagtionem nihil agere, nisi mediantibus at passionibus, & spirituum ac humorumtu: sed .hoc stilum , phantasiam posse nbos & sanitatem facete sine aliis causis inariis morborum, puta , inquit, putrefas ne aut indigestione, die.
184쪽
Ad secundum respondetur, Id non fieri ab imaginatione per se, ut imaginatio est , sed per accidens, mediantibus passionibus & motu cordis; quod non negamus. Ad exempla & experientias reseon deo tQuod quidam inciderint in morbos quos imaginati fuerunt . factum fuisse non quod phantasia illum morbum fecerit, sed contra , quod morbus secerit shantasiam. Etense noti ideo homines morbum acquirunt, quia imaginantur se eum habere: sed quia eum habent, vel jam ejus aliquod principium in se sentiunt, ideo se eum haberei maginantur, eumque timent, & de eo con-quexuntur. Verum , quia interdum morbus
tantum incipit, & adhuc non prodit se externis symptomatibus, unde homines judicant, eos non aegrotare, ideo postquam iam vi dent eos in morbum , de quo antea fuerant conquesti, incidisse , putant eos illum petvim imaginationis contraxisse s cum tamen contrarium acciderit. Quod de peste adfertur, iam ostensum quomodo contingat. Alia fiunt quidem ab imaginatione, sed per accidens tantum , mediantibus animi passionibus, & aliis modis iam commemoratis. Ad exemplum Marcelli Donati dico, illum fuisse melancholicum aut maniacum, &fuisse mortuum ex morbo, non ex illa persuasionei aut si ex illa persuasione,non per se,sed per accidens id contigisse, mediante scili-
185쪽
i 6 8 D s VIRI Buscet summa tristitia , ex qua plurimos n. ori non raro contingit. Ad exemplum Fulgosii dico, illum non ton traxisse ulcus aut anthra cem in pede, quia somniaverat se ibi a cato esse commorsum : sed contra , quia nocte ii
la jam aliquod mali illius principium & humoris aliquis defluxus incipiebant, quae dor mientis sensum & phantasiam afficiebant, ideo eum tale aliquid de animali se ibi mordente somniasse. Ad exemplum Uegae di co, illum etiam melancholicum luisse,&ideo ivel ex morbo , vel ex maximo timore in coe meterio a spiritibus concepto, mortuum fuisse. Sic memini hic Lovanti quandam sub noctem p cr cce meterium cuntem , concepto
maximo a specti is timore , subito exspirasse. Ad exempla illorum histrionum dico , ea esse figmenta poetarum , nec fidem mereri. Ad ea quae Caelius Rhodi ginus ex D. Augustino refert, ea vel arte diabolica , vel sellacia aliqua contigisse; alias impossibilia esse: saltem postremum de ecstasii seu a poplexia. Nam quod arte aliquis partem aliquam possit parat 3 si assicere non est ita mirum. Fieri enim hoc potest, nervi alicuius in aliqua parte occulta strictione aut compressio. ne, aut valid oris alicujus narcotici saperpositione: quo modo aliqui nebulones de cit- cum soranei, ut mentita sua alexi pharmaca carit divendant, sumpto saccaro candido, persuadentes populo arsenicum esse, occulta sub manica
186쪽
manica ligatura , brachiis suis asphygmiam inducunt, simulantes se semimortuos este, quousque sumpto suo alexi pharmaco, ab animi illo, si Diis plaeet druiquio omnium ad miratione liberentur. Quaeritur ergo Q uJEsTI ΟΥΙ.
ET videtur quod sic; primum authoritate.
Etenim Galenus r. prognost. dicit, confidentiam aegri de medito plurimum facere ad salutem, idque se in seipso expertum esses& propterea illum medicum melius sanat rum, qui melius poterit persuadere. Albertus Magnus, 4. de anima ,scribit aegrum per confidentiam de suo medico tantum fanare seipsum, quantum medicus medicamentis. Marsilius quoque Ficinus lib. II. Theol. Platon. c. l ,& Conciliator differentia i 3s, For-liviensis, & eommuniter omnes medici, masgnam vim eiusmodi confidentiae adscribunt. Ausus fuit seribere Pomponatius lib. de Incantationibus, illos tui aliquando sanitatem consequuntur ex cultu ossium sanctorum, eam solummodo consequi virtute suae imaginationis & eonfidentiae quam de iis habemadeo quod si tantum canis ossa colerent, eredentes ea esse offa sanctorum, eodem quo que modo sanitatem suam consequerentur.
Imo putat idem Pomponatius Andreas
187쪽
δύο DE VIR Illus' Cataneus lib. de causis mirabilium effectu.um,& multi alii, omnia appensa, verba prolata, morbos curare , non alia quam solius ima inationis virtute.
Probatur quoque experientia & exemplis. Quia experientia docet plurimos fuisse curatos a morbi ., gestando solum lapillos, sordes & quisquilias, per hoc , quod crederentilla esse nobilissima & efficacissima amuleta. Docet etiam experientia,multos in febribus habentes summum cibi alicujus desiderium, di fortissimam imaginationem quod talis cibus esset eos sanaturus, comedendo eum
saepissime fuisse sanatos, etiamsi ipsi cibi secundum regulas medicinae illi morbo noxii& contrarii haberentur. Sic multi aquam erudam ingurgitando comedendo haletes ad satietatem, aquam vitae bibendo, quae omnia in febribus a medicis vetantur, subito sanitatem recuperaverunt, quam acceptis a- liis plurimis remediis recuperare non potuerunt. Quod cum non fiat virtute naturali ipsorum ciborum, reliquum est, ut non fiat nisi virtute firmae argorum considentiae &intensae imaginationis. Scribit Thomas a Vega,quendam ex suis decumbentem causo, frequenter in delirio obnixissime medicos
rogasse, ut liceret sibi in illo stagno pavimentum monstetabat natare, dicendo quod exinde esset convaliturus 3 & medicos id ei. tandem concessine; illum tum se in pavi
188쪽
IΜAGINATIO π IS. I lmentum mox deiecisse : & cum in eo ali. quanto tempore fuisset volutatus , cum
rama laetitia dixisse, aquam nunc ad genua & paulo altius adscendisse: de cum ultimo libi persuaderet eam jam usque ad guttur pervenisse, dixi iIe, se jam sanum esse s Jcrevera sanum evasisse. Sciibit Michael Medina lib. de recta in Deum iide cap. 7. se Salmanticae puerum quendam noviise, qui gratiam sanitatis habere credebatur , qui multos homines solo attactu gravissimis morbis libera bati sed morbos tandem iterum recurrisse, quando iam aegrorum imaginatio deferbuin sit. Scribit Alexander Trallianus, quandam. quae putaba se serpentem devorasse, sanatam fuisse per hoc, quod medicus et vomitorium dedisset , & oborto vomitu serpentem quendam clanculum intestam injecisset. Scribit Gallinaria , Martia Rum medicum quendam putantem se ranas in corpore habere, eodem modo curasse: & Aetius Philotimum medicum quςndam curasse , qui se putabat caput non habere, faciendo eum gestare magnam laminam plumbi super caput. Qui omnes sanati sunt melancholico morbo, la sanationis imaginatione.
conclusio XXXVIII. phantasia per se, non potest morbos curare. Haec conclusio probatur per conclusionem praecedentem. Etenim si verum sit
phantasiam non posse morbos inducere, se-Is a quiluet
189쪽
r a D st VrRI Ausquitur etiam non posse curare. Eodem enim modo quo curari possent, possent etiam produci. Si phantasia posset morbum caliduci curare, posset frigidum producere ι calidi enim curatio est frigidi productio si posset obstructionem tollere, humores & spiritus ex parte expellendo, pos et eriam facere, eosdem in aliam impellendo : & sic de aliis. Imo multo minus potest sanitatem facere quam morbos. Nam ut fiat morbus, sufficit vitium unius dispositionis , ad sanitatemve so omnes dispositiones bonae requiruntur: cum bonum in omnibus consistat, malum non nisi in una parte. . Probatur secundo : Infiniti sunt qui gravissimis morbis misere affecti, perpetuo compitant & imaginantur sanitatem , & tamen non sanantur. Erflo. Tertio: Si imaginatio sanitatis posset aliquem morbum sanare , maxime sanaret morbos in intemperie, quia illi sunt simplices , &curantur simplici alteratione: at nemo per imaginationem curatur hectica ant hydrope
Quarto : Non est ratio cur imaginatio anitatis magis causaret sanitatem quam morbum : ergo non potest causare sanitatem. Antecedens probatur: quia qui imaginantur sanitatem, simul imaginantur aegritudinem , imo magis imaginantur aegritudi-
190쪽
nem quam sanitatem ue quia aegritudo est praesens, & actu movet sensum suo dolore, sanitas est absens. Ereo si imastinatio sanitatis produceret sanitatem, imaginatio aegritudinis, quae ei est conjuncta , eadem ratione simul produceret aegritudinem. Denique, qui imaginantur sanitatem, is p e magis imaginantur medium ad fandatem quam sani .
talcm ipsam, puta certum cibum alit medicamentum. At si imaginatio esset per se activa& effectiva imaginati, imaginatio rem c- dii tam bene deberet in corpore efficere ipsum remedium, quam ipsam sanitatem. At non efficit illud ue ergo nec hanc. Quinto: Ni imaginatio sanitatis per se esset effectiva sanitatis, esset in diis rens ad omnem sanitarem: quare ut produc cret de- . terminatam sanitatem, deberet etiam esse det 0rminata. At imaginatio ararorum non
est determinata ad aliquam speciem determinatam sanitatis : quia , qui post intensam imaginationem aliquando sanantur, nullius determinatae sanitatis habent cognitionem, nec sciunt in quo sit posita aegritudo eorum, S sic quoque non sciunt in quo etiam sanitas
sit constituta. Ergo imaginatio eorum non
potest esse effectiva talis sanitatis. Sanitas enim in universali non potest produci, sed
determinata, haec vel illa. Sexto: Sanitas non est una qualitas simplex, sed a variarum convenientia d epen-ri a dens si